Xem mẫu
TAÏP CHÍ ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 8 - Thaùng 2/2012
ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC THEO
PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN CDIO: ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN
CHO NGÀNH KĨ THUẬT ĐIỆN TỬ, TRUYỀN THÔNG TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN
PHAN QUỐC CƯỜNG (*)
TÓM TẮT
Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy và đào tạo cho những kĩ sư của Trường Đại học
Sài Gòn khi tốt nghiệp có được kĩ năng nghề nghiệp tốt, đáp ứng nhu cầu của doanh
nghiệp, Khoa Điện tử viễn thông, Trường Đại học Sài Gòn dự kiến triển khai đổi mới
chương trình đào tạo dựa trên 12 tiêu chuẩn theo phương pháp tiếp cận CDIO.
ABSTRACT
To improve the quality of teaching and training for the engineering students at Saigon
University who will obtain professional skills after graduation, in order to meet the needs
of businesses, The Department of Electronics and Telecommunication of Saigon
University, intends to deploy innovative training programs based on the 12 criteria of the
CDIO approach.
Đƣợc thành lập từ tháng 04/ 2007, tiến chƣơng trình đào tạo theo các phƣơng
Trƣờng Đại học Sài Gòn (ĐHSG) là cơ sở pháp và mô hình đào tạo tiên tiến nhất
giáo dục và đào tạo đại học công lập, trực đang áp dụng tại trƣờng đại học của các
thuộc UBND TP. Hồ Chí Minh, chịu sự nƣớc trên thế giới nhằm giúp cho sinh viên
quản lí nhà nƣớc về giáo dục của Bộ Giáo (SV) sau khi tốt nghiệp có khả năng đáp
dục và Đào tạo (BGD&ĐT). Do trƣờng có ứng đƣợc yêu cầu của các doanh nghiệp.
lịch sử hình thành từ Trƣờng Cao đẳng Sƣ Chiến lƣợc phát triển của Trƣờng
phạm trƣớc đây nên lúc mới thành lập, các ĐHSG đến năm 2020 khẳng định để
chuyên ngành đào tạo của trƣờng phần lớn chƣơng trình đào tạo đƣợc xã hội chấp
mang tính sƣ phạm. Những năm gần đây, để nhận, các chƣơng trình đào tạo cần đƣợc tổ
đáp ứng nhu cầu phát triển của TP. Hồ Chí chức thẩm định từ phía ngƣời học và từ
Minh và các tỉnh thành, trƣờng mở rộng các những cơ quan, doanh nghiệp sử dụng đầu
chuyên ngành kĩ thuật, kinh tế, luật,… (*) ra của Nhà trƣờng. Với năng lực hiện có,
Thực hiện chỉ thị 4713/CT-BGDĐT khoa Điện tử viễn thông thuộc Trƣờng
của BGD&ĐT về nhiệm vụ trọng tâm của ĐHSG định hƣớng phát triển chƣơng trình
giáo dục đại học trong năm học 2010 – đào tạo ngành Kĩ thuật điện tử, truyền
2011: “tiếp tục đổi mới quản lí và nâng cao thông theo phƣơng pháp tiếp cận CDIO.
chất lƣợng đào tạo”, các trƣờng đào tạo đại 1. KHÁI QUÁT
học tại TP. Hồ Chí Minh đã cố gắng cải 1.1. CDIO là gì?
CDIO là nhóm từ viết tắt của:
(*)
Conceive (hình thành ý tƣởng), Design
KS, Trƣờng Đại học Sài Gòn
ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC THEO PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN CDIO...
(thiết kế), Implement (triển khai) và đầu ra, từ đó thiết kế chƣơng trình và kế
Operate Systems (vận hành). hoạch đào tạo một cách hiệu quả.
CDIO là một hệ thống phƣơng pháp Đào tạo theo mô hình CDIO, yêu cầu
phát triển chƣơng trình đào tạo kĩ sƣ, căn SV cần phải đạt những kĩ năng, kiến thức
cứ đầu ra (outcome-based) để thiết kế đầu (Hình thành ý tƣởng - Thiết kế - Triển khai
vào. Quy trình này đƣợc xây dựng đảm bảo - Vận hành) và khi tốt nghiệp SV sẽ đƣợc
tính khoa học và tính thực tiễn chặt chẽ. phát triển kĩ năng, kiến thức đó. Mục tiêu
CDIO đảm bảo khung kiến thức và kĩ năng đào tạo CDIO là hƣớng tới việc giúp SV có
nên có thể áp dụng để xây dựng quy trình đƣợc kĩ năng cứng và mềm cần thiết khi ra
chuẩn cho nhiều lĩnh vực đào tạo khác trƣờng, đáp ứng yêu cầu của xã hội cũng
nhau ngoài ngành đào tạo kĩ sƣ nhƣ khối nhƣ bắt nhịp đƣợc với những thay đổi vốn
ngành Kinh tế, Quản trị kinh doanh,... Cho rất nhanh của thực tiễn. Những SV giỏi có
nên, có thể nói, CDIO thực chất là một giải thể làm chủ, dẫn dắt sự thay đổi cần thiết
pháp nâng cao chất lƣợng đào tạo, đáp ứng theo hƣớng tích cực.
yêu cầu xã hội, trên cơ sở xác định chuẩn
Dạy nhƣ thế nào? Dạy cái gì?
Thực tiễn tốt nhất Điều tra, khảo sát
CÁC TIÊU CHUẨN
BỐI CẢNH CDIO ĐỀ CƢƠNG CDIO
CDIO
Thiết kế lại các môn học CHƢƠNG TRÌNH
Xác định chuẩn đầu ra
và chƣơng trình ĐÀO TẠO HIỆN TẠI
So sánh chuẩn với các
So sánh chuẩn các Các tiêu chuẩn
phƣơng pháp dạy
kỹ năng kiểm định chất lƣợng
và học
Hình 1. Phương pháp tiếp cận CDIO
(Theo “Rethinking Engineering Education: The CDIO Approach”,
biên dịch: TS. Hồ Tấn Nhựt, Đoàn Thị Minh Trinh, 2008)
1.2. Lịch sử hình thành trƣờng có đào tạo ngành kĩ thuật.
Cuối năm 1900, giáo dục kĩ thuật ngày Cuối năm 1990, Cục Hàng không và
càng nặng về lí thuyết. Nguyên nhân chính Du hành vũ trụ tại Viện Công nghệ
là do công nghệ tiến bộ quá nhanh, đòi hỏi Massachusetts (MIT) đã bắt đầu cải cách
phải có nền tảng kiến thức kĩ thuật rộng. chƣơng trình giảng dạy. Sau khi tham khảo
Điều này khiến các kĩ sƣ khi tốt nghiệp mất ý kiến với các bên liên quan - giảng viên,
dần các kĩ năng cá nhân. sinh viên, cựu sinh viên và các thành viên
Các nhà lãnh đạo ngành công nghiệp của ngành công nghiệp - những ý tƣởng về
bắt đầu lập danh sách các kĩ năng yêu cầu CDIO đƣợc hình thành. Trong năm 2000,
đối với SV khi tốt nghiệp và gửi cho các một số trƣờng đại học Thụy Điển đã nhận
PHAN QUỐC CƯỜNG
đƣợc tài trợ để cải cách hệ thống giáo dục dựng và phát triển chƣơng trình đào tạo tại
kĩ thuật của họ. Họ gia nhập với MIT để ĐHQG-HCM”. Việc triển khai thí điểm
tạo ra CDIO và hợp tác phát triển chƣơng đƣợc thực hiện ở hai khoa: Khoa Cơ khí
trình, các tiêu chuẩn giáo dục có thể đƣợc Trƣờng ĐH Bách Khoa và Khoa Công nghệ
áp dụng cho bất cứ trƣờng kĩ thuật nào. Kể thông tin Trƣờng ĐH Khoa Học Tự Nhiên.
