- Trang Chủ
- Điện - Điện tử
- Giáo trình Kỹ thuật xung - số (Nghề: Điện tử công nghiệp) - Trường TCN Kỹ thuật công nghệ Hùng Vương
Xem mẫu
- UY BAN NH.AN DAN QU4N 5
TRUONGTRUNGCAPNGHEKYTHUJTCONGNGHlHUNGVUONG
, '
GIAOTRINH
,
KY thuit xung - sO
'
Nghe: Di~n tfr cong nghi~p
TRINH DO• TRUNG CAP
TPHCM-2019
- LOI GIOI THI¢U
E>S dap ung yeu cfiu giang d~y chuong trinh dao t~o ngh@ E>i~n tu
cong nghi~p cfing nhu vi~c cung c~p tai li~u giup cho sinh vien h9c t?p, khoa E>i~n
tu chung toi da ti@n hanh bien so~n giao trinh "Ky thu~t xung - s6" .
Giao trinh nay giup cac b~n c6 them ky nang:
- Lllp rap, kiSm tra duqc cac m~ch t~o xung va xu li d ~ng xung.
- Lllp rap, kiSm tra duqc cac m~ch s6 ca ban tren panel va trong
thvc tS.
E>ay la cong trinh duqc vi@t b&i d9i ngu giao vien da va dang cong tac t ~i
truang TCN KTCN Hung Vuong cung v6i sv g6p y va phan bi~n cu.a cac doanh
nghi~p trong lrnh vvc lien quan, tuy V?Y, cu6n sach chic chlln vfin khong
tranh khoi nhfrng khi@m khuy@t. Chung toi mong nh ~n duqc y ki@n dong g6p cu.a
b~n d9c dS cu6n sach duqc hoan thi~n hon trong Ifill tai ban.
Xin tran tr9ng gi6i thi~u cung b~n d9c!
Qu{jn 5, ngay thang nam 20A;(
Bien SO{ln
Duo-ng Quang TruO'ng
- MVCLVC
DEMVC TRANG
, .... :::,.. ,...
GI~ TIDfU VE ~O DUN ................................................................................. I
P bin 1: KY THU~T XUN G ................................................................................ 3
1. Cac , kh" ." ca b?an: ..................................................................................... . 3
a1 n1~m
1.1. Khai ni~m chung ....................................................................................... 3
1.2. Cac thong s6 ca ban .................................................................................. 4
1.3. Cac ham ca ban ............................ :............................................................ 6
2. Mach . dao dong . dahai ..................................................................................... 10
2.1. Khai ni~m chung ..................................................................................... 10
2.2.M~ch dao d9ng da hai khong tr~g thai bSn ............................................. 11
2.3.M~ch dao d9ng da hai m9t tr~ng thai bSn ................................................. 15
2.4.M~ch dao d9ng da hai hai tr~g thai bSn .................................................. 18
2.5.M~ch dao d9ng blocking .......................................................................... 19
2.6.M~ch t~o xung dung Op-amp ................................................................... 20
3. M~ch h~ chS bien d9 va ghim ap ................................................................... 23
3. l .M~ch xen ................................................................................................. 23
3 .2.M~ch ghim ............................................................................................... 25
3.3.M~ch so sanh ........................................................................................... 28
' - .... .::.
