Ebook Tư tưởng lập hiến Việt Nam nửa đầu thế kỷ XX: Phần 2

T ư t ư ở n g l ậ p h i ế n V i ệ t N a m n ử a đ ầ u t h ê k ỷ X X L S . T S . P h a n Đ ă n g T h a n h 3. N h ấ t L in h N g u y ễ n T ư ờ n g T a m v à n h ó m T ự L ự c v ă n đ o à n , Đ ại V iệt D â n c h í n h đ ả n g v à V iệt N a m Q u ố c d â n đ ả n g N g u y ễ n T ư ờ n g T am (1 9 0 5 - 1963), T ự L ụ c v à n đ o à n , Đ ạ i V iệ t D â n c h ín h đ ả n g , V iệ t N a m Q u ố c d â n đ à n g Nói đến T ự Lực v ăn đoàn là nói đến N g u y ễ n T ường T am - người sá n g lập ra nó. N guyễn T ư ò n g T a m sin h n ă m 1 9 0 Õ, gôc ngưòi Đ iện B àn (Q u ả n g N am ), sin h tại c ấ m G ià n g (H ái Dưđng). C h a là N g u y ễn T ường C hiếu (húy là N h u ) làm T hông p h á n Tòa sứ S ầm N ư a (Lào), m ấ t sớm ( 1 9 1 8 ). A nh chị em gồm bảy người: N g u y ễn T ư ò n g T h ụ y (công chức n g à n h Bưu điện), N g u y ễn T ường c ẩ m (G iám đốc báo N gày Nay), N g u y ên T ường T a m (N h ấ t Linh), N g u y ễ n T ường Long (H oàng Đạo), N g u y ễn T hị Thế, N g u y ễ n T ưòng L ân (T hạch L am ) và N g u y ền T ường B ách (Bác sì, G iám đốc báo N gày n ay ký n g u y ên mói). S au khi đỗ b ằ n g T h à n h C h u n g ( 1 9 2 3 ), N g u y ễ n T ường T a m làm th ư ký tại Sở T ài chính Đ ông D ư ơ ng 3 3 6 C h ư ơ n g I I. S ự p h á t t r i ể n c ủ a t ư t ư ỏ n g l ậ p h i ế n V i ệ t N a m . . . M ụ c 2 . T ư t ư ở n g l ậ p h i ế n V i ệ t N a m . . . (H à Nội). N ăm 1 9 2 7 du học ỏ P h á p , đỗ C ử n h â n K hoa học ( 1 9 3 0 ). N ă m 1 9 3 0 , N g u y ễn T ường T a m vê nước, xin p h ép mở báo T iếng cưòi n h ư n g ch ư a h o ạt động, rồi ra dạy học ở T rư ờ ng tư th ụ c T h ă n g Long (H à Nội). S au dó, ông đứ n g ch ủ trư ơ n g tu ầ n báo P h o n g H óa ( 1 9 3 2 - 1 9 3 6 ), tu ầ n báo N gày n a y ( 1 9 3 5 - 1 9 3 9 ). T ự Lực v ăn đoàn ra đòi từ th á n g 3 / 1 9 3 3 do N h â t Linh N g u y ễn T ường T a m ch ủ trương, cơ q u a n ngôn lu ậ n của nó là hai tò báo P h o n g H óa và N g ày n ay và N h à x u ấ t b ản Đời nay. Lúc đầu, T ự Lực văn đoàn gồm m ột số n h à văn. n h à thơ, v ăn n g h ệ sĩ tê n tuổi như: N h ấ t L inh, K hái H ưng, H o àn g Đạo, T h ạch L am , T hê Lữ, T ú Mõ, T rầ n Tiêu, X u â n D iệu, T h a n h T ịnh, Đỗ Đức T hu, V ũ Đ ìn h Liên, họa sĩ N g u y ễn G ia Trí, N g u y ễn C át Tưòng... T ôn chỉ củ a T ự Lực v ăn đoàn n h ằ m m ục đích đả p h á và xây d ự n g về 3 p h ư ơ n g diện: văn