- Trang Chủ
- Luật học
- Công tác hòa giải ở cơ sở (Tập 1 Hướng dẫn quản lý công tác hòa giải): Phần 2 - NXB Tư Pháp
Xem mẫu
- PhÇn II
PH¦¥NG PH¸P TËP HUÊN CïNG THAM GIA
I. TæNG QUAN VÒ PH¦¥NG PH¸P TËP HUÊN CïNG THAM GIA
1. Yªu cÇu
- Häc viªn thÊy ®îc sù cÇn thiÕt ph¶i ®æi míi ph¬ng ph¸p tËp
huÊn theo híng tÝch cùc;
- Häc viªn cÇn hiÓu ®îc thÕ nµo lµ häc mét c¸ch toµn diÖn,
ph©n biÖt kh«ng chØ truyÒn thô tri thøc mµ cßn rÌn luyÖn kü n¨ng
vµ h×nh thµnh th¸i ®é míi ë ngêi häc;
- HiÓu ph¬ng ph¸p tËp huÊn lµ g×? So s¸nh víi ph¬ng ph¸p
tríc ®©y;
- X¸c ®Þnh ®îc môc tiªu tËp huÊn lµ kÕt qu¶ häc tËp, x¸c ®Þnh
nhu cÇu tËp huÊn lµ cÇn thiÕt;
- So s¸nh ®îc c¸c lý thuyÕt tËp huÊn vµ thÊy ®îc u, nhîc
®iÓm cña c¸c lý thuyÕt ®ã ®Ó vËn dông;
- N¾m ®îc c¸c nguyªn t¾c tËp huÊn cÇn thiÕt vµ c¸ch häc cña
ngêi lín.
2. Sù cÇn thiÕt ph¶i ®æi míi ph¬ng ph¸p tËp huÊn
- Nh»m ph¸t huy tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o; ®¸p øng nhu cÇu
tËp huÊn;
53
- c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
TËp 1: Híng dÉn qu¶n lý c«ng t¸c hoµ gi¶i
- RÌn luyÖn th¸i ®é gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trong thùc tiÔn;
- KÝch thÝch sù tham gia tÝch cùc;
- T¹o ý tëng vµ kh¸m ph¸ c¸c c¸ch gi¶i quyÕt míi;
- VËn dông kh¶ n¨ng vµ kinh nghiÖm cña c¸c thµnh viªn kh¸c;
- Phï hîp víi ®Æc ®iÓm t©m lý cña ngêi häc (møc ®é tiÕp thu
theo quy luËt t©m lý
).
3. So s¸nh ph¬ng ph¸p tËp huÊn truyÒn thèng víi ph¬ng
ph¸p tËp huÊn cïng tham gia
a. Ph¬ng ph¸p truyÒn thèng: (quan t©m ®Õn gi¶ng viªn nãi c¸i
g×? Híng vÒ ngêi d¹y)
- Ngêi d¹y cã toµn bé tr¸ch nhiÖm quyÕt ®Þnh cÇn häc g× vµ
häc nh thÕ nµo?;
- Häc viªn dÔ bÞ ®éng, thu nhËn thô ®éng.
b. Ph¬ng ph¸p tËp huÊn cïng tham gia: (quan t©m ®Õn ngêi
häc thu g×? Híng vÒ ngêi häc)
- Häc viªn cïng cã tr¸ch nhiÖm tham gia x©y dùng ch¬ng
tr×nh víi ngêi d¹y;
- Häc viªn tÝch cùc, chñ ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh tËp huÊn.
4. D¹y vµ häc trong qu¸ tr×nh tËp huÊn lµ g×?
Ba lý thuyÕt phæ biÕn vÒ h×nh ¶nh cña ngêi häc:
- Lý thuyÕt m¸y mãc: nh×n nhËn ngêi häc gièng nh m¸y mãc
kh«ng cã kh¶ n¨ng s¸ng t¹o: häc viªn (®Çu vµo) + gi¶ng d¹y (qu¸
tr×nh xö lý) = kÕt qu¶ (gi¶ng viªn ®· Ên ®Þnh);
- Lý thuyÕt thõa nhËn: kh¼ng ®Þnh r»ng, con ngêi cã kh¶ n¨ng
54
- PhÇn I. Híng dÉn qu¶n lý nhµ níc
vÒ c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
t duy phª ph¸n vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò;
- Lý thuyÕt nh©n vÞ: theo lý thuyÕt nµy, th× con ngêi cã nh÷ng
tiÒm n¨ng s¸ng t¹o duy nhÊt, cã t×nh c¶m vµ nhu cÇu riªng, qu¸
tr×nh d¹y häc lµ nh»m ph¸t huy tèi ®a tiÒm n¨ng ®ã.
