1. Trang Chủ
  2. Hoá dầu
  3. Địa chất Và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 3

Địa chất Và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 3

Công tác tìm kiếm thăm dò dầu khí ở Việt Nam được bắt đầu từ đầu những năm 60 của thế kỷ trước, nhưng hoạt động tìm kiếm thăm dò chỉ thực sự được triển khai mạnh mẽ từ khi thành lập Tổng cục Dầu mỏ và khí đốt Việt Nam vào năm 1975. Sau 30 năm xây dựng và phát triển Tổng công ty Dầu khí Việt đã có những bước tiến vượt bậc, nhất là từ khi Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam được Nhà nước ban hành (29/12/1987), ... 3 Chöông Toång quan veà taøi nguyeân daàu khí cuûa Vieät Nam Chöông 3. Toång quan ve

Thể loại Tài liệu miễn phí Hoá dầu

Số trang 24

Ngày tạo 8/29/2018 8:16:59 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước

Tên tệp

Tải Địa chất Và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 3 (.pdf)

Xem mẫu

  1. 3 Chöông Toång quan veà taøi nguyeân daàu khí cuûa Vieät Nam
  2. Chöông 3. Toång quan veà taøi nguyeân daàu khí cuûa Vieät nam 1. Giôùi thieäu Coâng taùc tìm kieám thaêm doø daàu khí ôû ñang phaùt trieån vaø khai thaùc (xem chi tieát ôû Vieät Nam ñöôïc baét ñaàu töø ñaàu nhöõng naêm chöông 2). 60 cuûa theá kyû tröôùc, nhöng hoaït ñoäng tìm Keát quaû coâng taùc tìm kieám thaêm doø kieám thaêm doø chæ thöïc söï ñöôïc trieån khai trong thôøi gian qua ñaõ xaùc ñònh ñöôïc caùc maïnh meõ töø khi thaønh laäp Toång cuïc Daàu beå traàm tích Ñeä Tam coù trieån voïng daàu khí: moû vaø khí ñoát Vieät Nam vaøo naêm 1975. Soâng Hoàng, Phuù Khaùnh, Cöûu Long, Nam Sau 30 naêm xaây döïng vaø phaùt trieån Toång Coân Sôn, Malay- Thoå Chu, Tö Chính-Vuõng coâng ty Daàu khí Vieät ñaõ coù nhöõng böôùc Maây, nhoùm beå Tröôøng Sa vaø Hoaøng Sa, tieán vöôït baäc, nhaát laø töø khi Luaät Ñaàu tö trong ñoù caùc beå: Cöûu Long, Nam Coân Sôn, nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam ñöôïc Nhaø nöôùc Malay-Thoå Chu vaø Soâng Hoàng goàm caû ban haønh (29/12/1987), ñaõ thu huùt ñöôïc ñaát lieàn (mieàn voõng Haø Noäi) ñaõ phaùt hieän haøng chuïc coâng ty daàu khí theá giôùi ñaàu tö vaø ñang khai thaùc daàu khí (Hình 3.1). Tuy vaøo thaêm doø daàu khí vôùi soá voán ñaàu tö cho nhieân do ñaëc ñieåm hình thaønh vaø phaùt trieån thaêm doø khai thaùc treân 7 tyû USD, phaùt hieän rieâng cuûa töøng beå traàm tích neân chuùng coù nhieàu moû daàu khí môùi, saûn löôïng khai thaùc ñaëc ñieåm caáu truùc, ñòa taàng traàm tích cuõng daàu khí taêng nhanh, ñaûm baûo an ninh naêng nhö caùc ñieàu kieän veà heä thoáng daàu khí khaùc löôïng Quoác gia, goùp phaàn ñöa ñaát nöôùc ra nhau, do vaäy tieàm naêng daàu khí cuûa moãi beå khoûi khuûng hoaûng kinh teá cuoái thaäp nieân 80 coù khaùc nhau vôùi caùc ñaëc tröng chính veà cuûa theá kyû 20 vaø ñöa Vieät Nam vaøo danh daàu khí ñaõ phaùt hieän cuûa caùc beå nhö sau: Beå Cöûu Long: Chuû yeáu phaùt hieän daàu, saùch caùc nöôùc xuaát khaåu daàu treân theá giôùi. Tröø caùc hôïp ñoàng nhöôïng ñòa ñöôïc kyù trong ñoù coù 5 moû ñang khai thaùc (Baïch tröôùc naêm 1975, töø hôïp ñoàng PSC ñaàu tieân Hoå, Roàng, Raïng Ñoâng, Hoàng Ngoïc, Sö Töû ñöôïc kyù vaøo naêm 1978 cho ñeán nay (31- Ñen) vaø nhieàu moû khaùc (Sö Töû Vaøng, Sö 12-2004) ñaõ coù treân 50 hôïp ñoàng daàu khí Töû Traéng...) ñang chuaån bò phaùt trieån. Ñaây (JV, PSC, BCC, JOC) ñöôïc kyù, trong ñoù chuû laø beå chöùa daàu chuû yeáu ôû theàm luïc ñòa Vieät yeáu laø caùc hôïp ñoàng ôû vuøng theàm luïc ñòa Nam. Beå Nam Coân Sôn: Phaùt hieän caû daàu vaø ñeán 200m nöôùc, chæ coù 1 hôïp ñoàng ôû ñaát lieàn vaø 1 hôïp ñoàng ôû vuøng nöôùc saâu. Hieän khí (tyû leä phaùt hieän khí, khí - condensat cao nay coù 27 hôïp ñoàng ñang hoaït ñoäng goàm 15 hôn) trong ñoù coù 2 moû ñang khai thaùc laø moû hôïp ñoàng ôû giai ñoaïn thaêm doø, 12 hôïp ñoàng daàu Ñaïi Huøng vaø moû khí Lan Taây-Lan Ñoû, 39
  3. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam Hình 3.1. Sô ñoà phaân boá caùc moû daàu khí ôû Vieät Nam ngoaøi ra coøn moät soá moû khí ñang phaùt trieån trong ñoù moû khí Tieàn Haûi “C” ôû ñoàng baèng (Roàng Ñoâi-Roàng Ñoâi Taây, Haûi Thaïch...). soâng Hoàng (mieàn voõng Haø Noäi) ñang ñöôïc Beå Soâng Hoàng: Chuû yeáu phaùt hieän khí, khai thaùc vaø moät soá phaùt hieän khaùc ôû ngoaøi 40
  4. Chöông 3. Toång quan veà taøi nguyeân daàu khí cuûa Vieät nam löôïng caùc moû, caùc phaùt hieän daàu khí haøng khôi vònh Baéc Boä. Beå Malay - Thoå Chu: Phaùt hieän caû daàu naêm cuûa caùc nhaø thaàu vaø caùc ñôn vò thaêm doø khai thaùc daàu khí cuûa Petrovietnam cuõng vaø khí trong ñoù caùc moû daàu- khí: Bunga nhö keát quaû cuûa ñeà aùn khí toång theå naêm Kekwa-Caùi Nöôùc, Bunga Raya, Bunga Seroja ôû vuøng choàng laán giöõa Vieät Nam vaø 1996 “Vietnam Gas Master plan” vaø ñeà Malaysia ñang ñöôïc khai thaùc. aùn “Vietnam Total Resource Assessment” Nhìn chung caùc phaùt hieän daàu khí (VITRA) naêm 1997 ñöôïc caäp nhaät ñeán thöông maïi ôû theàm luïc ñòa vaø ñaát lieàn Vieät 31-12-2004. Heä thoáng phaân caáp tröõ löôïng Nam cho ñeán nay thöôøng laø caùc moû nhieàu hieän taïi ñang aùp duïng ôû Vieät Nam theo taàng chöùa daàu, khí trong caùc daïng play coù 2 heä thoáng. Caùc nhaø thaàu daàu khí (hôïp tuoåi khaùc nhau: moùng nöùt neû tröôùc Ñeä Tam ñoàng PSC, BCC, JOC) aùp duïng heä thoáng (play 1), caùt keát Oligocen (play 2), caùt keát phaân caáp cuûa