Xem mẫu

  1. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ ĐỒNG THÁP KHOA CƠ KHÍ XÂY DỰNG GIÁO TRÌNH MH: VẼ KỸ THUẬT LƯU HÀNH NỘI BỘ MẪU ĐỊNH DẠNG BGLT ĐÀO TẠO TRÌNH ĐỘ TRUNG CẤP, CAO ĐẲNG 1
  2. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng (Kèm theo Quyết định số /QĐ-TCĐNĐT.ĐT ngày tháng năm 2017của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Đồng Tháp ban hành Quy định về điều chỉnh CTĐT, BGLT, BGTH đào tạo trình độ trung cấp, cao đẳng) UBND TỈNH ĐỒNG THÁP TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ ĐỒNG THÁP BÀI GIẢNG MÔN HỌC : VẼ KỸ THUẬT NGHỀ : KỸ THUẬT XÂY DỰNG TRÌNH ĐỘ : CAO ĐẲNG + TRUNG CẤP Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-… ngày…….tháng….năm ......... …………........... của………………………………. 2
  3. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng LÔØI GIÔÙI THEÄU Taøi lieäu ñöôïc bieân soaïn döïa treân nhieàu nguoàn taøi lieäu khaùc nhau ñeå toång hôïp vaø söû duïng rieâng cho Ngaønh Kyõ Thuaät Xaây Döïng trong caùc Tröôøng Trung Hoïc vaø Cao Ñaúng Ngheà Taøi lieäu bieân soaïn bao goàm 5 baøi: - Bài 1: Vẽ hình học và một số quy ước trong bản vẽ kỹ thuật - Bài 2: Hình chiếu vuông góc - Bài 3: Hình chiếu trục đo - Bài 4 : Hình cắt và mặt cắt - Bài 5: Đọc bản vẽ Kỹ thuật xây dựng Goàm nhöõng noäi dung cô baûn veà veõ kyõ thuaät xaây döïng noùi rieâng vaø veà baûn veõ kyõ thuaät noùi chung, laø tieàn ñeà ñeå caùc em coù theå ñoïc baûn veõ toát sau naøy TP Sa ñeùc, ngaøy…..thaùng…..naêm …. 3
  4. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng Mục lục Trang Bài 1: Vẽ hình học và một số quy ước trong bản vẽ kỹ thuật 5 A. Nhöõng tieâu chuan cô baûn veà trình baøy baûn veõ kyõ thuaät 5 B. Veõ hình hoïc 7 Bài 2: Hình chiếu vuông góc 15 I. Khaùi nieäm chung 15 II. Hình chieâu vuoâng goùc cuûa ñieåm, ñoaïn thaúng, hình phaúng 17 III. Hình chieáu cuûa caùc khoái hình hoïc 23 Bài 3: Hình chiếu trục đo 24 I. Khaùi nieäm veà hình chieáu truïc ño 24 II. Caùc loaïi hình chieáu truïc ño thöôøng duøng 26 III. Phöông phaùp veõ hình chieáu truïc ño 28 Bài 4 : Hình cắt và mặt cắt 36 I. Hình caét 36 II. Maët caét 39 III. Baøi taäp 40 Bài 5: Đọc bản vẽ Kỹ thuật xây dựng 41 I. Moät soá kyù hieäu thöôøng duøng trong baûn veõ xaây döïng 41 II. Các bộ phận tạo thành của ngôi nhà 45 III. Đọc bản vẽ mặt bằng ngôi nhà 45 IV. Đọc bản vẽ mặt đứng ngôi nhà 46 V. Đọc bản vẽ mặt cắt ngôi nhà 48 VI. Đọc bản vẽ Bê tông cốt thép 49 4