Ph3.n 2: KY THU~T SO .................................................................................... 33
1. D~i cuang: ................................................. ,.................................................... 33
1.1.Cac h~ th6ng s6 ........................................................................................ 33
1.2.BiSn d6i qua l~i gifra cac h~ th6ng s6 ....................................................... 34
1.3.Cac phep tinh trong h~ nhi phan ............................................................... 36
2.Ma hoa - giai ma .............................................................................................. 37
2.1.T6ng quat ................................................................................................. 37
2.2.Ma BCD (Binary Coded Decimal) ........................................................... 3 8
2.3.Ma Gray ................................................................................................... 38
2. FLIP - FLOP .................................................................................................. 40
2.1.Cac lo~i m~ch flip -flop ............................................................................ 40
3. M~ch dSm va thanh ghi ................................................................................... 46
3.1. M~ch ghi dich ......................................................................................... 46
3.2.M~ch dSm ................................................................................................ 49
4. M~ch logic MSI ...................... ,...................................................................... 63
4.1.M9t s6 dinh nghfa vS ham logic ... ~ ........................................................... 63
4.2.BiJu diSn biSn va ham logic ..................................................................... 64
4.3. Ham logic ca ban (Cac phep toan logic) .................................................. 65
4.4.Rut g9n ham logic .................................................................................... 66
5. HQ vi m~ch TTL - CMOS ............................................................................... 72
5. 1.Cac c6ng logic ca ban .............................................................................. 72
5.2.Cac IC s6 thong d1,mg ............................................................................... 77
6. B9 nh& ............................................................................................................ 86
6.1. Sa luge vS b9 nh& ................................................................................... 86
6.2. ROM (Read Only Memory) .................................................................... 87
- 6.3. Thi~t bi logic l~p trinh duqc (Programmable logic devices, PLD) ........... 87
6.4. RAM (RandomAcess Memory) ............................................................. 88
7. Ky thu~t ADC - DAC ..................................................................................... 88
7.1.M~ch chuySn d6i tuang tµ- s6 .................................................................. 88
7 .2.M~ch chuySn d6i s6- tuang tµ .................................................................. 90
' - ?
TAI Liiu THAM KHA.O ................................................................................. 92
- 1
GIOI THI.¢U VE MO DUN
Vi tri, tinh chftt cua mo dun
* Vi tri cua mon h9c: Mo dun dugc b6 tri d~y sau khi h9c xong cac mon h9c,
mo dun ca ban nhu linh ki~n di~n tu, do lucmg di~n tu ...
* Tinh chfit cua mon h9c: La mo dun bit bu9c.
Ml}C tieu cua mo dun
Sau khi h9c xong modun nay nguai h9c c6 nang Ive:
* vs kiSn thuc:
- Phat biSu dugc cac khai ni~m ca ban vs xung di~n, cac thong s6 ca ban
cua xung di~n, y nghla cua xung di?n trong ky thu~t di?n tu.
- - Trinh bay dugc cfiu t~o cac m~ch dao d(>ng t~o xung va. m~ch xu Ii
d~ng xung.
- Phat biSu khai ni~m vs ky thu~t s6, cac c6ng logic ca ban. Ki hi~u,
nguyen Ii ho~t d(>ng, bang sv th~t cua cac c6ng logic.
- Trinh bay dugc cfiu tao, nguyen ly cac m~ch s6 thong d1,1ng nhu: M~ch
dSm, m~ch dong ngit, m~ch chuySn d6i, m~ch ghi dich, m~ch diSu khiSn.
* VS ky nang:
- Lip rap, kiSm tra dugc cac m~ch t~o xung va xu Ii d~ng xung.
- Lip rap, kiSm tra dugc cac m~ch s6 ca ban tren panel va trong thvc
ts. .
* VS thai d9:
- Ren luy?n cho h9c sinh thai d9 nghiem tuc, ti mi, chinh xac trong h9c
t~p va trong thvc hi~n cong vi~c.
N(>i dung cua mo dun
Phftn 1: Ky thuit xung
1. Cac khai ni~m ca ban
2. M~ch dao d9ng da hai
3. M~ch h~n chS bien d9 va ghim ap
Phftn 2: Ky thuit s6
1. D~i cuang
2. FLIP - FLOP
3. M~ch dSm va thanh ghi
4. M~ch logic MSI
5. H9 vi m~ch TTL - CMOS
6. BQ nh&
7. Ky thu~t ADC - DAC
- 2
- 3
PhAn 1: KY THU~T XUNG
1. Cac khai ni~m CO' ban:
1.1. Khai ni~m chung
Tin hi~u la sµ biSn d6i cua cac d:;ti luqng di~n (dong di~n hay di~n ap)
theo thai gian, chua dµng m9t thong tin nao d6.
