1. Trang Chủ
  2. Quản lý Nhà nước
  3. ĐỀ CƯƠNG THẢO LUẬN XÂY DỰNG MỘT TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG ĐẦU Ở VIỆT NAM

ĐỀ CƯƠNG THẢO LUẬN XÂY DỰNG MỘT TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG ĐẦU Ở VIỆT NAM

Bản đề cương này được soạn thảo liên quan tới yêu cầu mới đây của Ngài Thủ tướng về việc xây dựng một trường đại học hàng đầu ở Việt Nam. Chương trình Việt Nam tại Harvard cho rằng cách tốt nhất để vươn tới tầm nhìn của Ngài Thủ tướng là thông qua sự hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam và một nhóm những trường đại học hàng đầu của nước Mỹ. XÂY DỰNG MỘT TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG ĐẦU Ở VIỆT NAM ĐỀ CƯƠNG THẢO LUẬN Tổng quan Bản đề cương này được soạn thảo liên quan tới yêu cầu mới đây của Ngài Thủ tướng về v

Thể loại Tài liệu miễn phí Quản lý Nhà nước

Số trang 9

Ngày tạo 8/29/2018 4:52:42 PM +00:00

Loại tệp DOC

Kích thước

Tên tệp

Tải ĐỀ CƯƠNG THẢO LUẬN XÂY DỰNG MỘT TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀN... (.docx) Tải ĐỀ CƯƠNG THẢO LUẬN XÂY DỰNG MỘT TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀN... (.pdf)

Xem mẫu

  1. XÂY DỰNG MỘT TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG ĐẦU Ở VIỆT NAM  ĐỀ CƯƠNG THẢO LUẬN Tổng quan  Bản đề cương này được soạn thảo liên quan tới yêu cầu mới đây của  Ngài   Thủ  tướng   về  việc   xây   dựng   một   trường   đại   học   hàng   đầu   ở  Việt   Nam.   Chương   trình   Việt   Nam   tại   Harvard   cho   rằng   cách   tốt  nhất  để vươn tới tầm nhìn của Ngài Thủ  tướng là thông qua sự  hợp   tác giữa Chính phủ Việt Nam và một nhóm những trường đại học hàng   đầu của nước Mỹ. Bản  đề  cương   này  gồm  có   bốn   phần.   Phần   đầu   tiên   phân   tích   một  cách ngắn gọn những thách thức chính mà  nền giáo dục đại học của   Việt Nam đang gặp phải. Phần hai xem xét những câu thanh của một   ́ ̀ hệ thống giáo dục đại học hiện đại và những nguyên tắc quản lý cơ  bản quyết  định tới sự  thành công của hệ  thống giáo dục  đại học.  Phần ba chỉ  ra những lựa chọn về  chính  sách của Việt Nam. Phần  cuối   cùng   đề   xuất   chiến   lược   xây   dựng   một   trường   đại   học   mới,  hàng  đầu cho Việt Nam. Với bản  đề  cương thảo luận này chúng tôi  mong muốn mở  ra một cuộc đối thoại; và mặc dù trong bản  đề cương   chúng tôi có   đề  cập tới một số  giải pháp tiềm tàng nhưng những  chính sách cụ  thể  chỉ  thoát thai từ  những cuộc thảo luận có  cơ  sở.  I. Giáo dục đại học ở Việt Nam: Sự cân thiết phai thay đổi ̀ ̉ Giơi hoc gia va ngươi dân noi chung cho răng hệ  thống giao duc  ́ ̣ ̉ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̣ cua Việt Nam chưa xứng  đáng với tiềm năng của chính nó  cũng như  ̉ kỳ vọng của xã hội. Ở đây chung tôi không đề cập tới vô van những  ́ ̀ vân  đề  cua hệ  thống giao duc vi chung  đa  được trinh bay rất  đầy  ́ ̉ ́ ̣ ̀ ́ ̃ ̀ ̀ đủ   qua   cac   phương   tiện   truyền   thông   cung   như   qua   cac   bai   phân  ́ ̃ ́ ̀ tich cua cac hoc gia nôi tiêng cua Viêt Nam.  ́ ̉ ́ ̣ ̉ ̉ ́ ̉ ̣ Tinh trang đang buồn cua cac trường đai hoc cua Việt Nam hiện nay   ̀ ̣ ́ ̉ ́ ̣ ̣ ̉ môt phần la do hoan canh lich sư. Trong suốt thế  ky 20, Việt Nam   ̣ ̀ ̀ ̉ ̣ ̉ ̉ hâu   như   chưa   bao   giờ   có   điêu   kiện   thuận   lợi   để   phat   triển   hệ   ̀ ̀ ́ thông trường  đai hoc chất lượng cao. Ngay nay, vấn  đề  trực tiếp  ́ ̣ ̣ ̀ nhât cua giao duc đai hoc bắt rễ từ cơ chế quan ly cac trường đai  ́ ̉ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ́ ̣ hoc co tinh tập trung va xơ cứng. Cac trường đai hoc cua Việt Nam  ̣ ́ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ̉ hâu như  không co quyền tự  chu. Nội dung chương trinh về  cơ  ban  ̀ ́ ̉ ̀ ̉ đươc  ap   đặt  từ  trên   xuống,   và   vì   vậy   cac   trường   gần   như   không  ̣ ́ ́ thê, hay không co  động cơ  cai tiến va  đa dang hoa chương trinh.  ̉ ́ ̉ ̀ ̣ ́ ̀ Cung   tương  tự   như  vậy,   cac   cuộc   thi   tuyển   sinh   và   yêu   cầu   tốt  ̃ ́ nghiêp  được ap  đặt từ  bên trên.  Ở  cấp  độ  thể  chế, hệ  thống quan  ̣ ́ ̉ ly  đai hoc vốn không thân thiện vơi nhưng sang kiên mơi la một  ́ ̣ ̣ ́ ̃ ́ ́ ́ ̀ 1
