- Trang Chủ
- Hoá dầu
- Công nghệ lọc dầu - Quá trình xử lý khí Acide trong nhà máy lọc dầu
Xem mẫu
- 1
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
XÆÍ LYÏ KHÊ ACIDE
I. GIÅÏI THIÃÛU CHUNG
Khê âäöng haình vaì khê thiãn nhiãn ngoaìi thaình pháön laì caïc hyârocarbone coìn coï thãø
chæïa caïc khê acide nhæ CO2, H2S cuîng nhæ caïc håüp cháút hæîu cå chæïa læu huyình khaïc nhæ
COS, CS2, RSH, tiophen vaì caïc taûp cháút khaïc. Trong nhaì maïy loüc dáöu täön taûi nhiãöu nguäön
khê chæïa H2S nhæ khê cuía quaï trçnh chæng cáút khê quyãøn, cuía quaï trçnh HDS, cuía phán xæåíng
taïch khê hoaï loíng, phán xæåíng FCC, phán xæåíng giaím nhåït ... Nhæîng cháút kãø trãn seî gáy khoï
khàn trong quaï trçnh váûn chuyãøn (CO2 kãút tinh, H2S gáy àn moìn) cuîng nhæ sæí duûng khê. Caïc
cháút CO2, H2S vaì RSH taûo âiãöu kiãûn thuáûn låüi cho sæû àn moìn kim loaûi, laìm giaím hiãûu quaí
caïc quaï trçnh xuïc taïc, laìm ngäü âäüc caïc cháút xuïc taïc. Ngoaìi ra chuïng coìn laì nhæîng cháút ráút
âäüc haûi, nãúu haìm læåüng cuía chuïng trong mäi træåìng låïn seî gáy ra ä nhiãùm nghiãm troüng vaì
aính hæåíng âãún caïc váún âãö vãö sæïc khoeí con ngæåìi. Sæû tàng haìm læåüng CO2 laì khäng coï låüi,
âäi khi laì khäng cho pheïp vç trong træåìng håüp naìy seî laìm giaím nhiãût chaïy cuía nhiãn liãûu khê
vaì laìm giaím hiãûu quaí sæí duûng cuía caïc âæåìng äúng dáùn khê. Theo caïc quan âiãøm trãn thç caïc
håüp cháút chæïa oxy vaì læu huyình thuäüc loaûi khäng mong muäún, tuy váûy quan âiãøm naìy váùn
chæa toaìn diãûn vç nãúu xeït åí mäüt khêa caûnh khaïc thç khê acide laì nhæîng nguäön nguyãn liãûu
quan troüng âãø saín xuáút læu huyình vaì acide sulfuric. Do váûy khi læûa choün caïc quaï trçnh laìm
saûch khê, cáön phaíi tênh âãún mæïc âäü loaûi boí caïc cáúu tæí khäng mong muäún naìy vaì sæí duûng
chuïng âãø saín xuáút nhæîng saín pháøm khaïc nhau. Coï nhæîng træåìng håüp ngæåìi ta khai thaïc
nhæîng moí khê chuïa læu huyình cao âãø saín xuáút læu huyình vaì H2SO4, saín pháøm khê sau khi
taïch læu huyình âæåüc båm vaìo laûi trong moí âãø giæî âæåüc aïp suáút cao. Taûi nhiãöu næåïc trãn thãú
giåïi, viãûc phaït hiãûn caïc moí khê låïn chæïa læu huyình âaî âàût nãön moïng cho sæû hçnh thaình vaì
phaït triãøn ráút nhanh ngaình cäng nghiãûp khai thaïc, laìm saûch khê vaì saín xuáút læu huyình vaìo
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 2
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
nhæîng nàm 50. ÅÍ Canada tæì moí khê chæïa læu huyình (chæïa 75% vol H2S) ngæåìi ta âæåüc
khoaíng 5,3 triãûu táún læu huyình/nàm.
Haìm læåüng H2S vaì CO2 trong khê thiãn nhiãn åí Myî, Canada, Phaïp, Liãn Xä vaì caïc
næåïc khaïc dao âäüng trong khoaíng räüng. Vãö nguyãn tàõc, caïc khê chæïa læu huyình âãöu coï chæïa
CO2 (tè lãû CO2:H2S thay âäøi tæì 1:20 âãún 70:1) trong khi âoï caïc khê khaïc coï thãø khäng chæïa
H2S nhæng laûi chæïa læåüng CO2 êt hoàûc nhiãöu. Trong khê thiãn nhiãn ngoaìi H2S vaì CO2 coìn coï
khaí nàng coï màût caïc håüp cháút hæîu cå chæïa læu huyình vaì caïc cháút naìy ngay caí haìm læåüng
tháúp cuîng gáy khoï khàn ráút låïn cho viãûc khai thaïc, váûn chuyãøn vaì sæí duûng khê. Âiãöu naìy bàõt
buäüc phaíi xáy dæûng caïc cäng trçnh cáön thiãút âãø loaûi boí caïc håüp cháút hæîu cå chæïa læu huyình
màûc duì træåïc âoï âaî laìm saûch khê khoíi H2S.
Viãûc læûa choün caïc phæång phaïp laìm saûch khê cáön phaíi chuï yï âaïnh giaï thaình pháön cuía
nguyãn liãûu bao gäöm caí nhæîng taûp cháút maì trong khê thaình pháøm yãu cáöu loaûi boí. Mäüt säú taûp
cháút khi taïc duûng våïi caïc dung mäi khæí acide coï thãø hçnh thaình caïc håüp cháút måïi maì khi âun
noïng trong giai âoaûn taïi sinh seî khäng bë phán huyí, caïc phaín æïng naìy laûi khäng thuáûn nghëch
åí âiãöu kiãûn cuía quaï trçnh. Âiãöu naìy dáùn âãún sæû giaím näöng âäü dung mäi vaì do âoï khaí nàng
khæí acide cuía dung mäi giaím dáön.
Qua kinh nghiãûm thæûc tãú cho tháúy våïi nhæîng læåüng nhoí taûp cháút tæåíng chæìng nhæ
khäng gáy taïc haûi gç laûi coï thãø gáy aính hæåíng ráút låïn âãún viãûc læûa choün dung mäi hoàûc cäng
nghãû laìm saûch khê. Mäüt âiãöu ráút quan troüng khi xeït âãún váún âãö naìy laì tyí lãû H2S:CO2 trong khê
nguyãn liãûu, do näöng âäü H2S trong caïc khê acide laì yãúu täú quyãút âënh choün cäng nghãû,
phæång phaïp laìm saûch khê, caïc phæång phaïp xæí lyï cháút thaíi vaì laìm saûch khê cuía cäng nghãû.
