- Trang Chủ
- Năng lượng
- Đánh giá kết quả ứng dụng QGIS trong nghiên cứu tiềm năng khai thác thủy điện và tác động đến môi trường của thủy điện nhỏ trên lưu vực sông Vu Gia Thu Bồn
Xem mẫu
- CÁC ĐỀ XUẤT NGHIÊN CỨU KHOA HỌC - SESSION SEVEN
SESSION 7
Phòng: Jasmine 2 | Chủ tọa: Nguyễn Quang Thuấn, Lê Thị Minh Châu
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ỨNG DỤNG QGIS TRONG NGHIÊN CỨU TIỀM
NĂNG KHAI THÁC THỦY ĐIỆN VÀ TÁC ĐỘNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG
CỦA THỦY ĐIỆN NHỎ TRÊN LƯU VỰC SÔNG VU GIA THU BỒN
Hồ Thị Mai Quyên, Đoàn Hải Ninh
Sinh viên lớp 62MN1, khoa Kỹ thuật Môi trường, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội.
Tác giả liên hệ: maiquyennd99@gmal.com
Giảng viên hướng dẫn: TS. Nguyễn Lan Hương
TÓM TẮT
Hiện nay việc xây dựng các hồ chứa, đập thủy điện lớn đã hoàn thành ở khắp các lưu vực
sông của nước ta và đang có sự chuyển hướng sang việc phát triển các nhà máy thủy
điện vừa và nhỏ. Việc nghiên cứu tác động của thủy điện vừa và nhỏ lên môi trường là
cấp thiết để có thể xây dựng quy hoạch phát triển thủy điện bền vững trong tương lai.
Nghiên cứu này sử dụng công cụ thông tin địa lí QGIS để đưa ra đánh giá tác động môi
trường và kinh tế của công tác quy hoạch thủy điện dẫn dòng quy mô nhỏ và đưa ra các
khuyến nghị về quy hoạch phát triển quy mô nhỏ nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu
trên sông Vu Gia Thu Bồn.
Từ khóa: thủy điện dẫn dòng, lưu vực sông
1. GIỚI THIỆU 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Các dự án thủy điện lớn có thể gây ra 2.1 Tiềm năng phát triển thủy điện dẫn
những tác động tiêu cực về môi trường xã dòng ở lưu vực sông Vu Gia Thu Bồn.
hội [1]. Sự phát triển thủy điện dòng chảy Hệ thống sông Vu Gia Thu Bồn thuộc tỉnh
ở Việt Nam không chỉ để đáp ứng nhu cầu Quảng Nam và Thành phố Đà Nẵng có tiềm
phát triển mà còn góp phần giảm phát thải năng thủy điện lớn, các nhà máy thủy điện
khí nhà kính và giảm thiểu biến đổi khí hậu, tại đây có vai trò rất lớn trong việc cung cấp
đặc biệt là trong ngành nước. Nghiên cứu điện cho điện lưới quốc gia. Có 8 dự án quy
này đánh giá tính khả thi của việc xây dựng mô lớn với công suất lắp đặt và kế hoạch là
các nhà máy thủy điện trên lưu vực sông Vu 1.100MW và 37 dự án thủy điện vừa với tổng
Gia Thu Bồn tác động đến môi trường. Để công suất 346MW [2]. Hầu hết các nhà máy
xác định được vị trí của các nhà máy chúng thủy điện bán điện lưới cho quốc gia và cung
tôi sử dụng QGIS. cấp cho vùng thượng nguồn nên tại nhiều
khu vực ở đây vẫn đang không thể sử dụng
điện mặc dù rất gần nhà máy thủy điện.