  2. lực can đối với cac truơng đai hoc cua Viêt Nam. Noi chung, viêc   ̉ ́ ̀ ̣ ̣ ̉ ̣ ́ ̣ đề  bat giang viên không căn cứ  vao năng lưc va tai năng. Lương  ̣ ̉ ̀ ̣ ̀ ̀ thâp đa buôc nhiều giang viên phai chay viêc thêm ở  ngoai, va do   ́ ̃ ̣ ̉ ̉ ̣ ̣ ̀ ̀ vây giam  động cơ  va kha năng  đầu tư  thời gian cho cac hoat  động  ̣ ̉ ̀ ̉ ́ ̣ phat triển chương trinh va chuyên môn. Một điều quan trong la bối  ́ ̀ ̀ ̣ ̀ canh nay đa ngăn can những nha khoa hoc cua Việt Nam được đao tao  ̉ ̀ ̃ ̉ ̀ ̣ ̉ ̀ ̣ từ  nước ngoai trở  về  nước  để  cống hiến cho  đất nước.[1] Cac vấn  ̀ ́ đề về dân số cung đặt thêm ganh nặng lên hệ thống. Trong chưa đầy  ̃ ́ 15 năm qua, số  lượng sinh viên  đai hoc  đa tăng khoang 10 lần. Hệ   ̣ ̣ ̃ ̉ thông giao duc đai hoc cua Việt Nam chưa được chuẩn bi để đap ứng  ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ́ môt cach thoa đang cho sự gia tăng sinh viên nay.[2]   ̣ ́ ̉ ́ ̀ Sang tao tri thức la hoat động co tinh toan cầu, va trong lich sử  ́ ̣ ̀ ̣ ́ ́ ̀ ̀ ̣ văn  minh  nhân   loai  chưa   bao   giờ   phat   minh   sang   chế   lai   nay   nở  ̣ ́ ́ ̣ ̉ nhanh như  ngay nay. Việt Nam  đa thanh công trong việc khai thac  ̀ ̃ ̀ ́ nhưng   sức   manh   nay   trong   cac   linh   vực   như   xuất   khẩu   hang   công  ̃ ̣ ̀ ́ ̃ ̀ nghiêp chế  tao, nông nghiệp, va thậm chi ca hội hoa. Tuy nhiên,  ̣ ̣ ̀ ́ ̉ ̣ cac trương đai hoc cua Viêt Nam hâu như  đang đưng ngoai trao lưu   ́ ̀ ̣ ̣ ̉ ̣ ̀ ́ ̀ ̀ chung cua thế giới. Rất hiếm giang viên Việt Nam co bai đăng trên   ̉ ̉ ́ ̀ cac   tap   chí   đươc   phan   biện   cua   thế   giơi,   vốn   được   coi   là   một  ́ ̣ ̣ ̉ ̉ ́ thươc  đo phổ  biến, tuy chưa  hoan  hao,  cua  thanh  quả  nghiên  cứu  ́ ̀ ̉ ̉ ̀ khoa hoc. Ngoai chuyên  nganh  ngoai  ngữ  ra thì  khả  năng  sử  dung  ̣ ̀ ̀ ̣ ̣ ngoai ngữ  cua giao viên va hoc sinh rât thâp. Điêu kiên truy câp   ̣ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ́ ̀ ̣ ̣ internet  trong  trương rất  han   chế.  Hâu   như  không   có  trương   đai  ̀ ̣ ̀ ̀ ̣ hoc nao cua Viêt Nam nghĩ  đến chuyên so sánh trường mình với các   ̣ ̀ ̉ ̣ ̣ trường khác trong khu vực, và cang không dám so sánh (như ở Ấn Độ  ̀ và  Trung Quốc) với các trường đại học của phương tây. Kêt qua là   ́ ̉ co le Viêt Nam la nước duy nhât trong khu vực Đông A va Đông Nam   ́ ̃ ̣ ̀ ́ ́ ̀ A (trừ  Myanmar) không co trương chât lượng cao  đươc quôc tế  công  ́ ́ ̀ ́ ̣ ́ nhân.[3] Nhưng thach thưc về  thể  chế  giao duc  đai hoc không phai  ̣ ̃ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ chi xuất hiên  ở Viêt Nam. Tuy nhiên, giao duc đai hoc ở Việt Nam   ̉ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ đăc biệt so với cac nên giao duc khac trong khu vực Đông A ở chỗ   ̣ ́ ̀ ́ ̣ ́ ́ Viêt Nam chưa hề  co môt trương đai hoc nao thanh công trong viêc   ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ khăc phuc cac rao can nay.  ́ ̣ ́ ̀ ̉ ̀ Tâm quan trong về  kinh tế, chinh tri, xa hội cua việc cai thiện  ̀ ̣ ́ ̣ ̃ ̉ ̉ môt cach cơ  ban nền giao duc  đai hoc la hiển nhiên va không cần  ̣ ́ ̉ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̀ phai nêu lai môt cach chi tiêt. Cac đối thu canh tranh chinh cua   ̉ ̣ ̣ ́ ́ ́ ̉ ̣ ́ ̉ Viêt Nam về   đầu tư  va xuất khẩu  đều co những trường  đai hoc  ưu   ̣ ̀ ́ ̣ ̣ viêt hơn. Do  đo,  đối với Việt Nam giao duc phai  được xem la mối  ̣ ́ ́ ̣ ̉ ̀ quan tâm hang  đâu cua ca cac nha lam chinh sach kinh tế  cung như   ̀ ̀ ̉ ̉ ́ ̀ ̀ ́ ́ ̃ cua cac hoc gia. Chinh phu Việt Nam luôn tuyên bố  muc tiêu phat  ̉ ́ ̣ ̉ ́ ̉ ̣ ́ triển cac nganh công nghiêp co tinh canh tranh với ham lượng tri  ́ ̀ ̣ ́ ́ ̣ ̀ thưc   cao.   Kinh   nghiệm   quôc   tế   chỉ   ra   rằng,   nếu   không   có   những  ́ ́ trương đai hoc chât lượng, muc tiêu nay la bât kha thi. Như  Hiêu   ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ̀ ̀ ́ ̉ ̣ trương Lawrence H. Summers cua trường  ĐH Harvard  đa trao  đổi vơi  ̉ ̉ ̃ ́ Ngai Thu tướng trong  cuôc  hôi   đam  ở  Cambridge,  cac  nhà  kinh  tế  ̀ ̉ ̣ ̣ ̀ ́ 2
