Xem mẫu
- 6
Chöông
Ñòa taàng caùc
beå traàm tích
Kainozoi
Vieät Nam
- Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
Traàm tích Kainozoi phaân boá roäng raõi treân theàm luïc ñòa vaø ñaát lieàn Vieät Nam. Phaàn lôùn
chuùng taäp trung trong caùc beå traàm tích, coù nôi daøy treân 10.000 m. Nghieân cöùu ñòa taàng traàm
tích Kainozoi trong thôøi gian qua gaén lieàn vôùi quaù trình tìm kieám - thaêm doø daàu khí vaø ñaõ coù
nhöõng keát quaû ñaùng khích leä.
Cho ñeán nay sau hôn nöûa theá kyû, coâng taùc tìm kieám - thaêm doø daàu khí ñaõ traûi khaép treân caùc
beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam. Moät khoái löôïng khoång loà caùc taøi lieäu ñòa chaát
- ñòa vaät lyù ñaõ ñöôïc thu thaäp. Haøng chuïc vaïn km tuyeán ñòa chaán ñaõ ñöôïc xöû lyù. Haøng traêm
gieáng khoan ñaõ coù keát quaû phaân tích. Nhieàu baùo caùo veà traàm tích, coå sinh, carota vaø ñòa chaán
ñòa taàng cuøng vôùi haøng loaït caùc baùo caùo toång hôïp cuûa caùc cô quan nghieân cöùu, caùc coâng ty
trong vaø ngoaøi nöôùc nhö Lieân ñoaøn ñòa chaát 36, Vieän Daàu khí Vieät Nam, Coâng ty TOTAL, BP,
SHELL, FINA, MOBIL, UNOCAL, VIETSOVPETRO, JVPC, IDEMITSU, PETRONAS..v.v...
Haàu heát caùc baùo caùo ñeàu ñeà caäp ñeán khía caïnh ñòa taàng, song möùc ñoä nghieân cöùu cuûa töøng
baùo caùo coù neùt khaùc nhau. Nhöõng keát quaû ñoù ñaõ ñöôïc caùc taùc giaû Golovenok V.K - Leâ Vaên
Chaân (1960 - 1970), Paluxtovich - Nguyeãn Ngoïc Cö (1971), Vuõ Vaên Nhi (1975) Sevostianov
(1977), Phaïm Hoàng Queá (1981), Nguyeãn Giao (1982), Leâ Vaên Cöï (1982), J. Moris (1993),
C. Sladen (1997) Ngoâ Thöôøng San (1981, 1987), Leâ Ñình Thaùm (1992), Ñoã Baït - Phan Huy
Quynh (1985, 1993, 2002)... nghieân cöùu toång hôïp vaø trình baøy treân caùc baûng 6.1, 6.2, 6.3,
6.4.
Ñaëc bieät keát quaû nghieân cöùu gaàn ñaây nhaát ñaõ ñöôïc Ñoã Baït, Phan Huy Quynh, Ngoâ Xuaân
Vinh, Phan Giang Long vaø Nguyeãn Quyù Huøng toång hôïp vaøo naêm 2002, ñöôïc xem laø taøi lieäu
ñòa taàng söû duïng phoå bieán trong tìm kieám thaêm doø daàu khí caùc beå traàm tích Kainozoi theàm
luïc ñòa vaø ñaát lieàn Vieät Nam caû veà phöông phaùp nghieân cöùu vaø keát quaû ñaït ñöôïc.
1. Phöông phaùp nghieân cöùu
Nghieân cöùu ñòa taàng thöïc chaát laø phaân caùc traàm tích bò phuû, khoâng tröïc tieáp quan
chia caùc ñôn vò ñòa taàng vaø ñoái saùnh chuùng saùt ñöôïc, caùc gieáng khoan xa nhau, tyû leä
vôùi nhau. Cô sôû ñeå giaûi quyeát nhieäm vuï naøy maãu loõi raát haïn cheá v.v... neân ñeå xaây döïng
chuû yeáu ñöôïc döïa theo “Quy phaïm veà ñòa coät ñòa taàng toång hôïp cuûa töøng gieáng khoan,
taàng Vieät Nam - 1994” vaø “Höôùng daãn ñòa töøng vuøng, töøng beå traàm tích vaø lieân keát vôùi
taàng quoác teá - 1993, 2000”. khu vöïc phuï caän chuùng toâi ñaõ phoái hôïp söû
Do ñaëc ñieåm cuûa vuøng nghieân cöùu laø duïng caùc phöông phaùp nghieân cöùu thaïch
139
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
ñòa taàng, sinh ñòa taàng, carota vaø ñòa chaán hôïp trong chuyeân ñeà naøy seõ cho böùc tranh
ñòa taàng…, nhaèm khaéc phuïc ñieåm yeáu vaø boå toaøn caûnh ñòa taàng traàm tích Ñeä Tam theàm
xung caùc theá maïnh cho nhau giöõa phöông luïc ñòa vaø ñaát lieàn Vieät Nam.
phaùp naøy vaø phöông phaùp khaùc trong
2. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Ñeä Tam
nghieân cöùu ñòa taàng. Vieäc toång hôïp naøy seõ
tuaân theo caùc nguyeân taéc chuû yeáu sau: 2.1. Beå Soâng Hoàng
Caùc phaân chia thaïch ñòa taàng laø ñôn vò
•
a. Mieàn voõng Haø Noäi - Vònh Baéc Boä
cô baûn. Ñaëc ñieåm cuûa chuùng ñöôïc xaùc
(BAÉC BEÅ SOÂNG HOÀNG)
ñònh baèng caùc taøi lieäu traàm tích, coå sinh
(Hình 6.1)
vaø carota.
PALEOGEN
Tuoåi cuûa caùc ñôn vò ñòa taàng döïa theo
•
Eocen
taøi lieäu coå sinh
Heä taàng Phuø Tieân (E2 pt)
Ranh giôùi cuûa caùc ñôn vò ñòa taàng thöôøng
•
Maët caét chuaån ñöôïc Phaïm Hoàng Queá
ñöôïc xaùc ñònh theo taøi lieäu carota, coøn
moâ taû taïi GK.104 Phuø Tieân-Höng Yeân töø
ñaëc tröng cuûa caùc maët baát chænh hôïp,
ñoä saâu 3.544 m ñeán 3.860 m vaø ñaët teân laø
caùc ñôn vò ñòa taàng thöôøng döïa theo caùc
Ñieäp Xuaân Hoaø (1981) bao goàm caùt keát,
taøi lieäu ñòa chaán.
seùt boät keát maøu naâu tím, maøu xaùm xen caùc
Lieân keát ñòa taàng giöõa caùc vuøng döïa
•
lôùp cuoäi keát coù ñoä haït raát khaùc nhau töø vaøi
theo tuoåi traàm tích ñöôïc xaùc ñònh theo
cm ñeán vaøi chuïc cm. Thaønh phaàn haït cuoäi
taøi lieäu coå sinh vaø theo doõi caùc taäp ñòa
thöôøng laø ryolit, thaïch anh, ñaù phieán keát
chaán ñòa taàng mang tính khu vöïc.
tinh vaø quarzit. Caùt keát coù thaønh phaàn ña
Keát quaû nghieân cöùu ñòa taàng traàm tích
khoaùng, ñoä maøi troøn vaø choïn loïc keùm, nhieàu
Ñeä Tam cuûa caùc nhaø ñòa chaát trong vaø
ngoaøi nöôùc trong thôøi gian qua ñöôïc toång haït thaïch anh, calcit bò gaëm moøn, xi maêng
Hình 6.1. Ñòa taàng toång hôïp Baéc beå Soâng Hoàng
140
- Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
Baûng 6.1. Khaùi quaùt phaân chia ñòa taàng mieàn voõng Haø Noäi vaø Baéc beå Soâng Hoàng
calcit-sericit. Boät keát raén chaéc thöôøng maøu moùng tröôùc Ñeä Tam. Tuy nhieân, noù chæ
tím chöùa sericit vaø oxyt saét. Treân cuøng laø ñöôïc theo doõi toát ôû vuøng vònh Baéc Boä. Taäp
lôùp cuoäi keát hoãn taïp maøu tím, maøu ñoû xen ñòa chaán naøy coù caùc phaûn xaï bieân ñoä cao,
caùc ñaù phieán seùt vôùi nhieàu veát tröôït laùng taàn soá thaáp, ñoä lieân tuïc töø trung bình ñeán
boùng. Beà daøy cuûa heä taàng taïi gieáng khoan keùm ôû mieàn voõng Haø Noäi vaø chuyeån sang
naøy ñaït 316 m. Naêm 1982 trong caùc coâng daïng phaûn xaï song song, ñoä lieân tuïc toát ôû
trình nghieân cöùu toång hôïp caùc taùc giaû Ñoã vònh Baéc Boä.
Baït, Phan Huy Quynh ñaõ ñoåi thaønh Ñieäp Tuoåi Eocen cuûa heä taàng ñöôïc xaùc
Phuø Tieân, coøn Leâ Vaên Cöï (1982) ñoåi thaønh ñònh döïa theo caùc daïng baøo töû phaán hoa,
heä taàng Phuø Tieân theo ñòa danh huyeän Phuø ñaëc bieät laø Trudopollis vaø Ephedripites.
Tieân (Höng Yeân), nôi gieáng khoan 104 ñaõ Nguyeãn Ñòch Dyõ (1981) vaø Phaïm Quang
phaùt hieän ra heä taàng. ÔÛ ngoaøi khôi vònh Baéc Trung (1998) cho raèng chuùng coù tuoåi Creta-
Paleogen, coù nhieàu khaû naêng laø Eocen. Tuy
Boä, heä taàng Phuø Tieân ñaõ ñöôïc phaùt hieän ôû
nhieân, döïa vaøo quan heä naèm döôùi caùc traàm
GK. 107-PA-1X (3.050-3.535 m) vôùi cuoäi
tích Oligocen (heä taàng Ñình Cao), neân xeáp
saïn keát coù kích thöôùc nhoû, thaønh phaàn chuû
heä taàng Phuø Tieân vaøo Eocen. Heä taàng ñöôïc
yeáu laø caùc maûnh ñaù granit vaø ñaù bieán chaát
thaønh taïo trong moâi tröôøng söôøn tích - soâng
xen vôùi caùt keát, seùt keát maøu xaùm, maøu naâu
hoà. Ñoù laø caùc traàm tích laáp ñaày caùc ñòa haøo
coù caùc maët tröôït hoaëc bò phaân phieán maïnh.
suït luùn nhanh, dieän phaân boá heïp.
Caùc ñaù keå treân bò bieán ñoåi thöù sinh maïnh.
Oligocen
Beà daøy heä taàng ôû ñaây khoaûng 485 m.