Hoäi kyõ sö daàu khí (SPE), coøn Miocen (play 3), carbonat Miocen (play XNLD “Vietsovpetro” vaãn tieáp tuïc aùp 4) vaø ñaù phun traøo (play 5), trong ñoù play duïng heä thoáng phaân caáp cuûa Nga ñöôïc söûa moùng phong hoaù nöùt neû tröôùc Ñeä Tam laø ñoåi ban haønh naêm 2001. Heä thoáng phaân caáp ñoái töôïng chöùa daàu chuû yeáu ôû beå Cöûu Long tröõ löôïng môùi cuûa ngaønh daàu khí Vieät Nam vôùi caùc moû khoång loà. Tuøy thuoäc vaøo ñaëc ñöôïc bieân soaïn töông töï theo heä thoáng phaân ñieåm thaønh taïo caùc play naøy laïi ñöôïc chia caáp cuûa SPE, CCOP döï kieán seõ hoaøn thieän ra caùc play phuï (xem baûng 3.1). ban haønh trong naêm 2005. Con soá tröõ löôïng Toång quan tröõ löôïng vaø tieàm naêng daàu thoáng keâ trong ñeà aùn VITRA ñaõ tính tôùi khí Vieät Nam ñöôïc neâu trong chöông naøy caùc yeáu toá cuûa heä thoáng phaân caáp môùi cuûa döïa treân cô sôû keát quaû caùc baùo caùo tính tröõ Petrovietnam cho haàu heát caùc moû (tröø caùc Baûng 3.1. Phaân chia Play caùc beå traàm tích Ñeä Tam Vieät Nam BÓ MiÒn vâng S«ng Phó Cöu Nam T− ChÝnh Nhãm bÓ Malay Play Hμ Néi Hång Kh¸nh Long C«n S¬n Vòng M©y T.Sa, H.Sa Thæ Chu Pliocen 3d Turbidit Turbidit Turbidit Miocen 3d H¹t vôn trªn 3c 4 Carbonat, Carbonat Miocen gi÷a 3b H¹t vôn H¹t vôn H¹t vôn Carbonat/ H¹t vôn H¹t vôn Miocen d−íi 3a TrÇm tÝch H¹t vôn H¹t vôn 2d TrÇm tÝch ch©u thæ, biÓn n«ng Oligocen 2c TT ch©u thæ, TrÇm tÝch h¹t vôn ®Çm hå 2b TrÇm tÝch ch©u thæ Phun trμo 2a/5 Mãng tr−íc 1 Mãng (granit, granodiorit…) phong ho¸ nøt nÎ, Carbonat hang hèc Kainozoi Play ®· ®−îc x¸c minh Play ch−a ®−îc x¸c minh 41
  5. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam 2. Thaønh coâng trong tìm kieám thaêm doø moû Baïch Hoå, Roàng thuoäc “Vietsovpetro”). Con soá tröõ löôïng daàu khí tính ñeán 31/12/2004 Tính ñeán 31-12-2004 ñaõ coù treân 70 phaùt phaûn aùnh caáp tröõ löôïng thöông maïi cuûa caùc hieän daàu khí, tuy nhieân chæ coù 51 phaùt hieän ñöôïc ñöa vaøo ñaùnh giaù thoáng keâ tröõ löôïng, moû ñaõ phaùt trieån ñang khai thaùc vaø caùc phaùt trong ñoù coù 24 phaùt hieän daàu chuû yeáu ôû beå hieän ñang ñöôïc ñaùnh giaù (kyõ thuaät - thöông Cöûu Long, 27 phaùt hieän khí (keå caû phaùt hieän maïi) coù trieån voïng thöông maïi. Ñoù chính khí-daàu) phaân boá ôû caùc beå: Nam Coân Sôn, laø taøi saûn coù giaù trò maø ngaønh daàu khí Vieät Malay-Thoå Chu, Cöûu Long vaø soâng Hoàng Nam caàn phaûi quaûn lyù vaø ñaûm baûo khai (Hình 3.2a, 3.2b). Tröõ löôïng phaùt hieän chuû thaùc an toaøn coù hieäu quaû ñeå goùp phaàn phaùt yeáu ôû vuøng laõnh haûi vaø theàm luïc ñòa ñeán trieån neàn kinh teá quoác daân. 200 m nöôùc, chæ coù 2 phaùt hieän khí ôû ñaát Hình 3.2a. Phaân boá caùc phaùt hieän daàu khí Hình 3.2b. Tröõ löôïng daàu khí phaùt hieän Hình 3.2c. Tröõ löôïng daàøu khí phaùt hieän gia taêng haøng naêm 42
  6. Chöông 3. Toång quan veà taøi nguyeân daàu khí cuûa Vieät nam lieàn (MVHN). nay laø 15 gieáng/naêm. Trong thôøi gian töø Tröõ löôïng daàu khí phaùt hieän gia taêng 1997-1999 do khuûng hoaûng kinh teá khu vöïc haøng naêm vaø tính cho giai ñoaïn 1982-2004 Ñoâng Nam AÙ vaø giaù daàu giaûm maïnh xuoáng ñöôïc minh hoaï ôû hình 3.2c, 3.2d. ñeán 14USD/ thuøng vaøo thaùng 8 naêm 1998 ôû phaàn lôùn caùc khu vöïc treân theá giôùi bao 450 goàm caû Chaâu AÙ -Thaùi Bình Döông ñaõ aûnh 400 350 höôûng khoâng nhoû ñeán coâng taùc thaêm doø 300 TriÖu tÊn 250 neân soá gieáng thaêm doø trong nhöõng naêm naøy 200 chæ coøn 4-6 gieáng/naêm. Töø naêm 2000 khi 150 100 giaù daàu theá giôùi taêng leân treân 20USD/thuøng 50 0 nhòp ñoä khoan thaêm doø laïi ñöôïc taêng leân 1982 1992 2002 2004 DÇu KhÝ vaø ñaït 20 gieáng thaêm doø trong naêm 2004. Soá gieáng phaùt trieån ñeán nay treân 320 gieáng, Hình 3.2d. Tröõ löôïng daàu khí giai ñoaïn 1982-2004 trung bình 17 gieáng/naêm (Hình 3.3). Ñaàu tö Hoaït ñoäng thaêm doø coù böôùc ñoät bieán cho coâng taùc TKTD trong giai ñoaïn 1988- vaø phaùt trieån lieân tuïc töø khi Luaät Ñaàu tö 2000 ôû beå Nam Coân Sôn laø lôùn nhaát, thaáp nöôùc ngoaøi ôû Vieät Nam ñöôïc ban haønh vaø nhaát laø beå Malay-Thoå Chu (Hình 3.4). nhaát laø töø khi nhaø nöôùc ban haønh Luaät Daàu khí naêm 1993. Möùc ñoä hoaït ñoäng thaêm doø 1400 1200 phuï thuoäc vaøo chu kyø thaêm doø cuûa caùc hôïp Chi phÝ (Triªu USD) 1000 800 ñoàng daàu khí vaø giaù daàu bieán ñoåi treân thò 600 400 tröôøng theá giôùi lieân quan chaët cheõ vôùi thò 200 tröôøng daàu OPEC. Soá gieáng khoan thaêm doø 0 Cöu Long Nam C«n S«ng ML Thæ S¬n Hång Chu cao nhaát vaøo caùc naêm 1994-1996 laø 28-32 Hình 3.4. Chi phí TKTD 1988-2000 (theo VPI) gieáng, trung bình trong giai ñoaïn 1991 ñeán Tyû leä thaønh coâng caùc gieáng thaêm doø phuï 35 90.00 80.00 30 70.00 Gi¸ dÇu USD/thïng 25 60.00 Sè giÕng 20 50.00 40.00 15 30.00 10 20.00 5 10.00 0 0.00 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 GiÕng thăm dß Gi¸ dÇu theo năm Gi¸ dÇu qui vÒ năm 2002 GiÕng ph¸t triÓn Hình 3.3. Bieåu ñoà khoan thaêm doø, khoan phaùt trieån vaø giaù daàu haøng naêm 43
