Xem mẫu
- H TH NG THÔNG TIN
V TINH
B môn Thông tin vô tuy n
ð i h c công ngh - ðHQG HN
Gi ng viên Th m ð c Phương
Tel. 0903 229 117
E- Mail: phuongthamduc@yahoo.com
Chương 1 - ð i cương v TTVT
1. ð nh nghĩa
2. Phân lo i v tinh theo ng d ng
3. L ch s phát tri n
LEO Orbit Polar
GEO ELLIPSE
1
- ð nh nghĩa
V tinh nhân t o
ñư c con ngư i
ñ t lên nh ng quĩ
ñ o xác ñ nh, cho
phép th c hi n
trong vũ tr nh ng
nhi m v mà làm
trên m t ñ t thì
khó khăn hơn và
t n kém hơn
Phân lo i v tinh theo ng d ng
Căn c vào ng d ng v tinh ñư c chia ra:
1. V tinh vi n thông:Inmarsat,Iridium, Thuraya, Navstar
(GPS), Glonass, Vsat, Intersat, Palapa, Vinasat.Truy n
tho i, video, data, fax.
2. V tinh quan tr c m t ñ t: Meteosat (quan sát 200 tri u
Km2 , ñ phân gi i 1Km), Spot, ERS-1, ... L p b n ñ theo
dõi qui ho ch tài nguyên, ñô th , d báo th i ti t, theo dõi
và b o v trái ñ t, ...
3. V tinh nghiên c u khoa h c: Envisat nghiên c u ñ i
dương, các ñ c trưng c a ñ t ñai, theo dõi t ng ôzôn và
th m th c v t, ...
4. V tinh quân s : Lacrosse thông tin liên l c, trinh sát, ...
2
- L ch s phát tri n
ý t−ëng dïng vÖ tinh trong viÔn th«ng
• Tõ 1945, nh khoa häc viÔn t−ëng Arthur
Clarke, ® c«ng bè trªn t¹p chÝ Wireless World
ý t−ëng thiÕt lËp mét m¹ng viÔn th«ng to n cÇu
dùa trªn 3 vÖ tinh ®Þa tÜnh. Tuy vËy, ph¶i ®îi
nh÷ng ph¸t minh lín kh¸c cã liªn quan, nh− sù
ph¸t minh ra transisto, m¸y tÝnh ®iÖn tö, c«ng
nghÖ vi ®iÖn tö, v sù ph¸t triÓn c¸c tªn löa
phãng, v m i ®Õn ®Çu thËp kû 60 ý t−ëng
th«ng tin chuyÓn tiÕp qua vÖ tinh míi tõng
b−íc ®−îc thùc hiÖn:
L ch s phát tri n
Nh÷ng mèc lÞch sö
• N¨m 1960, Mü phãng vÖ tinh ECHO, l mét qu¶ cÇu
kim lo¹i ho¸ ®Ó ph¶n x¹ sãng ®iÖn tõ, thùc hiÖn viÖc
chuyÓn tiÕp thô ®éng.
• N¨m 1963, AT&T thö nghiÖm liªn l¹c v« tuyÕn b»ng
vÖ tinh chuyÓn tiÕp tÝch cùc, -- l vÖ tinh TELSTAR
1, cã quü ®¹o ellip (viÔn ®iÓm 5632 km, cËn ®iÓm
953 km), nghiªng 450 so víi mÆt ph¼ng xÝch ®¹o.
• Còng n¨m 1963, Mü ®−a vÖ tinh SYNCOM lªn quü
®¹o ®Þa tÜnh.
• N¨m 1965 phãng vÖ tinh ®Þa tÜnh INTELSAT 1 v
th nh lËp tæ chøc INTELSAT, më ®Çu cho kû
nguyªn th«ng tin to n cÇu b»ng vÖ tinh.
3
- L ch s phát tri n
Nh÷ng mèc lÞch sö (ti p theo)
• Còng n¨m 1965, Liªn x« phãng hÖ vÖ tinh viÔn
th«ng Molnhia, cã quü ®¹o ellip (viÔn ®iÓm ë 40 000
km, cËn ®iÓm 550 km), nghiªng 630 so víi mÆt
ph¼ng xÝch ®¹o, gåm 3 vÖ tinh c¸ch ®Òu nhau trªn
cïng quü ®¹o ®Ó phñ sãng to n bé Liªn x« cò. Së dÜ
chän quü ®¹o n y l v× phÇn lín l nh thæ Liªn x«
n»m ë vïng vÜ ®é cao, nh−ng b i phãng ë xa xÝch
®¹o v tªn löa phãng lóc ®ã ch−a ®ñ m¹nh.
