Xem mẫu
- ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH AN GIANG
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ AN GIANG
GIÁO TRÌNH
Lắp đặt hệ mái
NGHỀ KỸ THUẬT XÂY DỰNG
Trình độ trung cấp/cao đẳng
(Ban hành theo quyết định số: 568 /QĐ – CĐN ngày 21 tháng 5 năm 2018
của hiệu trưởng trường cao đẳng nghề An Giang)
Năm 2018
- TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh
doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
LỜI GIỚI THIỆU
Trong xây dựng công tác làm mái chiếm một phần công việc rất quan trọng.
Khối lượng công việc của công tác làm mái trong toàn bộ công trình chiếm khoảng
10% - 20%, giá thành chiếm khoảng 10% - 20% giá thành của toàn bộ công trình.
Công tác làm mái quyết định đến chất lượng công trình, vì phần mái là phần che
nắng, che mưa và là phần cao nhất của công trình.
Mô đun làm mái là mô đun thực hành trình độ cao đẳng nghề. Tính chất của
mô đun là trang bị cho học sinh các phương pháp, kỹ thuật thi công phần mái lợp
ngói, lợp tôn. Thực hành rèn các kỹ năng nâng cao tay nghề cho học viên nghề xây
dựng. Học sinh muốn học tốt, làm tốt những bài thực hành cần phải nắm vững
những yêu cầu kỹ thuật, an toàn lao động và các bảng quy trình, sai phạm trong
từng bài thực hành.
Taäp giáo trình naøy do giaùo vieân Nguyeãn Theá Thaéng bieân soaïn,
ngoaøi nhöõng kieán thöùc chung veà phần làm mái, toâi ñaõ ñi saâu vaøo cấu tạo,
nhöõng yeâu caàu, phöông phaùp, kyõ thuaät, quy trình thao taùc rieâng töøng baøi
thöïc haønh theo ñuùng vôùi chöông trình chi tieát moâ ñun làm mái ñöôïc Toång
cuïc daïy ngheà ban haønh gồm 04 bài thực hành.
Với khả năng có hạn, maëc duø coù nhieàu coá gaéng nhöng nhöõng sai soùt
trong quaù trình bieân soaïn, in aán khoù traùnh khoûi. Toâi xin ñöôïc löôïng thöù
vaø tieáp nhaän nhöõng yù kieán ñoùng goùp xaây döïng, ñieàu chænh ñeå ruùt
kinh nghieäm cho nhöõng laàn sau.
An Giang, ngày 01 tháng 02 năm 2020
Chủ biên: Nguyễn Thế Thắng
chỉnh sữa lần 1: Phan Phú Lộc
1
- MỤC LỤC
ĐỀ MỤC TRANG
1. Lời giới thiệu 1
2. Mục lục 2
3. BÀI 1: LỢP MÁI NGÓI. 8
I. Cấu tạo mái lợp ngói. 9
II. Yêu cầu kỹ thuật, an toàn lao động 14
III. Quy trình lợp mái ngói 15
IV. Sai phạm thường gặp, nguyên nhân, cách phòng tránh 16
Câu hỏi ôn tập 17
4. BÀI 2: LẮP ĐẶT HỆ MÁI TOLE
I. Cấu tạo mái lợp tole 18
II. Yêu cầu kỹ thuật, an toàn lao động 23
III. Quy trình lợp mái tole 23
IV. Sai phạm thường gặp, nguyên nhân, cách phòng tránh 19
Câu hỏi ôn tập 19
5. TÀI LIỆU THAM KHẢO 20
BÀI 1: LẮP ĐẶT HỆ MÁI NGÓI
2
- Mục tiêu bài học:
Sau khi học xong bài học này học sinh có khả năng.
- Lập được quy trình lợp mái ngói
- Lợp được mái ngói đúng quy trình, đúng kỹ thuật theo bản vẽ thiết kế thi
công.