  5. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng YEÂU CAÀU TOÁI THIEÅU CHO MOÂN HOÏC - 01 compa loaïi toát - 01 buùt chì loaïi HB (ñeå veõ neùt môø, maûnh), 01 buùt chì loaïi 2B ñeå veõ neùt ñaäm, ñöôøng bao (bao goàm gôm, chuoác vieát chì) - 01 thöôùc thaúng, 01 eâ-ke 450 vaø 01 EÂ-ke 600 - 05 giaáy A4 loaïi cöùng, keû saün khung teân, khung baûn veõ (duøng ñeå laøm kieåm tra) - 20 giaáy A4 loaïi meàm, ñoùng thaønh quyeån ñeå ghi cheùp vaø laøm baøi taäp - Baøi giaûng lyù thuyeát (do GV cung caáp ñeå photo) 5
  6. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng BAØI 1: VEÕ HÌNH HOÏC VAØ MOÄT SOÁ QUY ÖÔÙC TRONG BAÛN VEÕ KYÕ THUAÄT A. NHÖÕNG TIEÅU CHUAÅN CÔ BAÛN VEÀ TRÌNH BAØY BAÛN VEÕ KYÕ THUAÄT I. KHOÅ GIAÁY : Moãi baûn veõ ñöôïc veõ treân moät khoå giaáy nhaát ñònh ñöôïc quy ñònh trong tieâu chuaån TCVN 2 ” 74. Khoå giaáy laø kích thöôùc tôø giaáy veõ sau khi xeùn. Coù 5 khoå giaáy chính : Kyù hieäu khoå giaáy Kích thöôùc khoå giaáy Kyù hieäu cuûa tôø giaáy töông öùng II. KHUNG BAÛN VEÕ VAØ KHUNG TEÂN : 1. Khung baûn veõ : moãi baûn veõ ñeàu phaûi coù khung, ñoù laø moät khung hình chöõ nhaät veõ baèng neùt lieàn ñaäm vaø caùch meùp tôø giaáy 5mm (ñoái vôùi khoå giaáy A0, A1, A2) hoaëc 10mm (ñoái vôùi khoå giaáy A3, A4 ). Neáu caàn ñoùng taäp thì ôû phía traùi khung baûn veõ caùch meùp tôø giaáy töø 25 ” 30mm. 2. Khung teân : moãi baûn veõ ñeàu phaûi coù khung teân ñoù laø moät hình chöõ nhaät veõ baèng neùt lieàn ñaäm vaø ñaët ôû goùc phía döôùi beân phaûi cuûa baûn veõ saùt vôùi khung teân do töøng cô quan thieát keá quy ñònh. III. TYÛ LEÄ HÌNH VEÕ : Tyû leä cuûa moät hình bieãu dieãn laø tyû soá giöõa kích thöôùc hình veõ vaø kích thöôùc töông öùng ño treân vaät thaät. Tuøy theo ñoä lôùn vaø möùc ñoä phöùc taïp cuûa vaät theå maø ngöôøi ta choïn tyû leä nguyeân hình, tyû leä thu nhoû hay tyû leä phoùng to. Trò soá kích thöôùc ghi treân hình khoâng phuï thuoäc vaøo tyû leä cuûa hình bieãn ñoù. Theo taøi lieäu thieát keá TCVN 3 ” 74 quy ñònh phaûi choïn tyû leä cuûa caùc hình bieåu dieãn trong caùc daõy sau : Tyû leä thu 1:2 1:2.5 (1:4) 1:5 1::10 (1:15) 1:20 1:25 (1:40) nhoû 1:50 (1:75) 1:100 1:200 1:400 1:500 (1:800) 1:1000 1:10n Tyû leä nguyeân 1:1 hình Tyû leä phoùng 2:1 2.5:1 4:1 5:1 10:1 20:1 40:1 50:1 100:1 to 6
  7. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng IV. NEÙT VEÕ : 1. Treân baûn veõ caùc hình bieåu dieãn ñöôïc veõ baèng nhieàu loaïi neùt, moãi loaïi coù hình daùng vaø coâng duïng khaùc nhau. Nhaèm laøm cho caùc hình bieåu dieãn ñöôïc roõ raøng, deã ñoïc vaø ñeïp maét. Caùc neùt veõ theo TCVN 8 ” 1993 : Teân goïi Hình daïng Öùng duïng A. Neùt lieàn ñaäm Caïnh thaáy, ñöôøng bao thaáy Khung baûn veõ, khung teân Ñöôøng doùng, ñöôøng daãn, B. Neùt lieàn maûnh ñöôøng kích thöôùc. Ñöôøng gaïch gaïch treân maët caét. C. Neùt ñöùt - Caïnh khuaát, ñöôøng bao khuaát. D. Neùt