  7. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam thuoäc vaøo ñieàu kieän ñòa chaát cuûa töøng beå, daàu vaø ñaõ chaám döùt hôïp ñoàng, hoaøn traû dieän tích. Cuõng trong dieän tích naøy gaàn vôùi töøng play vaø ñaëc bieät phuï thuoäc vaøo coâng moû Sö Töû Ñen coâng ty Cöûu Long JOC coøn ngheä ñöôïc aùp duïng trong töøng giai ñoaïn. phaùt hieän 2 moû daàu khí lôùn laø Sö Töû Vaøng Tyû leä thaønh coâng caùc gieáng thaêm doø ôû ñaát vaø Sö Töû Traéng. Tyû leä thaønh coâng khoan lieàn (MVHN) laø thaáp nhaát (>10%) do khoan thaêm doø töøng play thay ñoåi töø 31-42% cuï thaêm doø ñöôïc thöïc hieän chuû yeáu tröôùc naêm theå nhö sau: Moùng phong hoaù nöùt neû tröôùc 1980 treân cô sôû taøi lieïâu ñòa chaán 2D ñöôïc Ñeä Tam 34%, Oligocen 32%, Miocen 31%, thu noå, xöû lyù theo coâng ngheä cuõ. Heä soá carbonat Miocen 37% vaø Miocen treân- thaønh coâng caùc gieáng thaêm doø ôû beå soâng Pliocen döôùi 42%. Giaù thaønh phaùt hieän daàu Hoàng, Nam Coân Sôn töông öùng laø 32% vaø khí phuï thuoäc vaøo tyû leä thaønh coâng cuûa caùc 36%. ÔÛ beå Cöûu Long, Malay-Thoå Chu nhôø gieáng thaêm doø vaø qui moâ tröõ löôïng cuûa caùc aùp duïng coâng ngheä thu noå, xöû lyù vaø minh phaùt hieän trong töøng giai ñoaïn. Giaù thaønh giaûi taøi lieäu ñòa chaán 3D môùi (PSDM, AVO, thaêm doø cao nhaát ôû ñaát lieàn thuoäc MVHN AI hoaëc EI...) neân heä soá thaønh coâng raát cao nôi coù caáu truùc ñòa chaát raát phöùc taïp vaø ñieàu töông öùng laø 59% vaø 80%. Ñaëc bieät söï kieän kieän thi coâng ñòa chaán vaø khoan thaêm doø raát phaùt hieän daàu trong moùng tröôùc Ñeä Tam ôû khoù khaên, thaáp nhaát ôû beå Cöûu Long laø 0,53 moû Baïch Hoå ñaõ môû ra quan ñieåm môùi trong USD/ thuøng daàu qui ñoåi (Hình 3.5). Ñieàu thaêm doø giuùp cho nhieàu coâng ty daàu ñieàu haønh caùc hôïp ñoàng daàu khí khoan thaêm doø 4.5 thaønh coâng phaùt hieän nhieàu moû daàu môùi ôû 4 Chi phÝ USD/thïng 3.5 beå Cöûu Long, trong ñoù coâng ty JVPC vaø Cöûu 3 2.5 2 Long JOC ñaõ phaùt hieän 2 moû daàu lôùn (Raïng 1.5 1 Ñoâng vaø Sö Töû Ñen) treân caùc caáu taïo maø 0.5 0 tröôùc ñaây (1978-1980) coâng ty DEMINEX MVHN S«ng Nam MLThæ Cöu Hång C«n S¬n Chu Long Hình 3.5. Giaù thaønh thaêm doø (theo VPI) ñaõ khoan thaêm doø nhöng khoâng phaùt hieän §ang ®¸nh gi¸ LËp kÕ ho¹ch 106.84 (~9%) 209.33 (~17%) Kh«ng th − ¬ng m¹i CÊp 4+5 246.5 (~20%) 394.19 33% §ang khai th¸c Ch − a ®¸nh gi¸ 292.6 (~25%) 147.69 (12%) §· khai th¸c 207.58 (~17%) Hình 3.6. Tröõ löôïng vaø tieàm naêng daàu khí theo möùc ñoä thaêm doø 44
  8. Chöông 3. Toång quan veà taøi nguyeân daàu khí cuûa Vieät nam 1200.00 1000.00 TiÖu tÊn qui dÇu 800.00 600.00 400.00 200.00 0.00 S«ng Phó Cöu Nam C«n ML-Thæ T− Hång Kh¸nh Long S¬n Chu ChÝnh §· khai th¸c §ang khai th¸c LËp kÕ ho¹ch §ang ®¸nh gi¸ Kh«ng th − ¬ng m¹i Ch − a ®¸nh gi¸ Ch − a ph¸t hiÖn Hình 3.7. Phaân boá caáp tröõ löôïng vaø tieàm naêng theo beå (theo möùc ñoä thaêm doø) 2000.00 TriÖu tÊn qui dÇu 1500.00 1000.00 500.00 0.00 Play 1 Play 2 Play 3 Play 4&5 §· khai th¸c Ph¸t hiÖn cßn l¹i C h−a ph¸t hiÖn Hình 3.8. Phaân boá caáp tröõ löôïng vaø tieàm naêng theo play (theo möùc ñoä thaêm doø) ñoù chöùng toû coøn nhieàu khaû naêng phaùt hieän Tam Vieät Nam theo möùc ñoä thaêm doø tính caùc moû daàu khí môùi ôû theàm luïc ñòa vôùi giaù ñeán ngaøy 31-12-2004 ñöôïc trình baøy ôû hình thaønh khoaûng 1,5 USD/thuøng daàu qui ñoåi. 3.6. Toång tröõ löôïng vaø tieàm naêng daàu khí coù khaû naêng thu hoài cuûa caùc beå traàm tích 3. Taøi nguyeân daàu khí cuûa Vieät Nam Ñeä Tam cuûa Vieät Nam khoaûng 4300 trieäu 3.1. Hieän traïng nguoàn taøi nguyeân daàu taán daàu qui ñoåi (Hình 3.7, 3.8), ñaõ phaùt hieän khí laø 1.208,89 trieäu taán, chieám khoaûng 28% toång taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam, trong ñoù Keát quaû tính tröõ löôïng vaø tieàm naêng daàu khí ñaõ phaùt hieän cuûa caùc beå traàm tích Ñeä tröõ löôïng daàu khí coù khaû naêng thöông maïi 45
  9. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam laø 814,7 trieäu taán daàu qui ñoåi, xaáp xæ 67% keâ cuûa theá giôùi töø naêm 1992. Theo thoáng taøi nguyeân daàu khí ñaõ phaùt hieän. Tröõ löôïng keâ cuûa BP (BP 2004 Statistical Review of ñaõ phaùt hieän tính cho caùc moû daàu khí goàm World Energy) tröõ löôïng daàu theá giôùi vaãn tröõ löôïng vôùi heä soá thu hoài daàu khí cô baûn giöõ ñöôïc möùc taêng tröôûng so vôùi naêm 1992 (khai thaùc baèng naêng löôïng töï nhieân) vaø tröõ vaø ñaït 1.147,8 tyû thuøng cuoái naêm 2003 chuû löôïng thu hoài boå sung do aùp duïng caùc bieän yeáu taäp trung ôû khu vöïc Trung Ñoâng (63%), phaùp gia taêng thu hoài (bôm eùp nöôùc) ñöôïc ñieàu ñoù cho thaáy taàm quan troïng cuûa caùc tính cho caùc moû ñaõ tuyeân boá thöông maïi, nöôùc trong khu vöïc naøy ñoái vôùi vieäc cung phaùt trieån vaø ñang khai thaùc ñöôïc phaân caáp daàu treân theá giôùi. Trong khi ñoù ôû khu boå nhö sau: tröõ löôïng daàu vaø condensat vöïc Chaâu AÙ-Thaùi Bình Döông töø naêm 1992 khoaûng 420 trieäu taán (khoaûng 18 trieäu taán ñeán 31-12-2003 tröõ löôïng daàu taêng khoaûng condensat), khí 394,7 tyû m trong ñoù tröõ 3 3 tyû thuøng töø 44,6 tyû thuøng leân 47,7 tyû löôïng khí ñoàng haønh 69,9 tyû m , khí khoâng 3 thuøng chæ chieám khoaûng 4% tröõ löôïng daàu ñoàng haønh 324,8 tyû m . Tröõ löôïng daàu ñaõ 3 theá giôùi (hình 3.9a). Maëc duø tröõ löôïng daàu khai thaùc 169,94 trieäu taán, khí ñoàng haønh cuûa Vieät Nam ñaõ taêng leân khoaûng 1,7 laàn vaø khoâng ñoàng haønh ñaõ khai thaùc khoaûng so vôùi naêm 1992 töø 250,9 trieäu taán (1.930 37,64 tyû m trong ñoù löôïng khí ñöa vaøo bôø 3 trieäu thuøng) leân 420 trieäu taán (3.203 trieäu söû duïng chæ ñaït 18,67 tyû m khí (50%), soá 3 thuøng) vaøo cuoái naêm 2004 nhöng vaãn laø raát khí coøn laïi