Xem mẫu
- 15
Chöông
Caùc beå
traàm tích
tröôùc Kainozoi
vaø
taøi nguyeân
daàu khí
- Chöông 15. Caùc beå traàm tích Kainozoi Vieät Nam
1. Giôùi thieäu
Cuõng nhö moät soá khoaùng saûn khaùc cuûa thaønh taïo Tröôùc Kainozoi cuûa Vieät Nam,
Vieät Nam, daàu khí trong moät soá thaønh taïo song ít ñöôïc chuù yù thaêm doø do giaù trò kinh
Tröôùc Kainozoi ñaõ ñöôïc phaùt hieän töø ñaàu teá thaáp. Caùc ñieåm loä daàu loûng hay quaùnh
theá kyû 20. Song do nhieàu ñieàu kieän vaø trong caùc thaønh taïo Tröôùc Kainozoi ñöôïc
hoaøn caûnh khaùc nhau, caùc ñoái töôïng naøy ñaõ phaùt hieän treân ñaát lieàn Vieät Nam raát haïn
khoâng ñöôïc chuù yù thaêm doø. Cuoái theá kyû 20, cheá nhö vuøng Nuùi Lòch (Yeân Baùi) vaø ôû ñaàm
nhôø nhieàu phaùt hieän moû daàu khí trong caùc Thò Naïi (Quy Nhôn). Tuy vaäy, trong moùng
taàng chöùa moùng cuûa caùc beå traàm tích khaùc cuûa caùc beå traàm tích Ñeä Tam khaùc nhau (caû
nhau, caùc thaønh taïo Tröôùc Kainozoi ñaõ trôû treân ñaát lieàn vaø ngoaøi khôi Vieät Nam cuõng
thaønh ñoái töôïng haáp daãn veà tieàm naêng daàu nhö nhieàu vuøng laân caän) ñaõ phaùt hieän ñöôïc
khí vaø ñöôïc quan taâm nhieàu hôn ôû Vieät nhieàu taàng chöùa daàu Tröôùc Kainozoi quan
Nam hieän nay. troïng. Caùc bieåu hieän khí (chuû yeáu laø khí
metan) trong caùc thaønh taïo Tröôùc Kainozoi
2. Thaêm doø vaø phaùt hieän daàu khí trong
khaù phoå bieán treân ñaát lieàn Vieät Nam, ñaëc
caùc thaønh taïo Tröôùc Kainozoi ôû Vieät
bieät laø trong caùc beå traàm tích chöùa than
Nam
Trias. Phaùt hieän, thaêm doø vaø ñaùnh giaù caùc
Caùc thaønh taïo Tröôùc Kainozoi khoâng bieåu hieän cuûa heä thoáng daàu khí trong caùc
nhöõng chæ loä treân beà maët thaïch quyeån thuoäc thaønh taïo Tröôùc Kainozoi coù nhöõng möùc
phaàn ñaát lieàn, caùc ñaûo, maø coøn bò choân vuøi ñoä, quan ñieåm vaø keát quaû khaùc nhau qua
thaønh moùng cuûa haàu heát caùc beå traàm tích caùc giai ñoaïn nghieân cöùu ñòa chaát ôû Vieät
khaùc nhau caû treân ñaát lieàn vaø ngoaøi khôi Nam.
Vieät Nam. Moät soá caùc thaønh taïo naøy ñaõ
2.1. Phaùt hieän daàu khí Tröôùc Kainozoi
coù caùc bieåu hieän daàu khí, trong ñoù ñaõ phaùt
thôøi kyø laäp baûn ñoà ñòa chaát tröôùc
hieän ñöôïc nhieàu taàng chöùa hydrocarbon
naêm 1960
quan troïng coù tuoåi Paleozoi vaø Mesozoi
Caùc bieåu hieän daàu khí trong caùc thaønh
(Hình 15.1).
taïo Tröôùc Kainozoi ñaõ ñöôïc phaùt hieän khaù
Phaàn lôùn caùc taàng chöùa loä treân maët chæ
sôùm (1910) treân ñaát lieàn Vieät Nam taïi vuøng
bieåu hieän caùc saûn phaån bieán ñoåi cuûa daàu
Nuùi Lòch (Yeân Baùi) töø nhöõng ngaøy khôûi ñaàu
khí ñoù laø asphalt vaø ñaù phieán chaùy. Caùc
bieåu hieän naøy phaân boá raát roäng trong caùc cuûa coâng taùc khaûo saùt vaø laäp baûn ñoà ñòa
455
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
1-4 - Moùng Pre-Cz cuûa caùc beå Ñeä Tam goàm: 1-granitoid Mz moùng beå Cöûu Long; 2-granitoid Mz vaø ñaù khaùc
cuûa caùc beå Nam Coân Sôn; 3-traàm tích Pz, ít magma Mz moùng ña daïng beå Soâng Hoàng; 4-traàm tích Pz, ít Mz
vaø magma moùng theàm Taây Nam.
5-14 - Khí vaø condensat Pre-Cz: Ia (5-9) metan trong beå than Trias, 5-phaûi soâng Ñaø, 6-traùi soâng Ñaø, 7-Taây
Thaùi Nguyeân, 8-Quaûng Ninh, 9-Noâng Sôn; Ib (10-12) trong caùc beå Mz, 10-Vieâng Chaên, 11-Savannakhet, 12-
Khorat; Ic (13-14) moû, 13-carbonat Pz Nam Phong, 14-caùt keát Mz.
15-21 - Daàu Pre-Cz: IIa trong carbonat Pz, 15-vuøng nuùi Lòch (Yeân Baùi), 16-moùng Ñoâng Baéc vaø 17-moùng
Nam beå Soâng Hoàng; IIb moû trong carbonat Pz, 18-moùng beå Taây Loâi Chaâu, 19-moùng beå Chumphon; IIc moû
trong granitoid Mz, 20-moùng beå Cöûu Long, 21-moùng Ñaïi Huøng.
22-25 - Caùc ñieåm loä asphalt vaø phieán chaùy Pre-Cz (III): 22-trong carbonat Mz vuøng Sôn La; 23-trong
carbonat Pz ñaûo Caùt Baø; 24-trong caùt keát thöôïng (Mz) suoái vuøng Möôøng Pha Lan; 25- trong caùt keát Mz2 ñaûo
Phuù Quoác.
Hình 15.1. Vò trí phaân boá caùc bieåu hieän vaø phaùt hieän daàu khí Tröôùc Kainozoi cuûa Vieät Nam vaø keá caän
456
- Chöông 15. Caùc beå traàm tích Kainozoi Vieät Nam
AÛnh 15.1. Daáu veát coøn laïi cuûa moät soá caùc haøo, hoá khai thaùc asphalt trong caùc naêm 1952-1956
taïi thung luõng baûn Saøi Löông - huyeän Mai Sôn (chöng 1.000 kg asphalt ñöôïc 5-10 kg daàu)
truyeàn thoáng höôùng vaøo caùc ñoái töôïng caáu
chaát (Durandin 1914, 1915). Vaøi naêm sau
taïo thuoäc caùc taäp traàm tích Mesozoi laáp
ñoù ñaõ tieán haønh khoan 1 gieáng thaêm doø vaø
ñaày beå. Do ñoù caùc gieáng khoan thaêm doø
phaùt hieän ñöôïc caùc thaân caùt, caùc thaáu kính
chæ döøng laïi trong caùc ñoái töôïng taïo beå maø
ñaù voâi Devon bò nöùt neû hang hoác coù chöùa
khoâng khoan tôùi moùng Paleozoi. Keát quaû
daàu, song vì quy moâ quaù nhoû neân ñaõ bò gaùc
tìm kieám, thaêm doø beå trong suoát thaäp kyû
laïi (Dusault 1921). Trong caùc naêm 1950 -
70 cuûa theá kyû 20 chöa phaùt hieän ñöôïc caùc
1952, asphalt trong caùc thaønh taïo Mesozoi
bieåu hieän daàu khí, trong khi ñoù caùc saûn
thuoäc Taây Baéc ñaõ ñöôïc phaùt hieän vaø khai
phaåm bieán ñoåi cuûa hydrocarbon döôùi daïng
thaùc ñeå phuïc vuï nhu caàu ñòa phöông (aûnh
asphalt vaø ñaù phieán chaùy phaân taùn phoå bieán
15.1).
vaø coù nôi khaù taäp trung trong caùc ñaù phieán
2.2. Thaêm doø daàu khí Tröôùc Kainozoi
voâi Paleozoi thuoäc mieàn Baéc Vieät Nam vaø
theo phöông phaùp truyeàn thoáng sau
Nam Trung Quoác.
naêm 1960
Caùc ñieåm loä daàu vaø asphalt trong caùc
Tìm kieám vaø thaêm doø daàu khí theo thaønh taïo Tröôùc Kainozoi vuøng Yeân Baùi,
phöông phaùp truyeàn thoáng ñaõ ñöôïc tieán Sôn La, Quy Nhôn ñaõ ñöôïc ñieàu tra vaø ñaùnh
haønh cuøng vôùi coâng trình toång hôïp veà ñòa giaù laïi trong nhieàu naêm cuoái theá kyû 20 (1973
chaát daàu khí ñaàu tieân ôû Vieät Nam (Kitovani, - 1982) cho thaáy chuùng coù qui moâ nhoû (Leâ
1964). Thaêm doø daàu khí ñöôïc tieán haønh theo Thaønh vaø nnk. 1997 [5]). Tuy vaäy haøng loaït
quy hoaïch trong ñoù caùc ñoái töôïng Tröôùc caùc dieän loä khaùc cuûa caùc thaønh taïo Tröôùc
Kainozoi thuoäc mieàn Baéc Vieät Nam ñöôïc Kainozoi chöùa asphalt, phieán chaùy, bitum
xeáp sau mieàn voõng Haø Noäi (MVHN). thuoäc nhieàu khu vöïc Ñoâng Baéc, Vieät Baéc
Beå Mesozoi An Chaâu ñaõ ñöôïc tieán vaø nhieàu nôi khaùc chöa ñöôïc thaêm doø vaø
haønh tìm kieám, thaêm doø theo phöông phaùp ñaùnh giaù. Trong khi ñoù nhieàu dieän phaân boá
457
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
AÛnh 15.2. Hang khai thaùc asphalt (ñòa phöông goïi laø ñaù daàu) trong ñaù voâi Permi-Trias Sôn La naèm ven
ñöôøng töø baûn Naø-Toøng ñeán uûy-ban Nhaân daân xaõ Möôøng Tuøng huyeän Möôøng Lay - Sôn La
(P.T. Ñieàn, 12-2000)
asphalt do caùc coâng trình xaây döïng vaø laøm moät theâm traàm troïng (T.N. Toaûn 2003).