từ đó, các trƣờng kĩ thuật khắp nơi trên thế Ngày 11 và 12-01 năm 2010, tại
giới đã tham gia vào CDIO. TP.HCM, Bộ GD-ĐT tổ chức hội thảo
Cho đến nay, số lƣợng các trƣờng đại “Phát triển chƣơng trình đào tạo theo mô
học trên thế giới áp dụng CDIO ngày càng hình CDIO bậc ĐH”.
tăng, đặc biệt là ở Mĩ và đƣợc áp dụng cho Từ ngày 17 đến 28/05/2010 tổ chức
nhiều ngành kĩ thuật cũng nhƣ không chƣơng trình tập huấn tƣ vấn xây dựng
thuộc khối ngành kĩ thuật. chuẩn đầu ra và chƣơng trình đào tạo theo
1.3. Mục tiêu mô hình CDIO cho ngành Cơ khí Chế tạo
Đề xƣớng CDIO có ba mục tiêu tổng và Công nghệ Thông tin với sự tƣ vấn của
quát nhằm đào tạo những SV có khả năng: PGS. TS. Hồ Tấn Nhựt, ĐH Công lập
Nắm vững kiến thức chuyên sâu hơn về California, Northridge, Hoa Kì.
quy tắc (khái niệm) cơ bản của kĩ thuật; Tháng 06/2010, ĐHQG - Hà Nội
Dẫn đầu trong kiến tạo và vận hành sản nghiên cứu đề án “Xác lập cơ sở khoa học,
phẩm, quy trình và hệ thống mới; thực tiễn và quy trình xây dựng chƣơng
Hiểu đƣợc tầm quan trọng và tác động trình đào tạo theo cách tiếp cận CDIO và
chiến lƣợc của nghiên cứu và phát triển áp dụng cho ngành Kinh tế Đối ngoại chất
kĩ thuật đối với xã hội; lƣợng cao tại Đại học Quốc gia Hà Nội”.
2. THỰC TRẠNG TRIỂN KHAI CDIO Đến tháng 01/2011, Khoa Kinh tế Quốc tế,
TẠI VIỆT NAM Trƣờng ĐH Kinh tế thuộc ĐHQGHN đã cơ
Ngày 07/08/2008, Khoa Cơ khí bản hoàn thành việc đánh giá các môn học
Trƣờng Đại học Bách Khoa TP.HCM đƣợc cốt lõi đƣợc xây dựng tích hợp theo CDIO.
sự ủng hộ của Đại học Quốc gia TP. Hồ Ngày 13-14/12/2010, tại Hội trƣờng
Chí Minh và Bộ giáo dục & Đào tạo, đã đề Khu Công nghệ Phần mềm, ĐHQG-HCM
xuất kinh phí để áp dụng mô hình CDIO tổ chức Hội thảo “Xây dựng chuẩn đầu ra
vào giảng dạy. và chƣơng trình đào tạo theo mô hình
Từ ngày 3 – 7/8/2009, ĐHQG-HCM tổ CDIO”.
chức Chƣơng trình “Tập huấn – Tƣ vấn
xây dựng và phát triển CTĐT theo mô hình
CDIO” (Chƣơng trình CDIO), với sự tham
gia chuyên môn của PGS.TS. Hồ Tấn
Nhựt, ĐH Công lập California, Northridge,
Hoa Kì
Ngày 14/8/2009, Giám Đốc ĐHQG -
HCM đã ban hành Quyết định số 919/QĐ-
ĐHQG-ĐH&SĐH về việc “Triển khai thí
điểm áp dụng mô hình CDIO phục vụ xây
ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC THEO PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN CDIO...
Hình 2. Hội thảo chuyên đề kinh nghiệm
về xây dựng chương trình đào tạo theo
hướng tiếp cận CDIO tại Trường ĐH Sư
Phạm Kĩ thuật TP. HCM, ngày 13/09/2011
3. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG PHƢƠNG
PHÁP CDIO CHO NGÀNH KĨ
THUẬT ĐIỆN TỬ, TRUYỀN
THÔNG TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC
SÀI GÒN
3.1. Thực trạng đào tạo
Tháng 06/2011, Trƣờng ĐHSG đƣợc Hình 3. Bước đầu, trường ĐH Sài Gòn
BGD&ĐT phê duyệt cho phép đào tạo hai đầu tư xây dựng phòng thực hành mô
ngành kĩ thuật mới: Kĩ thuật điện, điện tử phỏng hệ thống Viễn thông
và Kĩ thuật điện tử, truyền thông. Kết quả Với tiêu chí gắn chặt doanh nghiệp với
tuyển sinh nguyện vọng 2 của ngành Kĩ nhà trƣờng cũng nhƣ tạo điều kiện cho SV
thuật điện tử, truyền thông có 34SV. thực hành với các thiết bị đang triển khai trên
Chƣơng trình đào tạo của ngành Kĩ hệ thống Viễn thông của các tỉnh thành, khoa
thuật điện tử, truyền thông chủ yếu phát Điện tử viễn thông tổ chức tham quan thực tế
triển từ khung chƣơng trình đào tạo theo tại các VNPT Đồng Nai (25/11/2011), VNPT
quy định của BGD&ĐT, bao gồm 85 môn Bình Dƣơng (T6/2012),… và nghiên cứu tìm
học (cả bắt buộc và tự chọn), tổng số tín hiểu hệ thống phòng thí nghiệm thực hành tại
chỉ: 146, thời gian đào tạo: 4,5 năm. Có 02 các trƣờng đại học, cao đẳng khác (ĐH Sƣ
chuyên ngành sâu: Kĩ thuật điện tử và Kĩ phạm Kĩ thuật TP. HCM, Cao đẳng Kĩ thuật
thuật truyền thông. Lí Tự Trọng,…) để xây dựng hệ thống phòng
3.2. Năng lực đào tạo của khoa Điện thí nghiệm thực hành chất lƣợng cao đáp ứng
tử viễn thông nhu cầu học tập tại trƣờng.