ñöôïc duøng taïi moû vaø ñoát boû ñeå nhoû so vôùi tröõ löôïng daàu cuûa theá giôùi vaø chæ baûo veä moâi tröôøng. Hieän nay (ñeán 31-12- chieám khoaûng 7,8% tröõ löôïng daàu cuûa khu 2004) tröõ löôïng coøn laïi 250,06 trieäu taán daàu vöïc Chaâu AÙ - Thaùi Bình Döông, ñöùng haøng vaø 357 tyû m khí.3 thöù 6 (sau Malaysia) trong khu vöïc Chaâu 3.2. Tröõ löôïng daàu khí Vieät Nam trong AÙ- Thaùi Bình Döông (Hình 3.9b). Toång tröõ khung caûnh daàu khí toaøn caàu löôïng khí cuûa theá giôùi ñeán cuoái 2003 khoaûng 175,78 nghìn tyû m3 (6204,9 TSCF), trong Vieät Nam laø Quoác gia coù tieàm naêng daàu ñoù caùc nöôùc khu vöïc Chaâu AÙ - Thaùi Bình khí. Caùc moû daàu khí ñaõ ñöôïc phaùt hieän ôû Döông coù tröõ löôïng khí khoaûng 13,47 nghìn MVHN (ñoàng baèng Soâng Hoàng), ôû beå Nam tyû m3 (475,6 TSCF) chieám khoaûng 8% tröõ Coân Sôn vaø Cöûu Long thuoäc theàm luïc ñòa löôïng khí theá giôùi, ñöùng thöù 4 sau Chaâu Phi Nam Vieät Nam töø naêm 1975, nhöng vôùi tröõ (hình 3.10a). Tröõ löôïng khí cuûa Vieät Nam löôïng khoâng ñaùng keå neân tröôùc naêm 1990, maëc duø taêng 3 laàn töø 120 tyû m3 (4,3 TSCF) tröõ löôïng daàu khí cuûa Vieät Nam chöa ñöôïc vaøo naêm 1992 leân 395 tyû m3 (14 TSCF) vaøo thoáng keâ trong khu vöïc vaø theá giôùi. Chæ naêm 2004 nhöng chæ chieám khoaûng 2,9% sau khi phaùt hieän vaø khai thaùc daàu töø moùng tröõ löôïng khí khu vöïc Chaâu AÙ-Thaùi Bình nöùt neû tröôùc Ñeä Tam cuûa moû Baïch Hoå ôû beå Döông (Hình 3.10b) vaø xeáp thöù 9 sau Papua Cöûu Long tröõ löôïng daàu cuûa Vieät Nam môùi New Guinea. ñöôïc ñöa vaøo thoáng keâ ñaàu tieân vaøo naêm Nghieân cöùu xu höôùng bieán ñoäng tröõ 1990 vaø sau khi phaùt hieän moû khí Lan Taây löôïng daàu khí khu vöïc Chaâu AÙ-Thaùi Bình - Lan Ñoû ôû beå Nam Coân Sôn tröõ löôïng khí cuûa Vieät Nam môùi ñöôc ñöa vaøo baûng thoáng Döông cho thaáy trong khi caùc nöôùc Trung 46
  10. Chöông 3. Toång quan veà taøi nguyeân daàu khí cuûa Vieät nam 800 700 Ngh×n TriÖu thïng 600 500 400 300 200 100 0 Trung Chaâu AÂu Nam vaø Chaâu Phi Baéc Myõ Chaâu AÙ- Ñoân g vaø AÙ-AÂu Trung Myõ TBD Hình 3.9a. Phaân boá tröõ löôïng daàu caùc khu vöïc treân Theá giôùi 25 Ngh×n triÖu thïng 20 15 10 5 0 UÙc AÙÂn Ñoä Malaysia Trung Quoác Vieät Nam Thaùi Lan Brunei Indonesia Papua New Guinea Hình 3.9b. Phaân boá tröõ löôïng daàu caùc nöôùc khu vöïc Chaâu AÙ- Thaùi Bình Döông Quoác, AÁn Ñoä, Indonesia, Malaysia tröõ vaø phaùt trieån moû Baïch Hoå laàn ñaàu tieân ñaõ löôïng daàu giaûm so vôùi naêm 1992 thì Vieät phaùt hieän daàu trong moùng tröôùc Ñeä Tam Nam laïi coù söï taêng tröõ löôïng nhanh caû daàu boå sung nguoàn tröõ löôïng raát lôùn ñeå duy trì vaø khí. Thaønh coâng trong thaêm doø gia taêng vaø taêng saûn löôïng khai thaùc. Nhö vaäy ngay tröõ löôïng daàu khí cuûa Vieät Nam laø do haøng caû nhö nhöõng phaùt hieän môùi bò giaûm ñi, soá loaït caùc hôïp ñoàng daàu khí ñöôïc kyù ôû caùc löôïng vaø qui moâ, tröõ löôïng coù khaû naêng vuøng môùi vaø hoaït ñoäng thaêm doø soâi ñoäng taêng maïnh ñaùng keå ôû caùc vuøng xung quanh môû roäng ra toaøn theàm luïc ñòa ñeán vuøng moû saün saøng khai thaùc. Ñieàu ñoù nhaán maïnh nöôùc saâu 200m. Maët khaùc khoan thaêm doø taàm quan troïng caùc hoaït ñoäng phaùt trieån ôû 47
  11. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam 80 70 60 Ngh×n tû m3 50 40 30 20 10 0 Trung Chaâu AÂu Chaâu Phi Chaâu AÙ- Baéc Myõ Nam vaø Ñoâng vaø AÙ-AÂu TBD Trung Myõ Hình 3.10a. Phaân boá tröõ löôïng khí caùc khu vöïc treân Theá Giôùi 3 2.5 Ngh×n tû m3 2 1.5 1 0.5 0 UÙc AÙÂn Ñoä Bangladesh Myanmar Papua New Malaysia Trung Quoác Pakistan Vieät Nam Thaùi Lan Brunei Indonesia Guinea Hình 3.10b. Phaân boá tröõ löôïng khí caùc nöôùc khu vöïc Chaâu AÙ- Thaùi Bình Döông (860 BSTB) daàu coù khaû naêng thu hoài (thu caùc moû ñaõ phaùt hieän trong vieäc thaêm doø hoài cô baûn). Sau thôøi gian treân 10 naêm ñaõ hôïp lyù caùc tieàm naêng daàu khí coù theå. ñöôïc boå sung vaøo nguoàn tröõ löôïng khoaûng 4. Phaân boá tröõ löôïng daàu 289 trieäu taán naâng toång soá tröõ löôïng daàu ñeán 31-12-2004 ñaït 402 trieäu taán. Cuõng trong 4.1. Phaân boá tröõ löôïng daàu chi tieát. cuøng thôøi kyø ñaõ khai thaùc 169,94 trieäu taán Tröõ löôïng daàu cuûa Vieät Nam tính ñeán 31- chieám 42% coøn laïi 232,06 trieäu taán. Trong 12-2004 cho 24 moû coù khaû naêng thöông maïi soá tröõ löôïng coøn laïi, tröõ löôïng ñaõ vaø ñang vaøo khoaûng 402 trieäu taán (~3.100 BSTB). phaùt trieån laø 200,4 trieäu taán (~80%) ôû 9 moû Nhö hình 3.11 tröõ löôïng daàu Vieät Nam ñang khai thaùc (keå caû moû daàu-khí), soá coøn ñöôïc taêng haøng naêm raát nhanh keå töø naêm laïi chuaån bò phaùt trieån trong thôøi gian tôùi. 1988 sau khi phaùt hieän daàu trong moùng nöùt Tröõ löôïng daàu taäp trung chuû yeáu ôû beå Cöûu neû tröôùc Ñeä Tam ôû moû Baïch Hoå. Naêm 1988 Long chieám tôùi 86% (khoaûng 340,8 trieäu tröõ löôïng öôùc tính vaøo khoaûng 113 trieäu taán taán) tröõ löôïng daàu Vieät Nam, trong ñoù tröõ 48