- Có ý thức tiết kiệm nguyên vật liệu trong lao động. Nâng cao ý thức tác
phong công nghiệp, đảm bảo vệ sinh công nghiệp, an toàn lao động.
Điều kiện thực hiện bài học:
1. Trang thiết bị, dụng cụ, vật tư thực hành:
1.1 Thiết bị, dụng cụ thực hành:
- Bay xây 1 Cái
- Bàn xoa 1 Cái
- Thước tầm 1 Cái
- Cưa cây 1 Cái
- Thước mét 1 Cái
- Thước thủy 1 Cái
- Búa đóng đinh 1 Cái
- Xà beng nhổ đinh 1 Cái
1. 2 Vật tư thực hành:
- Đinh 7 1 Kg
- Đinh 5 1 Kg
- Gỗ 60x120 L = 4m 3 Cây
- Gỗ 40x60 L = 4m 3 Cây
- Gỗ 30x30 L = 4 m 10 Cây
- Ngói 100 Viên
- Ngói úp nóc (Ngói bò) 10 Viên
- Gạch thẻ 200 Viên
- Xi măng 20 Kg
- Cát vàng 0.1 m3
2. Học liệu: Bản vẽ chi tiết mái lợp ngói , giáo trình, mô hình dạy học.
NỘI DUNG BÀI HỌC:
3
- I. CẤU TẠO MÁI NGÓI
1. CẤU TẠO MÁI NGÓI MÓC LOẠI 22 VIÊN/M2.
1.1 Xà gồ (Đòn tay)
Bằng cây gỗ, thép hộp, tùy vào khoảng cách giữa các tường hồi hay các vì
Kèo mà kích thước tiết diện xà gồ có thể thiết kế từ 40x80 mm đến
70x140mm. Khoảng cách giữa các xà gồ thường từ 800mm đến 1000mm. (Hình
1.1) XAØGOÀTHEÙP CHÖÕ
C50x100x2 a.850
TÖÔNGTHUHO
Ø À YG
I XAÂ AÏC D.100
HTHEÛ
Hình 1.1 Chi tiết lắp đặt xà gồ thép chữ C trên tường thu hồi xây gạch
1.2. Cầu phong (Rui)
Bằng cây gỗ, thép hộp, tùy vào khoảng cách giữa các xà gồ mà kích thước
tiết
diện cầu phong có thể thiết kế từ 30x50mm đến 40x60mm. Khoảng cách
giữa các cầu phong thường từ 400mm đến 600mm. (Hình 1.2)
4
- Hình 1.2 Chi tiết lắp đặt cầu phong bằng cây gỗ
1.3. Li tô (Mè)
Bằng cây gỗ, thép hộp, khoảng cách giữa các thanh li tô phụ thuộc vào kích
thước giữa hai móc của viên ngói. Riêng hàng li tô ở trên đỉnh mái và dưới đuôi
mái được lợp chồng làm 2 lớp. (Hình 1.3)
5
- Hình 1.3 Chi tiết lắp đặt li tô bằng cây gỗ
1.4. Ngói móc
Được làm bằng đất sét nung, có hai loại kích cỡ thường dùng (Hình 1.4; 1.5)
- Loại to: Kích thước 260x420mm
- Loại nhỏ: Kích thước 205x340mm
Hình 1.4 Ngói móc tráng men
Hình 1.5 Ngói móc đất nung
1.5. Ngói bò (Ngói sắp nóc)
6
- - Ngói bò (Ngói sắp nóc): Có nhiều hình dáng, kích thước khác nhau, loại có
lỗ thông hơi, loại cong tròn, loại có sóng. Kích thước 300x330mm. (Hình 1.6)
Hình 1.6 Ngói bò loại có sóng
7
- 1.6. Bờ nóc (Bờ lươn)
Chạy dọc theo chiều dài đỉnh nóc, ngoài việc lợp ngói bò có chét vữa xi
măng mác cao nhiều khi còn được xây bằng gạch thẻ, trát vữa xi măng hoặc có
trang trí những hình tượng hoa văn (Đình, chùa; Hình 1.7)
1.7. Bờ chảy
Chạy dọc theo chiều dốc của hai bên đầu nhà, được xây bằng gạch thẻ, trát
vữa xi măng hoặc có trang trí những hình tượng hoa văn (Đình, chùa)