ñöôøng môùi loä ra ôû Sôn La ñang bò khai thaùc
2.3. Tìm kieám, thaêm doø caùc ñoái töôïng
thuû coâng moät caùch töï do (aûnh 15.2).
Tröôùc Kainozoi theo phaân tích beå vaø
Moät soá phaùt hieän “than” vaø “huyeàn”
play
trong caùc thaønh taïo Mesozoi (Theo keát quaû
Phaùt hieän caùc tích tuï vaø moû daàu khí lôùn
nghieân cöùu baøo töû phaán: asphalt Saøi Löông,
trong caùc taàng chöùa moùng Tröôùc Kainozoi
than To Pan coù tuoåi Ñeä Tam) coù nhieàu daáu
cuûa nhieàu beå traàm tích Ñeä Tam khaùc nhau
hieäu lieân quan vôùi daàu khí vaø asphalt. Moû
thuoäc Vieät Nam vaø moät soá vuøng laân caän
“than” dính - öôùt Toâ Pan (Sôn La), chöùa
trong nhieàu naêm gaàn ñaây khoâng nhöõng
than chaùy raát nhanh, ít tro, muøi kheùt nhöïa
chæ coù giaù trò kinh teá raát lôùn maø coøn thuùc
ñöôøng, toaû nhieät raát cao gioáng vôùi asphalt
ñaåy maïnh vieäc vaän duïng caùc phöông phaùp
Möôøng Tuøng (Sôn La). Than “huyeàn” trong
“phaân tích beå” vaø ñaùnh giaù “play”
heä taàng traàm tích Mesozoi ñaûo Phuù Quoác
“Phaân tích beå” ñaõ khoâi phuïc laïi nhöõng
coù tyû leä asphalt cao vôùi veát vaïch maàu naâu
ñieàu kieän ñoäng löïc hình thaønh, phaùt trieån,
vaø khi baét chaùy ñeàu cho muøi nhöïa ñöôøng.
tröôûng thaønh, giaø coãi vaø bieán daïng cuûa caùc
Ngoaøi caùc bieåu hieän daàu vaø asphalt,
beå Tröôùc-Kainozoi. Ñieàu naøy ñaõ theå hieän
treân ñaát lieàn Vieät Nam coøn coù nhieàu caùc
trong ñaùnh giaù caùc beå Mesozoi Khorat vaø
bieåu hieän khí metan trong caùc beå traàm tích
phaùt hieän moû khí Nam Phong (1987). Phaân
chöùa than Trias thuoäc nhieàu khu vöïc nhö
tích beå giuùp cho vieäc ñaùnh giaù laïi tieàm naêng
Quaûng Ninh, Thaùi Nguyeân, Ñieän Bieân, Sôn
daàu khí Tröôùc Kainozoi cuûa Nam Vieät Nam
La, Hoaø Bình, Noâng Sôn vaø nhieàu nôi khaùc
vaø Thaùi Lan coù theâm nhieàu thoâng tin ñoái
(Hình 15.1). Do chuù troïng vieäc khai thaùc
saùnh môùi (1995 - 1997) giöõa caùc moû daàu
than neân nguoàn khí naøy ñaõ bò laõng phí ngaøy
458
- Chöông 15. Caùc beå traàm tích Kainozoi Vieät Nam
trong caùc taàng chöùa moùng Tröôùc Kainozoi Mieàn caáu truùc khoái luïc ñòa Ñoâng
•
nhö carbonat (NangNuan) vaø granitoid Döông;
(Raïng Ñoâng, Baïch Hoå). Ñaùnh giaù “play” Mieàn caáu truùc aù kinh tuyeán Shan Thaùi ;
•
ñaõ thöïc söï ñöôïc aùp duïng khi phaân tích beå Mieàn caáu truùc bò choân vuøi döôùi Bieån
•
Meso - Tethys Soâng Ñaø (2002 - 2003). Ñoâng.
Tuy vaäy, caùc ñôn vò thaønh heä - caáu truùc
3. Khaùi quaùt khung caáu truùc cuûa caùc
Tröôùc Kainozoi coøn lieân quan vôùi nhieàu
thaønh taïo Tröôùc Kainozoi ôû Vieät
quaù trình phaùt trieån kieán taïo do lòch trình
Nam
tieán hoaù cuûa caùc maûng AÂu - AÙ, luïc ñòa
Caùc ñôn vò thaønh heä - caáu truùc Tröôùc Gondwana, caùc ñaïi döông Tethys, caùc beå
Kainozoi loä treân ñaát lieàn raát ña daïng, phöùc noäi luïc khaùc nhau. Treân cô sôû phaân tích caùc
taïp vì chuùng lieân quan vôùi nhieàu heä thoáng yeáu toá (tieâu chí) caáu truùc vaø thaønh phaàn
caáu truùc khaùc nhau vaø ñaõ traûi qua nhieàu (thaønh heä - caáu truùc), moãi mieàn caáu truùc
thôøi kyø tieán hoaù keá tieáp nhau. Haàu heát caùc ñeàu coù nhöõng ñaëc ñieåm rieâng veà quy luaät
ñaëc ñieåm ban ñaàu cuûa caùc thaønh taïo Tröôùc phaân ñôùi vaø ñaëc ñieåm cuûa caùc toå hôïp thaønh
Kainozoi ñaõ bò bieán ñoåi vaø chæ ñeå laïi moät soá phaàn cuûa voû thaïch quyeån trong töøng ñôùi
daáu veát vôùi möùc ñoä baûo toàn khaùc nhau treân (Hình 15.3).
bình ñoà caáu truùc hieän traïng trong khu vöïc.
3.1. Mieàn caáu truùc uoán neáp vaø vuøng phuû
Hieän toàn taïi raát nhieàu moâ hình caáu truùc,
neàn Tröôùc Kainozoi Baéc Boä (I)
kieán taïo khaùc nhau veà caùc thaønh taïo Tröôùc
Ñaây laø heä thoáng caáu truùc coù nhieàu teân
Kainozoi thuoäc phaàn laõnh thoå Vieät Nam
goïi khaùc nhau nhö “mieàn caáu truùc voû luïc
(T.V. Trò vaø nnk. 1978, P.C. Tieán vaø nnk.
ñòa Vieät - Trung” (chöông 4) hay “neàn Vieät
1989, N.X. Bao vaø nnk. 1990, N.X. Tuøng,
- Hoa” thuoäc chuaån neàn Döông Töû (Traàn
T.V. Trò vaø nnk. 1992, L.D. Baùch vaø nnk.
Vaên Trò vaø nnk. 1977) v.v... Mieàn caáu truùc
1996 v.v...). Ñeå döïng laïi nhöõng neùt cô baûn
naøy laø phaàn noái tieáp veà phía Nam cuûa caùc
cuûa caùc beå Tröôùc-Kainozoi, khoâng nhöõng
ñôùi thaønh heä caáu truùc Ñoâng - Nam Trung
chæ döïa treân cô sôû moät soá ñaëc ñieåm thaønh
Quoác. Phía Taây - Nam tieáp giaùp vôùi mieàn
phaàn cuûa caùc thaønh taïo naøy maø caàn hieåu
caáu truùc khoái luïc ñòa Ñoâng Döông theo ñöùt
roõ qui luaät phaân boá, tieán hoaù cuûa chuùng
gaõy khaâu Soâng Maõ; phía Taây tieáp giaùp vôùi
trong moái lieân keát toaøn khu vöïc Ñoâng Nam
mieàn caáu truùc aù kinh tuyeán Shan Thaùi theo
A. Bình ñoà caáu truùc hieän traïng theå hieän roõ
ñöùt gaõy tröôït baèng Ñieän Bieân - Lai Chaâu
Ñoâng Nam AÙ laø nôi “gaëp gôõ” cuûa caùc ñaïi
- Uttaradit. Phaàn lôùn caùc ñôùi caáu truùc uoán
döông (Thaùi Bình Döông vaø AÁn Ñoä Döông)
neáp cuûa mieàn naøy ñeàu coù daïng tuyeán. Caùc
vaø caùc ñaïi luïc (AÂu - AÙ vaø AÁn - UÙc). Phaân tích
ñôùi uoán neáp coå nhaát cuûa mieàn naøy laø ñòa
moâ hình hieän traïng, khung caáu truùc Tröôùc
khieân Proterozoi bò bieán chaát raát maïnh
Kainozoi cuûa Vieät Nam thuoäc 4 mieàn chính
thuoäc ñôùi Soâng Hoàng. Caùc khoái uoán neáp ñòa
nhö sau (Hình 15.2):
khieân Proterozoi - Cambri döôùi thuoäc ñôùi
Mieàn caáu truùc uoán neáp vaø lôùp phuû neàn
•
Baéc Boä; Naäm Coâ vaø Soâng Chaûy bò bieán chaát vöøa.
