Xem mẫu
- 12
Chöông
Beå traàm tích
Tö Chính-
Vuõng Maây
vaø
taøi nguyeân
daàu khí
- Chöông 12. Beå traàm tích Tö Chính – Vuõng Maây
1. Giôùi thieäu
Beå Tö Chính - Vuõng Maây naèm chuû yeáu Phuù Khaùnh, Cöûu Long, Nam Coân Sôn.
ôû caùc loâ 132, 133, 134, 135 vaø moät phaàn caùc
2. Lòch söû nghieân cöùu, tìm kieám thaêm doø
loâ 136, 156, 157, 158 vaø 159. Ñoä saâu nöôùc
daàu khí
bieån ôû khu vöïc naøy dao ñoäng trong khoaûng
1000 - 1500 m trong ñoù phaàn lôùn dieän tích Töø nhöõng naêm 70, Coâng ty Mandrel ñaõ
caùc loâ 133, 134 vaø phaàn Taây Baéc loâ 135, tieán haønh khaûo saùt ñòa chaán khu vöïc theàm
phaàn Taây loâ 157 vaø goùc Taây Baéc loâ 158 coù luïc ñòa Nam Vieät Nam trong ñoù phaàn phía
ñoä saâu nöôùc bieån döôùi 1.000 m vôùi moät loaït Ñoâng caùc tuyeán 8 vaø 9 coù vöôn ra vuøng bieån
caùc baõi ñaù ngaàm, baõi caïn nhö Vuõng Maây, nöôùc saâu thuoäc loâ 129 vaø 133.
Huyeàn Traân, Queá Ñöôøng, Phuùc Nguyeân vaø Trong khoaûng töø 1983 ñeán 1985 Lieân
Tö Chính ñöôïc quen goïi döôùi caùi teân chung ñoaøn Ñòa vaät lyù Thaùi Bình Döông (DMNG)
laø khu vöïc baõi Tö Chính (Hình 5.1, Chöông cuûa Lieân Xoâ (cuõ) thöïc hieän 02 ñôït khaûo saùt
5). ñòa chaán khu vöïc Taây Nam Bieån Ñoâng trong
Beå Tö Chính – Vuõng Maây coù khoaûng ñoù bao goàm caû khu vöïc baõi Tö Chính.
4.800 km2 coù ñoä saâu nöôùc bieån döôùi 500m, Coâng ty BP coù tieán haønh nghieân cöùu khu
nöôùc trong ñoù khoaûng 2.500 km noâng döôùi vöïc nöôùc saâu thuoäc phaïm vi caùc loâ 132, 133,
2
100 m nöôùc. Baõi Phuùc Nguyeân coù khoaûng 134 vaøo thaùng 10 naêm 1992, Coâng ty Shell
1.500 km nöôùc noâng döôùi 100 m nöôùc, baõi khi thaønh laäp baûn ñoà play (Play map) theàm
2
Phuùc Taàn coù khoaûng 1.000 km2, baõi Huyeàn luïc ñòa Nam Vieät Nam coù veõ sô ñoà moùng
Traân khoaûng 150 km vaø baõi Queá Ñöôøng tröôùc Ñeä Tam caùc loâ 132, 133, 134, 135
2
khoaûng 250 km2. Phaàn trung taâm loâ 133 coù thuoäc khu vöïc baõi Tö Chính (Hình 12.1).
khoaûng 5.500 km ñoä saâu nöôùc döôùi 500 m, Naêm 1993 Coâng ty Thaêm doø vaø Khai
2
trong ñoù 500 km2 ñoä saâu nöôùc döôùi 300 m. thaùc Daàu khí (PVEP) thuoäc Toång coâng ty
Baõi Vuõng Maây coù khoaûng 7.500 km nöôùc Daàu khí Vieät Nam ñaõ thöïc hieän Ñeà aùn khaûo
2
saâu döôùi 500 m, trong ñoù khoaûng 5.000 km2 saùt ñòa chaán taïi beå Tö Chính – Vuõng Maây
coù ñoä saâu nöôùc döôùi 200 m nöôùc [11]. (TC - 93) vôùi muïc ñích ñaùnh giaù caáu truùc
Beå Tö Chính – Vuõng Maây töø laâu ñaõ ñöôïc ñòa chaát vaø trieån voïng daàu khí cuûa vuøng
xem laø khu vöïc “beå ngoaøi” (outer basins) nghieân cöùu. Taøu M/V A. Gamburtsev Lieân
coù tieàm naêng daàu khí beân caïnh caùc beå traàm ñoaøn Ñòa vaät lyù Thaùi Bình Döông ñaõ tieán
tích theàm luïc ñòa Ñoâng Nam Vieät Nam nhö haønh khaûo saùt 9.500 km tuyeán ñòa chaán,
399
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Hình 12.1. Sô ñoà moùng KZ caùc loâ 132-135 khu vöïc baõi Tö Chính (theo Shell, 1992)
trong ñoù beå Tö Chính – Vuõng Maây ñöôïc 2x2 km ñeå nghieân cöùu caùc caáu taïo coù trieån
ñan daøy maïng 8x8 km; khu vöïc Vuõng Maây voïng.
coù maïng 6,5 - 20x4,5 - 8,5 km vaø maïng
16x32 km hoaëc 32x64 km ôû khu vöïc coøn laïi Ngaøy 10-4-1996, Petrovietnam vaø Coâng
(Hình 12.2). ty Conoco (Myõ) ñaõ kyù Hôïp ñoàng Hôïp taùc
Naêm 1994 Coâng ty PVEP ñaõ khoan kinh doanh (BCC) loâ 133 vaø 134 vôùi toång
gieáng thaêm doø ôû ñôùi naâng Tö Chính (PV dieän tích 12.933 km2. Trong naêm 1996 vaø
- 94 - 2X) ñaït chieàu saâu 3.331 m, keát quaû 1997, Conoco ñaõ tieán haønh taùi xöû lyù moät
laàn ñaàu tieân ñaõ môû ra maët caét ñòa chaát hoaøn soá tuyeán ñòa chaán cuõ, ñoàng thôøi naêm 1998
toaøn môùi, goùp phaàn ñaùnh giaù coù cô sôû hôn ñaõ thu noå theâm 2.000 km tuyeán ñòa chaán
veà caáu truùc ñòa chaát vaø trieån voïng daàu khí 2D ñan daøy phaàn phía Taây loâ 133 vaø 134
cuûa vuøng naøy [9]. minh giaûi, veõ baûn ñoà nghieân cöùu ñaùnh giaù
Naêm 1995 PVEP tieáp tuïc tieán haønh thu ñòa chaát vaø tieàm naêng trieån voïng daàu khí
noå 2.895 km tuyeán ñòa chaán chi tieát maïng nhaèm vaïch ra caùc böôùc tieáp theo.
400
- Chöông 12. Beå traàm tích Tö Chính – Vuõng Maây
Hình 12.2. Sô ñoà khu vöïc khaûo saùt ñòa chaán TC-93
3. Ñaëc ñieåm caáu kieán taïo
3.1. Ñaëc ñieåm caáu truùc
Naêm 1998 Conoco ñaõ tieán haønh nghieân
cöùu caùc roø ræ daàu, khí baèng phöông phaùp vieãn Beå Tö Chính - Vuõng Maây naèm trong moät
thaùm treân cô sôû khoâng aûnh cuûa European khu vöïc coù caùc yeáu toá caáu – kieán taïo heát
Space Agency (ERS–SAR) vaø Radarsat söùc phöùc taïp cuûa mieàn caáu truùc Sundaland
Image (Radarsat SAR) vaø hoaøn thaønh Baùo (hay theàm Sunda), phía Taây Nam Bieån
caùo ñaùnh giaù tieàm naêng trieån voïng caùc loâ Ñoâng. Treân theàm Sunda ñaõ hình thaønh moät
nöôùc saâu 133, 134 [7]. loaït beå rift sau cung vaøo cuoái Mesozoi (?)