  3. hoc  đa  ươc lương rằng hơn 50% tăng trương thu nhâp cua nước Mỹ  ̣ ̃ ́ ̣ ̉ ̣ ̉ trong thế  ky trước la do những  đong gop cua cac phat minh, sang  ̉ ̀ ́ ́ ̉ ́ ́ ́ chế ra đời từ cac phong thi nghiệm, từ giang đường, va từ cac thư  ́ ̀ ́ ̉ ̀ ́ viên cua cac trương đai hoc My. ̣ ̉ ́ ̀ ̣ ̣ ̃ II.  Cơ chế quan ly – Cơ sở cua cac nền giao duc ưu tú ̉ ́ ̉ ́ ́ ̣ Chinh từ  sự  thất bai cua hệ  thống tổ  chức giao duc cua Việt Nam  ́ ̣ ̉ ́ ̣ ̉ ma GS. Henry Rosovsky cua trường ĐH Harvard chủ toạ cuộc hội thảo  ̀ ̉ của cac chuyên gia cung với Ngai Thu tướng xem xet cac biên phap   ́ ̀ ̀ ̉ ́ ́ ̣ ́ nhăm cai thiện nên giao duc  đai hoc cua Viêt Nam.[4] Nhom chuyên  ̀ ̉ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ́ gia tập trung vao một vấn  đề  quan trong nhất,  đo la cơ  chế  quan  ̀ ̣ ́ ̀ ̉ ly giao  duc   đai hoc.  Cơ  chế  quan  lý  nay  quan  trong   đến  nôi  nó  ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ̀ ̣ ̃ đươc vi như la ô­xy đối với sự sống – cơ chế quan ly la nền tang,   ̣ ́ ̀ ̉ ́ ̀ ̉ la yêu tố tao nên sự sông cho giao duc đai hoc. ̀ ́ ̣ ́ ́ ̣ ̣ ̣ Nhưng   nguyên   lý   cơ   ban   được   chắt   loc   từ   kinh   nghiệm   cua   cac  ̃ ̉ ̣ ̉ ́ trương đai hoc ưu tú của My về cơ chế quan ly hiêu qua bao gồm:   ̀ ̣ ̣ ̃ ̉ ́ ̣ ̉              Tinh  độc lập:  Ở  cấp  độ  thể  chế, Trường  đại học phải có  ́ quyền tự  quyết trong  việc   lựa  chọn   chương  trình   giảng  dạy,   các  biện pháp tài trợ, và các hoạt động khác.              Không gian học thuật: Các học giả  phải  được tự  do theo   đuổi những nghiên cứu khoa học mà  không bị  cản trở  hay can thiệp   thô   bạo  nào   từ  bên   ngoài.   Ngay   cả   những   phân   tích   có   tính   phê  phán cũng phải  được chấp nhận một khi nó  giúp soi sáng vấn  đề.  Những   sai   sót   trong   học   thuật   không   cần   tới   “kỷ   luật”   có   tính  hành chính vì một khi  được xuất bản, nó sẽ được các học giả khác  kiểm định lại.         Chế  độ trọng dụng nhân tài: Thăng tiến phải phụ  thuộc vào   tài năng chứ  không phải vào thâm niên hay các tiêu thức phi học  thuật khác. Nguyên tắc này không chỉ   áp dụng  đối với giảng viên  và  những người điều hành mà  còn đối với việc lựa chọn sinh viên.   Không làm  được  điều này sẽ   đẩy người giỏi  đi chỗ  khác vì  họ  là   những người lưu động và có nhiều lựa chọn nhất về việc lam. ̀          Ổn  định về  tài chính: Tiền là  quan trọng,  đặc biệt trong  một hệ  thống quản lý  tốt. Tài chính nên  được huy  động từ  nhiều  nguồn, từ  nhà  nước cũng như  từ  bên ngoài.  Điều này giúp kết nối  trường  đại học với những người thụ  hưởng sản phẩm cuối cùng của  nó   –   đó   là   những   cơ   quan   tuyển   dụng   sinh   viên   tốt   nghiệp   của  trường. Nếu làm được điều này thì sẽ có đủ nguồn tài trợ, với mức  độ chắc chắn cần thiết trong dài hạn để phục vụ  cho các kế  hoạch   hợp lý và các hợp đồng dài hạn với giảng viên.[5] 3
  4.        Trách nhiệm giải trình: Trường đai hoc phải có trách nhiệm   ̣ ̣ giải trình trước cac bên hữu quan. Hội  đồng quan tri (được thao  ́ ̉ ̣ ̉ luân trong Phần IV dưới đây) la một cơ chế phổ biến nhằm đẩy manh  ̣ ̀ ̣ trach   nhiệm   giai   trinh.   Với   những   thanh   viên   được   chon   loc   từ   ́ ̉ ̀ ̀ ̣ ̣ nhưng  đai diên xuất sắc cua ca khu vực công va tư, hôi  đông quan   ̃ ̣ ̣ ̉ ̉ ̀ ̣ ̀ ̉ tri cua trường  đai hoc  đóng vai trò  như  Ban giám  đốc trong việc  ̣ ̉ ̣ ̣ hinh thanh tầm nhin dai han cung như thực hiện cac chức năng giam   ̀ ̀ ̀ ̀ ̣ ̃ ́ ́ sat.