• Tõ 1975, Liªn x« cã tªn löa Proton ®ñ søc ®−a vÖ
tinh lªn th¼ng quü ®¹o ®Þa tÜnh, ® phãng mét lo¹t vÖ
tinh ®Þa tÜnh dïng cho viÔn th«ng.
C¸c d¶i tÇn d nh cho Th«ng tin VÖ tinh
Băng t n cho TTVT do FCC c a M và ITU c p
• Băng VHF/UHF 0.1-0.3 GHz: V tinh quân s , vô
tuy n nghi p dư
• Băng L 1-2GHz: Thông tin di ®éng, hàng h i
• S band 2-4 GHz: Dùng cho các l nh ñi u khi n
• Băng C 4-8 GHz: Data, voice, truy n hình
• Băng X 8-12GHz: dùng cho quân s
• Băng Ku 12-18GHz : TV tr c ti p, Data, Voice, IP
services (m ng riêng o, truy c p internet, ...)
• Băng K 18-27GHz: không ñư c s d ng do b h p th
r t l n b i hơi nư c
• Băng Ka 27-40/ 40-75 GHz: th h ti p theo. 60GHz -O2
4
- Nh÷ng −u ®iÓm cña Th«ng tin VÖ tinh
• Cã thÓ phñ sãng ngay cho
c¶ n−íc m kh«ng cÇn ®îi
sù l¾p ®Æt hÕt c¶ mét hÖ
thèng c¸c ® i tr¹m nh− hÖ
vi ba tiÕp søc mÆt ®Êt.
• ChÊt l−îng phôc vô ®ång
®Òu trong c¶ vïng phñ
sãng, không cã vïng tèi ë
khu vùc miÒn nói.
Nh÷ng −u ®iÓm cña Th«ng tin VÖ tinh
• Víi mét ch−¬ng tr×nh PT-TH analog chØ dïng
mét tÇn sè duy nhÊt, thay v× ph¶i dïng nhiÒu
kªnh nh− trong c¸c m¹ng mÆt ®Êt.
• Vïng phñ sãng më réng ra ngo i biªn giíi v
c¸c ®¹i d−¬ng, më réng ®−îc diÖn kh¸n gi¶
truyÒn h×nh
• MÒm dÎo h¬n trong viÖc sö dông tÇn sè v c«ng
suÊt ph¸t, dÔ thÝch øng víi nhu cÇu truyÒn th«ng
trªn mét vïng ® cho.
• Kh«ng phô thuéc thiªn tai (®éng ®Êt, b o lín,..)
cã thÓ t n ph¸ to n bé hoÆc mét phÇn c¬ së h¹
tÇng cña m¹ng mÆt ®Êt (®−êng c¸p, cét cao, v.v.)
5
- Nh÷ng −u ®iÓm cña Th«ng tin VÖ tinh
• Dung lư ng thông tin l n, do s d ng băng t n công
tác r ng và k thu t ña truy nh p cho phép ñ t dung
lư ng l n trong th i gian ng n mà ít lo i hình thông
tin khác có th ñ t ñư c.
• ð tin c y và ch t lư ng thông tin cao, do liên l c
tr c ti p gi a v tinh và tr m m t ñ t, xác su t hư
h ng trên tuy n liên l c r t th p và nh hư ng do
nhi u và khí quy n không ñáng k .
• Tinh linh ho t cao, do h th ng liên l c v tinh ñư c
thi t l p r t nhanh chóng và có th thay ñ i r t linh
ho t tuỳ theo yêu c u s d ng.
• Có kh năng ng d ng trong thông tin di ñ ng và
thông tin liên l c toàn c u
Nh÷ng như c ®iÓm cña Th«ng tin VÖ tinh
• ð u tư ban ñ u cao
• Th i gian làm vi c tương ñ i ng n (7 – 15 năm)
• Có m t s gi i h n s d ng, như: quĩ ñ o, phân
chia t n s , công su t b c x ,...
• Kh năng truy c p t i ngư i s d ng ñôi khi g p
khó khăn v k thu t ho c nh ng nguyên nhân
khác
• Khó khăn ho c chi phí r t t n kém cho b o
dư ng
• Ph thu c thi t b phóng
• ….