chương, xã hội và ch ín h trị. Đ á n h giá T ự Lực văn đoàn, tro n g tác p h ẩ m C h ủ n g h ĩa M ác và v ăn hóa V iệt N a m (1 9 4 8 ), đồng chí T rư ờ n g C h in h đã viết; "Sau cơn khủng bô trắng 1 9 3 0 - 1 9 3 1 , sự buồn rầu, u uát tràn ngập tâm hồn nhản dân Việt Nam. Văn chương lăng mạn của Tự Lực văn đoàn ra đời. Giai cấp tư sản dân tộc không dám đấu tranh bằng chinh trị và quán sự 3 3 7 T ư t ư ỏ n g l ậ p h i ế n V i ệ t N a m n ử a đ ầ u t h ê ` k ỷ X X L S . T S . P h a n Đ ă n g T h a n h chống đế quốc nữa, bèn chuyển sang đấu tranh bằng văn hóa chống phong kiến quan liêu (các báo Phong Hóa, Ngày Nay, tủ sách Tự Lực văn đoàn)"^". N ă m 1 9 3 7 , N g u y ễ n T ư ồ n g T a m c ù n g các b ạ n đ ứ n g ra th à n h lập hội Á n h S á n g để h o ạ t độ n g x ã hội. M ục đích củ a Hội là là m việc từ th iệ n , đ ồ n g thòi v ận động n h â n dân, n h ấ t là các tầ n g lớp d â n q u ê n g h èo k h ổ đôi m ới cách á n ở, sốhg th eo n ế p sổ h g mói, tiế n bộ. T ro n g lĩn h vực c h ín h trị, k ể từ n ă m 1 9 3 8 , N g u y ễn T ư ò n g T a m đã xướng lập đ ả n g H ư n g V iệt. S a n g n ă m 1 9 3 9 , đ ả n g n à y s á t n h ậ p vổi 6 đ ả n g k h á c th à n h lập m ộ t đ ả n g lón lấy tê n là Đ ạ i V iệt D ầ n ch ín h . T ổ chức liên đ ả n g n à y do N g u y ễ n T ư ờ n g T a m là m T ổng th ư ký. Cuối n ă m 1 9 4 0 , Đ ạ i V iệt D â n c h ín h tiế n h à n h th ự c h iệ n ch ủ trư ơ n g x â y d ự n g lực lượng, lợi d ụ n g các b iế n cố quốc t ế để đ á n h đ u ổ i th ự c d â n P h á p , lật đổ triề u đ ìn h H uế, x ây d ự n g m ộ t nư ỏc V iệt N a m độc lập v à d â n chủ. P h á p ra ta y đ à n áp. H ơ n 7 0 đ ả n g viên tro n g đó có n h ữ n g c á n bộ n ò n g côt n h ư H o à n g Đạo, Trường Chinh, Chủ nghĩa Mác và văn hóa Việt Nam, Nxb. Sự thật, H. 1 9 7 4 , tr. 5 4 -5 5 . 3 3 8 C h ư ơ n g I I . S ự p h á t t r i ể n c ủ a t ư t ư ở n g l ậ p h i ế n V i ệ t N a m . . . M ụ c 2 . T ư t ư ỏ n g l ậ p h i ế n V i ệ t N a m . . . K hái H ưng, N g u y ễ n G ia Trí... bị b ắ t đ ư a về giam tại lao xá V ụ B ản (H òa Bình). N ăm 1 9 4 5 , m ộ t sô cây viết n ò n g côt củ a T ự Lực v ăn đo àn công k h a i h o ạ t động c h ín h trị vối lập trư ò n g ``chống cộng, hài phong, đả thực". T ro n g giai đoạn này, với d a n h n g h ĩa là V iệt N a m Quốc d â n đảng, họ d ù n g tò n h ậ t b á o V iệt N a m (ra m ắ t từ th á n g 9 / 1 9 4 5 ) và tồ tu ầ n b áo N g à y n a y kỷ n g u y ê n