128 | DIỄN ĐÀN SINH VIÊN 2020 - NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
- CÁC ĐỀ XUẤT NGHIÊN CỨU KHOA HỌC - SESSION SEVEN
Hình 1. Nhà máy điện hiện có và có theo kế Hình 2. Tiềm năng thủy điện dẫn dòng
hoạch trên lưu vực sông Vu Gia Thu Bồn. trên lưu vực sông Vu Gia Thu Bồn
Theo TS. Nguyễn Lan Hương [3]
, nhu cầu Những ảnh hưởng đến môi trường đã
điện của hộ gia đình nông thôn trong vùng được nghiên cứu và bản đồ ảnh hưởng
tính theo năm đối với một hộ gia đình của thủy điện dẫn dòng đã được xây
nông thôn là 960 kWh, thấp hơn mức trung dựng. Phân loại các nhà máy tiềm năng
bình của đất nước. Tổng nhu cầu điện là thành 4 nhóm: tác động môi trường cao
0.14 triệu MWh/năm (2012) và sẽ tăng sản lượng cao, tác động môi trường thấp
lên 2,3 triệu MWh/năm (2041). Tuy nhiên, sản lượng thấp, tác động môi trường cao
việc cung cấp điện ở nông thôn không ổn sản lượng thấp, tác động môi trường thấp
định, đặc biệt là mùa khô, mất điện thường sản lượng cao.
xuyên xảy ra. Đối với khu vực khó khăn
vùng sâu vùng xa không có điện, củi được
cho là nguồn năng lượng chính.
Trong nghiên cứu này, ước tính tiềm năng
thủy điện ngoài sông của miền Trung
nước ta đã được thực hiện bằng mô
hình thủy văn phân tán và phương pháp
đường cong thời gian chảy. Kết quả cho
thấy tổng tiềm năng thủy điện dẫn dòng
là 277.342 MW với hệ số công suất trung
bình là 40.2%. Chúng tôi sử dụng kĩ thuật Hình 3. Mức độ tác động môi trường của các
chồng bản đồ để xác định độ nhạy môi vị trí nhà máy thủy điện.
trường của các nhà máy thủy điện dẫn
dòng và mức độ ảnh hưởng môi trường.
DIỄN ĐÀN SINH VIÊN 2020 - NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO | 129
- CÁC ĐỀ XUẤT NGHIÊN CỨU KHOA HỌC - SESSION SEVEN
Có 2 trong số 111 vị trí tiềm năng rơi vào nơi sinh sống của loài hổ đang bị đe dọa[5].
loại có tác động cao và 1 vị trí rơi vào sản Khu bảo tồn Ngọc Linh, đã được chứng
lượng thấp tác động cao. Những địa điểm minh rất quan trọng đối với một số loài
này kém hấp dẫn đối với các nhà đầu tư vì chim bị đe dọa và hạn chế trên toàn cầu.
tiềm năng phát triển thấp và chi phí cho Khu bảo tồn Sao Vàng nằm ở biên giới với
môi trường cao vì chúng nằm trong khu tỉnh lân cận phía bắc Thừa Thiên-Huế được
bảo tồn quốc gia của Núi Thành và Sao La. biết là khu bảo vệ của một trong những
động vật có vú nguy cấp nhất và khó nắm
2.2 Phân tích - đánh giá môi trường
bắt nhất trên thế giới.
Khu vực này nổi tiếng với sự đa dạng sinh
học với độ che phủ rừng cao. Nó bị đe dọa Bản đồ QGIS của khu vực bảo vệ quốc gia
bởi sự tăng trưởng kinh tế khu vực, mở được lấy từ Cục Lâm nghiệp Bảo tồn Thiên
rộng nông nghiệp và phát triển nhà máy nhiên Việt Nam và nhập vào Arcgis Pro.
thủy điện quy mô lớn. Tuy nhiên, Hồ Đắc [4] Chúng tôi sử dụng kỹ thuật lập bản đồ lớp
đã phát triển các mô hình phân bố loài cho phủ để xác định độ nhạy môi trường của
thấy mức độ phong phú của các loài cây nhà máy thủy điện dẫn dòng và mức độ
tiềm năng ở phía tây bắc của lưu vực sông ảnh hưởng môi trường.
giáp biên giới Lào và vùng cao nguyên ở
2.3 Phân tích - đánh giá về kinh tế:
phía nam biên giới với tỉnh Kon Tum.