Lý thuyÕt nh©n vÞ lµ lý thuyÕt ph¸t huy tÝnh tÝch cùc nhÊt cña
ngêi häc.
Kh¸i niÖm:
D¹y lµ qu¸ tr×nh gióp cho ngêi häc tù m×nh chiÕm lÜnh kiÕn
thøc, kü n¨ng; thay ®æi th¸i ®é vµ h×nh thµnh t×nh c¶m;
Häc lµ qu¸ tr×nh tù lµm giµu m×nh, lµm phong phó m×nh b»ng
c¸ch tiÕp nhËn vµ xö lý th«ng tin lÊy tõ m«i trêng xung quanh.
5. X¸c ®Þnh môc tiªu tËp huÊn
Lý trÝ
C¶m xóc Hµnh ®éng
a. Môc ®Ých khãa tËp huÊn:
BÊt cø mét ch¬ng tr×nh tËp huÊn nµo còng ph¶i cã mét môc
55
- c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
TËp 1: Híng dÉn qu¶n lý c«ng t¸c hoµ gi¶i
®Ých. Dùa trªn kÕt qu¶ cña ph©n tÝch nhu cÇu tËp huÊn ®Ó x©y dùng
nªn môc ®Ých ch¬ng tr×nh tËp huÊn. Khi ®· x¸c ®Þnh ®îc môc ®Ých
cña ch¬ng tr×nh tËp huÊn, chóng ta sÏ x¸c ®Þnh ®îc mét c¸ch cô
thÓ nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c nh:
- Môc ®Ých cña khãa tËp huÊn;
- Ph¬ng híng dù ®Þnh cña kho¸ tËp huÊn;
- C¸c ®èi tîng häc viªn cña kho¸ tËp huÊn;
- C¸c néi dung chÝnh, mèi liªn hÖ gi÷a c¸c chñ ®Ò trong kho¸
tËp huÊn;
- Häc viªn sÏ ®¹t ®îc g× nÕu kÕt thóc thµnh c«ng kho¸ tËp huÊn.
ViÖc x©y dùng nªn c¸c môc tiªu häc tËp ph¶i dùa vµo kÕt qu¶
cña viÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu tËp huÊn vµ môc ®Ých cña ch¬ng tr×nh.
b. Môc tiªu häc tËp:
Môc tiªu häc tËp lµ lêi tuyªn bè chÝnh x¸c vµ cô thÓ h¬n
nhiÒu so víi môc ®Ých kho¸ tËp huÊn, x¸c ®Þnh c¸c kiÕn thøc, kü
n¨ng, th¸i ®é mµ häc viªn cÇn ®¹t ®îc sau khi kÕt thóc kho¸
tËp huÊn.
Mét môc tiªu häc tËp thÝch hîp ph¶i ®¹t ®îc 3 tiªu chuÈn:
- C¸c môc tiªu häc tËp ph¶i quan s¸t ®îc;
- Ph¶i ®o lêng ®îc;
- Ph¶i ®îc viÕt b»ng ®éng tõ hµnh ®éng râ rµng vµ kh«ng
®îc g©y ra sù hiÓu lÇm, hay kh«ng cô thÓ.
Khi viÕt c¸c kÕt qu¶ häc tËp cÇn x¸c ®Þnh râ r»ng, c¸c yªu cÇu
cô thÓ nµo mµ häc viªn ph¶i ®¹t ®îc trong 3 lÜnh vùc häc tËp:
- Áp dông kiÕn thøc;
56
- PhÇn I. Híng dÉn qu¶n lý nhµ níc
vÒ c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
- Ph¸t triÓn kü n¨ng;
- H×nh thµnh c¶m xóc.
Vµ kÕt hîp c¶ ba ®iÒu trªn.
Thêng th× c¸c yªu cÇu häc tËp cã sù kÕt hîp gi÷a c¸c lÜnh vùc
chø Ýt khi chØ ë mét lÜnh vùc.
c. C¸c cÊp ®é môc tiªu häc: øng víi c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c nhau
- Môc tiªu ph¸t triÓn kiÕn thøc:
Ph©n tÝch nhËn xÐt
Th¶o luËn nhãm
VËn dông
T×nh huèng
HiÓu
Hái ®¸p
BiÕt
KÓ chuyÖn
- Môc tiªu h×nh thµnh c¶m xóc:
§¸nh gi¸
Sµng läc, th¶o luËn...
B¶n chÊt
KÝch thÝch t duy
Gi¸ trÞ
Nªu vÊn ®Ò
C¶m nhËn
Trùc quan
57
- c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
TËp 1: Híng dÉn qu¶n lý c«ng t¸c hoµ gi¶i
- Môc tiªu ph¸t triÓn kü n¨ng:
NghÖ thuËt
T×nh huèng + §ãng vai...