Heä taàng Ñình Cao (E3 ñc)
Treân caùc maët caét ñòa chaán, heä taàng Phuø
Heä taàng mang teân xaõ Ñình Cao (Phuø
Tieân ñöôïc theå hieän baèng taäp ñòa chaán naèm
Tieân-Höng Yeân), nôi ñaët GK. 104 ñaõ môû
ngang phuû baát chænh hôïp ngay treân maët ñaù
141
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
ra maët caét chuaån cuûa heä taàng. Taïi ñaây, töø taàng Ñình Cao vaø Phuø Tieân. ÔÛ caùc gieáng
ñoä saâu 2.396 ñeán 3.544 m, maët caét chuû yeáu khoan 203, 81, 204, 200, 106 caùc traàm tích
goàm caùt keát maøu xaùm saùng, xaùm saãm ñoâi bò voø nhaøu vaø doác ñöùng ñeán 800 vôùi chieàu
choã phôùt tím, xen caùc lôùp keïp cuoäi keát daïng gieáng khoan.
puñing, saïn keát chuyeån leân caùc lôùp boät keát, Trong heä taàng Ñình Cao môùi chæ tìm
seùt keát maøu xaùm, xaùm ñen, raén chaéc xen ít thaáy caùc veát in laù thöïc vaät, baøo töû phaán hoa,
lôùp cuoäi saïn keát. Caùc ñöôøng cong ño ñòa vaät Diatomeae, Pediatrum vaø ñoäng vaät nöôùc
lyù gieáng khoan phaân dò roõ vôùi giaù trò ñieän ngoït.
trôû suaát cao. Beà daøy cuûa heä taàng ôû maët caét Tuoåi Oligocen cuûa phöùc heä noùi treân döïa
naøy laø 1.148 m. theo: Cicatricosisporites dorogensis (LAD
Heä taàng Ñình Cao phaùt trieån maïnh ôû trong Oligocen muoän), Lycopodiumsporites
Ñoâng Quan, Thaùi Thuïy, Tieàn Haûi vaø vònh (chæ trong Oligocen),
neogenicus
Baéc Boä, bao goàm caùt keát xaùm saùng, saùng Gothanopollis bassensis (chæ coù trong
xaãm, haït nhoû ñeán vöøa, ít haït thoâ, ñoâi khi Oligocen muoän), Florschuetzia trilobata
gaëp cuoäi keát, saïn keát coù ñoä löïa troïn trung (FAD trong Eocen/Oligocen).
bình ñeán toát. Ñaù gaén keát chaéc baèng xi maêng Hoaù thaïch ñoäng vaät thaân meàm nöôùc ngoït
carbonat, seùt vaø oxyùt saét. Caùt keát ñoâi khi Viviparus kích thöôùc nhoû. Tuy hoùa thaïch
chöùa glauconit (GK.104-QN-1X, 107-PA- naøy coù khoaûng phaân boá ñòa taàng raát roäng
1X). Seùt keát xaùm saùng, xaùm saãm coù caùc maët (Creta-Neogen), nhöng raát coù yù nghóa trong
tröôït laùng boùng, ñoâi choã coù caùc thaáu kính vieäc ñaùnh daáu ñoái vôùi traàm tích Oligocen
than hoaëc caùc lôùp keïp moûng seùt voâi, chöùa mieàn voõng Haø Noäi, neân ñöôïc duøng ñeå nhaän
hoaù thaïch ñoäng vaät. Chieàu daày heä taàng thay bieát heä taàng Ñình Cao laø “Caùc lôùp chöùa
ñoåi töø 300-1.148m. Viviparus nhoû”.
Ñieàu ñaùng löu yù laø caùc taäp boät keát vaø Heä taàng Ñình Cao thaønh taïo trong moâi
seùt keát maøu xaùm ñen phoå bieán ôû truõng tröôøng ñaàm hoà - aluvi. Heä taàng naèm khoâng
Ñoâng Quan vaø vònh Baéc Boä chöùa löôïng vaät chænh hôïp treân heä taàng Phuø Tieân.
NEOGEN
chaát höõu cô ôû möùc ñoä trung bình (0,54%wt).
Chuùng ñöôïc xem laø ñaù meï sinh daàu ôû beå Miocen döôùi
Heä taàng Phong Chaâu (N11 pch)
Soâng Hoàng.
Treân maët caét ñòa chaán, heä taàng Ñình Cao Naêm 1972 Paluxtovich vaø Nguyeãn
ñaëc tröng baèng caùc phaûn xaï maïnh, bieân ñoä Ngoïc Cö ñaõ moâ taû maët caét traàm tích ñöôïc
cao, ñoä lieân tuïc trung bình, naèm xieân, giaùn môû ra töø 1.820-3.000m ôû gieáng khoan 100
ñoaïn xaâm thöïc theå hieän caùc traàm tích vuïn xaõ Phong Chaâu-Thaùi Bình vaø ñaët teân laø heä
thoâ chaân nuùi hay aluvi. Phaàn döôùi cuûa maët taàng Phong Chaâu, nôi gieáng khoan ñaõ ñöôïc
caét coù caùc phaûn xaï khoâng lieân tuïc, bieân ñoä thi coâng. Maët caét traàm tích ñaëc tröng baèng
trung bình. Ñaëc bieät coøn nhaän thaáy phaàn söï xen keõ lieân tuïc giöõa nhöõng lôùp caùt keát
ñaùy cuûa taäp ñöôïc theå hieän baèng caùc maët keà haït vöøa, haït nhoû maøu xaùm traéng, xaùm luïc
aùp, moät pha, ñoä lieân tuïc keùm, bieân ñoä cao. nhaït gaén keát raén chaéc vôùi nhöõng lôùp caùt boät
Ñaây chính laø maët baát chænh hôïp giöõa caùc heä keát phaân lôùp raát moûng töø côõ mm ñeán cm
142
- Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
taïo thaønh caùc caáu taïo daïng maét, thaáu kính, khoâng chænh hôïp treân heä taàng Ñình Cao vaø
gôïn soùng vaø ñöôïc goïi laø caùc ñaù “daïng soïc”. caùc ñaù coå hôn.
Caùt keát coù xi maêng chuû yeáu laø carbonat vôùi Miocen giöõa
Heä taàng Phuø Cöø (N12 pc)
haøm löôïng cao (25%). Khoaùng vaät phuï goàm
nhieàu glauconit vaø pyrit. Beà daøy cuûa heä Heä taàng Phuø Cöø ñöôïc Golovenok V.
taàng taïi gieáng khoan naøy ñaït tôùi 1.180 m. K., Leâ Vaên Chaân (1966) moâ taû laàn ñaàu taïi
Heä taàng Phong Chaâu phaân boá chuû yeáu GK. 2 (960 -1.180 m) treân caáu taïo Phuø Cöø
trong daûi Khoaùi Chaâu - Tieàn Haûi (GK. 100) mieàn voõng Haø Noäi. Tuy nhieân, khi ñoù chöa
vaø phaùt trieån ra vònh Baéc Boä (GK. 103- gaëp ñöôïc phaàn ñaùy cuûa heä taàng vaø maët caét
TH) vôùi söï xen keõ giöõa caùc lôùp caùt keát, caùt ñöôïc moâ taû bao goàm caùc traàm tích ñaëc tröng
boät keát vaø seùt keát chöùa daáu veát than hoaëc baèng tính chu kyø roõ reät vôùi caùc lôùp caùt keát
nhöõng lôùp keïp ñaù voâi moûng (GK. 103-TH, haït vöøa, caùt boät keát phaân lôùp moûng (daïng
103-HOL). Caùt keát maøu xaùm ñeán xaùm saãm, soùng, thaáu kính, phaân lôùp xieân), boät keát, seùt
haït nhoû ñeán vöøa, ít haït thoâ, choïn loïc trung keát caáu taïo khoái chöùa nhieàu hoùa thaïch thöïc
bình ñeán toát, xi maêng carbonat, ít seùt. Seùt vaät, daáu veát ñoäng vaät aên buøn, truøng loã vaø
keát maøu xaùm saùng ñeán xaùm saãm vaø naâu caùc væa than lignit. Caùt keát coù thaønh phaàn ít
ñoû nhaït, phaân lôùp song song, löôïn soùng, khoaùng, ñoä löïa choïn vaø maøi troøn toát, khoaùng
vôùi thaønh phaàn chuû yeáu laø kaolinit vaø ilit. vaät phuï ngoaøi turmalin, zircon, ñoâi nôi gaëp
Beà daøy cuûa heä taàng thay ñoåi töø 400 ñeán glauconit vaø granat laø nhöõng khoaùng vaät
1400m. khoâng thaáy trong heä taàng Phong Chaâu.
Treân caùc maët caét ñòa chaán, heä taàng Sau naøy, Phan Huy Quynh, Ñoã Baït
Phong Chaâu ñöôïc theå hieän baèng caùc taäp (1983) vaø Leâ Vaên Cöï (1985) khi xem xeùt
phaûn xaï song song, ñoä lieân tuïc toát, vôùi theá laïi toaøn boä caùc maët caét cuûa heä taàng Phuø Cöø
naèm bieån tieán treân caùc khoái naâng ôû ngoaøi taïi caùc gieáng khoan saâu xuyeân qua toaøn boä
khôi vònh Baéc Boä. ÔÛ mieàn voõng Haø Noäi, heä taàng (GK. 100, 101, 102, 204) vaø quan
caùc phaûn xaï coù bieân ñoä cao, goàm 1-2 pha heä cuûa chuùng vôùi heä taàng Phong Chaâu naèm
phaûn xaï maïnh coù theå lieân quan ñeán caùc lôùp döôùi, theo quan ñieåm veà nhòp vaø chu kyø
seùt than. traàm tích ñaõ chia heä taàng Phuø Cöø thaønh 3
Treân cô sôû phaân tích caùc daïng hoùa phaàn, moãi phaàn laø moät nhòp traàm tích bao
thaïch baøo töû phaán hoa thu thaäp ñöôïc Phan goàm caùt keát, boät keát, seùt keát coù chöùa than
Huy Quynh, Ñoã Baït (1985, 1993, 1995) ñaõ vaø hoùa thaïch thöïc vaät. Moät vaøi nôi gaëp
xaùc laäp ñöôïc phöùc heä Betula-Alnipollenites truøng loã vaø thaân meàm nöôùc lôï.