́ Cang ngay cang co môt sự  nhât tri cho răng nhưng nguyên ly nêu  ̀ ̀ ̀ ́ ̣ ́ ́ ̀ ̃ ́ trên chưa đựng những điều kiện cần thiết để cac trường đai hoc có   ́ ́ ̣ ̣ thể  thanh công. Việt Nam hiện con thiếu nhưng  điêu kiên nay. Tuy  ̀ ̀ ̃ ̀ ̣ ̀ nhiên, bất chấp những thach thức hiện tai, nền giao duc  đai hoc  ́ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ cua Viêt Nam đang co đươc nhưng thuận lợi to lớn. Không giông đa   ̉ ̣ ́ ̣ ̃ ́ số  những quốc gia  đang phat triển khac, Việt Nam  đang co, va có  ́ ́ ́ ̀ kha dồi dao, hai cột tru cua nền giao duc đai hoc, đo la nhân tai  ́ ̀ ̣ ̉ ́ ̣ ̣ ̣ ́ ̀ ̀ va tiền. Tuy cac nguồn lực tai chinh va cac nha tri thức la những  ̀ ́ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ́ ̀ nguyên liêu cân thiết cua môt trương  đai hoc hiên  đai, nhưng nêu  ̣ ̀ ̉ ̣ ̀ ̣ ̣ ̣ ̣ ́ chi co vây thi chưa hề  đu. Nhưng yêu tố  nay cân đươc tổ  chưc môt   ̉ ́ ̣ ̀ ̉ ̃ ́ ̀ ̀ ̣ ́ ̣ cach hiệu qua. Cac chiến lược để tận dung một cach hiệu qua những   ́ ̉ ́ ̣ ́ ̉ nguồn lực cốt loi nay se  được trinh bay trong hai phần cuối cua  ̃ ̀ ̃ ̀ ̀ ̉ ban đề cương nay. ̉ ̀ III.  Cac lựa chon cua Viêt Nam  ́ ̣ ̉ ̣ Noi một cach khai quat, nền giao duc  đai hoc cua Việt Nam hiện  ́ ́ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ nay   có  ba  lựa  chon:   phuc   hồi   cac   trường   đai   hoc   hiện   co,   hinh  ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̀ thanh cac chi nhanh hay cac đơn vi vệ tinh cua cac trường đai hoc  ̀ ́ ́ ́ ̣ ̉ ́ ̣ ̣ nước ngoai,  va xây cac trương   đai hoc  mới hoan  toan.  Trên  thưc  ̀ ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ tê, Việt Nam se cân phai thưc hiện ca ba chinh sach nay. Chung  ́ ̃ ̀ ̉ ̣ ̉ ́ ́ ̀ ́ tôi cho rằng lựa chon thứ  ba – xây mới một trường  đai hoc chất   ̣ ̣ ̣ lượng   cao,   đong   vai   trò   như   môt   hinh   mâu   và   vườn   ươm   vôn   con  ́ ̣ ̀ ̃ ́ ngươi – la  đặc biêt quan  trong.  Kinh  nghiêm  cho  thấy  rằng  viêc  ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ cai cach cac trường đai hoc hiên co la một qua trinh lâu dai khi   ̉ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ́ ̀ ́ ̀ ̀ sự   cố   thủ   cua   cac   nhom   lợi   ich   sẽ   dân   dân   bị   trung   hoa.   Cac   ̉ ́ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ́ trương va cơ  sở   đao tao cua nước ngoai co thể  rất hữu ich nhưng  ̀ ̀ ̀ ̣ ̉ ̀ ́ ́ chăc se không thể thực hiện vai tro cua một trường đai hoc nghiên   ́ ̃ ̀ ̉ ̣ ̣ cứu.[6]  Trong cac hệ  thống giao duc  đai hoc thanh công, vi tri  đinh cao  ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̣ ́ ̉ thuộc về  môt nhom nho cac  trương   đai hoc  hang   đầu,  thương   đươc  ̣ ́ ̉ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ goi la cac trương “đai hoc  nghiên  cứu”  vi chung  không  chỉ  sang  ̣ ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ́ ́ tao ra ma con truyên trao tri thưc. Ở  nước My, Trương Harvard và   ̣ ̀ ̀ ̀ ́ ̃ ̀ Viên   Công  nghệ   Massachusetts   nằm   trong   nhom   nay.   Hai   trường   ĐH   ̣ ́ ̀ Bắc Kinh va Thanh Hoa  đong vai tro tương tự   ở  Trung Quốc, cung  ̀ ́ ̀ ̃ như  Viên Công nghệ   Ấn  Độ   ở   Ấn  Độ  va Trường  ĐH Thammasat  ở  Thai   ̣ ̀ ́ Lan. Mặc du ở  nhiều nước, nhưng trương hang đầu như  thế  nay chưa   ̀ ̃ ̀ ̀ ̀ 4
  5. đat tới tiêu chuẩn quôc tê, nhưng it nhât ho cung luôn khao khat   ̣ ́ ́ ́ ́ ̣ ̃ ́ va cố  gắng vươn tới tầm cao nay. Nhưng trường nay la nơi thu hut   ̀ ̀ ̃ ̀ ̀ ́ nhưng nhân tai xuất sắc nhất cua quốc gia. Hoc sinh tốt nghiệp từ   ̃ ̀ ̉ ̣ nhưng trương nay đươc chuẩn bi để  co thể  theo hoc ở  nhưng chương   ̃ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ̃ trinh   sau   đai   hoc   hang   đâu   ở   nươc   ngoai   hay   tham   gia   vao   lưc  ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ̣ lượng lao  động trong vi tri cua những viên chức nha nước, doanh  ̣ ́ ̉ ̀ nhân,  hay nha quan ly. Nhưng  trương   đai hoc  hang   đầu cung   đong  ̀ ̉ ́ ̃ ̀ ̣ ̣ ̀ ̃ ́ vai tro quan trong trong hệ  thống  đai hoc quốc gia như  la những  ̀ ̣ ̣ ̣ ̀ “phong thi nghiêm”  về  phương   phap  sư   pham,  nhờ   đo nhưng   phương   ̀ ́ ̣ ́ ̣ ́ ̃ phap   và   tai   liệu   giang   day   mới   ra   đời   và   có   thể   được   ap   dung   ́ ̀ ̉ ̣ ́ ̣ trong  cac trương  đai hoc  khac.  