459
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Chæ daãn
I. Mieàn caáu truùc uoán neáp vaø lôùp phuû neàn Baéc Boä: Ia - Ñôùi uoán neáp Taây Baéc; Ib - Ñôùi uoán neáp - bieán chaát
ñòa khieân Soâng Hoàng - Soâng Chaûy - Phuù Ngöõ; Ic - Ñôùi uoán neáp ñòa khieân Duyeân haûi Ñoâng Baéc; Id - Lôùp
phuû neàn Vieät Baéc rìa Nam neàn Döông Töû.
II. Mieàn caáu truùc ñòa khoái Ñoâng Döông: IIa - Ñôùi uoán neáp daïng khoái Tröôøng Sôn; IIb - Ñòa khoái coå Kon
Tum; IIc - Ñôùi cung ñaûo - nuùi löûa coå Taây Nam Kon Tum; IId - Cung va chaïm xaâm nhaäp - phun traøo
Mesozoi muoän Ñaø Laït; IIe - Ñôùi bieån hoà soùt Mesozoi Khorat - Savanakhet; IIf - Ñôùi caáu truùc Paleozoi-
Mesozoi Taây Nam.
III. Mieàn caáu truùc aù kinh tuyeán Shan-Thaùi: IIIa - Ñôùi uoán neáp Möôøng Teø vaø beå Mesozoi Phong Sa Lyø; Caùc
ñôùi khaùc khoâng coù trong Vieät Nam.
IV. Mieàn caáu truùc Tröôùc Kainozoi bò choân vuøi döôùi theàm luïc ñòa Vieät Nam vaø caùc khoái luïc ñòa soùt Hoaøng Sa
vaø Tröôøng Sa: IVa - Moùng treàm tích Pz-Mz vònh Baéc Boä; IVb - Moùng traàm tích Pz vaø magma Mz Baéc
Trung Boä; IVc - Cung magma Mz moùng theàm Nam Trung Boä vaø Ñoâng Nam Boä; IVd - Moùng traàm tích
vaø traàm tích nuùi löûa Pz-Mz theàm luïc ñòa Taây Nam. Caùc ñôùi caáu truùc Tröôùc Kainozoi khaùc laân caän khoâng
thuoäc Vieät Nam nhö Himalaya - V, xem trong chöông 4.
Hình 15.2. Sô ñoà caùc mieàn caáu truùc chính treân ñaát lieàn Vieät Nam lieân quan vôùi khu vöïc Ñoâng Nam AÙ
(Theo Bunopas, Vella 1992 vaø sô ñoà ñòa chaát Ñoâng AÙ cuûa Tsuchida vaø Wakita, 1999)
460
- Chöông 15. Caùc beå traàm tích Kainozoi Vieät Nam
1 - Lôùp phuû traàm tích N2-Q ven bôø, bieån; 10 - Ñôùi xaâm nhaäp - nuùi löûa Mz2 do va chaïm;
2 - Lôùp voû ñaïi döông E3-N1 ñaùy Bieån Ñoâng; 11 - Caùc beå Mz coù than T3n-r - metan;
3 - Moùng granitoid Mz cuûa beå Cöûu Long; 12 - Caùc beå traàm tích - phun traøo axit Mz;
4 - Moùng magma Mz, ít caùc ñaù Pz khaùc; 13 - Ñai nuùi löûa giöõa - tröôùc cung Pz3-Mz;
5 - Moùng Pre-Cz cuûa Tröôøng Sa Hoaøng Sa; 14 - Neâm taêng tröôûng turbidit - flysh Mz;
6 - Moùng traàm tích Pz-Mz cuûa nhieàu beå; 15 - Beå Meso-Tethys Soâng Ñaø vaø Qinghai;
7 - Moùng Pz-Mz ña daïng beå Soâng Hoàng; 16 - Paleo - Tethys, vaø Tethys noâng Pz2-3;
8 - Beå tröôùc nuùi Mz2 vuïn thoâ maøu naâu-ñoû; 17 - Caùc ñôùi uoán neáp Caledoni (S3 - D1);
9 - Magma nhieàu pha taïo nuùi Mz2 Tuù Leä; 18 - Caùc khoái loä luïc ñòa nguyeân khai Ar-Pr.
Ñòa danh vaø söï phaân boá cuûa caùc bieåu hieän vaø phaùt hieän daàu khí Tröôùc Kainozoi xem hình 15.1.
Hình 15.3. Caùc ñôùi thaønh heä - caáu truùc vaø bieåu hieän daàu khí Pre-Cz cuûa Vieät Nam vaø keá caän
(Toång hôïp töø caùc baûn ñoà ñòa chaát Campuchia, Laøo vaø Vieät Nam, P.C.Tieán vaø nnk. 1989; baûn ñoà ñòa chaát
Thaùi Lan cuûa S.Bunopas, P.Vella, 1992; baûn ñoà ñòa chaát Trung Quoác cuûa Ma Lifang vaø nnk., 1996 vaø nhieàu
taøi lieäu khaùc)
461
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Caùc thaønh taïo magma mafic, sieâu - mafic bieåu cuûa heä thoáng caáu truùc Mesozoi chæ toàn
taïi trong ñôùi Soâng Ñaø - Ninh Bình. Söï phoå
(ophiolit) kieåu voû ñaïi döông coå vaø traàm tích
bieån Paleozoi sôùm - giöõa (Paleo - Tethys) bieán roäng raõi cuûa caùc phöùc heä magma mafic
ñeàu bò bieán daïng töø bieán chaát thaáp ñeán bieán vaø caùc taäp traàm tích bieån khôi Mesozoi sôùm
chaát maïnh do uoán neáp Caledoni, trong ñoù chæ roõ söï toàn taïi cuûa moät nhaùnh ñaïi döông
coù caùc ñai uoán neáp daïng tuyeán thuoäc caùc môùi ñöôïc hình thaønh vaøo cuoái Permi ñaàu
ñôùi Soâng Maõ, Coâ Toâ - Taán Maøi. Caùc lôùp Trias vaø phaùt trieån cöïc ñaïi trong Trias sôùm -
phuû neàn Paleozoi giöõa - treân phaân boá bình giöõa, noái lieàn vôùi Meso - Tethys roäng hôn ôû
oån trong caùc bieån neàn Tethys noâng vôùi Taây Nam Trung Quoác, sang Taây Nam AÙ vaø
chieàu daøy vaø dieän phaân boá oån ñònh ñaëc bieät Nam AÂu. Tuy vaäy, Meso - Tethys Soâng Ñaø
trong vuøng Vieät Baéc (Baéc Sôn). Song töø laø nhaùnh ñaïi döông heïp hình thaønh trong
cuoái Permi vaø ñaëc bieát trong Mesozoi sôùm, Permi - Trias do taùch giaõn ñaùy beå sau cung
caùc hoaït ñoäng kieán taïo - magma ñaõ bieán Tethys noâng haäu - Hercyni, phaùt trieån chuû
caûi mieàn caáu truùc naøy thaønh nhieàu ñôùi khaùc yeáu trong Trias sôùm - giöõa vaø keát thuùc vaøo
nhau goàm: ñôùi uoán neáp daïng tuyeán Taây Baéc cuoái Trias muoän do chòu aûnh höôûng cuûa
(Taây Nam Baéc Boä); caùc ñôùi uoán neáp - ñòa uoán neáp Indosini vaø caùc chuyeån ñoäng taïo
khieân Paleozoi vaø neàn Vieät Baéc; caùc caáu nuùi Mesozoi muoän. Nhieàu taùc giaû khaùc cho
truùc noäi luïc Mesozoi Ñoâng Baéc Baéc Boä. raèng Meso - Tethys Soâng Ñaø naøy laø moät
a. Ñôùi uoán neáp daïng tuyeán Taây Baéc (Ia) taùch giaõn (rift) noäi luïc (chöông 4). Uoán neáp
Indosini ñaõ taùc ñoäng maïnh leân toaøn boä caùc
Ñôùi uoán neáp naøy laø phaàn keùo daøi veà
thaønh taïo töø Carni trôû veà tröôùc vaø hình thaønh
phía Ñoâng - Nam cuûa ñôùi Quinghai - Xizang
ñôùi uoán neáp doác ñöùng coù truïc keùo daøi höôùng
- Taây Vaân Nam tôùi Lai Chaâu - Ninh Bình
TB - ÑN doïc theo soâng Ñaø qua Ninh Bình
theo höôùng TB - ÑN ra bieån (Nam vònh Baéc
ra bieån. Ñaëc ñieåm naøy cho thaáy cuoái Trias
Boä, Hình 15.2 vaø 15.3). Phía Taây Nam ñôùi
ñaõ coù söï hoäi tuï cuûa caùc khoái luïc ñòa Ñoâng
uoán neáp Taây Baéc tieáp giaùp vôùi caùc khoái
Döông di ñoäng töø phía Taây - Nam tôùi vaø
Tröôøng Sôn (Mesozoit Vieät - Laøo) qua ñöùt
chaïm vôùi maûng luïc ñòa keát chaéc Vieät Hoa
gaõy khaâu Soâng Maõ; phía Taây tieáp giaùp vôùi
phía Ñoâng Baéc, trong ñoù ñai uoán neáp Taây
ñôùi Möôøng Teø qua ñöùt gaõy Ñieän Bieân - Lai
Baéc laø ñôùi thuùc troài khi Meso - Tethys Soâng
Chaâu; phía Ñoâng Baéc tieáp giaùp vôùi vuøng
Ñaø bò tieâu bieán. Pha taïo nuùi Mesozoi muoän
neàn vaø ñòa khieân Vieät Hoa qua heä thoáng ñöùt
theå hieän roõ nhaát trong ñôùi Tuù Leä thuoäc Taây
gaõy Soâng Hoàng. Ñaây laø ñôùi thaønh heä - caáu
Baéc vôùi caùc thaønh taïo molas maøu ñoû tröôùc
truùc Tröôùc Kainozoi phöùc taïp vaø ña daïng
nuùi (foreland) vaø caùc phöùc heä phun traøo-
nhaát trong khu vöïc. Caùc thaønh taïo kieåu
xaâm nhaäp magma ña pha mang tính kieàm
Paleo - Tethys vaø neàn Tethys noâng phaân
cao. Taïo nuùi Mesozoi muoän ñaõ keát caáu laïi
boá treân caùc ñôùi naâng rìa Taây Nam vaø Ñoâng
dieän maïo cuûa Baéc Boä vaø Tröôøng Sôn, hình
Baéc; coøn trong Trung taâm laïi phaân boá roäng
thaønh caùc khoái, caùc ñôùi naâng töông phaûn
raõi caùc thaønh taïo phun traøo mafic vaø traàm
vôùi caùc beå noäi luïc vaø caùc truõng tröôùc - nuùi.