Naêm 2000 Conoco vaø PVSC hoaøn thaønh ñaàu Kainozoi ôû vònh Thaùi Lan, Malaysia,
vieäc minh giaûi ñòa chaán, ñaùnh giaù trieån voïng Ñoâng vaø Taây Natuna, Sarawak, Brunei,
caùc caáu taïo ôû phaàn phía Taây loâ 133, 134 vaø Sabah vaø Nam Vieät Nam, trong ñoù coù beå
xaùc ñònh vò trí caùc gieáng khoan chuaån bò cho Tö Chính - Vuõng Maây. Caùc beå naøy ñöôïc
thaêm doø [12]. hình thaønh vaø phaùt trieån chuû yeáu treân mieàn
voû chuyeån tieáp (voû luïc ñòa bò vaùt moûng).
401
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Bieån Ñoâng laø moät beå nöôùc saâu, ñöôïc hình loâ 132, 133, 134, moät phaàn loâ 135 vaø 157
thaønh do quaù trình taùch giaõn taïo voû ñaïi trong vuøng nöôùc xaáp xæ 1.000 m. Ñôùi naâng
döông töø Oligocen trôû laïi ñaây, nôi lôùp voû rìa tieáp giaùp vôùi beå Nam Coân Sôn veà phía
traùi ñaát coù chieàu daøy khoaûng 5 - 8 km. Caùc Taây, beå Vuõng Maây veà phía Ñoâng, beå nöôùc
caáu truùc cuûa voû luïc ñòa bò ñaïi döông hoùa vaø saâu Bieån Ñoâng veà phía Baéc. Ñôùi naâng Rìa
hình thaønh Bieån Ñoâng vôùi phía Baéc laø caáu goàm caùc yeáu toá caáu truùc sau:
Ñôùi cao Tö Chính goàm ñòa luõy Tö
truùc Hoaøng Sa - Macclesfield vaø phía Nam
laø caáu truùc Tröôøng Sa - Reed Bank. Voû luïc Chính phaùt trieån ôû ranh giôùi loâ 134 - 135,
ñòa ôû ñaây bò vaùt moûng vaø dao ñoäng trong trong vuøng ñoä saâu nöôùc 200 - 1.000 m vaø
khoaûng töø 8 - 20 km [1, 3]. ñôùi cao TB Tö Chính phaùt trieån ôû phaàn TN
Baûn ñoà moùng khu vöïc TLÑ Ñoâng Nam loâ 134 nôi nöôùc saâu 300 - 450 m. Ñaëc ñieåm
Vieät Nam vaø vuøng laân caän cho thaáy khu vöïc noåi baät cuûa ñôùi cao Tö Chính laø ñaù voâi phaùt
beå Tö Chính - Vuõng Maây naèm moät phaàn ôû trieån töø cuoái Miocen giöõa ñeán ñaùy bieån.
Ñôùi truõng Phuùc Nguyeân phaùt trieån ôû
ranh giôùi ngoaøi cuøng cuûa TLÑ naøy vaø moät
phaàn naèm ôû beå ngoaøi (outer basins). Theàm loâ 134 vôùi höôùng caáu truùc TB - ÑN trong
luïc ñòa Ñoâng Nam Vieät Nam bao goàm vuøng nöôùc saâu 500 - 800 m. Lôùp phuû traàm
caùc yeáu toá caáu - kieán taïo chính laø beå Phuù tích Ñeä Tam coù theå tôùi 6 - 7 km, ñaù voâi ít
Khaùnh, theàm Phan Rang, beå Cöûu Long, ñôùi phaùt trieån.
Ñôùi cao Phuùc Nguyeân - Phuùc Taàn phaùt
naâng Coân Sôn, ñòa luõy Hoøn Haûi, beå Nam
Coân Sôn, ñôùi naâng Rìa phaùt trieån treân voû trieån ôû loâ 133 vaø phaàn Taây loâ 157 nôi coù ñoä
luïc ñòa. Phaàn nöôùc saâu töø treân 1.000 m goàm saâu nöôùc bieån 200 - 800 m. Traàm tích Ñeä
beå Vuõng Maây, ñôùi naâng Vuõng Maây - Ñaù Tam daøy 4 - 5 km. Ñaù voâi Miocen giöõa hieän
Laùt phaùt trieån treân voû chuyeån tieáp vaø beå taïi phaùt trieån maïnh ôû phía Ñoâng.
Ñôùi truõng Baéc Phuùc Taàn phaùt trieån ôû
nöôùc saâu Bieån Ñoâng phaùt trieån treân voû ñaïi
döông (Hình 12.3) [10]. vuøng giaùp ranh giöõa loâ 132 vaø 156, nôi coù
Khu vöïc Tö Chính - Vuõng Maây ñöôïc ñoä saâu nöôùc bieån khoaûng 800 - 1.000 m. Ñôùi
thaønh taïo bôûi caùc ñôùi naâng vaø truõng phaùt naøy ñaëc tröng baèng caùc baùn ñòa haøo phaùt
trieån theo höôùng ñoâng baéc - taây nam laø trieån ôû caùnh suït ñöùt gaõy höôùng ÑB - TN vôùi
chính. Ñôùi naâng coù daïng khoái - ñòa luõy hoaëc lôùp phuû traàm tích Ñeä Tam daøy 3 - 4 km.
Ñôùi cao Ñoâng Sôn phaùt trieån ôû loâ 132
khoái ñöùt gaõy coù lôùp phuû traàm tích Ñeä Tam
ít nhaát khoaûng 2,5 - 3,5 km. Caùc ñôùi truõng nôi nöôùc saâu 800 - 1.000 m, lôùp phuû traàm
coù daïng ñòa haøo, baùn ñòa haøo laáp ñaày traàm tích daøy 3 - 4 km phaùt trieån ôû caùnh cao caùc
tích Ñeä Tam daøy tôùi 6 - 7 km (Hình 12.4). ñöùt gaõy höôùng ÑB - TN.
Döïa vaøo ñaëc ñieåm hình thaùi coù theå nhaän 3.1.2. Beå Vuõng Maây
bieát 3 ñôn vò caáu truùc chính laø ñôùi naâng Rìa,
Beå naøy phaùt trieån theo höôùng ÑB - TN
beå traàm tích Vuõng Maây vaø ñôùi naâng Vuõng
veà phía Ñoâng, Ñoâng Nam ñôùi Naâng Rìa,
Maây - Ñaù Laùt (Hình 12.4) [2, 10].
trong phaïm vi caùc loâ 136, 156, 157, 158 vaø
3.1.1. Ñôùi Naâng Rìa 159, nôi coù ñoä saâu nöôùc saâu 1.000 - 2.000
Phaùt trieån chuû yeáu trong phaïm vò caùc m. Beå ñöôïc laáp ñaày traàm tích Ñeä Tam daøy
402
- Chöông 12. Beå traàm tích Tö Chính – Vuõng Maây
Hình 12.3. Beå Tö Chính - Vuõng Maây trong bình ñoà caáu truùc theàm luïc ñòa Ñoâng Nam Vieät Nam
6 – 7 km. Theo hình thaùi caáu truùc, beå Vuõng Nam vaø phuï ñôùi cao Ñaù Laùt coù daïng khoái
Maây coù theå chia thaønh 02 phuï beå: phuï beå ñöùt gaõy ôû phía Baéc.
TN Vuõng Maây coù höôùng caáu truùc ÑB - TN 3.2. Heä thoáng ñöùt gaõy
vaø phuï beå TB Vuõng Maây coù höôùng caáu truùc
Nhö ñaõ neâu ôû treân, khu vöïc beå Tö Chính
aù kinh tuyeán.
- Vuõng Maây bao goàm 3 yeáu toá caáu truùc
3.1.3. Ñôùi naâng Vuõng Maây - Ñaù Laùt
chính laø ñôùi naâng Rìa, beå Vuõng Maây vaø ñôùi
Ñôùi naâng Vuõng Maây - Ñaù Laùt phaùt trieån naâng Vuõng Maây - Ñaù Laùt. Caùc yeáu toá caáu
ôû phaàn phía Ñoâng loâ 156 - 158 ñoàng thôøi, truùc naøy phaùt trieån chuû yeáu theo phöông
cuõng laø ranh giôùi phía Ñoâng cuûa beå Vuõng ÑB - TN.