vaø ñôùi Florschuetzia levipoli tuoåi Miocen Heä taàng Phuø Cöø phaùt trieån roäng khaép
sôùm. ôû mieàn voõng Haø Noäi, coù beà daøy moûng ôû
Heä taàng Phong Chaâu ñöôïc thaønh taïo vuøng Ñoâng Quan vaø phaùt trieån maïnh ôû vònh
trong moâi tröôøng ñoàng baèng chaâu thoå (GK. Baéc Boä vôùi thaønh phaàn traàm tích goàm caùt
104) coù xen nhieàu pha bieån (GK. 100) vôùi keát, seùt boät keát, than vaø ñoâi nôi gaëp caùc
caùc traàm tích bieån taêng leân roõ reät töø mieàn lôùp moûng carbonat. Caùt keát coù maøu xaùm
voõng Haø Noäi ra vònh Baéc Boä. Heä taàng naèm saùng ñeán xaùm luïc nhaït, thöôøng haït nhoû ñeán
143
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Heä taàng Tieân Höng (N13 th)
vöøa, ñoâi khi haït thoâ (GK.104-QN), choïn loïc
trung bình ñeán toát, phoå bieán caáu taïo phaân Heä taàng Tieân Höng ñöôïc Golovenok
lôùp moûng, thaáu kính, löôïn soùng, ñoâi khi V. K., Leâ Vaên Chaân (1966) ñaët theo teân
daïng khoái chöùa nhieàu keát haïch siderit, ñoâi ñòa phöông, nôi maët caét chuaån cuûa heä taàng
nôi coù glauconit (caùc GK. 100, 102, 110, ñöôïc môû ra töø 250-1.010m ôû gieáng khoan
104, 204, 107-PA ). Caùt keát coù xi maêng gaén 4 Tieân Höng-Thaùi Bình, bao goàm caùc traàm
keát nhieàu carbonat, ít seùt. Seùt boät keát xaùm tích coù tính phaân nhòp roõ raøng vôùi caùc nhòp
saùng ñeán xaùm saãm, chöùa raát ít carbonat, ít baét ñaàu baèng saïn keát, caùt keát chuyeån leân
vuïn thöïc vaät vaø than (GK. 103-TH) coù ít lôùp boät keát, seùt keát, seùt than vaø nhieàu væa than
ñaù carbonat moûng (GK. 103-TH, 107-PA). lignit, vôùi beà daøy phaàn thoâ thöôøng lôùn hôn
Beà daøy chung cuûa heä taàng thay ñoåi töø 1.500 phaàn mòn. Soá löôïng nhòp thaáy ñöôïc trong
ñeán 2.000 m heä taàng leân tôùi 15-18 nhòp. Caùt keát, saïn
Ñieàu ñaùng löu yù laø seùt keát cuûa heä taàng keát thöôøng gaén keát yeáu hoaëc chöa gaén keát,
thöôøng coù toång haøm löôïng vaät chaát höõu cô chöùa nhieàu granat, caùc haït coù ñoä löïa choïn
baèng 0,86%wt, ñaït tieâu chuaån cuûa ñaù meï vaø maøi troøn keùm. Trong phaàn döôùi cuûa heä
sinh daàu vaø thöïc teá ñaõ coù phaùt hieän daàu vaø taàng, caùc lôùp thöôøng bò neùn chaët hôn vaø gaëp
condensat trong heä taàng Phuø Cöø ôû mieàn caùt keát xaùm traéng chöùa keát haïch siderit, xi
voõng Haø Noäi maêng carbonat. Beà daøy cuûa heä taàng trong
Treân maët caét ñòa chaán, heä taàng Phuø Cöø gieáng khoan naøy laø 760 m.
ñöôïc theå hieän baèng caùc pha soùng phaûn xaï Thöïc teá vieäc xaùc ñònh ranh giôùi giöõa heä
coù daïng song song hay hoãn ñoän, bieân ñoä taàng Tieân Höng vaø heä taàng Phuø Cöø naèm
lôùn, taàn soá cao, thöôøng lieân quan ñeán caùc döôùi thöôøng gaëp nhieàu khoù khaên do coù söï
taäp chöùa than. Ranh giôùi cuûa heä taàng vôùi thay ñoåi töôùng ñaù nhö ñaõ neâu treân. Phan
heä taàng Phong Chaâu naèm döôùi coù ñaëc tröng Huy Quynh, Ñoã Baït (1985) ñaõ phaùt hieän ôû
soùng goàm 1 ñeán 2 pha phaûn xaï maïnh, bieân phaàn döôùi cuûa heä taàng moät taäp caùt keát raát
ñoä cao, ñoä lieân tuïc toát. raén chaéc maøu xaùm chöùa caùc veát in laù thöïc
Tuoåi Miocen giöõa cuûa caùc phöùc heä hoaù vaät phaân boá töông ñoái roäng trong caùc gieáng
thaïch ñöôïc xaùc ñònh theo Florschuetzia khoan ôû mieàn voõng Haø Noäi, ñaõ coi ñaây laø
trilobata vôùi Fl. semilobata vaø theo daáu hieäu chuyeån sang giai ñoaïn traàm tích
Globorotalia mayeri, theo Orbulina universa luïc ñòa sau heä taàng Phuø Cöø vaø ñaùy cuûa taäp
(N9) caùt keát naøy coù theå coi laø ranh giôùi döôùi cuûa
Heä taàng Phuø Cöø ñöôïc hình thaønh trong heä taàng Tieân Höng.
moâi tröôøng ñoàng baèng chaâu thoå coù xen caùc Heä taàng Tieân Höng coù maët trong haàu
pha bieån chuyeån daàn sang chaâu thoå, chaâu heát caùc gieáng khoan ôû mieàn voõng Haø Noäi
thoå ngaäp nöôùc - tieàn chaâu thoå, theo höôùng vaø ngoaøi khôi vònh Baéc Boä vôùi thaønh phaàn
taêng daàn ra vònh Baéc Boä. chuû yeáu laø caùt keát, ôû phaàn treân thöôøng laø
Heä taàng Phuø Cöø naèm chænh hôïp treân heä caùt keát haït thoâ vaø saïn soûi keát, seùt keát, boät
taàng Phong Chaâu. keát, xen caùc væa than lignit. Möùc ñoä chöùa
Miocen treân than giaûm ñi roõ reät do traàm tích tam giaùc
144
- Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
chaâu ngaäp nöôùc, vôùi tính bieån taêng theo Höng chuû yeáu laø ñoàng baèng chaâu thoå, xen
höôùng tieán ra vònh Baéc Boä. Caùc lôùp caùt nhöõng pha bieån ven bôø (truõng Ñoâng Quan)
keát phaân lôùp daøy ñeán daïng khoái, maøu xaùm vaø tam giaùc chaâu ngaäp nöôùc phaùt trieån theo
nhaït, môø ñuïc hoaëc xaùm xanh, haït nhoû ñeán höôùng ñi ra vònh Baéc Boä.
thoâ, ñoä choïn loïc trung bình ñeán keùm, chöùa Pliocen
Heä taàng Vónh Baûo (N2 vb)
hoaù thaïch ñoäng vaät vaø vuïn than, gaén keát
trung bình ñeán keùm baèng xi maêng carbonat Naèm baát chænh hôïp treân traàm tích
vaø seùt. Seùt boät keát maøu xaùm luïc nhaït, xaùm Miocen, heä taàng Vónh Baûo ñaùnh daáu giai
saùng coù choã xaùm naâu, xaùm ñen (GK.104, ñoaïn phaùt trieån cuoái cuøng cuûa traàm tích Ñeä
102-HD) chöùa vuïn than vaø caùc hoùa thaïch, Tam trong mieàn voõng Haø Noäi - vònh Baéc
ñoâi khi coù glauconit, pyrit (GK.100, 103- Boä thuoäc beå Soâng Hoàng. Taïi maët caét trong
TH). Beà daøy cuûa heä taàng thay ñoåi trong GK.3 ôû Vónh Baûo, Haûi Phoøng töø 240-510m,
khoaûng 760-3.000 m. coù theå chia heä taàng Vónh Baûo laøm 2 phaàn:
Treân maët caét ñòa chaán, heä taàng Tieân phaàn döôùi chuû yeáu laø caùt, haït mòn maøu
Höng ñöôïc bieåu hieän baèng taäp ñòa chaán coù xaùm, vaøng chanh, phaân lôùp daøy, coù ñoä löïa
ñoä phaân lôùp keùm vaø phaûn xaï yeáu, truïc ñoàng choïn toát, ñoâi nôi coù nhöõng thaáu kính hay
pha ngaén, bieân ñoä cao, uoán neáp vaø coù nhieàu lôùp keïp cuoäi, saïn haït nhoû xen keõ; phaàn treân
lôùp coù bieåu hieän cuûa than. Heä taàng Tieân coù thaønh phaàn boät taêng daàn. Beà daøy chung
Höng tieáp xuùc vôùi heä taàng Phuø Cöø naèm cuûa heä taàng taïi gieáng khoan naøy ñaït khoaûng
döôùi baèng maët baát chænh hôïp coù daáu hieäu 270 m. Trong ñaù gaëp nhieàu hoùa thaïch ñoäng
bieån luøi ôû ñôùi naâng cao, vôùi 2 pha phaûn xaï vaät bieån nhö thaân meàm, san hoâ, truøng loã.
maïnh khoâng lieân tuïc. Heä taàng Vónh Baûo ñaõ ñöôïc phaùt hieän
Hoaù thaïch tìm thaáy trong heä taàng Tieân trong taát caû caùc gieáng khoan; töø GK.3 (ven
Höng goàm caùc veát in laù coå thöïc vaät, baøo töû bieån) tieán vaøo ñaát lieàn tính luïc ñòa cuûa traàm
phaán hoa, truøng loã vaø Nannoplankton, ñaëc tích taêng leân, vaø heä taàng mang ñaëc ñieåm
bieät coù moät phöùc heä ñaëc tröng goàm Quercus chaâu thoå chöùa than (GK.2, Phuø Cöø). Ngöôïc
lobbii, Ziziphus thaáy trong moät lôùp caùt keát laïi, tieán ra phía bieån traàm tích mang tính
haït vöøa daøy khoaûng 10 m, gaëp trong phaàn theàm luïc ñòa roõ: caùt bôû rôøi xaùm saùng ñeán
lôùn caùc gieáng khoan laáy maãu ôû mieàn voõng xaùm saãm, haït nhoû ñeán vöøa, ñoâi khi thoâ ñeán
Haø Noäi. Lôùp caùt keát naøy coøn thaáy ôû nhieàu raát thoâ, choïn loïc trung bình ñeán toát xen vôùi
nôi treân mieàn Baéc Vieät Nam nhö Taàm Chaû seùt maøu xaùm, xaùm xanh, meàm, chöùa mica,
(Na Döông, Laïng Sôn), Baïch Long Vó, nhieàu pyrit, glauconit vaø phong phuù caùc
Trònh Quaän (Phuù Thoï). maûnh voû ñoäng vaät bieån, thaáy ôû taát caû caùc
Tuoåi Miocen muoän cuûa heä taàng ñöôïc xaùc gieáng khoan (GK.104-QN, 103-TH, 107-
ñònh theo phöùc heä baøo töû phaán Dacrydium PA). Heä taàng Vónh Baûo coù chieàu daøy töø 200
ñeán 500 m vaø taêng daàn ra bieån.