Tyí lãû naìy coï thãø tháúp tåïi mæïc maì viãûc chãú biãún khê acide thaình læu huyình theo phæång phaïp
ráút phäø biãún laì oxy hoaï xuïc taïc nhiãût H2S (phæång phaïp Claus) khäng coìn thêch håüp.
Theo tênh toaïn ngæåìi ta cho ràòng phæång phaïp Claus chè coï thãø aïp duûng våïi caïc khê acide våïi
haìm læåüng H2S låïn hån 15% thãø têch, hiãûn nay caïc thiãút bë cuía phæång phaïp Claus âæåüc thiãút
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 3
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
kãú hoaût âäüng theo âiãöu kiãûn naìy. Trong nhiãöu hãû thäúng Claus haìm læåüng H2S trong khê acide
âaût 50% thãø têch vaì låïn hån (nghéa laì H2S:CO2>=1). Khi tyí lãû H2S : CO2 trong khê ban âáöu
tháúp, âãø thu khê acide våïi näöng âäü H2S cao ngæåìi ta sæí duûng hãû thäúng xæí lyï choün loüc khê,
trong âoï åí báûc thæï nháút taïch boí chuí yãúu laì H2S vaì thu âæåüc nguyãn liãûu täút âãø saín xuáút læu
huyình coìn åí báûc thæï hai taïch boí CO2 vaì læåüng H2S coìn soït laûi. Caïc quaï trçnh taïch boí choün
loüc H2S, maì trong âoï H2S tham gia phaín æïng våïi dung mäi vaì âæåüc oxy hoaï âãún læu huyình
bàòng oxy cuía khäng khê trong quaï trçnh taïi sinh dung mäi âang âæåüc nghiãn cæïu vaì æïng
duûng (trong træåìng håüp naìy trong thaình pháön täø håüp khäng coï thiãút bë Claus). Theo phæång
aïn thæï nháút laìm saûch khê coï låüi vãö màût kinh tãú khi aïp suáút riãng pháön cuía H2S åí âáöu vaìo thiãút
bë låïn, theo phæång aïn thæï hai khi aïp suáút riãng pháön tháúp. Trong khê acide âi vaìo thiãút bë
Claus khäng nhæîng chè âæåüc chæïa mäüt læåüng H2S xaïc âënh maì näöng âäü hyârocarbone cuîng
âæåüc giåïi haûn, chuïng coï thãø âæåüc háúp thuû våïi læåüng khaïc nhau trong giai âoaûn xæí lyï khê khoíi
H2S vaì CO2 âæåüc coi laì bçnh thæåìng khi näöng âäü cuía hyârocarbone khäng væåüt quaï 2 âãún
4% thãø têch ( åí mäüt vaìi hãû thäúng haìm læåüng naìy coï thãø giaím âãún 0.2 - 1% vol). Sæû coï màût
cuía hyârocarbone trong khê acide dáùn âãún sæû tàng læu læåüng khäng khê (oxy) trãn hãû thäúng
Claus, laìm xáúu maìu cuía læu huyình, sæû carbone hoaï vaì giaím hoaût tênh cuía xuïc taïc.
Âãø laìm saûch khê tæû nhiãn, khê âäöng haình vaì khê cuía quaï trçnh loüc, chuyãøn hoïa (chæng
cáút, HDS...) khoíi H2S, CO2 ta thæåìng sæí duûng caïc phæång phaïp sau:
1.1 HÁÚP THUÛ BÀÒNG DUNG MÄI VÁÛT LYÏ VAÌ DUNG MÄI HOÏA HOÜC
(phæång phaïp naìy seî âæåüc noïi roî åí pháön sau)
1.2 HÁÚP PHUÛ
Phæång phaïp naìy âæåüc sæí duûng khi yãu cáöu âäü saûch cuía khê saín pháøm ráút cao vaì haìm
læåüng khê acide trong khê nguyãn liãûu beï. Taïc nhán háúp phuû thæåìng sæí duûng nháút laì zeolithe.
Nãúu duìng loaûi zeolithe 4A, 5A thç coï thãø thæûc hiãûn âäöng thåìi quaï trçnh dehydrate hoïa vaì quaï
trçnh khæí acide. Khê saín pháøm khi sæí duûng zeolithe 4A, 5A âaût yãu cáöu kyî thuáût ráút cao
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 4
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
[H2O] = 0.1ppm, [H2S]= 20 - 40 mg/m3. Ngoaìi ra, ngæåìi ta coìn duìng phäø biãún zeolithe 13A
vç loaûi zeolithe naìy coï thãø taïch âæåüc caí mercaptane (RSH). Tuy nhiãn thæûc tãú doìng khê coï caí
H2S vaì CO2, khi coï màût CO2 thç zeolithe seî xuïc taïc cho phaín æïng giæîa CO2 vaì H2S taûo thaình
COS:
H2S + CO2 COS + H2O
Hiãûn nay, mäüt säú ráy phán tæí âang âæåüc nghiãn cæïu âãø laìm cháûm phaín æïng naìy. Tuy
nhiãn âàûc âiãøm cuía Zeolithe laì dãù bë ngäü âäüc våïi haìm læåüng vãút cuía glycol hoàûc caïc saín
pháøm phán huíy cuía glycol do váûy seî giaím dáön hoaût tênh vaì tuäøi thoü cuía zeolithe.
1.3 THÁØM THÁÚU
Nguyãn tàõc phæång phaïp nhæ sau:
Khê saûch
Khê thä
Maìng loüc
Næåïc + CO2
Hçnh 1.1: Nguyãn tàõc tháøm tháúu.
Phæång phaïp naìy âæåüc aïp duûng khi näöng âäü CO2 trong khê cao vaì yãu cáöu âäü saûch
cuía khê saín pháøm laì khäng cao làõm, coï thãø duìng taïch âäöng thåìi caí næåïc. Hiãûn nay, ngæåìi ta
âaî chãú taûo âæåüc caïc loaûi maìng loüc coï âäü choün loüc cao (αij= 50 -100) bàòng caïc loaûi váût liãûu
cao phán tæí, laìm viãûc trãn nguyãn tàõc hoìa tan vaì khuãúch taïn qua maìng loüc. Tuy nhiãn, loaûi
naìy cuîng khäng âaïp æïng âæåüc yãu cáöu, vç khi muäún náng âäü choün loüc lãn seî gàûp khoï khàn do
kêch thæåïc âäüng cuía phán tæí CO2 (3.3Ao) gáön bàòng kêch thæåïc âäüng phán tæí CH4 (3.8Ao),
nhæ váûy CO2 taïch ra coï láùn CH4. Båíi váûy, phæång phaïp naìy coìn åí giai âoaûn nghiãn cæïu chæa
âæåüc æïng duûng räüng raîi.
