- Trang Chủ
- Điện - Điện tử
- Giáo trình Lắp đặt hệ thống cung cấp điện (Nghề: Điện công nghiệp - Cao đẳng) - Trường CĐ nghề Đà Nẵng
Xem mẫu
- ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ ĐÀ NẴNG
GIÁO TRÌNH
LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CUNG CẤP ĐIỆN
Nghề:
ĐIỆN CÔNG NGHIỆP
Trình độ:
CAO ĐẲNG
(Ban hành kèm theo Quyết định số /QĐ-CĐN ngày tháng năm 2017
của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Đà Nẵng)
1
- MỤC LỤC
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN .................................................................................... 1
Tên mô đun: LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CUNG CẤP ĐIỆN ................................... 2
I. Vị trí, tính chất của mô đun: ............................................................................ 2
II. Mục tiêu mô đun: ........................................................................................... 2
2. Lắp đặt hệ thống nối đất ..................................................................................... 4
3. Lắp đặt hệ thống chống sét ................................................................................. 4
BÀI 1: NHỮNG KÍ HIỆU VÀ CÁC BẢN VẼ TRONG HỆ THỐNG CUNG CẤP
ĐIỆN ...................................................................................................................... 5
1. Các kí hiệu trên bản vẽ điện: .......................................................................... 6
2. Các loại sơ đồ điện: ........................................................................................ 9
2.1. Sơ đồ xây dựng: ....................................................................................... 9
2.2. Sơ đồ chi tiết:......................................................................................... 10
2.3. Sơ đồ đơn tuyến (sơ đồ một sợi): ........................................................... 10
2.4. Sơ đồ kí hiệu:......................................................................................... 11
2.5.Đọc bản vẽ, lập dự toán vật tư và phương án thi công: ........................... 11
2.6. Thực hành :............................................................................................ 12
BÀI 2 : CÁC MẠCH ĐÈN CƠ BẢN .................................................................. 13
2.1. Mạch đèn đơn 1 công tắc điều khiển một bóng đèn: .................................. 14
2.2. Mạch đèn nối tiếp: ..................................................................................... 16
2.3. Mạch đèn song song: ................................................................................. 17
2.4. Mạch đèn cầu thang ( 2 tầng): .................................................................... 17
2.5. Mạch đèn điều khiển hai trạng thái : .......................................................... 19
2.5.1. Mạch đèn sáng tỏ - sáng mờ: .............................................................. 19
2.5.2. Mạch đèn sáng luân phiên:.................................................................. 19
2.6. Mạch đèn điều khiển bốn trạng thái: .......................................................... 20
2.7. Mạch đèn thắp sáng theo thứ tự: ................................................................ 20
2.8. Một số thiết bị được ứng dụng trong mạch điện chiếu sáng: ...................... 21
2.8.1. Bộ điều khiển xa dùng tín hiệu Wireless: ............................................ 21
a.Lắp đặt mạch điện điều khiển đèn chiếu sáng bằng sóng IR, RF ................ 21
1
- b.Lắp đặt mạch điện điều khiển đèn chiếu sáng bằng sóng Wifi và điện thoại
thông minh: .................................................................................................. 22
2.8.2. Cảm biến quang E3JK: ....................................................................... 27
2.9.Các bài tập ứng dụng thực hành :.................................................................. 2
2.9.1.Bài tập 1: ............................................................................................... 2
2.9.2.Bài tập 2 : .............................................................................................. 2
2.9.3.Bài tập 3 : .............................................................................................. 3
2.9.4.Bài tập 4 : Lắp đặt điện cho một phòng với loại dây dẫn NYIF. Công tắc
Q2 đóng điện cho ổ cắm X4 và x5. ................................................................. 3
2.9.5.Bài tập 5 : .............................................................................................. 4
2.9.6.Bài tập 6 : .............................................................................................. 5
2.9.7.Bài tập 7 : .............................................................................................. 6
2.9.8.Bài tập 8 : .............................................................................................. 7