Maây. Ñôùi naâng naøy coù phöông caáu truùc aù Theo taøi lieäu ñòa vaät lyù, maø chuû yeáu laø
kinh tuyeán, ñöôïc phuû bôûi traàm tích Ñeä Tam ñòa chaán, thì trong khu vöïc Tö Chính - Vuõng
daøy 3 - 5 km vôùi 2 phuï ñôùi roõ reät: phuï ñôùi Maây toàn taïi 3 heä thoáng ñöùt gaõy chính (Hình
cao Vuõng Maây coù daïng khoái - ñòa luõy ôû phía 12.4)
403
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Hình 12.4. Baûn ñoà ñoä saâu moùng aâm hoïc khu vöïc baõi Tö Chính (theo VPI, 2004)
Heä thoáng ñöùt gaõy phaùt trieån theo höôùng
• töùc laø phaàn phía Ñoâng beå Nam Coân Sôn.
ÑB - TN. Ñaây laø caùc ñöùt gaõy thuaän, coù bieân ñoä lôùn ôû
taàng moùng, Oligocen vaø nhoû daàn ôû caùc taàng
Heä thoáng ñöùt gaõy phaùt trieån theo höôùng
•
phía treân. Ñöùt gaõy aù kinh tuyeán hoaït ñoäng
aù kinh tuyeán.
theo cô cheá caêng giaõn, ña phaàn chaám döùt
Heä thoáng ñöùt gaõy phaùt trieån theo höôùng
•
vaøo cuoái Miocen nhöng ñoâi choã hoaït ñoäng
aù vó tuyeán.
muoän hôn, ñeán caû Pliocen.
Heä thoáng ñöùt gaõy ÑB - TN laø heä thoáng
Heä thoáng ñöùt gaõy aù kinh tuyeán phaùt
ñöùt gaõy chuû ñaïo, khoáng cheá hình thaùi caáu
trieån maïnh ôû ñôùi naâng Rìa, ñôùi naâng Vuõng
truùc chung cuûa toaøn khu vöïc. Ñaây laø caùc
Maây - Ñaù Laùt. Ñaây laø caùc ñöùt gaõy thuaän
ñöùt gaõy thuaän xuaát hieän töø moùng, töùc laø töø
phaùt trieån tröôùc giai ñoaïn taïo rift cho ñeán
tröôùc giai ñoaïn taïo rift vaø phaùt trieån chuû yeáu
heát giai ñoaïn ñoàng taïo rift, ñoâi khi muoän
trong giai ñoaïn ñoàng taïo rift, ña phaàn chaám
hôn, hình thaønh neân caùc caáu taïo daïng ñòa
döùt hoaït ñoäng vaøo cuoái Miocen nhöng ñoâi
luõy raát ñieån hình.
khi muoän hôn. Bieân ñoä ñöùt gaõy ÑB - TN
3.3. Lòch söû phaùt trieån ñòa chaát
lôùn nhaát laø ôû taàng moùng, coù theå tôùi caû nghìn
meùt vaø nhoû daàn leân caùc taàng phía treân. Ñöùt Lòch söû phaùt trieån ñòa chaát khu vöïc beå
gaõy ÑB - TN hoaït ñoäng theo cô cheá caêng Tö Chính - Vuõng Maây gaén lieàn vôùi lòch söû
giaõn laø chuû yeáu. hình thaønh phaùt trieån Bieån Ñoâng, bao goàm
Heä thoáng ñöùt gaõy aù kinh tuyeán phaùt caùc giai ñoaïn: tröôùc taïo rift, ñoàng taïo rift,
trieån chuû yeáu ôû phaàn phía Taây ñôùi naâng Rìa sau rift vaø giai ñoaïn taïo theàm hieän taïi.
404
- Chöông 12. Beå traàm tích Tö Chính – Vuõng Maây
Giai ñoaïn tröôùc taïo rift töông ñoái daøi tröôùc khi coù caùc traàm tích
Miocen sôùm phuû leân treân taïo ra beà maët
Vaøo cuoái Mesozoi ñaõ xaûy ra söï va chaïm
baát chænh hôïp khaù roõ neùt. Coù leõ vaøo ñaàu
giöõa maûng AÁn - UÙc ôû phía Nam vaø maûng
Miocen sôùm, toaøn boä khu vöïc bò chìm
AÂu - AÙ ôû phía Baéc laøm cho caùc khoái luïc
döôùi möïc nöôùc bieån, moâi tröôøng traàm
ñòa trong khu vöïc, trong ñoù coù khoái luïc ñòa
tích bò thay ñoåi theo vôùi caùc traàm tích
Ñoâng Döông dòch chuyeån vaø tröôït theo
seùt boät xen keõ caùt keát haït mòn. Taïi caùc
phöông TB - ÑN, taïo ra moät loaït caùc ñöùt
ñôùi naâng cao, traàm tích Miocen sôùm coù
gaõy vaø söï troâi daït cuûa caùc maûng luïc ñòa.
leõ vaéng maët nhö taïi gieáng khoan PV -
Sau va chaïm, khu vöïc Bieån Ñoâng bò naâng
94 - 2X.
cao, ñöôïc boùc moøn vaø nhìn chung khoâng coù
Trong pha taïo rift muoän ít coù ñöùt gaõy
laéng ñoïng traàm tích.
môùi hình thaønh, maø chuû yeáu laø söï taùi hoaït
Giai ñoaïn ñoàng taïo rift
ñoäng cuûa caùc ñöùt gaõy ñaõ ñöôïc hình thaønh
Giai ñoaïn ñöôïc baét ñaàu vaøo Eocen? - töø tröôùc theo cô cheá caêng taùch laø chính.
Oligocen vaø keát thuùc vaøo cuoái Miocen sôùm Ñeán cuoái Miocen sôùm, pha hoaït ñoäng taïo
vôùi 2 pha taùch bieät, pha taïo rift sôùm (Eocen rift hoaøn toaøn ngöng nghæ. Tuy nhieân, do taøi
? - Oligocen) vaø pha taïo rift muoän (Miocen lieäu coøn haïn cheá neân cuõng coù yù kieán cho
sôùm?). raèng giai ñoaïn naøy tieáp tuïc hoaït ñoäng hình
Pha taïo rift sôùm (Eocen? - Oligocen) laø
• thaønh nhöõng ñòa haøo gaén vôùi söï taùch giaõn
pha hoaït ñoäng kieán taïo quan troïng trong Bieån Ñoâng ñeán Miocen giöõa. Cuoái Miocen
vieäc hình thaønh, phaùt trieån cuûa beå Tö giöõa hôi bò naâng, baøo moøn taïo ra baát chænh
Chính - Vuõng Maây. Caùc ñòa haøo, baùn hôïp khu vöïc.
ñòa haøo ñöôïc laáp ñaày traàm tích töø raát Giai ñoaïn sau taïo rift:
thoâ ñeán thoâ vaø mòn. Lôùp traàm tích loùt
Giai ñoaïn sao taïo rift xaûy ra chuû yeáu vaøo
ñaùy thöôøng laø thaønh taïo molas, saïn soûi, Miocen giöõa vaø keùo daøi ñeán Miocen muoän.
caùt, boät, seùt laãn caùc maûnh than, phieán Ñaây laø pha phaùt trieån môû roäng, laøm thay ñoåi
seùt, giaøu vaät chaát höõu cô. Traàm tích bình ñoà caáu truùc khu vöïc. Vaøo cuoái Miocen
ñöôïc laéng ñoïng trong moâi tröôøng ñaàm muoän, do pha bieån luøi dieãn ra taïi khu vöïc
hoà hoaëc chaâu thoå. Caùc ñöùt gaõy môùi vaø Bieån Ñoâng neân beà maët Miocen naøy bò naâng
caùc ñöùt gaõy hình thaønh töø tröôùc taùi hoaït leân, phong hoùa vaø boùc moøn taïo ra moät beà
ñoäng maïnh meõ theo cô cheá caêng giaõn laø maët baát chænh hôïp khu vöïc. Sau pha bieån luøi
chính. laø pha bieån tieán maïnh meõ, toaøn boä khu vöïc
Pha taïo rift muoän (Miocen sôùm). Sau
• ngaäp chìm döôùi möïc nöôùc bieån. Nhöõng nôi
khi keát thuùc pha taïo rift sôùm vaøo cuoái naâng cao thuaän tieän phaùt trieån caùc aùm tieâu
Oligocen, coù leõ beà maët Oligocen ñaõ san hoâ, nhöõng nôi truõng ñöôïc laáp ñaày traàm
ñöôïc naâng leân, nhieàu nôi bò boùc moøn. tích luïc nguyeân caùt, boät, seùt. Löôïng traàm
Tuy nhieân, söï naâng leân boùc moøn chæ tích ñöôïc laáp ñaày nhanh, khoái löôïng lôùn keát
xaûy ra cuïc boä, khoâng ñoàng nhaát. Pha hôïp vôùi pha neùn eùp cuïc boä laøm cho bình ñoà
ngöng nghæ laéng ñoïng traàm tích xaûy ra caáu truùc thay ñoåi. Coù nôi caáu truùc naâng/suït
405
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
hoaùn ñaûo vò trí cho nhau ñoàng thôøi dieän tích moùng tröôùc Ñeä Tam.