tích bieån khôi carbonat vaø carbonat - luïc
nguyeân Permi - Trias. Ñaây laø ñaëc tröng tieâu Tieâu bieåu nhaát laø söï thu heïp Meso - Tethys
462
- Chöông 15. Caùc beå traàm tích Kainozoi Vieät Nam
AÛnh 15.3. Heûm soâng Ñaø taïi Paù Vinh - Sôn La bieåu thò heä thoáng ñöùt gaõy nghòch Soâng Ñaø gaây ra. Phaàn caùnh
naâng chôøm phía Baéc ñöùt gaõy laø ñaù voâi Anisi heä taàng Ñoàng Giao (T2a ñg). Phaàn caùnh suït laø caùc taäp phieán
voâi-seùt vaø phieán seùt-voâi Ladini heä taàng Naäm Thaúm (T2l nt) ñang bò chuùc chìm vaø tieâu bieán chaäm töø töø döôùi
gaàm ñöùt gaõy.
Soâng Ñaø vaø hình thaønh daõy nuùi Phaêng Xi Taán Maøi vaø nhieàu ñaûo ngoaøi bieån trong ñoù
coù quaàn ñaûo Coâ Toâ. Chuùng ñeàu coù caáu truùc
Paêng cao nhaát Ñoâng Döông treân caùnh troài
phaân nhòp daïng flys bò bieán chaát vaø uoán neáp
ñöùt gaõy nghòch Soâng Ñaø (aûnh 15.3).
doác ñöùng.
b. Vuøng neàn vaø caùc ñôùi uoán neáp Caledoni
Caùc taäp phuû neàn goái chôøm leân caùc ñôùi
kieåu ñòa khieân Ñoâng Baéc (Ib, Ic, Id)
uoán neáp ñòa khieân neâu treân. Chuùng phaân
Ñaây laø vuøng phuû neàn Paleozoi giöõa -
boá roäng trong caùc vuøng Vieät Baéc, vònh Baùi
treân Vieät Baéc (Id) phaân boá roäng, oån ñònh
Töû Long vaø Haï Long vôùi chieàu daøy oån
vaø naèm keà goái treân caùc ñôùi ñòa khieân bieán
ñònh (1.000 - 1.500m) coù thaønh phaàn chuû
chaát - uoán neáp Proterozoi vaø Paleozoi döôùi
yeáu laø traàm tích carbonat Tethys noâng tuoåi
- giöõa thuoäc caùc ñôùi Soâng Hoàng - Soâng
Paleozoi giöõa - muoän. Treân ñaûo Caùt Baø loä
Chaûy (Ib) vaø ñôùi Coâ Toâ, Taán Maøi (Ic). Ñôùi
ra raát nhieàu ñaù voâi Paleozoi muoän chöùa caùc
Coâ Toâ - Taán Maøi laø phaàn keùo daøi cuûa ñôùi daûi vaät chaát höõu cô bò than hoaù, töông töï
Caledoni Cathaysia Ñoâng Nam Trung Quoác nhö ñaù phieán chaùy Devon cuûa Hoa Nam.
- Ic (Hình 15.2, 15.3). Heä thoáng caáu truùc neàn - ñòa khieân Ñoâng
Caáu truùc uoán neáp Caledoni chæ thaät ñieån Baéc bò caùc hoaït ñoäng vaø magma Mesozoi
hình trong vuøng duyeân haûi Quaûng Ninh noái laøm bieán daïng vaø bieán caûi thaønh caùc ñôùi
lieàn vôùi ñai uoán neáp Caledoni Cathaysia. naâng Paleozoi vaø caùc beå noäi luïc Mesozoi
Thaønh taïo tieâu bieåu cho ñôùi laø caùc taäp traàm An Chaâu vaø Soâng Hieán. Caùc pha uoán neáp
tích vaø traàm tích nuùi löûa daïng flys tuoåi Indosini vaø taïo nuùi Mesozoi muoän tuy coù
Ordovic muoän - Silur heä taàng Taán Maøi/Coâ aûnh höôûng ñeán caùc caáu truùc cuûa Ñoâng Baéc
Toâ. Caùc thaønh taïo naøy phaân boá thaønh caùc nhöng yeáu hôn so vôùi Taây Baéc vaø Tröôøng
daûi keùo daøi höôùng taây nam tôùi ñoâng baéc qua Sôn.
463
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
3.2. Mieàn caáu truùc khoái luïc ñòa Tröôùc thuoäc rìa Taây Bieån Ñoâng. Caáu truùc ñaëc
Kainozoi Ñoâng Döông (II) tröng cuûa ñôùi naøy laø caùc khoái uoán neáp kieåu
ñòa khieân Paleozoi döôùi - giöõa töông ñoái
Mieàn caáu truùc khoái luïc ñòa Ñoâng Döông
gaàn ñaúng thöôùc phaân boá roäng raõi; coøn lôùp
coøn ñöôïc goïi laø “mieàn caáu truùc voû luïc ñòa
phuû neàn Tethys noâng phaân boá haïn cheá do
Ñoâng Döông” trong chöông 4. Mieàn caáu
aûnh höôûng cuûa caùc hoaït ñoäng Hercyni. Caùc
truùc naøy tieáp giaùp veà phía Ñoâng - Baéc vôùi
hoaït ñoäng kieán taïo Hercyni vaø Indosini ñaõ
mieàn caáu truùc Baéc Boä qua ñöùt gaõy khaâu
aûnh höôûng roõ lieân quan vôùi söï hình thaønh
Soâng Maõ, veà phía Taây vôùi mieàn caáu truùc
caùc ñôùi daïng khoái naâng vaø suït xen keõ nhau.
Sibumasu qua ñöùt gaõy Lai Chaâu - Ñieän
Phaàn naâng do Hercyni goàm coù ñôùi Paleozoi
Bieân - Uttaradit, veà phía Taây - Nam vôùi
Soâng Caû, khoái naâng Proterozoi - Paleozoi
vònh Thaùi Lan vôùi heä thoáng ñöùt gaõy Three
Phu Hoaït, ñôùi naâng Paleozoi Bình - Trò -
- Pagoda, veà phía ñoâng vôùi mieàn caáu truùc
Thieân. Phaàn suït chuû yeáu laø caùc beå Mesozoi
bò choân vuøi döôùi bieån Ñoâng qua ñöùt gaõy aù
Saàm Nöa - Hoaønh Sôn. Toaøn boä caùc khoái
kinh tuyeán 1090. Ñaây laø mieàn caáu truùc khaù
caáu truùc naâng vaø suït naøy ñeàu ñöôïc tieáp tuïc
roäng lôùn chieám toaøn boä dieän Trung vaø Nam
naâng cao thaønh daõy caùc khoái naâng Tröôøng
Ñoâng Döông nhö ñôùi Tröôøng Sôn, ñòa khoái
Sôn do pha taïo nuùi Indosini. Caùc caáu truùc
coå Kon Tum vaø dieän khaù lôùn cuûa neàn Sunda
loõm haäu - Indosini raát haïn cheá goàm beå Noâng
(Sundaland). Ñaây laø ba heä thoáng coù caùc ñôn
Sôn, beå hoà bieån soùt Khorat - Savanakhet
vò thaønh heä - caáu truùc Tröôùc Kainozoi khaùc
bieät nhau, nhöng ñeàu chòu taùc ñoäng chung phaân boá doïc theo Ñoâng vaø Taây daõy Tröôøng
cuûa chuyeån ñoäng naâng - suït daïng khoái taûng Sôn vaø coù theå phaân thaønh hai phuï ñôùi Ñoâng
Indosini. Vì vaäy, caáu truùc daïng khoái laø vaø Taây TröôøngSôn (IIa):
ñaëc tröng tieâu bieåu cuûa mieàn caáu truùc naøy; Phuï ñôùi Ñoâng Tröôøng Sôn laø phaàn
song, söï phaân dò giöõa caùc ñôùi trong mieàn caáu truùc daïng khoái naâng troài chieám öu
naøy ñöôïc phaân bieät roõ qua caùc ñaëc tröng veà theá. Khoâng chæ caùc khoái naâng Proterozoi -
thaønh heä - caáu truùc cuûa chuùng (Hình 15.2 Cambri Phu Hoaït, khoái naâng Paleozoi Soâng
vaø 15.3). Caû vaø caùc khoái Paleozoi Bình - Trò - Thieân
a. Ñôùi caáu truùc daïng khoái Indosini maø caû caùc khoái suït nhö beå Trias Saàm Nöa
Tröôøng Sôn (IIa) - Hoaønh Sôn vaø beå Trias - Jura Noâng Sôn
ñeàu ñöôïc naâng cao thaønh daõy nuùi Ñoâng
Ñôùi naøy phaân boá giöõa caùc heä thoáng ñöùt
Tröôøng Sôn.