2.9.9.Bài tập 9 : .............................................................................................. 9
BÀI 3: LẮP ĐẶT ỐNG LUỒN DÂY- KỸ THUẬT NỐI DÂY ........................... 12
3.1.Lắp đặt ống luồn dây trục chính: ................................................................ 13
3.1.1. Cấu tạo, công dụng và phân loại ống : ................................................ 13
3.1.2.Phân biệt đường dây trục chính và đường dây mạch phân nhánh : ....... 14
3.1.3.Chỉ tiêu kĩ thuật và yêu cầu thẩm mỹ khi lắp đặt: ................................ 16
3.1.4.Quy trình lắp đặt ống luồn dây. ............................................................ 18
3.1.5.Câu hỏi ôn tập :.................................................................................... 23
3.2.Lắp đặt ống luồn dây mạch phân nhánh: ..................................................... 23
3.2.1. Các chỉ tiêu kỹ thuật và yêu cầu thẩm mỹ khi lắp đặt:......................... 23
3.2.2. Qui trình lắp đặt : .............................................................................. 26
3.2.3. Lắp đặt ống luồn dây mạch phân nhánh mạng điện sinh hoạt kiểu nổi:27
3.2.4.Câu hỏi ôn tập :.................................................................................... 28
3.3. Luồn dây vào ống: ..................................................................................... 28
3.3.1.Các chỉ tiêu kỹ thuật luồn dây: ............................................................. 28
3.3.2. Qui trình luồn dây: .............................................................................. 31
3.3.3.Luồn dây vào ống với mạng điện sinh hoạt kiểu nổi: ........................... 31
2
- 3.3.4.Thực hành luồn dây trong ống tròn cứng: ............................................ 37
3.4. Nối dây đơn : ............................................................................................. 38
3.5. Nối dây cáp : ............................................................................................. 40
BÀI 4 : LẮP ĐẶT CÁP – THANG CÁP – MÁNG CÁP ..................................... 42
4.1. Lựa chọn khả năng lắp đặt: ........................................................................ 43
4.2. Lắp dặt với một số môi trường đặc trưng: .................................................. 43
4.3. Một số phương pháp lắp đặt cơ bản: .......................................................... 46
4.4.Câu hỏi ôn tập: ........................................................................................... 63
BÀI 5: LẮP ĐẶT TỦ PHÂN PHỐI – TỦ BÙ HẠ THẾ....................................... 64
5.1. Tủ phân phối: ............................................................................................ 65
5.2. Bù công suất phản kháng: .......................................................................... 72
BÀI 6: LẮP ĐẶT HỆ THỐNG NỐI ĐẤT- CHỐNG SÉT ................................... 76
6.1. Khái niệm về nối đất – chống sét: .............................................................. 77
6.2.Lắp đặt hệ thống nối đất: ............................................................................ 78
6.3. Lắp đặt hệ thống chống sét: ....................................................................... 81
6.4.Câu hỏi ôn tập: ........................................................................................... 83
3
- TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.LỜI GIỚI THIỆU
Giáo trình Lắp đặt hệ thống cung cấp điện là giáo trình được biên soạn cho
học sinh, sinh viên nghề Điện công nghiêp từ kiến thức nền cho đến kiến thức nâng
cao. Mặc khác giáo trình cũng đã đưa vào các nội dung mang tính thực tế giúp học
sinh, sinh viên gần gũi, dễ nắm bắt vấn đề khi va chạm trong thực tế.
Trong quá trình biên soạn giáo trình, tác giả đã tham khảo rất nhiều các tài
liệu của các tác giả khác nhau .
Tác giả cũng xin chân thành gởi lời cảm ơn đến lãnh đạo nhà trường Trường
Cao đẳng nghề Đà Nẵng đã tạo điều kiện giúp đỡ tác giả hoàn thành giáo trình này.
Đặc biệt là sự giúp đỡ hỗ trợ nhiệt tình của tập thể giảng viên bộ môn Điện Công
nghiệp- khoa Điện – Điện đã nhiệt tình tham gia góp ý trong quá trình biên soạn.
Đà Nẵng, tháng 03-2021
Tham gia biên soạn
Chủ biên: ThS. Nguyễn Gia Thụy
1
- GIÁO TRÌNH MÔDUN
Tên mô đun: LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CUNG CẤP ĐIỆN
Mã mô đun: ĐCN08
I. Vị trí, tính chất của mô đun:
- Vị trí:
+ Lắp đặt hệ thống cung cấp điện là mô đun chuyên môn trong chương trình
nghề Điện công nghiệp.
+ Mô đun được sắp xếp sau khi học xong các môn học cơ sở.
- Tính chất:
+ Là mô đun quan trọng và không thể thiếu trong nghề Điện công nghiệp vì
trong quá trình lắp đặt, vận hành, bảo dưỡng, sửa chữa hệ thống cung cấp điện
trong dân dụng và công nghiệp.
II. Mục tiêu mô đun:
- Kiến thức:
+ Nắm được các kiến thức cơ bản về lắp đặt điện
+ Tính chọn được thiết bị đóng cắt, dây dẫn cũng như phương pháp đi dây
trong hệ thống điện.
+ Phương pháp lắp đặt tủ điện, tính toán được hệ thống nối đât – chống sét
cho thiết bị.
