Xem mẫu
- GIÔÙI THIEÄU VEÀ GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO
Quaù trình giaûi quyeát vaán ñeà saùng taïo (CPS) ñöôïc döïa treân caùc
nghieân cöùu vaø phaùt hieän cuûa Dr. Sidney Parnes vaø Dr. Alex Osborn.
Quaù trình 10 böôùc ñaàøu tieân ñaõ ñöôïc toång hôïp thaønh 6 böôùc.
Ñaây khoâng phaûi laø phöông phaùp vôùi caùc böôùc cöùng nhaéc, maø laø
moät chæ daãn giuùp chuùng ta ñi töø tình huoáng cuûa vaán ñeà ñeán moät
giaûi phaùp coù theå hoaït ñoäng. Moãi böôùc gaén chaët vôùi caû hai kyõ
naêng tö duy: ña daïng vaø hoäi tuï.
Giaûi quyeát caùc vaán ñeà moät caùch saùng taïo laø moät kyõ naêng coù
theå hoïc ñöôïc. Noù phaûi ñöôïc taäp luyeän gioáng nhö baát kyø kyõ naêng
naøo ñeå trôû neân thaønh thaïo. Ñeå hieåu bieát roõ raøng veà caùc böôùc
cuûa quaù trình CPS, baïn neân laøm vieäc vôùi caùc kyõ thuaät khaùc nhau
cho moãi böôùc rieâng reõ. Keát quaû laø moät ngöôøi choïn nhöõng kyõ
thuaät höõu ích nhaát cho moãi böôùc khi hoï tieán boä thoâng qua quaù trình.
Caùc kyõ thuaät khaùc nhau ñöôïc thieát keá cho nhöõng tình huoáng vaán
ñeà khaùc nhau.
- GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:
Quaù trình döïa treân nghieân cöùu cuûa Dr. Sidney Parnes vaø Dr. Alex
Osborn
Tìm kieám
Tìm kieám Tìm kieám Tìm kieám Tìm kieám Tìm kieám
Söï kieän,
Söï hoãn ñoän Vaán ñeà YÙ töôûng Giaûi phaùp Söï chaáp nhaän
Söï thaät
- Sô ñoà cuûa quaù trình giaûi quyeát vaán ñeà saùng taïo
Söï hoãn ñoän: Trong vaøi caâu chung nhaát, m taû tình huoáng vaán ñeà –
oâ
m tieâu baïn m
uïc uoán ñaït tôùi, m söï thay ñoåi caàn ñöôïc thöïc hieän,
oät
vaân vaân ...
Söû
õ du
Tìm kieám söï kieän: Lieät keâ caùc söï kieän cuûa tình huoáng
ïng c
vaán ñeà. Baïn coù caàn theâm thoâng tin naøo khoâng?
L öô
aùc
Tr ì
ïng g ân toá
Tìm kieám vaán ñeà: Trình baøy vaán ñeà baét ñaàu vôùi caùc töø, “Theo caùch naøo toâi coù theå... ?
nha eâu chí.
hoa
(IWWMI). Laëp laïi vieäc trình baøy vaán ñeà nhieàu laàn baét ñaàu vôùi m baùo caùo veà vaán
oãi
iaù s giôùi
õn p
ñeà vôùi IWWMI ... Luoân gaén caùc vaán ñeà con xuaát hieän taïi m böôùc. Ñoâi khi hoûi
oãi
ti
taïi sao baùo caùo veà vaán ñeà laïi giuùp laøm roõ vaán ñeà?
au m
haù
nq
oãi b ïn nhö
Tìm kieám yù töôûng: Choïn baùo caùo vaán ñeà theå hieän vaán ñeà ñuùng nhaát. Suy nghó veà
uye
nhöõng giaûi phaùp choïn löïa khaùc nhau ñoái vôùi vaán ñeà. Thuùc ñaåy cho nhieàu yù töôûng
ha
öôùc
– baát ngôø – töï thaân.
