Xem mẫu
- Giaïo trçnh THUÍY VÀN CÄNG TRÇNH Lã Anh Tuáún
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Chæång 4
LÆU VÆÛC SÄNG VAÌ PHÆÅNG TRÇNH CÁN BÀÒNG NÆÅÏC
--- oOo ---
4.1 HÃÛ THÄÚNG SÄNG NGOÌI
Håi næåïc tæì màût thoaïng âëa cáöu bäúc lãn khê quyãøn, táûp håüp laûi thaình máy.
Trong caïc âiãöu kiãûn thêch håüp, håi næåïc trong máy ngæng tuû laûi thaình mæa råi
xuäúng âáút. Læåüng næåïc mæa mäüt pháön bë täøn tháút do bäúc håi tråí laûi trãn khäng
trung, mäüt pháön âoüng laûi åí caïc khu truîng vaì tháúm xuäúng âáút, pháön coìn laûi seî chaíy
traìn theo sæåìn däúc theo taïc duûng cuía troüng læûc. Pháön chaíy traìn naìy seî âi theo caïc
khe raînh, dáön dáön håüp thaình suäúi, säng ... vaì tiãúp tuûc âäø ra häö hoàûc biãøn. Táút caí
caïc khe, suäúi, häö, âáöm, säng raûch låïn nhoí khaïc nhau ... håüp laûi thaình hãû thäúng säng
ngoìi (river system).
Tãn cuía hãû thäúng säng thæåìng láúy tæì tãn con säng chênh trong hãû thäúng âoï. Thäng
thæåìng con säng chênh laì con säng daìi nháút, coï læu læåüng doìng chaíy låïn nháút træûc
tiãúp âäø ra biãøn hoàûc caïc häö näüi âëa.
Caïc säng âäø vaìo säng chênh goüi laì säng nhaïnh cáúp I, säng chaíy vaìo säng nhaïnh
cáúp I goüi laì säng nhaïnh cáúp II, tæång tæû nhæ váûy, säng nhaïnh cáúp III seî âäø vaìo
säng nhaïnh cáúp II, .... Sæû phán bäú cuía caïc säng nhaïnh doüc theo säng chênh quyãút
âënh têch cháút doìng chaíy trãn hãû thäúng säng. Hãû thäúng säng coï thãø coï daûng hçnh
nan quaût, daûng hçnh läng chim, daûng phán bäú song song hoàûc daûng häùn håüp caïc
daûng trãn.
Hçnh 4.1 Hãû thäúng säng hçnh nan quaût Hçnh 4.2 Hãû thäúng säng hçnh läng chim
Hçnh 4.3 Hãû thäúng säng hçnh caình cáy Hçnh 4.4 Hãû thäúng säng hçnh song song
-------------------------------------------------------- 38 ------------------------------------------------------
Chæång 4: LÆU VÆÛC SÄNG VAÌ PHÆÅNG TRÇNH CÁN BÀÒNG NÆÅÏC
- Giaïo trçnh THUÍY VÀN CÄNG TRÇNH Lã Anh Tuáún
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hçnh 4.5 Mäüt daûng phán bäú säng giæîa hçnh caình cáy vaì hçnh läng chim
4.2 LÆU VÆÛC SÄNG VAÌ CAÏC ÂÀÛC TRÆNG CUÍA LÆU VÆÛC SÄNG
4.2.1 Læu væûc säng
Læu væûc säng (river basin) laì pháön màût âáút maì næåïc trãn âoï (kãø caí næåïc màût
vaì næåïc ngáöm) seî chaíy ra säng. Noïi caïch khaïc, læu væûc säng laì pháön diãûn têch khu
væûc táûp trung næåïc cuía säng. Læu væûc säng âæåüc giåïi haûn bàòng âæåìng phán næåïc
(water-shed line) cuía læu væûc. Coï 2 loaûi âæåìng phán næåïc: âæìng phán næåïc màût vaì
âæåìng phán næåïc ngáöm.