– Ilex – Quercus – Florschuetzia trilobata
– Acrostichum vaø Stenochlaena, cuõng nhö Treân maët caét ñòa chaán, heä taàng ñöôïc
phöùc heä truøng loã Pseudorotalia-Ammonia. theå hieän baèng caùc phaûn xaï song song hoaëc
Moâi tröôøng traàm tích cuûa heä taàng Tieân gaàn song song, naèm ngang, taàn soá cao, bieân
145
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Heä taàng Baïch Tró (E3 bt)
ñoä trung bình, ñoä lieân tuïc toát. ÔÛ phaàn ñaùy
cuûa heä taàng, nôi tieáp xuùc vôùi heä taàng Tieân Caùc traàm tích luïc nguyeân phuû treân
Höng, thaáy maët baát chænh hôïp roõ töø caùc maët moùng tröôùc Ñeä Tam vaø naèm loùt ñaùy truõng
giaùn ñoaïn baøo moøn ôû mieàn voõng Haø Noäi Hueá vaø ñòa haøo Quaûng Ngaõi ñaõ ñöôïc moät
ñeán caùc daïng bieån tieán ôû phaàn trung taâm soá taùc giaû goïi laø loaït Hueá (J. Moris, 1993;
vònh Baéc Boä. E. Lamers, 1993) hay Loaït Ñaø Naüng (Ñoã
Tuoåi cuûa heä taàng ñöôïc xaùc ñònh laø Baït, 1993). Tuy nhieân tröôùc ñoù teân Hueá ñaõ
Pliocen trong khoaûng N18-N20 döïa ñöôïc Nguyeãn Ngoïc söû duïng ñeå ñaët teân cho
theo truøng loã Globigerina bulloides traàm tích Ñeä Töù (1983). Do vaäy maët caét ñaëc
(N5-N20), Globigerina nepenthes (N14- tröng cuûa heä taàng môû ra taïi gieáng khoan
N19), Globigerinoides ruber (N18-N23), Baïch Tró (GK.112-BT) nôi Leâ Ñình Thaùm
Globigerinoides conglobatus (N18-N23), ñaõ moâ taû, ñöôïc Ñoã Baït ñaët teân laø Heä taàng
vaø phöùc heä baøo töû phaán hoa Liquidambar- Baïch Tró (2001). Taïi ñaây, töø ñoä saâu 3.667m
Dacrydium vôùi söï coù maët cuûa Florschuetzia ñeán 3.936 m heä taàng phuû khoâng chænh hôïp
levipoli, Fl. Meridionalis. treân ñaù dolomit tuoåi Ñevon. Maët caét goàm
Heä taàng Vónh Baûo chuû yeáu hình thaønh chuû yeáu laø seùt boät keát xen caùc taäp caùt keát
trong moâi tröôøng theàm bieån, rieâng khu vöïc haït nhoû ñeán vöøa maøu xaùm, xaùm naâu vaø ít
rìa TB vaø TN cuûa mieàn voõng Haø Noäi traàm lôùp keïp moûng than. Ñaù seùt raát raén chaéc,
tích tích tuï trong ñieàu kieän ñoàng baèng chaâu phaân lôùp moûng ñeán trung bình maøu xaùm,
thoå coù aûnh höôûng cuûa bieån. xaùm saãm, chöùa caùc maûnh vuïn than hoaëc
b. Truõng Hueá - Ñòa haøo Quaûng Ngaõi vaät chaát höõu cô. Caùt keát haït nhoû ñeán trung
bình, baùn goùc caïnh ñeán baùn troøn caïnh, choïn
(NAM BEÅ SOÂNG HOÀNG)
loïc trung bình ñeán toát, maøu xaùm saùng, xaùm
(Hình 6.2)
PALEOGEN naâu nhaït gaén keát raén chaéc baèng xi maêng
Oligocen seùt, carbonat. Beà daøy chung cuûa heä taàng laø
Hình 6.2. Ñòa taàng toång hôïp Nam beå Soâng Hoàng
146
- Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
Baûng 6.2. Khaùi quaùt phaân chia ñòa taàng Nam beå Soâng Hoàng
269 m. Ñaây laø traàm tích ñöôïc thaønh taïo trung bình coøn ôû ñòa luyõ Tri Toân, traàm tích
trong moâi tröôøng aluvi, ñaàm hoà vaø ñoàng naøy raát moûng, chuû yeáu toàn taïi ôû moät vaøi
baèng chaâu thoå. loõm ñòa phöông nhoû, ñaëc tröng bôûi caùc phaûn
Phaùt trieån xuoáng phía Nam, ôû loâ 114 xaï hoãn ñoän, taàn soá thaáp lieân quan chuû yeáu
(GK.114-KT) heä taàng coù thaønh phaàn caùt keát ñeán tính luïc ñòa cuûa traàm tích. Ñaùng löu yù
nhieàu hôn vaø xen caùc lôùp seùt keát. Chuyeån taïi khu vöïc khoan 114-KT maëc duø ñaõ phaùt
sang ñòa haøo Quaûng Ngaõi, taïi caùc loâ 118 vaø hieän thaáy caùc hoaù thaïch ñònh tuoåi traàm tích
119 gaëp nhöõng lôùp ñaù luïc nguyeân töông ñoái laø Oligocen, nhöng treân maët caét ñòa chaán
daøy (>200 m) chuû yeáu goàm caùt keát haït vöøa, khoâng theå hieän ñaëc ñieåm vaø raát khoù lieân heä
thoâ, ñeán raát thoâ hoaëc ñoâi khi gaëp saïn vaø vaøo caùc traàm tích tuoåi naøy. Ñaây laø vaán ñeà
cuoäi keát, xen ít lôùp seùt boät keát vaø nhöõng væa caàn phaûi nghieân cöùu chi tieát hôn.
than (GK.118-CVX). Trong caùt keát, haït vuïn Tuoåi Oligocen cuûa heä taàng naøy ñöôïc
xaùc ñònh theo söï xuaát hieän cuoái cuøng
thöôøng baùn goùc caïnh ñeán baùn troøn caïnh, ñoä
(LAD) cuûa Cicatricosisporites dorogensis,
löïa choïn vaø maøi troøn keùm ñeán trung bình,
gaén keát chaéc baèng xi maêng seùt-carbonat. Lycopodiumsporites neogenicus,
Beà daøy cuûa heä taàng thay ñoåi trong khoaûng Verrutricolporites pachydermus,
Gothanipolis vaø theo söï xuaát hieän ñaàu tieân
100-300 m. Caùc traàm tích naøy hình thaønh
(FAD) cuûa Florschuetzia trilobata
trong ñieàu kieän noùn boài tích, ñoàng baèng tam
NEOGEN
giaùc chaâu ven bieån aûnh höôûng cuûa caùc doøng
Miocen döôùi
chaûy.
Heä taàng Soâng Höông (N11 sh)
Theo taøi lieäu ñòa chaán, heä taàng Baïch Tró
töông öùng vôùi taäp ñòa chaán goàm caùc phaûn Heä taàng Soâng Höông ñöôïc Leâ Ñình
xaï khoâng lieân tuïc, bieân ñoä cao, taàn soá thaáp Thaùm moâ taû vaø ñaët teân cho caùc traàm tích
ñeán trung bình ôû phaàn döôùi chuyeån leân treân luïc nguyeân tuoåi Miocen phaùt trieån trong
phaûn xaï khaù lieân tuïc, bieân ñoä cao, taàn soá truõng Hueá - ñòa haøo Quaûng Ngaõi. Tuy nhieân
147
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
nhöõng nghieân cöùu toång hôïp veà sau ñaõ döïa howardii, Crassoretitriletes nanhaiensis,
vaøo ñaëc ñieåm traàm tích ñeå giôùi haïn khoái caùc ñôùi truøng loã N5-N8 vôùi Praeorbulina,
löôïng cuûa heä taàng chæ goàm caùc traàm tích luïc Catapxydrax vaø caùc ñôùi Nannoplankton
nguyeân, ñaù voâi vaø dolomit hình thaønh trong NN2-NN4 vôùi Discoaster druggii,
Miocen sôùm. Helicosphaera ampliaperta, cuøng vôùi caùc
Heä taàng phaân boá khaù roäng raõi trong daïng Dinoflagellata: Cribroperidinium, vaø
truõng Hueá vaø ñòa haøo Quaûng Ngaõi. Theo Apteodinium.
taøi lieäu khoan ôû maët caét chuaån (GK.112- Moâi tröôøng traàm tích cuûa heä taàng Soâng
BT) taïi truõng Hueá, heä taàng chuû yeáu goàm Höông chuû yeáu thuoäc vuøng ñoàng baèng ven
seùt boät keát maøu xaùm, xaùm saùng, xaùm naâu bieån vaø theàm bieån.
raén chaéc chöùa voâi, vuïn than vaø ñoâi khi voû Miocen giöõa
Heä taàng Tri Toân (N12 tt)
truøng loã, xen caùc lôùp caùt keát raát moûng, maøu
xaùm saùng; ñaëc bieät thænh thoaûng coù xen keõ Taàng ñaù voâi phaân boá treân ñòa luyõ Tri
caùc lôùp keïp ñaù voâi, nhaát laø ôû phaàn treân cuûa Toân ñaõ ñöôïc moät soá taùc giaû moâ taû laø loaït
maët caét (trong khoaûng 2.437-2.925 m) vôùi Tri Toân (part.): J.Moris (1993), loaït Ñaø
beà daøy ñaït tôùi 25 m. Veà phía Nam caùc traàm Naüng (part.): BP (1991) hay heä taàng Ñaø
tích luïc nguyeân xen ñaù voâi töông töï cuõng Naüng (part.): C.Sladen, Hoaøng Ngoïc Ñang
thaáy phaùt trieån trong ñòa haøo Quaûng Ngaõi. (1997) vaø Phan Trung Ñieàn, (2000), nhöng
Coøn treân ñòa luyõ Tri Toân, heä taàng laïi chuû ñòa danh naøy ñaõ ñöôïc Saurin (1952) söû duïng
yeáu laø ñaù voâi vaø dolomit (GK.118-CVX, ñeå moâ taû heä taàng caùt vaøng tuoåi Pleistocen
119-CH); ñaù coù maøu xaùm nhaït, xaùm xanh phoå bieán ôû mieàn duyeân haûi Trung Trung Boä,
vaø raén chaéc; chuùng thöôøng lieân quan ñeán do ñoù chuùng toâi choïn teân ñôùi naâng Tri Toân
caùc traàm tích theàm bieån, nhöng raát ít di tích ñeå ñaët teân laïi heä taàng naøy. Maët caét chuaån
sinh vaät, tyû leä dolomit taêng daàn theo chieàu ñöôïc choïn ôû gieáng khoan 119-CH töø ñoä saâu
saâu. 1.454-2.165 m, bao goàm thuaàn ñaù voâi maøu
Beà daøy cuûa heä taàng Soâng Höông theo xaùm saùng, vaøng, xaùm naâu, xaùm saãm chöùa
taøi lieäu khoan thay ñoåi töø 100 ñeán 1.230 m, rong taûo, truøng loã kích thöôùc lôùn vaø san hoâ.
coøn theo taøi lieäu ñòa chaán coù theå daøy hôn. Ñaù coù kieán truùc töø haït vi tinh, haït nhoû ñeán
Taäp ñòa chaán töông öùng vôùi heä taàng Soâng aån tinh, ít nôi taùi keát tinh; caáu truùc thöôøng
Höông goàm caùc lôùp phaûn xaï khaù ñeàu, song daïng khoái, ít phaân lôùp, vôùi ñaëc tính ñoä roãng
ñoä lieân tuïc giaûm, ñoâi choã coù phaûn xaï mang vaø ñoä thaám raát toát. Chuùng coù ñoä cöùng trung
ñaëc tröng cuûa traàm tích ñoàng baèng ven bieån bình, ñoâi choã raén chaéc. Beà daøy cuûa heä taàng
xen caùc væa than?, coøn caùc phaûn xaï lieân ôû gieáng khoan naøy laø 711 m.