  12. Chöông 3. Toång quan veà taøi nguyeân daàu khí cuûa Vieät nam 1400 180.00 DÇu t¹i chç, tr÷ l−îng (triÖu tÊn) 160.00 1200 DÇu khai th¸c (triÖu tÊn) 140.00 1000 120.00 800 100.00 80.00 600 60.00 400 40.00 200 20.00 0 0.00 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Tr÷ l− îng DÇu t¹i chç DÇu khai th¸c céng dån Hinh 3.11. Bieåu ñoà taêng tröôûng tröõ löôïng vaø daàu taïi choã theo naêm Mãng(CL) 262 MLThæ Chu (65%) 31.1 (8%) Cöu Long 340.8 Nam C«n S¬n (85%) 30.1 (7%) Oli+Mio (CL) 78.8 (20%) Hình 3.12. Phaân boá tröõ löôïng daàu theo caùc beå löôïng daàu töø moùng nöùt neû tröôùc Ñeä Tam laø treân giôùi haïn chaát löôïng daàu giöõa 22o vaø 31o 262 trieäu taán chieám 63% toång tröõ löôïng daàu API theo phaân loaïi cuûa Hoäi nghò naêng löôïng cuûa Vieät Nam (Hình 3.12). Theo qui moâ moû theá giôùi (WEC), daàu cuûa caùc moû ñang khai coù 7 moû coù tröõ löôïng treân 13 trieäu taán (>100 thaùc ôû theàm luïc ñòa Vieät Nam chuû yeáu thuoäc MMSTB) chieám 80% tröõ löôïng daàu thuoäc loaïi nheï coù tyû troïng töø 38o ñeán 40,2oAPI, laø moû daàu coù qui moâ lôùn - khoång loà, trong ñoù loaïi daàu ngoït coù haøm löôïng löu huyønh raát moû daàu Baïch Hoå coù tröõ löôïng treân 190 trieäu thaáp (0,03-0,09%TL), saïch (haøm löôïng caùc taán (~56%) ôû beå Cöûu Long laø moû lôùn nhaát chaát gaây nhieãm nhö V, Ni, N thaáp), coù nhieàu ôû theàm luïc ñòa Vieät Nam (Hình 3.13). Döïa parafin (haøm löôïng parafin raén 15-28%TL), 49
  13. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam 200 180 160 140 Tr÷ l−îng (triÖu tÊn) 120 100 80 60 40 20 0 TopazNorth Ba V× Voi Tr¾ng Dõa NW.Raya Diamond C¸ Chã S− Tö §en Phó T©n N¨m C¨n S− Tö Vμng §¹i Hïng B¹ch Hæ Rång Ruby Ngäc HiÓn Thanh Long BK-C¸i N−íc C¸ Ngõ Vμng Kim C−¬ng T©y R¹ng §«ng Bunga Raya Ph−¬ng §«ng Hình 3.13. Qui moâ tröõ löôïng caùc moû daàu Vieät Nam coù ñieåm chaûy raát cao (22-36o C). vaø sau ñoù ñöôïc trieån khai ôû caùc moû khaùc 4.2. Xu theá nguoàn tröõ löôïng boå sung nhö: Ñaïi Huøng, Roàng, Raïng Ñoâng vaø Sö Töû Ñen ñaõ goùp phaàn ñaùng keå taêng nguoàn Maëc duø saûn löôïng khai thaùc taêng nhanh tröõ löôïng boå sung. Ñaëc tröng cuûa coâng taùc trong thôøi gian qua töø 5,5 trieäu taán (naêm thaêm doø daàu khí laø vôùi möùc ñoä ruûi ro cao, 1992) leân 20,34 trieäu taán (naêm 2004), ngay caû ôû nhöõng moû ñaõ phaùt trieån vaãn coøn nhöng tröõ löôïng vaãn duy trì taêng cao hôn coù ruûi ro, bôûi vaäy söï thaønh coâng thaêm doø saûn löôïng khai thaùc, ñieàu ñoù cho thaáy söï gia taêng tröõ löôïng chaúng nhöõng phuï thuoäc thaønh coâng thaêm doø gia taêng tröõ löôïng buø vaøo söï hieåu bieát caùc ñoái töôïng töø caùc thoâng ñaép ñöôïc khoái löôïng daàu ñaõ khai thaùc (Hình tin thu ñöôïc töø khoan thaåm löôïng vaø phaùt 3.11). Söï thaønh coâng trong vieäc gia taêng tröõ trieån, maø coøn phuï thuoäc vaøo aùp duïng caùc löôïng laø do Nhaø nöôùc ñaõ coù chính saùch thu giaûi phaùp coâng ngheä môùi trong thaêm doø ñaëc huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi nhaèm ñaåy maïnh vaø bieät laø coâng ngheä thu noå, xöû lyù, minh giaûi môû roäng hoaït ñoäng thaêm doø ra caùc vuøng taøi lieäu ñòa chaán 3D (PSDM, AVO, AVD, môùi coù tieàm naêng vaø söï thaønh coâng trong SI...) ñeå laøm roõ caáu truùc ñòa chaát cuûa caùc thaêm doø, thaåm löôïng gia taêng tröõ löôïng ôû ñoái töôïng thaêm doø. Ñoù chính laø chìa khoaù caùc moû ñaõ phaùt hieän cuõng nhö ôû caùc moû cho söï thaønh coâng trong thaêm doø gia taêng ñaõ phaùt trieån vôùi söï taêng tröõ löôïng trong tröõ löôïng trong töông lai. thôøi gian qua töø caùc moû ñaõ phaùt hieän chieám 4.3. Phaùt trieån vaø khai thaùc daàu khoaûng 45% tröõ löôïng ñöôïc boå sung. Ñoàng thôøi giaûi phaùp taêng heä soá thu hoài daàu (bôm Taát caû tröõ löôïng daàu cuûa caùc moû ñöôïc eùp nöôùc duy trì aùp suaát væa) cuõng ñaõ ñöôïc phaùt hieän cho ñeán thôøi ñieåm hieän taïi ñeàu nghieân cöùu aùp duïng laàn ñaàu ôû moû Baïch Hoå ôû theàm luïc ñòa döôùi 200m nöôùc. Phaùt trieån 50
  14. Chöông 3. Toång quan veà taøi nguyeân daàu khí cuûa Vieät nam vaø khai thaùc caùc moû ngoaøi khôi ñoøi hoûi söï naêm 1988 ñeán 2004 ngoaøi moû Baïch Hoå ñaõ nghieân cöùu chuyeân moân trong thaêm doø, ñöôïc ñöa vaøo khai thaùc töø giai ñoaïn tröôùc, thaåm löôïng, phaùt trieån vaø khai thaùc moû. Toång coâng ty Daàu khí Vieät Nam cuøng vôùi Tröõ löôïng vaø khaû naêng khai thaùc cuûa gieáng caùc nhaø thaàu ñaõ phaùt trieån vaø ñöa vaøo khai khoan caàn thieát cho vieäc xaùc ñònh giaù trò tôùi thaùc nhieàu moû daàu môùi. Sau 18 thaùng kyù haïn (ngöôõng) ñeå xaùc ñònh chi phí ñaàu tö, vaän hôïp ñoàng PSC nhaø ñieàu haønh BHP ñaõ ñöa haønh vaø thôøi gian keùo daøi cuûa ñeà aùn ôû moâi moû Ñaïi Huøng vaøo khai thaùc sôùm (10-1994), tröôøng ngoaøi khôi. Coâng nghieäp khai thaùc XNLD “Vietsovpetro” ñöa moû daàu thöù 2 daàu ngoaøi khôi ôû Vieät Nam ñaõ ñöôïc baét ñaàu, (moû Roàng) vaøo khai thaùc thaùng 12-1994. môû roäng vaø taêng tröôûng nhanh töø 0,04 trieäu Moû Bunga Kekwa - Caùi Nöôùc ñöa vaøo khai taán/naêm (1986) leân 20,34 trieäu taán/naêm vaøo thaùc thaùng 7-1997 laø keát quaû cuûa söï hôïp naêm 2004 (Hình 3.14). Sau 5 naêm thaønh laäp taùc giöõa Petrovietnam vaø Petronas vôùi nhaø (1981-1986), XNLD “Vietsovpetro” ñaõ ñöa ñieàu haønh IPC ôû vuøng thoaû thuaän thöông moû daàu ñaàu tieân (moû Baïch Hoå) ôû beå Cöûu maïi (CAA) giöõa hai nöôùc Vieät Nam vaø Long theàm luïc ñòa phía Nam Vieät Nam vaøo Malaysia. Tieáp theo nhaø thaàu JVPC (loâ 15- khai thaùc töø thaùng 6 naêm 1986, ñaùnh daáu 2) ñaõ ñöa moû Raïng Ñoâng vaøo khai thaùc 8- thaønh töïu to lôùn söï hôïp taùc giöõa Vieät Nam 1998 vaø cuøng naêm naøy Petronas Carigali ñaõ vaø Lieân Xoâ cuõ, môû ñaàu ngaønh coâng nghieäp ñöa moû Hoàng Ngoïc (loâ 01) vaøo khai thaùc. khai thaùc daàu khí treân bieån