• Âæåìng phán næåïc màût laì âæåìng näúi liãn tuûc caïc âiãøm cao nháút chung quanh
læu væûc vaì giåïi haûn båíi caïc læu væûc khaïc. Næåïc mæa råi xuäúng âæåìng phán
næåïc seî chaíy vãö 2 phêa cuía âæåìng phán næåïc vaì âi vãö 2 læu væûc khaïc kãú cáûn
nhau theo sæåìn däúc cuía chuïng.
• Âæåìng phán næåïc ngáöm phán chia sæû táûp trung næåïc ngáöm giæîa caïc læu
væûc. Thäng thæåìng âæåìng phán næåïc màût vaì ngáöm khäng truìng nhau.
Thæûc tãú, ngæåìi ta thæåìng láúy âæåìng phán næåïc màût âãø xaïc âënh diãûn têch læu væûc
vaì goüi laì âæåìng phán læu. Muäún xaïc âënh âæåìng phán læu phaíi càn cæï vaìo baín âäö
âëa hçnh coï veî caïc âæoìng âäöng cao âäü.
-------------------------------------------------------- 39 ------------------------------------------------------
Chæång 4: LÆU VÆÛC SÄNG VAÌ PHÆÅNG TRÇNH CÁN BÀÒNG NÆÅÏC
- Giaïo trçnh THUÍY VÀN CÄNG TRÇNH Lã Anh Tuáún
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Âæåìng phán næåïc ngáöm
Âæåìng phán næåïc màût Âæåìng phán næåïc màût vaì ngáöm
Säng
Âäöng
Låïp khäng tháúm næåïc
Hçnh 4.5 Âæåìng phán næåïc vaì giåïi haûn cuía læu væûc
Cao âiãøm nguäön säng
Cao âiãøm ∆
Säng nhaïnh
cáúp III Âæåìng
Håüp læu
phán næåïc
Cao âiãøm ∆
Säng nhaïnh cáúp Säng chênh
Âæåìng Säng nhaïnh cáúp I Håüp læu
phán næåïc Âiãøm thaïo næåïc
Hçnh 4.6 Minh hoüa læu væûc vaì âæåìng phán næåïc màût
4.2.2 Khaïi niãûm sæû hçnh thaình doìng chaíy säng ngoìi
Doìng chaíy trong säng åí næåïc ta âãöu do mæa xuäúng khu væûc taûo thaình. Khi
mæa råi xuäúng âáút, mäüt pháön taûo thaình doìng chaíy màût âäø ra säng, pháön coìn laûi
ngáöm xuäúng âáút vaì taûo thaình doìng chaíy ngáöm cung cáúp cho hãû thäúng säng.
Sæû hçnh thaình doìng chaíy màût sinh ra trong thåìi gian coï mæa. Khi coï mæa, luïc âáöu
do âäü áøm cuía âáút nhoí, læåüng mæa bë ngáöm vaìo âáút vaì khäng sinh ra doìng chaíy.
Sau mäüt thåìi gian kãø tæì luïc bàõt âáöu mæa, cæåìng âäü tháúm giaím âi vaì trãn màût âáút
bàõt âáöu sinh ra doìng chaíy màût. Læåüng næåïc chaíy trãn màût læu væûc mäüt pháön bë täøn
tháút do phaíi láúp vaìo caïc chäù truîng trãn màût âáút, mäüt pháön bë ngáúm xuäúng âáút
trong quaï trçnh chuyãøn âäüng trãn màût læu væûc, mäüt pháön bë bäúc håi, pháön coìn laûi
chaíy vaìo caïc khe nhoí vaì táûp trung dáön vaìo caïc khe låïn hån vaì dáön dáön âäø vaìo hãû
thäúng säng suäúi. Thåìi gian táûp trung næåïc mæa vãö hãû thäúng säng suäúi khaï nhanh,
-------------------------------------------------------- 40 ------------------------------------------------------
Chæång 4: LÆU VÆÛC SÄNG VAÌ PHÆÅNG TRÇNH CÁN BÀÒNG NÆÅÏC
- Giaïo trçnh THUÍY VÀN CÄNG TRÇNH Lã Anh Tuáún
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
båíi váûy doìng chaíy màût seî khäng coìn næîa sau mäüt khoaíng thåìi gian khäng daìi khi
mæa kãút thuïc.