8
- Hình 1.7 Bờ nóc, bờ chảy của Văn Miếu Quốc Tử Giám-Hà Nội
2. CẤU TẠO MÁI NGÓI VẨY CÁ TRÊN SÀN BÊ TÔNG .
2.1 Câu tạo
2. CẤU TẠO MÁI NGÓI VẨY CÁ TRÊN SÀN BÊ TÔNG CỐT THÉP.
2.2 Hướng dẫn cách lợp ngói vẫy cá đúng kỹ thuật
9
- - Mấu của viên ngói móc chặt vào vữa xi măng.
- Hàng sau chồng lên 2/3 hàng trước, sole với nhau, mũi viên ngói hnf sau nằm
giữa 2 viên ngói hàng trước.
- các viên ngói lợp khít nhau.
- Các vị trí đàu hồi và phần nóc được lợp kín bằng cách cắt viên ngói theo đúng
kích thước vị trí bị khuyết.
- Yêu cầu mái ngói khi lợp xong phải phẳng, các mũi viên ngói nằm trên một
đường thẳng khi nhìn theo các hướng.
- Úp nóc bằng ngói nóc 360.
- Bó bò bằng ngói nóc 360 hoặc ngói nóc tiểu hoặc xây bằng gạch.
II. YÊU CẦU KỸ THUẬT, AN TOÀN LAO ĐỘNG
- Đúng vị trí, kích thước, cao độ, độ dốc
- Thẳng hàng, đúng tim cốt
- Chắc chắn ổn định, đúng cấu tạo
- Kín khít, bằng phẳng.
- Không làm ảnh hưởng đến công việc khác
- Trang bị đầy đủ dụng cụ, thiết bị bảo hộ lao động
- Đảm bảo vệ sinh công nghiệp, an toàn lao động.
10
- Hình 1.8 An toàn lao động khi lợp mái ngói
III. BẢNG QUY TRÌNH LỢP MÁI NGÓI MÓC
STT NỘI DUNG DỤNG CỤ PHƯƠNG PHÁP YÊU CẦU KỸ
CÔNG VIỆC VẬT TƯ THỰC HIỆN THUẬT
Bước Lắp đặt đòn tay Búa, cưa cây, - Vạch mực các cây - Đúng vị trí, cấu
1 Thước thủy, đòn tay từ trên đỉnh tạo, khoảng cách
thước mét, cây gỗ mái xuống dưới - Ngang bằng
60x120 - Lắp đặt các cây đòn giữa các tường
tay thu hồi với nhau
- Cân mực nước điều
chỉnh độ ngang bằng
giữa các tường thu
hồi
- Cố định các cây đòn
tay
Bước Chia mực đóng Búa, cưa cây, - Vạch mực các cây - Đúng vị trí, cấu
2 rui Thước thủy, rui theo quy định tạo, khoảng cách
thước mét, cây gỗ - Cắt miệng vát các - Ngang bằng
40x60, đinh 7 cây rui giữa các tường
- Cố định các cây rui thu hồi với nhau
bằng đinh 7
Bước Chia mực đóng Búa, cưa cây, - Vạch mực các cây - Đúng vị trí, cấu
3 mè Thước thủy, mè theo quy định tạo, khoảng cách
thước mét, cây gỗ - Căng dây cữ - Ngang bằng,
30x30 - Cố định các cây mè thẳng hàng từ
11
- bằng đinh 5 theo dây trên xuống
cữ từng hàng từ trên
đỉnh mái xuống
Bước Lợp ngói Ngói móc, ngói - Lợp ngói móc từ - Thẳng hàng, ăn
4 úp nóc dưới lên trên theo khớp các móc
hướng từ trái qua trên dưới
phải - Móc chặt vào
- Lợp ngói úp nóc các cây mè
(Ngói bò) có chèn - Kín khít không
vữa xi măng mác 100 dột nước
Bước Xây, trát bờ chảy Bay xây, bàn xoa, - Xây bờ chảy từ dưới - Đúng hình