cuûa Vieät Nam. Trong nhöõng naêm ñaàu böôùc sang thieân nieân Töø naêm 1988 sau khi phaùt hieän vaø ñöa vaøo kyû môùi, Coâng ty ñieàu haønh chung Cöûu Long khai thaùc daàu trong moùng phong hoaù nöùt neû JOC ñaõ phaùt trieån moû Sö Töû Ñen vaø ñöa tröôùc Ñeä Tam cuûa moû Baïch Hoå, saûn löôïng vaøo khai thaùc töø thaùng 10-2003, ñaùnh daáu khai thaùc daàu thoâ haøng naêm cuûa XNLD söï thaønh coâng cuûa hình thöùc hôïp ñoàng JOC “Vietsovpetro” noùi rieâng vaø cuûa ngaønh daàu ñaàu tieân ôû Vieät Nam. Toång saûn löôïng khai khí noùi chung taêng leân khoâng ngöøng. Töø thaùc daàu ñeán heát 2004 laø 169,94 trieäu taán DÇu khai th¸c tõ ®Çu (triÖu tÊn) 25.00 180.00 S¶n l−îng dÇu khai th¸c hμng 160.00 20.00 140.00 năm (triÖu tÊn) 120.00 15.00 100.00 80.00 10.00 60.00 40.00 5.00 20.00 0.00 0.00 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 S¶n l−îng khai th¸c dÇu hμng năm S¶n l−îng dÇu khai th¸c tõ mãng tr−íc ĐÖ Tam Tæng dÇu khai th¸c tõ ®Çu Hình 3.14. Bieåu ñoà khai thaùc daàu haøng naêm vaø coäng doàn töø ñaàu 51
  15. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam (~1300 trieäu thuøng) vôùi saûn löôïng khai thaùc Vôùi quan ñieåm phaùt trieån nhanh, linh hoaït heä thoáng thieát bò khai thaùc ñöôïc löïa hieän taïi khoaûng 60 nghìn taán/ngaøy (460 choïn aùp duïng phuï thuoäc vaøo ñoä saâu nöôùc nghìn thuøng/ngaøy), trong ñoù toång saûn löôïng bieån, qui moâ moû... Heä thoáng khai thaùc giaøn daàu khai thaùc töø moùng nöùt neû tröôùc Ñeä Tam coá ñònh (giaøn ñaàu gieáng, xöû lyù), hoaøn thieän laø 139,63 trieäu taán chieám 82% toång löôïng ñaàu gieáng beà maët vaø taøu chöùa/xöû lyù daàu daàu ñaõ khai thaùc. Vôùi tröõ löôïng daàu coøn (FSO/FPSO) ñaõ ñöôïc aùp duïng ñeå khai thaùc laïi vaãn coù theå duy trì möùc saûn löôïng khai caùc moû coù ñoä saâu nöôùc bieån töø 40-70 m. thaùc nhö naêm 2004 trong moät thôøi gian töø Thöïc teá cho thaáy heä thoáng naøy toû ra khaù 5 ñeán 7 naêm, sau ñoù saûn löôïng seõ daàn daàn thích hôïp, hieäu quaû ñoái vôùi caùc moû vuøng giaûm xuoáng, tuy nhieân thôøi gian khai thaùc nöôùc noâng ôû beå Cöûu Long (moû Baïch Hoå, coøn coù theå duy trì keùo daøi ñöôïc khoaûng 15 Roàng, Hoàng Ngoïc, Raïng Ñoâng, Sö Töû Ñen) naêm nöõa. vaø beå Malay -Thoå Chu (Bunga Kekwa Caùc moû daàu ñang khai thaùc ôû theàm - Caùi Nöôùc, Bunga Raya, Bunga Seroja). luïc ñòa Vieät Nam ñeàu ñöôïc phaùt trieån vaø Duy nhaát moû Ñaïi Huøng ôû vuøng nöôùc saâu khai thaùc daàu trong ñaù chöùa caùt keát thuoäc treân 100 m ñaõ söû duïng heä thoáng khai thaùc ñòa taàng Miocen, Oligocen vaø ñoái töôïng noåi di ñoäng (Mobile Offshore Production ñaù moùng phong hoaù nöùt neû tröôùc Ñeä Tam, Unit/Floating Production Unit), keát noái vôùi trong ñoù moùng nöùt neû tröôùc Ñeä Tam laø ñoái caùc gieáng khai thaùc ñöôïc hoaøn thieän baèng töôïng khai thaùc chính ôû caùc moû: Baïch Hoå, ñaàu gieáng ngaàm ôû ñaùy bieån (subsea well Roàng, Raïng Ñoâng, Hoàng Ngoïc vaø Sö Töû completion), ñöôøng oáng daãn meàm vaø taøu Ñen-Sö Töû Vaøng thuoäc beå Cöûu Long. Haàu chöùa xuaát daàu noåi FSO ñeå phaùt trieån khai heát caùc moû daàu ñaõ vaø ñang ñöôïc thieát keá thaùc sôùm phaàn phía Baéc cuûa moû. khai thaùc ban ñaàu ôû cheá ñoä naêng löôïng töï Heä thoáng naøy tuy linh hoaït vaø ñöa moû nhieân ñaøn hoài cuûa daàu vaø khí hoaø tan. Ñeå vaøo khai thaùc nhanh song coâng vieäc söûa naâng cao heä soá thu hoài daàu, laàn ñaàu tieân chöõa, baûo döôõng (workover) trong gieáng moû Baïch Hoå ñaõ aùp duïng giaûi phaùp bôm eùp gaëp nhieàu khoù khaên hôn, chöa keå caùc ruûi nöôùc duy trì aùp suaát væa ôû caû 2 ñoái töôïng caùt ro tieàm aån veà an toaøn. Kinh nghieäm khai keát Miocen, Oligocen vaø ñaëc bieät moùng nöùt thaùc daàu treân theá giôùi cho thaáy caùc giaøn coá neû. Coâng ngheä khai thaùc thöù caáp (bôm eùp ñònh baûo ñaûm khai thaùc moû an toaøn hôn maø nöôùc) ñaõ cho pheùp gia taêng ñaùng keå thu hoài vaãn kinh teá ngay caû ôû ñoä saâu nöôùc bieån ñeán daàu so vôùi khai thaùc sô caáp ñôn thuaàn chæ söû treân 200 m. Bôûi vaäy trong töông lai caàn caân duïng naêng löôïng töï nhieân cuûa væa, heä soá thu nhaéc giöõa giaûi phaùp giaøn coá ñònh vaø giaøn hoài daàu cuoái cuøng coù theå ñaït tôùi 0,35 - 0,4 noåi (baùn chìm) ñeå phaùt trieån khai thaùc caùc theo caùc phöông aùn phaùt trieån moû Baïch Hoå moû coù ñoä nöôùc saâu töông töï moû Ñaïi Huøng ôû ñaõ ñöôïc pheâ duyeät vaø trieån khai. Chính vì vaäy giaûi phaùp bôm eùp nöôùc duy trì aùp suaát beå Nam Coân Sôn. væa ñaõ laàn löôït ñöôïc aùp duïng môû roäng ôû caùc Ñeå coù theå giöõ oån ñònh trong thôøi gian moû: Ñaïi Huøng, Roàng, Raïng Ñoâng vaø ôû moû daøi vôùi möùc khai thaùc khoaûng 50-60 nghìn Sö Töû Ñen - Sö Töû Vaøng. taán/ngaøy (400-450 nghìn thuøng/ngaøy) 52
  16. Chöông 3. Toång quan veà taøi nguyeân daàu khí cuûa Vieät nam km Hình 3.15. Maët caét ñieån hình qua moû daàu-khí theàm luïc ñòa Vieät Nam (theo Lundin) Petrovietnam cuøng vôùi nhaø thaàu ñaåy maïnh giaøn toái thieåu” vôùi caùc kieåu giaøn nheï ñaàu phaùt trieån môû roäng caùc moû ñang khai thaùc gieáng vaø moät taøu noåi coù coâng suaát thích hôïp vaø sôùm ñöa caùc moû môùi vaøo khai thaùc. Moät cho chöùa/xöû lyù/xuaát daàu (FPSO). Ñoàng thôøi soá ñeà aùn phaùt trieån môùi ñaõ cam keát hoaëc ñaåy maïnh coâng taùc nghieân cöùu aùp duïng caùc ñang trong giai ñoaïn ñaàu ñaùnh giaù kyõ thuaät- giaûi phaùp taêng cöôøng thu hoài daàu sau khi ñaõ thöông maïi. Trong töông lai khai thaùc daàu aùp duïng khai thaùc thöù caáp, ñaëc bieät cho caùc ngoaøi khôi ôû Vieät Nam soá löôïng moû nhoû, ñoái töôïng moùng nöùt neû tröôùc Ñeä Tam cuûa hay coøn goïi laø moû bieân treân goùc ñoä kinh teá caùc moû daàu ôû beå Cöûu Long ñang laø vaán ñeà ngaøy caøng taêng. Ñeå khai thaùc hieäu quaû caùc cöïc kyø caáp thieát khi saûn löôïng caùc moû naøy moû naøy, heä thoáng khai thaùc caàn nghieân cöùu aùp duïng theo quan ñieåm (concept) “thieát bò/ baét ñaàu suy giaûm nhanh. 53