Để đánh giá được tác động kinh tế của nhà
máy thủy điện dẫn dòng người ta dùng
thời gian hoàn vốn đơn giản, bằng cách
chia tổng chi phí đầu tư cho doanh thu
hằng năm. Dự án gọi là có khả thi khi thời
gian hoàn vốn là dưới 8 năm. Chi phí điện
năng tránh được (LCOE):
Hình 4. Các khu bảo tồn thiên nhiên ở
Việt Nam
Chúng tôi thu thâp thông tin và về bản đồ dưỡng; n là tuổi thọ của hệ thống; Et là
mạng lưới các khu vực được bảo vệ trong sản xuất điện trong năm t; Giả định tuổi
lưu vực sông Vu Gia Thu Bồn. Các khu vực thọ của hệ thống là 30 năm; giá trị chiết
được bảo vệ nằm ở phía Tây Nam của lưu khấu của điện bán r là 10% và giá bán lẻ
vực. Khu bảo tồn thiên nhiên Sông Thanh là điện là 0.07USD/kWh.
130 | DIỄN ĐÀN SINH VIÊN 2020 - NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO
- CÁC ĐỀ XUẤT NGHIÊN CỨU KHOA HỌC - SESSION SEVEN
Giá trị vốn điện năng được phân cấp và 3. KẾT LUẬN
hoàn vốn kinh tế cho các địa điểm đã được Để kết luận, phương pháp mà chúng tôi
tính toán và thể hiện trên bản đồ. Có 7 vị đề xuất mang lại sự thuận tiện cho những
trí có hoàn vốn kinh tế cao được tô sáng người đưa ra quyết định cho việc xác định
cho thấy sự quan tâm dành cho các nhà sơ bộ các vị trí phù hợp sẽ xây dựng các
đầu tư. nhà máy thủy điện trong khu vực sông Vu
Gia Thu Bồn. Tuy nhiên, để khai thác thêm
các nhà máy thủy điện chạy trên sông,
việc khảo sát và tính toán kỹ thuật của các
vị trí đo là cần thiết.
THÔNG TIN TÁC GIẢ
Hồ Thị Mai Quyên: Sinh viên
quyen170362@nuce.edu.vn, khoa Kĩ Thuật
Hình 5. Các vị trí tiềm năng của thủy điện Môi Trường, Trường Đại Học Xây dựng, 55
trên sông và hoàn vốn kinh tế.
Giải Phóng, Hai Bà Trưng, Hà Nội.
TÀI LIỆU THAM KHẢO: Đoàn Hải Ninh: Sinh viên
[1] Baxter, R., Environmental effects of dams and ninh154262@nuce.edu.vn, khoa Kĩ Thuật
impoundments. Annual Review of Ecology and
Môi Trường, Trường Đại Học Xây dựng, 55
Systematics, 1977. 8(1): p. 255-283.
Poff, N.L. and D.D. Hart, How Dams Vary and Why It Giải Phóng, Hai Bà Trưng, Hà Nội.
Matters for the Emerging Science of Dam Removal
[2]. Icem, Strategic Environmental Assessment of the GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN:
Quang Nam Province Hydropower Plan for the Vu
T.S Nguyễn Lan Hương,
Gia-Thu Bon River Basin , Prepared for the ADB,
MONRE, MOITT & EVN. 2008: Hanoi, Vietnam. huongnl2@nuce.edu.vn, Bộ môn Cấp
[3]. Lan Huong, N., Low-carbon watershed Thoát Nước, khoa Kĩ Thuật Môi Trường,
management: Integration of renewable energy
Trường Đại Học Xây dựng, 55 Giải Phóng,
supply and decentralized wastewater treatment -
a case study in Vietnam. 2016.
Hai Bà Trưng, Hà Nội.
[4]. Raedig, C., H. Ho Dac, and U. Nehren, Connectivity
Conservation Management: A Biodiversity
Corridor for Central Vietnam. 2017.
[5]. Hoang, C., L. Trang, and N. Tinh, Technical Report on
Wildlife hunting and Trading in Song Thanh Nature
Reserve, Quang Nam Province, Vietnam. 2010.
DIỄN ĐÀN SINH VIÊN 2020 - NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO | 131
nguon tai.lieu . vn
