Xem mẫu
- DIEÃN ÑAØN
ÑOÂ THÒ NEÙN
VAØ TAÙI CAÁU TRUÙC ÑOÂ THÒ
PGS.TS. PHAÏM HUØNG CÖÔØNG
Ñaïi hoïc Xaây döïng
Ñ oâ thò neùn (compact city) laø moät
phöông thöùc phaùt trieån ñoâ thò ñaõ
ñöôïc aùp duïng khaù phoå bieán ôû caùc
nöôùc phaùt trieån nhö laø moät höôùng ñi cho söï
phaùt trieån beàn vöõng cuûa ñoâ thò. Sau nhöõng
■ Taêng khaû naêng cung caáp caùc tieän ích, dòch
vuï coâng coäng;
■ Taêng khaû naêng taïo söï ña daïng veà vieäc laøm
vaø dòch vuï taïi nôi ôû.
giai ñoaïn phaùt trieån môû roäng, caùc nhaø quy Nhöõng öu theá naøy taïo lôïi ích treân caû 3 khía
hoaïch nhaän thaáy ñoâ thò caàn coù nhöõng caùch toå caïnh: moâi tröôøng, xaõ hoäi vaø kinh teá. Cuï theå nhö
chöùc coù hieäu quaû hôn, tieát kieäm taøi nguyeân, goùp phaàn giaûm thieåu khí thaûi ra moâi tröôøng do
ñaát ñai, naêng löôïng, ñoù chính laø phaùt trieån giaûm bôùt söï ñi laïi cuûa xe coä, giaûm phaùt thaûi
theo höôùng “ñoâ thò neùn”. Caùc khu vöïc ñoâ thò CO2, gìn giöõ caùc vuøng ñaát noâng nghieäp. Ñieàu
ñöôïc toå chöùc coù heä soá söû duïng ñaát cao, maät naøy cuõng toát hôn cho söùc khoûe cuûa ngöôøi daân,
ñoä cö truù cao, ña daïng chöùc naêng söû duïng. giaûm thôøi gian ñi laïi cuûa coâng nhaân, giaûm ñi chi
Töø ñaàu thaäp nieân 1990, caùc nöôùc chaâu AÂu phí haï taàng, taêng cöôøng khaû naêng cung caáp
ñaõ coi ñoâ thò neùn nhö laø moät daïng phaùt trieån caùc dòch vuï xaõ hoäi so vôùi söï phaùt trieån phaân
höôùng tôùi ñoâ thò beàn vöõng, coù 2 muïc tieâu lôùn taùn vaø coù theå giuùp taêng soá löôïng caùc coâng vieäc
nhaát maø ñoâ thò neùn höôùng tôùi laø: xanh (green job) lieân quan ñeán coâng ngheä,
■ Tieát kieäm taøi nguyeân vaø naêng löôïng (söû duïng taêng cöôøng söï ña daïng veà ngheà nghieäp vaø
ñaát, giao thoâng, giaûm oâ nhieãm, chaát thaûi). kích thích phaùt trieån caùc ngheà nghieäp phuïc vuï
■ Taùi thieát khu vöïc trung taâm cuûa ñoâ thò, goùp cuoäc soáng chaát löôïng cao.
phaàn kieåm soaùt söï phaùt trieån baønh tröôùng ôû
vuøng ngoaïi oâ voán hình thaønh töø xaõ hoäi phuï Ñaây cuõng ñoøi hoûi söï thay ñoåi lieân quan ñeán
thuoäc vaøo xe oâ toâ. coâng taùc Thieát keá ñoâ thò, sao cho nôi ôû coù
ñöôïc tinh thaàn nôi choán, giaûm thieåu söï caûm
Cuï theå hôn, trong moät soá nghieân cöùu (1) ñaõ chæ nhaän ngoät ngaït do maät ñoä xaây döïng cao, taêng
ra 6 ñaëc tính cuûa ñoâ thò neùn ñeå höôùng tôùi phaùt cöôøng caùc kieán truùc xanh, coâng trình xanh,
trieån beàn vöõng laø: tieát kieäm naêng löôïng trong thieát keá kieán truùc.