Môt  chưc  năng  then  chôt  cua  cac  ́ ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ́ ́ ̉ ́ trương  đai hoc hang  đầu  ở  cac nước như   Ấn  Độ  va Trung Quốc (và   ̀ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ chưc năng nay cung se vô cung thiết yếu cho sự thanh công cua cac  ́ ̀ ̃ ̃ ̀ ̀ ̉ ́ trương  đai hoc cua Việt Nam) la thu hut nhân tai  được  đao tao  ở  ̀ ̣ ̣ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ ̣ nước ngoai về  nước. Nêu không  co nhưng  trương   đai hoc  hang   đầu  ̀ ́ ́ ̃ ̀ ̣ ̣ ̀ nay, rât co kha năng la nhưng ngươi nay se không trở về.   ̀ ́ ́ ̉ ̀ ̃ ̀ ̀ ̃ Viêc phat triển một trường đai hoc hang đầu cua Việt Nam cần được   ̣ ́ ̣ ̣ ̀ ̉ tiên hanh song song với việc cai tổ  toan bộ  hệ  thống giao duc.  ́ ̀ ̉ ̀ ́ ̣ Môt  điều ro rang la những thay  đôi từ  tư, co tinh chât tiệm tiên   ̣ ̃ ̀ ̀ ̉ ̀ ́ ́ ́ ́ la không thich hợp. Tri thức đang được mở  rông theo cấp số  nhân.   ̀ ́ ̣ Viêt Nam cang muốn duy tri hệ  thống hiện tai với những thay  đổi  ̣ ̀ ̀ ̣ không  đang kể  thi se lai cang gặp nhiều kho khăn trong việc  đẩy  ́ ̀ ̃ ̣ ̀ ́ manh phat minh sang chế  phuc vu cho sự  nghiêp phat triển kinh tế   ̣ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ́ xa hôi cua minh. ̃ ̣ ̉ ̀ IV.    Lộ  trinh  tiên  tới xây  dựng  môt  trương   đai  hoc  hang   đầu   ơ  ̀ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ̉ Viêt Nam ̣ Cơ hôi ̣ Chương trinh Việt Nam thuộc Trường Harvard đa tiến hanh tham khao  ̀ ̃ ̀ ̉ y kiến cua một số  trường  đai hoc hang  đầu cua My, va các trường  ́ ̉ ̣ ̣ ̀ ̉ ̃ ̀ nay  đêu bay to nguyên vong co tinh lâm thời rằng se tham gia môt   ̀ ̀ ̀ ̉ ̣ ̣ ́ ́ ̃ ̣ cach nghiêm tuc trong việc xây dựng một trường đai hoc hang đầu ở   ́ ́ ̣ ̣ ̀ Viêt Nam. Cung cần phai nhấn manh rằng việc nhận được sự tham gia   ̣ ̃ ̉ ̣ cua những trường như  thế  này không hề  dễ  dang. Những trường nay  ̉ ̀ ̀ không bao giờ  dễ  dai trong viêc hơp tac liên kêt vơi cac  đôi tac   ̃ ̣ ̣ ́ ́ ́ ́ ́ ́ bên ngoai, va không hiếm cac trường va quốc gia khac muốn co được   ̀ ̀ ́ ̀ ́ ́ sự   hỗ   trợ   cua   ho.   Trên   thực   tế,   ở   khu   vực   Đông   Nam   A,   chỉ   có  ̉ ̣ ́ Singapore la  đa thanh công trong viêc hợp tac với cac trương  đai  ̀ ̃ ̀ ̣ ́ ́ ̀ ̣ hoc hang  đầu của My. Những trường  đại học hàng  đầu này không hề  ̣ ̃ có ý định đầu tư  vào việc mở  trường ở nước ngoài. Họ  có thể  đóng   vai  trò  cố  vấn và   đối tác  về  học  thuật  trong  những  nỗ  lực  xây  dựng một trường  đại học mới của Việt Nam.  Để  tranh  thu  đươc sự  ̉ ̣ ung   hộ  cua   những  trường   đai   hoc   xuất   sắc   cua   Mỹ   thì   Chính   phủ  ̉ ̉ ̣ ̣ ̉ 5
  6. Việt Nam cần phải thể  hiện sự  cam kêt manh me  đối với dự   án  đai   ́ ̣ ̃ ̣ hoc này.  ̣ Sự   cam   kêt   nay   gồm   có   hai   yếu   tố.   Thứ   nhất   là   cam   kết   về   tai  ́ ̀ ̀ chinh. Chung tôi cho rằng trường  đai hoc chất lượng cao cần một  ́ ́ ̣ ̣ khoan ngân sach la 100 triệu  đô­la My trong vong từ  5­10 năm.[7]  ̉ ́ ̀ ̃ ̀ Như  đã lưu ý ở Phần II, ở một trường đại học hàng đầu, không nên   kỳ  vọng vào khả  năng trang trải hoàn toàn chi phí  hoạt  động của  trường từ tiền học phí. Việc tìm được tài trợ từ nguồn tư nhân và  công cộng là  rất cần thiết. Khia canh thứ  hai cua sự  cam kết là  ́ ̣ ̉ Chính phủ Việt Nam cần tuyên bố một cach dứt khoat y đinh tổ chức  ́ ́ ́ ̣ trương   đai  hoc   mới  nay   theo   những   nguyên   lý   về   quan   lý   như   đã  ̀ ̣ ̣ ̀ ̉ đươc trinh bay trong Phần II.  Đam bao không chấp nhận thoa hiệp  ̣ ̀ ̀ ̉ ̉ ̉ đối với cac nguyên  tắc hoc  thuật  la  điêu  kiên  tiên  quyết  thiết  ́ ̣ ̀ ̀ ̣ yêu cho sự  tham gia cua cac trường tinh hoa.  Điêu nay không  hề  ́ ̉ ́ ̀ ̀ đoi hoi sự  rut lui hoan toan vai tro cua nha nươc. Trai lai, nhà   ̀ ̉ ́ ̀ ̀ ̀ ̀ ̉ ̀ ́ ́ ̣ nước chiếm một vi tri quan trong trong giao duc đai hoc như người   ̣ ́ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ cung câp tai chinh va tao lập khuôn khổ chinh sach cho các trường   ́ ̀ ́ ̀ ̣ ́ ́ đại   học   hoạt   động.   