mối (bắt đ ầ u ra n g ày 0 5 /Õ/1 9 4 Õ đ ến th á n g 8 / 1 9 4 5 ) làm cơ q u a n tu y ê n tru y ề n . H o ạ t động được m ột thòi gian thì ta n rã. M ột số t h à n h v iên kỳ cựu củ a T ự Lực v ăn đoàn sa u C ách m ạ n g th á n g T á m 1 9 4 5 đ ã đ ứ n g h ẳ n vào h à n g n g ũ k h á n g c h iế n c ủ a V iệt M inh: T hê Lữ, T ú Mỡ, X u â n D iệu... S au m ộ t thòi g ian lẩ n trô n sa n g T ru n g Quốc ( 1 9 4 2 - 1 9 4 5 ), N g u y ễ n T ư ò n g T a m trở vê nước. N g ày 0 2 /3 / 1 9 4 6 , vói tư cách đại diện V iệt N a m Quốc d â n đảng, N g u y ễ n T ư ò n g T a m giữ chức Bộ trư ở n g Bộ N goại giao tro n g C h ín h p h ủ L iên h iệp k h á n g chiến do Hồ C hí M in h đ ứ n g đ ầu . T h á n g 4 / 1 9 4 6 , ông cầm đ ầ u p h ái đo àn V iệt N a m tạ i H ội nghị V iệt - P h á p ỏ Đ à L ạt. L à m ộ t ngưòi có lập trư ò n g đối lập với V iệt M inh, n ên dù đ a n g là t h à n h v iên q u a n trọ n g của C h ín h p h ủ 3 3 9 T ư t ư ỏ n g i ậ p h i ế n V i ệ t N a m n ử a đ ầ u t h ế k ỷ X X L S . T S . P h a n Đ ă n g T h a n h Liên hiệp, N g uy ễn T ư ờ n g T a m đ ã công k h ai p h ả n đối việc ký k ết H iệp đ ịn h sđ bộ n g à y 0 6 /3 / 1 9 4 6 và k h ô n g chịu hư ớ ng d ẫn p h ái đ o à n V iệt N a m đi dự Hội nghị P o n tain eb leau và đến cuôi th á n g Õ/1 9 4 6 , lại bỏ n h iệ m vụ trố n san g T ru n g H oa. T ại T ru n g Hoa, N g u y ễn T ường T a m lại ráo riế t h o ạ t đ ộ n g ngoại giao vối C h ín h p h ủ M ỹ và C h ín h p h ủ T r u n g H o a d ân quốc và th à n h lập M ặ t trậ n T h ô n g n h ấ t to à n lực quốc gia phối hỢp vói các giáo p h á i ở N a m Bộ và liên hệ với V ĩn h T h ụ y (Bảo Đại) mới sa n g b ê n đó. S a u n h ữ n g t h ấ t b ại t r ê n c h ín h trư ờ n g , trôi d ạ t b ê n T ru n g H oa, n ă m 1 9 5 1 , N g u y ễ n T ư ò n g T a m trở về H à Nội tu y ê n bô" k h ô n g còn th u ộ c đ ả n g p h á i n ào , k h ô n g h o ạ t đ ộ n g c h ín h trị n ữ a . R ồi ròi H à N ội v ào N a m , N h ấ t L in h m ở N h à x u ấ t b ả n P h ư ợ n g G ia n g ( 1 9 5 2 ) và từ n ă m 1 9 5 8 lại c h ủ trư ơ n g giai p h ẩ m V ă n h ó a N g à y n ay , ra đ ế n sô" 1 1 ( th á n g 5 / 1 9 5 9 ) th ì đ ìn h b ản . Cuộc đảo ch ín h lậ t đố chê độ N gô Đ ìn h D iệm d iễn ra ng ày 1 1 / 1 1 / 1 9 6 0 th ấ t bại có N g u y ễ n T ường T a m th a m gia. N g u y ễn T ư ò n g T a m lẩ n trố h và uống th u ố c độc tự tử sá n g n g ày 0 8 /7 / 1 9 6 3 . 3 4 0 ... - tailieumienphi.vn