Ebook Pháp luật về công ty chứng khoán ở Việt Nam - PGS.TS. Lê Thị Thuy Thủy (Chủ biên)

PGS. TS. LÊ THỊ THU THỦY (Chủ biên) PHÁP LUẬT VỀ CÔNG TY CHỨNG KHOÁN ở VIỆT NAM (Sách chuyên khảo) NHÀ XUẤT BẢN Tư PHẤP HÀ NỘI-2011 CÁC TÁC GIẢ PGS.TS. Lê Thị Thu Thủy (Chủ biên) ■Khoa Luật -ĐHQGHN: viết chương 1, 2, 5, 6, 7 LG. Nguyển Mạnh Thọ - Ban Pháp chế Tổng công ty tài chính dầu khí Việt Nam: viết chương 3, 4 LỜI NÓI ĐẦU Thị trưòng chứng khoán (TTCK) là nơi diễn ra các hoạt động phát hành, mua, bán chuyển nhượng quyền sở hữu chứng khoán. Sự hình thành và phát triển TTCK là một tất yếu của nến kinh tế thị trường. Đây là một thể chế tài chính bậc cao, hoạt động trên những nguyên tắc nhất định, có tác động lớn tới sự phát triển của nền kinh tế. Trên thế giới, TTCK ra đời cách đây nhiều thế kỷ và hiện đang phát triển mạnh ỏ một số nước như Mỹ, Nhật Bản, Anh, Hàn Quốc... ở Việt Nam, sự ra dòi của TTCK chính thức, công khai được đánh dấu bàng việc thành lập và vận hành Trung tâm giao dịch chứng khoán tại thành phô" Hồ Chí Minh ngày 20/7/2000. Đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng đôì v3i nền kinh tế, mở ra một kênh huy động vô"n hữu hiệu clio các doanh nghiệp bên cạnh kênh tín dụng ngân hàng. Nó lè chiếc cầu nối giữa một bên là nhà đầu tư bao gồm các tổ chức kinh tế, xã hội và đông đảo quần chúng có nguồn vón nhàn rỗi với một bên là các doanh nghiệp cần vôn và Nhà nước cần tiền để thoả mãn các nhu cầu chung của nền kinh tế. TTCK ra đời đâ góp phần tích cực vào cổ phần hoá doani nghiệp nhà nước, góp phần thúc đẩy quá trình xă hội hoá vôn đầu tư phát triển. Tuy nhiên, TTCK là một loại thị trường đặc biệt. Đối tượnp giao dịch trên thị trường là hàng hoá - chứng khoán, khác hẳn so với các loại hàng hoá thông thường, rất khó xác định giá trị, có thể gây ra những rủi ro cho nhà đầu tư khi mua bán loại hàng hoá này. Ngoài ra, TTCK có sự tham gia của đa dạng các chủ thể khác nhau, do vậy quyền và lợi ích hỢp pháp của nhà đầu tư chứng khoán có nguy cơ bị xâm hại từ nhiều phía (có thể là tổ chức phát hành, các nhà đầu tư khác, các sở giao dịch chứng khoán...)- Chính vì vậy, để hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư, bảo đảm các nguyên tắc hoạt động của TTCK nói chung vằ TTCK tập trung nói riêng (như bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư; công bằng, công khai, minh bạch; nguyên tắc trung gian), công ty chứng khoán (CTCK) đã ra đòi. Cùng với sự phát triển của TTCK ở Việt Nam trong những năm qua, CTCK đã có những bưỏc trưởng thành cả về lượng và về chất, dần khẳng định đưỢc vai trò và vị thê của định chế tài chính trung gian trên thị trường, đồng thòi góp phần tạo nên sự vận hành thông suốt của thị trưòng thông qua việc kết nối nhà đầu tư với thị trường. Sô` lượng CTCK đã được cấp phép hoạt động tính đến thòi điểm hiện nay là 105 công ty. Nhiều công ty đã huy động vốh thông qua TTCK để tăng vốn điều lệ lên hàng nghìn tỷ đồng như CTCK Sài Gòn (3.700 tỷ đong), CTCK Kim Long (2.730 tỷ đồng), CTCK Thăng Long (800 tỷ đồng)"*. Các công ty về cơ bản đã kiện toàn bộ máy nhân sự, nâng cao năng lực quản trị, điều hành. Năm 2009, các công ty đã thực hiện trên 5000 hỢp đồng tư vấn và bảo lãnh phát Th.s. Nguyễn Ngọc Cảnh, “Tác động của các cam kết WTO tới TTCK Việt Nam - Nhìn lại sau 3 năm gia nhập WTO”; Tạp chí; “Chửng khoán”, Số 6, tháng 6/2010, tr. 4. hành; tổng giá trị bảo lãnh phát hành là 1275 tỷ đồng; tổng phí môi giới của các CTCK thu được đạt 2236, 508 tỷ đồng, phí tư vấn đầu tư chứng khoán đạt 8,33 tỷ đồng, phí tư vấn khác của công ty đạt 152,011 tỷ đồng"*. Năm 2010, các hoạt động nghiệp vụ của CTCK tăng trưởng mạnh với tổng doanh thu hoạt động trên 10.000 tỷ đồng trên cả bôn mảng nghiệp vụ là môi giỏi, tự doanh, bảo lãnh phát hành, tư vấn đầu tư chứng khoán®. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, khi chúng ta đang phải thực hiện các cam kết WTO và trước những biến động của nền tài chính toàn cầu thì CTCK là đôi tưỢng chịu sự tác động rất lớn từ quá trình hội nhập. Các CTCK chịu áp lực cạnh tranh gay gắt khi nhu cầu thị trường đòi hỏi phải gia tăng chất lượng dịch vụ và tiềm lực tài chính. Điều này đã dẫn tới các CTCK phải “bon chen” nhau để sinh tồn, gây ra những bất lợi cho thị trường, nhà đầu tư. Đặc biệt, do có những lợi thế nhất định về khả năng tiếp cận thông tin, phân tích thông tin và bản thân CTCK là nhà đầu tư chuyên nghiệp trên TTCK nên nhiều hành vi vi phạm của công ty đã xâm hại tới quyền lợi của nhà đầu tư, gây rủi ro lớn cho họ. Trong năm 2009, Uỷ ban chứng khoán Khà Vụ quản lý kinh doanh - UBCKNN. “//oạí động của các công ty chứng khoán năm 2009 và giải pháp phát triển năm 2ồW \ Tạp chí: “(^hứng khoán” số 1+2, tháng 1+2/2010, tr. 21. Vụ quản lý kinh doanh - UBCKNN, ``Tổng quan hoạt động các công iy chứng khoán - Thực trạng 2010, mục tiẽu và định hướng 201 F\ Tạp chí: “Chứng kboán” sô` 1+2, tháng 1+2/2011, tr. 24. ... - tailieumienphi.vn