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 5
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
1.4 CHÆNG CÁÚT ÅÍ NHIÃÛT ÂÄÜ THÁÚP
Phæång phaïp naìy chè âæåüc sæí duûng âãø decarbonate hoïa khê. Phæång phaïp naìy sæí duûng
khi näöng âäü CO2 trong khê cao. Phæång phaïp naìy dæûa trãn nguyãn tàõc khê carbonic seî kãút
tinh åí nhiãût âäü tháúp âãø taïch khê CO2 ra (CO2 kãút tinh åí -56.4oC).
Nhæåüc âiãøm cuía phæång phaïp naìy coï chi phê nàng læåüng cao dáùn âãún giaï thaình saín
pháøm cao. Nhæng âæåüc duìng âãø laìm saûch så bäü khê CO2 khi haìm læåüng CO2 trong khê cao.
II. XÆÍ LYÏ KHÊ ACIDE BÀÒNG HÁÚP THUÛ
2.1 NGUYÃN TÀÕC QUAÏ TRÇNH HÁÚP THUÛ
Háúp thuû laì quaï trçnh huït khê bàòng cháút loíng, khê âæåüc huït goüi laì cháút bë háúp thuû, cháút loíng
duìng âãø huït goüi laì cháút háúp thuû hay coìn goüi laì dung mäi háúp thuû, khê khäng bë háúp thuû goüi laì
khê trå. Quaï trçnh háúp thuû âoïng vai troì quan troüng trong cäng nghãû hoïa hoüc, noï duìng âãø:
-Thu häöi cáúu tæí quê.
-Laìm saûch khê.
-Taïch häùn håüp thaình cáúu tæí riãng.
-Taûo saín pháøm cuäúi cuìng.
Trong træåìng håüp thæï nháút vaì thæï ba bàõt buäüc chuïng ta phaíi nhaí háúp thuû âãø thu laûi dung mäi
háúp thuû vaì cáúu tæí quê. Trong træåìng håüp thæï 2 thç quaï trçnh nhaí laì khäng thæûc sæû cáön thiãút nãúu
dung mäi reí tiãön, dãù kiãúm (nhæ næåïc chàóng haûn). Coìn trong træåìng håüp thæï tæ thç quaï trçnh
nhaí hoaìn toaìn khäng coï yï nghéa.
Nguyãn tàõc cuía quaï trçnh háúp thuû laì cho doìng khê tiãúp xuïc våïi doìng loíng trong thaïp âéa hoàûc
thaïp âãûm, khê thäøi tæì dæåïi lãn, loíng tæì trãn xuäúng vaì quaï trçnh háúp thuû xáøy ra. Quaï trçnh háúp
thuû thæûc hiãûn täút hay khäng pháön låïn laì do tênh cháút dung mäi quyãút âënh:
- Coï tênh cháút hoìa tan choün loüc, nghéa laì chè hoìa tan täút cáúu tæí cáön taïch khäng hoàûc êt
hoìa tan caïc cáúu tæí coìn laûi, âáy laì tênh cháút chuí yãúu cuía dung mäi.
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 6
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
- Âäü nhåït dung mäi beï, cháút loíng seî chuyãøn âäüng dãù daìng hån, hãû säú chuyãøn khäúi låïn
hån.
- Nhiãût dung riãng beï, êt täún nhiãût khi hoaìn nguyãn.
- Nhiãût âäü säi khaïc xa so våïi nhiãût âäü säi cuía cháút hoìa tan nhæ váûy seî dãù daìng taïch
cáúu tæí khoíi dung mäi.
- Nhiãût âäü âäng âàûc tháúp traïnh tàõc thiãút bë.
- Khäng taûo thaình kãút tuía traïnh tàõc thiãút bë.
- Êt bay håi, máút maït êt.
- Khäng âäüc, khäng àn moìn thiãút bë.
Noïi chung khäng coï dung mäi háúp thuû naìo âaût âæåüc táút caí caïc tênh cháút trãn, khi læûa
choün dung mäi thç tuìy thuäüc tæìng âiãöu kiãûn saín xuáút cuû thãø, duì sao âi næîa thç âiãöu kiãûn thæï
nháút váùn laì yãu cáöu tiãn quyãút.
2.2 CAÏC QUAÏ TRÇNH HÁÚP THUÛ
Âãø laìm saûch khê tæû nhiãn vaì khê âäöng haình khoíi H2S, CO2 vaì caïc håüp cháút chæïa læu
huyình vaì oxy khäng mong muäún, ngæåìi ta sæí duûng chuí yãúu caïc quaï trçnh háúp thuû. Tuìy thuäüc
vaìo âàûc âiãøm tæång taïc cuía caïc håüp cháút naìy våïi dung mäi - cháút háúp thuû chuïng coï thãø håüp
thaình caïc nhoïm sau:
2.2.1 QUAÏ TRÇNH HÁÚP THUÛ HOÏA HOÜC
Dung mäi háúp thuû sæí duûng trong quaï trçnh naìy laì nhæîng dung dëch alkanolamine nhæ:
Mono Ethanol Amine (MEA), Di Ethanol Amine (DEA), Tri Ethanol Amine (TEA), Methyl
Di Ethanol Amine (MDEA), Di Glycol Amine (DGA), Di-Iso Propanol Amine (DIPA)....
Caïc loaûi amine naìy coï aïi læûc hoïa hoüc maûnh âäúi våïi caïc khê acide nhåì vaìo tênh kiãöm cuía noï.
Quaï trçnh laìm saûch bàòng K2CO3 cuîng thuäüc nhoïm naìy:
- Qui trçnh thäng thæåìng: Duìng dung dëch K2CO3 noïng.
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 7
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
- Qui trçnh Bentild: Duìng dung dëch K2CO3 noïng vaì 1.8% DEA.
- Qui trçnh Vetrocokk: Duìng dung dëch K2AsO3.