Thành lập từ tháng 08/2010, Khoa Điện
tử viễn thông của Trƣờng ĐHSG đƣợc sự
hỗ trợ từ Ban Giám Hiệu về nhân sự, kinh
phí đầu tƣ xây dựng cơ sở vật chất, phòng
thực hành và các hoạt động khác. Bƣớc đầu,
Khoa đã tập hợp đƣợc nhiều cán bộ giảng
dạy có trình độ trên thạc sĩ, các chuyên viên
nhiều kinh nghiệm từ các trƣờng, cơ quan
doanh nghiệp khác nhƣ: Học Viện Công
nghệ Bƣu Chính Viễn Thông, VNPT,… và
các sinh viên ƣu tú mới tốt nghiệp trƣờng
Đại học Bách Khoa TP. HCM với mong Hình 4. Tham quan hệ thống phòng thực
muốn đào tạo nhân lực có chất lƣợng đáp hành của trường CĐ Kĩ thuật Cao Thắng
ứng đúng nhu cầu hiện nay.
PHAN QUỐC CƯỜNG
4. ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN doanh nghiệp.
CHƢƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO Vì các kĩ sƣ hiện đang công tác tại các
NGÀNH KĨ THUẬT ĐIỆN TỬ, đơn vị kinh doanh viễn thông phần lớn là
TRUYỀN THÔNG THEO PHƢƠNG các sinh viên thuộc chuyên ngành điện tử
PHÁP TIẾP CẬN CDIO viễn thông là do các giảng viên của khoa
Mang tính tích cực, đáp ứng nhu cầu giảng dạy tại các trƣờng đại học nên chắc
của doanh nghiệp với 12 tiêu chuẩn đào chắn khoa sẽ nhận đƣợc sự hỗ trợ thông tin
tạo, chƣơng trình đào tạo tích hợp, chủ rất lớn.
động trong hoạt động dạy và học, phƣơng 4.2. Phát triển chương trình đào tạo,
pháp đào tạo CDIO hoàn toàn đáp ứng nhu xây dựng đề cương môn học tích hợp
cầu cần đào tạo cho SV ngành Kĩ thuật Để việc giảng dạy đạt chuẩn đầu ra,
điện tử, truyền thông. chƣơng trình đào tạo đƣợc thiết kế với các
Để đổi mới, phát triển chƣơng trình môn học chuyên ngành bổ trợ nhau, với
đào tạo theo CDIO, đòi hỏi khoa Điện tử một kế hoạch rõ ràng nhằm kết hợp các kĩ
viễn thông phải tiến hành: biên soạn bảng năng cá nhân và giao tiếp, kĩ năng kiến tạo
câu hỏi lấy ý kiến các bên liên quan, xây sản phẩm, quy trình và vận hành hệ thống.
dựng chuẩn đầu ra, đổi mới chƣơng trình Các chuẩn đầu ra của chƣơng trình đào
đào tạo, phƣơng pháp giảng dạy và xây tạo đƣợc chuyển tải một cách có hệ thống
dựng không gian làm việc kĩ thuật thật tốt. thành các chuẩn đầu ra trong từng thành
4.1. Xây dựng chuẩn đầu ra, đóng phần của môn học, mô đun và các hoạt
góp quan trọng nhất từ doanh nghiệp động khác.
Hiện nay các chuẩn đầu ra của các Đề cƣơng CDIO chia chuẩn đầu ra
trƣờng đại học phần lớn mang tính khuôn thành bốn cấp độ, trong đó cấp độ 1 với
khổ, chủ yếu quy định khi SV tốt nghiệp bốn yêu cầu cơ bản cần đạt là:
đƣợc đào tạo các kiến thức thuộc ngành, - Kiến thức và lập luận kĩ thuật;
những kĩ năng mềm, khả năng giao tiếp - Kĩ năng cá nhân và nghề nghiệp;
ngoại ngữ, tin học. - Kĩ năng giao tiếp và làm việc nhóm.
Xây dựng chuẩn đầu ra ngành Kĩ thuật - Hình thành ý tƣởng, thiết kế, triển
điện tử, truyền thông theo CDIO bao gồm khai và vận hành hệ thống trong bối cảnh
các bên tham gia nhƣ giảng viên, SV, đại doanh nghiệp và xã hội.
diện doanh nghiệp, hội đồng kiểm định Ở cấp độ 2, 3 và 4 sẽ có nội dung chi
chƣơng trình đào tạo và cựu sinh viên. Câu tiết cụ thể hơn ứng với bốn yêu cầu trên.
hỏi đầu tiên đặt ra là “ Ngƣời kĩ sƣ khi tốt Ví dụ: Môn Điện tử số có thời lượng
nghiệp cần đạt đƣợc những kiến thức, kĩ đào tạo là 03 tín chỉ, ở cấp độ 1, đề cương
năng, thái độ nào?”. Trong đó, quan trọng CDIO đảm bảo:
nhất chính là ý kiến của bên đại diện doanh + Về kiến thức và lập luận kĩ thuật:
nghiệp thuộc lĩnh vực điện tử viễn thông. Đảm bảo kiến thức khoa học cơ bản về
Căn cứ trên bảng yêu cầu kĩ năng đối vơi nguyên lí hoạt động, đặc tính, nguyên lí
ngƣời kĩ sƣ khi tuyển dụng của doanh hoạt động các loại cấu kiện điện tử, có
nghiệp, Nhà trƣờng sẽ tiến hành cải cách, kiến thức nền tảng kĩ thuật cơ bản và nâng
xây dựng nội dung đào tạo phù hợp nhằm cao về các mạch logic số. Có thể sử dụng
đảm bảo đáp ứng nguồn nhân lực tốt cho ngôn ngữ mô tả phần cứng VHDL để mô
ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC THEO PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN CDIO...
phỏng cũng như thiết kế các hệ thống số. phƣơng pháp giảng dạy và học tập, phát
+ Về kĩ năng cá nhân và nghề triển và nâng cao năng lực giảng dạy của
nghiệp: Đảm bảo khả năng lập luận và giảng viên đƣợc cụ thể trong tiêu chuẩn số
giải quyết vấn đề, mô hình hoá các mạch 8: học tập chủ động- giảng dạy và học tập
logic và phân tích mạch logic số; thử dựa trên các phƣơng pháp học chủ động và
nghiệm lắp rắp mạch, so sánh với các trải nghiệm; tiêu chuẩn số 9: nâng cao
mạch đã có, từ đó đề xuất những cải tiến. năng lực giảng viên - các hoạt động nhằm
Sinh viên biết cách tự lập kế hoạch cho nâng cao năng lực giảng viên về kĩ năng cá
công việc, biết chấp nhận rủi ro và thất bại nhân và giao tiếp; các kĩ năng kiến tạo sản
để từ đó rút ra bài học cho bản thân. phẩm, quy trình và hệ thống; tiêu chuẩn số
+ Kĩ năng giao tiếp và làm việc 10: nâng cao năng lực giảng dạy của
nhóm: Đảm bảo khả năng làm việc nhóm, giảng viên - Các hoạt động nhằm nâng cao
phát triển và lãnh đạo nhóm, biết giao tiếp năng lực giảng viên trong việc cung cấp
và sử dụng ngôn ngữ giao tiếp tốt. các trải nghiệm học tích hợp, trong việc sử
+ Hình thành ý tưởng, thiết kế, dụng các phƣơng pháp học chủ động và
triển khai và vận hành hệ thống trong bối trải nghiệm và trong việc đánh giá học tập
cảnh doanh nghiệp và xã hội: Sinh viên của SV.
hiểu được vai trò và trách nhiệm của người Một số phƣơng pháp giảng dạy chủ
kĩ sư trong bối cảnh xã hội và doanh động phổ biến thƣờng đƣợc áp dụng: nhóm
nghiệp; thiết lập ý tưởng về một hệ thống phƣơng pháp giúp SV học tập chủ động
cần vận hành để đạt mục tiêu, từ đó thiết (active learning) và nhóm phƣơng pháp
kế, triển khai, thực nghiệm, kiểm tra và tối giúp SV học tập qua trải nghiệm
ưu hoá . (experiential learning).