■ Ruùt ngaén khoaûng caùch ñi laïi cuûa caùc hoaït
ñoäng trong ñoâ thò; Nhö vaäy coù theå thaáy vieäc xaây döïng ñoâ thò neùn
■ Giaûm bôùt söï phuï thuoäc vaøo oâ toâ caù nhaân, khoâng chæ bao haøm veà vieäc neùn vaät theå laø
taêng cöôøng giao thoâng ñi boä; taêng cöôøng maät ñoä,â taêng heä soá söû duïng ñaát
■ Tieâu thuï naêng löôïng taäp trung vaøo moät vaø caû maät ñoäâ cö truù maø coøn phaûi giaûi quyeát
khu vöïc; ñoàng boä caû vaán ñeà giao thoâng, naêng löôïng,
■ Söû duïng hieäu quaû toái ña taøi nguyeân ñaát vieäc laøm, tieän nghi vaø coâng taùc thieát keá ñoâ thò.
ñai, taïo ñieàu kieän toát hôn cho keát noái ñoâ thò
- noâng thoân; Taïi Vieät Nam, xu höôùng phaùt trieån nhaø cao
50 SË 94 . 2018
- Baûng: Moät soá caùc chæ tieâu phaùt trieån “neùn” trong caùc döï aùn nhaø ôû taïi Haø Noäi
taàng trong noäi ñoâ nhö Haø Noäi, TP.HCM trong
khoaûng 10 naêm trôû laïi ñaây cuõng cho thaáy xu
höôùng phaùt trieån ñoâ thò neùn ñaõ khaù roõ reät.
Caùc khu nhaø oå chuoät, chung cö cuõ, nhaø maùy
cuõ ñaõ ñöôïc thay theá baèng caùc khu chung cö,
vaên phoøng cao caáp 20-30 taàng vôùi chaát löôïng
dòch vuï toát, haï taàng ñoâ thò ñöôïc hieän ñaïi hoùa,
ña daïng, caùc dòch vuï chaát löôïng cao. Nhöõng
khu chung cö nhö Times City, Royal City
(Haø Noäi) cuûa caùc chuû ñaàu tö uy tín cô baûn
ñaûm baûo chaát löôïng caû trong xaây döïng vaø
vaän haønh thôøi gian qua thuùc ñaåy xu höôùng
ñeán soáng ôû caùc chung cö cao caáp taêng, taïo
ñieàu kieän cho caùc “döï aùn ñoâ thò neùn” tieáp tuïc
ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån.
Tuy nhieân coù moät khía caïnh cuûa xu höôùng ñoâ
thò neùn chöa ñöôïc nghieân cöùu ñaày ñuû, ñoù laø
thieát laäp ñoâ thò neùn gaén lieàn vôùi quaù trình taùi
caáu truùc ñoâ thò. Vôùi ñaëc ñieåm phaùt trieån hoãn
(Nguoàn: Caùc trang maïng chính thöùc cuûa caùc döï aùn 2017-2018)
hôïp ña daïng chöùc naêng vaø cuõng ñaõ coù maät
ñoä cao nhöng nhìn chung haï taàng keùm, ñaëc maät ñoä cao daïng nhö treân laø nhöõng döï aùn Coù theå hình dung trong töông lai gaàn tôùi
bieät laø giao thoâng coâng coäng, söï phaùt trieån taùi thieát ñoâ thò, ñöôïc phaùt trieån tuøy theo ñieàu naêm 2025, tuyeán phoá Minh Khai, quaän Hai
theo moâ hình “ñoâ thò neùn” ôû caùc nöôùc ñang kieän ñaát coù theå khai thaùc nhö di chuyeån Baø Tröng, Haø Noäi vôùi nhieàu döï aùn lôùn ñaõ vaø
phaùt trieån khoâng ñoàng nghóa ñoù laø söï phaùt nhaø maùy cuõ, khu chung cö cuõ…, quy moâ ñang ñöôïc xaây döïng seõ laø moät trong nhöõng
trieån beàn vöõng, coøn coù nhieàu vaán ñeà phaûi ñieàu töø nhoùm nhaø 2.000 ñeán 4.000 daân ñeán caû tuyeán phoá thöông maïi saàm uaát baäc nhaát cuûa
chænh, trong ñoù coù vieäc taùi caáu truùc ñoâ thò. ñôn vò ôû. Ñieàu kieän hieän traïng quyeát ñònh vò Haø Noäi, noái töø Döï aùn Times City ñeán Trung
trí chöù khoâng phaûi chuùng ñöôïc naèm trong taâm thöông maïi chôï Mô khoaûng 4km, vôùi maät
Moät soá phaân tích qua caùc döï aùn nhaø ôû chung quy hoaïch ngay töø ban ñaàu. Caùc chæ tieâu ñoä ôû cao vaø nhieàu trung taâm dòch vuï cao caáp.