Læåüng næåïc mæa ngáúm vaìo âáút seî bäø sung cho læåüng næåïc ngáöm coï trong âáút, laìm
cho mæûc næåïc ngáöm tàng lãn. Mäüt pháön læåüng næåïc ngáúm xuäúng bë bäúc hoi qua
màût âáút, mäüt pháön máút âi do rãù cáy huït. Næåïc ngáöm váûn chuyãøn vãö hãû thäúng säng
våïi thåìi gian táûp trung tuìy thuäüc låïn vaìo tæång quan giæîa mæûc næåïc säng vaì mæûc
næåïc ngáöm. Do âoï, sæû täön taûi doìng chaíy ngáöm trãn hãû thäúng säng ngoìi keïo daìi sau
mäüt khoaíng thåìi gian khaï daìi. Âäúi våïi caïc säng nhoí hoàûc khe suäúi, thåìi gian duy
trç doìng chaíy ngáöm coï thãø chè mäüt vaìi thaïng, coìn caïc säng låïn doìng chaíy ngáöm coï
thãø keïo daìi caí nàm.
4.2.3 Caïc âàûc træng hçnh hoüc cuía læu væûc
a. Diãûn têch læu væûc F
Diãûn têch læu væûc F (km2) laì diãûn têch âæåüc khäúng chãú båíi âæìng phán læu
cuía khu væûc. Diãûn têch læu væûc âæåüc xaïc âënh tæì baín âäö coï tè lãû xêch trong khoaíng
1/10.000 âãún 1/100.000. Coï thãø duìng phæång phaïp phán ä vuäng hoàûc duìng maïy
âo diãûn têch âãø xaïc âënh diãûn têch læu væûc.
b. Chiãöu daìi säng chênh L vaì chiãöu daìi læu væûc L1
Chiãöu daìi säng chênh L (km) laì chiãöu daìi theo chiãöu doìng chaíy âo tæì nguäön
säng âãún cæía säng.
Chiãöu daìi læu væûc L1 (km) laì täøng cac chiãöu daìi caïc âoaûn gáöp khuïc tæì cæía säng qua
caïc âiãøm giæîa caïc âoaûn thàóng càõt ngang læu væûc cho âiãøm xa nháút cuía læu væûc. Caïc
âæåìng càõt ngang læu væûc thæåìng láúy vuäng goïc våïi truûc doìng chênh taûi vë trê veî
âæåìng càõt ngang âoï. Thäng thæåìng, ngæåìi ta coi chiãöu daìi loìng säng chênh laì
chiãöu daìi læu væûc, tæïc L = L1.
l6 Chiãöu daìi læu væûc L1 = l1 + l2 + l3 + l4 + ...
l5 l4 l3
Chiãöu daìi l2 l1
Säng chênh L (km)
Hçnh 4.7 Minh hoüa caïc xaïc âënh chiãöu daìi säng chênh vaì chiãöu daìi læu væûc
-------------------------------------------------------- 41 ------------------------------------------------------
Chæång 4: LÆU VÆÛC SÄNG VAÌ PHÆÅNG TRÇNH CÁN BÀÒNG NÆÅÏC
- Giaïo trçnh THUÍY VÀN CÄNG TRÇNH Lã Anh Tuáún
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
c. Chiãöu räüng bçnh quán læu væûc B
Chiãöu räüng bçnh quán læu væûc B (km) laì tè säú diãûn têch vaì chiãöu daìi læu væûc.
F
B= (4-1)
L1
d. Hãû säú hçnh daûng læu væûc Kd
Hãû säú hçnh daûng læu væûc Kd laì tè säú giæîa bãö räüng læu væûc vaì chiãöu daìi læu
væûc. Kd biãøu thë hçnh daûng cuía læu væûc, thäng thæåìng thç Kd ≤ 1. Læu væûc caìng coï
hçnh daûng vuäng thç Kd → 1.0, ngæåüc laûi caìng heûp vaì caìng daìi thç Kd caìng nhoí vaì
khaí nàng táûp trung næåïc luî caìng låïn.