át q
ua m
Tìm kieám giaûi phaùp: Ñöa ra nhöõng tieâu chí cho löôïng giaù caùc giaûi phaùp coù theå. Ño
laø c
oãi
luôøng caùc choïn löïa döïa treân caùc tieâu chí. Choïn giaûi phaùp baïn cho laø toát nhaát.
aùc
böô
ùc
Tìm kieám chaáp nhaän : Ai seõ giuùp baïn ñaït ñöôïc söï chaáp nhaän cho yù töôûng naøy? Lôïi theá cuûa noù laø gì?
Baïn seõ vöôït qua nhöõng ñieåm yeáu theá naøo? Thieát keá m keá hoaïch haønh ñoäng cho thöïc hieän giaûi phaùp naøy
oät
Lieät keâ caùc nguoàn löïc cho vieäc thöïc hieän. Lieät keâ caùc trình töï, caùc böôùc caàn thieát ñeå thöïc hieän giaûi phaùp
Ñaùnh daáu m böôùc vôùi thôøi gian hoaøn thaønh.
oãi
Lieät keâ taát caû caùc vaán ñeà coù theå coù khi thöïc hieän giaûi phaùp naøy. Baïn seõ vöôït qua chuùng theá naøo?
- Sô ñoà döôùi ñaây laøm roõ lieân heä cuûa caùc böôùc cuûa quaù trình
Keát cuïc cuûa moãi böôùc laø cô sôû cho böôùc tieáp theo
Trong moãi böôùc, söï ña daïng ñeå thu thaäp thaät nhieàu caùc khaû naêng coù theå vaø söï
hoäi tuï treân caùc thoâng tin ñöôïc taïo ra ñeå choïn löïa moät keát cuïc khaû thi hoaëc saûn
phaåm cuûa töøng böôùc
Tìm kieám Tìm kieám
Tìm kieám Moâ taû
Yù töôûng Söï chaáp nhaän
söï hoãn ñoän ngaén goïn
Giaûi phaùp
ñöôïc minh chöùng
Baùo caùo
Tìm kieám Vaán ñeà Keá hoaïch haønh ñoäng
Söï kieän, Caùc giaûi phaùp
Söï thaät ñaày höùa heïn
Tìm kieám
Tìm kieám Giaûi phaùp
Nhöõng söï kieän
Haønh ñoäng!!!
Vaán ñeà
quan troïng nhaát
(caùc noái keát, lieân heä)
- “Toâi” Kieåm tra ...
Söï aûnh höôûng
Toâi coù moät tyù aûnh höôûng naøo vôùi ñieàu naøy?
Toâi coù quyeàn ñeå taïo ra nhöõng thay ñoåi?
Toâi coù moät vaøi aûnh höôûng vôùi ñieàu naøy?
Söï quan taâm
Toâi coù lôïi ích trong laøm vieäc vôùi vaán ñeà naøy?
Lieäu toâi coù quan taâm trong vieäc boû ra nhöõng noã löïc, naêng löôïng ñeå thay ñoåi
ñieàu naøy?
Söï töôûng töôïng
Toâi coù saün loøng söû duïng trí töôûng töôïng cuûa toâi ñeå nhìn vaán ñeà naøy moät
caùch khaùc bieät?
Toâi coù muoán nhöõng yù töôûng môùi cho tình huoáng naøy?
- GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:
Tìm kieám söï hoãn ñoän
Qua böôùc naøy, tình huoáng “vaán ñeà” ñöôïc moâ taû moät caùch ngaén goïn nhö
noù ñöôïc thaáy vaøo thôøi ñieåm naøy.