- Qui trçnh Stretford: Duìng dung dëch muäúi Na.
Phæång phaïp háúp thuû hoïa hoüc thæûc hiãûn dæûa trãn phaín æïng hoïa hoüc cuía khê acide våïi dung
mäi hoïa hoüc:
Khê saûch
H2, CO, HC...
Khê khä
H2S H2S, CO2
Dung mäi Håüp cháút Phán huíy
CO2
Dung mäi
Phæång phaïp naìy âaím baío laìm saûch triãût âãø khê khoíi H2S vaì CO2 våïi aïp suáút riãng
pháön vaì näöng âäü cuía chuïng trong khê ban âáöu khaïc nhau; âäü hoaì tan caïc hydrocarbone trong
nhæîng cháút háúp thuû naìy khäng cao. Thiãút bë vaì cäng nghãû cuía quaï trçnh âån giaín vaì bãön.
Nhæåüc âiãøm cå baín cuía quaï trçnh laì mæïc âäü taïch RSH vaì caïc håüp cháút chæïa læu huyình
khaïc tháúp; tæång taïc cuía RSH, COS, CS2 våïi mäüt vaìi dung mäi dáùn âãún taûo thaình caïc håüp
cháút hoïa hoüc khäng taïi sinh âæåüc trong âiãöu kiãûn cuía quaï trçnh, maì nhæîng cháút naìy dãù taûo
boüt. Âãø thæûc hiãûn quaï trçnh cáön phaïi coï báûc tuáön hoaìn cháút háúp thuû cao vaì tiãu hao nhiãût
læåüng låïn; cháút háúp thuû vaì saín pháøm tæång taïc cuía chuïng våïi caïc taûp cháút chæïa trong khê
nguyãn liãûu coï thãø taûo thaình caïc håüp cháút coï hoaût tênh àn moìn cao
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 8
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
Baíng 1.1: Caïc quaï trçnh háúp thuû bàòng dung mäi hoïa hoüc âæåüc duìng:
Quaï trçnh Dung mäi
Laìm saûch bàòng alkanoamine:
- MEA - Monoethanolamine
- DEA - Diethanolamine
- DIPA - Di-isopropanolamine
- DGA - Diglycolamine
Laìm saûch bàòng kali:
- Carbonate thäng thæåìng - Dung dëch K2CO3 noïng
- Bentild - Dung dëch K2CO3 noïng + 1.8% DEA
(phuû gia hoaût hoïa)
- -
Vetrocokk Dung dëch muäúi asene cuía kim loaûi
kiãöm noïng (K3AsO3...)
- -
Stretford Dung dëch muäúi natri (2,6 - 2,7 acide
antraquinolsulfonic)
Khi aïp suáút riãng pháön cuía khê acide tháúp vaì tyí lãû H2S : CO2 cao thç cháút háúp thuû hoïa
hoüc âæåüc æu tiãn sæí duûng hån so våïi caïc dung mäi váût lyï. Tæì nhæîng nàm 1930, caïc dung mäi
amine âaî âæåüc sæí duûng räüng raîi âãø xæí lyï khê acide trong nhaì maïy loüc dáöu. Caïc loaûi amin
thæåìng âæåüc sæí duûng nháút laì:
- Methanol amine (MEA): HO-CH2-CH2-NH2
- Diethalnol amine (DEA): HO-CH2-CH2
NH
HO-CH2-CH2
- Di-isopropanol amine (DIPA): HO-CH2-CH2
CH3 NH
HO-CH2-CH2
CH3
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 9
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
- Methyl diethanol amine (MDEA): HO-CH2-CH2
N-CH3
HO-CH2-CH2
- Triethanol amine (TEA): HO-CH2-CH2
HO-CH2-CH2 N
HO-CH2-CH2
- Diglycol amine (DGA): HO-CH2-CH2
NH
HO-CH2-CH2
Baíng 1.2: Caïc tênh cháút váût lyï cuía amine thæåìng duìng [1]:
MEA DEA TEA MDEA DIPA DGA
M (kg/kmol) 61.09 105.14 149.19 119.17 133.19 105.14
Nhiãût âäü noïng chaíy,oC 10.5 28.0 22.4 -23.0 42.0 -12.5
Nhiãût âäü säi oC
åí 101.325 Pa 170.6 269.2 360.0 247.4 248.9 221.3
åí 110 Pa 171 - - - 248.7 221
åí 660 Pa 100 187 - - 167 -
åí 1320 Pa 69 150 - - 133 -
Âäü nhåït (Pa.S), 0.0241 0.3800 1.0130 0.1010 0.8700 0.0400
åí 20oC åí 30oC åí 30oC åí 15.6oC
1.0179 1.0919 1.1258 1.0418 0.9890 1.0572
Tyí troüng d2020
(30/20oC) (45/20oC)
2544 2510 2929 2238 2887 2389
Nhiãût trë åí 15.6oC (J/kg.K)
(åí 30oC)
Âiãøm chåïp chaïy (oC) 93.3 137.8 185.0 129.4 123.9 126.7
Âäü hoìa tan trong næåïc åí Hoaìn 96.4 - - 87 Hoaìn
20oC, %m toaìn toaìn
* Caïc phaín æïng hoïa hoüc xáøy ra giæîa alkanolamine vaì khê acide:
Caïc phaín æïng háúp thuû H2S vaì CO2 våïi dung mäi amine laì nhæîng phaín æïng toía nhiãût.
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 10
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
Âäúi våïi caïc amine báûc mäüt vaì báûc hai, caïc phaín æïng våïi H2S vaì CO2 laì nhæ nhau. Caïc phaín
æïng naìy coï thãø âæåüc viãút nhæ sau:
- Âäúi våïi amine báûc mäüt:
2RNH2 + H2S ⇔ (R-NH3)2S
(R-NH3)2S + H2S ⇔ 2R-NH3-HS
Âa säú våïi caïc amine báûc 1 thç phaín æïng naìy xáøy ra nhanh, tuy nhiãn våïi TEA thç xáøy
ra cháûm do váûy hiãûu quaí taïch H2S keïm. Khi phaín æïng våïi CO2 thç theo 2 daûng:
Taûo thaình carbonate vaì bicarbonate:
2R-NH2 + CO2 + H2O ⇔ (R-NH3)2CO3 (1)
(R-NH3)2CO3 + CO2 + H2O ⇔ 2RNH3-HCO3 (2)
Phaín æïng (1), (2) xáøy ra cháûm do CO2 phaín æïng våïi H2O træåïc khi tæång taïc våïi amine.
