- Trang Chủ
- Hoá dầu
- Đề cương ôn tập các quá trình và thiết bị trong công nghệ hóa chất và thực phẩm
Xem mẫu
- Câu 1
P Po
Phương trình cơ b n tĩnh l c h c ch t l ng: z + = zo +
pg pg
P
Các i lư ng: z, z0 c trưng chi u cao hình h c t i hai i m ta xét so v i m t chu n so sánh( vi m); ,
pg
Po
c trưng chi u cao áp su t th y tĩnh hay “chi u cao pezomet” t i hai i m trên( vi m).
pg
Phương trình ư c d ng xác nh áp su t th y tĩnh trong kh i ch t l ng t i nh ng i m khác nhau và
ch rõ trong kh i ch t l ng ng nh t tr ng thái tĩnh thì m i i m cùng n m trên m t m t ph ng ngang
u có cùng m t áp su t th y tĩnh.
ng d ng:
1. nh luât pascal: “ Trong ch t l ng không b nén ép tr ng thái tĩnh, n u ta tăng áp su t po t i
zo lên m t giá tr nào ó thì áp su t p m i v trí khác nhau trong ch t l ng cùng tăng lên m t giá tr như
v y”.
2. S cân b ng c a ch t l ng trong hai bình thônng nhau:
+ m t ch t l ng ông nh t có klg riêng p ng trong hai bình kín có áp su t b m t là po1 và p02 ta
P01 + P02
có = z1 + z2
pg
+ trư ng h p 2 bình có áp su t b m ch t l ng b ng nhau ho c h t c p01 = p02 thì z1= z2 vì p1
= p2. V y m t ch t l ng thông nhau trong hai bình có áp su t b ng nhau thì m c ch t l ng trong các
bình trên cùng n m trên m t mp.
+TH 1 bình có áp su t p1> pa là áp su t khí quy n, còn bình kia h có áp su t p2 = pa, thì
chênh l ch ch t l ng trong hai bình b ng chi u cao pezomet ng vs áp su t dư.
+ TH hai bình h ( có áp su t m t thoáng b ng nhau và b ng áp su t khí quy n) ch a 2 ch t l ng
không tan vào nhau có p1 và p2. Ta có: p1/p2= z2/z1. V y 2 ch t l ng ko tan l n có klg riêng khác nhau
thông nau trong hai bình h , thì chi u cao m c ch t l ng tính t m t chu n c a hai bình có t k
ngh ch vs klg riêng c a nó.
3. Áp l c c a ch t l ng lên áy và thành bình: áp su t trên thành bình thay i theo chi u sâu c a
ch t l ng ch a trong bình c tính theo công th c:
p= p0 + pgH trong ó p- áp su t t/d lên áy or thành bình,
po- áp su t trên m t thoáng ch t l ng,
p- klg riêng ch t l ng,
H-chi u cao m c ch t l ng k t i m xét én m t thoáng.
T công th c trên ta th y l c t/d lên thành bình và áy bình ko ph thu c vào hình dáng và th tik c a
bình mà ch ph thu c vào sâu c a m c ch t l ng trong bình và di n tik t/d.
4. Ch t o d ng c o áp su t
D ng c o áp su t có nhìu lo i song v ng t c chia thành áp k ch t l ng và áp k cơ khí.
Áp k ch t l ng c c u t o d a vào pt cơ b n th y tĩnh. Áp k ch t l ng c chia làm 3 lo i:
- áp k o áp su t dư, o hi u s áp su t tuy t i c a mt c n o và áp su t khí quy n.
- chân ko k o ck, o hi u s gi a áp su t khí quy n và áp su t tuy t i c a mt c n o có tr
s
- W2/2g+ z + p/pg = const. ây là phương trình Bernoulli cho ch t l ng chuy n ng n nh ko có
ma sát nghĩa là ko b m t mát lăng lư ng.
W2/2g+ z + p/pg + hmm= const ây là phương trình cho ch t l ng chuy n ng trong th c t , khi chuy n
ng xu t hi n l c ma sát do nh t c a ch t l ng,do c trưng chuy n ng c a ch t l ng, làm tiêu t n
m t ph n năng lư ng.
Trong ó: z c trưng cho th năng riêng h nh h c, p/pg =htt c trưng cho chi u cao áp su t th y tĩnh(
hay chi u cao pezomet) còn g i là th năng riêng áp su t, W2/2g =h l c trưng th năng riêng v n t c
hay th năng riêng ng l c, hmm năng lư ng m t mát ho c th năn riêng t n th t.
Phương trình Bernoulli vs ch t l ng th c c phát bi u:” i vs ti t di n b t kỳ c a ng d n trong ó
ch t l ng th c ch y qua khi ch ch y n nh thì t ng th năng riêng v n t c, th năng riêng áp su t,
th năng riêng hình h c, th năng riêng m t mát là m t i lg ko i.”
ng d ng phương trình Bernoulli:
- d a vào phương trình ngư i ta ch t o ra các d ng c o v n t c và lưu lư ng ch t l ng, khí ch y
trong ng d n or tính toán lưu lư ng ch t l ng ch y t bình ra ngoài ho c t ngoài vào bình,…
M t s d ng c o v n t c và lưu lư ng ch t l ng ch y trong ng d n: áp k , ng pitoporan, ng
venturi màng ch n và ng loa,…
- s ch y c a ch t l ng:
o - tính v n t c và lưu lư ng ch t l ng ch y qua l khi m c ch t l ng ko i:
V = fth.w2 = ξϕ 2 gH (m3) trong ó fth – ti t di n th t dòng(m2), f –ti t di n l tháo (m2)
- tính v n t c và lưu lư ng ch t l ng ch y qua l khi m c ch t l ng thay i:
- s ch y ch t l ng qua c a tràn:
Lưu lư ng c tính: V= µbH 2 gH (m3/s)
Câu 2
Trong phương trình bernoulli cho ch t l ng th c có i lư ng hmm c trưng cho t n th t th năng riêng
cho chuy n ng do tr l c c a ư ng ng. Có hai lo i tr l c sau:
a, Tr l c do ma sát ch t l ng lên thành ng( g i t t là tr l c ma sát, ký hi u hl)
hl= ∆p / ρg = ξ w2/2g = λ .l/d . w2/2g trong ó: λ là h s ma sát d c theo chi u dài ng hay h s
s c c n th y l c h c( ko có vi)
H s ma sát λ ph thu c vào Re vào nhám c a ng.
b, Tr l c do ch t l ng thay i hư ng chuy n ng or thay i v n t c do s thay i hình dáng ti t
di n c a ông như t ng t thu t ng t m , ch cong ngo t,van … g i là tr l c c c b , ký hiêu hcb.
Công th c tính: hcb = ξ .w2/ 2g trong ó h s tr l c ξ là m t i lư ng ko th nguyên, c tính theo
c trưng c u t o c a b ph n gây ra tr l c và m c xoáy c a dòng ch y, thư ng c xác nh b ng
th c nghi m.