Kü n¨ng
T×nh huèng
Chñ ®éng
§ãng vai
B¾t chíc
Lµm mÉu
6. Nguyªn t¾c tËp huÊn
- T¹o ®éng c¬ häc tËp;
- Thóc ®Èy n¨ng lùc;
- T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc viªn tham gia tÝch cùc;
- KÝch thÝch t duy s¸ng t¹o;
- KhuyÕn khÝch sù tham gia ph¸t triÓn;
- T¹o ý tëng vµ c¸c c¸ch kh¸m ph¸ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò;
- Häc tËp ®a gi¸c quan;
- Häc tËp ph¶i cã nghÜa;
- Chia khóc th«ng tin;
- Th«ng tin liªn kÕt;
- C¸c Ên tîng ®Çu tiªn vµ cuèi cïng;
- Thùc hµnh vµ cñng cè;
- T¹o c¬ héi cho häc viªn ph¶n håi.
7. C¸ch häc cña ngêi lín
- Ngêi lín häc khi hä cã nhu cÇu muèn cã thªm mét tri thøc
58
- PhÇn I. Híng dÉn qu¶n lý nhµ níc
vÒ c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
hay nh÷ng kü n¨ng míi ®Ó cã thÓ gióp hä gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò
n¶y sinh trong qu¸ tr×nh c«ng t¸c cña hä.
- Ngêi lín häc th«ng qua lµm viÖc.
- Ngêi lín häc qua gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò thùc tÕ.
- Kinh nghiÖm t¸c ®éng ®Õn viÖc häc tËp cña ngêi lín.
- Ngêi lín häc tËp tèt h¬n trong m«i trêng häc tËp kh«ng chÝnh
thøc, v× líp häc cµng gièng nhµ trêng, hä cã c¶m gi¸c nh m×nh lµ
trÎ con.
- Ngêi lín ®¸p øng tèt víi sù ®a d¹ng cña c¸c ph¬ng ph¸p
vµ ph¬ng tiÖn gi¶ng d¹y v× ®· cã nhiÒu kinh nghiÖm.
- Ngêi lín muèn sù híng dÉn chø kh«ng ph¶i ®iÓm sè.
§· cã nhiÒu nghiªn cøu vÒ phong c¸ch häc tËp, mçi t¸c gi¶ gäi
tªn c¸c phong c¸ch häc tËp kh¸c nhau, tuy nhiªn, c¸c phong c¸ch
nµy cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chung víi bèn phong c¸ch häc tËp mµ Peter
Honey ®· nªu ra, ®ã lµ nh÷ng phong c¸ch sau:
- Phong c¸ch häc tËp tÝch cùc;
- Phong c¸ch ph¶n ¸nh;
- Phong c¸ch lý thuyÕt;
- Phong c¸ch thùc dông.
8. Quy tr×nh tËp huÊn: (cã n¨m bíc)
- Ph©n tÝch nhu cÇu tËp huÊn;
- ThiÕt kÕ tËp huÊn;
- ChuÈn bÞ tËp huÊn;
- TiÕn hµnh tËp huÊn;
- §¸nh gi¸ tËp huÊn.
59
- c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
TËp 1: Híng dÉn qu¶n lý c«ng t¸c hoµ gi¶i
Quy tr×nh nµy ®îc minh häa bëi s¬ ®å sau:
Ph©n tÝch nhu cÇu tËp huÊn
§¸nh gi¸ ThiÕt kÕ
TiÕn hµnh tËp huÊn ChuÈn bÞ tµi liÖu tËp huÊn
TËp huÊn
a. Ph©n tÝch nhu cÇu tËp huÊn:
- §èi tîng tham gia kho¸ häc lµ nh÷ng ai?
- Néi dung nµo lµ quan träng ®èi víi häc viªn?
- Häc viªn sÏ chê ®îi nh÷ng g× khi tham gia kho¸ häc?
- Häc viªn ®· cã s½n nh÷ng kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm nµo?
- C¸c c¬ quan hµnh chÝnh vµ c¸c Thñ trëng c¬ quan chê ®îi
nh÷ng g×?
Cã thÓ ph©n tÝch nhu cÇu tËp huÊn theo nhãm hoÆc theo c¸
nh©n. Ph¬ng ph¸p chÝnh ®Ó ph©n tÝch nhu cÇu tËp huÊn nhãm lµ:
- Th¶o luËn;
- Ph©n tÝch hiÖn tr¹ng vµ t×nh huèng.