- Kỹ năng:
+ Tổ chức thi công, lắp đặt và kiểm tra được hệ thống điện trong dân dụng
và công nghiệp theo thiết kế.
- Năng lực tự chủ và trách nhiệm:
+ Rèn luyện đức tính cẩn thận, nghiêm túc trong thi công hệ thống điện.
+ Tuân thủ các quy tắc an toàn khi lắp đặt các mạch điện .
2
- Nội dung mô đun:
Thời gian (giờ)
Thực
Số hành, thí
Tên các bài trong mô đun Tổng Lý Kiểm
TT nghiệm,
số thuyết tra
thảo luận,
bài tập
Bài 1: Những kí hiệu và các bản
1 10 5 5
vẽ trong hệ thống cung cấp điện
1. Các kí hiệu trên bản vẽ điện 5 2 3
2. Các loại sơ đồ điện 5 3 2
2 Bài 2: Các mạch đèn cơ bản 20 5 14 1
1. Mạch đèn đơn 1 công tắc điều
1.5 0.5 1
khiển một bóng đèn
2. Mạch đèn nối tiếp 1.5 0.5 1
3. Mạch đèn song song 1.5 0.5 1
4. Mạch đèn cầu thang (2 tầng) 1.5 0.5 1
5. Mạch đèn điều khiển hai trạng
2.5 0.5 2
thái
6. Mạch đèn điều khiển bốn trang
1.5 0.5 1
thái
7. Mạch đèn thắp sáng theo thứ tự 1.5 0.5 1
8. Một số thiết bị được ứng dụng
8.5 1.5 6 1
trong mạch điện chiếu sáng
Bài 3: Lắp đặt ống luồn dây –
3 20 5 14 1
Kỹ thuật nối dây
1. Lắp đặt ống luồn dây trục
4 1 3
chính
2. Lắp đặt ống luồn dây mạch
4 1 3
phân nhánh
3
- 3. Luồn dây vào ống 4 1 3
4. Nối dây đơn 3 1 2
5. Nối dây cáp 5 1 3 1
Bài 4: Lắp đặt cáp- thang cáp –
4 10 4 5 1
máng cáp
1. Lựa chọn khả năng lắp đặt 1 1
2. Lắp dặt với một số môi trường
2 1 1
đặc trưng
3. Một số phương pháp lắp đặt cơ
7 2 4 1
bản
Bài 5: Lắp đặt tủ phân phối –
5 20 4 13 3
Tủ tụ bù hạ thế
1. Tủ phân phối 9 2 7
2. Bù công suất phản kháng 11 2 6 3
Bài 6: Lắp đặt hệ thống nối đất
6 10 4 6
– chống sét
1. Khái niệm về nối đất – chống
1 1
sét
2. Lắp đặt hệ thống nối đất 4 1.5 2.5
3. Lắp đặt hệ thống chống sét 5 1.5 3.5
Cộng 90 28 56 6
4
- BÀI 1: NHỮNG KÍ HIỆU VÀ CÁC BẢN VẼ TRONG HỆ THỐNG CUNG CẤP
ĐIỆN
Mục tiêu :
- Nắm được các kí hiệu điện thông dụng
- Các dạng sơ đồ cung cấp điện
- Cẩn thận, chính xác, khoa học.
Nội dung chính:
1. Các kí hiệu trên bản vẽ điện
2. Các loại sơ đồ điện
5
- 1. Các kí hiệu trên bản vẽ điện:
Kí hiệu Tên gọi Kí hiệu Tên gọi
Nối với nhau về cơ khí Dây dẫn
ngòai lớp trát
Vận hành bằng tay Dây dẫn
trong lớp trát
Vận hành bằng tay, ấn Dây dẫn dưới
lớp trát
Dây dẫn
Vận hành bằng tay,
trong ống lắp
kéo
đặt
Vận hành bằng tay,
Cáp nối đất
xoay
Vận hành bằng tay, lật
Cuộn dây
Tụ điện
Cảm biến
Ở trạng thái nghỉ
Mở chậm
Đóng chậm
6
- Kí hiệu Kí hiệu
Biểu diễn ở Biểu diễn Tên gọi Biểu diễn ở Biểu diễn Tên gọi
dạng nhiều ở dạng dạng nhiều cực ở dạng
cực một cực một cực
Ổ cắm có
bảo vệ, 1
Hộp nối cái
Nút nhấn
Ổ cắm có
không đèn
bảo vệ, 3
Nút nhấn cái
có đèn
Nút nhấn
có đèn
kiểm tra Đèn, một
cái
Đèn ở hai
mạch điện
riêng
Công tắc
hai chấu
Công tắc Đèn có
ba chấu công tắc,
1 cái.