Nhöõng ví duï veà caùc caâu hoûi tìm kieám söï hoãn ñoän vaø caùc nhaän xeùt:
Moâ taû tình huoáng nhö baïn thaáy noù
Noùi veà tình huoáng
Toùm taét tình huoáng cuûa baïn trong moät caâu
- GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:
Tìm kieám söï kieän, söï thaät
Böôùc naøy chuù troïng vaøo thu thaäp nhöõng söï kieän, nhöõng aán töôïng, nhöõng
caûm giaùc veà tình huoáng.
Ví duï veà nhöõng caâu hoûi höôùng daãn cho tìm kieám söï kieän:
Ai ... Nhöõng ngöôi naøo bao goàm trong tình höôùng?
Nhöõng ai aûnh höôûng tôùi tình huoáng naøy?
Caùi gì .. Lieät keâ caùc söï vaät, söï kieän, hieän töôïng coù lieân quan.
Caûm giaùc naøo hoaëc hoaøn caûnh naøo coù lieân quan tôùi tình huoáng?
Khi naøo ... Ñieàu naøy ñaõ xaûy ra khi naøo (naêm, thaùng, ngaøy, giôø . . .)
Coù nhöõng thôøi gian naøo hoaëc nhöõng ngaøy naøo dính lieàn vôùi noù?
ÔÛ ñaâu .. . ÔÛ ñaâu laø vò trí xaûy ra tình huoáng?
Coù nhöõng nôi khaùc coù lieân quan vôùi noù khoâng?
Theá naøo . . . Tình huoáng naøy ñaõ ñeán nhö theá naøo?
Baïn vaø nhöõng ngöôøi khaùc lieân quan tôùi tình huoáng theá naøo?
Tình huoáng naøy ñaõ vaø ñang aûnh höôûng tôùi caùc lónh vöïc khaùc cuûa
cuoäc soáng cuûa baïn theá naøo?
- GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:
Tìm kieám vaán ñeà
Trong böôùc naøy, caùc trình baøy cuï theå vaán ñeà ñöôïc phaùt trieån. Vaán ñeà
neân ñöôïc trình baøy theo caøng nhieàu caùch khaùc nhau caøng toát. Moãi trình
baøy neân baét ñaàu vôùi caùc töø , “theo caùch naøo toâi coù theå...?” (IWWMI) Theå
hieän vaán ñeà töø nhieàu quan ñieåm khaùc nhau.
Caùc ví duï veà caùc trình baøy tìm kieám vaán ñeà laø:
Trình baøy tình huoáng. IWWMI. . .?
Muïc tieâu cuoái cuøng laø gì? IWWMI. . .?
Taïi sao baïn muoán tình huoáng ñöôïc giaûi quyeát?
Caùi gì laø keát quaû cuûa tình huoáng?
Coù caùch naøo khaùc trong vieäc giaûi quyeát vôùi tình huoáng khoâng?
Caùi gì veà tình huoáng hoaëc keát quaû ñang laøm toâi lo aâu, xaùo troän,
maát aên maát nguû? IWWMI. . .?
Böôùc naøy xaùc ñònh tình traïng sôû höõu ñoái vôùi vaán ñeà. Caâu IWWMI neân ñöôïc keát
thuùc vôùi Toâi, ñoäi cuûa chuùng toâi, coäng ñoàng cuûa chuùng toâi, vaân vaân. Chuùng ta
chæ coù theå giaûi quyeát caùc vaán ñeà moät caùch coù hieäu quaû khi chuùng ta coi ñoù laø
vaán ñeà cuûa mình (naém sôû höõu).
- GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:
Tìm kieám yù töôûng
Böôùc naøy ñöôïc thieát keá ñeå giuùp baïn ñoäng naõo taïo ra thaät nhieàu giaûi
phaùp coù theå coù cho baùo caùo vaán ñeà. Söï chuù troïng ñöôïc ñaëït vaøo
vieäc taïo ra moät soá löôïng lôùn caùc yù töôûng khaùc bieät trong moïât khoaûng
thôøi gian ngaén.