B L1 . B F
Kd = = 2 = 2 (4-2)
L1 L1 L1
e. Âäü cao bçnh quán læu væûc Hbq
Âäü cao bçnh quán læu væûc xaïc âënh tæì baín âäö âæåìng âäöng mæïc cao âäü.
n
∑ f .h
i =1
i i
H bq = ( m) (4-3)
n
∑ f i = F
i =1
trong âoï: hi - cao trçnh bçnh quán giæîa 2 âæåìng âäöng mæïc cao âäü
fi - diãûn têch giæîa 2 âæåìng âäöng mæïc cao âäü
n - säú maính diãûn têch
1100 Hçnh 4.8
1200 Læu væûc våïi âæåìng âäöng cao âäü
hi+1
fi+1 1000
i+1 fi hi
i 900
800
700
f. Âäü däúc bçnh quán læu væûc J
n
∑l
i =1
i
J = ∆h . (4-4)
n
∑ f i = F
i =1
trong âoï: li - khoaíng caïch bçnh quán giæîa 2 âæåìng âäöng mæïc gáön nhau.
∆h - chãnh lãûch cao âäü giæîa 2 âæåìng âäöng mæïc (trãn baín âäö âëa hçnh
thæåìng coï caïc giaï trë nhæ nhau âäúi våïi moüi âuåìng âäöng mæïc, nghéa laì caïc giaï trë
tàng giaím cuía âæåìng âäöng mæïc âãöu nhæ nhau).
-------------------------------------------------------- 42 ------------------------------------------------------
Chæång 4: LÆU VÆÛC SÄNG VAÌ PHÆÅNG TRÇNH CÁN BÀÒNG NÆÅÏC
- Giaïo trçnh THUÍY VÀN CÄNG TRÇNH Lã Anh Tuáún
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
g. Máût âäü læåïi säng D
Máût âäü læåïi säng D (km/km2) bàòng täøng chiãöu daìi cuía táút caí caïc säng suäúi
trãn læu væûc chia cho diãûn têch læu væûc.
n
∑L
i =1
i
D= (4-5)
F
Säng suäúi caìng daìy, máût âäü læåïi säng caìng låïn. Nhæîng vuìng coï nguäön næåïc phong
phuï thç D thæåìng coï giaï trë cao.
4.2.4 Caïc âàûc træng biãøu thë doìng chaíy
Âãø âaïnh giaï læåüng doìng chaíy vaì khaí nàng cáúp næåïc cuía mäüt læu væûc säng,
ngæåìi ta sæí duûng caïc âàûc træng biãøu thë doìng chaíy.
a. Læu læåüng næåïc Q
Læu læåüng næåïc (water discharge) laì læåüng næåïc chaíy qua màût càõt cæía ra
trong mäüt âån vë thåìi gian laì 1 giáy (m3/s). Læu læåüng næåïc taûi mäüt thåìi âiãøm báút
kyì goüi laì læu læåüng tæïc thåìi. Quaï trçnh thay âäøi cuía læu læåüng næåïc theo thåìi gian
taûi tuyãún cæía ra goüi laì quaï trçnh læu læåüng, kyï hiãûu laì Q(t) hoàûc Q ~ t. Âäö thë cuía sæû
thay âäøi giæîa læu læåüng næåïc vaì thåìi gian laì âæåìng quaï trçnh læu læåüng næåïc.
Læu læåüng bçnh quán trong mäüt khoaíng thåìi gian T báút kyì laì giaï trë trung bçnh cuía
læu læåüng næåïc trong khoaíng thåìi gian âoï. Læu læåüng bçnh quán âæåüc tênh theo
cäng thæïc têch phán hoàûc biãøu thæïc sau:
n
1 T
∑Q i
T ∫o
i =1
Q= . Q( t ) dt hoàûc Q= (4-6)
n
trong âoï Q laì giaï trë bçnh quán cuía læu læåüng, n laì säú thåìi gian tênh toaïn, Qi laì læu
læåüng bçnh quán taûi mäùi thåìi âoaûn thæï i báút kyì.