Tin hi~u duqc chia lam 2 lo~i: tin hi~u lien ti,lc (tin hi~u tuySn tinh) va tin
hi~u gian do~n (tin hi~u xung). Trong d6 tin hi~u hinh sin duqc xem la tin hi~u tieu
biSu cho lo~i tin hi~u lien ti)c ,c6 duoog biSu diSn nhuhinh 1-1. Nguqc l~i
tin hi~u hinh vuong duqc xem la tin hi~u tieu biSu cho lo~i tin hi~u khong lien tgc
nhuhinh 1-2
Hinh 1.1: Tm hi.fn hinh sin Hlnh 1.2: Tin bifu hlnb
Yuong
* Bjnh nghia:
Xung di~n la tin hi~u di~n c6 gia tri biSn d6i gian do~n trong m9t khoang
thai gian rfit ngiln c6 thS so sanh v&i qua trinh qua d9 cua m~ch di~n.
Xung di~n trong ky thu~t duqc chia lam 2 lo~i: lo~i xung xuit hi~n
ngftu nhien trong m~ch di~n, ngoai mong mu6n, duqc g9i la xung nhiSu, xung
nhiSu thuoog c6 hinh d~ng bfit ky (ffinh 1.3).
(u,t
Cac d~ng xung t~o ra tu cac m~ch di~n duqc thiSt kS thuang c6 m9t s6
d~ng CO' ban:
!"'"' ' '"' •~--'.~') :~□-•__,[l_ ~,,
1
(u.t) l L I I L ~!) l~-
Hinh 1.4: C!ic dfng xung cO' fian dia cac mfch iiifn dmtc thllt k' t
- 4
1.2. Cac thong s6 CO' ban
a. Cac tham s6 ciia xung di~n:
D~ng xung vuong ly tuong duqc trinh bay tren
l no
l.T. . off
,◄
on
►
ffinh L5: Cac thoi:ig s6 CO' ban cua xung
+ f)9 r9ng xung:la thai gian xu§t hi~n cua xung tren m~ch di~n, thai gian
nay thuang duqc g9i la thai gian m& ton. Thai gian khong c6 sv xuftt hi~n cua xung
g9i la thai gian nghi toff.
+ Chu ky xung: la khoang thai gian gifra 2 llln xuftt hi~n cua 2 xung lien ti@p, duqc
tinh theo cong thuc:
T=t,m+toff (Ll)
Tin s6 xung duqc tinh
:/a.:-' ., "°'"
theo cong thuc:
f == ..!_ (L2)
T
+ B9 r6ng va h~ s6 d§y cua xung:
- f)9 r6ng cua xung la ty s6 giua chu ky va d9 r9ng xung, duqc tinh theo
cong t~uc:"
Q = _!_ (L3;
T,m
- H~ s6 dlly cua xung la nghich dao cua d9 r6ng, duqc tinh theo cong thuc:
n = T.,,. (1.4)
T
Trong thvc t@, nguai ta it quan tam d@n tham s6 nay, nguai ta chi quan tam
trong khi thi@t k@ cac b9 ngu6n ki8u xung, d8 dam bao di~n ap m9t chiSu duqc t~o
ra sau m~ch chinh luu, m~ch l9c va m~ch diSu chinh sao cho m~ch di~n cip du
dong, du cong suit, cung cip cho tai.
+ f)9 r9ng suan tru&c, d9 r9ng suan sau:
Trong thvc t@, cac xung vuong, xung chu nh~t khong c6 ciu true m9t each li
tu&ng. Khi cac d~i luqng di~n tang hay giam d8t~o m9t xung, thuang c6 thai
gian tang truong (thai gian qua d9) nhftt la cac m~ch c6 tbng tr& vao ra nho ho~c
c6 thanh ph§.n di~n khang nen 2 SUO'n tru&c va sau khong thing dung m9t each li
tu&ng.
Do d6 thai gian xung duqc tinh theo cong thuc:
t,m=t1 +td+ts (L5)
Trong d6: ton: f)9 r9ng xung
tt : f)9 n)ng suan tru&c
tct: f)9 r9ng dinh xung
ts : f)9 r9ng suan sau
- 5
Suon dinh
UJ tn.r&c
xung~ .suo·n
·
I
1
/u
ffmh 1..6: Cach gqi ten cac c,nh xnng.