Ph¬ng ph¸p chÝnh ®Ó ph©n tÝch nhu cÇu tËp huÊn c¸ nh©n lµ:
- Ph¬ng ph¸p phiÕu c©u hái;
- Ph¬ng ph¸p th¶o luËn.
§iÒu tra vµ ph©n tÝch nhu cÇu tËp huÊn cã ý nghÜa rÊt quan träng
trong viÖc tæ chøc qu¸ tr×nh d¹y häc thµnh c«ng, v× qua ®ã, chóng
60
- PhÇn I. Híng dÉn qu¶n lý nhµ níc
vÒ c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
ta biÕt ®îc c¸i x· héi vµ ngêi häc ®ang cÇn chø kh«ng ph¶i c¸i chóng
ta ®ang cã.
b. ThiÕt kÕ tËp huÊn:
- ThiÕt kÕ khãa häc lµ nèi tiÕp cña ph©n tÝch nhu cÇu tËp huÊn
chi tiÕt. KÕt thóc bíc thiÕt kÕ khãa häc, chóng ta cã mét thêi khãa
biÓu cho khãa häc ®îc bè trÝ hîp lý vÒ thêi gian, tr×nh tù bµi häc,
tªn tËp huÊn viªn chÞu tr¸ch nhiÖm, trao ®æi thèng nhÊt vÒ c¸c
ph¬ng ph¸p tËp huÊn chung.
- ThiÕt kÕ bµi häc lµ viÖc t¬ng ®èi ®éc lËp cña mçi c¸ nh©n tËp
huÊn viªn. KÕt qu¶ cña bíc nµy lµ chi tiÕt c¸c ho¹t ®éng dù ®Þnh
diÔn ra trªn líp häc cña tõng bµi gi¶ng trong tõng kho¶ng thêi
gian ®· ®îc quy ®Þnh ë phÇn thiÕt kÕ khãa häc.
c. ChuÈn bÞ tµi liÖu tËp huÊn:
Lµ bíc kÕt hîp cña hai bíc trªn ®Ó cã mét bé tµi liÖu dïng
cho bíc tiÕn hµnh tËp huÊn. Nh÷ng tµi liÖu chuÈn bÞ gåm cã:
- Thêi gian biÓu cña khãa häc;
- ThiÕt kÕ cña tõng bµi häc;
- Tµi liÖu cho häc viªn;
- Ph¬ng tiÖn cho tËp huÊn;
- C¸c thñ tôc liªn quan...
d. Thùc hiÖn tËp huÊn:
§îc thùc hiÖn khi viÖc chuÈn bÞ ®· xong, vai trß cña tËp huÊn
viªn ®îc thÓ hiÖn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn tËp huÊn:
- L·nh ®¹o, ®Þnh híng;
- §iÒu phèi, ®éng viªn, khuyÕn khÝch;
- Qu¶n lý, ®¸nh gi¸ tËp huÊn.
61
- c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
TËp 1: Híng dÉn qu¶n lý c«ng t¸c hoµ gi¶i
®. §¸nh gi¸ tËp huÊn:
Lµ bíc quan träng trong quy tr×nh tËp huÊn. §¸nh gi¸ nh»m:
- BiÕt ®îc kÕt qu¶ häc tËp;
- C¶i tiÕn khãa tËp huÊn.
N¨m bíc trªn gióp cho viÖc t¹o nªn sù thay ®æi trong kü n¨ng,
kiÕn thøc vµ th¸i ®é lµm viÖc cña häc viªn. Sù thay ®æi nµy ®îc
gäi lµ häc cã hiÖu qu¶.
9. Chu tr×nh häc vµ thiÕt kÕ bµi häc
9.1. Chu tr×nh häc:
§îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
Tr¶i nghiÖm:
Sù kiÖn ®· hoÆc võa x¶y ra
chøa ®ùng vÊn ®Ò cÇn quan t©m
¸p dông:
Thay ®æi c¸ch lµm cò Ph©n tÝch:
thö nghiÖm c¸ch lµm míi Nh×n l¹i kinh nghiÖm ®· tr¶i qua,
thùc hµnh hµng ngµy ph¸t hiÖn nh÷ng ®Æc ®iÓm,
ý nghÜa cña kinh nghiÖm
Kh¸i qu¸t:
T×m xu híng, lý luËn chung
trong kinh nghiÖm ®· tr¶i qua,
®óc kÕt thµnh kh¸i niÖm, lý thuyÕt
62
- PhÇn I. Híng dÉn qu¶n lý nhµ níc
vÒ c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
Chu tr×nh häc thÓ hiÖn ë s¬ ®å trªn diÔn ra liªn tôc. Bíc ¸p
dông cña bµi häc tríc trë thµnh tr¶i nghiÖm ®Ó ph©n tÝch vµ rót
ra nh÷ng bµi häc tiÕp theo ë møc cao h¬n. Cø nh vËy, con ngêi
ngµy cµng c¶i tiÕn, hoµn thiÖn c¸c ho¹t ®éng cña m×nh. Qu¸ tr×nh
häc diÔn ra rÊt tù nhiªn, ngêi häc kh«ng nhËn ra m×nh ®ang häc,
do vËy, bµi häc trë nªn nhÑ nhµng, thó vÞ.