Hçnh 4.9 Læu täúc kãú, duûng cuû âo váûn täúc doìng chaíy
-------------------------------------------------------- 43 ------------------------------------------------------
Chæång 4: LÆU VÆÛC SÄNG VAÌ PHÆÅNG TRÇNH CÁN BÀÒNG NÆÅÏC
- Giaïo trçnh THUÍY VÀN CÄNG TRÇNH Lã Anh Tuáún
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
b. Täøng læåüng doìng chaíy W
Täøng læåüng doìng chaíy W (m3 hay km3) laì læåüng næåïc chaíy qua màût cáút cæía
ra trong mäüt khoaíng thåìi gian T naìo âoï tæì thåìi âiãøm t1 âãún t2, T = t2 - t1.
t2
W = ∫ Q( t ) dt hoàûc W = Q (t 2 − t1 ) (4-7)
t1
trong âoï Q laì læu læåüng bçnh quán trong khoaíng thåìi gian T.
c. Âäü sáu doìng chaíy Y
Giaí sæí âem täøng læåüng næåïc chaíy qua màût càõt cæía ra trong mäüt khoaíng thåìi
gian naìo âoï traíi âãöu trãn toaìn diãûn têch læu væûc, ta âæåüc 1 låïp næåïc coï chiãöu daìy laì
Y (thæåìng tênh bàòng mm) - goüi laì âäü sáu doìng chaíy.
10 3 .W W
6 Y=
= 3 (4-8)
10 . F 10 . F
trong âoï W laì täøng læåüng næåïc (m3), F laì diãûn têch læu væûc (km2).
d. Module doìng chaíy M
Module doìng chaíy laì trë læu læåüng trãn 1 âån vë diãûn têch læu væûc laì 1 km2.
10 3 . Q
M= (l/s.km2) (4-9)
F
Tìæì caïc cäng thæïc trãn, ta coï daûng caïc biãún âäøi sau:
W = Y. F . 103 (4-10)
6
vaì Y = M.T.10 (mm) (4-11)
e. Hãû säú doìng chaíy α
Hãû säú doìng chaíy laì tyí säú giæîa âäü sáu doìng chaíy Y (mm) (hay coìn goüi laì låïp
doìng chaíy) vaì læåüng mæa tæång æïng X (mm) sinh ra trong thåìi gian T.
Y
α= (4-12)
X
α laì hãû säú khäng thæï nguyãn, vç 0 ≤ Y ≤ X nãn 0 ≤ α ≤ 1.
Hãû säú α caìng låïn, täøn tháút doìng chaíy caìng nhoí vaì ngæåüc laûi. Båíi váûy, α phaín aïnh
tçnh hçnh saín sinh doìng chaíy trãn læu væûc. Module doìng chaíy M phaín aïnh khaí
nàng phong phuï cuía nguäön næåïc trong mäüt læu væûc. Tæång tæû, âäü sáu doìng chaíy
Y caìng låïn thç læåüng næåïc caìng nhiãöu. Âãø so saïnh mæïc âäü däöi daìo nguäön næåïc, 2
trë säú M vaì Y thæåìng âæåüc sæí duûng.
-------------------------------------------------------- 44 ------------------------------------------------------
Chæång 4: LÆU VÆÛC SÄNG VAÌ PHÆÅNG TRÇNH CÁN BÀÒNG NÆÅÏC
- Giaïo trçnh THUÍY VÀN CÄNG TRÇNH Lã Anh Tuáún
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4.3 PHÆÅNG TRÇNH CÁN BÀÒNG NÆÅÏC
Phæång trçnh phaín aïnh mäüt caïch âënh læåüng voìng tuáön hoaìn cuía næåïc
trong mäüt læu væûc säng, trong mäüt læu væûc riãng biãût hoàûc trãn toaìn traïi âáút âæåüc
goüi laì phæång trçnh cán bàòng næåïc (water balance equation).