Taûo carbamate: 2R-NH2 + CO2 ⇔ R-NH-COO-NH3 (3)
Phaín æïng (3) xáøy ra tæång âäúi nhanh vaì chiãúm æu thãú âäúi våïi dung mäi MEA.
- Âäúi våïi amine báûc hai:
H2S + R2NH ⇔ R2NH2+ + HS- + Q (4)
CO2 + 2R2NH ⇔ R2NCOO- + R2NH2+ + Q (5)
CO2 + H2O + R2NH ⇔ R2NH2+ + HCO3- + Q (6)
Phaín æïng (4) diãùn ra ráút nhanh; phaín æïng (5) diãùn ra våïi váûn täúc trung bçnh,trong khi
âoï, phaín æïng (6) diãùn ra cháûm. Âãø âaût âæåüc phaín æïng hoaìn toaìn giæîa amine vaì CO2, cáön phaíi
coï mäüt thåìi gian tiãúp xuïc láu hån so våïi phaín æïng våïi H2S.
- Âäúi våïi caïc amine báûc ba, caïc phaín æïng træûc tiãúp våïi CO2 khäng thãø xaíy ra do nhæîng
nguyãn nhán vãö cáúu truïc hoïa hoüc. Caïc phaín æïng âæåüc viãút nhæ sau:
H2S + R2R’N = R2R’NH+ + HS- + Q (7)
CO2 + H2O + R2R’N = R2R’NH+ + HCO3- + Q (8)
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 11
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
Phaín æïng (8) xaíy ra ráút cháûm, do CO2 phaíi phaín æïng våïi H2O træåïc âãø taûo thaình
H2CO3 sau âoï måïi taïc duûng våïi amine. Caïc amine báûc ba chàóng haûn nhæ MDEA cho pheïp
háúp thuû choün loüc H2S khi coï màût CO2. Noï laìm haûn chãú thåìi gian tiãúp xuïc giæîa amine vaì khê
cáön xæí lyï, do váûy, sæû háúp thuû CO2 chè laì mäüt pháön. Do tênh cháút naìy maì MDEA êt âæåüc sæí
duûng trong nhaì maïy loüc dáöu, nåi coï näöng âäü CO2 trong khê laì âaïng kãø. Ngæåüc laûi, noï âæåüc
æïng duûng nhiãöu âãø xæí lyï khê tæû nhiãn hoàûc âãø laìm saûch khê täøng håüp. Caïc phaín æïng xaíy ra
trong thiãút bë háúp thuû (phaín æïng thuáûn) xaíy ra thuáûn låüi åí aïp suáút cao vaì nhiãût âäü tháúp. Caïc
phaín æïng nghëch xaíy ra trong âiãöu kiãûn ngæåüc laûi åí thiãút bë hoaìn nguyãn (taïi sinh dung mäi
háúp thuû). Trong thæûc tãú, nhiãût phaín æïng thay âäøi phuû thuäüc vaìo tyí säú khê nguyãn liãûu/amine.
Baíng 1.2: Nhiãût phaín æïng cuía phaín æïng amine vaì khê acide [2]:
MEA DEA DGA MDEA
Khäúi læåüng phán tæí 61.09 105.14 105.14 119.17
Nhiãût phaín æïng:
Δ HH2S (BTU/lb) 350 511 674 522
Δ HCO2 (BTU/lb) 825 653 850 600
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 12
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
*Så âäö cäng nghãû cå baín
IV
5
II
VI
III
2
8
VII
3
I
V 9
7
1
4
5 6
Hçnh 1.2: Så âäö cäng nghãû cå baín cuía quaï trçnh háúp thuû hoïa hoüc bàòng amine [3]
1. Thaïp háúp thuû, 2. Thaïp taïch, 3. Ballon taïch, 4. Thiãút bë laìm nguäüi, 5. Thiãút bë laìm laûnh
bàòng khäng khê, 6. Thiãút bë trao âäøi nhiãût, 7. Thaïp taïi sinh, 8. Bçnh taïch, 9. Thiãút bë âun säi
laûi.
I. Khê chua, II. Khê âaî khæí acide, III. Dung mäi baîo hoìa khê acide cuìng 1 êt hydrocarbone,
IV. Khê taïch ra tæì ballon, V. Dung mäi vaì khê acide, VI. Khê acide, VII. Dung mäi taïi sinh.
2.2.2. QUAÏ TRÇNH HÁÚP THUÛ VÁÛT LYÏ
Quaï trçnh naìy âæåüc thæûc hiãûn dæûa trãn háúp thuû váût lyï, chæï khäng phaíi trãn phaín æïng
hoïa hoüc nhæ caïc quaï trçnh háúp thuû hoïa hoüc:
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 13
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
H2, CO, HC... Khê saûch
Khê thä H2S, CO2
H2S
Dung mäi Dung mäi+acide Giaím aïp
CO2
Dung mäi
Phæång phaïp háúp thuû váût lyï âæåüc dung khi khê cáön xæí lyï coï aïp suáút tæång âäúi cao,
haìm luåüng hydrocarbone nàng tháúp, haìm læåüng khê acide trong khê nguyãn liãûu låïn. Æu âiãøm
cuía phæång phaïp laì khäng coï hiãûn tæåüng suíi boüt, khäng àn moìn thiãút bë, khi haìm læåüng khê
acide trong khê nguyãn liãûu låïn thç chi phê âáöu tæ, váûn haình êt hån so våïi háúp thuû hoïa hoüc do
khaí nàng háúp thuû cuía dung mäi hæîu cå tàng gáön nhæ tyí lãû våïi aïp suáút riãng pháön cuía khê
acide vaì caïc håüp cháút khäng mong muäún khaïc. Hån næîa viãûc taïi sinh dung mäi dãù daìng êt
hoàûc khäng täún nàng læåüng âån giaín laì giaím aïp suáút tæìng báûc. Tuy nhiãn nhæåüc âiãøm cå baín
chênh laì háúp thuû tæång âäúi täút caïc hdrocarbone vaì cháút læåüng laìm saûch khê saín pháøm khäng
cao thäng thæåìng sau âoï phaíi xæí lyï bäø sung bàòng háúp thuû hoïa hoüc.
Coï ráút nhiãöu dung mäi âæåüc thæí nghiãûm, nhæng chè coï mäüt vaìi dung mäi âæåüc sæí
duûng räüng raîi trong cäng nghiãûp nhæ: DiMeïthylEther de PolyEthylene Glycol (DMEPEG),
methanol åí nhiãût âäü tháúp, N-Methyl-2 Pyrrolydone (NMP)....