Phương pháp gi m tr l c c a ng:
- ch n ư ng ng ng n nh t, t c là gi m chi u dài ng l và b t tr l c c c b ko c n thi t b ng
cách s d ng úng ch các khu u, van, khóa,… nghĩa là làm gi m ∑ ltd.
- Ch n ư ng kính ng d ph i d a trên ch tiêu kinh t , kĩ thu t, vì tr l c do ma sát t l ngh ch vs
d5, nên khi d tăng lên 1 ít thì hm gi m nhi u tuy nhiên d tăng thì giá thành xây d ng cũng tăng
theo. Do ó c n d thích h p.
- H s tr l c t l thu n vs nh t µ . Do ó, i vs ch t l ng gi t mu n gi m tr l c c n ph i
tăng nhi t . Tuy nhiên khi tăng nhi t lên cao s làm xu t hi n b t trong ch t l ng gây ra va
p th y l c, nên làm tăng tr l c.
- H s tr l c λ ph thu c nhi u vào nhám thành ng, do ó c n tìm cách làm gi m nhám
c a ng.
Câu 3
- Áp su t toàn ph n( H vi m ) là c trưng cho năng lư ng riêng do bơm tuy n cho m t vi tr ng lư ng
ch t l ng. Vì nó c tính b ng chi u cao nâng 1kg ch t l ng nh năng lư ng do bơm truy n cho, nên
nó ko ph thu c vào nh t và kh i lư ng riêng c a ch t l ng.(
H = P/ ρg = (Pd- Ph)/ ρg + h + (w22 – w12)/2g.
Do w22 ≈ w12 nên w22 – w12 = 0 v y H = P/ ρg = (Pd- Ph)/ ρg + h
Trong ó h là kho ng cách gi a chân ko k ( ng hút) và áp k ( ng y).
Chi u cao hút c a bơm.
Hh = p1/ ρg - [ pv/ ρg + (wv2 – w12)/2g + hm.h]
Ta th y chi u cao hút c a bơm ph th c vào áp su t thùng ch a và áp su t vào bơm( áp su t hút), v n
t c, tr l c do ma sát và quán tính. Chi u cao hút c a bơm tăng khi áp su t bình ch a tăng và gi m vs
s tăng áp su t hút, v n t c và tr l c trên g ng.
Câu 4
Bơm piston:
C u t o( hình v )
Nguyên t c làm vi c: d a trên s thay i áp su t trong xilanh kín khi piston chuy n ng t nh ti n
Phân lo i: bơm td ơn, bơm td kép, bơm vi sai
Năng su t c a bơm:
3 2
- Bơm td ơn, trong 1 gi : Qlt= 60V= 60.F.s.n (m ) trong ó F là ti t di n piston(m ), s là kho ng
ch y piston, n là s vòng quau c a tr c/min. Qtt = η Qlt
- Bơm td kép Qlt = 60n(2F – f)s
- Bơm vi sai có năng su t b ng bơm td ơn
Áp su t toàn ph n:
- gd hút p1/ ρg + w12/2g = pv/ ρg + C2/2g + H1 + hmh + hi1
- gd y pr/ ρg + C2/2g = p2/ ρg + H2 + hmd + hi2 + w22/2g
Áp su t td lên piston chính b ng hi u s gi a gd hút và y
p/ ρg = (pr –pv)/ ρg = H1+ H2 + hmh + hmd + hi1 + hi2 + (w12/2g - w22/2g).
Ưu như c i m
Bơm ly tâm:
C u t o:…
- Nguyên t c làm vi c d a trên nguyên t c ly tâm. Ch t l ng c hút và y cũng như nh n thêm năng
lư ng( tăng áp su t) là nh td c a l c ly tâm khi cánh gu ng quay.
Năng su t bơm ly tâm c tính toán d a vào v n t c tương i c a ch t l ng i qua cánh gu ng, chi u
dày và ư ng kính cánh gu ng: Q = (πD 1 - δ z) B1Cr1 = (πD 2 - δ z) B2Cr2 ( m3/s)
Trong ó: D1, D2 là g kính trong và ngoài c a cánh gu ng (m); B1, B2 là b r ng vành trong và vành
ngoài c a cánh gu ng (m); δ b dày cánh gu ng(m ); z là s lg cánh gu ng; Cr1 ,Cr2 là v n t c ch t l ng
khi vào và ra kh i cánh gu ng theo hư ng bán kính(m/s).
QHρg
Công su t c a bơm: Nt =
1000η
Câu 5
Nguyên t c làm vi c: d a trên s thay i áp su t trong xilanh kín khi piston chuy n ng t nh ti n
Máy nén 1 c p có ctao hoàn toàn gi ng vs bơm piston,
Máy nén 2 c p g m 1 xilanh áp su t th p và 1 xilanh áp su t ng tr c
Câu 6
. B¨ng t¶i
+ ¦u ®iÓm
- CÊu t¹o ®¬n gi¶n, bÒn
Cã kh¶ n¨ng vËn chuyÓn nguyªn liÖu theo h−íng n»m ngang, n»m nghiªng hoÆc kÕt hîp n»m
ngang - n»m nghiªng.
- VËn h nh ®¬n gi¶n, b¶o d−ìng dÔ d ng, cã kh¶ n¨ng tù ®éng ho¸
- Ýt g©y ån
- N¨ng suÊt cao, tiªu hao n¨ng l−îng kh«ng lín l¨m.s
+ Nh−îc ®iÓm
- §é dèc cho phÐp kh«ng cao (16 ÷ 240 tuú vËt liÖu)
- Kh«ng vËn chuyÓn ®−îc theo ®−êng cong
- DÔ g©y bôi
VÝt t¶i
+ ¦u ®iÓm
- ChiÕm Ýt diÖn tÝch. So víi c¸c thiÕt bÞ vËn chuyÓn cã cïng n¨ng suÊt th× diÖn tÝch tiÕt diÖn gnang
cña t¶i nhá h¬n.
- C¸c bé phËn cña m¸y n»m trong m¸ng kÝn nªn cã thÓ nèi víi hÖ thèng th«ng giã. Cã thÓ vËn
chuyÓn vËt liÖu cã mïi hoÆc bay h¬i. Cã thÓ kÕt hîp víi qu¸ tr×nh ®un nãng hoÆc l m l¹nh.
- Tèc ®é quay cña trôc vÝt t−¬ng ®èi lín nªn cã thÓ kÕt hîp víi ®éng c¬ ®iÖn riªng.