Công tắc
ba chấu có Đèn
điểm giữa hùynh
Hoặc quang
Đèn báo
Công tắc
khẩn cấp
nối tiếp
Đèn và
Công tắc 4
đèn báo
chấu
khẩn cấp
(công tắc
chữ thập)
7
- Kí hiệu Kí hiệu Tên gọi
Biểu diễn ở Biểu diễn ở Tên gọi Vỏ
dạng nhiều dạng một cực
cực
Máy Hai khí cụ
biến áp điện trong
một vỏ
Re lai,
khởi Cầu chì
động từ
Chuông báo
Công Kẻng
tắc dòng
điện Chuông con
xung ve
Micro
Ống nghe
Công
tắc ba
Loa
chấu
Còi
Khóa cửa
Dây dẫn
Dây trung
tính N
Dây bảo vệ
PE
Dây trung
tính nối đất
PEN
8
- 2. Các loại sơ đồ điện:
Trong việc vẽ sơ đồ thiết kế hệ thống điện, phải nghiên cứu kỹ nơi lắp đặt, yêu
cầu thắp sáng, công suất… Trên cơ sở đó thiết kế cho đáp ứng yêu cầu trang bị
điện.Khi trình bày bản vẽ thiết kế có thể dùng các sơ đồ sau:
- Sơ đồ xây dựng (sơ đồ lắp đặt)
- Sơ đồ đơn tuyến (sơ đồ tổng quát)
- Sơ đồ chi tiết
- Sơ đồ kí hiệu.
Trên các sơ đồ điện cần có việc hướng dẫn ghi chú việc lắp đặt:
- Phương thức đi dây cụ thể từng nơi.
- Lọai dây, tiết diện, số lượng dây.
- Lọai thiết bị điện, lọai đèn và nơi đặt
- Vị trí đặt hộp điều khiển, ổ lấy điện, công tắc.
- Công suất của điện năng kế.
2.1. Sơ đồ xây dựng:
Một bản vẽ xây dựng được biểu diễn với các thiết bị điện còn được gọi là sơ
đồ lắp đặt. Trên sơ đồ xây dựng đánh dấu vị trí đặt đèn, vị trí đặt các thiết bị điện
thực tế …theo đúng sơ đồ kiến trúc. Các đèn và thiết bị có ghi đường liên hệ với
công tắc điều khiển hoặc đơn giản chỉ cần vẽ các kí hiệu của các thiết bị điện ở
những vị trí cần lắp đặt mà không vẽ các đường dây nối đến các thiết bị. Ví dụ:
Trong một căn phòng cần lắp đặt 1 bóng đèn với một công tắc và 1 ổ cắm có dây
bảo vệ như hình 1.1
Hình 1.1 Sơ đồ xây dựng
9
- 2.2. Sơ đồ chi tiết:
- Sơ đồ này trình bày tất cả các chi tiết về đường dây, vẽ rõ từng dây một chỉ
sự nối dây giữa đèn và hộp nối, công tắc trong mạch điện theo ký hiệu.
- Trong sơ đồ chi tiết các thiết bị được biểu diễn dưới dạng ký hiệu nhiều
cực. Theo nguyên tắc các công tắc được nối với dây pha.
- Các thiết bị điện được biểu diễn dưới trạng thái không tác động và mạch
điện ở trang thái không có nguồn. (hình 1.2).
- Sơ đồ chi tiết được áp dụng để vẽ chi tiết một mạch đơn giản , ít đường dây
, để hướng dẫn đi dây một phần trong chi tiết bản vẽ . Có thể áp dụng cho bản vẽ
mạch phân phối điện và kiểm soát .
X: Vị trí hộp nối, đô mi nô, ổ cắm, phích cắm.
Q: Công tắc công suất, công tắc
E: “Tải”, Đèn
PE L1 N
X1 E1
X2 Q1
Hình 1.2 Sơ đồ chi tiết
2.3. Sơ đồ đơn tuyến (sơ đồ một sợi):
Để đơn giản hóa các bản vẽ nhiều đường dây khó đọc, thấy rõ quan hệ trong
mạch, người ta thường sử dụng sơ đồ đơn tuyến. Trong sơ đồ này cũng nêu rõ chi
tiết, vị trí thực tế của các đèn, thiết bị điện như sơ đồ chi tiết. Tuy nhiên các đường
vẽ chỉ vẽ một nét và có đánh số lượng dây, vì vậy dễ vẽ hơn và tiết kiệm nhiều thời
gian vẽ, dễ đọc, dễ hiểu hơn so với sơ đồ chi tiết.