cö cao taàng ñaõ vaø ñang hình thaønh taïi Haø quy hoaïch phaân khu haàu heát cuõng ñaõ ñöôïc
Noäi, khu vöïc taùi phaùt trieån döôùi ñaây cho thaáy, ñieàu chænh ñeå phuø hôïp vôùi khaû naêng ñaàu tö, Vaán ñeà laø vieäc naøy neáu khoâng ñöôïc phaûn
neáu quaù trình quy hoaïch phaùt trieån ñoâ thò caân ñoái vôùi lôïi ích cuûa chuû ñaàu tö vaø lôïi ích aùnh vaø nhìn nhaän trong söï thay ñoåi cuûa caáu
theo höôùng ñoâ thò neùn khoâng ñöôïc gaén lieàn ñoâ thò. Caùc döï aùn ñeàu hình thaønh caùc trung truùc ñoâ thò do caùc döï aùn trình duyeät ñôn leû, heä
vôùi quaù trình taùi caáu truùc ñoâ thò seõ khoâng ñaït taâm dòch vuï thöông maïi lôùn, thöôøng chieám thoáng haï taàng keát noái seõ bò ñoäng tröôùc nhöõng
ñöôïc keát quaû nhö mong muoán. 1-3 taàng döôùi, coù nôi ñeán 7 taàng, coù nôi laø cöïc trung taâm môùi naøy.
moät toøa nhaø rieâng (Döï aùn Hyundai Slillstate
Treân ñaây chæ laø moät phaàn cuûa caùc döï aùn coù tôùi 42.000m2 saøn dòch vuï thöông maïi, Trong khi giao thoâng coâng coäng chöa hình
chung cö cao taàng ñang phaùt trieån ôû Haø Döï aùn chung cö Hinode City coù khoaûng thaønh thì löôïng oâ toâ taïi khu vöïc naøy seõ taêng
Noäi, thuoäc nhoùm caùc döï aùn nhoû, coù quy 44.800m2 saøn dòch vuï thöông maïi). cao, döï baùo vieäc uøn taéc giao thoâng seõ laø moät
moâ döôùi 5ha, ñaõ khai thaùc caùc quyõ ñaát cuõ vaán ñeà phaûi ñoái maët trong vaøi naêm tôùi.
nhö nhaø maùy, chung cö cuõ… ñeå thu gom vaø Ñaây laø öu theá roõ veà chaát löôïng, quy moâ cuûa
xaây döïng cao taàng, thöôøng laø xaây döïng caùc caùc coâng trình dòch vuï so vôùi söï phaùt trieån Söï hình thaønh cuûa caùc trung taâm
toøa nhaø ôû vôùi taàng cao 25-35 taàng, coù 2-3 phaân taùn. Tuy nhieân coù theå thaáy vôùi dieän tích caáp quaän (sub center - sub CBD)
taàng haàm, coù caùc taàng treät laøm trung taâm thöông maïi lôùn, ôû caùc vò trí khaù ñaéc ñòa trong chöa coù ñònh höôùng roõ reät.