  17. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam 80 450 Tr÷ l−îng theo n¨m (tû m3) 400 70 Tæng tr÷ l−îng (tû m3) 350 60 300 50 250 40 200 30 150 20 100 10 50 0 0 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Tr÷ l− îng khÝ ph¸t hiÖn h μng n¨m Tæng tr÷ l− îng khÝ Hình 3.16. Bieåu ñoà taêng tröôûng tröõ löôïng khí theo naêm 5. Phaân boá tröõ löôïng khí trong cuøng thôøi gian ñaõ phaùt hieân ñöôïc 23 moû khí ôû ngoaøi khôi vaø 1 moû khí ôû ñaát lieàn. Tính ñeán 31-12-2004 coù 27 moû khí ñöôïc Do caùc phaùt hieän khí cuûa caùc hôïp ñoàng daàu phaùt hieän, chuû yeáu ôû theàm luïc ñòa döôùi 200m khí kyù naêm 1988 vaø 1992 maø nhaø thaàu thöïc nöôùc, chæ coù moû khí Tieàn Haûi “C” vaø D14 hieän trong caùc chieán dòch thaêm doø, tröõ löôïng ôû ñaát lieàn thuoäc MVHN (keå caû moät soá moû khí (döï kieán thu hoài khí cô baûn vôùi heä soá thu khí cuøng vôùi caùc moû daàu nhö: moû Bunga hoài khí cuûa moû khoaûng 70%) taêng ñoät bieán Kekwa, Sö Töû Traéng...). Caùc moû khí-daàu sau khi phaùt hieän 2 moû khí Lan Taây-Lan naøy laø caùc thaân khí töï nhieân ñöôïc tích tuï Ñoû trong naêm 1992, moû Roàng Ñoâi (1994) cuøng caùc thaân daàu trong moät baãy hoaëc caùc vaø Haûi Thaïch (1995). Hình 3.16 minh hoaï thaân chöùa chuû yeáu laø daàu vaø muõ khí cuûa tröõ löôïng khí thieân nhieân boå sung taêng leân caáu taïo maø tröôùc ñaây cho laø moû daàu (Hình töø naêm 1975-2004. 3.15). Vôùi muïc ñích baùo caùo tröõ löôïng khí Trong soá 27 moû coù tröõ löôïng ñaùp öùng chæ ñöa vaøo caùc moû coù tröõ löôïng thu hoài tôùi ñöôïc ñieàu kieän neâu treân chæ coù 5 moû khí coù cuøng döï tính (EUR) lôùn hôn 0,9 tyû m3 ñoái tröõ löôïng > 30 tyû m3 (>1 TCF) chieám khoaûng vôùi caùc moû ôû ñaát lieàn (moû khí Tieàn Haûi “C” 40% tröõ löôïng khí. Kích thöôùc moû vaø tröõ ñang khai thaùc) vaø caùc moû ôû theàm luïc ñòa löôïng phaùt hieän minh hoaï ôû hình 3.17. coù tröõ löôïng lôùn hôn 1,8 tyû m3 gaàn caùc moû 5.1. Khí khoâng ñoàng haønh ñaõ phaùt trieån (moû Hoa Mai ñang ñaùnh giaù ÔÛ beå Nam Coân Sôn khí khoâng ñoàng ñeå ñöa vaøo phaùt trieån). Töø naêm 1990 coù haønh ñöôïc phaùt hieän ôû 9 moû vôùi 159,3 tyû khoaûng 370 tyû m3 khí thieân nhieân coù khaû m3 chieám 40% tröõ löôïng khí, beå Malay naêng thu hoài ñaõ ñöôïc phaùt hieän boå sung ñöa Thoå Chu coù 13 moû khí, 2 moû khí-daàu vôùi toång soá tröõ löôïng khí leân 394,7 tyû m3, trong ñoù tröõ löôïng khí khoâng ñoàng haønh laø 324.8 tröõ löôïng 138,2 tyû m3 chieám 35%, beå Soâng tyû m3 vaø khí ñoàng haønh laø 69,9 tyû m3. Cuõng Hoàng keå caû phaàn ñaát lieàn (MVHN) phaùt 54
  18. Chöông 3. Toång quan veà taøi nguyeân daàu khí cuûa Vieät nam 50.0 45.0 40.0 35.0 Tr÷ l−îng (Tû m3) 30.0 25.0 20.0 15.0 10.0 5.0 0.0 Thanh Long Sö Töû Traéng Roàng Ñoâi Vaøng ñen Thieân Nga Roàng Vó Ñaïi Lan Ñoû Haûi Thaïch Lan Taây Khaùnh Myõ Tieàn Haûi Bunga Orkid Ñaàm Dôi D 14 Bunga Bunga Caù Voi AÙc Quyû Moäc Tinh Kim Long Hoa Mai N.Pakma C H U Minh Emerald Hình 3.17. Phaân boá caùc moû khí theo qui moâ tröõ löôïng MLThæ Chu Cöu Long 138.2 58.4 (35%) (15%) S«ng Hång 7.5 (2%) KhÝ ®ång hμnh MLThæ Chu 69.9 11.5 (18%) (3%) Cöu Long 19.8 Nam C«n S¬n (5%) 159.3 (40%) Cöu Long Nam C«n S¬n S«ng Hång MLThæ Chu Hình 3.18. Phaân boá tröõ löôïng khí theo caùc beå hieän 1 moû khí ôû vònh Baéc Boä vaø 2 moû khí phaùt trieån, ñang khai thaùc vaø ñöa vaøo keá ôû ñaát lieàn vôùi tröõ löôïng 7,5 tyû m3 chæ chieám hoaïch phaùt trieån trong vaøi naêm tôùi khoaûng 2% toång tröõ löôïng khí, ôû beå Cöûu Long coù 2 250 tyû m3 (chieám khoaûng 63%). 5.2. Khí ñoàng haønh moû daàu khí vôùi tröõ löôïng 19,8 tyû m3 chieám 5% (Hình 3.18). Qua caùc soá lieäu cho thaáy Khí ñoàng haønh phaân boá chuû yeáu ôû beå beå Nam Coân Sôn coù tröõ löôïng khí lôùn nhaát Cöûu Long vôùi tröõ löôïng 58,4 tyû m3 (15%) vôùi nhieàu moû coù qui moâ lôùn, beå Malay-Thoå taäp trung trong caùc moû daàu lôùn: Baïch Hoå, Chu phaùt hieän nhieàu moû nhaát vaø coù nhieàu Raïng Ñoâng, Hoàng Ngoïc vaø caùc moû daàu-khí: moû nhoû. Tröõ löôïng khí cuûa caùc moû khí ñaõ 55