chaám gaïch Truïc ñoái xöùng Ñöôøng taâm E. Neùt caét - Ñaùnh daáu vò trí maët phaúng caét Ñöôøng caét lìa hình bieãu dieãn F. Neùt löôïn soùng Ñöôøng phaân caùch giöõa hình chieáu vaø hình caét khi khoâng duøng truïc ñoái xöùng laøm phaân caùch G. Neùt dích daéc - Ñöôøng caét lìa daøi hình bieåu dieãn 2. Chieàu roäng neùt veõ : Treân moät baûn veõ chæ duøng 2 loaïi chieàu roäng neùt veõ, moät laø chieàu roäng cuûa neùt lieàn ñaäm (s) vaø moät laø chieàu roäng cuûa neùt maûnh (≤ s/2). Chieàu roäng cuûa neùt lieàn ñaäm laáy trong daõy kích thöôùc sau : 0.18, 0.25, 0.35, 0.5, 0.7, 1.0, 1.4, vaø 2mm. 3. Moät soá quy taéc veà neùt veõ : Khoaûng caùch nhoû nhaát giöõa 2 ñöôøng song song >2s vaø ≥ 0.7mm. Khi 2 hay nhieàu neùt veõ truøng nhau thì öu tieân veõ theo thöù töï sau :  Ñöôøng bao thaáy ( Neùt A)  Ñöôøng bao khuaát (Neùt C)  Maët phaúng caét (Neùt E)  Truïc ñoái xöùng (Neùt D)  Ñöôøng doùng ( Neùt B) Taâm cuûa caùc cung troøn voøng troøn ñöôïc xaùc ñònh baèng giao ñieåm cuûa 2 gaïch trong neùt chaám gaïch. Ñoái vôùi ñöôøng troøn nhoû cho pheùp veõ ñöôøng taâm baèng neùt lieàn maûnh. Caùc neùt chaám gaïch baét ñaàu baèng neùt gaïch vaø keát thuùc baèng neùt gaïch veõ vöôït quaù ñöôøng bao moät ñoaïn 3 ” 5mm. 7
  8. Caùc neùt ñöùt phaûi veõ chaïm vaøo ñöôøng bao cuûa hình bieãu dieãn. Choã gaëïp nhau cuûa 2 neùt ñöùt phaûi laø neùt gaïch. Ñöôøng daãn lieân quan ñeán moät phaàn töû naøo ñoù ñöôïc veõ baèng neùt lieàn maûnh vaø taän cuøng baèng daáu chaám neáu ñöôøng daãn keát thuùc beân trong ñöôøng bao vaø baèng muõi teân neáu ñöôøng daãn keát thuùc ôû ñöôøng bao vaät theå. V. GHI KÍCH THÖÔÙC : 1. Quyñònhchung: Khi ghi kích thöôùc treân hình bieåu dieãn phaûi tieán haønh nhö sau :  Veõ ñöôøng doùng kích thöôùc  Veõ ñöôøng kích thöôùc.  Ghi chöõ soá kích thöôùc. Caùc kích thöôùc neân ghi ôû ngoaøi hình bieãu dieãn. Moät kích thöôùc chæ ghi moät laàn. Ñoái vôùi baûn veõ xaây döïng cho pheùp moät kích thöôùc ghi laëp laïi nhieàu laàn neáu caàn thieát. Treân baûn veõ duøng ñôn vò laø mm vaø khoâng ghi ñôn vò sau con soá kích thöôùc. Neáu baûn veõ duøng moät loaïi ñôn vò ño ñoä daøi khaùc thì phaûi ghi chuù. Treân baûn veõ xaây döïng caùc kích thöôùc chæ ñoä cao so vôùi maët phaúng chuaån thöôøng duøng ñôn vò laø meùt vôùi 3 soá leû. Kích thöôùc goùc duøng ñôn vò laø ñoä (0), phuùt (‘), giaây (‚). Vaø phaûi ghi ñôn vò sau con soá kích thöôùc. 