£)9 r9ng suan tru&c t1 duqc tinh tu thai diSm di~n ap xung tang len tul 0%
dSn 90% tri s6 bien d9 xung va d9 r(>ng suan sau t2 duqc tinh tuthai diSm di~n ap
xung giam tu 90% dSn 10% tri s6 bien d9 xung. Trong khi xet tqmg thai ngung dfui
hay bao hoa cua cac m~ch di~n di@u khi@n .
Vi d\l, xung nhip di@u khi@n m~ch logic c6 muc cao H tuong ung v&i di~n ap
+5V. Suan tru&c xung nhip duqc tinh tukhi xung nhip tang tu +0,5V len dSn
+4,5V va SUO'n sau xung nhip duqc tinh tukhi xung nhip giam tumuc di~n ap
+4,5V xufJng dSn +0,5V. 10% gia tri di~n ap & day va dinh xung duqc dung cho
vi~c chuySn chd9phan cµc cua m~ch di~n. Do d6 dfJi v&i cac m~ch t~o xung ngu6n
cung c§.p cho m~ch doi hoi d9chinh xac va tinh 6n dinh r§.t cao.
+ Bien d9xung va cµc tinh cua xung:
Bien d9xung la gia trl&n nh§.t cua xung v&i muc th@m 0V (U, I)Max (Hinh
1. 7) Hinh du&i day mo ta d~ng xung khi tang thai gian quet cua may hi~n song.
Luc d6 ta chi thfiy cac vach n&m song song (Hinh 1. 7b) va khong thfiy duqc cac
v~/ch hinh thanh cac SUO'n tru&c va SUO'n sau xung nhjp. Khi giam thai gian quet ta
c6 thS th§.y r5 d~ng xung v&i suan tru&c va suan sau xung (Hinh 1. 7c)
~·:~• 4.5~/·--·..-t
II . 5
.) 'l '"}' M ~~' ~' ..,. '" '.~ ; : \.,•••••,,,., ... =-...,,.......__,
ffinh l.7: Xnng vuong tren man hlnh may hifn song
Xung vuong ly tu&ng
Xung vuong khi tang thai gian quet c) xung vuong khi giam thai thai gian
quet
Gia tri dinh cua xung la gia tri duqc tinh tu2 dinh xung li@n k@nhau (Hinh
1.7)
- 6
,,:' I!
... ; ............. .
'
lfinh 1.8: Gia tri dinh xung
Cµc tinh cua xung la gia tri cua xung so v&i di~n ap thSm phan C\fC
cua xung.Hinhl .9:
U,I U,I
l
xung d11cmg xungfun
Hinh 1.9: Ca.c dfng xung duo11g va xung
b. Chu6i xung:
Trong thµc tS xung di~n la nSn tang cua kythu~t diSu khiSn. Cac thiSt bi
diSu khiSn diu tien ra dai diSu khiSn cac mc;tch di~n c6 chuc nang don gian
thuang chi c~ diSu khiSn b&ng m(,t xung. Trong m(,t chu6i xung, cac xung c6
hinh dc;tng gi6ng nhau va bien d(, b&ng nhau.
NSu chu6i xung duqc tc;to ra lien t\lc trong qua trinh lam vi~c thi g9i la chu6i
xung lien t\lc. NSu chu6i xung duqc tc;to ra trong tung khoang thm gian nh§.t dinh
g9i la chu6i xung gian d9an. D6i v&i chu6i xung gian d9an, ngoai cac thong s6 ca
ban cua xung con c6 them cac thong s6:
- S6 luqng xung trong chu6i,
- D(, r(,ng chu6i xung,
- Tin s6 ch~~i xung.
lU U.1
n_n
t. t
a) b)
Hinh 1.10: Chuli xung lien t\lc (a) va chu6i xung gian do~m (b)
1.3. Cac ham err ban
1.3.1. Ham R - L - C
Trong thµc tS, mc;tch di~n khong dung mc;tch mic theo RLC trong cac mc;tch
xu ly dc;tng xung, thuang sau khi da xuly xong thi m~ch RLC thuang dung dS l9c
tin hi~u ho~c xu ly bu pha dong di~n, do dong di~n hay di~n ap qua L, C dSu bi
l~ch pha m(,t g6c 90° nhung nguqc nhau, nen cung m(,t hie qua L va C se din dSn
chung l~ch nhau m(,t g6c 180° . Nen d~ sinh ra hi~n tuqng c(,ng huong, tµ phat
sinh dao d(,ng.