Phaùt trieån xuoáng truõng Hueá vaø ñòa haøo
quan ñeán ñaù voâi vaø dolomit thöôøng khoâng
Quaûng Ngaõi, heä taàng Tri Toân chuyeån sang
lieân tuïc vaø traéng. Heä taàng naèm khoâng chænh
traàm tích luïc nguyeân, trong ñoù seùt boät keát
hôïp treân heä taàng Baïch Tró.
chieám öu theá, xen ít caùt keát. Chuùng coù maøu
Tuoåi Miocen sôùm cuûa heä taàng
xaùm, xaùm saùng, chöùa voâi, gaén keát trung
ñöôïc xaùc ñònh theo söï phong phuù cuûa
bình ñeán cöùng. Beà daøy cuûa heä taàng thay ñoåi
Echiperiporites estelae, Magnastriatites
148
- Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
trong khoaûng 300-1.000 m. Caùc traàm tích khoái. Boät keát maøu xaùm, xaùm saãm, naâu,
treân thuoäc töôùng bieån noâng, ven bôø. phaân lôùp daøy ñeán daïng khoái, xi maêng laø seùt
Treân maët caét ñòa chaán, heä taàng ñöôïc vaø carbonat. Caùt keát maøu xaùm traéng, xaùm
ñaëc tröng baèng soùng ñòa chaán phaûn xaï song naâu, haït thöôøng mòn, baùn troøn caïnh, ñoä löïa
song, bieân ñoä cao ñoái vôùi caùc taäp ñaù voâi ôû choïn töø vöøa ñeán toát. Thaønh phaàn haït chuû
ñòa luyõ Tri Toân, coøn ôû truõng Hueá vaø ñòa haøo yeáu laø thaïch anh, xi maêng laø seùt, carbonat.
Quaûng Ngaõi thöôøng thaáy soùng coù bieân ñoä Ñaù voâi ôû caùc lôùp keïp moûng maøu xaùm saùng,
lôùn, taàn soá cao theå hieän caùc ñaù luïc nguyeân. xaùm vaøng, cöùng vöøa ñeán chaéc, daïng khoái,
Tín hieäu ñòa chaán thay ñoåi töø Taây sang coù choã daøy 0,5-2 m (GK.120-CS) chöùa seùt
Ñoâng, lieân quan ñeán traàm tích moâi tröôøng boät vaø phong phuù ñoäng vaät bieån. Beà daøy
theàm vaø söôøn theàm khaù roõ. cuûa heä taàng ôû gieáng khoan naøy laø 664m.
Heä taàng Tri Toân naèm chænh hôïp treân Heä taàng Quaûng Ngaõi phaùt trieån töông
heä taàng Soâng Höông. Caùc traàm tích cuûa heä ñoái ñeàu khaép toaøn vuøng truõng, coù chieàu daøy
taàng ñöôïc thaønh taïo trong moâi tröôøng bieån thay ñoåi trong khoaûng 500-800 m.
noâng, theàm bieån vaø ñoàng baèng ven bieån. Treân maët caét ñòa chaán, ñaây laø taäp ñòa
Heä taàng ñöôïc xeáp vaøo Miocen giöõa döïa chaán coù caùc phaûn xaï song song, ñoä lieân tuïc
vaøo hoaù thaïch coå sinh. Ñaùng löu yù laø caùc toát, bieân ñoä trung bình ñeán lôùn, taàn soá cao.
phöùc heä coå sinh trong khu vöïc coù söï khaùc Moâi tröôøng thaønh taïo cuûa heä taàng thay ñoåi
bieät: phöùc heä Miogypsina-Lepidocyclina, töø ñoàng baèng chaâu thoå ñeán bieån ven bôø,
Orbulina universa vôùi caùc taûo khoâng xaùc bieån saâu. Quan heä vôùi heä taàng Tri Toân ñöôïc
ñònh chæ tìm thaáy trong ñaù voâi ôû caùc gieáng theå hieän laø maët baát chænh hôïp bieån tieán vôùi
khoan treân loâ 118-121, trong khi baøo töû hai pha phaûn xaï maïnh khoâng lieân tuïc vaø coù
phaán hoa vaø Nannoplankton tìm thaáy trong giaùn ñoaïn baøo moøn ôû gaàn caùc ñöùt gaõy lôùn.
traàm tích luïc nguyeân ôû truõng Hueá vaø ñòa Söï phong phuù cuûa Dacrydium vaø FAD
haøo Quaûng Ngaõi. cuûa Stenochlaena laurifolia cuøng vôùi
Trong ñaù voâi thuoäc caùc loâ 118, 119 ñaõ LAD cuûa Fl. trilobata giuùp xaùc ñònh tuoåi
phaùt hieän ñöôïc caùc væa khí coù haøm löôïng Miocen muoän. Theâm vaøo ñoù, caùc Foram
khí CO2 cao. vaø caùc Nannoplankton thuoäc caùc ñôùi tuoåi
Miocen treân Miocen muoän cuõng ñaõ ñöôïc xaùc ñònh theo
Heä taàng Quaûng Ngaõi (N1 qn) Discoaster quinqueramus (NN10-NN11)
3
Maët caét chuaån cuûa heä taàng Quaûng Ngaõi Heä taàng Quaûng Ngaõi thaønh taïo trong
ñöôïc Leâ Ñình Thaùm moâ taû treân cô sôû taøi moâi tröôøng ñoàng baèng ven bieån, bieån noâng,
lieäu GK. 119-CH naèm ngay ven rìa ñòa haøo theàm luïc ñòa vaø bieån saâu.
Quaûng Ngaõi, töø ñoä saâu 790 m ñeán 1.454 m. Pliocen
Heä taàng Bieån Ñoâng (N2 bñ)
Taïi ñaây, heä taàng bao goàm chuû yeáu laø seùt keát
xen keõ caùc lôùp moûng boät keát, caùt keát vaø ít Teân Bieån Ñoâng ñaët cho heä taàng naøy döïa
ñaù voâi, chöùa vaät chaát than, pyrit, glauconit. vaøo söï lieân keát caùc traàm tích phaùt trieån treân
Seùt keát maøu töø xaùm saùng ñeán xaùm saãm, ñoä toaøn boä theàm luïc ñòa Vieät Nam ôû Bieån Ñoâng
cöùng trung bình, ñoâi choã raén chaéc, daïng trong Pliocen ñöôïc Leâ Vaên Cöï phaùt hieän vaø
149
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
moâ taû ñaàu tieân (1982) ôû caùc beå Cöûu Long song hoaëc gaàn song song, naèm ngang, bieân
vaø Nam Coân Sôn laø “ñieäp” Bieån Ñoâng. ñoä lôùn, ñoä lieân tuïc toát, lieân quan ñeán caùc
Khu vöïc Nam beå Soâng Hoàng maët caét ñaëc traàm tích seùt, boät cuûa vuøng bieån noâng ñeán
tröng cho heä taàng ñöôïc choïn taïi GK. 114- bieån saâu. ÔÛ ñaùy cuûa taäp naøy thaáy roõ maët
KT töø ñoä saâu 759 ñeán 1.084 m. Heä taàng coù giaùn ñoaïn baøo moøn vaø theá naèm daïng bieån
thaønh phaàn chuû yeáu laø seùt, boät keát xaùm, ít tieán lieân quan ñeán maët baát chænh hôïp giöõa
seùt voâi maøu xaùm saùng ñeán xaùm ñoû, meàm bôû caùc heä taàng Bieån Ñoâng vaø Quaûng Ngaõi.
vaø caùt bôû rôøi, maøu xaùm ñeán xaùm saãm, haït Tuoåi cuûa traàm tích ñöôïc xaùc ñònh theo
mòn ñeán trung bình, ñoä löïa choïn trung bình, hoaù thaïch baøo töû phaán hoa thuoäc phöùc heä
baùn saéc caïnh ñeán troøn caïnh, thaønh phaàn haït Dacrydium- Florschuetzia meridionalis vaø
chuû yeáu laø thaïch anh, chöùa caùc oå voâi. Trong hoaù thaïch truøng loã khaù phong phuù vaø goàm
seùt keát vaø caùt coù nhieàu voû hoaù thaïch truøng caùc loaøi cuûa Pseudorotalia, Asterorotalia,
loã, thaân meàm, reâu ñoäng vaät, vv… Beà daøy (N18-N23),
Gobigerinoides. ruber
cuûa heä taàng ôû gieáng khoan naøy ñaït 325 m. Gl. obliquus (N17-N21), Globorotalia
Heä taàng Bieån Ñoâng phuû kín toaøn khu margaritae (N18-N20) cuõng nhö hoaù thaïnh
vöïc Nam beå Soâng Hoàng. Nhìn chung, maët Nannoplankton Ceratholithus rugosus,
caét ôû caùc nôi coù neùt töông töï vôùi maët caét ñaëc Cyclococcolithus formosus, Discoaster
tröng cuûa heä taàng moâ taû beân treân, theå hieän argutus, Discoaster broweri, Calcidiscus
moät giai ñoaïn phaùt trieån traàm tích gioáng macintyrei, Reticulofenestra pseudoumbilica
nhau trong khu vöïc naøy. thuoäc caùc ñôùi NN12-NN15 tuoåi Pliocen.
Maët caét ñòa chaán cuûa heä taàng deã daøng Moâi tröôøng traàm tích cuûa heä taàng Bieån
lieân heä vôùi khu vöïc phía Baéc (vònh Baéc Boä) Ñoâng ôû khu vöïc naøy thuoäc töôùng bieån noâng
vaø phía Nam (caùc beå Phuù Khaùnh, Cöûu Long, ñeán saâu, lieân quan ñeán söï phaùt trieån cuûa
Nam Coân Sôn). Ñoù laø caùc taäp phaûn xaï song theàm luïc ñòa Bieån Ñoâng.
Hình 6.3. Ñòa taàng toång hôïp beå Tö chính - Vuõng Maây
150
- Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
2.3. Beå Tö Chính Vuõng Maây Heä taàng Phuùc Taàn (N13 pht)
Bao goàm ñaù voâi aùm tieâu, vaø daïng neàn
Tö Chính - Vuõng Maây laø beå traàm tích
maøu traéng coù nhieàu hang hoác phaùt trieån,
nöôùc saâu môùi ñöôïc nghieân cöùu sô boä treân
v..v.. caùt boät seùt chöùa caùc baøo töû phaán
cô sôû taøi lieäu ñòa chaán khu vöïc- Hieän vò trí
Florschuetzia meridionalis Antocerisporites,
cuûa beå trong caáu truùc chung coøn nhieàu vaán
vaø caùc Foram lôùn Lepidocyclina,
ñeà chöa roõ. Trong khu vöïc coù duy nhaát moät
Miogypsina.
gieáng khoan ( PV-94) ôû ñôùi cao Tö Chính.