thöông maïi, hoaëc coù theå xaây caùc toøa nhaø noäi thaønh, caùc trung taâm dòch vuï naøy haàu Trong caùc ñoâ thò chaâu AÂu, UÙc coù theå thaáy roõ
vaên phoøng vaø trung taâm thöông maïi rieâng. nhö ñeàu höôùng tôùi söï phuïc vuï cho toaøn ñoâ thò cô caáu trung taâm ñoâ thò (city center - CBD) vaø
Vôùi caùc vò trí naèm trong khu vöïc ñaõ phaùt chöù khoâng phaûi chæ cho daân cö trong nhoùm caùc trung taâm caáp döôùi (Sub center - Distric
trieån, gaàn trung taâm cuõ, haï taàng khaù toát neân nhaø, nhö vôùi caáp ñôn vò ôû. Ñieàu naøy ñoàng center), töø ñoù coù söï phaân caáp trong heä thoáng
caùc döï aùn naøy raát ñöôïc quan taâm, coù tính nghóa cöù moät döï aùn chung cö cao caáp moïc giao thoâng keát noái coâng coäng khaù roõ reät, hình
thöông maïi cao. leân, moät Trung taâm dòch vuï caáp ñoâ thò laïi hình thaùi khoâng gian deã nhaän dieän. Tuy nhieân söï
thaønh. Haøng ngaøn vieäc laøm dòch vuï vaø caùc phaân bieät naøy trong ñoâ thò cöïc lôùn nhö Haø
Söï hình thaønh caùc döï aùn nhaø ôû vieäc laøm khaùc seõ ñöôïc taïo ra ôû ñaây. Vieäc naøy Noäi laø khoâng roõ raøng. Töø nhöõng khaùi nieäm
chung cö cao taàng vaø heä thoáng ñöông nhieân laøm thay ñoåi caùc cöïc huùt giao chung ñeán Quy chuaån Vieät Nam do ñaõ boû ñi
dòch vuï laøm thay ñoåi caáu truùc thoâng cuûa ñoâ thò do caùc hoaït ñoäng höôùng tôùi khaùi nieäm trung taâm caáp quaän, chæ coøn caáp
trung taâm ñoâ thò. caùc trung taâm naøy, laøm thay ñoåi caáu truùc heä ñoâ thò vaø ñôn vò ôû neân trong caáu truùc trung
Tröôùc heát, caùc döï aùn chung cö cao taàng coù thoáng trung taâm ñoâ thò. taâm caû veà chöùc naêng vaø khoâng gian, lieân keát,
SË 94 . 2018 51
- ≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝
heä thoáng naøy ñang phaùt trieån khaù tuøy tieän. bieán, ngay caû taïi toå hôïp chung cö, vaên phoøng
Coù 3 kòch baûn phaùt trieån caáu truùc trung taâm cho hieän ñaïi coù tieáng cuûa Haø Noäi nhö Keangnam,
Haø Noäi döôùi ñaây: tröôøng maàm non quoác teá Eton House ñaët taïi
+ Trung taâm CBD loõi vaø caùc sub - CBD phaân taàng 3. Ñieàu naøy laø khoâng toát ñoái vôùi treû em,
boá roõ reät theo khu vöïc. treû caàn coù thôøi gian chôi, tieáp xuùc vôùi aùnh naéng
+ Trung taâm CBD loõi vaø trung taâm caáp döôùi maët trôøi, laø ñieàu kieän ñeå haáp thuï vitamin D
daïng tuyeán, ñieåm, phaùt trieån theo söï hình voán caàn cho söï phaùt trieån cuûa xöông treû nhoû
thaønh cuûa caùc tuyeán giao thoâng chính. chöù khoâng phaûi caû ngaøy beân trong nhöõng caên
+ Trung taâm CBD loõi vaø phaùt trieån lan toûa baát phoøng coù ñieàu hoøa laø toát. Quy chuaån veà dieän
ñònh. tích ñaát cho tröôøng maãu giaùo (10 -15m2/chaùu)
Vaäy Haø Noäi seõ phaùt trieån theo daïng naøo? ñaõ khoâng ñöôïc tuaân thuû trong caùc döï aùn “neùn”.