- Gi¸ th nh rÎ h¬n c¸c lo¹i thiÕt bÞ vËn chuyÓn kh¸c
+ Nh−îc ®iÓm
- - ChiÒu d i vËn chuyÓn bÞ giíi h¹n ≤ 30m
N¨ng suÊt bÞ giíi h¹n ≤ 100 tÊn/h
- Kh«ng vËn chuyÓn ®−îc vËt liÖu cã t¹p chÊt, do cã thÓ quÊn v o trôc vÝt
- Khi l m viÖc, vËt liÖu bÞ ®¶o trén m¹nh do ®ã cã thÓ bÞ nghiÒn n¸t mét phÇn hay bÞ ph©n chia ra
theo khèi l−îng riªng
- N¨ng l−îng tiªu tèn nhiÒu h¬n so víi b¨ng t¶i
+ CÊu t¹o
1. M¸ng 4. Cöa n¹p liÖu
2. C¸nh vÝt 5. Cöa th¸o liÖu
3. Trôc vÝt 6.C¬ cÊu truyÒn ®éng
+ CÊu t¹o cña vÝt t¶i
1. M¸ng cña vÝt t¶i cè ®Þnh, t¹i phÇn trªn cã g¾n nh÷ng gãi trôc dïng l m chç ®ì cho trôc.
M¸ng n y gåm nh÷ng tÊm 2 ÷ 4m ghÐp l¹i víi nhau, nèi víi nhau b»ng mÆt bÝch v bulong
2. Trôc vÝt
Trôc vÝt ®−îc cÊu t¹o rçng hoÆc ®Æc, trªn ®ã g¾n c¸nh vÝt. ë ®Çu trôc vÝt cã l¾p æ l n chÆn ®Ó c¶n
lùc däc trôc xuÊt hiÖn khi vËn chuyÓn nguyªn liÖu.
3. Tuú v o c¸ch bè trÝ c¸nh vÝt trªn trôc ë bªn ph¶i hay bªn tr¸i trôc m nguyªn liÖu cã thÓ di
chuyÓn theo nhiÒu h−íng kh¸c nhau.
NÕu vÝt t¶i gåm 2 phÇn (tr¸i v ph¶i) th× cã thÓ vËn chuyÓn hai dßng nguyªn liÖu theo hai h−íng
kh¸c nhau.
kh« t¬i; côc
VÝt t¶i = thÐp ®Æc vËn chuyÓn vËt liÖu; d¹ng b¨ng; d¹ng b¬i chÌo dÝnh; côc
4. HÖ thèng van
T¹i vÞ trÝ n¹p v th¸o liÖu ®Òu cã van ch¾n ®Ó thay ®æi kÝch th−íc cöa n¹p v cöa th¸o.
PhÝa cuèi vÝt t¶i cã van an to n gióp vËt liÖu th¸o ra dÔ d ng. Khi m¸ng qu¸ ®Çy. Cã thÓ thay van
an to n b»ng èng ch¶y tr n.
* Víi vÝt t¶i d i ≥ 3,5m th× ph¶i cã gèi trôc treo, mçi trôc c¸ch nhau 3m.
+ Nguyªn t¾c l/v
VËt liÖu ®−îc ®−a v o tõ phÔu n¹p liÖu. Nhê v o chuyÓn ®éng cña c¬ cÊu truyÒn ®éng l m co trôc
vÝt quay, vËt liÖu sÏ theo c¸nh vÝt chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn ra phÝa cöa th¸o liÖu.
Câu 7
Các phương pháp phân riêng h khí không ng nh t
a, L ng dư i tác d ng c a tr ng l c
- nguyên t c làm vi c: d a trên tác d ng c a trong l c làm các h t b i rơi xuông sàn l ng.
- Ưu i m: ko t n nhiên li u, thi t b ơn gi n
- Như c i m: hi u su t th p, t n di n tích, ko l c c b i có kích thư c nh hơn 10 µ m
b, L ng dư i tác d ng c a l c ly tâm( xyclon)
- nguyên t c làm vi c: d a trên tác d ng c a l c ly tâm
- ưu i m: hi u su t làm vi c cao, g n gàng t n it di n tích
- như c i m: t n nhiên li u, c u t o thi t b ph c t p, tbi d b h ng vì bào mòn cao
c, Làm s ch khí b ng phương pháp ư t
- nguyên t c làm vi c: dùng nư c ho c ch t l ng r a khí
- ưu i m: hi su t cao, có kh năng tách c nh ng h t b i r t nh
- như c i m: ko áp d ng cho các lo i khí ko c phép làm ư t, b i c n c thu h i, b i có giá tr kt cao;
ctao thi t b ph c t p, t n nhiên li u
d, Làm s ch khí b ng phương pháp l c
- - nguyên t c làm vi c: cho khí i qua l p vách ngăn x p, khí s ch s chui qua các l mao qu n, còn b i
b gi l i trên b m t
- ưu: hi u su t l c cao, có th thu h i c b i
- như c: ko áp d ng cho lo i khí ăn mòn, khí nóng; tbi ctao ph c t p, mau b bám c n và d h ng
e, Làm s ch khí b ng i n trư ng
- nguyên t c: d a trên l c iên trư ng
- ưu: làm s ch cao 90- 99%; năng lư ng tiêu hao ít; có th làm vi c nhi t cao và môi trư ng ăn
mòn hóa h c, có th t ng hóa và cơ khí hóa hoàn toàn
- như c: có th s y ra hi n tư ng phóng tia l a i n hay ch p m ch gây m t an toàn
Câu 8: phân riêng h l ng không ng nh t
Läc l qu¸ tr×nh ph©n riªng huyÒn phï th nh n−íc trong v b (cÆn) b»ng c¸ch cho huyÒn phï ®i
qua mét líp vËt ng¨n, c¸c h¹t r¾n bÞ gi÷ l¹i trªn bÒ mÆt vËt ng¨n cßn n−íc trong ®i qua. §Ó kh¾c phôc
®−îc trë lùc cña vËt ng¨n (lóc ban ®Çu) v trë lùc cña vËt ng¨n + líp b (c¸c giai ®o¹n sau) th× n−íc trong
cÇn cã mét ¸p suÊt do b¬m hoÆc hót ch©n kh«ng. §Õn mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh th× ph¶i tiÕn h nh röa vËt
ng¨n, lÊy b ra.
- Dùa v o ph−¬ng ph¸p l m viÖc cã hai lo¹i thiÕt bÞ läc
M¸y v thiÕt bÞ l m viÖc gi¸n ®o¹n liªn tôc.
+ Dùa v o kh¶ n¨ng t¹o th nh hiÖu sè ¸p suÊt
- M¸y läc chÞu t¸c dông cña ¸p suÊt
- M¸y läc ch©n kh«ng
+ Dùa v o cÊu t¹o: M¸y läc khung b¶n
M¸y läc tói, m¸y läc thïng quay
M¸y läc khung b¶n
øng dông: C«ng nghÖ s¶n xuÊt bia, ®−êng, n−íc qu¶…
- Läc huyÒn phï nång ®é kh«ng cao
- Läc huyÒn phï ë nhiÖt ®é cao, kh«ng cho phÐp l m nguéi
M« t¶ cÊu t¹o
M¸y läc khung b¸n gåm cã 1 d y khung v b¶n cã cïng kÝch th−íc xÕp bÒn nhau. Khung v b¶n
®−îc ®Æt trªn 2 thanh n»m ngang nhê c¸c tai treo, gi÷a khung v b¶n cã v¶i läc.
§Ó Ðp khung v b¶n ng−êi ta dïng mét ®Çu v tÊm ®¸y kh«ng chuyÓn ®éng, mét ®Çu l ®¸y cã
thÓ dÞch chuyÓn ®−îc nhê tay quay. Khi vËn tay quay th× tÊm ®¸y cã thÓ dÞch chuyÓn tÞnh tiÕn.