Nhöõng ví duï cuûa caùc caâu hoûi tìm kieám yù töôûng:
Lieät keâ thaät nhieàu giaûi phaùp cho tình huoáng vaán ñeà.
Caùc giaûi phaùp naøy coù theå laø chaéc chaén hoaëc khaùc thöôøng.
Caùi gì khaùc baïn coù theå laøm?
Caùch vui thích maø baïn coù theå söû duïng ñeå giaûi quyeát tình huoáng?
Gaén vaán ñeà vôùi moät vaät theå hoaëc aâm thanh thoâng thöôøng.
Nhöõng yù töôûng baïn nghó veà noù laø gì?
Theo caùch naøo moät cuoán saùch hoaëc moät caâu chuyeän coù theå coù quan heä,
lieân quan tôùi vaán ñeà?
- GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:
Tìm kieám giaûi phaùp
Böôùc naøy giuùp baïn xaùc laäp caùc tieâu chí vaø löôïng giaù caùc yù töôûng ñaõ
ñöôïc phaùt ra treân cô sôû caùc tieâu chí. Caùc tieâu chí laø nhöõng chæ daãn, nhöõng
tieâu chuaån hoaêc nhöõng thöôùc ño maø baïn caàn quan taâm khi ra quyeát ñònh veà
giaûi phaùp naøo ñöôïc theo ñuoåi.
Nhöõng ví duï veà caùc caâu hoûi taïo ra tieâu chí:
Nhöõng gì baïn caàn nghó tôùi khi ra quyeát ñònh naøy?
Caùc giaûi phaùp phaûi phuø hôïp vôùi nhöõng tieâu chuaån naøo?
Nhöõng caâu hoûi maø nhöõng ngöôøi khaùc seõ hoûi veà quyeát ñònh cuûa baïn?
Sau khi raát nhieàu caùc tieâu chí ñöôïc lieät keâ, choïn nhöõng tieâu chí maø baïn caûm thaáy coù
yù nghóa nhaát. Caùc tieâu chí vaø caùc giaûi phaùp choïn löïa coù theå ñöôïc ñaët vaøo sô ñoà
maïng löôùi ñeå caân nhaéc. Moãi choïn löïa ñöôïc caân nhaéc treân cô sôû moãi tieâu chí vaø ñöôïc
cho moät giaù trò baèng soá. Sô ñoà maïng löôùi cuõng coù theå ñöôïc söû duïng nhö moät chæ
daãn. Neáu yù töôûng baïn thích nhaát coù giaù trò baèng soá thaáp nhaát, sô ñoà maïng löôùi seõ
chæ ra nhöõng ñieåm yeáu cuûa yù töôûng ñoù.
Töø taát caû caùc giaûi phaùp coù theå coù, choïn moät giaûi phaùp ñeå thöïc hieän.
- GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:
Tìm kieám söï chaáp nhaän
Böôùc naøy bao goàm hai böôùc bao goàm ñaït ñeán söï chaáp nhaän vaø vieát keá
hoaïch haønh ñoäng ñeå ñöa giaûi phaùp vaøo thöïc hieän.
Nhöõng ví duï cuûa nhöõng caâu hoûi tìm kieám söï chaáp nhaän:
Ai seõ giuùp toâi laøm cho yù töôûng naøy ñöôïc thöïc hieän?
Nhöõng phöông phaùp naøo seõ laø hieäu quaû trong vieäc thuyeát phuïc yù töôûng naøy?
Ai seõ khaùng cöï laïi yù töôûng naøy? Taïi sao? Laøm sao coù theå vöôït qua caùc trôû ngaïi?
Toâi coù theå kieåm ñònh tröôùc yù töôûng naøy?
Toâi coù theå trình baøy nhöõng öu ñieåm naøo ñoái vôùi yù töôûng naøy?
Nhöõng ví duï veà caùc caâu hoûi cuûa keá hoaïch haønh ñoäng:
Nhöõng ai ñöôïc bao goàm?