Nhaän dieän söï phaùt trieån hieän höõu, caùc trung taâm Ngöôõng cuûa maät ñoä cö truù chöa
môùi hình thaønh cuûa Haø Noäi ñang taïo neân moät ñöôïc quy ñònh, söï phaân boá quy moâ
hình thaùi cuûa moät “sub CBD” tuyeán, ñieåm (daïng daân cö trong ñoâ thò thay ñoåi nhieàu
b) hôn laø mang tính khu vöïc (daïng a). Caùc so vôùi quy hoaïch phaân khu.
tuyeán ñöôøng Nguyeãn Traõi, Minh Khai, Khuaát Moät yeáu toá caàn khoáng cheá laø maät ñoä cö truù
a. Trung taâm CBD vaø caùc trung taâm Duy Tieán (vaønh ñai 3), Traàn Duy Höng… ñang (ngöôøi/ha) ñeå töø ñoù xaùc ñònh ñöôïc ngöôõng quy
caáp Quaän trôû thaønh caùc tuyeán trung taâm vôùi vieäc khai thaùc moâ daân cö taïi caùc döï aùn “neùn” naøy. Hieän nay
caùc quyõ ñaát 2 beân ñöôøng. Vaäy öu, nhöôïc ñieåm quy moâ soá daân ñöôïc xaùc ñònh döïa treân soá caên
cuûa xu höôùng phaùt trieån daïng trung taâm tuyeán, hoä, ñieàu naøy coù lieân quan ñeán heä soá söû duïng
ñieåm naøy laø gì caàn phaûi ñöôïc nghieân cöùu ñeå ñaát (dieän tích saøn xaây döïng treân khu ñaát/dieän
ñieàu chænh kòp thôøi. Nhaán maïnh vaán ñeà laø neáu tích ñaát) vaø chæ tieâu dieän tích caùc caên hoä. Tham
khoâng coù quy hoaïch, ñieàu chænh phaùt trieån coù khaûo taïi Anh maät ñoä cö truù cao laø treân 60 hoä
chuû ñích thì xu höôùng naøy seõ bieán ñoåi sang (240ng/ha), taïi Myõ laø 110 hoä (440ng/ha), taïi
daïng lan toûa baát ñònh (c), laø daïng phi caáu truùc Hoàng Kong naêm 1980 chæ tieâu dieän tích ôû chæ
vaø seõ raát khoù cho vieäc ñieàu tieát vaø thöïc hieän caùc 3-5m2, maät ñoä cö truù ñeán 2.500ng/ha (1). Moät
chieán löôïc phaùt trieån cuûa ñoâ thò. nghieân cöùu khaùc cho raèng taïi chaâu AÂu ngöôõng
maät ñoä cö truù 300ng/ha laø chuaån beàn vöõng (2).
Neáu so saùnh vôùi caáu truùc ñoâ thò cuûa Haø Noäi theo
ñoà aùn Quy hoaïch chung Thuû ñoâ naêm 2008 sau Taïi nöôùc ta vôùi maät ñoä cö truù khoaûng töø 880 ñeán
10 naêm thöïc hieän cuõng caàn ñaët ra caâu hoûi lôùn: 2.000 ng/ha cuõng laø nhöõng chæ soá ñaõ ñöôïc chaáp
Ñoâ thò Haø Noäi coù hay khoâng caáu truùc “ maïng ña nhaän, thuoäc khu vöïc coù maät ñoä cö truù cao.Vaán
cöïc, ña trung taâm, ña taàng baäc” nhö ñoà aùn Quy ñeà laø trong quaù trình ñeà xuaát caùc döï aùn naøy, soá
hoaïch chung ñaõ vaïch ra? daân cö haàu heát ñeàu taêng so vôùi döï kieán cuûa quy
b. Trung taâm CBD vaø caùc tuyeán, hoaïch phaân khu. Moät ví duï raát ñieån hình laø khi
ñieåm trung taâm Söï phaùt trieån chöa töông ñoàng veà ñeà xuaát döï aùn taïi khu vöïc Trieån laõm Giaûng Voõ
coâng trình haï taàng xaõ hoäi: cuõ (quy moâ ñaát töông ñöông moät nhoùm ôû cuûa
Trong khi soá löôïng dieän tích saøn dòch vuï laø lôùn Tieåu khu Giaûng Voõ cuõ), soá löôïng daân cö taêng
vaø caùc dòch vuï thöông maïi raát phong phuù cuõng ñaõ chieám khoaûng 80% so vôùi quyõ daân cö ñöôïc
ñaõ thaáy moät vaán ñeà laø quy moâ daân cö taêng cao taêng theo quy hoaïch. Ñieàu ñoù cuõng ñoàng nghóa
khoâng töông ñoàng vôùi vieäc taêng quy moâ coâng neáu taát caû khu taäp theå Giaûng Voõ cuõ ñeàu ñöôïc
trình haï taàng xaõ hoäi. Ví duï nhö Döï aùn Imperia caûi taïo theo moâ hình naøy thì soá löôïng daân phaûi
Sky Garden 423 Minh Khai theo quy moâ caên taêng gaáp ñoâi.