Qu¸ tr×nh läc
Dung dÞch läc cã ¸p suÊt 3 - 4atm (dïng b¬m) theo ®−êng èng dÉn ®i v o c¸c r nh tíi tõng khung
mét. Dung dÞch sÏ qua líp vËt liÖu läc sang b¶n v theo c¸c r nh däc trªn b¶n ch¶y xuèng d−íi, tËp trung
theo mét ®−êng r nh råi theo vßi ch¶y ra ngo i. CÆn sÏ ®−îc gi÷ l¹i trong khung gi÷a 2 tÊm nguyªn liÖu
läc.
Líp cÆn c ng nhiÒu th× tèc ®é läc c ng chËm v ¸p suÊt ®−a v o läc c ng t¨ng. Khi ¸p suÊt t¨ng
®Õn møc cùc ®¹i v kh«ng thay ®æi chøng tá cÆn bÈn trong khung ® ®Çy, ta ph¶i tiÕn h nh röa b v th¸o
cÆn.
Qu¸ tr×nh röa b nh− sau: ngõng n¹p huyÒn phï, m cho n−íc röa v o. Khi röa xong ng−êi ta níi
quay cho khung v b¶n t¸ch ra, b r¬i xuèng m¸ng d−íi råi lÊy ra ngo i. VËt liÖu läc ®−îc giÆt s¹ch ®Ó
sö dông l¹i.
¦u: N¨ng suÊt läc cao, hiÖu qu¶ cao
Nh−îc: Thao t¸c nÆng, v¶i läc chãng mßn, r¸ch, thêi gian cho c¸c thao t¸c phô lín
CÊu t¹o m¸y läc khung b¸n
1. Khung läc 6. TÊm ®¸y di ®éng
2. B¸n läc 7. Thanh n»m ngang
3. V¶i läc 8. Tay quay
4. Ch©n ®ì m¸y 9. M¸ng chøa n−íc läc
5. TÊm ®¸y cè ®Þnh
- CÊu t¹o khung b¶n
1. §−êng r nh dÉn huyÒn phï 1. §−êng r nh dÉn huyÒn phï
2. §−êng r nh dÉn n−íc röa 2. §−êng r nh dÉn n−íc röa
3. PhÇn rçng 3. §−êng r nh n»m ngang
4. PhÇn khung 4. §−êng r nh däc
5. Tai treo 5. Tai treo
Qu¸ tr×nh ly t©m
C¸c m¸y n y ph©n riªng huyÒn phï th nh pha r¾n v pha láng nhê v o lùc ly t©m sinh ra do qu¸
tr×nh quay dung dÞch. C¸c m¸y ly t©m ®−îc sö dông víi c¸c dung dÞch huyÒn phï cã nång ®é cao, kh«ng
thÓ dïng ph−¬ng ph¸p l¾ng hay läc ®−îc.
Quá trình ly tâm c s d ng r ng rãi trong công nghi p hóa ch t và th c ph m làm s ch
nh ng ch t l ng khác nhau ho c tách các h t r n ra kh i dung d ch; như trong các nhà máy ư ng,
dùng máy ly tâm phân riêng ư ng kính và m t r ; phân riêng nư c và bã trong ch bi n nư c qu ;
phân riêng s a và m trong ch bi n s a,…
Thùng quay ly tâm
M¸y ly t©m trôc th¼ng ®øng l m viÖc gi¸n ®o¹n cã c¸c giai ®o¹n l m viÖc nh− sau:
- Më m¸y, cho hçn hîp huyÒn phï v o
- Nhê v o lùc ly t©m, huyÒn phï ®−îc ph©n riªng th nh b v n−íc trong (pha r¾n v pha láng)
- Ngõng m¸y, th¸o b
- Hçn hîp huyÒn phï cã thÓ ®−îc ®−a v o thïng ly t©m tr−íc khi m¸y l m viÖc, khi m¸y b¾t ®Çu
quay ch−a ®¹t tèc ®é æn ®Þnh hoÆc khi m¸y ® ®¹t ®Õn tèc ®é æn ®Þnh.
NÕu cã yªu cÇu röa b th× trong qu¸ tr×nh röa, vÉn tiÕp tôc ch¹y m¸y ë tèc ®é l m viÖc ®Ó t¸ch v
Ðp n−íc röa ra khái b
CÊu t¹o m¸y ly t©m
1. Thïng quay ly t©m
2. Trôc quay (nèi ®éng c¬ víi thïng quay)
3. Mo t¬ ®iÖn
4. Gèi trôc
5. Khung treo m¸y
6. Vá ngo i thïng quay ly t©m
7. Nan hoa
8. Chãp
- Câu 9
Máy nhào b t c
máy nhào có thùng quay n m ngang
1. Thïng nh o 5. C¸nh ®¶o
2. PhÔu nguyªn liÖu v o 6. Trôc quay
3. TÊm ch¾n 7. N¾p
4. Cöa nguyªn liÖu ra 8. Bulong
Nguyªn lý l m viÖc
Nguyªn liÖu ®−îc ®−a v o tõ phÔu nguyªn liÖu v o. Thïng nh o ®−îc ®Æt n»m ngang, trong ®ã cã
trôc quay v c¸c ¸nh ®¶o. TÊm ch¾n ®¶m b¶o coh c¸c vËt l¹ kh«ng r¬i v o thïng nh o trogn qu¸ tr×nh
l m viÖc v ®¶m b¶o an to n cho c«ng nh©n khi thao t¸c. S¶n phÈm sau khi ®−îc nh o trén ®−îc ®Èy ra
cöa nguyªn liÖu ra
M¸y l m viÖc gi¸n ®o¹n, sau mçi chu kú l m viÖc, cã thÓ më n¾p m¸y nhê th¸o c¸c bulong, ®Ó vÖ
sinh
øng dông nghiÒn thÞt, rau, bét, h¹t…
máy có tr c quay th ng ng
1. Thïng nh o 5. B¸nh r¨ng cè ®Þnh
2. C¸nh nh o 6. Trôc quay chÝnh
3. Trôc c¸nh nh o 7. Th©n m¸y
4. B¸nh r¨ng h nh tinh
Nguyªn lý l m viÖc
Nguyªn liÖu ®−îc ®−a v o thïng nh o. C¸nh nh o g¾n víi trôc quay. Khi m¸y l m viÖc, b¸nh
r¨ng h nh tinh sÏ ch¹y quanh b¸nh r¨ng cè ®Þnh nhê trôc quay chÝnh. B¸nh r¨ng h nh tinh sÏ truyÒn
chuyÓn ®éng ®Õn c¸nh nh o do vËy nguyªn liÖu ®−îc ®¶o trén.