ñöôïc môû roäng, toaøn boä khu vöïc coù xu höôùng Keát quaû minh giaûi taøi lieäu ñòa chaán cho
luùn chìm vaø oaèn voõng. thaáy khu vöïc beå Tö Chính - Vuõng Maây ñöôïc
phuû bôûi traàm tích luïc nguyeân, luïc nguyeân
Giai ñoaïn taïo theàm Pliocen - Ñeä Töù
carbonat daøy töø 2 - 3 km treân nhöõng ñôùi cao
Sau pha bieån luøi cuoái Miocen, bieån tieán
ñeán 6 - 7 km ôû truõng saâu (beå Vuõng Maây),
xaûy ra treân theàm luïc ñòa Vieät Nam, nöôùc
chuùng coù tuoåi töø Eocen? - Oligocen ñeán
bieån daâng leân laøm ngaäp chìm toaøn boä khu
Pliocen - Ñeä Töù, ñöôïc phaân thaønh caùc phaân
vöïc. Traàm tích caùt, boät, seùt phuû baát chænh
vò ñòa taàng nhö sau (Hình 12.6):
hôïp leân traàm tích Miocen. Traàm tích naøy
Moùng tröôùc Ñeä Tam
ñöôïc laéng ñoïng trong ñieàu kieän ñoäng naêng
giaûm, do ñoù taïo ra caùc lôùp gaàn nhö naèm Ñaëc tröng cuûa moùng laø caùc taäp phaûn xaï
ngang. Taïi caùc ñôùi cao, aùm tieâu san hoâ tieáp ñòa chaán maïnh, phaúng, lieân tuïc, tuy nhieân
tuïc phaùt trieån. Söï phaùt trieån caùc thaønh taïo ñoä tin caäy ñoâi khi khoâng ñöôïc cao, ñoä lieân
luïc nguyeân Pliocen - Ñeä Töù ñaõ xoùa nhoøa tuïc khoâng ñöôïc toát. Moùng ñöôïc caáu thaønh
caùc daáu veát hoaït ñoäng ñòa ñoäng löïc cuûa caùc bôûi caùc loaïi ñaù xaâm nhaäp: granit, granodiorit
pha kieán taïo tröôùc ñoù ñoàng thôøi laøm maát vaø phun traøo ryolit, andesit vaø/hoaëc caùc ñaù
ranh giôùi caùc vuøng hay caùc beå traàm tích vôùi bieán chaát nhö ñaõ gaëp ôû caùc gieáng khoan
nhau, taïo ra moät söï thoáng nhaát treân toaøn thuoäc beå traàm tích Nam Coân Sôn.
theàm luïc ñòa Vieät Nam.
Caùc thaønh taïo Kainozoi
4. Ñaëc ñieåm ñòa taàng traàm tích PALEOGEN
Eocen (?) - Oligocen
Ñòa taàng traàm tích beå Tö Chính - Vuõng
Heä taàng Vuõng Maây (E2? - E3 vm)
Maây ñöôïc luaän giaûi töø taøi lieäu ñòa chaán vaø
Noùc Oligocen ñaëc tröng bôûi 2 - 3 pha
taøi lieäu gieáng khoan beå traàm tích Nam Coân
phaûn xaï maïnh, bieân ñoä cao, ñoä lieân tuïc toát,
Sôn cuõng nhö keát quaû gieáng khoan PV - 94
coù theå lieân quan ñeán caùc taäp seùt, seùt than.
- 2X.
Tuy nhieân phaàn naøy bò giaùn ñoaïn bôûi ñöùt
Phaân tích ñòa chaán ñòa taàng cho thaáy söï
gaõy vaø coù bieåu hieän cuûa söï baøo moøn, caét
toàn taïi caùc taäp ñòa chaán ñöôïc ñaùnh daáu bôûi
goït. Thaønh phaàn thaïch hoïc chuû yeáu goàm
caùc maët phaûn xaï chính sau ñaây (Hình 12.5)
traàm tích luïc nguyeân haït töø mòn ñeán thoâ
[12]:
laéng ñoïng trong caùc baùn ñòa haøo, phuû tröïc
Taàng Xanh (Blue): Töông öùng vôùi ñaùy
•
tieáp leân moùng. Traàm tích hình thaønh trong
Pliocen Ñeä Töù,
ñieàu kieän soâng hoà, vuõng vònh, ñoàng baèng
Taàng Xanh laù caây (Green): Töông öùng
•
ven bieån.
baát chænh hôïp noùc Miocen giöõa,
Khu vöïc ñôùi naâng Rìa coù leõ laø vuøng cao
Taàng Ñoû (Red): Töông öùng noùc Miocen
•
coå trong thôøi kyø Oligocen lieân quan ñeán
sôùm,
hoaït ñoäng nuùi löûa. Traàm tích vuïn Oligocen
Taàng Vaøng cam (Orange): Töông öùng
•
laéng ñoïng trong caùc ñòa haøo, baùn ñòa haøo
noùc Oligocen,
Taàng Naâu (Brown): Töông öùng noùc nhö Phuùc Nguyeân, Baéc Phuùc Taàn, TN Vuõng
•
406
- Chöông 12. Beå traàm tích Tö Chính – Vuõng Maây
Maây. tuïc phaân lôùp song song vaø ñöôïc coi laø maët
Taïi gieáng khoan PV-94-2X, laét caét ngaäp luït lôùn nhaát, taùch taäp traàm tích haït thoâ
Eocen? - Oligocen goàm caùt keát raén chaéc ôû ôû treân vaø taäp haït mòn ôû döôùi. Thaønh phaàn
phía treân vaø caùc tuf daêm keát coù thaønh phaàn thaïch hoïc chuû yeáu cuûa Miocen döôùi laø caùt,
laø ñaù phun traøo ryolit kieán truùc kieåu porphyr seùt laéng ñoïng trong moâi tröôøng chuyeån tieáp
vaø caùc tuf, tufit cuûa chuùng [9]. töø caùc ñaàm hoà, vuõng vònh töông ñoái taùch
Miocen döôùi bieät sang moâi tröôøng ñoàng baèng ven bieån
Ñaëc tröng bôûi caùc phaûn xaï ñòa chaán lieân ñeán bieån noâng ven bôø.
Or
an
ge
Hình 12.5a. Caùc taàng phaûn xaï ñòa chaán khu vöïc baõi Tö Chính
Hình 12.5b. Maét ñòa chaán qua beå Tö Chính – Vuõng Maây (TC 93- 015)
407
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Miocen giöõa vaät.
Heä taàng Tö Chính (N1 tc) 2
5. Caùc bieåu hieän daàu khí
Ñaëc tröng bôûi caùc soùng phaûn xaï bieân ñoä
Beå Tö Chính - Vuõng Maây naèm keà caùc
maïnh, lieân tuïc bò caét cuït ôû caùc phaàn nhoâ
beå traàm tích ñaõ coù caùc phaùt hieän vaø khai
cao vaø bò phuû bôûi traàm tích Miocen treân
thaùc daàu khí quan troïng laø Nam Coân Sôn vaø
hình thaønh trong ñieàu kieän nöôùc saâu. Thaønh
Ñoâng Natuna.
phaàn thaïch hoïc cuûa caùc thaønh taïo Miocen
Taïi beå Nam Coân Sôn, trong toång soá
giöõa chuû yeáu laø caùc taäp caùt, seùt xen keõ hình
treân 60 gieáng TKTD ñaõ khoan töø 1974, coù
thaønh trong ñieàu kieän bieån ven bôø ôû caùc
7 gieáng phaùt hieän daàu (12%), 14 gieáng phaùt
phaàn cao (Tö Chính, Phuùc Nguyeân, Phuùc
hieän khí (23%) 1 moû daàu (Ñaïi Huøng), moû
Taàn) ñaëc tröng bôûi ñaù voâi daïng theàm hoaëc
khí (Lan Taây) ñang khai thaùc vaø moät soá moû
san hoâ aùm tieâu. Phaàn döôùi cuûa Miocen giöõa
khí khaùc ñang ñöôïc phaùt trieån moû (Roàng
chuû yeáu laø caùc thaønh taïo luïc nguyeân.