hoä seõ coù hôn 7.400 daân tôùi sinh soáng, nhöng
khoâng boå sung theâm coâng trình tröôøng hoïc Noùi veà caáu truùc ñoâ thò, coù 2 yeáu toá chöùc naêng
maø ñöôïc quaûng caùo laø seõ söû duïng caùc coâng quyeát ñònh ñeán caáu truùc laø phaân boá daân cö vaø
trình tröôøng hoïc xung quanh nhö tröôøng tieåu heä thoáng trung taâm thì vôùi söï phaùt trieån ñoâ thò
hoïc Vinschool, THCS Mai Ñoäng, maàm non neùn qua caùc döï aùn treân, coù theå thaáy caáu truùc ñoâ
Hoa Söõa, Ñeàn Löø… Cuõng töông töï vaán ñeà vôùi thò seõ coù söï taùc ñoäng lôùn vaø bieán ñoåi toaøn dieän.
döï aùn Iris Garden coù khoaûng 4.500 daân, vôùi döï
aùn Gold Tower (275 Nguyeãn Traõi) coù khoaûng Phaùt trieån ñoâ thò neùn ñang taïo ra
1.800 ngöôøi ôû ñöôïc moâ taû coù tröôøng maàm non nhöõng xung ñoät lôïi ích veà khoâng
c. Trung taâm CBD lan toûa baát ñònh. (ñaët beân trong toøa nhaø). gian ñoâ thò
Caáu truùc khoâng gian ñoâ thò trong ñoâ thò neùn taùi
Hình 1: Caùc kòch baûn cho Caáu truùc heä thoáng Hieän töôïng cho pheùp ñaët caùc tröôøng maàm phaùt trieån ñang coù nhöõng xung ñoät veà lôïi ích vaø
trung taâm cuûa Haø Noäi. non trong caùc toøa nhaø cao taàng ñaõ khaù phoå vaãn ñang laø baøi toaùn khoù giaûi. Khoù vì xung ñoät
52 SË 94 . 2018
- Tuyeán ñöôøng Minh Khai töông lai Döï aùn Times City Döï aùn nhaø ôû HH Linh Ñaøm Tuyeán ñöôøng Leâ Vaên Löông
Hình3: Thieáu caùc giaûi phaùp thieát keá ñoâ thò ñeå laøm giaûm ñi söï ngoät ngaït cuûa kieán truùc cao taàng
giöõa mong muoán chung cuûa coäng ñoàng ngöôøi daân ñoâ thò laø moät khu vöïc Muïc tieâu neùn ñeå giaûm giao thoâng cô giôùi vaø taêng cöôøng giao thoâng
coù maät ñoä xaây döïng vaø taàng cao vöøa phaûi, nhieàu caây xanh chöù khoâng ñi boä chöa ñöôïc ñaùp öùng. Muïc tieâu naøy chöa thöïc söï ñöôïc quan taâm
phaûi laø nhöõng toøa nhaø cao vôùi böùc töôøng beâ toâng che kín caû aùnh naéng trong caùc döï aùn chung cö cao taàng gaàn ñaây. Coøn ít thaáy caùc keát noái ñi
maët trôøi. Baûn thaân khu vöïc ñoâ thò hieän höõu taïi caùc khu vöïc trung taâm boä treân cao, ñi ngaàm giöõa caùc trung taâm thöông maïi. Moãi döï aùn nhaø
cuûa Haø Noäi töø vaønh ñai 3 trôû vaøo cuõng ñaõ coù maät ñoä daân cö, maät ñoä ôû ñang laø nhöõng ñieåm ñoäc laäp, maëc duø caùch nhau khoâng xa, ñieàu naøy
xaây döïng khaù cao, caây xanh thieáu. Xeùt veà lôïi ích chung cuûa caû ñoâ thò, chöa khuyeán khích ñöôïc vieäc ñi boä, ñoàng nghóa vôùi giao thoâng cô giôùi
neáu giaûi toûa ñöôïc caùc khu nhaø maùy cuõ, chung cö cuõ ñeå taïo caùc khoâng seõ taêng hoaëc khoù giaûm ñöôïc giao thoâng xe maùy.