Trãn nguyãn tàõc, caïc dung mäi hæîu cå coï thãø sæí duûng dãø laìm saûch toaìn bäü khê khoíi
H2S, CO2, RSH, COS vaì CS2 khi aïp suáút riãng pháön cuía chuïng låïn trong âiãöu kiãûn háúp thuû.
Caïc cháút háúp thuû naìy thæåìng khäng suíi boüt, khäng àn moìn thiãút bë, nhiãöu cháút coï nhiãût âäü
âäng âàûc tháúp, âáy laì âiãöu kiãûn quan troüng trong træåìng håüp aïp duûng chuïng trong nhæîng
næåïc coï âiãöu kiãûn khê háûu laûnh.
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 14
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
Baíng 1.3. Caïc quaï trçnh háúp thuû váût lyï thæåìng sæí duûng:
Quaï trçnh Dung mäi sæí duûng
Selexol Dimethyl ether polyethylene glycol (DMEPEG)
Sulfinol Dung dëch næåïc cuía DIPA + sulfolane
Rectisol Methanol åí nhiãût âäü tháúp
Purisol N-methyl 2-pyrrolidone (NMP)
Flour Propylene carbonate
Toïm laûi, khi sæí duûng phæång phaïp háúp thuû váût lyï hay háúp thuû hoïa hoüc âãöu coï nhæîng
æu nhæåüc âiãøm riãng. Thäng thæåìng, âãø laìm saûch khê acide, ngæåìi ta kãút håüp caí hai quaï trçnh:
háúp thuû váût lyï (xæí lyï thä) sau âoï háúp thuû hoïa hoüc (xæí lyï tinh) âãø âaût âæåüc yãu cáöu cáön thiãút.
Baíng 1.4: So saïnh dung mäi hoïa hoüc vaì dung mäi váût lyï.
Dung mäi hoïa hoüc Dung mäi váût lyï
• •
Khê âaî xæí lyï coï âäü saûch cao. Âäü saûch cuía khê âaî xæí lyï khäng cao làõm.
• •
Âäü choün loüc tháúp. Âäü choün loüc cao.
• Hydrocarbone bë háúp thuû theo dung mäi tháúp. • Hydrocarbone háúp thuû theo dung mäi cao.
• •
Suíi boüt, àn moìn cao. Khäng suíi boüt, khäng àn moìn.
• •
Khäng thuáûn låüi khi xæí lyï khê áøm Coï thãø âäöng thåìi taïch næåïc
• •
Chi phê cho quaï trçnh hoaìn nguyãn cao. Chi phê cho quaï trçnh hoaìn nguyãn tháúp.
2.2.3. DUNG MÄI HÄÙN HÅÜP
Dung mäi häùn håüp åí âáy âæåüc hiãøu theo 2 daûng: laì häùn håüp dung mäi váût lyï vaì dung
mäi hoïa hoüc, häùn håüp caïc dung mäi hoïa hoüc (amine) våïi nhau.
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 15
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
Caïc quaï trçnh laìm saûch khê khoíi caïc håüp cháút khäng mong muäún bàòng dung mäi laì
häùn håüp dung dëch næåïc alkanolamine våïi dung mäi hæîu cå nhæ sulfolane, methanol...Chuïng
dæûa trãn nguyãn tàõc háúp thuû váût lyï caïc håüp cháút khäng mong muäún bàòng dung mäi hæîu cå vaì
tæång taïc hoïa hoüc våïi alkanolamine. Caïc quaï trçnh naìy kãút håüp âæåüc nhiãöu æu âiãøm cuía háúp
thuû váût lyï vaì háúp thuû hoïa hoüc. Chuïng coï thãø âæåüc sæí duûng âãø laìm saûch triãût âãø toaìn bäü khê
khoíi H2S, CO2, RSH, COS vaì CS2. Nhæåüc âiãøm cå baín cuía quaï trçnh laì caïc dung mäi váût lyï
âæåüc sæí duûng háúp thuû tæång âäúi täút caïc hydrocarbone nãn læåüng máút maït låïn. Do váûy, nãúu sæí
duûng khê acide âãø saín xuáút læu huyình thç cáön phaíi coï thiãút bë taïch hydrocarbone khoíi khê
acide træåïc khi âãún hãû thäúng saín xuáút læu huyình.
Mäüt daûng dung mäi häùn håüp ngaìy nay âæåüc sæí duûng nhiãöu laì kãút håüp caïc
alkanolamine nhàòm táûn duûng nhæîng æu âiãøm âàûc thuì cuía caïc loaûi amine. Thæûc tãú quaï trçnh
naìy âaî âæåüc thæûc hiãûn åí Cäng ty dáöu læía Iran vaì cho kãút quaí täút. ÅÍ âáy sæí duûng häùn håüp coï
thaình pháön khaïc nhau caïc amine MDEA vaì DEA (hoàûc MEA). Sæû kãút håüp naìy tàng cæåìng
loaûi boí CO2 âiãöu naìy âæåüc lyï giaíi båíi Polasek - Bullin vaì Iglesias Silva (1992)[4]. MDEA
âæåüc xem nhæ laì amine cå baín coìn DEA hoàûc MEA laì amine báûc 2, caïc amine báûc 2 naìy
thæåìng coï phán tæí læåüng nhoí hån 20% trong häùn håüp amine do âoï åí näöng âäü DEA hoàûc
MEA tháúp hån thç näöng âäü cuía amine häùn håüp coï thãø cao bàòng 55% wt vaì khäng thãø ngàn
âæåüc àn moìn thiãút bë. Quaï trçnh hoaût âäüng våïi häùn håüp amine bë aính hæåíng båíi näöng âäü häùn
håüp vaì cháút læåüng caïc amine (tæïc laì quaï trçnh baío quaín). Näöng âäü täúi æu cuía häùn håüp dung
mäi phuû thuäüc vaìo thaình pháön khê hay noïi caïch khaïc chênh laì haìm læåüng H2S vaì CO2 trong
khê chua (sour gas), vaì phuû thuäüc vaìo aïp suáút laìm viãûc cuîng nhæ tiãu chuáøn cuía khê cáön xæí
lyï. Âäúi våïi quaï trçnh xæí lyï khê thiãn nhiãn hoàûc khê âäöng haình thç häùn håüp dung mäi âiãøn
hçnh laì MDEA vaì DEA hoàûc MEA, caïc amine naìy seî loaûi boí maûnh CO2 trong khi váùn giæî laûi
caïc âàûc tênh mong muäún cuía MDEA cuîng nhæ giaím váún âãö àn moìn vaì giaím nhiãût phaín æïng.