2. Ñöôøng doùng vaø ñöôøng kích thöôùc : a. Ñöôøng doùng : Duøng ñeå giôùi haïn phaàn töû ñöôïc ghi kích thöôùc. Ñöôøng doùng cuûa kích thöôùc ñoaïn thaúng ñöôïc veõ vuoâng goùc vôùi ñöôøng kích thuôùc. Ñöôøng doùng cuûa kích thöôùc cung troøn ñöôïc veõ vuoâng goùc vôùi daây cung chaén cung troøn. Ñöôøng doùng cuûa kích thöôùc goùc laø ñöôøng keùo daøi 2 caïnh cuûa goùc ñoù. Cho pheùp duøng ñöôøng truïc, ñöôøng taâm, ñöôøng bao thay cho ñöôøng doùng. b. Ñöôøng kích thöôùc : Duøng ñeå bieåu thò ñoaïn hoaëc goùc caàn ghi kích thöôùc. Ñöôøng kích thöôùc ñöôïc veõ baèng neùt lieàn maûnh hai ñaàu coù muõi teân chaïm saùt vaøo caùc ñöôøng doùng. Muõi teân phaûi thuoân, nhoïn, daøi khoaûng 4 ” 6 laàn beà roäng s cuûa neùt lieàn ñaäm. Ñöôøng kích thöôùc cuûa ñoaïn thaúng ñöôïc keû song song vôùi ñoaïn thaúng ñoù vaø caùch khoaûng 5 ” 7mm. Ñöôøng kích thöôùc goùc laø cung troøn coù taâm ôû ñænh goùc. Khi ñöôøng kích thuôùc quaù ngaén khoâng ñuû choå ñeå veõ muõi teân thì cho pheùp ñöa caùc muõi teân ra ngoaøi 2 ñöôøng doùng hoaëc thay theá muõi teân baèng caùc chaám troøn hoaëc gaïch cheùo. Treân baûn veõ xaây döïng cho pheùp thay theá muõi teân baèng caùc gaïch xieân goùc 450 vaø veõ taïi giao ñieåm cuûa ñöôøng doùng vaø ñöôøng ghi kích thöôùc. c. Con soá kích thöôùc : Con soá kích thöôùc luoân ñöôïc ghi phía treân vaøo khoaûng giöõa cuûa ñöôøng kích thöôùc. Ñoái vôùi kích thöôùc chæ ñoä daøi höôùng ghi soá kích thöôùc phuï thuoäc vaøo ñoä nghieâng cuûa ñöôøng kích thöôùc so vôùi höôùng naèm ngang. d. Moätsoákyùhieäuthöôøngduøngkhighikíchthöôùc: Ñöôøng kính : ñeå chæ ñöôøng kính cuûa ñöôøng troøn hoaëc cung troøn ≥ 1800, tröôùc con soá kích thöôùc kyù hieäu . Ñöôøng kích thöôùc ñöôïc veõ qua taâm hoaëc ñaët ôû ngoaøi ñöôøng troøn. Ñoái vôùi caùc ñöôøng troøn nhoû caùch ghi kích thöôùc ñöôøng kính nhö sau : 5
  9. Baùn kính : ñoái vôùi caùc cung troøn coù goùc ôû taâm ≤ 1800 thì chæ ghi kích thöôùc baùn kính. Tröôùc con soá kích thöôùc ghi chöõ R. ñöôøng kích thöôùc phaûi xuaát phaùt töø taâm cuûa cung troøn vaø chæ coù moät muõi teân veõ chaïm saùt vaøo cung troøn ñoù. Hình vuoâng : tröôùc con soá kích thöôùc caïnh cuûa hình vuoâng ghi kyù hieäu . cho pheùp ghi kích thöôùc hình vuoâng döôùi daïng tích 2 caïnh (ví duï 30 x 30) Ñoä doác :  Duøng kyù hieäu ghi tröôùc trò soá tang cuûa goùc nghieâng, ñaàu nhoïn kyù hieäu höôùng veà chaân doác.  Duøng kyù hieäu i ghi tröôùc trò soá cuûa ñoä doác ôû daïng soá thaäp phaân hoaëc ôû daïng %. Ñoä cao : Treân baûn veõ xaây döïng ñeå ghi kích thöôùc ñoä cao treân maët caét cuûa coâng trình duøng kyù hieäu . Ñænh cuûa tam giaùc chaïm saùt vaøo ñöôøng doùng vaø con soá chæ ñoä cao ñöôïc ghi treân ñöôøng doùng ngang cuûa kyù hieäu. Khi ghi ñoä cao treân maët baèng coâng trình con soá chæ ñoä cao ñöôïc ñaët trong moät hình chöõ nhaät vaø ñaët taïi choå caàn ghi ñoä cao. Tröôøng hôïp baûn veõ sô ñoà keát caáu xaây döïng (theùp, goã…) vaø treân hình veõ trieån khai theùp cuûa baûn veõ keát caáu BTCT cho pheùp khoâng veõ ñöôøng doùng vaø ñöôøng kích thöôùc maø chæ caàn ghi con soá kích chæ chieàu daøi cuûa caùc thanh. Ñeå bieåu thò beà daøy caùc lôùp caáu taïo treân maët caét ngöôøi ta ghi kích thöôùc nhö hình. 6