9.2. ThiÕt kÕ bµi häc:
Lµ hÖ thèng tri thøc mµ ngêi tËp huÊn viªn chuÈn bÞ ®Ó tr×nh
bµy theo mét tr×nh tù logic vµ thêi lîng cho c¸c néi dung vµ ho¹t
®éng cÇn diÔn ra trong mét buæi tËp huÊn nh»m ®¹t ®îc môc tiªu
®Æt ra.
a. Môc ®Ých cña thiÕt kÕ bµi häc:
- H×nh thµnh hå s¬ bµi häc;
- X¸c ®Þnh ®îc c¸i ®Ých ®Ó ®¹t tíi;
- Chñ ®éng vµ ®¶m b¶o thêi gian;
- Khai th¸c ®îc sù tham gia cña häc viªn;
- Lµ c¨n cø ®Ó kiÓm tra, ®¸nh gi¸;
- Lµ c¨n cø ®Ó chuÈn bÞ bµi cho c¸c bµi häc t¬ng tù.
b. C¸c bíc cña thiÕt kÕ bµi häc:
- Bíc 1. ChØ râ môc tiªu häc:
Nh÷ng ®éng tõ ®Ó diÔn ®¹t môc tiªu lµ nh÷ng ®éng tõ chØ râ
kÕt qu¶ nh:
+ Lµm, nãi, viÕt, biÓu diÔn, vÏ, t×m, chän, tæ chøc;
+ Cho biÕt, m« t¶, liÖt kª, gi¶i thÝch, ®iÒu chØnh, diÔn t¶, tr¶ lêi;
+ Ph©n biÖt, x¸c ®Þnh, so s¸nh, ®o lêng, xÕp lo¹i, x©y dùng, kÓ l¹i;
63
- c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
TËp 1: Híng dÉn qu¶n lý c«ng t¸c hoµ gi¶i
+ Chøng minh, thõa nhËn, thùc hiÖn, söa ch÷a, ®a ra, t×m ra
gi¶i ph¸p, ®ång ý.
- Bíc 2. ThiÕt kÕ c¸c ho¹t ®éng häc tËp:
+ Tr¶i nghiÖm;
+ Ph©n tÝch;
+ Kh¸i qu¸t hãa;
+ ¸p dông.
C¸c bíc trªn ®Òu dùa trªn kÕt qu¶ cÇn ®¹t + ho¹t ®éng + vai
trß cña tËp huÊn viªn + ph¬ng ph¸p ®Ó thùc hiÖn.
10. Më ®Çu khãa tËp huÊn
a. V× sao cÇn cã phÇn më ®Çu tèt?
- Nh÷ng c©u hái thêng ph¶i gi¶i ®¸p khi b¾t ®Çu buæi tËp huÊn:
+ VÒ häc viªn: hä lµ ai? Tr×nh ®é chuyªn m«n, kinh nghiÖm vµ
sù hiÓu biÕt cña hä vÒ m«n häc?
+ VÒ tËp huÊn viªn: hä lµ ai? Tr×nh ®é häc vÊn, kinh nghiÖm vµ
phong c¸ch s¶n phÈm?
+ VÒ néi dung cña kho¸ häc vµ m«n häc, bµi häc: néi dung cã
phï hîp víi tr×nh ®é vµ yªu cÇu cña häc viªn kh«ng?
+ VÒ cÊu tróc cña kho¸ häc, m«n häc: cã bao nhiªu chuyªn ®Ò?
Néi dung, thêi gian cña tõng chuyªn ®Ò?
+ Môc ®Ých cña kho¸ häc, m«n häc: nh÷ng thu ho¹ch vµ sù t¸c
®éng cña nã ®Õn c«ng t¸c cña häc viªn?
- Më ®Çu tèt sÏ gióp ph¸ vì sù lo l¾ng, e ng¹i ban ®Çu;
- T¹o m«i trêng d¹y vµ häc tin cËy, tÝch cùc cho häc viªn;
- Thu hót häc viªn vµo viÖc häc chñ ®éng, tÝch cùc, s¸ng t¹o;
64
- PhÇn I. Híng dÉn qu¶n lý nhµ níc
vÒ c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
- T¹o Ên tîng ®Çu tiªn tèt ®Ñp cho sù d¹y vµ häc cã hiÖu qu¶.