Ñoâi, Haûi Thaïch [12]).
Maët caét taïi gieáng khoan TC - 94 - 2X,
Taïi beå Ñoâng Natuna, moû khí D - Alfa
Miocen giöõa ñöôïc môû ra ñaëc tröng baèng caùc
caùch loâ 134 khoaûng 250 km veà phía Nam,
taäp caùt keát, seùt keát xen keõ, seùt maøu ñen, seùt
coù tröõ löôïng lôùn naèm trong taäp ñaù voâi thuoäc
voâi maøu xaùm.
heä taàng Terumbu (Miocen treân). Moû khí AP
Miocen treân
Heä taàng Phuùc Taàân (N1 pht) - 1X cuûa Agip naèm khoâng xa moû D - Alfa
3
vaø moû daàu Bursa - 1X cuûa Agip caùch loâ 136
Ñaëc tröng bôûi caùc soùng phaûn xaï phaân
khoaûng 15 km veà phía Nam. Caùc phaùt hieän
lôùp song song, ít bò aûnh höôûng cuûa hoaït
naøy ñeàu naèm trong ñaù voâi aùm tieâu san hoâ
ñoäng ñöùt gaõy. Thaønh phaàn thaïch hoïc chuû
tuoåi Miocen muoän [12].
yeáu laø caùt, boät, seùt töôùng bieån vaø ñaù voâi
Ngoaøi caùc phaùt hieän daàu khí noùi treân,
daïng theàm, ñaù voâi san hoâ aùm tieâu ôû caùc ñôùi
taïi khu vöïc Tö Chính coøn phaùt hieän thaáy
cao.
hydrocarbon qua caùc nghieân cöùu veà söï roø
Traàm tích Miocen treân môû ra ôû gieáng
ræ cuûa chuùng töø döôùi loøng ñaát leân beà maët
khoan PV-94-2X, chuû yeáu laø ñaù voâi, ñaù voâi
(seepage studies) do Conoco tieán haønh
san hoâ xaùm, traéng, nöùt neû.
[12].
Pliocen - Ñeä Töù
Heä taàng Bieån Ñoâng (N2 - Q bñ) Naêm 1996, Conoco tieán haønh nghieân
cöùu khoâng aûnh European Space Agency
Phaûn xaï ñòa chaán phaân lôùp, ñoä lieân tuïc
(ERS - SAR) vaø Radarsat Image (Radarsat
cao. Thaønh phaàn thaïch hoïc chuû yeáu laø caùt
- SAR). Caû hai nghieân cöùu naøy ñeàu chæ ra
seùt hình thaønh trong moâi tröôøng bieån vaø ñaù
caùc daáu hieäu roø ræ hydrocarbon (Khalid A.
voâi daïng theàm hoaëc san hoâ aùm tieâu ôû caùc
Soofi, 1998). Nghieân cöùu ERS - SAR phaùt
ñôùi cao.
hieän thaáy 4 roø ræ ôû phía ÑN beå Nam Coân Sôn
Traàm tích Pliocen - Ñeä Töù thuoäc heä
taàng Bieån Ñoâng ñöôïc môû ra ôû gieáng khoan (bao goàm phaàn lôùn phaàn Taây loâ 133, 134).
PV-94-2X goàm ñaù voâi aùm tieâu san hoâ, ñaù Nhöõng roõ ræ naøy naèm ôû phía Taây loâ 134 vaø
voâi sinh vaät daïng khoái chöùa nhieàu vuïn sinh döôøng nhö coù lieân quan ñeán heä thoáng ñöùt
408
- Chöông 12. Beå traàm tích Tö Chính – Vuõng Maây
Hình 12.6. Coät ñòa taàng toång hôïp beå Tö Chính - Vuõng Maây
409
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
gaõy ôû phía Taây caáu taïo Phuùc Nguyeân Nam tröôûng thaønh hoaëc baét ñaàu tröôûng thaønh.
Cöûa soå taïo daàu baét ñaàu töø 2.900 m ñeán 3.500
(caáu taïo Anh Ñaøo). Caùc hình aûnh Radarsat
m trong caùc taäp Miocen döôùi vaø Oligocen
- SAR thu ñöôïc vaøo thaùng 2/1997 bao phuû
treân. ÔÛ phaàn saâu hôn, ñieåm taïo condensat
80% dieän tích phía Taây loâ 133, 134. Maëc
lôùn nhaát trong khoaûng 3.400 – 4.500 m
duø khoâng phaùt hieän thaáy nhieàu ñieåm roø ræ
töông öùng Miocen döôùi - Oligocen. Ñaù meï
nhö trong taøi lieäu ERS - SAR nhöng ñaõ phaùt
Oligocen naèm chuû yeáu trong ñôùi sinh khí
hieän ra moät vuøng daàu traøn lôùn (large spill) ôû
khoâ vôùi cöûa soå töø 4.400 – 4.900 m. Veà thôøi
TN loâ 134 gaàn keà vôùi heä thoáng ñöùt gaõy ÑB
gian, ñaù meï Oligocen baét ñaàu sinh daàu taïi
- TN ôû phía Taây caáu taïo Phuùc Nguyeân Nam
26 trieäu naêm. Ñaù meï Miocen sôùm baét ñaàu
(caáu taïo Anh Ñaøo). Moät soá dò thöôøng khaùc
sinh daàu ôû 15 trieäu naêm vaø ñaït ñænh taïo
cuõng baét gaëp ôû TB loâ 133 cuõng truøng vôùi heä
consensat ôû 5 trieäu naêm [10].
thoáng ñöùt gaõy cuûa caáu taïo Caåm Chöôùng.
Naêm 1993 khi minh giaûi taøi lieäu TC -
Nhöõng roø ræ phaùt hieän bôûi aûnh vieãn
93, PVEP vaø DMNG ñaõ thieát laäp moâ hình
thaùm ôû loâ 133, 134 raát coù yù nghóa bôûi chuùng
ñòa hoùa vaø thaáy raèng vaøo cuoái Oligocen, ñaù
coù theå lieân quan tröïc tieáp tôùi söï toàn taïi heä
meï ñaït ñoä tröôûng thaønh ôû khu vöïc ñòa haøo
thoáng daàu khí döôùi saâu ôû khu vöïc naøy.
coå Phuùc Nguyeân vaø beå Nam Coân Sôn. Ñænh
6. Heä thoáng daàu khí taïo daàu ôû ñòa haøo Phuùc Nguyeân laø Miocen
sôùm vaø hieän nay, ñaây laø vuøng sinh khí.