  10. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng B. VEÕ HÌNH HOÏC I. MOÄT SOÁ BAØI TOAÙN VEÕ HÌNH HOÏC ÑÔN GIAÛN : 1. Veõ ñöôøng thaúng song song vôùi ñöôøng thaúng cho tröôùc : Cho ñöôøng thaúng a baát kyø. Veõ ñöôøng thaúng b song song vôùi a. Phöông phaùp :  Ñaët eâke sao cho moät caïnh truøng vôùi ñöôøng thaúng a.  Ñaët thöôùc hoaëc eâke thöù 2 sao cho 1 caïnh cuûa thöôùc saùt vôùi caïnh coøn laïi cuûa eâke thöù nhaát.  Tröôït eâke thöù nhaát theo caïnh thöôùc hoaëc caïnh eâke thöù 2. 2. Veõ ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng vaø ñi qua moät ñieåm cho tröôùc : Cho đường thaúng AB vaø ñieåm M. Veõ ñöôøng thaúng d qua M vaø vuoâng goùc vôùi AB. M Phöông phaùp :  Laáy M laøm taâm quay cung troøn baùn kính baát kyø caét AB taïi C vaø D.  Laàn löôït laáy C vaø D laøm taâm vẽ cung troøn baùn kính R > CD/2 caét nhau A taïi M’ vaø M‛. B  Noái M’M‛ ñöôcï đường thẳng d cần tìm 3. x Veõ ñöôøng phaân giaùc cuûa 1 goùc : Cho goùc xOy. Veõ phaân giaùc cuûa goùc xOy. . B . y 7
  11. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng 4. Chia ñoaïn thaúng thaønh nhieàu phaàn baèng nhau : Chia ñoaïn thaúng AB cho tröôùc thaønh nhieàu phaàn baèng nhau. Ví duï chia ñoaïn thaúng AB thaønh 5 phaàn baèng nhau. m Phöông phaùp : 5'  Keû ñöôøng phuï trôï Am baát kyø.  Treân ñöôøng thaúng Am laáy 5 ñoaïn baèng 4' nhau vaø xaùc ñònh caùc ñieåm chia laø 1’, 2’, 3’, 4’, 5’. 3'  Duøng eke noái B5’. Ñaët thöôùc saùt caïnh goùc vuoâng cuûa eâke. 2'  Tröôït eâke theo caïnh thöôùc vaø keû caùc ñoaïn thaúng song song vôùi B5’ qua caùc ñieåm 1' 4’, 3’, 2’, 1’ caét ñoaïn thaúng AB taïi A B 1 2 3 4 caùc ñieåm 4, 3, 2, 1. caùc ñieåm vöøa xaùc ñònh seõ chia ñoaïn thaúng AB thaønh 5 phaàn baèng nhau. 5. Chia ñöôøng troøn thaønh nhieàu phaànbaèng nhau : a. Chia ñöôøng troøn thaønh 4 phaàn baèng nhau : Cho ñöôøng troøn taâm O baùn kính R. chia ñöôøng troøn thaønh 4 phaàn baèng nhau Phöông phaùp :  Duøng caïnh huyeàn cuûa eâke 450 keû ñöôøng kính AB.  Ñaët thöôùc saùt caïnh goùc vuoâng cuûa eâke. Laät eâke sao cho caïnh eâke vaãn saùt thöôùc.  Keû ñöôøng kính CD vuoâng goùc vôùi AB. Hai ñöôøng kính AB vaø CD chia ñöôøng troøn thaønh 4 phaàn baèng nhau. b. Chia ñöôøng troøn thaønh 3 phaàn baèng nhau : A B Cho ñöôøng troøn taâm O baùn kính R. chia ñöôøng troøn thaønh 3 phaàn baèng nhau Phöông phaùp : 8