Ng¹n ng÷ ViÖt Nam: V¹n sù khëi ®Çu nan; ®Çu xu«i, ®u«i lät.
Kh«ng cã hai lÇn më ®Çu.
b. Nh÷ng viÖc cÇn lµm ®Ó cã mét më ®Çu hiÖu qu¶
- Giíi thiÖu vµ lµm quen ®Ó tr¶ lêi c©u hái: häc viªn, gi¶ng viªn
lµ ai?
+ Giíi thiÖu c¸ nh©n, theo nhãm, theo cÆp (trong qu¸ tr×nh giíi
thiÖu cã thÓ vÏ ch©n dung cña m×nh).
+ Gi¶ng viªn lÇn ®Çu gi¶ng, nhÊt thiÕt ph¶i giíi thiÖu vÒ m×nh.
- Giíi thiÖu môc ®Ých cña kho¸ häc, bµi gi¶ng;
- Giíi thiÖu néi dung kho¸ häc, bµi gi¶ng;
- Giíi thiÖu quy t¾c lµm viÖc trong kho¸ häc, bµi gi¶ng;
- Th«ng b¸o vÒ lÞch tr×nh lµm viÖc vµ nh÷ng th«ng tin cã liªn quan.
c. Nh÷ng chuÈn bÞ cÇn thiÕt cña tËp huÊn viªn cho bµi më ®Çu
- TËp huÊn viªn nªn ®Õn sím kiÓm tra phßng häc vµ nh÷ng ph¬ng
tiÖn trî gi¶ng.
- Cã thÓ b¾t ®Çu nãi chuyÖn th©n thiÖn víi mét sè häc viªn.
- ChuÈn bÞ c©u më ®Çu tõ tríc vµ cÇn lu ý:
+ Kh«ng nªn chän nh÷ng tõ phøc t¹p, khoa tr¬ng;
+ Kh«ng nªn sö dông nh÷ng c©u nh: Xin lçi, t«i kh«ng ®ñ thêi
gian, t«i gi¶ng thay;
+ Kh«ng nªn nãi nh÷ng c©u thõa, kh«ng cã th«ng tin;
+ Kh«ng nªn b¾t ®Çu tõ nh÷ng c©u t¹o t©m lý lo ng¹i, c¨ng
th¼ng nh: §©y lµ chñ ®Ò rÊt khã, c¸c anh, c¸c chÞ ph¶i
.
- TËp huÊn viªn cÇn ph¶i biÕt:
65
- c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
TËp 1: Híng dÉn qu¶n lý c«ng t¸c hoµ gi¶i
+ ChÊp nhËn nh÷ng ý kiÕn kh¸c biÖt cña häc viªn;
+ KhuyÕn khÝch häc viªn tham gia tÝch cùc;
+ ThÓ hiÖn mèi quan t©m ®èi víi c¸c mong ®îi cña häc viªn;
+ Cè g¾ng nhí tªn häc viªn;
+ Tranh thñ sù ñng hé, hëng øng cña häc viªn;
+ Kh«ng nªn ®i th¼ng vµo néi dung sÏ g©y khã kh¨n cho häc viªn
vÒ mét ý niÖm tæng qu¸t cña bµi gi¶ng.
d. Bè côc cña më ®Çu bµi tËp huÊn:
- T¹o quan hÖ;
- T¹o ®éng c¬;
- §Þnh híng.
®. Më ®Çu mét c¸ch khÐo lÐo, tµu ph¸ b¨ng:
- B¾t ®Çu mét c¸ch bÊt ngê: khiªu khÝch vµ m©u thuÉn;
- §a yÕu ®iÓm ra tríc: nguyªn t¾c tiªu cùc - tÝch cùc;
- Måi b¾t m¾t: ®Ëp vµo m¾t - trng bµy;
- §èi tho¹i vµ quan hÖ t¬ng hç.
e. Më ®Çu cã ®Þnh híng:
- §a ra tæng qu¸t;
- Giíi thiÖu b¶n th©n;
- Biªn niªn sö: sù ra ®êi cña chñ ®Ò.
g. Më ®Çu b»ng c¸ch tr×nh bµy vÊn ®Ò cha cã lêi gi¶i hoÆc nªu
Ých lîi:
- KÝch thÝch sù suy nghÜ b»ng mét vÊn ®Ò hãc bóa;
- L«i cuèn b»ng c¸ch nªu Ých lîi.
66
- PhÇn I. Híng dÉn qu¶n lý nhµ níc
vÒ c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
h. Më ®Çu b»ng liªn hÖ mang tÝnh thêi sù:
- VÊn ®Ò thêi sù;
- VÊn ®Ò míi nhÊt, nãng hæi nhÊt.