6.1. Ñaù sinh
Ñaù meï ôû ñòa haøo Baéc Phuùc Taàn vaø Nam
ÔÛ beå Tö Chính - Vuõng Maây coù khaû phuï beå Taây Baéc Vuõng Maây ñaït cöûa soå taïo
naêng toàn taïi 2 nguoàn ñaù meï: seùt vaø seùt than daàu vaøo cuoái Miocen sôùm, ñænh taïo daàu vaøo
tuoåi Oligocen vaø Miocen sôùm. Tieàm naêng Miocen giöõa vaø hieän taïi ñang sinh caû daàu
ñaù meï tuoåi Oligocen vaø Miocen sôùm ñaõ laãn khí. Ñaù meï ôû phuï beå TN Vuõng Maây ñaït
ñöôïc phaùt hieän ôû nhieàu gieáng khoan cuûa beå cöûa soå taïo daàu vaøo Miocen giöõa, ñænh taïo
Nam Coân Sôn ngay phía Taây ñôùi naâng Rìa. daàu vaøo Miocen muoän vaø hieän ñang sinh
Ñaây laø caùc taàng ñaù meï phoå bieán trong khu caû daàu laãn khí.
vöïc. Döï kieán chuùng coù theå toàn taïi trong caùc Ñaù meï ôû phaàn Baéc phuï beå TB Vuõng
truõng Phuùc Nguyeân, phuï beå TN hoaëc phuï Maây ñaït cöûa soå taïo daàu vaøo Miocen giöõa -
beå TB Vuõng Maây. Pliocen. Hieän taïi, ñaù meï Oligocen coøn ñang
Caùc nghieân cöùu ñòa nhieät ôû phía Ñoâng sinh daàu. Ñaù meï Miocen sôùm neáu toàn taïi coù
beå traàm tích Nam Coân Sôn cho thaáy doøng theå laøm taêng theâm tieàm naêng sinh cuûa ñòa
ñòa nhieät thay ñoåi töø 60 mW/m2 taïi 35 trieäu haøo Phuùc Nguyeân vaø beå traàm tích Nam Coân
naêm ñeán 70 - 72 mW/m taïi 10 trieäu naêm Sôn, nôi hieän chuùng vaãn trong giai ñoaïn taïo
2
sau ñoù giaûm xuoáng 60 - 62 mW/m nhö hieän daàu [2]. Tuy nhieân caùc nghieân cöùu treân ñaây
2
nay. ñeàu döïa vaøo ñieàu kieän ñòa nhieät cuûa beå
Khi nghieân cöùu moâ hình ñòa hoùa ôû khu Nam Coân Sôn, noù coù theå khoâng phuø hôïp vôùi
vöïc loâ 133, 134, Conoco nhaän thaáy ñaù meï beå Tö Chính - Vuõng Maây. Bôûi vaäy, moâ hình
ñòa hoùa cuûa beå Tö Chính - Vuõng Maây coøn
tuoåi Miocen treân, Miocen giöõa hieän chöa
410
- Chöông 12. Beå traàm tích Tö Chính – Vuõng Maây
mang yeáu toá giaû ñònh, caàn phaûi ñöôïc ñaàu tö luõy Tö Chính, ñôùi cao Phuùc Nguyeân - Phuùc
Taàn, ñôùi cao Vuõng Maây, tuoåi töø Miocen
nghieân cöùu trong thôøi gian tôùi, ñaëc bieät khi
giöõa ñeán hieän taïi. Gieáng khoan PV - 94 -
coù taøi lieäu khoan thaêm doø.
2X baét gaëp ñaù voâi töø khoaûng 1650 m ñeán
Khoaûng caùch giöõa nguoàn ñaù meï vaø
ñaùy bieån coù xen keõ caùc taäp seùt, seùt voâi, caùt
caùc caáu taïo coù khaû naêng chöùa raát ngaén do
thaïch anh, ñoä roãng lôùn, töø 20 - 30%.
ñoù thuaän lôïi cho söï di cö, tích tuï daàu khí.
Caùc hydrocarbon coù theå tích tuï vaøo caùc 6.3. Ñaù chaén
taäp caùt keát tuoåi Oligocen, Miocen sôùm.
Ñaù chaén khu vöïc ôû beå Nam Coân Sôn vaø
Hydrocarbon cuõng coù theå dòch chuyeån theo
vuøng laân caän laø taäp seùt bieån tuoåi Pliocen -
chieàu thaúng ñöùng theo caùc ñöùt gaõy leân caùc
Ñeä Töù cuûa heä taàng Bieån Ñoâng. Taäp seùt naøy
taäp caùt keát Miocen giöõa - treân hoaëc naïp
coù maët ôû haàu khaép khu vöïc beå Tö Chính
vaøo caùc theå ñaù voâi thuoäc heä taàng Tö Chính,
- Vuõng Maây, ngoaïi tröø caùc ñôùi naâng cao,
Phuùc Taàân.
nôi ñaù voâi phaùt trieån leân ñeán taän ñaùy bieån.
6.2. Ñaù chöùa Ngoaøi ra, coù leõ laø caùc taäp seùt bieån ôû phaàn
treân cuûa Miocen sôùm, baét gaëp trong haàu heát
Ñaù chöùa tieàm naêng ôû beå Tö Chính -
caùc gieáng khoan ôû beå Nam Coân Sôn. Taäp
Vuõng Maây coù theå laø granit phong hoùa nöùt
seùt naøy coù theå töông öùng vôùi taäp seùt Rotalia
neû, caùt keát tuoåi Oligocen - Miocen vaø ñaù
ôû beå Cöûu Long (Todd vaø nnk, 1993).
voâi Miocen giöõa - muoän - Pliocen sôùm [2,
Caùc taäp ñaù chaén naèm xen keõ khoâng
3, 6, 10, 11, 12].
mang tính khu vöïc cuõng coù theå toàn taïi vaø
Granit phong hoùa nöùt neû laø taàng chöùa
phaùt trieån trong Oligocen vaø Miocen sôùm.
quan troïng ôû beå Cöûu Long, chöùa daàu khí ôû
Do bieån tieán baét ñaàu töø Miocen neân caùc
moû Ñaïi Huøng thuoäc beå Nam Coân Sôn. ÔÛ
taäp caùt chaâu thoå Miocen coù theå ñöôïc phuû
Tö Chính, moùng granit coù theå gaëp ôû ñôùi cao
bôûi caùc taäp seùt naøy. Phaàn treân cuûa Miocen
Tö Chính, Ñoâng Sôn, Phuùc Nguyeân - Phuùc
sôùm, Miocen muoän coù theå toàn taïi caùc taäp
Taàn. Taøi lieäu troïng löïc vaø caùc dò thöôøng ñòa
seùt bieån vaø seùt voâi.
chaán cho pheùp döï baùo söï toàn taïi caùc ñôùi nöùt
Naêm 1998, Conoco nghieân cöùu khaû
neû vôùi maät ñoä thaáp ôû trong moùng naøy.
naêng chaén cuûa seùt, xaùc ñònh aùp suaát mao
Caùt keát Oligocen hình thaønh trong
daãn khi bôm thuûy ngaân leân maãu vuïn seùt
moâi tröôøng chaâu thoå ñaàm hoà coù khaû naêng
laáy töø gieáng 06 - HDB - 1X (Miocen döôùi,
chöùa nhöng chaát löôïng khoâng cao. Caùt keát
Oligocen treân) vaø gieáng 06 - HDN - 1X
Miocen sôùm haït mòn, pha boät, raén chaéc neân
(Pliocen döôùi) ôû beå Nam Coân Sôn saùt ngay
khaû naêng chöùa keùm ñeán trung bình. Caùt keát
phía Taây beå Tö Chính - Vuõng Maây. Keát
Miocen giöõa cuûa heä taàng Tö Chính cuõng
quaû cho thaáy seùt Oligocen treân coù khaû naêng
chöùa toát. Taïi gieáng khoan PV - 94 - 2X, caùt
chaén töø trung bình ñeán toát vaø seùt Pliocen
keát Miocen giöõa coù ñoä roãng raát toát töø 28
döôùi coù khaû naêng chaén raát cao.
- 33%. Caùt keát Miocen treân cuûa heä taàng laø
6.4. Dòch chuyeån vaø taïo baãy
taàng chöùa toát nhaát ôû khu vöïc naøy.