  12. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng  Keû ñöôøng kính AB.  Laáy A laøm taâm veõ cung troøn baùn kính R caét ñöôøng troøn (O; R) taïi C vaø D.  C, D vaø B chia ñöôøng troøn (O; R) thaønh 3 phaàn baèng nhau. Chia ñöôøng troøn thaønh 6 phaàn baèng nhau C E : Cho ñöôøng troøn taâm O baùn kính R. chia ñöôøng troøn thaønh 6 phaàn baèng nhau. Phöông phaùp :  Keû ñöôøng kính AB. A B  Laàn löôït laáy A vaø B laøm taâm veõ cung troøn baùn kính R caét ñöôøng troøn (O; R) taïi C, D, E, F.  C, D, E, F ,A, B chia ñöôøng troøn (O; R) thaønh 6 phaàn baèng nhau. D F d. Chia ñöôøng troøn thaønh 5 phaàn baèng nhau : Cho ñöôøng troøn taâm O baùn kính R. chia ñöôøng troøn thaønh 5 phaàn baèng nhau. 1 Phöông phaùp :  Laáy trung ñieåm K cuûa baùn kính OA. 5  Laáy K laøm taâm veõ cung troøn 2 baùn kính K1 caét ñöôøng kính AB taïi A O M B M. ñoä daøi ñoaïn M1 laø ñoä daøi moät caïnh cuûa hình 5 caïnh.  Töø ñieåm 1 ñaët lieân tieáp caùc ñoaïn 3 coù ñoä daøi M1 seõ ñöôïc caùc ñieåm 2, 3, 4, 5. C caùc ñieåm 1, 2, 3, 4, 5 chia ñöôøng 6' 1' troøn thaønh 5 phaàn baèng nhau. 1 e. Chia ñöôøng troøn 2 thaønh soá leû phaàn baèng nhau : 5' 2' 3 Cho ñöôøng E A O B F troøn taâm O baùn 4 kính R. Chia ñöôøng troøn thaønh 7 phaàn baèng nhau. 5 Phöông phaùp : 3' 4'  Veõ 2 ñöôøng kính vuoâng goùc AB vaø CD D 9
  13. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng  Veõ cung troøn taâm D baùn kính CD caét ñöôøng kính AB keùo daøi taïi E vaø F.  Chia ñöôøng kính CD thaønh 7 phaàn baèng nhau bôûi caùc ñieåm 1, 2, 3, 4, 5, 6.  Noái E vaø F vôùi caùc ñieåm chia leû 1, 3, 5 (hoaëc caùc ñieåm chia chaün 2, 4, 6) vaø keùo daøi tôùi caét ñöôøng troøn. Ñieåm D (hoaëc ñieåm C) cuøng vôùi 6 ñieåm chia nhaän ñöôïc treân ñöôøng troøn chia ñöôøng troøn ñoù laøm 7 phaàn baèng nhau. 6. Veõ ñöôøng thaúng coù ñoä doác : Qua M veõ ñöôøng thaúng coù ñoä doác ñoái vôùi phöông naèm ngang baèng 1:5 Phöông phaùp :  Qua M veõ ñöôøng thaúng naèm ngang vaø treân ñoù ñaët ñoaïn MB = 5 ñôn vò.  Töø B keû ñöôøng vuoâng goù vôùi MB vaø laáy BC = 1 ñôn vò ñ  Noái MC laø ñöôøng thaúng c II. VEÕ NOÁI TIEÁP 2 ÑÖÔØNG : 1. Noái tieáp 1 ñieåm vôùi 1 ñöôøng tron Cho ñöôøng troøn taâm O baùn kính R vaø 1 ñieåm M. Veõ tieáp tuyeán vôùi ñöôøng troøn qua ñieåm M. Phöông phaùp :  Xaùc ñònh trung ñieåm K cuûa ñoaïn OM.  Laáy K laøm taâm veõ ñöôøng troøn M baùn kính KM caét (O;R) taïi T vaø T’.  Noái TM vaø T’M ta ñöôïc 2 tieáp tuyeán vôùi ñöôøng troøn qua M. 2. Noái tieáp 2 ñöôøng troøn baèng 1 ñoaïn thaúng : a. Noái tieáp ngoaøi : T1 Cho ñöôøng troøn taâm O1 baùn kính A T2 R1 vaø ñöôøng troøn taâm O2 baùn kính R2 (R1>R2). Veõ tieáp tuyeán chung cuûa O1 O2 2ñöôøng troøn. Ví duï : (O1; 10) vaø (O2; 5) Phöông phaùp :  Veõ ñöôøng troøn (O1; R1-R2)  Veõ tieáp tuyeán O2A vaø O2B cuûa ñöôøng troøn vöøa veõ. 10