M¸y l m viÖc gi¸n ®o¹n, sau mçi chu kú l m viÖc, s¶n phÈm ®−îc lÊy ra v cã thÓ vÖ sinh m¸y
øng dông trong s¶n xuÊt s÷a hép, bét b¸nh, kÑo, kem
- máy tr n khô
1. Thïng nh o 7. Hép gi¶m tèc
9, 2. C¸nh nh o 8. M«t¬ ®iÖn
4, 3. Trôc quay
6, 5. B¸nh r¨ng
Nguyªn liÖu ®−îc ®−a v o thïng trén.
Nhê v o hai c¸nh ®¶o ch÷ Z g¾n trªn
2 trôc quay ng−îc chiÒu nhau v cã tèc
®é kh¸c nhau m nguyªn liÖu ®−îc ®¶o trén
Tèc ®é trôc l 44 vßng/phót
95 vßng/phót
Khu y tr n là quá trình cơ h c c s d ng ph bi n trong các quá trình ch bi n th c ph m t o dung
d ch huy n phù, nhũ tương, tăng cư ng các quá trình hòa tan, truy n nhi t, chuy n kh i và các quá
trình hóa h c.
Các lo i cánh khu y thư ng dùng:
-Lo i t m, mái chèo b n, mái chèo hai thanh th ng or chéo, m neo, m neo ghép. Lo i này thư ng
dùng v i v n t c quay ch m.
-Lo i chân v t, tuabin kín,… lo i này c dùng vs v n t c quay nhanh
-Cánh khu y c bi t c dùng trong TH ko dùng c các lo i cánh khu y trên. Lo i này dùng khu y
bùn nhão ho c ch t l ng có nh t r t cao
Câu 10
Máy nghi n búa
Máy nghi n búa c dùng nghi n v t li u có m ko l n hơn 15%
Nguyên t c làm vi c: do s va p c a búa vào v t li u, s chà sát c a v t li u v i thành trong c a v
máy, các h t v t li u nh l t qua lư i phân lo i c hút ra kh i máy, các h t v t li u to chưa l t ra v n
ti p t c b nghi n.
C ut o
1. PhÔu n¹p liÖu
2. TÊm ghi
3. Trôc quay
4. Bóa
5. N¾p m¸y
6. L−íi s ng
7. M¸ nghiÒn phô
8. §Üa treo bóa
Máy nghi n có má nghi n ph trên thành trong c a v máy làm tăng kh năng phá v v t li u dư i tác
d ng va p c a búa và tác d ng chà sát c a máy nghi n.
Má nghi n ph c t dư i ghi v trí c a v p li u
Ghi cã t¸c dông ph©n phèi ®Òu vËt liÖu theo chiÒu réng m¸y h¹n chÕ kh¶ n¨ng v¨ng liÖu lªn bóa khi ®Ëp.
Trªn c¸c ®Üa cã treo 2 bóa. C¸c bóa n y ®Ëp trªn c¸c mÆt ph¼ng qua c¸c khe ghi l¾p suèt theo bÒ réng
m¸y. VËt liÖu sau khi nghiÒn ®ñ nhá sÏ lät qua l−íi ra khái m¸y, cßn c¸c h¹t vËt liÖu to sÏ tiÕp tôc nghiÒn
cho ®Õn khi ®ñ nhá th× th«i.
N¾p m¸y cã thÓ më ra ®Ó thay bóa hoÆc l−íi
- Máy nghi n ĩa
C u t o g m ĩa 1 ko chuy n ng và ĩa 2 chuy n ng c g n vào tr c quay 3, nghi n c di u
ch nh qua 1 b ph n ĩa 2.
Máy nghi n ĩa thư ng cj s d ng trong công nghi p th c ph m nghi n các lo i h t. v n t c c u ĩa
kh ng 7 – 8m/s
Máy c t thái
HiÖu qña cña qu¸ tr×nh c¾t th¸i phô thuéc
- Bé phËn c¾t
(KiÓu d¹ng l−ìi dao, ®Æc ®iÓm chuyÓn ®éng cña l−ìi dao) v ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ kÝch th−íc, h×nh
d¹ng, bÒ mÆt miÕng c¾t.
C¸c lo¹i l−ìi dao th−êng dïng
C¸c kiÓu h×nh d¹ng c¾t th¸i
+ §iÒu chØnh bÒ d y δ
KÝch th−íc a, b phô thuéc nguyªnliÖu
+ §iÒu chØnh bÒ d y δ v kÝch th−íc α
KÝch th−íc b phô thuéc nguyªn liÖu
§iÒu chØnh c¶ δ c¾t vu«ng
a hoa
+
ng«i sao; trßn
b →; theo yªu cÇu cho tr−íc
M¸y th¸i l¸t
M¸y th¸i l¸t ®Üa quay n»m ngang, ®Æt ®øng
Nguyªn liÖu ®−îc ®−a v o cöa v o nguyªn liÖu
Trong khoang th¸i cã ®Æt ®Üa quay trªn ®ã cã c¸c l−ìi dao khi m¸y l m viÖc ®Üa quay l m cho l−ìi dao
c¾t nhá nguyªn liÖu. Do d−íi mçi l−ìi dao cã khe hë nªn nguyªn liÖu ®−îc c¾t sÏ r¬i xuèng d−íi theo
cöa s¶n phÈm ra ®i ra ngo i.
To n bé m¸y l¾p trªn gi¸ ®ì
1. Khoang th¸i
2. Cöa nguyªn liÖu v o
3. Cöa s¶n phÈm ra
4. §Üa quay
5. Trôc quay
6. Gi¸ ®ì m¸y
7. Dao c¾t
- Câu 11: máy và thi t b phân lo i
Máy phân lo i dây cáp:
Nguyên t c làm vi c: nguyên li u c ưa vào t ph u n p, nh chuy n ng t nh ti n c a tang quay nên
nguyên li u c chuy n ng t nh ti n trên dây cáp.
ng d ng: phân lo i c , qu tròn
Ph m vi làm vi c
Máy phân lo i tr c vít
Nguyên t c làm vi c: nguyênn li u c n p vào t ph u n p sau o chuy n lên băng t i, nh vào
chuy n ông c a tang quay, nguyên li u chuy n ng t nh ti n trên băng t i. khi vít t i làm vi c, do c u
t o c a vít t i là có ư ng kính nh d n t ng t theo chi u ch y c a băng t i, nªn kho¶ng c¸ch gi÷a
trôc víi b¨ng t¶i lín dÇn. Theo kÝch th−íc thay ®æi cña khe hë m nguyªn liÖu bÞ ph©n lo¹i.
ng d ng: phân lo i m t s lo i qu c ng như ào, lê, m n,…
Ph m vi làm vi c:
Máy phân lo i ĩa quay
Nguyên t c làm vi c:
ng d ng: phân lo i các lo i qu tròn, c ng, kích thư c không l n thành 3-4 lo i kích thư c khác nhau
Ph m vi là vi c:
Máy phân lo i quang i n
Nguyên t c: tùy theo nguyên li u( u, khoai, ngô, cà chua). D a vào nh n hay l i lõm, chín xanh,
mà b m t chúng ph n chi u ra các lu ng ánh sáng cư ng khác nhau mà phân lo i v t li u.
ng d ng: dùng phân lo i nhưng nguyên li u có màu s c và b m t khác nhau.