10
- Hình 1.3 Sơ đồ tổng quát
2.4. Sơ đồ kí hiệu:
Dùng để vẽ các mạnh điện đơn giản. Trong sơ đồ ký hiệu không cần tôn trong các
vị trí đèn, thiết bị điện trong mạch, nhằm thấy rõ sự tương quan giữa các phần tử
trong mạch. Hình 1.4
Hình 1.4 Sơ đồ ký hiệu.
2.5.Đọc bản vẽ, lập dự toán vật tư và phương án thi công:
+ Bản vẽ điện chiếu sáng công trình hệ thống điện.
+ Bản vẽ điện 1 căn hộ.
+ Bản vẽ điện 1 khách sạn.
+ Bản vẽ điện 1 cơ quan văn phòng, phòng thí nghiệm, nhà xưởng.
- Trình bày các kí hiệu cơ trên sơ đồ
- Nguyên lý hoạt động
- Thống kê vật tư, thiết bị
11
- 2.6. Thực hành :
Cho sơ đồ mặt bằng của một căn hộ sau: Hình 1.5
- Đọc bản vẽ
+ Trình bày các kí hiệu cơ trên sơ đồ
+ Nguyên lý hoạt động
- Lập bảng thống kê vật tư
12
- BÀI 2 : CÁC MẠCH ĐÈN CƠ BẢN
Mục tiêu :
- Lắp được một số mạch đèn cơ bản
- Đo, kiểm tra mạch điện sau khi lắp
- Đánh giá kết quả đạt được.
- Cẩn thận, chính xác, khoa học, an toàn.
Nội dung chính:
2.1. Mạch đèn đơn 1 công tắc điều khiển một bóng đèn
2.2. Mạch đèn nối tiếp
2.3. Mạch đèn song song
2.4. Mạch đèn cầu thang ( 2 tầng)
2.5. Mạch đèn điều khiển hai trang thấi
2.6. Mạch đèn điều khiển bốn trạng thái
2.7. Mạch đèn thắp sáng theo thứ tự
2.8. Một số thiết bị được ứng dụng trong mạch điện chiếu sáng
13
- 2.1. Mạch đèn đơn 1 công tắc điều khiển một bóng đèn:
Một phòng cần lắp một bóng đèn và một công tắc bảo vệ, một ổ cắm (hình 2.1).
Dây dẫn sử dụng lọai NYM, lọai công tắc nút bật. Ổ cắm luôn luôn có điện. Xây
dựng các sơ đồ cho mạch này.
Sơ đồ xây dựng: Là sơ đồ lắp đặt (hình 2.1) chỉ ra các thiết bị đặt ở đâu trong
phòng. Qua sơ đồ tổng quát (hình 2.2) cho ta thấy mối quan hệ giữa các thiết bị
điện trong phòng. Sơ đồ này cho ta thấy sự đi dây giữa các thiết bị, lọai dây dẫn và
lọai bảo vệ, có nối đất.
Hình 2.1 Sơ đồ xây dựng
Hình 2.2 Sơ đồ tổng quát
14
- Hình 2.3 Sơ đồ chi tiết
Họat động của mạch:
+ Khi bật công tắc Q1 dòng điện của đèn:
L1 X1:1 Q1:1 Q1: 2 X1:4 E1: 1 E1:2 X1:3 N
Bảo vệ: PE X1:2 E1: PE
+ Đường điện đi ở ổ cắm
L1 X1:1 X2:2 X2:1 X1:3 N
Bảo vệ: PE X1:2 X2: PE
+ Bảo vệ:
Để bảo vệ con người chống lại dòng điện chạy qua cơ thể. Người ta bọc
cách điện vỏ thiết bị hoặc nối vỏ kim lọai của thiết bị với một dây nối đất (màu
vàng – xanh). Dây trung tính và dây nối đất có thể được kí hiệu 2 lọai trong mạch
điện với dây trung tính N, dây nối đất PE hoặc với kí hiệu như hình 2.4.
Hình 2.4. Kí hiệu dây dẫn đặc biệt
15
- 2.2. Mạch đèn nối tiếp:
+ Sơ đồ nguyên lý : Hình 2.5
Gồm có nguồn điện, công tắc, ổ cắm và nhiều bóng đèn mắc nối tiếp
nhau.
Đ1 Đ2 Đi Đn
cc ct
Đ1 Đ2 Đi Đn
L Ổ cắm N
SƠ ĐỒ NGUYÊN LÝ
NL
SƠ ĐỒ ĐI DÂY
16
nguon tai.lieu . vn