gaõy saâu Soâng Maõ vaø Tam Kyø. Phía Baéc vaø
Phuï ñôùi Taây Tröôøng Sôn laø phaàn haï
Ñoâng Baéc tieáp giaùp vôùi heä thoáng caáu truùc
thaáp töông ñoái so vôùi caùc khoái phía Ñoâng
Baéc Boä doïc theo ñöùt gaõy Soâng Maõ. Phía
bao goàm caùc khoái moùng Paleozoi vaø caùc taäp
Nam vaø Taây Nam giaùp vôùi ñòa khoái coå Kon
traàm tích hoà bieån soùt chöùa thaïch cao vaø muoái
Tum qua ñöùt gaõy Tam Kyø. Phía Taây tieáp
moû Mesozoi muoän Khorat - Savanakhet.
giaùp vôùi heä thoáng caáu truùc aù kinh tuyeán
Trong ñoù thuoäc laõnh thoå Vieät Nam chæ coù
Shan Thaùi coù ranh giôùi laø ñöùt gaõy Uttaradit.
Phía Ñoâng bò choân vuøi döôùi caùc beå Kainozoi rìa Ñoâng cuûa beå traàm tích naøy.
464
- Chöông 15. Caùc beå traàm tích Kainozoi Vieät Nam
b. Ñôùi ñòa khoái coå Kon Tum (IIb) vaø Ñoâng Nam Boä. Thaønh phaàn chuû yeáu cuûa
ñôùi laø caùc khoái xaâm nhaäp (pluton) granitoid
Ñôùi thuoäc rìa Ñoâng Baéc cuûa Sundaland
(diorit - granodiorit - granit) vaø caùc ñaù phun
chuû yeáu goàm phöùc heä sieâu bieán chaát
traøo töông öùng (andesit - dacit - ryolit) tuoåi
Kannack tuoåi Arkei, caùc heä taàng bieán chaát
Mesozoi muoän. Caùc taäp traàm tích phaân boá
maïnh Proterozoi vaø nhieàu phöùc heä xaâm
raát haïn cheá thöôøng laø moät vaøi lôùp vuïn xen
nhaäp axit, axit - kieàm vaø trung tính coù tuoåi töø
keïp hình thaønh trong caùc hoà nuùi löûa haäu -
Archeozoi tôùi Kainozoi loä treân ñòa khoái coå
Indosini. Ñaây coù theå laø daáu veát cuûa cung
naøy. Trong khi ñoù chæ coù moät vaøi dieän nhoû
magma taïo nuùi Mesozoi muoän do va chaïm
caùc thaønh taïo traàm tích vuïn xen trong caùc
cuûa caùc khoái luïc ñòa sau khi Tethys ñaõ tieâu
taäp phun traøo trung tính vaø axit Paleozoi -
bieán hoaøn toaøn.
Mesozoi treân phaàn Taây Nam cuûa khoái. Caùc
e. Beå traàm tích hoà - bieån soùt Mesozoi
ñaëc tröng naøy cho thaáy ñòa khoái coå thöôøng
muoän Khorat - Savanakhet (IIe)
xuyeân bò naâng cao trong caû Paleozoi vaø
Ñaây laø phaàn thaønh heä - caáu truùc taøn dö
Mesozoi. Ñaây laø khoái luïc ñòa coå ñieån hình,
cuûa Tethys sau khi bò huùt chìm döôùi luïc
trong ñoù khoâng coù daáu veát cuûa voû ñaïi döông
ñòa Baéc Ñoâng Döông. Caùc taäp traàm tích
coå Tröôùc-Kainozoi. Trong Kainozoi, ñòa
Mesozoi muoän ñaëc tröng tieâu bieåu cuûa beå
khoái coå naøy ñaõ bò heä thoáng ñöùt gaõy Soâng Ba
keà goái treân moùng vôùi caùc kieåu voû thaïch
phaù vôõ taïo ñòa haøo heïp keùo daøi theo höôùng
quyeån khaùc nhau. Rìa Ñoâng - Baéc beå naèm
töø taây baéc xuoáng ñoâng nam roài nhaäp vaøo beå
keà goái treân moùng thuoäc ñôùi caáu truùc Tröôøng
Phuù Khaùnh.
Sôn thuoäc luïc ñòa AÂu - AÙ. Rìa Taây Nam
c. Ñôùi cung ñaûo - nuùi löûa Paleozoi muoän
beå keà goái treân moùng trong ñoù coù phöùc heä
- Mesozoi sôùm Taây Nam Plaây Cu (IIc)
sieâu bieán chaát Arkei, thaønh heä bieán chaát
Ñôùi goàm caùc thaønh taïo traàm tích vuïn,
cao Proterozoi kieåu luïc ñòa coå Gondwana
carbonat vaø phun traøo andesite Carbon
vaø moät soá thaønh taïo cung ñaûo - nuùi löûa
- Permi vaø ryolit Trias. Caùc thaønh taïo
Paleozoi - Mesozoi sôùm. Phaàn chính cuûa beå
carbonat Tethys noâng tröôùc cung thöôøng
laø traàm tích luïc nguyeân, thaïch cao vaø muoái
pha troän laãn caùc thaønh taïo luïc nguyeân neâm
moû Mesozoi muoän phaân boá raát roäng trong
taêng tröôûng daïng nhòp vaø caùc thaønh taïo
vuøng Savanakhet (Laøo) vaø Khorat (Thaùi
cung nuùi löûa andesit vaø ryolit. Toaøn boä caáu
Lan). Traät töï thay theá theo ñòa taàng töø döôùi
truùc heä cung ñaûo - nuùi löûa naøy hình thaønh
leân cuûa caùc taäp Mesozoi muoän goàm traàm
ôû nôi hoäi tuï cuûa Tethys noâng vôùi ñòa khoái
tích vuïn phaân taäp, phaân lôùp daøy, seùt xaùm
Kon Tum vaøo cuoái Paleozoi - ñaàu Mesozoi.
luïc (chuû yeáu montmorilonit) phaân lôùp xen
Phaàn chính cuûa ñôùi naøy thuoäc Nam Laøo vaø
lôùp moûng hay thaáu kính dolomit (moûng),
Ñoâng - Baéc Campuchia.
lôùp thaïch cao (daøy) vaø treân cuøng laø muoái
d. Ñôùi cung va chaïm xaâm nhaäp - phun moû halit vaø silvil. Ñieàu naøy chöùng toû raèng
traøo Mesozoi muoän Ñaø Laït (IId) chuùng ñöôïc tích tuï töø nguoàn nöôùc bieån do
Ñôùi phaân boá roäng vôùi dieän khaùc nhau ñaïi döông soùt laïi vaø bò boác hôi, caïn kieät
treân ñaát lieàn vaø ngoaøi khôi Nam Trung Boä daàn.
465
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
f. Ñôùi caáu truùc Paleozoi - Mesozoi rìa Taây Baéc (Hình 15.2, 15.3). Trong chöông 4
Taây Nam (IIf) mieàn uoán neáp naøy ñöôïc goïi laø ñòa khu Shan
Thaùi thuoäc mieàn caáu truùc Sibumasu. Tuy
Ñôùi phaân boá doïc theo ñôùi bôø vaø bieån
vaäy, ñôùi Möôøng Teø cuõng chòu aûnh höôûng
noâng Kieân Giang töø Raïch Giaù ñeán Haø Tieân
yeáu cuûa caùc chuyeån ñoäng Indosini. Coù
vaø caùc ñaûo trong ñoù coù ñaûo Phuù Quoác vaø
ngöôøi cho ñôùi Möôøng Teø naèm trong mieàn
caùc ñaûo thuoäc phaàn Ñoâng Nam Campuchia.
caáu truùc voû luïc ñòa Ñoâng Döông. Caùc thaønh
Phaàn bò phuû trong ñaát lieàn (Taây Nam Boä)
taïo Tieàn - Indosini bieåu thò cho ñôùi tröôùc
chuû yeáu laø caùc thaønh taïo Paleozoi vôùi caùc
cung vôùi caáu truùc töông töï vuøng Sundaland
ñaù phieán vaø carbonat, coøn ngoaøi bieån noâng
(Hình 15.3). Coøn caùc thaønh taïo haäu -
chuû yeáu laø caùc thaønh taïo Mesozoi. Ñaây coù
Indosini chuû yeáu phaùt trieån theo söï khoáng
theå laø phaàn phía trong cuûa heä thoáng cung
cheá cuûa ñai uoán neáp aù kinh tuyeán Sibumasu
ñaûo, trong ñoù coù vuøng tröôùc cung (fore -
Trong ñôùi Möôøng Teø chöa phaùt hieän ñöôïc
arc) vôùi caùc lôùp phuû traàm tích vaø traàm tích
caùc thaønh taïo Tieàn - Cambri (thuoäc yeáu toá
- nuùi löûa Paleozoi muoän vaø Mesozoi sôùm
tieâu bieåu cuûa luïc ñòa Gondwana), trong khi
bieån noâng ven rìa. Caùc lôùp phuû naøy goàm
ñoù yeáu toá naøy ñeàu coù trong caùc ñôùi uoán neáp
caùc taäp traàm tích luïc nguyeân, luïc nguyeân -
Sibumasu vaø Gandise - Nyainqentanglha.