6
- Sù ph¸t triÓn cña Th«ng tin VÖ tinh
• Trong vßng 3 thËp kû, dung l−îng ®−êng truyÒn
qua vÖ tinh t¨ng tõ 240 kªnh tho¹i (Early Bird,
1965) lªn h¬n 10 v¹n kªnh (INTELSAT 7A). Dung
l−îng truyÒn ch−¬ng tr×nh TH sè cña 1 vÖ tinh lªn
®Õn 220 kªnh (ASTRA 2B)
• 30% sè cuéc ® m tho¹i xuyªn ®¹i d−¬ng l th«ng
qua vÖ tinh. TTD§ cho ®Õn nay vÉn dïng c¸c
m¹ng tæ ong trªn mÆt ®Êt, tõ 1999 sö dông thªm
c¸c chßm vÖ tinh quü ®¹o thÊp v võa, råi c¶ vÖ
tinh ®Þa tÜnh n÷a. TTD§ qua vÖ tinh phèi hîp víi
TTD§ m¹ng tæ ong l m cho con ng−êi ë bÊt cø
®©u v bÊt cø lóc n o còng cã thÓ liªn l¹c víi nhau
TTD§ qua vÖ tinh phèi hîp víi TTD§ m¹ng tæ ong
7
- VÖ tinh trong Ph¸t thanh-TruyÒn h×nh
VÖ tinh truyÒn ch−¬ng tr×nh TH theo 2 ph−¬ng thøc:
• TruyÒn cho c¸c ® i ph¸t l¹i ®Þa ph−¬ng, c«ng suÊt
vÖ tinh ph¸t xuèng cì 10~50 W mçi kªnh, ®−êng
kÝnh anten thu ë mÆt ®Êt tõ 3~15 m.
• Ph¸t th¼ng ch−¬ng tr×nh ®Õn nh d©n (DTH), c«ng
suÊt vÖ tinh ph¸t xuèng lín h¬n (100~150 W),
nh−ng anten ë gia ®×nh chØ kho¶ng Φ = 50 cm.
• B»ng kü thuËt sè cã thÓ truyÒn ®Õn 7 ch−¬ng tr×nh
TH sè cã nÐn trong d¶i tÇn cña mét kªnh analog
tr−íc ®©y, l m cho gi¸ th nh ph¸t sãng gi¶m 5~7
lÇn.
TTVT ë ViÖt nam (nh ng mèc lÞch sö)
• Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 80, n−íc ta ® sö dông
TTVT, b¾t ®Çu b»ng tr¹m mÆt ®Êt Hoa sen ë
Phñ lý.ViÖt nam tham gia c¶ 2 tæ chøc TTVT
cã quy m« to n cÇu l Intelsat v Intersputnik,
víi 8 tr¹m mÆt ®Êt.
• VÒ TH tõ cuèi nh÷ng n¨m 80 § i VTV h ng
tuÇn truyÒn ch−¬ng tr×nh TH ®èi ngo¹i cña ViÖt
nam qua vÖ tinh Stationar 13 ®Ó trao ®æi víi
Liªn x« v c¸c n−íc §«ng ¢u; ®ång thêi còng
truyÒn ch−¬ng tr×nh TH ®èi néi h ng ng y ®Ó
c¸c ®Þa ph−¬ng trong n−íc thu v ph¸t l¹i.
8
- TTVT ë ViÖt nam (nh ng mèc lÞch sö)
• Ng y nay VTV truyÒn 3 ch−¬ng tr×nh ®èi néi
cho to n quèc b»ng c¸c vÖ tinh khu vùc, sö
dông c¶ kü thuËt sè v kü thuËt analog, ®ång
thêi còng truyÒn 1 ch−¬g tr×nh ra quèc tÕ b»ng
vÖ tinh viÔn th«ng quèc tÕ.
• Tõ 1993, § i TNVN dïng vÖ tinh Palapa
truyÒn c¸c ch−¬ng tr×nh ®èi néi ®i c¶ n−íc
b»ng kü thuËt sè. Ng y nay c¶ VoV v VTV
®Òu dïng tr¹m mÆt ®Êt di ®éng kü thuËt sè ®Ó
thùc hiÖn c¸c cuéc tư ng thuËt t¹i chç.
TTVT ë ViÖt nam
Công ty Vi n thông Qu c t VTI ñã kh i công xây
d ng tr m ñi u khi n v tinh Vinasat t i xã Hoài ð c
- Hà Tây.04.01.2007. T ng d toán trên 10 t ñ ng.
Thành l p Trung tâm thông tin v tinh Vinasat
Công ty Vi n thông qu c t (VTI) v a thành l p
Trung tâm Thông tin V tinh Vinasat, v i ch c
năng qu n lý, v n hành, khai thác các ñài m t ñ t
ñi u khi n v tinh. 14:52' 29/08/2007 (GMT+7)
ð ng th i, trung tâm cũng có nhi m v kinh doanh
băng t n v tinh, các d ch v s d ng h th ng
Vinasat, th c hi n các nhi m v công ích ñư c giao
và hoàn thi n t ch c b máy..