Khoa Điện tử viễn thông đang nỗ lực Tuỳ vào năng lực của giảng viên, các
rất lớn trong công tác biên soạn lại đề môn học sẽ đƣợc thiết kế theo một hay
cƣơng môn học theo CDIO, sắp xếp lại thứ nhiều phƣơng pháp nhằm giúp cho sinh
tự môn học, đan xen các môn học với nhau, viên khi học xong đạt chuẩn đầu ra của
tăng giờ thực hành nhằm giúp SV có đƣợc môn học.
những kĩ năng nghề nghiệp tốt nhất. Khoa Điện tử viễn thông thƣờng xuyên
4.3. Đổi mới phương pháp giảng dạy tổ chức các buổi họp với giảng viên nhằm
Giảng viên giảng dạy theo CDIO cần trao đổi về các phƣơng pháp dạy học tích
phải xây dựng môi trƣờng học tập tích hợp, cực; cử GV tham gia các khoá học, các hội
SV đƣợc thực hành và học các kĩ năng cá thảo khoa học về lí luận dạy học, xây dựng
nhân, giao tiếp, các kĩ năng kiến tạo sản chuẩn đầu ra,… để GV có định hƣớng đúng
phẩm, quy trình và hệ thống cùng lúc với và tốt nhất cho môn học GV đảm nhiệm.
kiến thức chuyên ngành. 5. KẾT LUẬN
Tuỳ vào mục tiêu của từng môn học cụ Việc xây dựng và đổi mới chƣơng
thể, cần đạt mức độ kiến thức hay kĩ năng trình đào tạo theo hƣớng tiếp cận CDIO đòi
nào theo cách tiếp cận CDIO, giảng viên sẽ hỏi nhiều nguồn lực của khoa Điện tử viễn
tổ chức các hoạt động phù hợp giúp SV học thông nói riêng cũng nhƣ sự hỗ trợ từ Ban
tập chủ động để đạt đƣợc các mục tiêu ấy. giám hiệu trƣờng ĐHSG nói chung. Để
Trong 12 tiêu chuẩn CDIO, các làm tốt nhiệm vụ đào tạo kĩ sƣ có chất
PHAN QUỐC CƯỜNG
lƣợng cao, có đƣợc những kĩ năng nghề của xã hội. Kĩ sƣ đƣợc đào tạo có đƣợc
nghiệp tốt đáp ứng nhu cầu xã hội, cần phải những kĩ năng: hình thành ý tƣởng - thiết
hƣớng đến 12 tiêu chuẩn mà phƣơng pháp kế - triển khai - vận hành hệ thống, góp
CDIO đề ra. phần nâng cao chất lƣợng đào tạo tại
Trong giai đoạn đầu mới thành lập, Trƣờng Đại học Sài Gòn.
khoa Điện tử viễn thông cần tập trung xây
dựng không gian làm việc kĩ thuật, hệ
thống phòng thí nghiệm thực hành công
nghệ cao, nâng cao năng lực giảng viên,
tập huấn và trang bị các kĩ năng và phƣơng
pháp giảng dạy chủ động cần thiết trƣớc
khi bắt đầu quá trình đào tạo SV.
Hình 5. Khoa Điện tử viễn thông tham
quan hệ thống phòng thực hành
Trường Đại học Sư phạm kĩ thuật TP. Hồ
Chí Minh, hướng tới xây dựng hệ thống
phòng thực hành nghề nghiệp CDIO
Việc xây dựng chƣơng trình đào tạo
ngành Kĩ thuật điện tử, truyền thông theo
hƣớng tiếp cận CDIO tại Trƣờng ĐHSG sẽ
gặp nhiều khó khăn do kinh nghiệm từ các
trƣờng đại học tại Việt Nam triển khai còn
quá ít, các trƣờng còn lại thì sớm nhận ra
những ƣu điểm của CDIO nhƣng vẫn trong
giai đoạn học hỏi, tìm hiểu, chƣa triển khai
thực hiện.
Nắm bắt các phƣơng pháp giáo dục
hiện đại, khoa Điện tử viễn thông, bằng tất
cả nội lực, cố gắng triển khai từng bƣớc để
đảm bảo chất lƣợng đầu ra theo nhu cầu
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Thái Thị Thu Hà, Trần Thiên Phúc, Nguyễn Hữu Lộc, Huỳnh Ngọc Hiệp - khoa Cơ
khí trƣờng ĐH Bách Khoa Tp. HCM (2010), Xây dựng chương trình đào tạo tích hợp
cho chương trình Kĩ thuật chế tạo máy theo mô hình CDIO, Hội thảo CDIO 2010.
2. Nguyễn Thành Hải, Phùng Thuý Phƣợng, Đồng Thị Bích Thuỷ (2010), Giới thiệu một
số phương pháp giảng dạy cải tiến giúp sinh viên học tập chủ động và trải nghiệm đạt
các chuẩn đầu ra theo CDIO, Hội thảo CDIO 2010.
3. Nguyễn Văn Khôi (2010), Phát triển chương trình giáo dục, Nxb Đại học Sƣ phạm.
4. Huỳnh Văn Sơn (2011), Những cơ sở tâm lí của việc tổ chức hoạt động dạy và học
tích cực, Nxb ĐH Sƣ phạm.
5. Hồ Tấn Nhựt, Đoàn Thị Minh Trinh (2010), Cải cách và xây dựng chương trình đạo
tạo kĩ thuật theo phương pháp tiếp cận CDIO, bản dịch Rethinkin Engineering
Education: The CDIO Approach, Nxb ĐH Quốc gia TP. Hồ Chí Minh.
6. Đinh Bá Tiến, Lê Hoài Bắc, Trần Đan Thƣ, Dƣơng Anh Đức (2010), Quá trình xây
dựng chuẩn đầu ra và chương trình đào tạo của khoa CNTT trường Đại học Khoa học
Tự nhiên theo CDIO, Hội thảo CDIO 2010.
7. Edward F. Crawley, Johan Malmqvist, Soren Ostlund, Doris Brodeur (2007),
Rethinking Engineering Education: The CDIO Approach.
8. Edward F. Crawley (Jan 2001), CDIO Report#1: The CDIO Syllabus- A Statement of
Goals for Undergraduate Engineering Education.