  19. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam Maây vaø caùc daïng baãy phi caáu taïo, baãy hoãn Emerald, Sö Töû Traéng. Ngoaøi ra moät löôïng hôïp ôû caùc vuøng ñaõ thaêm doø thuoäc beå Nam khí ñoàng haønh raát nhoû (3%) coøn phaân boá Coân Sôn, Cöûu Long vaø Malay-Thoå Chu. trong caùc moû khí-daàu nhö: Bunga Kekwa- Cuøng vôùi söï boå sung taêng tröôûng tröõ löôïng Caùi Nöôùc, Bunga Raya thuoäc beå Malay khí thieân nhieân tröõ löôïng condensat cuõng seõ Thoå Chu. ñöôïc taêng, ñaëc bieät ôû caùc beå Nam Coân Sôn, 5.3. Tröõ löôïng condensat Soâng Hoàng nôi caùc moû thöôøng ôû ñoä saâu lôùn Tröõ löôïng condensat ñöa vaøo vôùi ñieàu kieän nhieät ñoä vaø aùp suaát væa cao hydrocarbon theå loûng trong ñieàu kieän oån neân tröõ löôïng condensat seõ taêng ñaùng keå ñònh döïa treân khoái löôïng thu hoài tieàm naêng ôû caùc beå naøy. Ngoaøi ra Vieät Nam coøn phaùt töø C5 vaø C5+ cuûa toång tröõ löôïng khí khai hieän moät soá moû khí khoång loà ôû phía Nam beå thaùc töø caùc ñeà aùn cung caáp khí hieän coù vaø Soâng Hoàng, nhöng coù haøm löôïng khí CO2 caùc ñeà aùn ñaõ khaúng ñònh trong töông lai bao raát cao (>60-90%) neân chöa ñöa vaøo thoáng goàm caùc moû Lan Taây-Lan Ñoû, Roàng Ñoâi- keâ tröõ löôïng hieän taïi. Vì vaäy vieäc nghieân Roàng Ñoâi Taây, Haûi Thaïch vaø Emerald. Tröõ cöùu caùc giaûi phaùp coâng ngheä vaø coù ñieàu löôïng condensat tôùi 31-12-2004 khoaûng 18 kieän kinh teá öu ñaõi ñeå khuyeán khích vaø taïo trieäu taán, taäp trung chuû yeáu ôû caùc moû cuûa ñieàu kieän cho phaùt trieån caùc moû naøy seõ laø beå Nam Coân Sôn vaø Cöûu Long. nguoàn tieàm naêng boå sung ñaùng keå (khoaûng 5.4. Xu theá boå sung tröõ löôïng khí thieân 250 tyû m3) tröõ löôïng khí cho Vieät Nam trong nhieân töông lai. 5.5. Chaát löôïng khí vaø phaùt trieån khai Tröõ löôïng khí thieân nhieân taêng nhanh thaùc trong thôøi gian qua chöùng toû söï thaønh coâng to lôùn trong coâng taùc thaêm doø. Trong 14 Nhìn chung chaát löôïng caùc moû khí ôû naêm qua (1990 – 2004) ñaõ phaùt hieän ñöôïc Vieät Nam laø khí ngoït tröø moät soá ít moû ôû 24 moû khí, bình quaân taêng khoaûng 26 tyû m3/ beå Malay-Thoå Chu coù haøm löôïng khí CO2 naêm töø caùc moû môùi vaø thaåm löôïng caùc phaùt cao, ngoaøi ra cuõng coù ít moû coù haøm löôïng hieän. Haàu heát caùc moû ñöôïc phaùt hieän töø caùc H2S trung bình-cao. Moû khí Tieàn Haûi “C” vuøng thaêm doø môùi thuoäc caùc hôïp ñoàng daàu laø moû ñaàu tieân ñöôïc phaùt hieän (1975) ôû ñaát khí laàn ñaàu, chæ coù moät soá ít moû ñöôïc phaùt lieàn thuoäc MVHN vaø cuõng laø moû khí ñöôïc hieän trong caùc vuøng ñaõ thaêm doø ñöôïc giao khai thaùc ñaàu tieân ôû Vieät Nam töø thaùng thaàu laàn 2. Söï boå sung tröõ löôïng khí coøn 6 naêm 1981 ñeå phuïc vuï cho phaùt ñieän vaø laïi ñònh höôùng trong töông lai moät phaàn laø coâng nghieäp ñòa phöông cuûa tænh Thaùi Bình. do taêng tröôûng cuûa caùc moû phuï thuoäc vaøo Vaøo cuoái nhöõng naêm 80 ñaàu thaäp nieân 90 keát quaû khoan thaåm löôïng vaø phaùt trieån moû thò tröôøng khí ôû Vieät Nam chöa coù neân vaøo treân cô sôû keát quaû nghieân cöùu toát hôn veà thôøi kyø ñaàu khai thaùc caùc moû daàu ôû beå ñòa chaát, ñòa vaät lyù vaø coâng ngheä moû, phaàn Cöûu Long, khí ñoàng haønh moät phaàn ñöôïc coøn laïi chuû yeáu hy voïng phaùt hieän caùc moû söû duïng phuïc vuï cho chaïy maùy phaùt ñieän khí môùi ôû caùc vuøng thaêm doø môùi cuûa caùc taïi caùc giaøn hoaëc duøng cho gaslift ñeå taêng beå Soâng Hoàng, Phuù Khaùnh, Tö Chính-Vuõng thu hoài daàu, coøn laïi ñöôïc ñoát boû ñeå baûo veä 56
  20. Chöông 3. Toång quan veà taøi nguyeân daàu khí cuûa Vieät nam moâi tröôøng. Chæ vaøo cuoái nhöõng naêm 90 noù thoáng ñöôøng oáng daãn khí naøy ñöôïc hoaøn môùi giaønh ñöôïc söï chuù yù cuûa coâng nghieäp thaønh khí ñoàng haønh cuûa moû Baïch Hoå ñöôïc do keát quaû thaêm doø ñaõ phaùt hieän ñöôïc moät ñöa vaøo ñaát lieàn ñeå phuïc vuï cho nhaø maùy soá moû khí ôû theàm luïc ñòa vaø cho thaáy Vieät ñieän Baø Ròa-Vuõng Taøu, nhaø maùy khí hoaù Nam coù nguoàn khí thieân nhieân ôû theàm luïc loûng LPG Dinh Coá. ñòa lôùn hôn so vôùi daàu trong vaán ñeà naêng Naêm 2001 khí ñoàng haønh moû Raïng löôïng. Ñeå nhanh choùng khai thaùc nguoàn taøi Ñoâng ñöôïc thu gom vaän chuyeån qua heä nguyeân khí, Petrovietnam ñaõ baét ñaàu tìm thoáng ñöôøng oáng daãn khí Raïng Ñoâng- Baïch kieám phaùt trieån nguoàn naêng löôïng naøy laøm Hoå ñöa vaøo bôø ñeå cuøng vôùi khí ñoàng haønh nhieân lieäu cho phaùt ñieän trong chính saùch moû Baïch Hoå cung caáp cho khu coâng nghieäp naêng löôïng quoác gia, hoaù khí (saûn xuaát ñieän ñaïm Phuù Myõ. Saûn löôïng khai thaùc phaân ñaïm...), laøm laïnh cho caùc coâng trình khí thieân nhieân haøng naêm ñeàu taêng, nhaát coâng coäng vaø laøm nhieân lieäu cho moät soá laø töø naêm 2002 khi coâng ty BP, ONGC vaø ngaønh coâng nghieäp khaùc vaø cho giao thoâng Petrovietnam ñöa moû khí Lan Taây- Lan Ñoû vaän taûi (LPG, CNG). Ñieàu ñoù cho pheùp ôû theàm luïc ñòa vaøo khai thaùc vaø vaän haønh Vieät Nam coù ñieàu kieän nhanh choùng taêng heä thoáng ñöôøng oáng daãn khí Nam Coân Sôn saûn löôïng ñieän phuïc vuï cho ñieän khí hoaù vaø 26 inches (66,04 cm) daøi treân 370 km ôû bieån coâng nghieäp hoaù ñaát nöôùc. Thöïc hieän muïc vaø ñöôøng oáng 30 inches (76,2 cm) töø bôø tieâu chieán löôïc naøy ñöôøng oáng daãn khí ñaàu bieån ñeán Phuù Myõ vôùi coâng suaát 20 trieäu m3 tieân töø bieån (moû Baïch Hoå) vaøo bôø daøi treân khí/ngaøy (700mscf/ngaøy). Do thò tröôøng khí 100 km vôùi coâng suaát 5,5 trieäu m3/ngaøy ñaõ Vieät Nam phaùt trieån chaäm neân töø naêm 2003 ñöôïc xaây döïng. Töø naêm 1995, sau khi heä khí khai thaùc töø cuïm moû Bunga Kekwa- 9 40 KhÝ khai th¸c, ®èt bá hμng n¨m (tû m3) 8 35 Tæng khÝ khai th¸c, sö dông tõ ®Çu 7 30 6 25 (tû m3) 5 20 4 15 3 10 2 5 1 0 0 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 KhÝ khai th¸c hμng n¨m KhÝ ®èt bá hμng n¨m Tæng khÝ khai th¸c tõ ®Çu Tæng khÝ sö dông tõ ®Çu Hình 3.19. Khai thaùc vaø söû duïng khí haøng naêm 57
nguon tai.lieu . vn
Kiến trúc - Xây dựng Tự động hoá Điện - Điện tử Kĩ thuật Viễn thông Cơ khí - Chế tạo máy Năng lượng Hoá dầu Hoá học Sinh học