silic, carbonat, andesit, ryolit vaø tuf loä thaønh
Caáu truùc ñaëc tröng cuûa ñôùi Möôøng Teø laø
caùc dieän nhoû rôøi raïc thuoäc Taây Nam Boä vaø
beå traàm tích vuïn thoâ Mesozoi muoän Möôøng
caùc ñaûo trong vònh Thaùi Lan. Phaàn döôùi cuûa
Nheù - Phong Sa Lyø vôùi höôùng chuû ñaïo aù
maët caét chuû yeáu laø caùc taäp luïc nguyeân vaø
kinh tuyeán. Caùc traàm tích naøy keà goái treân
nuùi löûa axit Paleozoi sôùm - giöõa vaø carbonat
moùng goàm caùc thaønh taïo neàn Tethys noâng
Permi - Trias bieån noâng. Phaàn giöõa cuûa maët
vaø khieân uoán neáp Paleozoi. Phía Taây cuûa
caét chuû yeáu laø traàm tích luïc nguyeân töôùng
mieàn caáu truùc Sibumasu laø heä thoáng caáu
bieån noâng ven bôø tuoåi Mesozoi sôùm. Treân
truùc cung taêng tröôûng bò thuùc troài uoán neáp
cuøng laø caùc taäp traàm tích vuïn aù luïc ñòa vaø
Kainozoi Himalaya (IV).
luïc ñòa Mesozoi muoän. Phaàn lôùn caùc taäp
traàm tích rìa Ñoâng Baéc neàn Sunda ñeàu bò 3.4. Mieàn caáu truùc Tröôùc Kainozoi bò
aûnh höôûng cuûa cung xaâm nhaäp - phun traøo choân vuøi döôùi Bieån Ñoâng (V)
Mesozoi muoän.
Dieän roäng lôùn ngoaøi khôi Vieät Nam,
3.3. Ñôùi Möôøng Teø thuoäc mieàn caáu truùc aù haàu heát caùc thaønh taïo Tröôùc Kainozoi hoaëc
kinh tuyeán Sibumasu (III) bò choân vuøi vaø trôû thaønh moùng cuûa caùc beå
Ñôùi Möôøng Teø - IIIa, veà caáu truùc ñòa traàm tích Kainozoi treân caùc theàm luïc ñòa
hieän taïi; hoaëc bò chia caét thaønh caùc khoái
chaát, keùo daøi theo höôùng kinh tuyeán töø Nam
hay vi maûng roài bò xoâ ñaåy, di chuyeån khoûi
Trung Hoa tôùi Thöôïng Laøo. Ñôùi Möôøng
Teø laø moät phaàn nhoû rìa Ñoâng - Baéc mieàn truïc taùch giaõn veà caùc rìa vaø trôû thaønh caùc
vi luïc ñòa soùt nhö: Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa
uoán neáp aù kinh tuyeán Sibumasu noái vuøng
giöõa Bieån Ñoâng Vieät Nam (Hình 15.3). Ñaëc
Thöôïng Laøo ôû phía Nam vaø ñôùi uoán neáp
Gandise - Nyainqentanglha ôû phía Baéc vaø ñieåm ñieån hình cuûa mieàn caáu truùc Tröôùc
466
- Chöông 15. Caùc beå traàm tích Kainozoi Vieät Nam
Kainozoi naøy laïi do caùc hoaït ñoäng ñòa ñoäng vaø vuøng Nuùi Goâi, moät soá caùc thaønh taïo
löïc trong Kainozoi sôùm gaây ra. Vì vaäy, ñaây Paleozoi vaø Mesozoi khaùc laïi tieâu bieåu cho
laø phaàn moùng quan troïng cuûa heä thoáng rìa Ñoâng Nam luïc ñòa AÂu - AÙ. Nhö vaäy khoái
caáu truùc rìa Taây Thaùi Bình Döông. Mieàn tieåu luïc ñòa Hoaøng Sa coù theå laø moät khoái
caáu truùc naøy coù theå truøng vôùi “mieàn caùc voû luïc ñòa ñöôïc taùch khoûi luïc ñòa AÂu - AÙ
caáu truùc luïc ñòa soùt do quaù trình ñaïi döông vaøo ñaàu Kainozoi do caùc heä thoáng ñöùt gaõy
hoaù Bieån Ñoâng” vaø caùc rìa “mieàn caáu truùc taùch tröôït gaây ra. Phuû treân caùc thaønh taïo
voû ñaïi döông Bieån Ñoâng” trong chöông 4. Tröôùc Kainozoi thuoäc khoái vi luïc ñòa naøy
Ñaây laø mieàn caáu truùc Tröôùc Kainozoi roäng chuû yeáu laø caùc traàm tích vuïn vaø moät ít aùm
lôùn vaø phöùc taïp do lieân quan vôùi nhieàu heä tieâu Neogen vaø Ñeä Töù.
thoáng caáu truùc khaùc nhau, nhöng ñöôïc coá
b. Khoái vi luïc ñòa ngaàm Tröôøng Sa -
keát vaø gaén laïi vôùi nhau vaøo cuoái Mesozoi
Reed bank
do taïo nuùi muoän. Sau ñoù, caùc hoaït ñoäng
Khoái phaân boá treân rìa Ñoâng Nam truïc
taân kieán taïo, ñaëc bieät laø quaù trình taùch giaõn
taùch giaõn Bieån Ñoâng. Moät soá caùc keát quaû
Oligocen ñaõ phaù vôõ heä thoáng caáu truùc naøy
khoan daàu khí trong vuøng naøy ñaõ phaùt hieän
thaønh nhieàu khoái, trong ñoù coù nhöõng khoái
ñöôïc caùc thaønh taïo Tröôùc Kainozoi coù kieåu
bò ñaåy troâi daït khoûi Trung taâm giaõn ñaùy, coù
voû luïc ñòa ñöôïc coá keát vaøo Mesozoi (baûng
khoái bò suït saâu vaø ñöôïc laáp ñaày bôûi caùc traàm
15.1). Caùc thaønh taïo naøy töông töï caùc thaønh
tích Kainozoi. Caùc keát quaû phaân tích moät
taïo tieâu bieåu cuûa ñôùi cung xaâm nhaäp - phun
soá gieáng khoan daàu khí cho thaáy söï phaân
traøo Mesozoi muoän Ñaø Laït. Do vaäy, ñaây coù
boá cuûa caùc thaønh taïo Tröôùc Kainozoi trong
theå laø moät khoái vi luïc ñòa ñöôïc taùch ra khoûi
moùng cuûa moät soá beå Ñeä Tam thuoäc theàm
luïc ñòa Ñoâng Döông vaø troâi daït veà phía
luïc ñòa Vieät Nam raát ña daïng vaø coù theå lieân
Ñoâng Nam do giaõn ñaùy Bieån Ñoâng. Tuy
quan vôùi nhieàu heä thoáng caáu truùc khaùc nhau
nhieân, moät soá maët caét ñòa chaán ven ñaûo vaø
(baûng 15.1). Treân cô sôû phaân tích caùc yeáu
moät soá khoan coâng trình treân caùc ñaûo ñaõ
toá thaønh heä - caáu truùc cuûa caùc vuøng laân caän
phaùt hieän ñöôïc caùc ñaù basalt laïi cho thaáy
vaø caùc keát quaû khoan ñòa chaát coù theå phaân
ñaây laø voû luïc ñòa ñaõ bò thoaùi hoaù thaønh kieåu
mieàn caáu truùc Tröôùc Kainozoi bò choân vuøi
voû trung gian hay chuyeån tieáp.