Trong   trường   hợp   cua   Việt   Nam,   cần   có   sự  ̉ chuyên dich cơ ban trong vai tro cua nha nước, từ người điều hanh   ̉ ̣ ̉ ̀ ̉ ̀ ̀ trưc   tiếp   sang   một   hinh   thức   giam   sat   han   chế   hơn.   Chẳng   han,  ̣ ̀ ́ ́ ̣ ̣ tuyệt  đối không nên rang buôc trương mới bằng nhưng han chế  chăt  ̀ ̣ ̀ ̃ ̣ ̣ chẽ   cua   hệ   thống   nhân   sự   hiện   thời.   Trường   nay   phai   được   phep  ̉ ̀ ̉ ́ tuyển chon giang viên trên cơ  sở  thanh tich ho  đat  đươc va  đai  ̣ ̉ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̃ ngộ  theo mức lương canh tranh quốc tế. (Điều kiện cuối cung nay  ̣ ̀ ̀ co thể  nên   đi kem  môt  số  hinh  thưc   đai  ngộ  về  thuế  thu  nhâp.)  ́ ̀ ̣ ̀ ́ ̃ ̣ Tất   nhiên,   những   cơ   chế   mới   này   sẽ   phải   được   thực   hiện   trong  khuôn khổ  pháp lý  của Việt Nam. Tuy nhiên, cũng có  thể  phải ban  hành một số quy định mới. Khai niêm ́ ̣ Môt   số   trương   đai   hoc   nước   ngoai   khac   (như   Thanh   Hoa   ở   Trung  ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ́ Quôc, Viện Nghiên cứu Cao cấp Han Quốc) đa sử dung cac chuyên gia   ́ ̀ ̃ ̣ ́ giang day va nghiên  cứu nước ngoai  hay  liên  kêt  với cac  trương  ̉ ̣ ̀ ̀ ́ ́ ̀ đai hoc lớn hơn  để  một mặt bu  đăp  đươc ky năng ma ho thiếu, măt   ̣ ̣ ̀ ́ ̣ ̃ ̀ ̣ ̣ khac co thể  khắc phuc  đươc tinh hep hoi, cuc bộ  cua cac nhom lợi   ́ ́ ̣ ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ̉ ́ ́ ich trong nước. Vi vây, viêc Viêt Nam đi tim nhưng hinh thưc hợp   ́ ̀ ̣ ̣ ̣ ̀ ̃ ̀ ́ tac tương tự cung la một điều hợp ly. Tuy nhiên, không một trường   ́ ̃ ̀ ́ đai hoc nước ngoai nao co thể đơn phương đam nhiệm vai tro la đối  ̣ ̣ ̀ ̀ ́ ̉ ̀ ̀ tac duy nhất trong nỗ lực thanh lập một trường đai hoc hang đầu ở  ́ ̀ ̣ ̣ ̀ Viêt Nam. Vi ly do nay, chung tôi  đề  nghi cach tổ  chức theo mô­ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ́ đun, trong   đo môi trương   đai hoc  cua  My chiu  trach  nhiệm  chinh  ́ ̃ ̀ ̣ ̣ ̉ ̃ ̣ ́ ́ trong viêc xây dựng môt nhom chuyên nganh.  ̣ ̣ ́ ̀ Nhưng hoat động khơi đầu ̃ ̣ ̉ 6
  7. Chung tôi tin rằng bước đi hợp ly đầu tiên se la thanh lập một tổ  ́ ́ ̃ ̀ ̀ chưc  đặc biệt với hai  đồng chu tich bao gồm một hoc gia lỗi lac  ́ ̉ ̣ ̣ ̉ ̣ cua My va môt nhân vât xuât chung cua Viêt Nam. (Trong khuôn khổ   ̉ ̃ ̀ ̣ ̣ ́ ́ ̉ ̣ cua ban  Đề  cương nay, chung tôi se  đề  cập tới nhom nay dưới tên  ̉ ̉ ̀ ́ ̃ ́ ̀ goi   “Uỷ  ban   đặc biệt   về   giao   duc   cua   Thủ   tướng”   với   nhận   thức  ̣ ́ ̣ ̉ rằng   tên  goi   chinh  thức   cua   nhom   sẽ   do   Chinh   phủ   Việt   Nam   chỉ  ̣ ́ ̉ ́ ́ đinh. Chẳng hạn,  ủy ban quốc gia về  giáo dục do Ngài Thủ  tướng  ̣ làm chủ  tịch có  thể  rất thích hợp với nhiệm vụ  này). Vi  đông chủ   ̣ ̀ tich ngươi My se la môt ngươi  giau  kinh  nghiêm  trong  viêc  công  ̣ ̀ ̃ ̃ ̀ ̣ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ tac   vơi   cac   trường   đai   hoc   ở   ngoai   nước   My.   Vị   đông   chủ   tich   ́ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̃ ̀ ̣ ngươi Việt Nam se phai la người am hiểu về  giao duc. Tuy nhiên,  ̀ ̃ ̉ ̀ ́ ̣ vi sự  khach  quan  va khả  năng  nhin  nhân  vân   đề  với  con  mắt  phê  ̀ ́ ̀ ̀ ̣ ́ phan la điều cực ky quan trong đối với dự an nay nên chung tôi đề  ́ ̀ ̀ ̣ ́ ̀ ́ nghi vi đồng chu tich người Việt Nam không nên la người hiện đang   ̣ ̣ ̉ ̣ ̀ giữ  cac chưc danh quan ly trong  hệ  thông quan ly giao duc hiện  ́ ́ ̉ ́ ́ ̉ ́ ́ ̣ nay. Tât nhiên trong Uy ban nay se co đai diện cua Bộ Giao duc và  ́ ̉ ̀ ̃ ́ ̣ ̉ ́ ̣ Đao tao.   ̀ ̣ Môt trong những nhiệm vu đầu tiên cua Uy ban đặc biệt về giao duc  ̣ ̣ ̉ ̉ ́ ̣ cua Thu tướng se la tập hợp sự  lanh  đao cua trường  đai hoc mới.  ̉ ̉ ̃ ̀ ̃ ̣ ̉ ̣ ̣ Cac  thanh  viên  cua  Uy ban  nay  sẽ  hợp  tac  với  nhom  tich  hợp  hệ  ́ ̀ ̉ ̉ ̀ ́ ́ ́ thông  để  hinh thanh nhom cac trường  đai hoc thanh viên va thiết  ́ ̀ ̀ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̀ kế  câu truc tổ  chưc cho trương đai hoc mới. Kinh nghiêm từ  nhiều   ́ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ̣ trương hơp khac nhau gợi y rằng ban  đầu nên bổ  nhiêm nhưng nhà  ̀ ̣ ́ ́ ̣ ̃ quan   lý   hoc   thuật   nước   ngoai   vao   những   vị   trí   lanh   đao   quan  ̉ ̣ ̀ ̀ ̃ ̣ trong.[8] Co thể xem xet cấu truc trong đo hiệu trưởng la một hoc   ̣ ́ ́ ́ ́ ̀ ̣ gia hang  đầu cua Việt Nam hoặc một nha lanh  đao cao cấp cua nhà  ̉ ̀ ̉ ̀ ̃ ̣ ̉ nước  đa về  hưu, con chức danh hiệu pho do một hoc gia giau kinh  ̃ ̀ ́ ̣ ̉ ̀ nghiêm cua My phu trach. Ly tưởng nhât la chưc danh hiêu pho nay   ̣ ̉ ̃ ̣ ́ ́ ́ ̀ ́ ̣ ́ ̀ đươc giao cho một ngươi  đa từng lam chưc danh quan ly tương tự  ở   ̣ ̀ ̃ ̀ ́ ̉ ́ môt trương đai hoc hang đầu cua My.   ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ̉ ̃ Môt  điều cân thiêt nữa la nên sơm thanh lập hôi  đông quan tri.  ̣ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ̀ ̉ ̣ (Môt số  thanh viên cua hội đồng co thể  năm trong Uy ban  đăc biêt   ̣ ̀ ̉ ́ ̀ ̉ ̣ ̣ về giao duc cua Thu tướng). Hội đồng quan tri, một biểu trưng cua   ́ ̣ ̉ ̉ ̉ ̣ ̉ hệ  thống quan ly trường  đai hoc công va tư  cua My, co nhiệm vụ   ̉ ́ ̣ ̣ ̀ ̉ ̃ ́ giam sat cac hoat động cua trường. Hiệu trưởng nha trường bao cao  ́ ́ ́ ̣ ̉ ̀ ́ ́ trưc tiếp với hội  đồng quan tri. Cơ  chế  nay giup  đam bao trach  ̣ ̉ ̣ ̀ ́ ̉ ̉ ́ nhiệm giai trinh và  tuân thủ  luật pháp,  đồng thời bao vệ  trường  ̉ ̀ ̉ khoi cac can thiệp qua sâu từ  phia cac cơ  quan quan ly nha nước  ̉ ́ ́ ́ ́ ̉ ́ ̀ va những anh hưởng khac từ bên ngoai. Hội đồng nay co thể bao gồm  ̀ ̉ ́ ̀ ̀ ́ môt số  nha lanh  đao nha nước  đa về  hưu, cac hoc gia Việt Nam và   ̣ ̀ ̃ ̣ ̀ ̃ ́ ̣ ̉ My, va nhưng nha doanh  nghiêp  xuât  sắc.  Chung  tôi  tin  rằng  cân  ̃ ̀ ̃ ̀ ̣ ́ ́ ̀ thanh lập một nhom cố vấn đặc biệt bao gồm cac hoc gia nước ngoai  ̀ ́ ́ ̣ ̉ ̀ với nhiêm vu cố  vân cho cac vấn  đề  hoc thuật như  chương trinh,  ̣ ̣ ́ ́ ̣ ̀ cac ưu tiên trong nghiên cứu, va bổ nhiệm giang viên. ́ ̀ ̉ 7
  8. Uy ban   đăc biêt  về  giao  duc  cua  Thủ  tướng  và  ban  lanh   đao  cua  ̉ ̣ ̣ ́ ̣ ̉ ̃ ̣ ̉ trương   đai  hoc   mới  se  phai   giai   quyết   một   số   vấn   đề   then   chốt  ̀ ̣ ̣ ̃ ̉ ̉ trong nhưng giai đoan đầu cua dự  an. Không thể  có  một trường đại   ̃ ̣ ̉ ́ học hàng  đầu chỉ  trong một sớm một chiều, và  vì  vậy ngay từ  ban  đầu cần phải xác định  được một thứ  tự   ưu tiên. Cần phải xây dựng   kế  hoạch xây dựng cơ  sở  hạ  tầng với chất lượng quốc tế. Và  một   điều hiển nhiên là  các vấn  đề  về  học thuật quan trọng hơn nhiều  so với cơ  sở  vật chất. Môt trong những quyêt đinh  đâu tiên se là   ̣ ́ ̣ ̀ ̃ quyết đinh về  nhưng loai hinh đao tao cua trương đai hoc mới. Để   ̣ ̃ ̣ ̀ ̀ ̣ ̉ ̀ ̣ ̣ thu   hut   được   những   giao   viên   gioi   nhất,   trương   cần   phai   đươc  ́ ́ ̉ ̀ ̉ ̣ trang  bi cac phương tiện  nghiên  cứu cần  thiết  ngay  từ   đầu.  Con  ̣ ́ ̀ đối với hoat động giang day, co le chi nên bắt đầu với một chương  ̣ ̉ ̣ ́ ̃ ̉ trinh  đai hoc, sau  đo cung với thời gian se dân phat triển cac  ̀ ̣ ̣ ́ ̀ ̃ ̀ ́ ́ chương trinh sau  đai hoc.  Môt   điêu  rât  cân  thiết  nữa la chương  ̀ ̣ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ̀ trinh  đai hoc nên bao gồm nhưng môn hoc cơ  ban chung gianh cho  ̀ ̣ ̣ ̃ ̣ ̉ ̀ sinh   viên   cua   tất   cả   cac   chuyên   nganh.   Những   chi   tiết   nay   nằm  ̉ ́ ̀ ̀ ngoai khuôn  khổ  cua ban  đề  cương  nay.  Nhưng  quyết   đinh  nay  cân  ̀ ̉ ̉ ̀ ̃ ̣ ̀ ̀ đươc nghiên cứu va thao luân thêm.  ̣ ̀ ̉ ̣ [1] Ro rang la hầu hết nhân tai cua Việt Nam tốt nghiệp  ở  nước   ̃ ̀ ̀ ̀ ̉ ngoai   không   muôn   quay   về   giang   day   ở   cac   trường   đai   hoc   trong  ̀ ́ ̉ ̣ ́ ̣ ̣ nước. Ngươc lai, ho thương  muôn   ở  lai  nước ngoai  lam  viêc,  hay  ̣ ̣ ̣ ̀ ́ ̣ ̀ ̀ ̣ nêu trở về thi cung tim một cơ hội nao đo nằm ngoai hệ thống giao  ́ ̀ ̃ ̀ ̀ ́ ̀ ́ duc đai hoc trong nước. ̣ ̣ ̣ [2] Đầu tư giao duc đai hoc cua nha nước trong khoang 300­600 đô­ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ̀ ̉ la cho môt sinh viên, va tổng  đầu tư  cua nha nước la 300 triệu   ̣ ̀ ̉ ̀ ̀ đô­la.   