Pliocen
Treân cô sôû taøi lieäu gieáng khoan naøy Ñoã Baït
Heä taàng Bieån Ñoâng (N2 bñ)
vaø Ngoâ Xuaân Vinh (2000) ñaõ nghieân cöùu
Heä taàng Bieån Ñoâng bao goàm caùt boät seùt
vaø xaây döïng coät ñòa taàng toång hôïp cuûa beå
bôû rôøi, ñaù voâi aùm tieâu san hoâ, ñaù voâi sinh
nhö sau (Hình 6.3):
vaät daïng khoái maøu traéng chöùa phong phuù
Moùng tröôùc Ñeä Tam laø caùc ñaù ryolit,
caùc vuïn sinh vaät, san hoâ taûo truøng loã...
andesit vaø ñaù bò bieán ñoåi vaø nöùt neû maïnh.
PALEOGEN 2.3. Beå Cöûu Long
Heä taàng Vuõng Maây (E3?)
(Hình 6.4)
Traàm tích heä taàng Vuõng Maây (E3?) goàm
PALEOGEN
caùc ñaù luïc nguyeân caùt keát, seùt keát raén chaéc
Eocen
coù caùc maûnh vuïn than phuû baát chænh hôïp
Heä taàng Caø Coái (E2 cc)
treân moùng tröôùc Ñeä Tam.
Maët caét chuaån cuûa heä taàng Caø Coái ñöôïc
NEOGEN
xaùc laäp taïi gieáng khoan Cöûu Long 1, xaõ Caø
Miocen döôùi
Coái, Huyeän Traø Cuù, tænh Traø Vinh ôû ñoàng
Traàm tích Miocen döôùi: Do maët caét cuûa
baèng Nam Boä trong khoaûng ñoä saâu 1.220-
gieáng khoan naèm ôû ñôùi cao Tö Chính neân
2.100m (Nguyeãn Giao 1982).
chöa gaëp ñöôïc caùc traàm tích cuï theå. Chuùng
Heä taàng chuû yeáu goàm caùc ñaù vuïn thoâ
chæ ñöôïc döï baùo theo taøi lieäu ñòa chaán coù
maøu xaùm traéng, naâu ñoû, ñoû tím, nhö cuoäi
toàn taïi ôû caùc truõng saâu, ñòa haøo heïp vaø ñöôïc
keát, saïn keát, caùt keát haït vöøa vaø thoâ ñeán
ñaëc tröng baèng caùc taäp caùt - seùt xen keõ hình
raát thoâ chöùa cuoäi saïn vaø ít lôùp seùt keát. Caùc
thaønh trong ñieàu kieän ñoàng baèng chaâu thoå
traàm tích naøy naèm baát chænh hôïp treân moùng
hoaëc bieån ven bôø.
laø ñaù phun traøo (andesit vaø tuf andesit) coù
Miocen giöõa
tuoåi tröôùc Kainozoi.
Heä taàng Tö Chính (N12 tc)
Cuoäi keát, saïn keát vaø caùt keát thöôøng coù
Phaàn döôùi cuûa heä taàng Tö Chính chuû
caáu taïo daïng khoái hoaëc phaân lôùp raát daøy,
yeáu laø caùc traàm tích luïc nguyeân cuoäi, caùt,
ñoä löïa choïn keùm. Thaønh phaàn chính cuûa
boät, seùt keát vaø caùc lôùp than chuyeån leân
cuoäi vaø saïn laø caùc ñaù phun traøo (andesit, tuf
phaàn treân laø ñaù voâi aùm tieâu vaø daïng neàn
andesit, dacit, ryolit), ñaù bieán chaát (quarzit,
maøu traéng traéng xaùm chöùa Florschuetzia
ñaù phieán mica), ñaù voâi vaø ít maûnh granitoid.
trilobata, F. meridionalis vaø caùc Foram lôùn
Ñaây laø caùc traàm tích thaønh taïo trong moâi
Lepidocyclina, Miogypsina.
Miocen treân tröôøng luïc ñòa (deluvi, proluvi, aluvi..) trong
151
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Hình 6.4. Ñòa taàng toång hôïp beå Cöûu Long
ñieàu kieän naêng löôïng cao cuûa thôøi kyø ñaàu naèm döôùi noù. Theo taøi lieäu ñòa chaán, heä
suït luùn, taùch giaõn hình thaønh caùc ñòa haøo, taàng Caø Coái phuû baát chænh hôïp treân caùc
do vaäy dieän phaân boá cuûa chuùng chaéc chaén thaønh taïo tröôùc Ñeä Tam. Beà daøy heä taàng
chæ giôùi haïn ôû söôøn cuûa moät soá hoá suït saâu ôû vuøng cöûa Soâng Haäu khoaûng 1.000 m, ôû
cuûa beå Cöûu Long. Beà daøy cuûa heä taàng taïi trung taâm cuûa beå coù theå daøy hôn. Heä taàng
gieáng khoan Cöûu Long laø 880 m. chæ phaân boá haïn cheá trong caùc loõm suït saâu
Nhìn chung maët caét ñòa chaán töø ñaát lieàn neân ôû caùc gieáng khoan ít khi baét gaëp. Caùc di
ra phía Ñoâng cuûa beå goàm 2 phaàn: phaàn treân tích coå sinh ngheøo naøn, chæ coù baøo töû phaán,
coù phaûn xaï hoãn ñoän hoaëc daïng voøm, bieân taïo thaønh phöùc heä Trudopollis - Plicapollis.
ñoä cao, taàn soá thaáp, ñoä lieân tuïc keùm ñeán Hieän phöùc heä naøy môùi tìm thaáy ôû khoan
toát; phaàn döôùi phaûn xaï khoâng phaân dò, loän Cöûu Long 1 (trong khoaûng 1.255-2.100
xoän, bieân ñoä cao, taàn soá thaáp, ñoä lieân tuïc m), goàm Cicatricosisporites, ñaëc bieät coù
keùm, traàm tích aluvi - ñaàm hoà. Trudopollis vaø Plicapollis laø nhöõng daïng
Taïi moät soá nôi, nhö ôû caáu taïo Soùi cuõng ñònh tuoåi Eocen cho traàm tích chöùa chuùng.
phaùt hieän moät taäp cuoäi keát, saïn keát vaø caùt Oligocen döôùi
Heä taàng Traø Cuù (E31 tc)
keát haït thoâ daïng khoái daøy tôùi 339 m phuû baát
chænh hôïp tröïc tieáp treân ñaù moùng granitoid Heä taàng Traø Cuù ñöôïc xaùc laäp taïi gieáng
tuoåi Jura. Cuoäi saïn keát coù ñoä löïa choïn vaø khoan CL-1 thuoäc xaõ Caø Coái, huyeän Traø
maøi troøn keùm, tuy nhieân chuùng coù ñoä gaén Cuù, tænh Traø Vinh (Nguyeãn Giao 1982; Leâ
keát toát hôn do naèm ôû ñoä saâu lôùn hôn vaø Vaên Cöï 1982). Taïi ñaây, trong khoaûng ñoä
thaønh phaàn cuoäi saïn chuû yeáu goàm granitoid saâu 1.082-1.220 m. Heä taàng Traø Cuù ñaëc
coù thaønh phaàn gaàn töông töï caùc ñaù moùng tröng baèng söï xen keõ giöõa caùt, soûi keát vôùi
152
- Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
Baûng 6.3. Khaùi quaùt phaân chia ñòa taàng beå Cöûu Long
nhöõng lôùp boät seùt chöùa cuoäi, saïn, soûi. Haït Heä taàng Traø Cuù hình thaønh trong caùc
cuoäi saïn coù thaønh phaàn thaïch hoïc khaùc ñieàu kieän moâi tröôøng traàm tích khaùc nhau
nhau, chuû yeáu laø andesit vaø granit. Beà töø söôøn tích, luõ tích, boài tích, soâng, keânh
daøy cuûa heä taàng ôû gieáng khoan CL-1 ñaït laïch ñeán ñaàm hoà, vuõng vònh.
138 m. Heä taàng Traø Cuù coù beà daøy thay ñoåi töø
Vaøo vuøng trung taâm beå Cöûu Long, thaønh 100 ñeán 500 m ôû caùc voøm naâng, coøn ôû caùc
phaàn traàm tích cuûa heä taàng Traø Cuù mòn daàn truõng ñòa haøo ñaït tôùi treân 1.000 m. Theo taøi
vaø luùc ñaàu chuùng ñöôïc xeáp vaøo phaàn döôùi lieäu ñòa chaán, heä taàng ñöôïc theå hieän baèng
cuûa heä taàng Traø Taân. Chuùng phaàn lôùn laø taäp ñòa chaán E, töông öùng vôùi phaàn döôùi taäp
caùc lôùp seùt keát giaøu vaät chaát höõu cô, seùt keát ñòa chaán naøy vaø coù ñaëc ñieåm phaân dò ít, ñoä
chöùa nhieàu vuïn thöïc vaät vaø seùt keát chöùa lieân tuïc keùm, bieân ñoä khaù lôùn, taàn soá thaáp,
than (chieám khoaûng 60-90% maët caét) ñoâi khoâng coù quy luaät phaân lôùp, thöôøng phuû baát
khi coù caùc lôùp than maøu ñen, töông ñoái raén chænh hôïp tröïc tieáp treân caùc ñaù moùng.