11. Giíi thiÖu ph¬ng ph¸p tËp huÊn cïng tham gia vµ vai trß
trong nhãm
a. Ph¬ng ph¸p
- Qu¸ tr×nh tËp huÊn
- Ph¬ng ph¸p tËp huÊn cïng tham gia
Thay v× lÊp ®Çy thïng rçng th× tËp huÊn viªn nªn th¾p lªn tia
s¸ng cho häc viªn.
Quan hÖ hai chiÒu t¹o ra sù kÝch thÝch t duy cao nhÊt ®Ó ®i
®Õn hiÖu qu¶ häc tËp cuèi cïng.
67
- c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
TËp 1: Híng dÉn qu¶n lý c«ng t¸c hoµ gi¶i
- Lång ghÐp c¸c ph¬ng ph¸p tËp huÊn
b. TiÕn tr×nh nhãm vµ vai trß trong nhãm:
- TiÕn tr×nh nhãm:
+ H×nh thµnh nhãm;
+ Tranh ®Êu trong nhãm;
+ §Þnh h×nh nhãm;
+ Lµm viÖc hiÖu qu¶;
+ Tan r· nhãm.
- C¸c vai trß trong nhãm:
+ Vai trß l·nh ®¹o;
+ Ngêi tham gia;
+ Ngêi quan s¸t;
+ Ngêi kh«ng tham gia;
68
- PhÇn I. Híng dÉn qu¶n lý nhµ níc
vÒ c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
+ Ngêi ph¸ rèi.
- Mét sè kiÓu ngêi trong nhãm:
+ Ngêi ®Þnh h×nh;
+ Ngêi theo dâi;
+ Ngêi nhiÒu ý tëng;
+ Ngêi cÊp tiÕn;
+ Ngêi chan hßa;
+ Ngêi nhót nh¸t...
12. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ tËp huÊn
12.1. C¸c nguyªn t¾c ®¸nh gi¸
Trong mét ch¬ng tr×nh tËp huÊn cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ häc viªn,
®¸nh gi¸ buæi gi¶ng vµ ®¸nh gi¸ trong toµn bé kho¸ tËp huÊn.
ViÖc ®¸nh gi¸ ph¶i ®¶m b¶o r»ng, c¸c ph¬ng ph¸p vµ quy
tr×nh ®¸nh gi¸ lµ ®Çy ®ñ vµ c«ng b»ng. §iÒu nµy cã thÓ ®îc thùc
hiÖn qua viÖc tËp trung vµo c¸c nguyªn t¾c:
- TÝnh cã gi¸ trÞ;
- §¸ng tin cËy;
- TÝnh c«ng b»ng.
12.2. §¸nh gi¸ häc viªn
a. §¸nh gi¸ häc viªn ®îc miªu t¶ nh mét chu tr×nh gåm:
- Tuyªn bè vÒ c¸c yªu cÇu häc tËp cÇn ®¹t ®îc vµ c¸c tiªu chÝ
®¸nh gi¸, thu thËp c¸c b»ng chøng;
- §¸nh gi¸ häc viªn ®· ®¹t ®îc c¸c tiªu chÝ ®Ò ra trong c¸c yªu
cÇu häc tËp hay cha?
69
- c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
TËp 1: Híng dÉn qu¶n lý c«ng t¸c hoµ gi¶i
b. Môc ®Ých kiÓm tra ®¸nh gi¸ häc viªn:
- KiÓm tra ®¸nh gi¸ häc viªn lµ mét phÇn quan träng cña qu¸
tr×nh tËp huÊn;
- KiÓm tra ®¸nh gi¸ häc viªn sÏ cung cÊp cho häc viªn:
+ Mét c¬ héi ®Ó ®îc chÝnh thøc c«ng nhËn nh÷ng kiÕn thøc ®· cã;
+ Mét chØ b¸o vÒ sù tiÕn bé;
+ Ph¶n håi cã thÓ khuyÕn khÝch, t¹o ®éng c¬;
+ Mét b»ng chøng cña viÖc ®¹t ®îc c¸c môc tiªu häc tËp ®Ò ra.
c. §¸nh gi¸ cña tËp huÊn viªn:
- Mét chØ b¸o vÒ nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña häc viªn;
- Ph¶n håi vÒ sù hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh tËp huÊn;
- B»ng chøng vÒ n¨ng lùc cña häc viªn ®Ó ®¹t ®îc c¸c yªu cÇu
häc tËp.
d. §èi víi c¸c c¬ quan cö ngêi vµ nh÷ng ®èi t¸c quan t©m kh¸c:
- Th«ng tin vÒ c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®îc cña nh©n viªn hä trong qu¸
tr×nh tËp huÊn;
- Mét sù b¶o ®¶m vÒ chÊt lîng;
- Mét sù kiÓm tra vÒ hiÖu qu¶ ®Çu t.