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 16
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
Ta seî tháúy roî âiãöu naìy khi khaío saït viãûc sæí duûng häùn håüp dung mäi MDEA vaì DEA coï
thaình pháön khaïc nhau våïi caïc thiãút bë, thaình pháön khê nguyãn liãûu, tiãu chuáøn khê khæí acide
giäúng nhau. Theo viãûc khaío saït thç DEA vaì MDEA coï näöng âäü thay âäøi theo thæï tæû tæì 10-
30% wt vaì 5-39% wt ta phaíi tçm ra näöng âäü täúi æu våïi caïc amine thaình pháön.
Qua khaío saït cuía Khadaman vaì Taghi Zoghi cuìng Abedinzadegan thç våïi amine täøng näöng
âäü 49% trong âoï 20-30% DEA thç coï thãø täúi æu cho quaï trçnh khæí cho mäüt doìng khê coï thaình
pháön cho træåïc cuía quaï trçnh khaío saït:
Baíng 1.5 Thaình pháön khê tæû nhiãn cho quaï trçnh khaío saït[5]:
Thaình pháön % mole Thaình pháön % mole
H2O 0.03 C2 0.58
N2 0.52 C3 0.09
CO2 6.41 i-C4 0.02
H2S 3.85 n-C4 0.03
COS 17 ppm i-C5 0.02
C1 88.35 n-C5 0.1
Nhiãût âäü: 21 oC C6+
Aïp suáút: 1063 bara -
Theo âoï cuìng mäüt læu læåüng amine thç nàng suáút nhaì maïy tàng lãn (16-37%) so våïi khi sæí
duûng mäüt amine (våïi DEA thç tàng âæåüc 22%)
Màûc dáöu quaï trçnh sæí duûng dung mäi häùn håüp coï nhiãöu phæïc taûp hån so våïi khi sæí
duûng mäüt amine nhæng våïi nhæîng æu âiãøm näøi báût cuîng nhæ nhæîng tiãu chuáøn ngaìy caìng
khàõt khe vãö viãûc baío vãû mäi træåìng thç âáy seî laì phæång phaïp âæåüc sæí duûng chuí yãúu trong
tæång lai.
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 17
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
2.3. CAÏC QUAÏ TRÇNH XÆÍ LYÏ KHÊ ACIDE BÀÒNG AMINE
2.3.1. XÆÍ LYÏ BÀÒNG MEA.
MEA laì amine báûc mäüt, âæåüc sæí duûng nhiãöu vç tênh dãù saín xuáút cuía noï. Tuy nhiãn, so
våïi caïc amine báûc hai, báûc ba thç noï coï nhæåüc âiãøm laì àn moìn. Do váûy, näöng âäü cuía MEA
trong dung dëch khäng væåüt quaï 15 - 20% khäúi læåüng. Khi näöng âäü tàng lãn thç àn moìn cuîng
tàng theo. Mäúi liãn quan giæîa näöng âäü dung dëch vaì váûn täúc àn moìn nhæ váûy laìm haûn chãú
khaí nàng tàng hiãûu quaí cuía quaï trçnh háúp thuû bàòng amine. Tuy nhiãn, trong nhæîng nàm gáön
âáy, nhåì viãûc nghiãn cæïu cháút æïc chãú àn moìn nãn coï khaí nàng tàng näöng âäü MEA trong
dung dëch âãún 30% thãø têch, do váûy quaï trçnh laìm saûch khê acide bàòng MEA tråí thaình coï låüi
vaì tiãún bäü hån.
Æu âiãøm cuía quaï trçnh: laìm saûch khê triãût âãø khoíi H2S vaì CO2 (do coï khaí nàng taïch
âäöng thåìi khäng choün loüc H2S vaì CO2), giaím haìm læåüng H2S xuäúng coìn vaìi ppm âæåüc âaím
baío trong khoaíng aïp suáút riãng pháön räüng; MEA coï tênh äøn âënh hoïa hoüc cao, dãù taïi sinh, coï
khaí nàng phaín æïng cao; cäng nghãû vaì thiãút bë âån giaín vaì âäü bãön cao khi váûn haình âuïng;
dung dëch MEA tæång âäúi khoï háúp thuû hydrocarbone nãn täøn tháút êt.
Nhæåüc âiãøm cuía quaï trçnh: mæïc âäü baîo hoìa cuía dung dëch tháúp; læu læåüng riãng cháút
háúp thuû vaì chi phê váûn haình cao; mäüt vaìi taûp cháút (mercaptane, CO2, SO2, SO3, COS vaì CS2)
chæïa trong khê nguyãn liãûu, khi tæång taïc våïi dung mäi taûo thaình caïc håüp cháút khäng thãø
taïch ra trong quaï trçnh taïi sinh, laìm máút hoaût tênh cuía cháút háúp thuû, tàng tênh taûo boüt vaì tênh
àn moìn cuía dung mäi. Do váûy, khi coï COS vaì CS2 trong khê thç quaï trçnh khäng âæåüc æïng
duûng. Khi sæí duûng MEA thç mæïc âäü thu häöi mercaptane vaì caïc taûp cháút chæïa læu huyình khaïc
tháúp; tàng khuynh hæåïng taûo boüt khi coï caïc hydrocarbone loíng, sulfure sàõt, thiosulfite vaì caïc
saín pháøm phán huíy MEA cuîng nhæ caïc taûp cháút cå hoüc vaì mäüt säú daûng cháút æïc chãú àn moìn
coï trong hãû thäúng. AÏp suáút håi baîo hoìa cuía MEA tæång âäúi cao nãn máút maït låïn.
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 18
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
Âãø loaûi træì sæû taûo boüt, ngæåìi ta cho thãm vaìo dung dëch MEA phuû gia chäúng taûo boüt
0.001- 0.0015% khäúi læåüng. Cháút chäúng taûo boüt thæåìng duìng laì huyãön phuì næåïc silicone
hoàûc ræåüu coï nhiãût âäü säi cao (oleil..)