Máy phân lo i th y l c
Nguyên t c: d a vào l c y Acsimet c a v t li u trong nư c.
ng d ng: dùng phân lo i m t s nguyên li u
Ph m vi làm vi c: ch dùng vs nguyên li u có th làm ư t
Máy phân lo i ki u sàng
Nguyªn lý l m viÖc chung cña c¸c lo¹i s ng l t¹o sù chuyÓn ®éng cña c¸c vËt liÖu rêi n»m trªn mÆt
s ng, c¸c vËt liÖu cã kÝch th−íc nhá sÏ lät qua mÆt s ng, vËt liÖu cã kÝch th−íc lín n»m l¹i trªn mÆt s ng.
- Sù ph©n lo¹i cã thÓ ®−îc tiÕn h nh tõ kÝch th−íc nhá ®Õn lín:, KÝch th−íc cña lç s ng to dÇn
theo chiÒu d i cña mÆt s ng, (còng l chiÒu ch¶y cña nguyªn liÖu) v s ng th−êng bè trÝ nèi tiÕp.
ng d ng: phân lo i c , qu tròn
Câu 12
M¸y röa thïng quay h×nh nãn
M¸y röa thïng quay h×nh nãn ®−îc chÕ t¹o theo nhiÒu kiÓu kh¸c nhau l m viÖc theo nguyªn t¾c
ng©m hoÆc xèi.
Vá thïng quay cã thÓ b»ng gç hoÆc b»ng kim lo¹i, h×nh trô hoÆc h×nh nãn, ®Æt nghiªng hoÆc n»m
ngang
Ph−¬ng ph¸p truyÒn ®éng còng kh¸c nhau, tuú môc ®Ých sö dông v chÕ t¹o.
- Nguyªn t¾c l m viÖc
Nguyªn liÖu röa liªn tôc ®i v o m¸y qua m¸ng 1. Thïng quay 2 l m tõ thanh kim lo¹i trßn hoÆc
dÑt ghÐp kh«ng sÝt nhau. Khi nguyªn liª−ô v o, thïng sÏ quay v chuyÓn dÇn nguyªn liÖu tõ ®Çu v o ®Õn
®Çu ra, do ®Æc ®iÓm cÊu t¹o thïng h×nh nãn.
Do trong thïng quay cã c¸c tÊm dÉn h−íng nªn ®¶m b¶o nguyªn liÖu röa ra theo m¸ng liÖu ra.
N−íc trong thïng röa ®−îc duy tr× ë møc ngËp ch×m nguyªn liÖu röa.
N−íc v o v ra thïng röa liªn tôc, v cÆn bÈn ®−îc th¸o ra ngo i theo èng 5.
VËn tèc thïng quay kho¶ng 75 - 80 vßng/phót, nhê trôc 6 nhËn truyÒn ®éng qua tang quay 7 tõ
®éng c¬ ®iÖn v bé phËn gi¶m tèc
- øng dông: Röa c¶ nguyªn con, rau, cñ, qu¶
- Ưu như c i m
C ut o
1. M¸ng nguyªn liÖu v o
2. Thïng quay
3. M¸ng nguyªn liÖu ra
4. Vá thïng
5. èng th¸o cÆn
6. Trôc quay
7. Tang quay
Máy r a h p s t ki u treo
C ut o
1. M¸ng ®−a hép v o
2. B¸nh r¨ng h×nh sao thø nhÊt
3. Trôc rçng
4. Vßi phun n−íc
5. B¸nh r¨ng h×nh sao thø hai
6. B¸nh r¨ng h×nh sao nhá
7. M¸ng ®−a hép ra
8. èng n−íc th¶i
9. D©y treo
Nguyªn t¾c l m viÖc
Hép ®−îc ®−a v o theo m¸ng 1. B¸nh xe h×nh sao thø nhÊt ®−a hép ®i trong m¸y theo chiÒu
ng−îc chiÒu kim ®ång hå. N−íc nãng theo trôc rçng cña b¸nh xe ®−a theo 8 nh¸nh v o 8 vßi phun ®Ó
phun v o c¸c hép. Trong qu¸ tr×nh röa b»ng n−íc nãng hép xung quanh trôc cña b¸nh xe h×nh sao thø
nhÊt mät gãc ~ 3000. Sau ®ã hép ®−îc chuyÓn sang b¸nh xe h×nh sao thø hai, chuyÓn sang giai ®o¹n
phun h¬i n−íc nãng. Qu¸ tr×nh diÔn ra t−¬ng tù khi röa b»ng n−íc nãng. B¸nh xe h×nh sao nhá ®−a c¸c
hép ra ngo i theo m¸ng ®−a hép ra.
N−íc röa xong ®−îc th¸o ra ngo i theo èng th¸o n−íc th¶i.
M¸y ®−îc treo b»ng d©y treo lªn trÇn nh
N¨ng suÊt 350 hép/h
M¸y r¶ treo chØ dïng víi hép h×nh trô trßn
Câu 13 các phương pháp un nóng
1, un nóng băng hơi nư c bão hòa c s d ng r ng rãi vì có m t s ưu i m sau:
- h s c p nhi t l n( α = 10000- 15000 W/m2. ) do b m t truy n nhi t nh , nghĩa là kích thư c thi t
b nh g n hơn các thi t b un nóng b ng ch t t i nhi t khác khi cùng m t năng su t t i nhi t
- lư ng nhi t cung c p l n( tính theo m t vi ch t t i nhi t) vì ó là lư ng nhi t t a ra khi ngưng t hơi
- un nóng ng u vì hơi nư c ngưng t trên toàn b m t truy n nhi t nhi t ko i
- d i u ch nh nhi t un nóng b ng cách i u ch nh áp su t c a hơi nư c.
- v n chuy n xa c d dàng theo ư ng ng.
Như c i m: ko th un nóng nhi t cao vì n u nhi t hơi càng tăng thì áp su t hơi bão hòa càng
tăng ng th i n nhi t hóa hơi càng gi m. phương pháp này ch un nong ko quá 1800C
- 2, un nóng b ng khói lò c s d ng r t ph bi n do nhi t có th t t i 1000C.
Như c i m:
- h s c p nhi t nh do ó thi t b c ng k nh
- nhi t rung riêng th tích nh nên c n dùng m t lư ng khói l n
- un nóng ko c ng u, vì khói v a c p nhi t v a ngu i i
- khó i u ch nh nhi t un nóng nên có hi n tư ng quá nhi t c c b và gây ra ph n ng ph
ko c n thi t
- khói lò thư ng có b i và khí c c a nhiên li u do ó khi un nóng gián ti p, b m t truy n nhi t
s b bám c n, còn un nóng tr c ti p b h n ch
- n u un nóng các ch t d cháy, d bay hơi thì ko an toàn
- n u trong khói có l n oxi thì d làm h ng thi t b b ng kim lo i
- hi u suât s d ng thi t b th p, l n nh t ch t 30%
3, un nóng b ng i n
Có th t o c nhi t cao t i 3200, i u ch nh nhi t d dàng và chính xác, hi u su t cao lên t i 95%
i n tiêu hao
Như c i m : thi t b ph c t p, giá thành cao cho lên chưa c s d ng r ng rãi.