9. Berglund, F & Malmqvist (June 2007), CDIO- based master programme in product
development, proceedings of the 3rd International CDIO Conference, NIT, Cambridge,
Massachusetts.
nguon tai.lieu . vn
ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC THEO
PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN CDIO: ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN
CHO NGÀNH KĨ THUẬT ĐIỆN TỬ, TRUYỀN THÔNG TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN
PHAN QUỐC CƯỜNG (*)
TÓM TẮT
Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy và đào tạo cho những kĩ sư của Trường Đại học
Sài Gòn khi tốt nghiệp có được kĩ năng nghề nghiệp tốt, đáp ứng nhu cầu của doanh
nghiệp, Khoa Điện tử viễn thông, Trường Đại học Sài Gòn dự kiến triển khai đổi mới
chương trình đào tạo dựa trên 12 tiêu chuẩn theo phương pháp tiếp cận CDIO.
ABSTRACT
To improve the quality of teaching and training for the engineering students at Saigon
University who will obtain professional skills after graduation, in order to meet the needs
of businesses, The Department of Electronics and Telecommunication of Saigon
University, intends to deploy innovative training programs based on the 12 criteria of the
CDIO approach.
Đƣợc thành lập từ tháng 04/ 2007, tiến chƣơng trình đào tạo theo các phƣơng
Trƣờng Đại học Sài Gòn (ĐHSG) là cơ sở pháp và mô hình đào tạo tiên tiến nhất
giáo dục và đào tạo đại học công lập, trực đang áp dụng tại trƣờng đại học của các
thuộc UBND TP. Hồ Chí Minh, chịu sự nƣớc trên thế giới nhằm giúp cho sinh viên
quản lí nhà nƣớc về giáo dục của Bộ Giáo (SV) sau khi tốt nghiệp có khả năng đáp
dục và Đào tạo (BGD&ĐT). Do trƣờng có ứng đƣợc yêu cầu của các doanh nghiệp.
lịch sử hình thành từ Trƣờng Cao đẳng Sƣ Chiến lƣợc phát triển của Trƣờng
phạm trƣớc đây nên lúc mới thành lập, các ĐHSG đến năm 2020 khẳng định để
chuyên ngành đào tạo của trƣờng phần lớn chƣơng trình đào tạo đƣợc xã hội chấp
mang tính sƣ phạm. Những năm gần đây, để nhận, các chƣơng trình đào tạo cần đƣợc tổ
đáp ứng nhu cầu phát triển của TP. Hồ Chí chức thẩm định từ phía ngƣời học và từ
Minh và các tỉnh thành, trƣờng mở rộng các những cơ quan, doanh nghiệp sử dụng đầu
chuyên ngành kĩ thuật, kinh tế, luật,… (*) ra của Nhà trƣờng. Với năng lực hiện có,
Thực hiện chỉ thị 4713/CT-BGDĐT khoa Điện tử viễn thông thuộc Trƣờng
của BGD&ĐT về nhiệm vụ trọng tâm của ĐHSG định hƣớng phát triển chƣơng trình
giáo dục đại học trong năm học 2010 – đào tạo ngành Kĩ thuật điện tử, truyền
2011: “tiếp tục đổi mới quản lí và nâng cao thông theo phƣơng pháp tiếp cận CDIO.
chất lƣợng đào tạo”, các trƣờng đào tạo đại 1. KHÁI QUÁT
học tại TP. Hồ Chí Minh đã cố gắng cải 1.1. CDIO là gì?
CDIO là nhóm từ viết tắt của:
(*)
Conceive (hình thành ý tƣởng), Design
KS, Trƣờng Đại học Sài Gòn
ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC THEO PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN CDIO...
(thiết kế), Implement (triển khai) và đầu ra, từ đó thiết kế chƣơng trình và kế
Operate Systems (vận hành). hoạch đào tạo một cách hiệu quả.
CDIO là một hệ thống phƣơng pháp Đào tạo theo mô hình CDIO, yêu cầu
phát triển chƣơng trình đào tạo kĩ sƣ, căn SV cần phải đạt những kĩ năng, kiến thức
cứ đầu ra (outcome-based) để thiết kế đầu (Hình thành ý tƣởng - Thiết kế - Triển khai
vào. Quy trình này đƣợc xây dựng đảm bảo - Vận hành) và khi tốt nghiệp SV sẽ đƣợc
tính khoa học và tính thực tiễn chặt chẽ. phát triển kĩ năng, kiến thức đó. Mục tiêu
CDIO đảm bảo khung kiến thức và kĩ năng đào tạo CDIO là hƣớng tới việc giúp SV có
nên có thể áp dụng để xây dựng quy trình đƣợc kĩ năng cứng và mềm cần thiết khi ra
chuẩn cho nhiều lĩnh vực đào tạo khác trƣờng, đáp ứng yêu cầu của xã hội cũng
nhau ngoài ngành đào tạo kĩ sƣ nhƣ khối nhƣ bắt nhịp đƣợc với những thay đổi vốn
ngành Kinh tế, Quản trị kinh doanh,... Cho rất nhanh của thực tiễn. Những SV giỏi có
nên, có thể nói, CDIO thực chất là một giải thể làm chủ, dẫn dắt sự thay đổi cần thiết
pháp nâng cao chất lƣợng đào tạo, đáp ứng theo hƣớng tích cực.
yêu cầu xã hội, trên cơ sở xác định chuẩn
Dạy nhƣ thế nào? Dạy cái gì?
Thực tiễn tốt nhất Điều tra, khảo sát
CÁC TIÊU CHUẨN
BỐI CẢNH CDIO ĐỀ CƢƠNG CDIO
CDIO
Thiết kế lại các môn học CHƢƠNG TRÌNH
Xác định chuẩn đầu ra
và chƣơng trình ĐÀO TẠO HIỆN TẠI
So sánh chuẩn với các
So sánh chuẩn các Các tiêu chuẩn
phƣơng pháp dạy
kỹ năng kiểm định chất lƣợng
và học
Hình 1. Phương pháp tiếp cận CDIO
(Theo “Rethinking Engineering Education: The CDIO Approach”,
biên dịch: TS. Hồ Tấn Nhựt, Đoàn Thị Minh Trinh, 2008)
1.2. Lịch sử hình thành trƣờng có đào tạo ngành kĩ thuật.
Cuối năm 1900, giáo dục kĩ thuật ngày Cuối năm 1990, Cục Hàng không và
càng nặng về lí thuyết. Nguyên nhân chính Du hành vũ trụ tại Viện Công nghệ
là do công nghệ tiến bộ quá nhanh, đòi hỏi Massachusetts (MIT) đã bắt đầu cải cách
phải có nền tảng kiến thức kĩ thuật rộng. chƣơng trình giảng dạy. Sau khi tham khảo
Điều này khiến các kĩ sƣ khi tốt nghiệp mất ý kiến với các bên liên quan - giảng viên,
dần các kĩ năng cá nhân. sinh viên, cựu sinh viên và các thành viên
Các nhà lãnh đạo ngành công nghiệp của ngành công nghiệp - những ý tƣởng về
bắt đầu lập danh sách các kĩ năng yêu cầu CDIO đƣợc hình thành. Trong năm 2000,
đối với SV khi tốt nghiệp và gửi cho các một số trƣờng đại học Thụy Điển đã nhận
PHAN QUỐC CƯỜNG
đƣợc tài trợ để cải cách hệ thống giáo dục dựng và phát triển chƣơng trình đào tạo tại
kĩ thuật của họ. Họ gia nhập với MIT để ĐHQG-HCM”. Việc triển khai thí điểm
tạo ra CDIO và hợp tác phát triển chƣơng đƣợc thực hiện ở hai khoa: Khoa Cơ khí
trình, các tiêu chuẩn giáo dục có thể đƣợc Trƣờng ĐH Bách Khoa và Khoa Công nghệ
áp dụng cho bất cứ trƣờng kĩ thuật nào. Kể thông tin Trƣờng ĐH Khoa Học Tự Nhiên.