Phæång trçnh cán bàòng næåïc xuáút phaït tæì âënh luáût baío toaìn váût cháút, âäúi våïi mäüt
læu væûc coï thãø phaït biãøu nhæ sau: "Hiãûu säú cuía læåüng næåïc âãún vaì læåüng næåïc âi khoíi
mäüt læu væûc trong mäüt thåìi âoaûn tênh toaïn nháút âënh bàòng sæû thay âäøi træî læåüng næåïc
chæïa trong læu væûc âoï ".
NÆÅÏC ÂÃÚN - NÆÅÏC ÂI = THAY ÂÄØI NÆÅÏC TRÆÎ
4.3.1 Phæång trçnh cán bàòng næåïc thäng duûng
Trong mäüt khu væûc báút kyì, giaí thiãút coï mäüt màût truû thàóng âæïng bao quanh
khu væûc âoï tåïi táöng khäng tháúm næåïc nhæ hçnh veî 4.10.
Y1 Z2 X Hçnh 4.10
Z1 Khu væûc säng vaì caïc
thaình pháön cuía
U1 cán bàòngnæåïc
W1
Y2
W2
Choün thåìi âoaûn ∆t báút kyì. Dæûa vaìo nguyãn lyï cán bàòng næåïc, ta coï biãøu thæïc sau:
(X + Z1 + Y1 + W1 ) - (Z2 + Y2 + W2) = U2 - U1 = ± ∆U (4-13)
trong âoï :
X - læåüng mæa bçnh quán råi trãn læu væûc
Z1 - læåüng næåïc ngæng tuû trãn màût læu væûc
Y1 - læåüng doìng chaíy màût âãún
W1 - læåüng doìng chaíy ngáöm âãún
Z2 - læåüng næåïc bäúc håi bçnh quán khoíi læu væûc
Y2 - læåüng doìng chaíy màût âi
W2 - læåüng doìng chaíy ngáöm âi
U1 - læåüng næåïc træî trong læu væûc åí thåìi âoaûn âáöu cuía ∆t
U2 - læåüng næåïc træî trong læu væûc åí thåìi âoaûn cuäúi cuía ∆t
∆U : mang dáúu + khi U1 > U2 vaì ngæåüc laûi
-------------------------------------------------------- 45 ------------------------------------------------------
Chæång 4: LÆU VÆÛC SÄNG VAÌ PHÆÅNG TRÇNH CÁN BÀÒNG NÆÅÏC
- Giaïo trçnh THUÍY VÀN CÄNG TRÇNH Lã Anh Tuáún
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4.3.2 Phæång trçnh cán bàòng næåïc cuía læu væûc kên vaì håí trong thåìi âoaûn báút kyì
a. Læu væûc kên
Læu væûc kên laì læu væûc maì âæåìng phán chia næåïc màût vaì ngáöm truìng nhau,
khi âoï khäng coï næåïc màût vaì næåïc ngáöm tæì læu væûc khaïc chaíy âãún, tæïc laì Y1 = 0 vaì
W1 = 0. Goüi Y = Y2 + W2 laì täøng læåüng næåïc màût vaì ngáöm chaíy ra khoíi læu væûc vaì Z
= Z2 - Z1 laì læåüng bäúc håi âaî træì læåüng ngæng tuû, ta coï:
X = Y + Z ± ∆U (4-14)
b. Læu væûc håí
Âäúi våïi læu væûc håí seî coï læåüng næåïc ngáöm tæì læu væûc khaïc chaíy vaìo hoàûc
ngæåüc laûi, khi âoï phæång trçnh cán bàòng næåïc coï daûng:
X = Y + Z ± ∆W ± ∆U (4-15)
trong âoï : ± ∆W = W2 - W1
4.3.3 Phæång trçnh cán bàòng næåïc trong nhiãöu nàm
Phæång trçnh (4-14) vaì (4-15) viãút cho thåìi âoaûn báút kyì, tæïc ∆t coï thãø laì 1
nàm, 1 thaïng, 1 ngaìy hoàûc nhoí hån næîa. Âãø viãút phæång trçnh cán bàòng næåïc trong
thåìi âoaûn nhiãöu nàm, ngæåìi ta láúy bçnh quán trong nhiãöu nàm caïc thaình pháön
trong phæång trçnh cán bàòng næåïc.