döôùi Bieån Ñoâng thaønh moät soá ñôn vò nhö
c. Moùng Tröôùc Kainozoi vuøng theàm luïc
sau (Hình 15.3):
ñòa Baéc Boä
a. Khoái vi luïc ñòa ngaàm Hoaøng Sa -
Macclesfield Ñaây laø caùc thaønh taïo lieân quan vôùi
nhieàu ñôùi caáu truùc Tröôùc Kainozoi khaùc
Khoái vi luïc ñòa naøy phaân boá treân rìa
nhau. Theàm luïc ñòa Ñoâng Baéc Baéc Boä nhö
Baéc Trung taâm taùch giaõn Bieån Ñoâng. Ñaây
ñaõ bieát laø phaàn noái tieáp cuûa ñôùi uoán neáp ñòa
coù theå laø moät phaàn cuûa rìa Ñoâng Nam luïc
khieân Caledoni vuøng Coâ Toâ hoaëc coù nôi laø
ñòa AÂu - AÙ. Moät soá keát quaû khoan treân vuøng
phaàn noái tieáp cuûa lôùp phuû neàn Tethys noâng
quaàn ñaûo Hoaøng Sa cho thaáy coù caùc thaønh
Paleozoi giöõa - muoän nhö Baéc vònh Baéc Boä,
taïo nhö gneis, ñaù phieán keát tinh amphibol
- biotit Proterozoi gioáng vuøng ñaûo Haûi Nam caùc thaønh taïo Mesozoi vuøng Trung taâm vaø
467
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Baûng 15.1. Caùc gieáng khoan phaùt hieän moùng Tröôùc Kainozoi thuoäc moät soá beå Ñeä Tam
Vuøng hay Loâ Khoan / ñoä saâu phaùt hieän Thaønh taïo vaø Bieåu hieän
TT Ghi chuù
vaø Caáu taïo thaønh taïo moùng - m tuoåi ñòa taàng daàu khí
1 Haûi Phoøng K.14/483,00-851,30 Carbonat - Pz
2 Haûi Haäu (k.nöôùc) K.54/237-ñaùy Gneis-phieán Pr
Ñoàng baèng vaø
3 T.P. Nam Ñònh K.15/149,60-165,00 Phieán-gneis Pr vònh Baéc Boä hay
phaàn Taây Baéc beå
4 PhuøCöø - HöngYeân K.104/3940,00-4114,92 Rhyolit - T
Soâng Hoàng
5 Cöûa soâng Thaùi Bình B10-STB-1X/ Carbonat Pz Phaùt hieän daàu
6 Loâ 106 - Yeân Töû 106-YT-1X/1617,0-ñaùy Carbonat Pz
7 Loâ 104 - Quaû Nhaõn 104-QN-1X/2047,60-2102,6 Granitoid - Mz
8 Loâ 104 - Quaû Vaûi 104-QV-1X/920,00-1050,0 Carbonat - Mz Theàm Baéc Trung
9 Loâ 112 - Anh Vuõ 112-AV-1X/1743-1780,0 Carb.-Phieán Pz Boä hay phuï beå
Phaùt hieän daàu Hueá - Ñaø Naüng
10 Loâ 112 - Baïch Tró 112-BT-1X/3935-4111,0 Carbonat Pz
11 Loâ 115 - Tri Toân 115-A-1X/3491-3538,0 Trachit-Mz
12 Loâ 01 – Hoàng Ngoïc 01-RB-1X/2683,0-3108,0 Granitoid - Mz2 Moû daàu nhoû
13 Loâ 02 - Sa phia 02-C-1X/4092,0-4483,0 Granitoid - Mz2
Theàm luïc ñòa
14 Baïch Hoå - Loâ 09 09-BH-2X/3191-3261 v.v... Granitoid - Mz2 Moû daàu lôùn
Ñoâng Nam
15 Raïng Ñoâng - Loâ 15 15-C-1X/3276-3290,0 Granitoid - Mz2 Moû daàu lôùn Trung Boä vaø
Ñoâng Nam Boä
16 Sö Töû - Loâ 15 15-G-1X/2975,0-2977,0 Granitoid - Mz2 Moû daàu lôùn
hay moùng cuûa beå
17 Tam Ñaûo - Loâ 16 16-TD-1X/3269,0-3289,0 Granitoid - Mz2
Cöûu Long
18 Ñu Ñuû - Loâ 17 17-DD-1X/2328,0-2399 Granitoid - Mz2
19 Nho - Loâ 17 17-N-1X/2654,0-3159,0 Andesit- Mz2
20 Loâ 04 04-A-1X2419,0-2462,0 Granitoid - Mz2
21 Loâ 05 - Ñaïi Huøng 05-DH-1X/3352,0-3362,0 Granitoid - Mz2 Phaùt hieän daàu
22 Höôùng Döông Baéc 06-HDB-1X/3941,0-3991,0 Magma - Mz
Vuøng theàm luïc
23 Loâ 10 - Baïch Maõ 10-BM-1X/1913,0-1961,0 Magma - Mz
ñòa - bieån noâng
24 Loâ 11 - Roàng Bay 11-RB-1X/3932,0-3941,0 Phun traøo Mz Ñoâng, Ñoâng
25 Loâ 12 - Mía 12-B-1X/3914,0-3998,0 Rhyo-dacit Mz Nam ñôùi naâng
Coân Sôn hay
26 Loâ 12 - NCS 12-C-1X/3612,0-3657,0 Dacit-andesit Mz
moùng beå Nam
27 Loâ 12 - NCS 12-D-1X/1584,0-1640,0 Granitoid Mz Coân Sôn
28 Loâ 20 Ph. Hoaøng 20-PH-1X/3452,0-3985,0 Phun traøo Mz
29 Loâ 21 - Soâng 21-S-1X/4361,0-4401,0 Granitoid Mz
30 Taây NCS 28-A-1X/1494,0-1594,0 Granitoid Mz
31 Tö Chính PV-94-1X Ryo-Dacit Mz Naâng rìa theàm
32 Q. ñaûo Tröôøng Sa Sampaguita-1X Vuïn naâu-ñoû Mz Ñoâng Tr. Sa
d. Moùng Tröôùc Kainozoi vuøng theàm Baéc
caùc thaønh taïo carbonat Trias vaø magma axit,
Trung Boä
axit - kieàm vuøng Nam vònh Baéc Boä. Nhieàu
khoan treân phaàn Baéc beå Soâng Hoàng ñaõ Vuøng theàm Baéc Trung Boä phoå bieán
phaùt hieän ñöôïc caùc thaønh taïo moùng Tröôùc- laø caùc thaønh taïo traàm tích Paleozoi giöõa -
Kainozoi; trong ñoù khoan B10 - STB - 1X muoän thuoäc Tethys noâng vaø caùc ñaù magma
ñaõ phaùt hieän ñöôïc daàu trong moùng carbonat axit Mesozoi kieåu khoái naâng Indosini. Moät
Paleozoi nöùt neû vaø hang hoác. soá gieáng khoan daàu khí thuoäc phaàn Nam beå
468
- Chöông 15. Caùc beå traàm tích Kainozoi Vieät Nam
Soâng Hoàng ñaõ phaùt hieän ñöôïc caùc thaønh taïo trong ñaát lieàn vaø theàm luïc ñòa Vieät Nam.
Tröôùc Kainozoi töông töï caùc thaønh taïo tieâu Caùc thaønh taïo bieán chaát maïnh hay taùi keát
tinh chuû yeáu lieân quan vôùi caùc khoái Tieàn -
bieåu cho phuï ñôùi caáu truùc Ñoâng Tröôøng
Cambri (Pre - \), trong ñoù ñieån hình laø ñòa
Sôn. Trong ñoù gieáng khoan 112 - BT - 1X
khoái Kon Tum vaø ñôùi Soâng Hoàng haàu nhö
ñaõ phaùt hieän ñöôïc daàu trong ñaù carbonat
khoâng coøn daáu veát nguoàn goác ban ñaàu. Caùc
Paleozoi muoän bò nöùt neû vaø hang hoác.
thaønh taïo Paleozoi sôùm - giöõa thöôøng chæ
e. Moùng Tröôùc Kainozoi vuøng theàm
bò bieán chaát trung bình vaø thaáp coù theå khoâi
Nam Trung Boä vaø Ñoâng Nam Boä
phuïc ñöôïc ñieàu kieän hình thaønh chuùng. Caùc
Caùc vuøng theàm Nam Trung Boä vaø Ñoâng
thaønh taïo Paleozoi giöõa - muoän chuû yeáu laø
Nam Boä chuû yeáu gaëp caùc thaønh taïo kieåu
caùc traàm tích bieån noâng bình oån cuøng vôùi
cung xaâm nhaäp - phun traøo trung tính ñeán
nhieàu phöùc heä magma khaùc nhau. Caùc thaønh
axit Mesozoi muoän thuoäc kieåu va chaïm luïc
taïo Mesozoi raát ña daïng veà thaønh phaàn vaø
ñòa. Phaàn lôùn caùc khoái nhoâ cao moùng Tröôùc
töôùng vôùi xu theá luïc ñòa hoaù nhanh vaøo cuoái
Kainozoi cuûa caùc beå Phuù Khaùnh, Cöûu Long
Mesozoi (Hình 15.4, 15.5 vaø 15.6).
vaø Nam Coân Sôn ñeàu lieân quan vôùi caùc khoái
4.1. Caùc thaønh taïo bieán chaát cao vaø voû
xaâm nhaäp granitoid Mesozoi. Söï hình thaønh
thaïch quyeån Tieàn - Cambri (AR - PR)
caùc ñòa haøo, ñòa luyõ treân rìa Ñoâng Nam ñôùi
caáu truùc khoái naâng Ñaø Laït coøn lieân quan Caùc thaønh taïo bieán chaát maïnh hay bieán
vôùi quaù trình xoâ huùc cuûa caùc khoái luïc ñòa do chaát taùi keát tinh thöôøng chæ loä trong dieän
caùc hoaït ñoäng sau taïo nuùi (post - orogenic) caùc khoái coå Tieàn - Cambri nhö ñòa khoái Kon
chuû yeáu do taùch giaõn Oligocen. Tum, ñôùi Soâng Hoàng - Phaêng Xi Paêng vaø
f. Moùng Tröôùc Kainozoi vuøng theàm luïc moät soá dieän nhoû treân caùc ñoài - nuùi soùt nhö
ñòa Taây Nam Boä vuøng nuùi Goâi - Nam Ñònh. Trong ñoù, chæ
coù ñòa khoái coå Kon Tum laø coù caùc phöùc heä
Moùng cuûa vuøng naøy thöôøng laø caùc traàm
magma Archeozoi tieâm nhaäp. Chuùng haàu
tích bieán tính, traàm tích bieán dö Paleozoi
nhö chæ coù caùc ñaù bieán chaát cao ñöôïc phaân
vaø Mesozoi kieåu Sundaland, chuùng loä treân
thaønh caùc heä taàng nhö baûng 15.2:
nhieàu ñaûo thuoäc vuøng bieån Kieân Giang vaø
- Caùc thaønh taïo Archeozoi (AR) goàm
rìa Ñoâng Baéc vònh Thaùi Lan. Moät soá khoan
chuû yeáu laø granulit, gneis, khondrit töôùng
daàu khí trong vònh Thaùi Lan ñaõ gaëp ñöôïc
granulit phöùc heä Kannack (AR kn) vaø
moùng carbonat Paleozoi vaø caùc traàm tích
caùc xaâm nhaäp gabronorit (ν11), enderbit -
vuïn Mesozoi, trong ñoù caùc khoái nhoâ moùng
charnockit (γδ12), granit biotit (γ13). Chuùng
ñaù voâi Permi caáu taïo Nang Nuan ñaõ chöùa
loä chuû yeáu trong phaïm vi ñòa khoái coå Kon
daàu thöông maïi.