gian xanh, coâng trình coâng coäng coù maät ñoä thaáp, nhieàu khoâng gian môû
laø lyù töôûng nhaát. Söï chaát taûi moät soá löôïng daân cö lôùn trong moät khu vöïc seõ taïo ra caùc
vaán ñeà giao thoâng ôû taàng treät. Caùc khoaûng luøi cuûa coâng trình hieän ñang
Tuy nhieân mong muoán naøy khoù khaû thi do maâu thuaãn vôùi lôïi ích ñaàu raát haïn cheá laø moät nguy cô cho uøn taéc taïi tuyeán giao thoâng chính.
tö. Ñeå taùi phaùt trieån thì vieäc xaây cao taàng, naâng cao hieäu quaû söû duïng
ñaát laø caàn thieát vaø môùi caân ñoái ñöôïc vaán ñeà taøi chính, giöõa ñaàu tö vaø Phaùt trieån ñoâ thò neùn laø moät cô hoäi ñeå chuùng ta thöïc hieän moâ hình
lôïi ích thu laïi. Caùc ñeà xuaát döï aùn caûi taïo khu taäp theå cuõ Vaên Chöông, TOD (phaùt trieån theo ñònh höôùng giao thoâng coâng coäng), hình thaønh
Giaûng Voõ ñeàu ñeà xuaát phaûi xaây cao 25-30 taàng môùi ñuû ñieàu kieän chi caùc ñieåm nuùt giao thoâng coâng coäng cuøng vôùi caùc cöïc phaùt trieån. Hieän
phí cho caû vieäc di dôøi, giaûi toûa hoaëc taùi ñònh cö daân hieän höõu. chöa coù döï aùn naøo ñeà xuaát tieän ích veà keát noái giao thoâng coâng coäng,
chöùng toû söï luùng tuùng trong vieäc keát noái toång theå.
Chính vì vaäy vôùi quaù trình taùi thieát ñoâ thò ñeå coù ñöôïc caáu truùc khoâng
gian nhö mong muoán, coâng taùc quy hoaïch laïi phaûi nhìn nhaän treân goùc Keát luaän
ñoä phaùt trieån, traùnh vieäc quy hoaïch ñaõ ñöa ra caùc chæ tieâu khoáng cheá Ñoâ thò neùn laø moät xu höôùng phaùt trieån coù nhieàu öu vieät vaø ñöôïc nhieàu
roài laïi phaûi thay ñoåi trong quaù trình laäp döï aùn. nöôùc treân theá giôùi aùp duïng. Vôùi ñoâ thò cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån,
caùc thaønh phoá nhö Haø Noäi caàn coù theâm caùc nghieân cöùu ñeå vaän duïng
Vaäy nôi naøo coù theå phaùt trieån theo moâ hình ñoâ thò neùn, nôi naøo phaûi phuø hôïp vôùi boái caûnh kinh teá xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc vaø hieän traïng phaùt
giöõ maät ñoä thaáp cuõng caàn ñöôïc xaùc ñònh treân caáu truùc toång theå, neáu trieån ñoâ thò. Caùc vaán ñeà caàn ñöôïc löu taâm laø:
khoâng söï bieán ñoåi cuûa hình thaùi khoâng gian cuûa ñoâ thò seõ trôû neân thieáu ■ Xaùc ñònh roõ caáu truùc ñoâ thò veà heä thoáng trung taâm vaø söï phaân boá laïi
kieåm soaùt. Vôùi caùch phaùt trieån naøy thaät khoù maø hình dung ñöôïc hình quy moâ daân cö trong quaù trình phaùt trieån ñoâ thò daïng neùn. Khoâng ñeå caùc
thaùi khoâng gian cuûa Haø Noäi trong voøng 15 naêm tôùi. trung taâm hình thaønh, phaùt trieån daïng lan toûa baát ñònh khoâng kieåm soaùt.