  14. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng  Noái O1A keùo daøi caét ñöôøng troøn (O1; R1) taïi T1.  Veõ O2T2 O1T1.  Noái T1T2 chính laø tieáp tuyeán chung cuûa 2 ñöôøng troøn. b. Noái tieáp trong : Cho ñöôøng troøn taâm O1 baùn kính R1 vaø ñöôøng troøn taâm O2 baùn kính R2 (R2>R1). Veõ tieáp tuyeán chung cuûa 2ñöôøng troøn. Ví duï : (O1; 5) vaø (O2; 10) Phöông phaùp :  Veõ ñöôøng troøn (O1; R1+ R2). Veõ tieáp tuyeán O2A vaø O2B cuûa ñöôøng troøn naøy.  Noái O1A, O1B caét ñöôøng troøn (O1; R1) taïi T1vaø T1’  Veõ O2T2 O1T1, Veõ O2T2’ O1T1’.  Noái T1T2 , T1’T2’ laø tieáp tuyeán chung cuûa 2 ñöôøng troøn. 3. Noái tieáp 2 ñoaïn thaúng baèng 1 cung troøn: Cho 2 ñöôøng thaúng l vaø m. Noái tieáp 2 ñöôøng thaúng naøy baèng cung troøn baùn kính R. Ví duï R = 10 l Phöông phaùp :  Veõ 2 ñöôøng thaúng l’ l caùch m 1 ñoaïn = R l' vaø m’ m caùch m moät ñoaïn = R. Hai ñöôøng thaúng naøy caét nhau taïi O. T1  Töø O keû OT1 song song l vaø OT2 ss m.  Veõ cung troøn (O; R = OT1). O chính laø cung troøn noái Cung T T 1 2 tieáp 2 ñöôøng thaúng. T2 m' 4. Noái tieáp ñöôøng thaúng vôùi cung troøn baèng 1 cung troøn : m a. Noái tieáp ngoaøi : Cho ñöôøng thaúng d vaø ñöôøng troøn (O1; R1). Noái tieáp d vaø (O1; R1) baèng 1 cung troøn baùn kính R. ví duï R1 = O1 15; R = 10. T1 Phöông phaùp : O d'  Veõ ñöôøng thaúng d’ s o n g s o n g d &caùch d moät ñoaïn R = 10. d T 11
  15. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng  Veõ cung troøn (O1; R1+ R) caét d’ taïi O.  Veõ OT vuoâng goùc d. noái O1O caét (O1; R1) taïi T1.  Veõ cung troøn taâm (O; OT1). Cung TT1 chính laøcung noái tieáp. b. Noái tieáp trong : Cho ñöôøng thaúng d vaø ñöôøng troøn (O1; R1). Noái tieáp trong d vaø (O1; R1) baèng 1 cung troøn baùn kính R. ví duï R1 = 5; R = 15. Phöông phaùp :  Veõ ñöôøng thaúng d’ d caùch d O moät ñoaïn R = 15.  Veõ cung troøn (O1; R-R1) caét d taïi O. O1  Veõ OT vuoâng goùc d. keùo daøi T1 veõ OO1 caét (O1; R1) taïi T1.  Veõ cung troøn (O1; OT1). Cung T d TT1 chính laø cung noái tieáp. 5. Noái tieáp 2 cung troøn baèng 1 cung troøn : Cho ñöôøng troøn (O1; R1) vaø (O2; R2). Noái tieáp ngoaøi 2 ñöôøng troøn baèng 1 cung troøn baùn kính R. ví duï R1 = 10; R2 = 5; R = 10. a. Noái tieáp ngoaøi : Phöông phaùp :  Veõ cung troøn (O1; R1+R); cung troøn (O2; R2+R) caét nhau taïi O O1 O2 laø taâm cuûa cung troøn noái tieáp. T2  Noái O1O; O2O caét (O1; R1) taïi T1 vaø caét (O2; R2) taïi T2. T1 O  Cung T1T2 taâm (O; R) chính laø cung troøn noái tieáp ngoaøi. b. Noái tieáp trong : Cho ñöôøng troøn (O1; R1) vaø (O2; R2). Noái tieáp trong 2 ñöôøng troøn baèng 1 cung troøn baùn kính R. ví duï R1 = 10; R2 = 5; R = 25. Phöông phaùp :  Taâm O cuûa cung troøn noái tieáp laø giao ñieåm cuûa 2 cung troøn (O1; R- R1); cung troøn (O2; R-R2) T1 12