Trong   khi   đo,   7   năm   trươc,   Trung   Quốc   đầu   tư   vao   hai  ́ ́ ̀ trương  đai hoc hang  đầu la  ĐH Bắc Kinh va Thanh Hoa, mỗi trường  ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ̀ hơn 200 triệu đô­la. [3] Trong khi cac bang xếp hang trường  đai hoc cần  được xem xet  ́ ̉ ̣ ̣ ̣ ́ với  một  thai   độ  “hoai   nghi   lanh   manh”   thì   cung   cần   lưu   ý   rằng  ́ ̀ ̀ ̣ ̃ không co trương  đai hoc nao cua Việt Nam co mặt trong cac bang  ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ̉ ́ ́ ̉ xêp   hang   ấy.   Chẳng  han   xem   khao   sat   cua   Asia   Week   năm   2000   về  ́ ̣ ̣ ̉ ́ ̉ “Cac   trường   đai   hoc   tốt   nhất   cua   Châu   A”   (Asia’s   Best   ́ ̣ ̣ ̉ ́ Universities), hay nghiên cứu cua Trường ĐH Giao Thông Thượng Hai  ̉ ̉ năm   2004   “100   trường   đai   hoc   hang   đâu   cua   Châu   Á   –   Thai   Binh   ̣ ̣ ̀ ̀ ̉ ́ ̀ Dương.” [4] GS. Rosovsky la một nha kinh tế  hoc va  đa từng la hiệu phó   ̀ ̀ ̣ ̀ ̃ ̀ cua trường  ĐH Harvard.  Ông la một trong những nha tư  tưởng hang  ̉ ̀ ̀ ̀ đầu cua My trong linh vực giao duc va đa từng la cố vấn cho nhiều  ̉ ̃ ̃ ́ ̣ ̀ ̃ ̀ trương đai hoc trên khăp thế  giơi. Ông cung la đồng chu tich cua   ̀ ̣ ̣ ́ ́ ̃ ̀ ̉ ̣ ̉ môt uy ban do Ngân hang Thế  giới tai trợ  nghiên cứu về  giao duc  ̣ ̉ ̀ ̀ ́ ̣ đai hoc  ở  cac nước  đang phat triển. Ban bao cao nay co thể   được  ̣ ̣ ́ ́ ̉ ́ ́ ̀ ́ ha tai từ   đia chi http://www.tfhe.net. Một phần cua ban bao cao  ̣ ̉ ̣ ̉ ̉ ̉ ́ ́ 8
  9. cung  đa  được Chương trinh Việt Nam tai Trường Kennedy dich sang   ̃ ̃ ̀ ̣ ̣ tiêng Viêt. ́ ̣ [5] Dự  kiến trường này sẽ  thu một số  học phí  từ  sinh viên. Tuy   nhiên,   kinh   nghiệm   cho   thấy,   ngay   cả   ở   những   trường   giàu   nhất  nước Mỹ như Harvard, tiền học phí chỉ đủ để trang trải khoảng 30%   chi phí  hoạt động, và phần còn lại do  nhà  nước cấp (ở  Mỹ  thường   dưới dạng tiền tài trợ  cho nghiên cứu) và  tiền quyên góp từ  các  công ty, các tổ  chức thiện nguyện, và  từ  cựu học viên. Hơn nữa,  để  có  thể  thu hút  được những sinh viên giỏi nhất của  đất nước,  không nên xem khả  năng có  thể   đóng tiền học phí  là  một  điều kiện   bắt buộc để  được nhận vào học. Chắc chắn một trường đại học hàng   đầu của Việt Nam sẽ  cần tới những khoản tài trợ   đáng kể  của nhà  nước trong tương lai gần cũng như trong trung hạn. Trường cũng có  thể  nhận   được sự  hỗ  trợ  từ  các  nguồn  khác  bao  gồm  ODA  và  tiền  quyên góp được từ các công ty kinh doanh và tổ chức thiện nguyện.  [6] Môt số trường đai hoc nước ngoai đa mở trường ở Việt Nam. Mặc  ̣ ̣ ̣ ̀ ̃ du nhưng trương như  thế  nay đong môt vai tro quan trong trong hệ   ̀ ̃ ̀ ̀ ́ ̣ ̀ ̣ thông giao duc  đai hoc, mô  hinh va mức hoc phi cua ho  đông nghia   ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ ́ ̉ ̣ ̀ ̃ với viêc không thể  trông chờ  những trường nay  đam nhiệm viêc  đao  ̣ ̀ ̉ ̣ ̀ tao  đôi với một số  nganh quan trong (như  khoa hoc tự  nhiên  hay  ̣ ́ ̀ ̣ ̣ toan) vi nhu cầu cua thi trường chưa sẵn sang. Nói chung, những  ́ ̀ ̉ ̣ ̀ trường  đại học tinh hoa nhất của thế  giới thường không muốn thực  hiện hình thức đầu tư này. [7]  Tât  nhiên  la khoan   đầu  tư  nay  không   đang  kể  so  với   đầu  tư  ́ ̀ ̉ ̀ ́ hang năm cua cac trương đai hoc hang đầu cua Trung Quôc.  ̀ ̉ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ̉ ́ [8]   Một   số   trường   thanh   công   nhất   mới   được   thanh   lập,   bao   gồm  ̀ ̀ Trương   Đai   hoc   Quốc   tế   Bremen   (Đức),   Trường   Đai   hoc   Trung   Âu  ̀ ̣ ̣ ̣ ̣ (Hungary), va Trương  Đai hoc Aga Khan (Pakistan)  đều mơi cac nhà   ̀ ̀ ̣ ̣ ̀ ́ quan ly nước ngoai công tac. ̉ ́ ̀ ̣ ́ 9
nguon tai.lieu . vn
Quản lý dự án Quản lý Nhà nước Tiêu chuẩn - Qui chuẩn Kinh tế học Luật học Quy hoạch - Đô thị Hoá học Quản trị kinh doanh Kiến trúc - Xây dựng