Ñaù voâi phaùt trieån khaù phoå bieán ôû ñòa Hydrocarbon ñöôïc hình thaønh töø cuoái
411
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
höôûng ôû phuï beå TN Vuõng Maây vaø phaàn Baéc
Oligocen - Miocen sôùm vôùi ñænh cöûa soå
phuï beå TB Vuõng Maây, nôi ñænh taïo daàu laø
taïo daàu vaøo Miocen sôùm ôû khu vöïc ñòa haøo
Phuùc Nguyeân; Miocen giöõa ôû ñòa haøo Baéc Pliocen töùc laø sau pha nghòch ñaûo. Phaàn coøn
Phuùc Taàn, phaàn Nam phuï beå TB Vuõng Maây laïi, caùc baãy coù theå ñöôïc phaân chia treân cô
vaø Miocen muoän - Pliocen sôùm vuøng Baéc sôû aûnh höôûng nghòch ñaûo nhö sau [10]:
phuï beå TB Vuõng Maây cuõng nhö phuï beå TN Caùc baãy hình thaønh tröôùc vaø khoâng bò
•
Vuõng Maây. phaù huûy do nghòch ñaûo gaëp ôû ñôùi cao
Nhö vaäy, daàu baét ñaàu di cö töø Miocen Phuùc Nguyeân - Phuùc Taàn, phía Taây ñôùi
sôùm, Miocen giöõa hoaëc Miocen muoän - cao Tö Chính vaø phaàn ÑB beå Nam Coân
Pliocen tuøy thuoäc töøng ñôn vò caáu truùc ñòa Sôn. Caùc baãy ñòa taàng hình thaønh trong
chaát. Oligocen vaø Miocen sôùm cuõng thuoäc
Khi thieát laäp caùc baûn ñoà caáu taïo theo loaïi naøy vaø ñöôïc xem laø coù trieån voïng
caùc maët phaûn xaï ñòa chaán cho thaáy ña phaàn cao.
caùc caáu taïo vaø caùc truõng hoaëc ñòa haøo ñeàu Caùc baãy hình thaønh tröôùc nghòch ñaûo
•
phaùt trieån töø Oligocen ñeán Miocen muoän. nhöng bò phaù huûy vaø taùi taïo trong quaù
Chieàu daøy traàm tích Oligocen thay ñoåi töø trình nghòch ñaûo: phuï thuoäc vaøo ñieàu
500 m ñeán 6.500m vaø Miocen döôùi töø 2.000 kieän ñòa chaát hieän taïi maø nghòch ñaûo coù
- 3.000m. Ñieàu naøy cho thaáy taäp traàm tích theå taïo söï thaát thoaùt vaø baãy coù theå maát
naøy raát daøy, coù khaû naêng toàn chöùa moät moät phaàn hay toaøn phaàn saûn phaåm ñaõ
löôïng lôùn hydrocarbon. naïp.
Phaàn lôùn ñaù meï trong caùc vuøng sinh ôû Caùc baãy hình thaønh sau nghòch ñaûo: caàn
•
ñòa haøo Phuùc Nguyeân, Baéc Phuùc Taàn vaø ñöôïc xem xeùt töøng tröôøng hôïp cuï theå.
phaàn Nam cuûa phuï beå, TB Vuõng Maây ñaõ Baãy hình thaønh quaù muoän ñeå coù theå tieáp
ôû vaøo giai ñoaïn taïo daàu tröôùc khi xaûy ra nhaän saûn phaåm naïp cuõng coù theå laø baãy
caùc hoaït ñoäng nghòch ñaûo vaøo Miocen giöõa. khoâ.
Vaøo thôøi kyø nghòch ñaûo, caùc truõng ôû Baéc Hieän taïi ñieàu kieän naïp toát nhaát toàn taïi
Phuùc Taàn, TB Vuõng Maây chòu aûnh höôûng ôû phía Ñoâng ñôùi cao Phuùc Nguyeân - Phuùc
naâng leân vaø ñöùt gaãy. Ñieàu naøy laøm cho Taàn vaø ôû ñòa haøo Phuùc Nguyeân. Ñôùi naïp ôû
quaù trình sinh daàu bò ñình treä vaø moät löôïng ñaây coù nguoàn sinh lôùn bao boïc vaø coøn ñang
hydrocarbon bò thaát thoaùt. Ñòa haøo Phuùc trong pha taïo daàu.
Nguyeân cuõng chòu moät phaàn cuûa hoaït ñoäng
6.5. Play hydrocarbon vaø caùc daïng baãy
nghòch ñaûo nhöng khoâng bò nhieàu ñöùt gaãy
6.5.1. Play hydrocarbon
do ñoù hy voïng hydrocarbon coøn ñöôïc giöõ
Khu vöïc baõi Tö Chính chöa coù hoaït
trong baãy ñaõ naïp tröôùc ñoù hoaëc taùi naïp vaøo
ñoäng khoan TKTD (ngoaïi tröø gieáng PV - 94
caùc baãy môùi keà caän [12].
- 2X) do ñoù quan ñieåm play ôû ñaây ñöôïc xem
Ñoái vôùi caùc vuøng chòu aûnh höôûng nghòch
ñaûo maïnh thì quan heä töông ñoái giöõa thôøi laø töông töï nhö beå Nam Coân Sôn vaø Natuna
gian taïo baãy vaø thôøi gian naïp laø raát quan keá caän [3, 12]. Boán play chính ñaõ ñöôïc phaùt
troïng. Tuy nhieân vaàn ñeà naøy khoâng aûnh hieän laø:
412
- Chöông 12. Beå traàm tích Tö Chính – Vuõng Maây
Play 1 - Moùng Tröôùc Ñeä Tam môùi gaëp ngöôïc höôùng doác (roll - over) coù theå kheùp
saûn phaåm daàu khí, ôû Ñaïi Huøng nôi thaønh kín 4 chieàu, hoaëc kheùp kín nhôø ñöùt gaõy.
phaàn thaïch hoïc laø granit nöùt neû. Khu vöïc Chuùng thöôøng phaùt trieån ôû caùnh treo cuûa
Tö Chính hy voïng cuõng baét gaëp caùc theå ñöùt gaõy lôùn do heä quaû cuûa neùn eùp ngang vaø
granit töông töï. Nhöng neáu ñaù moùng laø caùc quaù trình coá keát taïo ñaù. Caùc caáu taïo daïng
thaønh taïo nuùi löûa thì tieàm naêng daàu khí seõ hoa (flower structure) ít phaùt trieån ôû baõi Tö
raát haïn cheá. Chính. Chuùng thöôøng lieân quan ñeán ñöùt gaõy
Play 2 - Traàm tích luïc nguyeân heä taàng dòch tröôït ngang, phaùt trieån trong Miocen
Vuõng Maây tuoåi Oligocen tuy khoâng coù ñaëc giöõa. Caùc baãy daïng keá thöøa ñòa hình coå cuûa
tính chöùa toát nhö caùc taäp treân nhöng cuõng laø moùng nhoâ cao, coù kheùp kín 4 chieàu hoaëc
muïc tieâu cho coâng taùc TKTD daàu khí. kheùp kín nhôø ñöùt gaõy.
Play 3 - Traàm tích caùt keát tuoåi Miocen Moùng phong hoùa nöùt neû toàn taïi döôùi 2
döôùi - giöõa phaân boá töông ñoái roäng raõi, caïnh daïng: daïng lieân quan ñeán ñænh caùc khoái ñòa
nguoàn sinh ñaõ tröôûng thaønh. luõy vaø daïng lieân quan ñeán caùc khoái ñöùt gaõy
Play 4 - Ñaù voâi tuoåi Miocen, phaùt trieån xoay. Caùc baãy daïng naøy coù theå kheùp kín 3
töø Miocen giöõa ñeán Miocen treân vaø ñaàu chieàu vaø ñöùt gaõy, hoaëc 2 chieàu vaø ñöùt gaõy.
Pliocen. Caùc phaùt hieän khí quan troïng ôû Caùc baãy ñòa taàng coù 4 loaïi baãy ñòa taàng
Nam Coân Sôn vaø Ñoâng Natuna ñeàu naèm toàn taïi ôû khu vöïc Tö Chính - Vuõng Maây: Caùc
trong ñaù voâi naøy. theå quaït boài tích - soâng (alluvial - fluvial),
6.5.2. Caùc daïng baãy chöùa caùc quaït ôû söôøn doác luïc ñòa (submarine
slope fans), caùc vaùt nhoïn ñòa taàng vaø caùc
ÔÛ khu vöïc beå Tö Chính coù theå baét gaëp 4
baãy chöùa naèm döôùi baát chænh hôïp goùc do
daïng baãy phaùt trieån rieâng bieät hoaëc keát hôïp
baøo moøn (Hình 12.10). Hai loaïi baãy ñaàu lieân
coù khaû naêng tieáp nhaän daàu khí [11, 12]:
quan ñeán söï bieån ñoåi töôùng ñaù theo chieàu
Caùc khoái - ñöùt gaõy kieán taïo ñaëc tröng
ngang cuûa caùc quaït boài tích, soâng hoaëc doác
cho caùc hoaït ñoäng caêng giaõn xaûy ra töø
luïc ñòa töø caùt keát sang seùt boät hoaëc seùt. ÔÛ
Paleocen ñeán Miocen sôùm, giöõa. Caùc baãy
caùc ñôùi vaùt nhoïn, baãy chöùa laø caùc thaân caùt
daïng naøy phuï thuoäc vaøo ñoä kín cuûa ñöùt
tuoåi Oligocen, Miocen sôùm vaùt nhoïn veà
gaõy. Cô cheá chaén kín döïa treân hoaëc laø caùc
phía caùc caáu truùc cao hôn. Taàng chaén laø caùc
theå seùt laáp ñaày beà maët ñöùt gaõy hoaëc laø söï
taäp seùt xen keõ. Caùc baãy naèm keá döôùi baát
khoâng truøng khôùp cuûa caùc thaân caùt, seùt qua
chænh hôïp goùc do baøo moøn hình thaønh do söï
beà maët ñöùt gaõy (Hình 12.7, 12.8, 12.9).
caét goït cuûa caùc taäp caùt keát bò naâng leân coù
Caùc khoái ñöùt gaõy nghieâng thöôøng raát
theá naèm doác nghieâng. Taàng chaén laø caùc taäp
phoå bieán; chuùng kheùp kín 3 chieàu vôùi ñöùt
seùt xen keõ vaø caùc taäp seùt phuû treân noù.
gaõy hoaëc kheùp kín 2 chieàu vôùi 2 ñöùt gaõy.