Nhöõng gì laø caàn thieát ñeå thöïc hieän yù töôûng?
Caàn bao laâu ñeå thöïc hieän yù töôûng?
Nhöõng vaán ñeà naøo coù theå xaûy ra khi thöïc hieän? Laøm sao coù theå vöôït qua noù?
- GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:
Saùu caïm baãy cuûa giaûi quyeát vaán ñeà
2. Khoâng nhaän daïng ñöôïc
1. Khoâng nhaän daïng ñöôïc
nhöõng ngöôøi “sôû höõu”
ñuùng vaán ñeà
vaán ñeà
3. Khoâng nhaän daïng ñöôïc
4. Khoâng taïo ñöôïc moät keá
thaät nhieàu caùc giaûi phaùp
hoaïch roõ raøng
coù theå coù
6. Thaát baïi trong söû duïng chaát
5. Thaát baïi trong vieäc theo doõi,
xuùc taùc giaûi quyeát vaán ñeà
giaùm saùt vieäc thöïc hieän
“töø beân ngoaøi”
- GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:
Pha ña daïng Pha hoäi tuï
Tìm kieám Söï chaáp nhaän sôû höõu
Côûi môû vôùi caùc vaán ñeà,
Söï hoãn ñoän ñoái vôùi tình huoáng
caùc cô hoäi, vv...
Thu thaäp, ñöa ra toaøn Tìm kieám
Choïn löïa nhöõng döõ lieäu
boâ caùc döõ lieäu Söï kieän,
quan troïng nhaát
söï thaät
Phaùt ra thaät nhieàu caùc
baùo caùo coù theå coù veà Tìm kieám Choïn moät baùo caùo
vaán ñeà Vaán ñeà vaán ñeà coù theå hoaït ñoäng
Phaùt ra thaät nhieàu caùc Tìm kieám Choïn löïa nhöõng yù töôûng
giaûi phaùp choïn löïa coù YÙ töôûng coù nhieàu höùa heïn nhaát
theå coù
Phaùt ra caùc tieâu chí
Tìm kieám Choïn löïa caùc tieâu chí,
löôïng giaù coù theå coù
Giaûi phaùp löôïng giaù caùc yù töôûng,
tinh luyeän caùc yù töôûng
Quan taâm tôùi caùc nguoàn
uûng hoä / khaùng cöï, phaùt Tìm kieám Caùc keá hoaïch haønh
ra caùc böôùc thöïc hieän Söï chaáp nhaän ñoäng ñöôïc chuaån bò
Nhöõng thaùch thöùc môùi
- ÑOÄNG NAÕO
Moät trong nhöõng chieán löôïc coù hieäu quaû cao nhaát cho vieäc
phaùt ra caùc giaûi phaùp laø Ñoäng naõo. Thöïc vaäy, nhöõng höôùng
daãn cho ñoäng naõo theå hieän moät soá lôøi khuyeân toát nhaát cho tö
duy saùng taïo noùi chung. Kyõ thuaät naøy coù theå ñöôïc söû duïng
trong moät nhoùm hoaëc bôûi moät caù nhaân laøm vieäc moät mình.
- ÑOÄNG NAÕO
Caùc chæ daãn:
Trì hoaõn söï phaùn quyeát
Phaùt ra thaät nhieàu yù töôûng
Phaùt ra nhöõng yù töôûng laï, khaùc thöôøng,
“ñieân roà”, vaø saùng taïo
Keát hôïp, chau chuoát treân nhöõng yù töôûng
cô baûn
- ÑOÄNG NAÕO
Caùc nguyeân taéc cuûa ñoäng naõo:
Söï pheâ bình bò loaïi tröø
Töï do ñöôïc hoan ngheânh
Soá löôïng ñöôïc mong muoán
Söï keát hôïp vaø hoaøn thieän ñöôïc
theo ñuoåi
nguon tai.lieu . vn