■ Taêng cöôøng söï keát noái giöõa caùc döï aùn daïng “ neùn” trong cuøng moät
Caùc giaûi phaùp Thieát keá ñoâ thò hieän nay chöa ñöôïc quan taâm, nghieân tuyeán, moät khu vöïc. Söï keát noái veà chöùc naêng, giao thoâng ñi boä, caùc
cöùu vaø ñeà xuaát ñaày ñuû laøm giaûm thieåu nhöõng taùc ñoäng cuûa söï phaùt khoâng gian ngaàm. Chuù troïng muïc tieâu giaûm giao thoâng cô giôùi, trong
trieån ñoâ thò neùn veà maët khoâng gian ñoái vôùi con ngöôøi, Nhöõng daïng ñoù coù xe maùy.
kieán truùc nhaø ôû ñôn giaûn taïi Royal City, Times City, khu nhaø ôû HH ■ Coù söï ñieàu chænh veà caùc ñònh höôùng keát noái giao thoâng coâng coäng
Linh Ñaøm, ñöôøng Leâ Vaên Löông, khu nhaø ôû Hyundai Slillstate… cao ñeán caùc khu vöïc phaùt trieån neùn, khai thaùc ñöôïc öu theá cuûa söï phaùt
taàng taïo neân hình aûnh nhöõng böùc töôøng ñoâ thò khoång loà vôùi caûnh quan trieån TOD vôùi caùc döï aùn coù taäp trung daân cö cao.
ñôn ñieäu, taàm nhìn haïn cheá. Vôùi toác ñoä ñoâ thò neùn naøy, caûnh quan ñoâ ■ Caáu truùc khoâng gian ñoâ thò cuõng caàn ñöôïc ñònh hình laïi. Taêng cöôøng
thò seõ thay ñoåi nhanh choùng. Caûm nhaän söï ngoät ngaït khi soáng vaø ñi caùc giaûi phaùp thieát keá ñoâ thò nhö caây xanh, caây xanh chieàu ñöùng, quy
laïi giöõa nhöõng böùc töôøng beâ toâng cao ngaát seõ sôùm ñeán vôùi ngöôøi daân ñònh cuï theå khoaûng luøi… ñeå giaûm thieåu taùc ñoäng xaáu cuûa khoâng gian
Haø Noäi trong vaøi naêm nöõa. nhaø cao taàng tôùi caûm thuï thò giaùc cuûa ngöôøi daân.
■ Phaùt trieån ñoâ thò neùn taïi caùc ñoâ thò lôùn caàn ñaëc bieät quan taâm ñeán
muïc tieâu taùi thieát ñoâ thò, caàn sôùm coù caùc chính saùch khung veà taùi thieát
ñoâ thò ñeå coù söï tham gia cuûa caùc beân ñaàu tö, quy hoaïch vaø coäng ñoàng
chaët cheõ hôn ngay töø khaâu quy hoaïch, ñaûm baûo caùc lôïi ích haøi hoøa
trong söï phaùt trieån ñoâ thò. Traùnh caùc döï aùn treo hoaëc khoâng coù söï
ñoàng thuaän cuûa coäng ñoàng, dö luaän xaõ hoäi trong quaù trình trieån khai.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO:
1. OCED Green Growth Studies. Compact City Policies, a Comparative Assessment.
Published on June 13,2012.
2. Anna Krenz. The Compact City, Theory and Reality.ftp://ip20017719.eng.ufjf.br/
Hình 2: Moâ hình theå hieän khoâng gian theo Quy hoaïch chung Thuû ñoâ Public/.../PLEA.../5.../KRENZ.PD.Trích daãn töø: Ch. Fulford “ The Compact city and
Haø Noäi naêm 2008 seõ thaáy ñaõ coù quaù nhieàu khaùc bieät so vôùi hieän nay the Market”, in “ The Compact city, a Sustainable form?” ed. M.Jenks, E. Burton
2018. Ví duï taïi tuyeán ñöôøng Minh Khai, ñöôøng Leâ Vaên Löông. and K.Williams (New York: E & FN Spon, 1996).
SË 94 . 2018 53
nguon tai.lieu . vn