4, un nóng b ng ch t t i nhi t c bi t khi c n un nóng nhi t cao hơn 180 ngư i ta dùng các
ch t t i nhi t c bi t như hơi nư c quá nhi t, ch t l ng có nhi t sôi cao áp su t bão hòa nh , ko b
phân h y nhi t cao. Các ch t t i nhi t h u cơ thư ng dùng iphenyl, etediphenyl, h n h p các
mu i, các kim lo i nóng ch y,…
5, un nóng b ng khí th i và ch t l ng th i ây là phương pháp un nóng ti t ki m, t n d ng nhi t
trong khí th i or ch t th i l ng t các nhà máy, xí nghi p mà nhi t c a chúng còn cao.
Câu 14 : un nóng b ng hơi nư c bão hòa
un nóng b ng hơi nư c trưc ti p là phương pháp ơn gi n nh t, t c là cho hơi nóng s c th ng vào
ch t l ng c n un nóng. Hơi nc ngưng t và cung c p nhi t cho ch t l ng, nc ngưng l i tr n l n vào ch t
l ng.
M t s thi t b : lo i s c, s i b t,lo i ko có ti ng ng,…
un nóng b ng hơi nư c gián ti p
Nhi t t hơi truy n qua vách cung c p nhi t cho ch t l ng.
M t s lo i thi t b : v b c ngoài, ng xo n, ng chùm,… hơi nư c sau khi cung c p nhi t cho ch t l ng
qua vách thì ngưng t l i và ch y ra kh i thi t b theo 1 ư ng ng riêng.
Trong TH trao i nhi t gián ti p, chi u c a lưu th ko nh hư ng n quá trình nhưng khi làm vi c
ngư i ta thư ng cho hơi vào thi t b t trên nư c ngưng ch y xu ng d dàng.
Câu 15: thi t b trao i nhi t
Thi t b ki u ng chùm.
C«ng dông: Dïng ®Ó ®un nãng bét qu¶ nghiÒn, n−íc c chua.
HÖ sè truyÒn nhiÖt lín phô thuéc v o vËn tèc cña s¶n phÈm v ¸p suÊt h¬i (1 - 1,5 at)
Chó thÝch thiÕt bÞ
1, 2. M¹ng èng
3. èng kim lo¹i
4. Th©n thiÕt bÞ h×nh trô n»m ngang
5, 6. N¾p ë hai ®Çu
7. V¸ch ng¨n
8. Van th¸o n−íc ng−ng
9. Cöa th¸o s¶n phÈm ra
Nguyªn lý l m viÖc
Th«ng th−êng trong s¶n xuÊt thùc phÈm lo¹i thiÕt bÞ n y cã kho¶ng 64 èng. §−êng kÝnh mçi èng
30 - 32mm. ChiÒu d i thïng 2m. V¸ch ng¨n 7 ®Ó nèi c¸c chïm èng víi nhau. H¬i ®−îc dÉn v o kho¶ng
kh«ng gian gi÷a vá v c¸c èng s¶n phÈm cÇn ®un nãng ®−îc liªn tôc b¬m qua c¸c chïm èng. S¶n phÈm
®i qua èng ®−îc ®èt nãng theo chiÒu d i èng nh©n víi hÖ sè lÇn ®i.
HÖ sè truyÒn nhiÖt cña thiÕt bÞ lo¹i n y tõ 350 - 2.200 (w/m2 ®é)
N¨ng suÊt kho¶ng 10 - 14 tÊn/h
- D ng ng xo n ru t gà
§−îc sö dông ®Ó l m nguéi dÞch ®−êng
T¸c nh©n l¹nh l n−íc muèi trong
Thêi gian tiÕn h nh l¹nh nhanh phô thuéc v o khèi l−îng dÞch ®−êng, nhiÖt ®é cña n−íc muèi
l¹nh. §Ó thêi gian l m l¹nh cã thÓ kÕt hîp víi viÖc x¶ n−íc l¹nh tõ trªn xuèng
Câu 16
Trong s¶n xuÊt TP nhiÒu qu¸ tr×nh cÇn tiÕn h nh ë nhiÖt ®é thÊp h¬n 00C do ®ã kh«ng thÓ dïng kh«ng
khÝ, n−íc hay n−íc ®¸ ®Ó l m l¹nh m cÇn tiÕn h nh s¶n xuÊt l¹nh.
Nhê cã s¶n xuÊt l¹nh m cã thÓ k×m h m ®−îc sù ph¸t triÓn cña VSV, kÐo d i ®−îc thêi gian b¶o qu¶n,
t ng tr÷. Ngo i ra s¶n xuÊt l¹nh còng l yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu víi mét sè ng nh chÕ biÕn TP nh− s¶n
xuÊt kem, s÷a ch−a, bia…
C¬ së lý thuyÕt.
Qu¸ tr×nh l¹nh l qu¸ tr×nh thu nhiÖt tõ nguån cã nhiÖt ®é thÊp råi truyÒn cho vËt cã nhiÖt ®é cao h¬n. V×
vËy cÇn ph¶i tiªu tèn c«ng bªn ngo i.
§Ó thu nhiÖt tõ nguån cã nhiÖt thÊp truyÒn cho vËt cã nhiÖt ®é cao h¬n cÇn vËt chÊt l m t¸c nh©n l¹nh.
C¸c lo¹i m¸y l¹nh dïng h¬i nÐn
L lo¹i m¸y ®−îc sö dông réng r i hiÖn nay, sö dông t¸c nh©n l¹nh l chÊt khÝ khi bèc h¬i cho nhiÖt ®é
thÊp
Máy l nh nén hơi 1 c p
S¬ ®å thiÕt bÞ
M¸y nÐn hót h¬i Èm t¸c nh©n l¹nh tõ thiÕt bÞ bay h¬i cã nhiÖt ®é To v ¸p suÊt Po. H¬i ®−îc nÐn ®Õn ¸p
suÊt P v nhiÖt ®é T. H¬i t¸c nh©n l¹nh ®i v o thiÕt bÞ ng−ng tô, ë ®©y h¬i ®−îc ng−ng tô th nh láng.
Sau khi ng−ng tô, t¸c nh©n l¹nh ®i v o van tiÕt l−u ®¹t ®Õn ¸p suÊt Po v nhiÖt ®é gi¶m ®Õn To.
Tõ van tiÕt l−u, t¸c nh©n l¹nh ®i v o thiÕt bÞ bay h¬i ë ®©y t¸c nh©n l¹nh thu nhiÖt cña ng−êi l¹nh ®Ó bay
h¬i. Sau thiÕt bÞ bay h¬i, chu tr×nh hót v o m¸y nÐn l¹i b¾t ®Çu tõ ®Çu.
máy nén hơi 1 c p v i hơi khô và bình tách l ng; có thi t b hoàn nhi t; có thi t b làm mát tác nhân
l ng cao áp sau ngưng t .