từ đó, các trƣờng kĩ thuật khắp nơi trên thế Ngày 11 và 12-01 năm 2010, tại
giới đã tham gia vào CDIO. TP.HCM, Bộ GD-ĐT tổ chức hội thảo
Cho đến nay, số lƣợng các trƣờng đại “Phát triển chƣơng trình đào tạo theo mô
học trên thế giới áp dụng CDIO ngày càng hình CDIO bậc ĐH”.
tăng, đặc biệt là ở Mĩ và đƣợc áp dụng cho Từ ngày 17 đến 28/05/2010 tổ chức
nhiều ngành kĩ thuật cũng nhƣ không chƣơng trình tập huấn tƣ vấn xây dựng
thuộc khối ngành kĩ thuật. chuẩn đầu ra và chƣơng trình đào tạo theo
1.3. Mục tiêu mô hình CDIO cho ngành Cơ khí Chế tạo
Đề xƣớng CDIO có ba mục tiêu tổng và Công nghệ Thông tin với sự tƣ vấn của
quát nhằm đào tạo những SV có khả năng: PGS. TS. Hồ Tấn Nhựt, ĐH Công lập
Nắm vững kiến thức chuyên sâu hơn về California, Northridge, Hoa Kì.
quy tắc (khái niệm) cơ bản của kĩ thuật; Tháng 06/2010, ĐHQG - Hà Nội
Dẫn đầu trong kiến tạo và vận hành sản nghiên cứu đề án “Xác lập cơ sở khoa học,
phẩm, quy trình và hệ thống mới; thực tiễn và quy trình xây dựng chƣơng
Hiểu đƣợc tầm quan trọng và tác động trình đào tạo theo cách tiếp cận CDIO và
chiến lƣợc của nghiên cứu và phát triển áp dụng cho ngành Kinh tế Đối ngoại chất
kĩ thuật đối với xã hội; lƣợng cao tại Đại học Quốc gia Hà Nội”.
2. THỰC TRẠNG TRIỂN KHAI CDIO Đến tháng 01/2011, Khoa Kinh tế Quốc tế,
TẠI VIỆT NAM Trƣờng ĐH Kinh tế thuộc ĐHQGHN đã cơ
Ngày 07/08/2008, Khoa Cơ khí bản hoàn thành việc đánh giá các môn học
Trƣờng Đại học Bách Khoa TP.HCM đƣợc cốt lõi đƣợc xây dựng tích hợp theo CDIO.
sự ủng hộ của Đại học Quốc gia TP. Hồ Ngày 13-14/12/2010, tại Hội trƣờng
Chí Minh và Bộ giáo dục & Đào tạo, đã đề Khu Công nghệ Phần mềm, ĐHQG-HCM
xuất kinh phí để áp dụng mô hình CDIO tổ chức Hội thảo “Xây dựng chuẩn đầu ra
vào giảng dạy. và chƣơng trình đào tạo theo mô hình
Từ ngày 3 – 7/8/2009, ĐHQG-HCM tổ CDIO”.
chức Chƣơng trình “Tập huấn – Tƣ vấn
xây dựng và phát triển CTĐT theo mô hình
CDIO” (Chƣơng trình CDIO), với sự tham
gia chuyên môn của PGS.TS. Hồ Tấn
Nhựt, ĐH Công lập California, Northridge,
Hoa Kì
Ngày 14/8/2009, Giám Đốc ĐHQG -
HCM đã ban hành Quyết định số 919/QĐ-
ĐHQG-ĐH&SĐH về việc “Triển khai thí
điểm áp dụng mô hình CDIO phục vụ xây
ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC THEO PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN CDIO...
Hình 2. Hội thảo chuyên đề kinh nghiệm
về xây dựng chương trình đào tạo theo
hướng tiếp cận CDIO tại Trường ĐH Sư
Phạm Kĩ thuật TP. HCM, ngày 13/09/2011
3. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG PHƢƠNG
PHÁP CDIO CHO NGÀNH KĨ
THUẬT ĐIỆN TỬ, TRUYỀN
THÔNG TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC
SÀI GÒN
3.1. Thực trạng đào tạo
Tháng 06/2011, Trƣờng ĐHSG đƣợc Hình 3. Bước đầu, trường ĐH Sài Gòn
BGD&ĐT phê duyệt cho phép đào tạo hai đầu tư xây dựng phòng thực hành mô
ngành kĩ thuật mới: Kĩ thuật điện, điện tử phỏng hệ thống Viễn thông
và Kĩ thuật điện tử, truyền thông. Kết quả Với tiêu chí gắn chặt doanh nghiệp với
tuyển sinh nguyện vọng 2 của ngành Kĩ nhà trƣờng cũng nhƣ tạo điều kiện cho SV
thuật điện tử, truyền thông có 34SV. thực hành với các thiết bị đang triển khai trên
Chƣơng trình đào tạo của ngành Kĩ hệ thống Viễn thông của các tỉnh thành, khoa
thuật điện tử, truyền thông chủ yếu phát Điện tử viễn thông tổ chức tham quan thực tế
triển từ khung chƣơng trình đào tạo theo tại các VNPT Đồng Nai (25/11/2011), VNPT
quy định của BGD&ĐT, bao gồm 85 môn Bình Dƣơng (T6/2012),… và nghiên cứu tìm
học (cả bắt buộc và tự chọn), tổng số tín hiểu hệ thống phòng thí nghiệm thực hành tại
chỉ: 146, thời gian đào tạo: 4,5 năm. Có 02 các trƣờng đại học, cao đẳng khác (ĐH Sƣ
chuyên ngành sâu: Kĩ thuật điện tử và Kĩ phạm Kĩ thuật TP. HCM, Cao đẳng Kĩ thuật
thuật truyền thông. Lí Tự Trọng,…) để xây dựng hệ thống phòng
3.2. Năng lực đào tạo của khoa Điện thí nghiệm thực hành chất lƣợng cao đáp ứng
tử viễn thông nhu cầu học tập tại trƣờng.