®. C¸c lo¹i h×nh ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸:
- Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh kho¸ tËp huÊn;
- Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ cuèi kho¸.
e. Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®èi chiÕu vµ kiÓm tra ®¸nh gi¸ theo tiªu chÝ:
- Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®èi chiÕu lµ sù so s¸nh kÕt qu¶ häc tËp cña
c¸ nh©n häc viªn nµy víi c¸c c¸ nh©n häc viªn kh¸c trong kho¸ häc;
70
- PhÇn I. Híng dÉn qu¶n lý nhµ níc
vÒ c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
- Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ theo tiªu chÝ lµ so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ häc
tËp cña tõng c¸ nh©n víi c¸c yªu cÇu häc tËp ®· ®Þnh ra tõ tríc;
- Chän lùa ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸;
- Kh«ng cã mét nguyªn t¾c cøng nh¾c.
g. KiÓm tra ®¸nh gi¸ c¸c kü n¨ng thùc hµnh:
- Th¶o luËn nhãm;
- Quan s¸t;
- Tr×nh diÔn;
- C¸c bµi tËp thùc hµnh;
- Dù ¸n;
- §ãng vai.
h. KiÓm tra ®¸nh gi¸ th¸i ®é:
- ChØ cã thÓ ®i ®Õn nh÷ng kÕt luËn vÒ th¸i ®é vµ gi¸ trÞ cña mét
ngêi khi quan s¸t hµnh vi cña hä.
- Hµnh vi nh vËy cã thÓ ®îc quan s¸t trong:
+ Bµi tËp thùc hµnh;
+ Bµi tËp m« pháng;
+ Dù ¸n vÒ c«ng viÖc;
+ C«ng viÖc trªn thùc tÕ.
- PhÇn kiÕn thøc vµ hiÓu biÕt, mét phÇn cña th¸i ®é vµ gi¸ trÞ
cã thÓ ®îc ®¸nh gi¸ tèt nhÊt b»ng ph¬ng ph¸p kÕt thóc më nh:
+ VÊn ®¸p;
+ Bµi luËn cã cÊu tróc hoÆc cã kÕt thóc më.
i. KiÓm tra ®¸nh gi¸ kiÕn thøc:
- KiÓm tra viÕt - theo c¸ch mµ häc viªn lùa chän c©u tr¶ lêi, bao gåm:
71
- c«ng t¸c hoµ gi¶i ë c¬ së
TËp 1: Híng dÉn qu¶n lý c«ng t¸c hoµ gi¶i
+ Chän c©u tr¶ lêi ®óng;
+ §óng/Sai;
+ GhÐp nèi hai phÇn.
12.3. §¸nh gi¸ bµi tËp huÊn
a. Môc ®Ých ®¸nh gi¸ bµi tËp huÊn:
- HiÓu ®îc nh÷ng t©m t, nh÷ng mong ®îi cña häc viªn, còng nh
ý kiÕn ®¸nh gi¸ cña hä vÒ bµi gi¶ng cña m×nh ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh;
- C¸c tËp huÊn viªn còng tù ®¸nh gi¸, xem xÐt nh÷ng g× ®· lµm
®îc, nh÷ng g× cÇn ph¶i thay ®æi ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng lùc cña
m×nh còng nh chÊt lîng cña tõng bµi gi¶ng vµ cña toµn kho¸ häc;
- KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ tõng bµi gi¶ng cßn lµ nguån th«ng tin ®Ó
®¸nh gi¸ kho¸ tËp huÊn.
b. Th«ng tin ph¶n håi, ý kiÕn ®¸nh gi¸ tõ:
- Häc viªn;
- C¸c ®ång nghiÖp;
- C¸c chuyªn gia vÒ ph¬ng ph¸p s ph¹m;
- Nh÷ng ngêi quan t©m
c. Nh÷ng néi dung cÇn ®¸nh gi¸:
- Bµi gi¶ng phï hîp víi môc tiªu chung cña toµn kho¸ tËp huÊn;
- Bµi gi¶ng ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra;
- Néi dung bµi gi¶ng phï hîp víi môc tiªu vµ tr×nh ®é häc viªn;
- Ph¬ng ph¸p tËp huÊn thÝch hîp ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu bµi gi¶ng;
- ChuÈn bÞ bµi gi¶ng cÈn thËn;
- Cã thùc hiÖn ®óng tiÕn tr×nh cña mét bµi gi¶ng (më bµi, th©n
bµi, kÕt luËn);
72
nguon tai.lieu . vn