5 thước tầm, gạch lên trên đỉnh mái dáng, kích thước
thẻ, vữa mác 100, - Trát gờ chảy - Không làm bể
máng vữa, thước - Dọn dẹp vệ sinh ngói gần bờ chảy
mét trên mái
IV. SAI PHẠM THƯỜNG GẶP, NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH PHÒNG TRÁNH
CÁC SAI PHẠM NGUYÊN NHÂN CÁCH PHÒNG TRÁNH
THƯỜNG GẶP
1/Mái không bằng phẳng - Do cân chỉnh các cây đòn - Cân chỉnh các cây đòn
tay không theo thước thủy. tay bằng thước thủy thật
- Kích thước các cây gỗ đòn chính xác
tay, rui, mè không đồng đều - Lựa chọn những cây gỗ
có cùng kích thước, ngay
thẳng
2/ Các hàng ngói không Do đóng các cây mè không Khi cố định các cây gỗ mè
thẳng hàng theo dây cữ phải căng dây cữ theo từng
hàng từ trên xuống
3/ Các viên ngói không ăn Khoảng cách các cây mè Chia mực các cây gỗ mè
theo các cây gỗ mè, không không đúng theo kích thước theo đúng kích thước của
móc vào gỗ mè của các viên ngói các viên ngói
12
- CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
1. Trình bày cấu tạo mái ngói móc, vẽ hình minh họa?
2. Trình bày quy trình lợp mái ngói móc?
3. Bài tập thực hành: Lợp 12m2 mái ngói móc theo bản vẽ.
BÀI 2: LỢP MÁI TÔN
Mục tiêu bài học:
Sau khi học xong bài học này học sinh có khả năng.
- Lập được quy trình lợp mái tôn sóng vuông, sóng tròn, tôn giả ngói
- Lợp được mái tôn đúng quy trình, kỹ thuật theo bản vẽ thiết kế thi công.
- Có ý thức tiết kiệm nguyên vật liệu trong lao động. Nâng cao ý thức tác
phong công nghiệp, đảm bảo vệ sinh công nghiệp, an toàn lao động.
Điều kiện thực hiện bài học:
1. Trang thiết bị, dụng cụ, vật tư thực hành:
13
- 1.1 Thiết bị, dụng cụ thực hành:
- Bay xây 1 Cái
- Bàn xoa 1 Cái
- Thước tầm 1 Cái
- Cưa cây 1 Cái
- Thức mét 1 Cái
- Thước thủy 1 Cái
- Búa đóng đinh 1 Cái
- Xà beng nhổ đinh 1 Cái
- Khoan bê tông 1 Cái
1.2 Vật tư thực hành:
- Đinh dù 1 Kg
- Đinh vít 4cm 1 Kg
- Gỗ 50x100 L = 4m 3 Cây
- Thép hộp 50x100 L = 4m 3 Cây
- Tôn sóng vuông 10 m2
- Tôn giả ngói 10 m2
- Gạch thẻ 200 Viên
- Xi măng 20 Kg
- Cát vàng 0.1 m3
2. Học liệu: Bản vẽ chi tiết mái lợp ngói móc, giáo trình, mô hình dạy học.
NỘI DUNG BÀI HỌC:
I. CẤU TẠO MÁI LỢP TÔN.
1. Xà gồ (Đòn tay)
Bằng cây gỗ, thép hộp, hoặc thép chữ C tùy vào khoảng cách giữa các tường
hồi hay các vì kèo mà kích thước tiết diện xà gồ có thể thiết kế từ 40x80mm đến
70x140mm. Khoảng cách giữa các xà gồ thường từ 800mm đến 1000mm. (Hình
2.1)