Thành lập từ tháng 08/2010, Khoa Điện
tử viễn thông của Trƣờng ĐHSG đƣợc sự
hỗ trợ từ Ban Giám Hiệu về nhân sự, kinh
phí đầu tƣ xây dựng cơ sở vật chất, phòng
thực hành và các hoạt động khác. Bƣớc đầu,
Khoa đã tập hợp đƣợc nhiều cán bộ giảng
dạy có trình độ trên thạc sĩ, các chuyên viên
nhiều kinh nghiệm từ các trƣờng, cơ quan
doanh nghiệp khác nhƣ: Học Viện Công
nghệ Bƣu Chính Viễn Thông, VNPT,… và
các sinh viên ƣu tú mới tốt nghiệp trƣờng
Đại học Bách Khoa TP. HCM với mong Hình 4. Tham quan hệ thống phòng thực
muốn đào tạo nhân lực có chất lƣợng đáp hành của trường CĐ Kĩ thuật Cao Thắng
ứng đúng nhu cầu hiện nay.
PHAN QUỐC CƯỜNG
4. ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN doanh nghiệp.
CHƢƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO Vì các kĩ sƣ hiện đang công tác tại các
NGÀNH KĨ THUẬT ĐIỆN TỬ, đơn vị kinh doanh viễn thông phần lớn là
TRUYỀN THÔNG THEO PHƢƠNG các sinh viên thuộc chuyên ngành điện tử
PHÁP TIẾP CẬN CDIO viễn thông là do các giảng viên của khoa
Mang tính tích cực, đáp ứng nhu cầu giảng dạy tại các trƣờng đại học nên chắc
của doanh nghiệp với 12 tiêu chuẩn đào chắn khoa sẽ nhận đƣợc sự hỗ trợ thông tin
tạo, chƣơng trình đào tạo tích hợp, chủ rất lớn.
động trong hoạt động dạy và học, phƣơng 4.2. Phát triển chương trình đào tạo,
pháp đào tạo CDIO hoàn toàn đáp ứng nhu xây dựng đề cương môn học tích hợp
cầu cần đào tạo cho SV ngành Kĩ thuật Để việc giảng dạy đạt chuẩn đầu ra,
điện tử, truyền thông. chƣơng trình đào tạo đƣợc thiết kế với các
Để đổi mới, phát triển chƣơng trình môn học chuyên ngành bổ trợ nhau, với
đào tạo theo CDIO, đòi hỏi khoa Điện tử một kế hoạch rõ ràng nhằm kết hợp các kĩ
viễn thông phải tiến hành: biên soạn bảng năng cá nhân và giao tiếp, kĩ năng kiến tạo
câu hỏi lấy ý kiến các bên liên quan, xây sản phẩm, quy trình và vận hành hệ thống.
dựng chuẩn đầu ra, đổi mới chƣơng trình Các chuẩn đầu ra của chƣơng trình đào
đào tạo, phƣơng pháp giảng dạy và xây tạo đƣợc chuyển tải một cách có hệ thống
dựng không gian làm việc kĩ thuật thật tốt. thành các chuẩn đầu ra trong từng thành
4.1. Xây dựng chuẩn đầu ra, đóng phần của môn học, mô đun và các hoạt
góp quan trọng nhất từ doanh nghiệp động khác.
Hiện nay các chuẩn đầu ra của các Đề cƣơng CDIO chia chuẩn đầu ra
trƣờng đại học phần lớn mang tính khuôn thành bốn cấp độ, trong đó cấp độ 1 với
khổ, chủ yếu quy định khi SV tốt nghiệp bốn yêu cầu cơ bản cần đạt là:
đƣợc đào tạo các kiến thức thuộc ngành, - Kiến thức và lập luận kĩ thuật;
những kĩ năng mềm, khả năng giao tiếp - Kĩ năng cá nhân và nghề nghiệp;
ngoại ngữ, tin học. - Kĩ năng giao tiếp và làm việc nhóm.
Xây dựng chuẩn đầu ra ngành Kĩ thuật - Hình thành ý tƣởng, thiết kế, triển
điện tử, truyền thông theo CDIO bao gồm khai và vận hành hệ thống trong bối cảnh
các bên tham gia nhƣ giảng viên, SV, đại doanh nghiệp và xã hội.
diện doanh nghiệp, hội đồng kiểm định Ở cấp độ 2, 3 và 4 sẽ có nội dung chi
chƣơng trình đào tạo và cựu sinh viên. Câu tiết cụ thể hơn ứng với bốn yêu cầu trên.
hỏi đầu tiên đặt ra là “ Ngƣời kĩ sƣ khi tốt Ví dụ: Môn Điện tử số có thời lượng
nghiệp cần đạt đƣợc những kiến thức, kĩ đào tạo là 03 tín chỉ, ở cấp độ 1, đề cương
năng, thái độ nào?”. Trong đó, quan trọng CDIO đảm bảo:
nhất chính là ý kiến của bên đại diện doanh + Về kiến thức và lập luận kĩ thuật:
nghiệp thuộc lĩnh vực điện tử viễn thông. Đảm bảo kiến thức khoa học cơ bản về
Căn cứ trên bảng yêu cầu kĩ năng đối vơi nguyên lí hoạt động, đặc tính, nguyên lí
ngƣời kĩ sƣ khi tuyển dụng của doanh hoạt động các loại cấu kiện điện tử, có
nghiệp, Nhà trƣờng sẽ tiến hành cải cách, kiến thức nền tảng kĩ thuật cơ bản và nâng
xây dựng nội dung đào tạo phù hợp nhằm cao về các mạch logic số. Có thể sử dụng
đảm bảo đáp ứng nguồn nhân lực tốt cho ngôn ngữ mô tả phần cứng VHDL để mô
ĐỔI MỚI CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC THEO PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN CDIO...
phỏng cũng như thiết kế các hệ thống số. phƣơng pháp giảng dạy và học tập, phát
+ Về kĩ năng cá nhân và nghề triển và nâng cao năng lực giảng dạy của
nghiệp: Đảm bảo khả năng lập luận và giảng viên đƣợc cụ thể trong tiêu chuẩn số
giải quyết vấn đề, mô hình hoá các mạch 8: học tập chủ động- giảng dạy và học tập
logic và phân tích mạch logic số; thử dựa trên các phƣơng pháp học chủ động và
nghiệm lắp rắp mạch, so sánh với các trải nghiệm; tiêu chuẩn số 9: nâng cao
mạch đã có, từ đó đề xuất những cải tiến. năng lực giảng viên - các hoạt động nhằm
Sinh viên biết cách tự lập kế hoạch cho nâng cao năng lực giảng viên về kĩ năng cá
công việc, biết chấp nhận rủi ro và thất bại nhân và giao tiếp; các kĩ năng kiến tạo sản
để từ đó rút ra bài học cho bản thân. phẩm, quy trình và hệ thống; tiêu chuẩn số
+ Kĩ năng giao tiếp và làm việc 10: nâng cao năng lực giảng dạy của
nhóm: Đảm bảo khả năng làm việc nhóm, giảng viên - Các hoạt động nhằm nâng cao
phát triển và lãnh đạo nhóm, biết giao tiếp năng lực giảng viên trong việc cung cấp
và sử dụng ngôn ngữ giao tiếp tốt. các trải nghiệm học tích hợp, trong việc sử
+ Hình thành ý tưởng, thiết kế, dụng các phƣơng pháp học chủ động và
triển khai và vận hành hệ thống trong bối trải nghiệm và trong việc đánh giá học tập
cảnh doanh nghiệp và xã hội: Sinh viên của SV.
hiểu được vai trò và trách nhiệm của người Một số phƣơng pháp giảng dạy chủ
kĩ sư trong bối cảnh xã hội và doanh động phổ biến thƣờng đƣợc áp dụng: nhóm
nghiệp; thiết lập ý tưởng về một hệ thống phƣơng pháp giúp SV học tập chủ động
cần vận hành để đạt mục tiêu, từ đó thiết (active learning) và nhóm phƣơng pháp
kế, triển khai, thực nghiệm, kiểm tra và tối giúp SV học tập qua trải nghiệm
ưu hoá . (experiential learning).