- 7
Ur
C Vo
t
ffinh .1.11: 1\fach
. . R-L-C
Khi tac d9ng vao mc;ich m9t d9t biSn dong di~n, trong mc;ich se phat sinh
dao d9ng c6 bi~n d9 suy giam va dao d9ng quanh tri s6 kh6ng d6i Ir. Nguyen nhan
cua sv suy giam la do do di~n tr& song song v&i mc;ich di~n R va r lam re nhanh
dong di~n ng5 ra. NSu t~n s6 cua c9ng hu&ng rieng cua mc;ich trung v&i t~n s6 cua
xung ng5 vao lam cho mc;ich c9ng hu&ng, bien d9 ng5 ra tang cao. NSu ng5 vao la
chu6i xung thi:
- NSu thai gian l~p lc;ii cua xung ngin hon chu ky c9ng hu&ng bien d9 ng5 ra
se tang dAn theo thai gian dS gay qua ap &ngo vao cua t~ng kS tiSp.
- NSu thai gian l~p lc;ii cua xung bfulg v&i chu ky c9ng hu&ng thi bien d9 tin
hi~u ng5 ra gAn bing v&i tin hi~u ng5 vao, c6 dc;ing hinh sin va th~m di~n ap la hinh
sin tit dAn, kh6ng c6 lqi cho cac mc;ich xung s6. Trong thvc tS mc;ich nay duqc dung
dS l9c nhiSu xung c6 bien d9 cao va tAn s6 Ian v&i di~n ap ngo vao c6 dc;ing hinh
sm.
1.3.2. Ham tich phan:
Ham tich phan la mc;ich ma di~n ap ra Vo (t) ti 1~ v&i tich phan theo thai gian
cua di~n ap vao Vi(t).
,
Taco: Vo(O· = KJ. vi(t)
·· ( L6)·
·
Trong d6 K la h~ s6 ti 1~.
Mc;ich tich phan RC:
Vi ft ·./c•
0 ........,..,_____,l,.__c_
0
I
Hinh 1.12: ~Itch tich phan RC
Mc;ich tich phan RC chinh la mc;tch l9c thip qua dung RC. T~n s6 cit cua
mc;ich l9c la:
(1.7)
Do v~y di~n ap vao Vi la ham biSn thien theo thai gian nen di~n ap tren di~n
tr& R va t\l di~n C cfing la ham biS~ thien theo thai gian. Ta c6: _
V\(t) = v\i;(t) + Vc(t) (L8)
Xet mc;tch di~n &truang hqp ngubn di~n ap vao Vi c6 t~n s6 fi dt cao so v&i
t~n s6 cit fc. Luc d6 dung khang XC se c6 tri s6 r!t nho do.
l
Xe=-- (1.9)
2JffiC
- 8
. 1 th' R
f >> fc=-- I >> Xc = -l -
Nhu v~y: NSu · 2,1:RC 2;efiC
Suy ra: VR(t) >> Vc(t) v1 dong i(t) qua R va C bAng nhau.
Di~n ap d6i v&i t\l C dugc tinh theo cong thuc:
Vc=_!__fffr)dt
C ,. (Llff
, )
Nhu v~y_ di~n ap_ tren t\l C cfing_la di~n ap_ ra tu d6 ta c6 di~n ra Vo(t)
1
Vo =--fVi(t)dt
RC .
0.
.
ll)'
❖ Di~n ap vao la tin hi~u xung vuong:
Khi di~n ap vao la tin hi~u xung vuong c6 chu ky n la Ti thi c6 th@ xet ty 1~
h&ng sf> thai gian RC = -r so v&i Ti d@ giai thich cac d~mg song ra theo hi~n tugng
n~p xa cua tl).
.,,v \;,(t.1
.1.. u.,,_,_.. 51uJ;.
1 ri.,,,u:ft.•• uy.1..1.5 .:
1.J.l..t."-•·.11.