- Máy nén hơi 2 c p
C ut o
1. ThiÕt bÞ bay h¬i
2. M¸y nÐn cÊp thÊp
3. ThiÕt bÞ l m l¹nh cÊp thÊp
4. ThiÕt bÞ ph©n ly
5. M¸y nÐn cÊp cao
6. ThiÕt bÞ ng−ng tô
7. Van tiÕt l−u
8. Van tiÕt l−u
Nguyªn t¾c l m viÖc
H¬i t¸c nh©n l¹nh tõ thiÕt bÞ bay h¬i (1), cã ¸p suÊt Po ®−îc hót v o xi lanh cÊp thÊp. H¬i ®−îc nÐn ®Õn
¸p suÊt P1 sau ®ã qua thiÕt bÞ l m l¹nh (3) råi ®i v o thiÕt bÞ ph©n ly (4). Trong thiÕt bÞ ph©n ly h¬i qua
c¸c líp chÊt láng ®−îc hót v o xi lanh ¸p suÊt cao (5). ë ®©y h¬i ®−îc nÐn ®Õn ¸p suÊt P2 v ®−a v o thiÕt
bÞ ng−ng tô (6). ChÊt láng ®−îc t¹o th nh do ng−ng tô h¬i sÏ qua van tiÕt l−u (7) ¸p suÊt cña t¸c nh©n
l¹nh gi¶m tõ P2 xuèng P1, sau ®ã láng t¸c nh©n l¹nh ®−îc ®−a v o thïng ph©n ly. PhÇn chÊt láng táng
thïng ph©n ly sÏ tíi van tiÕt l−u (8), gi¶m ®Õn ¸p Êut Po råi cho v o thiÕt bÞ bay h¬i (1) ®Ó nhËn nhiÖt tõ
nguån l¹nh.
T¸c nh©n l¹nh
a. Yªu cÇu cña t¸c nh©n l¹nh
NhiÖt ®é tíi h¹n ph¶i lín ®Ó ®¶m b¶o khi ng−ng tô h¬i t¸c nh©n l¹nh cã thÓ dïng n−íc hoÆc kh«ng khÝ ®Ó
l m m¸t
- NhiÖt dé bay h¬i lín, nghÜa l l−îng t¸c nh©n l¹nh dïng nhá
- ThÓ tÝch h¬i riªng phÇn nhá ®Ó kÝch th−íc m¸y l¹nh nhá
- ¸p suÊt bay h¬i > ¸p suÊt khÝ quyÓn mét Ýt ®Ó ph¸t hiÖn sù rß rØ cña t¸c nh©n l¹nh dÔ h¬n l kh«ng khÝ
thÊm v o m¸y. Khi kh«ng khÝ lät v o sÏ l m t¨ng ¸p suÊt l m viÖc, gi¶m hÖ sè truyÒn nhiÖt. Trong kh«ng
khÝ cã ¬hi n−íc sÏ ®ãng b¨ng ë thiÕt bÞ bay h¬i v t¹o th nh c¸c hîp chÊt ho¸ häc ®éc h¹i.
- Kh«ng t¹o th nh hép chÊt víi dÇu b«i m¸y
- Kh«ng ch¸y næ, kh«ng ®éc h¹i, rÎ tiÒn
b. Mét sè t¸c nh©n l¹nh phæ biÕn
* NH3 nhiÖt ®é ®«ng ®Æc - 770C
øng dông: M¸y l¹nh, m¸y nÐn pittong n¨ng suÊt lín
¦u: NhiÖt ®é tíi h¹n lín tth = 132,40C; ThÓ tÝch h¬i nhá; ¸p suÊt l m viÖc ng−ng tô kh«ng qu¸ cao 9 - 14
at; ¸p suÊt bèc h¬i kh«ng qu¸ thÊp, dÔ ph¸t hiÖn rß rØ
CFC (clora flora cacbon)
øng dông l t¸c nh©n l¹nh phæ biÕn nhÊt
¦u:
- Kh«ng ®éc h¹i cho ng−êi
- Kh«ng g©y ch¸y næ
Nh−îc
- RÊt nhÑ, tån t¹i trong khÝ quyÓn h ng tr¨m n¨m. Trong thêi gian n y chóng tËp trung ë b»ng
b×nh l−u v ph©n gi¶i th nh cloine ph¸ huû tÇng ozon
Mét nguyªn tö cloine cã thÓ ph¸ huû h ng ngh×n ph©n tö ozon
* Hydrocacbon
HiÖn nay hidrocacbon l chÊt thay thÕ cho CFC l m t¸c nh©n l¹nh. Víi tñ l¹nh gia ®×nh v m¸y
l¹nh th−¬ng m¹i th× 3 t¸c nh©n l¹nh ®−îc quan t©m l :
- Propan nguyªn chÊt R290
- 180 butan ®−îc dïng cho tñ l¹nh gia ®×nh
- Hîp chÊt hidrocacbon dïng cho m¸y l¹nh th−¬ng m¹i
- ¦u
- NhiÖt l−îng bay h¬i lín > CFC do ®ã nhiÖt l−îng thu v o khi bay h¬i lín
- Khèi l−îng riªng < CFC chØ b»ng 40% so víi R - 12
Nh−îc
- DÔ g©y ch¸y næ khi cã trén lÉn víi kh«ng khÝ v mçi næ
- Khi rß rØ HC nã kh«ng ph©n t¸n trong kh«ng khÝ m tÝch tô
- ë bªn d−íi nªn cÇn ®Æt c¸ch xa c¸c æ ®iÖn, m« t¬ ®iÖn
ChÊt t¶i l¹nh
Trong m¸y l¹nh ng−êi ta th−êng dïng mét chÊt trung gian ®Ó mang nhiÖt tõ vËt cÇn l m l¹nh tíi
t¸c nh©n l¹nh.
ChÊt trung gian ®ã gäi l chÊt t¶i l¹nh
* Freon l chÊt kh«ng m u, cã mïi th¬m nhÑ th−êng dïng l freon 12, 22 l dÉn xuÊt halogen
cña hidrocacbea
¦u
- NÆng h¬n kh«ng khÝ, kh«ng ®éc cho ng−êi, kh«ng ¨n mßn kim lo¹i
Nh−îc
- N¨ng suÊt l¹nh riªng thÊp do ®ã l−u l−îng freon tuÇn ho n ph¶i lín, tæn thÊt ma s¸t v tæn thÊt
trªn c¸c èng côc bé lín, nhÊt l ë c¸c van tiÕt l−u
- HÖ sè truyÒn nhiÖt K thÊp h¬n NH3 nªn ®Ó cã cïng c«ng suÊt ph¶i cã diÖn tÝch truyÒn nhiÖt lín
h¬n.
- Khã ph¸t hiÖn rß r×
- ë 4000C fron ph©n huû ra flo v clo g©y ®éc h¹i cho ng−êi
øng dông: m¸y l¹nh nÐn mét cÊp cã thiÕt bÞ ho n nhiÖt.
Th−êng l m¸y l¹nh kho¶ng - 30 - 100C
nguon tai.lieu . vn