Khoa Điện tử viễn thông đang nỗ lực Tuỳ vào năng lực của giảng viên, các
rất lớn trong công tác biên soạn lại đề môn học sẽ đƣợc thiết kế theo một hay
cƣơng môn học theo CDIO, sắp xếp lại thứ nhiều phƣơng pháp nhằm giúp cho sinh
tự môn học, đan xen các môn học với nhau, viên khi học xong đạt chuẩn đầu ra của
tăng giờ thực hành nhằm giúp SV có đƣợc môn học.
những kĩ năng nghề nghiệp tốt nhất. Khoa Điện tử viễn thông thƣờng xuyên
4.3. Đổi mới phương pháp giảng dạy tổ chức các buổi họp với giảng viên nhằm
Giảng viên giảng dạy theo CDIO cần trao đổi về các phƣơng pháp dạy học tích
phải xây dựng môi trƣờng học tập tích hợp, cực; cử GV tham gia các khoá học, các hội
SV đƣợc thực hành và học các kĩ năng cá thảo khoa học về lí luận dạy học, xây dựng
nhân, giao tiếp, các kĩ năng kiến tạo sản chuẩn đầu ra,… để GV có định hƣớng đúng
phẩm, quy trình và hệ thống cùng lúc với và tốt nhất cho môn học GV đảm nhiệm.
kiến thức chuyên ngành. 5. KẾT LUẬN
Tuỳ vào mục tiêu của từng môn học cụ Việc xây dựng và đổi mới chƣơng
thể, cần đạt mức độ kiến thức hay kĩ năng trình đào tạo theo hƣớng tiếp cận CDIO đòi
nào theo cách tiếp cận CDIO, giảng viên sẽ hỏi nhiều nguồn lực của khoa Điện tử viễn
tổ chức các hoạt động phù hợp giúp SV học thông nói riêng cũng nhƣ sự hỗ trợ từ Ban
tập chủ động để đạt đƣợc các mục tiêu ấy. giám hiệu trƣờng ĐHSG nói chung. Để
Trong 12 tiêu chuẩn CDIO, các làm tốt nhiệm vụ đào tạo kĩ sƣ có chất
PHAN QUỐC CƯỜNG
lƣợng cao, có đƣợc những kĩ năng nghề của xã hội. Kĩ sƣ đƣợc đào tạo có đƣợc
nghiệp tốt đáp ứng nhu cầu xã hội, cần phải những kĩ năng: hình thành ý tƣởng - thiết
hƣớng đến 12 tiêu chuẩn mà phƣơng pháp kế - triển khai - vận hành hệ thống, góp
CDIO đề ra. phần nâng cao chất lƣợng đào tạo tại
Trong giai đoạn đầu mới thành lập, Trƣờng Đại học Sài Gòn.
khoa Điện tử viễn thông cần tập trung xây
dựng không gian làm việc kĩ thuật, hệ
thống phòng thí nghiệm thực hành công
nghệ cao, nâng cao năng lực giảng viên,
tập huấn và trang bị các kĩ năng và phƣơng
pháp giảng dạy chủ động cần thiết trƣớc
khi bắt đầu quá trình đào tạo SV.
Hình 5. Khoa Điện tử viễn thông tham
quan hệ thống phòng thực hành
Trường Đại học Sư phạm kĩ thuật TP. Hồ
Chí Minh, hướng tới xây dựng hệ thống
phòng thực hành nghề nghiệp CDIO
Việc xây dựng chƣơng trình đào tạo
ngành Kĩ thuật điện tử, truyền thông theo
hƣớng tiếp cận CDIO tại Trƣờng ĐHSG sẽ
gặp nhiều khó khăn do kinh nghiệm từ các
trƣờng đại học tại Việt Nam triển khai còn
quá ít, các trƣờng còn lại thì sớm nhận ra
những ƣu điểm của CDIO nhƣng vẫn trong
giai đoạn học hỏi, tìm hiểu, chƣa triển khai
thực hiện.
Nắm bắt các phƣơng pháp giáo dục
hiện đại, khoa Điện tử viễn thông, bằng tất
cả nội lực, cố gắng triển khai từng bƣớc để
đảm bảo chất lƣợng đầu ra theo nhu cầu
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Thái Thị Thu Hà, Trần Thiên Phúc, Nguyễn Hữu Lộc, Huỳnh Ngọc Hiệp - khoa Cơ
khí trƣờng ĐH Bách Khoa Tp. HCM (2010), Xây dựng chương trình đào tạo tích hợp
cho chương trình Kĩ thuật chế tạo máy theo mô hình CDIO, Hội thảo CDIO 2010.
2. Nguyễn Thành Hải, Phùng Thuý Phƣợng, Đồng Thị Bích Thuỷ (2010), Giới thiệu một
số phương pháp giảng dạy cải tiến giúp sinh viên học tập chủ động và trải nghiệm đạt
các chuẩn đầu ra theo CDIO, Hội thảo CDIO 2010.
3. Nguyễn Văn Khôi (2010), Phát triển chương trình giáo dục, Nxb Đại học Sƣ phạm.
4. Huỳnh Văn Sơn (2011), Những cơ sở tâm lí của việc tổ chức hoạt động dạy và học
tích cực, Nxb ĐH Sƣ phạm.
5. Hồ Tấn Nhựt, Đoàn Thị Minh Trinh (2010), Cải cách và xây dựng chương trình đạo
tạo kĩ thuật theo phương pháp tiếp cận CDIO, bản dịch Rethinkin Engineering
Education: The CDIO Approach, Nxb ĐH Quốc gia TP. Hồ Chí Minh.
6. Đinh Bá Tiến, Lê Hoài Bắc, Trần Đan Thƣ, Dƣơng Anh Đức (2010), Quá trình xây
dựng chuẩn đầu ra và chương trình đào tạo của khoa CNTT trường Đại học Khoa học
Tự nhiên theo CDIO, Hội thảo CDIO 2010.
7. Edward F. Crawley, Johan Malmqvist, Soren Ostlund, Doris Brodeur (2007),
Rethinking Engineering Education: The CDIO Approach.
8. Edward F. Crawley (Jan 2001), CDIO Report#1: The CDIO Syllabus- A Statement of
Goals for Undergraduate Engineering Education.
9. Berglund, F & Malmqvist (June 2007), CDIO- based master programme in product
development, proceedings of the 3rd International CDIO Conference, NIT, Cambridge,
Massachusetts.