Våïi (4-14), xeït trong n nàm:
n n n n n
∑ Xi ∑ (Yi + Z i ± ∆U i ) ∑ Yi ∑ Zi ∑ ± ∆U i
i =1 i =1 i =1 i =1 i =1
= = + + (4-16)
n n n n n
Täøng Σ ±∆U coï thãø xem nhæ bàòng 0 do coï sæû xen keî cuía nhæîng nàm nhiãöu næåïc vaì
êt næåïc, do âoï phæång trçnh (4-16) seî tråí thaình:
X0 = Y0 + Z0 (4-17)
n n n
∑ Xi ∑ Yi ∑Z i
i =1 i =1 i =1
trong âoï: X0 = ; Y0 = ; Z0 = .
n n n
Nãúu n âuí låïn, thç X0 , Y0 , Z0 láön læåüc âæåüc goüi laì chuáøn mæa nàm, chuáøn doìng chaíy
nàm vaì chuáøn bäúc håi nàm.
Âäúi våïi læu væûc håí, tæång tæû seî coï:
X0 = Y0 + Z0 ± ∆W0 (4-18)
Trong træåìng håüp læu væûc håí, giaï trë bçnh quán nhiãöu nàm cuía ± ∆Wi khäng tiãún
-------------------------------------------------------- 46 ------------------------------------------------------
Chæång 4: LÆU VÆÛC SÄNG VAÌ PHÆÅNG TRÇNH CÁN BÀÒNG NÆÅÏC
- Giaïo trçnh THUÍY VÀN CÄNG TRÇNH Lã Anh Tuáún
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
âãún 0 âæåüc vç sæû trao âäøi næåïc ngáöm giæîa caïc læu væûc khäng cán bàòng thæåìng diãùn
ra 1 chiãöu.
Baíng 4.1 Cán bàòng næåïc trung bçnh nhiãöu nàm trãn thãú giåïi vaì Viãût Nam
Laînh thäø Diãûn têch Mæa Chaíy màût Bäúc håi
3 2 3 3 3
Vuìng 10 Km mm 10 Km
3
mm 10 Km
3
mm 103Km
Toaìn thãú giåïi 510.000 1130 577 - - 1130 577
Toaìn luûc âëa 149.000 800 119 315 47 485 72
Âaûi dæång 361.000 1270 458 130 47 1400 505
Viãût Nam 365 1850 857 993
4.4 THUÍY ÂÄÖ VAÌ BAÍN ÂÄÖ THUÍY VÀN
4.4.1 Thuíy âäö
Thuíy âäö (hydrograph) laì mäüt âäö thë biãøu thë quan hãû caïc âàûc træng cuía doìng
chaíy våïi thåìi gian. Caïc âàûc træng cuía doìng chaíy coï thãø laì váûn täúc, læu læåüng, cháút
læåüng næåïc, ... thæåìng âæåüc thãø hiãûn trãn truûc tung, coìn yãúu täú thåìi gian thæåìng
biãøu hiãûn åí truûc hoaình.
250
200 Hçnh 4.11
150 Mäüt vê duû vãö thãø hiãûn
m3/s
100
thuíy âäö:
Læu læåüng trung
50
bçnh thaïng cuía 2
0 säng A vaì B
V
X
IV
VI
IX
XI
VII
XII
VIII
I
II
III
Month
River A River B
4.4.2 Baín âäö thuíy vàn
Baín âäö thuíy vàn (hydrological map) laì baín âäö maì trãn âoï caïc âàûc træng thuíy
vàn nhæ vuìng ngáûp luî, âæåìng ranh màûn, âæåìng âàóng mæa, ... âæåüc thãø hiãûn.
Hçnh 3, trang 127 (åí pháön phuû chæång) laì mäüt baín âäö thuíy vàn.
===========================================================
-------------------------------------------------------- 47 ------------------------------------------------------
Chæång 4: LÆU VÆÛC SÄNG VAÌ PHÆÅNG TRÇNH CÁN BÀÒNG NÆÅÏC
nguon tai.lieu . vn