chaéc. Phaàn lôùn ñaù seùt bò bieán ñoåi thöù sinh Taøi lieäu coå sinh trong heä taàng raát
vaø neùn eùp maïnh thaønh ñaù phieán seùt maøu ngheøo naøn; môùi chæ phaùt hieän thaáy ít baøo
xaùm saãm, xaùm luïc hoaëc xaùm naâu, xen vôùi töû phaán hoa laø Magnastriatites howardi,
caùc lôùp moûng boät keát vaø caùt keát, ñoâi khi coù Verrucatosporites, Triletes, Pinuspollenites,
caùc lôùp seùt voâi. Thaønh phaàn cuûa taäp seùt keát Oculopollis tuoåi Eocen - Oligocen, xaùc ñònh
naøy goàm kaolinit, ilit vaø clorit, nhieàu nôi theo Oculopollis (LAD trong Eocen muoän)
phuû tröïc tieáp leân moùng (voøm trung taâm moû vaø Magnastriatites howardi (FAD trong
Baïch Hoå, Raïng Ñoâng) vaø ñoùng vai troø laø Eocen muoän). Tuy nhieân, döïa treân quan heä
moät taàng chaén toát mang tính ñòa phöông cho ñòa taàng naèm treân heä taàng Caø Coái (Eocen),
caùc væa chöùa daàu trong ñaù moùng ôû moû Baïch heä taàng Traø Cuù ñöôïc coi laø coù tuoåi Oligocen
Hoå, ÑN Roàng, Raïng Ñoâng, Sö Töû Ñen v.v. sôùm. Heä taàng naèm khoâng chænh hôïp coù nôi
153
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
treân heä taàng Caø Coái, coù nôi treân ñaù moùng. khu vöïc, ñaëc bieät laø töø phaàn trung taâm cuûa
Oligocen giöõa - treân beå keùo daøi veà phía ÑB, nôi aûnh höôûng cuûa
Heä taàng Traø Taân (E32-3 tt) moâi tröôøng bieån ngaøy moät taêng leân. Trong
Heä taàng Traø Taân laàn ñaàu tieân ñöôïc moâ khi ñoù, tyû leä caùt chieám öu theá, xen keõ seùt,
taû taïi gieáng khoan 15A-IX ñaët treân caáu taïo boät thuoäc moâi tröôøng boài tích, soâng, ñoàng
Traø Taân ôû khoaûng ñoä saâu 2.535 - 3.038 m baèng chaâu thoå gaëp töông ñoái phoá bieán taïi
(Ngoâ Thöôøng San 1981). Taïi ñaây, traàm tích ñôùi naâng trung taâm (caáu taïo Baïch Hoå vaø
chuû yeáu bao goàm caùt keát haït nhoû ñeán vöøa ÑN Roàng) vaø phaàn lôùn loâ 16, 17 ôû rìa phía
maøu xaùm traéng, xi maêng carbonat, chuyeån Taây vaø phaàn TB cuûa beå.
daàn leân treân coù nhieàu lôùp boät keát, seùt keát Nhìn chung, heä taàng Traø Taân coù beà daøy
maøu naâu vaø ñen, xen caùc lôùp moûng than, coù quan saùt theo gieáng khoan thay ñoåi töø 400
choã chöùa glauconit. Ñaù bieán ñoåi ôû giai ñoaïn ñeán 800 m, coøn ôû caùc nôi truõng coù theå ñaït
catagen muoän. Ñöôøng cong ñòa vaät lyù ñieän ñeán 1.500 m. Treân maët caét ñòa chaán, heä
taàng ñaëc tröng baèng taäp ñòa chaán maø phaàn
coù ñieän trôû suaát raát cao ôû phaàn döôùi vaø thaáp
döôùi laø nhöõng vuøng phaûn xaï gaàn nhö traéng,
ôû phaàn treân; coøn ñöôøng gamma thì ngöôïc
bieân ñoä thaáp vôùi taàn soá trung bình ñeán cao,
laïi. Beà daøy cuûa heä taàng ôû gieáng khoan naøy
coøn ôû phía treân phaûn xaï coù bieân ñoä lieân tuïc
ñaït 503 m.
toát, taàn soá trung bình, bieân ñoä khaù, phaân lôùp
Heä taàng Traø Taân phaân boá roäng raõi hôn
toát. Phaàn phía Taây, ôû caùc loâ 16, 17 taäp ñòa
so vôùi heä taàng Traø Cuù vaø coù beà daøy thay
chaán coù phaûn xaï song song, bieân ñoä vöøa ñeán
ñoåi khaù maïnh ôû caùc vuøng khaùc nhau cuûa
maïnh, ñoä lieân tuïc trung bình ñeán toát, taàn soá
beå. Nhìn chung, coù leõ vaøo thôøi kyø thaønh taïo
thaáp. Phaàn trung taâm coù phaûn xaï song song,
heä taàng naøy ñòa hình coå cuûa moùng tröôùc Ñeä
phaân kyø, vaéng maët ôû caùc ñôùi naâng (nhö ôû
Tam ít nhieàu ñaõ ñöôïc san baèng hôn so vôùi
moû Roàng), vaän toác lôùp ñaït 3.100-3.600 m/s,
thôøi kyø tröôùc. Trong ñieàu kieän coå ñòa lyù nhö
tyû leä caùt/seùt thaáp, ñöôøng ñieän trôû suaát cao.
vaäy, maët caét heä taàng Traø Taân coù söï xen keõ
Caùc ñaëc tröng treân phaûn aùnh caùc traàm tích
giöõa seùt keát (chieám 40-70% maët caét, ñaëc
ñaàm hoà.
bieät laø caùc loâ ôû phaàn ÑB cuûa beå), boät keát,
Tuoåi Oligocen giöõa-muoän cuûa
caùt keát vaø ôû nhieàu nôi thaáy xuaát hieän caùc
heä taàng Traø Taân ñöôïc xaùc ñònh theo
lôùp ñaù phun traøo coù thaønh phaàn khaùc nhau.
Heä taàng Traø Taân ñöôïc taïo thaønh trong Cicatricosisporites, Verrutricolporites
pachydermus vaø Florschuetzia trilobata.
ñieàu kieän moâi tröôøng khoâng gioáng nhau
Ñaëc bieät heä taàng chöùa nhieàu vaät lieäu
giöõa caùc khu vöïc; töø ñieàu kieän soâng boài
höõu cô daïng sapropel voâ ñònh hình, daïng
tích, ñoàng baèng chaâu thoå, ñaàm laày - vuõng
vaät lieäu höõu cô sinh thaønh trong ñieàu kieän
vònh ñeán xen keõ caùc pha bieån noâng. Thaønh
hoà thieáu oxy. Tính chaát naøy Morley goïi
phaàn traàm tích chuû yeáu laø seùt giaøu vaät
laø “töôùng sapropel” trong khi phaân tích
chaát höõu cô vaø caùc taøn tích thöïc vaät thuoäc
caùc gieáng khoan treân loâ 15. Ngoaøi ra coøn
töôùng ñaàm hoà, ñaàm laày vuõng vònh chòu aûnh
gaëp nhieàu Taûo nöôùc ngoït nhö Pediastrum,
höôûng cuûa bieån ôû caùc möùc ñoä khaùc nhau,
phaùt trieån töông ñoái roäng raõi trong haàu heát Bosidinia.
154
- Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
Heä taàng Traø Taân naèm chænh hôïp treân heä Heä taàng Baïch Hoå coù beà daøy thay ñoåi töø
taàng Traø Cuù. 400 ñeán hôn 800 m. Treân maët caét ñòa chaán,
NEOGEN ôû phía trung taâm heä taàng Baïch Hoå töông
Miocen döôùi öùng vôùi taäp ñòa chaán ñaëc tröng bôûi caùc phaûn
Heä taàng Baïch Hoå (N11 bh) xaï coù daïng song song, bieân ñoä trung bình,
Maët caét chuaån cuûa heä taàng Baïch Hoå ñoä lieân tuïc keùm, theå hieän moâi tröôøng ñoàng
ñöôïc moâ taû taïi gieáng khoan BH1, töø ñoä baèng ven bôø, bieån noâng, naêng löôïng trung
saâu 2.037 ñeán 2.960 m (Ngoâ Thöôøng San bình ñeán cao, tyû leä caùt seùt thaáp, phaân lôùp
1981). Maët caét goàm 2 phaàn: phaàn döôùi chuû moûng. Ñöôøng gamma thay ñoåi töø thaáp ñeán
yeáu laø seùt keát, caùt keát phaân lôùp moûng maøu cao, ñieän trôû suaát ôû möùc ñoä trung bình. ÔÛ
xaùm ñen, xaùm xanh, chuyeån leân treân haøm phaàn phía Taây taäp ñòa chaán coù phaûn xaï loän
löôïng caùt keát taêng daàn vaø xen caùc lôùp boät xoän ñeán song song, bieân ñoä trung bình ñeán
keát maøu xaùm ñeán naâu. Phaàn treân chuû yeáu khaù, ñoä lieân tuïc keùm ñeán trung bình, taàn soá
laø seùt keát maøu xaùm naâu chuyeån daàn leân seùt trung bình ñeán cao, bieåu hieän söï thay ñoåi
keát maøu xaùm xanh, ñoàng nhaát, chöùa hoaù töôùng thoâ daàn veà phía Taây.
thaïch ñoäng vaät bieån thuoäc nhoùm Rotalia Hoaù thaïch töông ñoái phong phuù bao
neân goïi laø seùt Rotalia (chuû yeáu laø Ammonia goàm baøo töû phaán hoa, nannoplankton vaø
kích thöôùc 1/10 mm). Beà daøy cuûa heä taàng ôû truøng loã thuoäc caùc phöùc heä vaø ñôùi sau:
gieáng khoan BH1 ñaït 923 m. - Magnastriatites howardi, Florschuetzia
Quan saùt trong toaøn khu vöïc cho thaáy levipoli, ñôùi Rotalia, Pediastrum –
heä taàng Baïch Hoå phaùt trieån khaù roäng khaép. Botryococcus, vaø caùc Dinoflagellata:
Phaàn döôùi goàm caùt keát kích thöôùc haït khaùc Cribroperidinum, Apteodinium, ñaõ ñònh tuoåi
nhau xen keõ boät keát vaø seùt keát, ñoâi nôi coù Miocen sôùm cho heä taàng.
chöùa vuïn than hình thaønh trong moâi tröôøng Heä taàng Baïch Hoå naèm khoâng chænh hôïp
aluvi ñeán ñoàng baèng chaâu thoå ngaäp nöôùc treân heä taàng Traø Taân.
trong ñieàu kieän naêng löôïng thay ñoåi khaù Miocen giöõa
Heä taàng Coân Sôn (N12 cs)
maïnh töø vuøng naøy ñeán vuøng khaùc. Phaàn
treân ôû haàu heát moïi nôi phaùt trieån seùt keát Heä taàng Coân Sôn ñöôïc moâ taû laàn ñaàu
töông ñoái saïch, chöùa nhieàu hoaù thaïch bieån tieân taïi gieáng khoan 15B-1X treân caáu taïo
noâng Rotalia xen keõ caùc lôùp boät keát, ít lôùp Soâng Ba töø ñoä saâu 1583 ñeán 2248 m (Ngoâ
caùt keát haït nhoû, maøu xaùm luïc chöùa nhieàu Thöôøng San 1981), goàm caùt keát thaïch anh,
glauconit. Nhìn chung heä taàng ñöôïc thaønh haït nhoû laø chuû yeáu coù xen 1-2 lôùp haït thoâ
taïo trong moâi tröôøng bieån, bieån noâng coù ñoä löïa choïn töø trung bình ñeán keùm, xi maêng
xu höôùng taêng daàn khi ñi töø rìa TN cuûa beå laø seùt vaø ít carbonat, ôû phaàn treân coù xen ít
(loâ 16, 17, rìa TN caáu taïo Roàng) qua phaàn lôùp seùt vaø boät keát maøu naâu, maøu xaùm vaø
trung taâm ñeán khu vöïc phía ÑB beå (caùc loâ thaáu kính than. Beà daøy chung ñaït 665 m.