Baíng 1.6 Caïc chè tiãu cuía quaï trçnh laìm saûch bàòng MEA khê moí Mubarek
Nàng suáút theo khê nguyãn liãûu, 1000m3/h 70 - 90
Læu læåüng cháút háúp thuû taïi sinh (m3/h) 100 - 130
Näöng âäü trong khê nguyãn liãûu (%V)
H2S 0.3 - 0.4
CO2 1.3 - 1.4
Näöng âäü trong khê âaî laìm saûch
H2S, mg/m3 20
CO2, % thãø têch 0.1
Näöng âäü khê acide trong cháút háúp thuû (mol/mol MEA)
- Trong dung dëch taïi sinh
H2S 0.01 - 0.03
Σ H2S vaì CO2 0.13 - 0.15
- Trong dung dëch baîo hoìa
H2S 0.06 - 0.1
Σ H2S vaì CO2 0.36 - 0.45
Näöng âäü MEA trong cháút háúp thuû, % m 8 - 12
2.3.2 XÆÍ LYÏ BÀÒNG DEA
Dung mäi âæåüc sæí duûng laì dung dëch næåïc diethanol amine (DEA), laì amine báûc hai,
âæåüc sæí duûng räüng raîi hån so våïi MEA. DEA keïm àn moìn hån so våïi MEA nãn coï thãø sæí
duûng noï åí näöng âäü 25 - 30% khäúi læåüng trong dung dëch. Näöng âäü DEA trong dung dëch phuû
thuäüc vaìo näöng âäü khê acide trong nguyãn liãûu ban âáöu, âäü baîo hoìa cuía dung dëch [7]:
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 19
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
Näöng âäü khê acide (m3/l) 0.05 - 0.08 0.14 - 0.15 0.15 - 0.17
Näöng âäü DEA (%) 20 - 25 25 - 27 25 - 30
Quaï trçnh laìm saûch bàòng DEA våïi näöng âäü 25 - 27% âæåüc æïng duûng khi aïp suáút riãng
pháön cuía khê acide laì 0.2 MPa vaì låïn hån.
*Æu âiãøm cuía quaï trçnh:
- Baío âaím laìm saûch triãût âãø khê khoíi H2S vaì CO2 våïi sæû coï màût cuía COS vaì CS2 (do
saín pháøm phaín æïng cuía DEA våïi COS vaì CS2 bë thuíy phán trong quaï trçnh taïi sinh dung mäi
âãún CO2 vaì H2S).
- Dung dëch DEA bãön vãö màût hoïa hoüc trong âiãöu kiãûn cuía quaï trçnh, coï aïp suáút håi
baîo hoìa tháúp nãn máút maït êt hån so våïi MEA; cäng nghãû vaì thiãút bë âån giaín, bãön nãúu váûn
haình âuïng hãû thäúng.
- Khê acide loaûi boí âæåüc tæì 0,3 - 0,35 (mol/molDEA). Sæû háúp thuû diãùn ra åí nhiãût âäü 10
- 20oC cao hån trong quaï trçnh MEA nãn cho pheïp loaûi træì sæû taûo boüt maînh liãût cuía dung
dëch khi laìm saûch khê coï näöng âäü caïc hydrocarbone nàûng cao (hoàûc coï hydrocarbone loíng
trong dung dëch).
- Saín pháøm phán huíy cuía DEA coï tênh àn moìn êt hån so våïi saín pháøm phán huíy
MEA.
*Nhæåüc âiãøm cuía quaï trçnh:
- Khaí nàng háúp thuû cuía dung mäi tháúp do noï laì amine báûc 2 nãn coï aïi læûc våïi H2S vaì
CO2 nho,í nháút laì våïi doìng khê nguyãn liãûu coï aïp suáút tháúp, læu læåüng riãng cuía cháút háúp thuû
cao vaì chi phê váûn haình låïn.
TS. Nguyễn Thanh Sơn
- 20
Quá trình xử lý khí acide trong nhà máy lọc dầu
- Mäüt säú taûp cháút chæïa trong khê nguyãn liãûu (HCN...) tæång taïc våïi dung mäi taûo
thaình caïc håüp cháút khäng taïi sinh âæåüc; khaí nàng háúp thuû caïc mercaptane vaì caïc håüp cháút
hæîu cå chæïa læu huyình khaïc tháúp.
-Trong træåìng håüp aïp suáút quaï tháúp vaì thåìi gian læu loíng trãn âéa khoaíng 2 giáy thç
DEA seî háúp thuû choün loüc H2S nhæ váûy seî coï mäüt læåüng CO2 âaïng kãø ra ngoaìi theo khê saín
pháøm.
Baíng 1.7 So saïnh dung dëch MEA vaì DEA
Dung dëch MEA Dung dëch DEA
• Näöng âäü sæí duûng nhoí do àn moìn • Näöng âäü trong dung mäi nhiãöu hån MEA do
thiãút bë. DEA êt àn moìn hån.
• Khäúi læåüng phán tæí tháúp nãn læåüng • Mæïc âäü xæí lyï khê acide tháúp hån so våïi MEA
cáúu tæí hoaût âäüng trãn m3 dung mäi • Täøn tháút do bay håi tháúp
•
cao hån DEA Khaí nàng chäúng taûo boüt täút hån
• Khaí nàng háúp thuû caïc cáúu tæí nheû cao • Dãù hoaìn nguyãn hån so våïi MEA
hån so våïi DEA
• Âäü saûch cuía khê âaî xæí lyï cao hån
Nhæ váûy, DEA khàõc phuûc caïc nhæåüc âiãøm cuía MEA. Do váûy, DEA âæåüc sæí duûng
räüng raîi âãø khæí acide cho caïc loaûi khê tæû nhiãn, âàûc biãût laì caïc loaûi khê coï näöng âäü H2S = 9-
25% khäúi læåüng.
2.3.3 XÆÍ LYÏ BÀÒNG DIPA
Dung mäi âæåüc duìng laì dung dëch næåïc DIPA våïi näöng âäü tæång âäúi cao 30 - 40%.
Nhåì dung mäi naìy, viãûc laìm saûch triãût âãø khê khoíi H2S (âãún 1.5mg/m3) âæåüc baío âaím. DIPA
coï thãø âäöng thåìi laìm saûch khê khoíi CO2, COS vaì RSR. Hoaût tênh cuía DIPA theo CO2 tháúp
hån so våïi dung dëch MEA nãn âäü choün loüc cuía DIPA âäúi våïi CO2 tháúp hån so våïi MEA.
TS. Nguyễn Thanh Sơn
nguon tai.lieu . vn