L
L.....,.,,J.......t........ll,,-i;__i..,..,.__ _,. t
Ti :
~
.. t
.. t
Khi 't>> T
Gia thiSt di~n ap ngo vao la tin hi~u xung vuong d6i xung chu ky Ti. NSu
m~ch tich phan c6 h&ng sf> thai gian RC = -c rfit nho so v&i Ti
thi w n~p va xa rfit nhanh nen di~n ap ng5 ra Vo(t) c6 d~g gi6ng nhu d~ng di~n ap
vao Vi(t).
NSu m~ch tich phan c6 hfulg sf> thai gian 5 Ti= -c thi t\l n~p va xa
di~n ap theo d~ng ham s6 mfi, bien d9 dinh cua di~n ap ra thfip han VP.
NSu m~ch tich c6 h&ng sf> thai gian -r rfit Ian so v&i Ti thi t\l C n~p rfit ch~m
nen di~n ap ra c6 bien d9 rfit thfip nhung duang tang giam di~n ap gin nhu
duang thing.
Nhu v~y, m~ch tich phan nSu ch9n tri sf> RC thai cho hgp thi c6 th@ sua
d~ng xung vuong &ngo vao thanh d~ng xung tam giac & ng5 ra. NSu xung vuong
d6i xung thi xung tam giac ra la tam giac can.
1.3.3. Ham vi phan:
- 9
La ham c6 di~n ra c6 di~n ap ng5 ra Vo(t) ti 1~ v&i d~o ham theo thai gian
cua di~n ap ng5 vao Vi(t).
Vo(t)=K~Vi(t) (1.12)
Ta c6: dt · ·
Trong d6 K la h~ s6 ti 1~.
Trong ky thu~t xung , m~ch vi phan c6 tac d\lfig thu hyp d9 r9ng xung t~o ra
cac xung nh9n dS kich cac linh ki~n diSu khiSn hay linh ki~n cong suit khac nhu
SCR, Triac..
a. M~ch vi phan dung RC:
'!/!. C 'l-/.C
0------1! 1 - - - - - - - o
ffinh 1.14: l\;I3ch '\''i. phan RC
M~ch vi phan dung RC chinh la m~ch l9c cao qua dung RC. T§.n s6 ciit cua
m~ch l9c la:
1
J'
J'c=-
211:RC
(1.13)
.
Vi v~y dong di~n i(t) qua m~chj cho ra sµ phan ap nhu sau:
V\(t) = Vc(t) + VR(t) (1.14)
Xet m~ch di~n 6 truong hqp ngu6n di~n ap vao Vi(t) c6 t§.n s6 fi rit th§.p so
. l
, , , Ii
- 10
► l a. D
- 11
ngoai cac linh ki~n di~n tu, trong m~ch con c6 m~ch dao d
- 12
tuy~t d6i, vi chung dSu co sai s6, cho nen khi d.p ngubn V cc cho m?ch di~n, se co
m9t trong hai tranzito d~n tru&c hoi;ic d~n m?nh han.
Gia su phan cvc cho tranzito Q 1 cao han, cvc B cua tranzito Q 1 co
di~n ap duang han di~n ap cvc B cua tranzito Q2, Ql d~ tru&c Q2, lam cho di~n
ap t?i chan C cua Q 1giam, t1;1C 1n?p di~n tu ngubn qua R2, C 1dSn Q 1vs am ngubn,
lam cho cvc B cua Q2giam xu6ng, Q2nhanh chong ngung d~n. Trong khi do, dong
IB 1tang cao d~n dSn Q 1d~n bao hoa. DSn khi tµC ln?p d§.y, di~n ap duang tren
chan t\l tang di~n ap cho C\fC B cua Q2, Q2chuySn tu tr~g thai ngung d~n sang
tr?ng thai d~ di~n, trong khi do, t\lC2duqc n?p di~n tu ngu6n qua R3dSn Q2vS
am ngu6n, lam di~n ap t?i chan B cua Q 1giam th§.p, Q 1tu tr?ng thai d~n sang tr?ng
thai ngung d~n. T\l Cl xa di~n qua m6i n6i B-E cua Q2 lam cho dong IB2
tang cao lam cho tranzito Q2d~n bao hoa. DSn khi t\lC2n?p d§.y, qua trinh diSn ra
nguqc l?i.