  16. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng III. VẼ CÁC HÌNH CƠ BẢN: 1. Vẽ elip 2. Vẽ vòm thấp 13
  17. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng 3. Vẽ vòm cao 14
  18. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng BAØI 2 HÌNH CHIEÁU VUOÂNG GOÙC I. KHAÙI NIEÄM CHUNG : 1. Pheùp chieáu song song : Pheùp chieáu song song laø pheùp chieáu trong ñoù taát caû caùc tia chieáu song song nhau vaø cuøng song song vôùi moät höôùng chieáu choïn tröôùc, laäp vôùi maët phaúng hình chieáu moät goùc naøo ñoù. Giaû söû cho : - S laø höôùng chieáu cho tröôùc - ABC laø vaät chieáu. - P laø MPHC. A’B’C’ laø hình chieáu cuûa ABC leân MPHC (P). neáu höôùng chieáu vuoâng goùc vôùi MPHC ta coù pheùp chieáu song song thaúng goùc. 2. Heä thoáng 3 maët phaúng hình chieáu (MPHC) : a. Khaùi nieäm : Heä thoáng 3 MPHC laø heä thoáng goàm coù 3MP vuoâng goùc nhau töøng ñoâi moät vaø coù chung goác O. z P1 P3 O x P2 y 15
  19. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng b. Quy öôùc : P1 laø MPHC ñöùng P2 laø MPHC baèng P3 laø MPHC beân (MPHC caïnh) Truïc Ox laø truïc chieàu roäng Truïc Oy laø truïc chieàu saâu. Truïc Oz laø truïc chieàu cao. c. Aùp duïng : P1 ñeå bieåu dieãn hình chieáu ñöùng cuûa vaät theå P2 ñeå bieåu dieãn hình chieáu baèng cuûa vaät theå P3 ñeå bieåu dieãn hình chieáu beân cuûa vaät theå 3. Ñoàthöùccuûaheäthoáng3 MPHC : Ñeå thuaän tieän trong vieäc bieåu dieãn vaät theå ta quy öôùc ñöa 3 MPHC veà cuøng 1 maët phaúng goïi laø ñoà thöùc 3 MPHC. Ñeå coù ñoà thöùc 3 MPHC ta thöïc hieän nhö sau : - Giöõ nguyeân P1. x - Quay P2 quanh truïc Ox goùc 900. - Quay P3 quanh truïc Oz goùc 900. Ta ñöôïc 3 MPHC cuøng naèm treân 1 maët phaúng.  Chuù yù : ñeå ñôn giaûn khi bieåu dieãn thì ñoà thöùc cuûa 3 MPHC chæ caàn theå hieän heä truïc. z z P1 P3 O O x yx y P2 y y 16
  20. Tröôøng Cao Ñaúng Ngheà Ñoàng Thaùp Veõ Kyõ Thuaät Xaây Döïng II. HÌNH CHIEÁU VUOÂNG GOÙC CUÛA ÑIEÅM, ÑOAÏN THAÚNG, HÌNH PHAÚNG : 1. Hình chieáu cuûa1 ñieåm : a. Ñieåmôûvòtríbaát kyøtrongkhoânggian: z x Khai trieån ñoà thöùc 3 MPHC ta coù : z b. Ñieåm thuoäc 1 MPHC : Quy taéc : - Ñieåm thuoäc 1 MPHC thì hình chieáu cuûa noù leân MPHC ñoù truøng vôùi chính noù coøn 2 hình chieáu kia treân 2 truïc taïo neân MPHC ñoù. - Moät ñieåm thuoäc 1 MPHC khi noù coù 1 toïa ñoä =0. 17
nguon tai.lieu . vn