Tum vaø khaù gioáng vôùi caùc phöùc heä tieâu bieåu
4. Ñòa taàng, traàm tích, magma vaø bieán
cuûa luïc ñòa coå Gondwana.
chaát Tröôùc Kainozoi
- Caùc thaønh taïo Proterozoi (PR)
Caùc thaønh taïo Tröôùc Kainozoi raát ña goàm chuû yeáu laø caùc ñaù bieán chaát töôùng
amphibolit, amphibolit - disten phaân boá
daïng veà thaønh phaàn vaø phaân boá roäng khaép
469
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Chuù thích: Caùc kyù hieäu cuûa caùc phöùc heä xaâm nhaäp vaø phun traøo magma, tuoåi ñòa chaát duøng theo quy ñònh
cuûa cuïc Ñòa chaát Vieät Nam soaïn theo quy öôùc Quoác teá tröôùc naêm 2000.
*Tuoåi ñòa chaát theo nieân bieåu ñöôïc quy ñònh töø Ñaïi hoäi Ñòa chaát Theá giôùi 1996 – Beijing
ù hieäu caùc phöùc heä xaâm nhaäp theo thaønh phaàn vaø tuoåi quy öôùc Quoác teá hieän haønh.
Hình 15.4. Baûn ñoà ñòa chaát thu nhoû töø ”Geological Map of Vietnam 1/1.500.000” ESCAP coâng boá -1990 vaø
sô ñoà caùc ñôùi caáu truùc Tröôùc Kainozoi vôùi caùc thaønh taïo ñòa chaát treân ñaát lieàn Vieät Nam
470
- Chöông 15. Caùc beå traàm tích Kainozoi Vieät Nam
Chuù thích:
0- Caùc phöùc heä bieán chaát keát tinh daáu veát voû thaïch quyeån nguyeân khai
0-1 - Soâng Chaûy, Soâng Hoàng, Hoaøng Lieân Sôn, Naäm Coâ, Soâng Maõ; 0-2 - Buø Khaïng; 0-3 - Kon Tum.
I-III - Caùc khoái nhoâ coå ñòa hình moùng Tröôùc Kainozoi bò choân vuøi döôùi ñaùy caùc beå ngoaøi khôi: I-Luïc nguyeân
vaø carbonat Paleo-Tethys; II-Carbonat Tethys noâng; III-Granitoid tieàn-Indosini; IV-Granitoid cung va
chaïm haäu-Indosini.
A- Caùc beå tích tuï heä cung ñaûo vaø neàn Sunda phaàn Nam: A1-2 - Ven rìa; A2-3 - Tethys noâng; A4-a
Tröôùc-cung; A4-b - Sau-cung; Av - Caùc cung nuùi löûa.
B- Caùc beå tích tuï Baéc Boä vaø Tröôøng Sôn: B1 - Caùc beå Paleo-Tethys tieàn-Caledoni goàm a-Ñoâng Baéc,
b-Taây Baéc; c-Tröôøng Sôn; B1-2 - Caùc beå haäu-Caledoni vaø tieàn-Varisc goàm a-Baéc Boä; b-Tröôøng
Sôn; B2 - Caùc beå bieån neàn Tethys noâng goàm a-Baéc Boä; b-Tröôøng Sôn; B3 - Caùc beå chuyeån tieáp sau-
neàn tieàn-Indosini goàm a-Meso-Tethys Soâng Ñaø - Ninh Bình; b-An Chaâu; c-Soâng Hieán; d-Saàm Nöa
- Hoaønh Sôn; B4 - Caùc beå luïc nguyeân chöùa than haäu-Indosini goàm a-Quaûng Ninh; b-Baéc Thaùi; c-Soâng
Ñaø; d-Noâng Sôn; B5 - Caùc beå vuïn thoâ molas maøu ñoû tröôùc nuùi (do taïo nuùi Mz2) goàm a-Ñình Laäp; b-
Yeân Chaâu; c-Muï Giaï; d-Möôøng Nheù - Phong Saø Lyø; Bv - Cung nuùi löûa Tuù Leä.
U- Caùc pha uoán neáp vaø naâng troài: U-0 - Naâng uoán neáp Tieàn-Cambri; U-1 - Naâng uoán neáp Caledoni; U-2
- Naâng uoán neáp varisc (Hercyni sôùm); U-3 - Naâng uoán neáp Hercyni chính; U-4 - Naâng uoán neáp saùt
tröôùc-Nori hay Indosini (taïo nuùi Mesozoi sôùm); U-5 - Taïo nuùi muoän vaø coá keát luïc ñòa Mesozoi muoän.
XY - Caùc phöùc heä granitoid chính loä treân ñaát lieàn vaø caùc ñaûo: 1x - Caùc phöùc heä cung hoäi tuï tieàn-Indosini
trong ñaát lieàn Sunda; 1y - Caùc phöùc heä cung va chaïm haäu-Indosini trong ñaát lieàn Sunda; 2x - Caùc
phöùc heä cung hoäi tuï tieàn-Indosini trong ñaát lieàn Baéc Boä: 2y - Caùc phöùc heä cung taïo nuùi, coá keát luïc ñòa
haäu-Indosini trong ñaát lieàn Baéc Boä.
Hình 15.5. Caùc ñôùi thaønh heä - caáu truùc Tröôùc Kainozoi treân ñaát lieàn vaø moùng caùc beå traàm tích ngoaøi khôi
(Theo caùc taøi lieäu baûn ñoà ñòa chaát vaø caùc phaùt hieän daàu khí cuûa Vieät Nam coù ñeán naêm 2003)
471
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Hình 15.6. Sô ñoà phaân boá caùc beå vaø ñôn vò thaønh heä - caáu truùc Tröôùc Kainozoi trong ñaát lieàn Vieät Nam, caùc
bieåu hieän phaùt hieän daàu khí trong caùc thaønh taïo naøy vaø trong moùng moät soá beå ngoaøi khôi (Theo baûn ñoà ñòa
chaát vaø caùc keát quaû thaêm doø daàu khí cuûa Petrovietnam ñeán heát 2003)
472
- Chöông 15. Caùc beå traàm tích Kainozoi Vieät Nam
Baûng 15.2. Caùc thaønh taïo bieán chaát cao Tröôùc Cambri chính vaø phoå bieán ôû Vieät Nam vaø keá caän
(Toång hôïp treân cô sôû caùc baûn ñoà ñòa chaát do Cuïc Ñòa chaát Vieät Nam xuaát baûn)
Tuæi ®Þa chÊt Nam Bé Trung Bé B¾c Bé
Thêi kú ®Þa chÊt TriÖu n¨m T©y §«ng Nam B¾c T©y §«ng
570±20
Cambri
NËm C«:
P« C«:
PROTEROZOI
Bï Kh¹ng: PhiÕn*, S«ng Ch¶y:
PhiÕn*, ®¸
PhiÕn*, quarzit, ®¸ PhiÕn*,
NEO-
PR3
hoa,
hoa
quarzit quarzit
quarzit
(Sa Pa)
800±20
amphibolit vμ phiÕn
S«ng Hång: plagiogneis, phiÕn kÕt tinh, quarzit,
S«ng Tranh: gneis,
PROTEROZOI
amphibol-biotit, canxiphia, amphibolit,
PROTEROZOI - PR
kÕt tinh
MESO-
PR2
Tríc-Cambri - AR
1650±50
H-t Sinh QuyÒn: phiÕn kÕt
H-t Dak-mi: gneis, phiÕn
kÕt tinh, amphibolit, ®¸
tinh, amphibolit, gneis,
hoa, migmatit, quarzit,
PALEO-PROTEROZOI
**
quarzit, ®¸ hoa
PR1
2500±100
Ph-hÖ: Kannack:
granulit, gneis,
khondrit
ARKHEI AR
Chuù thích:
H-t: Heä taàng; Ph-heä: Phöùc heä
** Trong phaïm vi Nam Boä tuy chöa phaùt hieän ñöôïc caùc thaønh taïo bieán chaát keát tinh Proterozoi, song phía
Taây Nam (Pailin) vaø Ñoâng Baéc (Pokham) thuoäc Campuchia ñeàu coù dieän loä vôùi caùc thaønh taïo
bieán chaát keát tinh Proterozoi goàm: gneis, amphibolit vaø ñaù phieán keát tinh (theo Phan Cöï Tieán
vaø nnk. 1989 - Baûn ñoà ñòa chaát Campuchia, Laøo vaø Vieät Nam 1/1.000.000 - Cuïc ÑCVN xuaát
baûn). Chuùng töông töï caùc thaønh taïo Tieàn-Cambri thuoäc luïc ñòa Gondwana phaân boá ôû Thaùi Lan.
Xi Paêng vôùi caùc thaønh taïo plagiogneis,
chuû yeáu trong ñòa khoái Kon Tum vôùi caùc
thaønh taïo gneis, phieán keát tinh, migmatit, phieán biotit, silimanit, migmatit, canxiphia,
ít ñaù hoa, amphibolit, quarzit heä taàng Dak amphibolit heä taàng Soâng Hoàng (PR sh) vaø
Mi (PR1 dm), gneis, amphibolit, phieán mica, gneis, phieán biotit, phieán graphit, migmatit,
migmatit heä taàng Soâng Tranh (PR1 ñaù hoa, quarzit, amphibolit heä taàng Sinh
st)
-2
vaø ñai bieán chaát saâu Soâng Hoàng - Phaêng Quyeàn (PR1 - 2 sq). Ngoaøi caùc heä taàng ñaù bieán
473
nguon tai.lieu . vn