9
- TTVT ë ViÖt nam
2 tr m ñi u khi n v tinh t i Qu Dương, Hà Tây và Bình Dương
Qu v tinh Vinasat ñư c phóng trên qu ñ o ñ a tĩnh
132oE (cách trái ñ t 35.768 kdam) do Lockheed Martin
Corporation (M ) cung c p v tinh, d ch v phóng và thi t b
tr m ñi u khi n. Ch c năng tư v n và giám sát xây d ng,
l p ñ t v tinh do hãng Telesat (Canada) ñ m nhi m.
Theo lãnh ñ o VTI, th i gian d ki n phóng v tinh vào ngày
28/3/2008; th i gian d ki n bàn giao v tinh trên quĩ ñ o
vào ngày 27/4 sau ñó. ð a ñi m phóng Vinasat, d ki n t i
bãi phóng Kourou, qu c gia Trung M French-Guiana. Kh
năng ph sóng c a Vinasat có th g m Vi t Nam, ðông Nam
Á, Trung Qu c, Tri u Tiên, n ð , Nh t B n và Australia.
TTVT ë ViÖt nam
V tinh Vinasat có tr ng lư ng kho ng 2.200kg, kích c
trung bình, g m 25-30 b phát ñáp (m t b phát ñáp tương
ñương v i kho ng 500 kênh ñi n tho i hay 4-6 kênh truy n
hình), và có tu i th 15 năm. V tinh Vinasat s ph sóng
toàn b lãnh th VN, 100% thôn, xã trong c nư c s có
ñi n tho i cũng như ñư c ph sóng phát thanh, truy n
hình. T ng m c ñ u tư cho d án phóng v tinh Vinasat
kho ng 270 tri u USD.
Có ba hãng tham gia ñ u th u g m EADS Astrium/Alcatel
Alenia Space (Pháp), Lockheed Martin Commercial Space
Systems (M ) và Sumitomo Corporation (Nh t B n). K t
qu , hãng Lockheed Martin ñã chính th c ñư c ch n là nhà
th u cho d án.
10
- TTVT ë ViÖt nam
Trung tâm Vinasat s cung c p các d ch v tr n gói bao g m :
d ch v truy c p internet, d ch v VoIP, d ch v m ng riêng o
(VPN), d ch v GSM trunking, d ch v truy n hình h i ngh ,
d ch v truy n hình qu ng bá, d ch v truy n hình theo nhu
c u, d ch v ñào t o t xa,... VSAT băng r ng ñư c k t n i
th ng t i nhà cung c p d ch v qua v tinh, tránh ñư c tình
tr ng có th x y ra t c ngh n ñư ng truy n t i các ch ng gián
ti p như n i h t, n i t nh, liên t nh… làm gi m t c ñ k t n i
v i d ch v . Cũng gi ng như ADSL, h th ng iPSTAR cung
c p ñư ng truy n băng r ng cho khách hàng v i t c ñ
Download t i 8 Mbps, t c ñ Upload ñ t t i 4 Mbps.
M c phí thuê bao c a VSAT hi n nay ch nh nh hơn các d ch
v ñư c cung c p theo ki u truy n th ng kho ng 30%,
Tr¹m mÆt ®Êt di ®éng kü thuËt sè
11
- Th trư ng TTVT
ThÞ tr−êng dÞch vô vÖ tinh ®ang cã nhiÒu thay ®æi quan
träng:
• Tr−íc hÕt, l sù ph¸t triÓn cã tÝnh bïng næ cña TT di
®éng, ® v−ît qua giai ®o¹n dÞch vô tho¹i ®¬n thuÇn,
®ang ®ßi hái ng y c ng cao vÒ c¸c dÞch vô d÷ liÖu.
• TiÕp theo, l sù ph¸t triÓn Internet, sè l−îng kh¸ch
h ng ng y c ng ®«ng, ®ßi hái d¶i th«ng réng, tèc ®é
nhanh, ®é tin cËy cao.
• C¸c dÞch vô b¨ng réng video, ®a ph−¬ng tiÖn, míi
xuÊt hiÖn nh−ng ®ang tiÕn triÓn rÊt nhanh.
• ThÞ tr−êng dÞch vô vÖ tinh n¨m 1998 l 8,8 tû USD,
n¨m 2003 l 35 tû USD, dù kiÕn ®Õn cuèi n¨m 2007
sÏ t¨ng lªn 113 tû USD.
Polar
ELLIPSE
LEO Orbit
GEO
12
- Satellite Communications
13
nguon tai.lieu . vn