c. D~ng song 6' cac chan:
Vs1
♦
l
'
!Iii
.,
.,·• 'I
rte I
I l
'
'
.,
t
-'~'Ge 'i
I
I
I
I
I
I
Hlnh 2.2: Dfng tin bifn qti cac chan
Xet t?i cvc B 1 khi Tl d~n bao hoa VB ~ 0.8V . Khi Tl ngung d~n thi tµ C
xa di~n lam cho di~n ap t?i C\fC B 1co di~n ap am va di~n ap am nay giam d§.n
theo ham s6 mu.
Xet t?i cvc Clkhi Tl d~ bao hoa VCl ~ 0.2Vcon khi Tl ngung dan thi
di~n ap t?i VCl ~ + V cc. D~g song ra & cvc C la d?ng song vuong.
Tuang tv khi ta xet & C\fC B2 va C\fC C2 thi d?ng song &hai C\fC nay cung
d?ng v&i d?ng song & cvc B 1va C 1 nhung dao pha nhau:
Vi tren cvc C cua 2 tranzito Q 1va Q2 xu§.t hi~n cac xung hinh vuong, nen
chu ky T duqc tinh b~ng thai gian t\l n?p di~n va xa di~n tren m?Ch.
- 13
T =(t1 + t1) = 0,69 (R2. C1 + R3. C1) (2.1)
Do m~ch c6 tinh ch§.t d6i ~(mg, ta c6:
T = 2 x 0,69. R2. C1 = l.4.R3. C2
Trong d6:
t1, t2: thai gian n~p va xa di~n tren m~ch
Rl, R3: di~n tr& phan cvc B cho tranzito Q 1va Q2
Cl, C2: tg lien l~c, con g9i la t\l h6i tiSp xung dao d9ng
Tu d6, ta c6 c6ng thuc tinh tful s6 xung nhu sau:
i l
f =- ;;; - - - - --- (2.3)
T 0,69(R .C +R:,.C
1 1 2)
f:;;:;_!. :=;: .1
T 1A{R 8 .C)
2.2.2.M~ch dBi tftn s6
M~ch dao d9ng da hai kh6ng tr~ng thai bSn c6 thS thay d6i tin s6 la m~ch
dao d9ng tich thoat dung R, C t~o ra cac xung vu6ng ho~t d9ng a chS d◊tv dao
d9ng va thay d6i tin s6 bing biSn tr&VR.
Q2
l
IDnh 2.2: 1\·ltcb d.ao dt)ng d:a hid k.hong tr,.ng thai b~n d6i tin sd
Trong m~ch tren Hinh 2.2, cac nhanh m~ch c6 tranzito Q 1 va Q2 d6i
xung nhau: 2 tranzito cung thong s6 va cung lo~i NPN, cac linh ki~n di~n tr& va t\l
di~n tuang ung c6 cung tris6: Rl= R4, R2= R3, Cl= C2. Tuy v~y, trong thvc tS,
kh6ng thS c6 cac tranzito va linh ki~n di~n tr& va 11) di~n gi6ng nhau tuy~t d6i, vi
chung dSu c6 sai s6, cho nen khi c§.p ngu6n V cc cho m~ch di~n, se c6 m9t
trong hai tranzito dful tru&c ho~c dful m~ han.
Gia su phan cµc cho tranzito Q 1 cao han, cvc B cua tranzito Q 1 c6
di~n ap duang han di~n ap cvc B cua tranzito Q2, Qldful tru&c Q2, lam cho di~n
ap t~i chan C cua Q 1giam, t1,1C 1n~p di~n tu ngu6n qua R2, C 1dSn Q 1vS am ngu6n,
lam cho cµc B cua Q2giam xu6ng, Q2 nhanh ch6ng ngung dful. Trong khi d6,
dong IBltang cao dfin dSn Qldfin bao hoa. DSn khi tg Cln~p diy, di~n ap duang
tren chan 11) tang di~n ap cho C\fC B cua Q2, Q2chuySn tu tr~ng thai ngung dful
- 14
sang tr
nguon tai.lieu . vn