14
- Hình 2.1 Chi tiết xà gồ thép chữ C
2. Tôn lợp.
Tôn sóng: Có loại sóng tròn, sóng vuông, khổ tôn từ 600mm đến 1050mm,
được tráng kẽm để nâng cao tuổi thọ của tôn, độ dày của tôn lợp tùy vào từng loại
từ 0,3mm đến 0,6mm (Hình 2.2; 2.3)
15
- Hình 2.2: Tôn sóng vuông
16
- Hình 2.3: Tôn sóng tròn
Tôn giả ngói: Khổ tôn từ 600mm đến 1050mm, được tráng kẽm để nâng cao
tuổi thọ của tôn, độ dày của tôn lợp tùy vào từng loại từ 0,4mm đến 0,6mm(Hình
2.4)
17
- Hình 2.4: Tôn giả ngói
3. Bờ chảy
Chạy dọc theo chiều dốc của hai bên đầu nhà, được xây bằng gạch thẻ, trát
vữa xi măng hoặc được đúc bằng BTCT có chiều rộng từ 300 đền 400mm.(Hình
2.5)
200 100
ÑAØGIAÈNG BÔØ
ØCHAÛY BTCT
CHEØ
N VÖÕ
A
MAÙ
C 200 ( XEM CT KEÁT CAÁU )
MAÙI LÔÏP TOLE VUOÂNG MAØU DAØ
Y 0.42mm
( COÙLÔÙP BAÏC CAÙ
CH NHIEÄT )
60
200
ÑOØ
N TAY THEÙ P
C50x100x2, a.850
ÑAØGIAÈNG BTCT MAÙ
C 200
( XEM CT KEÁT CAÁU )
TÖÔØ
NG ÑAÀU HOÀIXAÂY GAÏCH OÁNG CAÂU THEÛ
DAØ
Y 200 ( VÖÕ
A TOÂMAÙ
C 75 TOÂ2 MAËT )
Hình 2.5
Chi tiết bờ chảy bê tông cốt thép
18
- II. YÊU CẦU KỸ THUẬT, AN TOÀN LAO ĐỘNG
- Đúng vị trí, kích thước, cao độ, độ dốc
- Thẳng hàng, đúng tim cốt
- Chắc chắn ổn định, đúng cấu tạo
- Kín khít, bằng phẳng.
- Không làm ảnh hưởng đến công việc khác
- Đảm bảo vệ sinh công nghiệp, an toàn lao động.
III. BẢNG QUY TRÌNH LỢP MÁI TÔN
STT NỘI DUNG DỤNG CỤ PHƯƠNG PHÁP YÊU CẦU KỸ
CÔNG VIỆC VẬT TƯ THỰC HIỆN THUẬT
Bước Lắp đặt đòn tay, Búa, cưa cây, - Vạch mực các cây - Đúng vị trí, cấu
1 xây chèn Thước thủy, thước đòn tay từ trên đỉnh tạo, khoảng cách
mét, cây gỗ mái xuống dưới - Ngang bằng giữa
50x10, thép hộp - Lắp đặt các cây đòn các tường thu hồi
50x100 tay với nhau
- Cân mực nước điều
chỉnh độ ngang bằng
giữa các tường thu
hồi
- Cố định các cây đòn
tay (Xây chèn hoặc
hàn liên kết)
Bước Lợp mái tôn sóng Búa, cưa cây, - Sắp tôn theo thứ tự - Đúng vị trí, cấu
2 vuông, sóng tròn Thước thủy, thước (Ướm thử) tạo, khoảng cách
mét, cây gỗ - Cắt tôn nếu có - Ngang bằng giữa
50x100, đinh dù, - Căng dây chuẩn các tường thu hồi
thép hộp 50x100, đóng đinh hoặc khoan với nhau, không bị
đinhvít, khoan bê vít theo từng hàng dột nước
tông, tôn sóng đòn tay
vuông, keo chống - Kiểm tra bắn keo
dột chống dột các mối
đinh
19
nguon tai.lieu . vn