Caùc theå ñaù voâi: Caùc theå ñaù voâi daïng
Caùc caáu taïo voøm phaùt trieån hoaëc do heä
khoái xaây (build - up) thöôøng coù kheùp kín 4
quaû cuûa caùc neùn eùp ngang cuûa caùc ñöùt gaõy
chieàu phaùt trieån treân caùc ñóa luõy hoaëc treân
caêng giaõn hoaëc do söï nghòch ñaûo cuûa caùc
caùnh cao cuûa caùc caáu taïo daïng khoái ñöùt gaõy
caáu truùc aâm maø khoâng laøm bieán daïng ñaùng
(Hình 12.11).
keå caùc ñöùt gaõy. Caùc voøm daïng cuoán ñaûo
413
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Moät daïng baãy khaùc lieân quan ñeán söï naêng tieáp nhaän caùc tích tuï daàu khí thaønh
moû.
thay ñoåi thaønh phaàn thaïch hoïc cuûa ñaù voâi.
Toàn taïi caùc loaïi ñaù chöùa coù khaû naêng
Ñoù laø caùc theå aùm tieâu san hoâ phaùt trieån ôû •
tieáp nhaän daàu khí nhö ñaù voâi Miocen
caùc rìa theàm ñaù voâi. Chuùng thöôøng coù ñoä
giöõa - muoän - Pliocen, caùt keát Oligocen
roãng, ñoä thaám raát cao vaø coù theå bieán ñoåi
- Miocen vaø moùng granit nöùt neû.
theo chieàu ngang bôûi caùc theå buøn voâi töôùng
Toàn taïi caùc vuøng sinh vôùi ñaù meï laø
hoà raén chaéc, caùc taäp seùt töôùng bieån khôi. •
than, seùt than tuoåi Oligocen vaø seùt tuoåi
7. Tieàm naêng taøi nguyeân daàu khí
Miocen sôùm coù khaû naêng sinh daàu, khí.
Beå Tö Chính - Vuõng Maây ñöôïc ñaùnh giaù Khu vöïc baõi Tö Chính naèm keá caän vôùi
•
laø coù tieàm naêng trieån voïng daàu khí cao maëc beå Nam Coân Sôn vaø Ñoâng Natuna nôi
duø chöa coù caùc hoaït ñoäng khoan tìm kieám ñaõ coù haøng loaït caùc phaùt hieän vaø ñang
thaêm doø döïa treân caùc yeáu toá cô baûn sau: khai thaùc daàu khí.
Toàn taïi caùc yeáu toá caáu kieán taïo maø ôû ñoù Veà tieàm naêng tröõ löôïng coù nhieàu ñaùnh
•
lôùp phuû traàm tích Ñeä Tam ñeàu daøy treân giaù khaùc nhau. Chöông trình VITRA - 1 cho
3 km, chieàu daøy toái thieåu ñeå daàu khí coù raèng tieàm naêng daàu khí khu vöïc Tö Chính
theå sinh thaønh, dòch chuyeån vaø tích tuï - Vuõng Maây vaøo khoaûng 800 - 900 trieäu taán
taïo moû. quy daàu, chuû yeáu phaân boá ôû play 2 vaø play
Toàn taïi caùc baãy chöùa raát ña daïng coù khaû 3 (Hình 12.12)). Caùc ñaùnh giaù cuûa Coâng ty
•
Hình 12.7. Maët caét ñòa chaán caáu taïo A
414
- Chöông 12. Beå traàm tích Tö Chính – Vuõng Maây
Hình 12.8. Maët caét ñòa chaán caáu taïo B
Hình 12.9. Maët caét ñòa chaán caáu taïo C
PVEP cho raèng tieàm naêng thu hoài ôû ñaây vaøo ñaõ cho con soá tieàm naêng töø 630 trieäu ñeán
khoaûng 560 trieäu taán [15]. Coâng ty Conoco 1.600 trieäu taán neáu laø daàu hoaëc töø 10 TCF
vaø PIDC khi ñaùnh giaù 3 caáu taïo trieån voïng (285,7 tyû m3) ñeán 30 TCF (857,1 tyû m3) neáu
nhaát ôû loâ 133, 134 ñeå chuaån bò khoan TKTD laø khí [12].
415
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam
Hình 12.10. Maët caét ñòa chaán tuyeán TC-93-44 cho thaáy khaû naêng toàn taïi
caùc quaït döôùi bieån (submarine fan) vaø turbidit
Hình 12.11. Maët caét ñòa chaán tuyeán TC-93-21, Taây Nam beå Tö Chính – Vuõng Maây, cho thaáy ñaù voâi Miocen
muoän phaùt trieån treân khoái ñòa luõy
Duø caùc con soá veà tieàm naêng daàu khí ñöôïc baét ñaàu nghieân cöùu töø nhöõng naêm 70
ñöôïc ñaùnh giaù khaùc nhau nhöng nhìn chung cuûa theá kyû tröôùc, nhöng cho ñeán nay môùi
khu vöïc beå Tö Chính - Vuõng Maây vaãn ñöôïc chæ coù caùc loâ 133, 134 ñöôïc nghieân cöùu chi
coi laø raát coù tieàm naêng trieån voïng daàu khí. tieát, coøn caùc vuøng khaùc môùi chæ coù maïng
löôùi khaûo saùt ñòa chaán khu vöïc thaêm doø sô
8. Keát luaän boä, neân môùi chæ khaùi quaùt ñöôïc nhöõng neùt
Beå Tö Chính - Vuõng Maây maëc duø ñaõ cô baûn veà caáu truùc ñòa chaát vaø heä thoáng daàu
416
- Chöông 12. Beå traàm tích Tö Chính – Vuõng Maây
Beåâ Tö Chính-Vuõng Maây
450
400
Tr. taán quy daàu
350
300
250
200
150
100
50
0
Pl 1
ay Pl 2
ay Pl 3
ay Pl 4
ay
Hình 12.12. Phaân boá tieàm naêng daàu khí theo play
khí cuûa vuøng nghieân cöùu. Do beå Tö Chính trí cho raèng beå Tö Chính - Vuõng Maây coù
- Vuõng Maây coù caáu truùc ñòa chaát raát phöùc traàm tích Ñeä Tam daøy (6 - 7 km), laáp ñaày
taïp, taøi lieäu coøn haïn cheá neân coøn nhieàu vaán caùc ñòa haøo, baùn ñòa haøo vaø truõng saâu, vôùi
ñeà chöa roõ vaø toàn taïi caùc yù kieán ñaùnh giaù nhieàu play vaø kieåu baãy khaùc nhau coù khaû
khaùc nhau veà cô cheá taïo beå, lòch söû phaùt naêng chöùa daàu khí. Bôûi vaäy, caàn phaûi ñaåy
trieån ñòa chaát khu vöïc vaø tieàm naêng daàu maïnh coâng taùc nghieân cöùu vaø thaêm doø daàu
khí. Maëc duø vaäy caùc nhaø ñòa chaát ñeàu nhaát khí trong thôøi gian tôùi.
417
nguon tai.lieu . vn