01 vaø 15). Heä taàng Coân Sôn phaân boá töông ñoái
Toaøn boä traàm tích Miocen döôùi heä taàng khaép trong toaøn beå Cöûu Long, hình thaønh
Baïch Hoå phaûn aùnh moät quaù trình bieån tieán. trong ñieàu kieän moâi tröôøng thay ñoåi töø
155
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
soâng, ñoàng baèng chaâu thoå (caùc loâ 16, 17 vaø Heä taàng Coân Sôn naèm chænh hôïp treân
TN Roàng) ñeán, ñaàm laày ven bieån vaø bieån heä taàng Baïch Hoå.
noâng (loâ 9, 1, 2, 15-1, 15-2). Tính chaát bieån Miocen treân
Heä taàng Ñoàng Nai (N13 ñn)
taêng daàn khi ñi töø phía döôùi leân.
Phaàn döôùi cuûa heä taàng chuû yeáu goàm caùt Maët caét chuaån cuûa heä taàng Ñoàng Nai
keát haït töø nhoû ñeán thoâ ñoâi khi chöùa cuoäi vaø ñöôïc xaùc laäp taïi gieáng khoan 15G-1X treân
saïn (gieáng khoan 17-ÑÑ, R-4, R-6, Soùi-1, caáu taïo Ñoàng Nai, nôi heä taàng mang teân
15-G), maøu xaùm, xaùm traéng, phaân lôùp daøy (Ngoâ Thöôøng San 1981). Taïi ñaây töø ñoä saâu
tôùi daïng khoái, ñoä choïn loïc vaø maøi troøn thay 650 ñeán 1.330 m maët caét goàm nhöõng lôùp caùt
ñoåi töø trung bình ñeán keùm. Caùt keát thöôøng keát haït nhoû ñeán vöøa, caùt saïn keát, chuyeån
chöùa caùc maûnh vuïn truøng loã vaø ñoâi khi daàn leân laø caùt keát xen boät keát, seùt keát vaø
coù glauconit cuøng nhieàu caùc vuïn than. Ñaù than. Coù nôi caùt keát chöùa pyrit vaø glauconit.
gaén keát yeáu tôùi bôû rôøi baèng xi maêng seùt vaø Ñöôøng cong ñòa vaät lyù gieáng khoan phaân dò
carbonat. Phaàn treân chuyeån daàn sang caùt roõ, theå hieän thaønh phaàn haït thoâ laø chuû yeáu.
keát haït mòn, haït nhoû xen keõ caùc lôùp seùt keát, Beà daøy cuûa heä taàng ôû gieáng khoan naøy laø
seùt chöùa voâi hoaëc ñoâi khi laø caùc lôùp ñaù voâi 680 m.
moûng maøu xaùm xanh ñeán xaùm luïc, naâu ñoû, Heä taàng Ñoàng Nai coù maët trong toaøn beå
vaøng naâu loang loå (gieáng khoan Soùi-1, 15- Cöûu Long, bao goàm caùc traàm tích ñöôïc hình
G, Roàng-6), caùc lôùp seùt chöùa than, caùc thaáu thaønh trong moâi tröôøng soâng, ñoàng baèng
kính hoaëc caùc lôùp than moûng maøu ñen. chaâu thoå, ñaàm laày ven bieån. Traàm tích ñang
Heä taàng Coân Sôn coù beà daøy thay ñoåi ôû giai ñoaïn thaønh ñaù sôùm; ñaù môùi chæ ñöôïc
töø 660 ñeán 1.000 m. Treân maët caét ñòa chaán gaén keát yeáu hoaëc coøn bôû rôøi vaø deã tan vuïn.
quan saùt thaáy caùc phaûn xaï song song, bieân Heä taàng coù theå phaân thaønh hai phaàn chính:
ñoä lôùn, ñoä lieân tuïc toát, taàn soá cao. ÔÛ phaàn Phaàn döôùi goàm chuû yeáu laø caùc traàm tích
phía Ñoâng caùc phaûn xaï coù ñoä lieân tuïc keùm haït thoâ nhö caùt haït vöøa ñeán thoâ laãn saïn,
hôn, bieân ñoä lôùn hôn, taàn soá trung bình ñaëc soûi ñoâi khi chöùa cuoäi, phaân lôùp daøy hoaëc
tröng cho traàm tích ñaàm laày, ñoàng baèng ven daïng khoái, ñoä choïn loïc vaø maøi troøn trung
bieån, naêng löôïng cao, tyû leä caùt/seùt trung bình ñeán keùm, thöôøng chöùa nhieàu maûnh
bình ñeán cao. Caùt keát coù xu höôùng haït mòn vuïn hoaù thaïch ñoäng vaät, pyrit vaø ñoâi khi coù
höôùng leân treân. Ñöôøng gamma vaø ñieän trôû glauconit. Chuyeån leân treân laø caùt - caùt keát
suaát thöôøng coù giaù trò trung bình. Trong heä chuû yeáu laø haït nhoû, maøu xaùm, xaùm saùng,
taàng Coân Sôn ñaõ phaùt hieän ñöôïc baøo töû xaùm phôùt naâu, boät - boät keát, seùt - seùt keát
phaán hoa vaø caùc hoaù thaïch bieån nhö truøng xen keõ nhöõng væa than lignit hoaëc seùt chöùa
loã vaø Nannoplankton goàm: Florschuetzia phong phuù caùc di tích thöïc vaät hoaù than.
meridionalis, Lepidocyclina (Tf2), Orbulina Than gaëp khaù phoå bieán taïi caùc gieáng khoan
universa (N9), Calcidiscus marcintyrei ( N4- thuoäc caùc loâ 15, 16 vaø moät soá nôi khaùc.
NN19) ñònh tuoåi traàm tích Miocen giöõa. Phaàn treân laø caùc ñaù haït mòn, goàm caùt
Moâi tröôøng traàm tích cuûa heä taàng chuyeån haït nhoû, boät vaø seùt coù maøu khaùc nhau chöùa
tieáp töø tam giaùc chaâu ñeán bieån noâng. nhieàu hoaù thaïch ñoäng vaät.
156
- Chöông 6. Ñòa taàng caùc beå traàm tích Kainozoi theàm luïc ñòa Vieät Nam
Beà daøy heä taàng Ñoàng Nai thay ñoåi töø hình thaønh chuû yeáu trong moâi tröôøng bieån
500 ñeán 700 m vaø ñöôïc theå hieän treân moät noâng vaø traàm tích coøn bôû rôøi. Maët caét cuûa
taäp ñòa chaán chuû yeáu coù ñoä phaûn xaï song heä taàng chuû yeáu goàm caùt thaïch anh maøu
song, bieân ñoä cao, ñoä lieân tuïc toát, taàn soá xaùm, xaùm saùng, xaùm luïc hoaëc xaùm phôùt
cao phaûn aùnh traàm tích ven bôø ôû phía Taây, naâu, haït töø vöøa ñeán thoâ, xen keõ ít lôùp seùt,
bieån noâng ôû phía Baéc, naêng löôïng cao ñeán boät. Caùt phaân lôùp daøy hoaëc daïng khoái, haït
thaáp, tyû leä caùt/seùt cao ñeán trung bình. Caùc vuïn coù ñoä choïn loïc vaø maøi troøn trung bình
lôùp coù xu theá haït mòn höôùng leân treân, ñöôøng ñeán toát, thöôøng chöùa nhieàu maûnh vuïn hoaù
gamma vaø ñieän trôû suaát giaù trò thaáp. Treân thaïch ñoäng vaät bieån, pyrit, ñoâi khi coù caùc
maët caét ñòa chaán caùc ñöôøng phaûn xaï cho maûnh vuïn than. Beà daøy cuûa heä taàng thay
thaáy heä taàng Ñoàng Nai naèm baát chænh hôïp ñoåi töø 400 ñeán 700m.
leân heä taàng Coân Sôn theo kieåu phuû chôøm Treân maët caét ñòa chaán noù raát deã nhaän
bieån tieán vôùi 2 pha phaûn xaï khoâng lieân bieát baèng ñaëc tröng laø phaûn xaï song song,
tuïc. ñoä lieân tuïc toát, bieân ñoä trung bình ñeán
Khaùc vôùi heä taàng Coân Sôn, trong heä cao, taàn soá cao. Vaän toác lôùp ñaït khoaûng
taàng Ñoàng Nai ñaõ phaùt hieän nhieàu hoaù 1.500-2.000m/s. Caùc ñaëc tröng treân phaûn
thaïch truøng loã, Nannoplankton vaø baøo töû aùnh töôùng theàm bieån naêng löôïng cao, tyû leä
phaán hoa. Daáu hieäu xaùc ñònh tuoåi Miocen caùt/seùt cao, phaân lôùp toát. Ñöôøng gamma vaø
muoän cuûa heä taàng theo baøo töû phaán hoa laø ñieän trôû suaát coù giaù trò cao, xu theá haït mòn
FAD cuûa baøo töû Stenochlaena laurifolia, höôùng leân treân. Maët baát chænh hôïp giöõa heä
cuøng vôùi söï phong phuù caùc daïng khaùc, nhö taàng Bieån Ñoâng vaø heä taàng Ñoàng Nai theå
Florschuetzia levipoli, Fl. Meridionalis, hieän roõ theo kieåu phuû chôøm bieån tieán vôùi 2
Rhizophora, Carya, Pinus, Dacrydium, pha phaûn xaï maïnh, bieân ñoä lôùn.
Acrostichum vaø Truøng loã Neogloboquadrina Trong caùc lôùp traàm tích cuûa heä taàng
(N16), Nanno
acostaensis Discoater Bieån Ñoâng ñaõ phaùt hieän phong phuù hoaù
quinqueramus (NN11). thaïch goàm caùc baøo töû phaán Dacrydium,
Pliocen Stenochlaena laurifolia vaø caùc Foram
Heä taàng Bieån Ñoâng (N2 bñ) Sphaeroidinella subdehiscens (N19), Nanno
Heä taàng ñöôïc moâ taû laàn ñaàu taïi gieáng Discoaster intercalcaris (NN12) ñaõ ñònh
khoan 15G-1X, trong khoaûng 250-650m coù tuoåi Pliocen cho traàm tích cuûa heä taàng.
theå chia laøm 2 phaàn – phaàn döôùi ñaëc tröng
2.4. Beå Nam Coân Sôn
baèng caùt thaïch anh thoâ, xaùm traéng chöùa
(Hình 6.5)
nhieàu hoaù thaïch truøng loã thuoäc nhoùm
PALEOGEN
Operculina. Phaàn treân chuû yeáu laø seùt,
Oligocen
boät phong phuù truøng loã ña daïng vaø
Heä taàng Cau (E3 c)
Nannoplankton. Beà daøy cuûa heä taàng ôû gieáng
Heä taàng Cau laàn ñaàu tieân ñöôïc moâ taû
khoan naøy laø 400 m.
chi tieát taïi gieáng khoan Döøa-IX (loâ 12) töø
Heä taàng Bieån Ñoâng phaùt trieån roäng
khaép trong vuøng, vôùi ñaëc ñieåm chung laø ñoä saâu 3.680 ñeán 4.038 m vaø ñaët teân laø Cau
157
nguon tai.lieu . vn
