Xem mẫu
- Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính công Bài giảng 03
2005-2006 Các chính sách chi chuyển nhượng của chính phủ
CAÙC CHÍNH SAÙCH CHI CHUYEÅN
NHÖÔÏNG CUÛA CHÍNH PHUÛ
JAY K. ROSENGARD
TRÖÔØNG CHÍNH PHUÛ
KENNEDY, ÑAÏI HOÏC HARVARD
1
CAÙC CHÍNH SAÙCH CHI CHUYEÅN
NHÖÔÏNG CHÍNH PHUÛ TAÏI VIEÄT NAM
• Ba chöùc naêng kinh teá cuûa chính phuû
– OÅn ñònh
– Phaân boå
– Phaân phoái
• Vai troø taùi phaân phoái cuûa chi tieâu nhaø nöôùc
– Töø caáp chính quyeàn cao hôn xuoáng caáp thaáp hôn
– Chi tieâu taùi phaân phoái theo ngaønh
– Chi tieâu taùi phaân phoái theo ñòa phöông
2
– Chi tieâu taùi phaân phoái theo hoä gia ñình vaø caù nhaân
Jay K. Rosengard 1
- Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính công Bài giảng 03
2005-2006 Các chính sách chi chuyển nhượng của chính phủ
CHI TIEÂU TAÙI PHAÂN PHOÁI THEO NGAØNH
Toång chi tieâu xaõ hoäi cuûa nhaø nöôùc hieän nay ñöôïc phaân phoái coâng
baèng hôn so vôùi chi tieâu hoä gia ñình
Coâng taùc ñònh höôùng muïc tieâu ñaõ caûi thieän theo thôøi gian
Nhöõng thaùch thöùc trong chi tieâu y teá
– Caùc hình thöùc mieãn thu phí khoâng thuaän tieän cho ngöôøi ngheøo
– Öu tieân chöông trình chöõa beänh laø khoâng coâng baèng
– Baûo hieåm khoâng bao phuû heát ngöôøi ngheøo
Nhöõng thaùch thöùc trong chi tieâu giaùo duïc
– Caùc hình thöùc mieãn thu phí khoâng thuaän tieän vôùi ngöôøi ngheøo
– Giaùo duïc ñaïi hoïc chæ daønh cho nhöõng ai coù khaû naêng ñoùng tieàn
– Phaân boå baát coâng giöõa caùc tænh
Taùc ñoäng cuûa chi tieâu taïi caùc ngaønh khaùc
Taùc ñoäng cuûa tình traïng baát coâng giöõa caùc vuøng 3
CHI TIEÂU TAÙI PHAÂN PHOÁI THEO ÑÒA PHÖÔNG
• Taùi phaân phoái döôùi hình thöùc chi chuyeån nhöôïng tieàn maët cho caùc
tænh ngheøo hôn
• Naêm 1998, ít nhaát coù 41 tænh nhaän ñöôïc chi chuyeån nhöôïng baèng
tieàn maët
• Chi tieâu theo ñaàu ngöôøi cuûa tænh ñöôïc phaân phoái coâng baèng hôn
giöõa caùc tænh so vôùi soá thu ngaân saùch theo ñaàu ngöôøi cuûa tænh
• Töø naêm 1994 ñeán 1998, chi tieâu voán theo ñaàu ngöôøi caáp tænh ñöôïc
phaân boå coâng baèng hôn giöõa caùc tænh
• Vaãn coøn choã ñeå caûi thieän vieäc ñònh höôùng chi chuyeån nhöôïng
– Caùc tænh giaøu vaãn chi theo ñaàu ngöôøi nhieàu hôn so vôùi caùc tænh
ngheøo
– Quy moâ cuûa chuyeån giao tieàn maët coù moái töông quan yeáu vôùi
ñoä saâu vaø tæ leä ngheøo
4
Jay K. Rosengard 2
- Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính công Bài giảng 03
2005-2006 Các chính sách chi chuyển nhượng của chính phủ
CHI TIEÂU TAÙI PHAÂN PHOÁI THEO HOÄ GIA ÑÌNH
VAØ CAÙ NHAÂN
• Taùi phaân phoái baèng caùch taøi trôï cho maïng löôùi an sinh xaõ hoäi
• Muïc ñích laø nhaèm giaûm bôùt caùc taùc ñoäng tieâu cöïc (baûo hieåm xaõ hoäi)
vaø caûi thieän ñieàu kieän kinh teá (hoã trôï xaõ hoäi) cho caùc coâng daân deã bò
toån thöông nhaát trong xaõ hoäi
• Bao goàm chi chuyeån nhöôïng tieàn maët vaø hieän vaät, trôï giaù, coâng
trình coâng coäng, caùc chöông trình thu nhaäp döïa treân tín duïng, baûo
hieåm y teá, vaø caùc chöông trình löông höu
– Quyõ döï phoøng cöùu trôï thaûm hoïa vaø naïn ñoùi tröôùc thu hoaïch
– Quyõ hoã trôï xaõ hoäi ñeå cöùu trôï thöôøng xuyeân
– Chöông trình xoùa ñoùi vaø giaûm ngheøo
– Chöông trình muïc tieâu quoác gia veà vieäc laøm
– Chöông trình baûo hieåm xaõ hoäi Vieät Nam
– Chöông trình baûo hieåm y teá Vieät Nam
5
Caùc caâu hoûi chính saùch chuû yeáu
• Caùc chöông trình phuùc lôïi coù taùc ñoäng ngöôïc khoâng?
Coù khuyeán khích moïi ngöôøi laøm vieäc khoâng?
• Caùc chöông phuùc lôïi coù taïo neân söï leä thuoäc hay
khoâng? Laøm theá naøo ñeå coù theå chuyeån ngöôøi ta töø
höôûng phuùc lôïi sang laøm vieäc?
• Chuùng ta laøm theá naøo ñeå caân baèng giöõa coâng baèng xaõ
hoäi vôùi hieäu quaû kinh teá? Chuùng ta laøm theá naøo ñeå haøi
hoøa giöõa cöùu trôï ngaén haïn vôùi töï löïc caùnh sinh trong
daøi haïn?
• Ñaâu laø nhöõng nguyeân taéc choïn loïc phuø hôïp, möùc ñoä
lôïi ích, vaø nhöõng ñieàu chænh ñoái vôùi caùc khaùc bieät
giöõa ñòa phöông?
6
Jay K. Rosengard 3
- Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính công Bài giảng 03
2005-2006 Các chính sách chi chuyển nhượng của chính phủ
Caûi toå phuùc lôïi taïi Hoa Kyø
7
Chi tieâu baûo veä xaõ hội ôû Myõ:
Baûo hieåm xaõ hoäi
• Caùc chöông trình chính: an sinh xaõ hoäi,
chaêm soùc y teá, vaø baûo hieåm thaát nghieäp
• Taøi trôï thoâng qua khaáu tröø tieàn löông
• Chuù troïng vaøo an ninh thu nhaäp
• 72,8% toång chi tieâu baûo veä xaõ hoäi (2004)
• 53,3% toång ngaân saùch lieân bang (2004)
8
Jay K. Rosengard 4
- Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính công Bài giảng 03
2005-2006 Các chính sách chi chuyển nhượng của chính phủ
USA 2004 Social Insurance Expenditures
$45.0b (6%)
$269.4b (33%)
$495.5b (61%)
Social Security Medicare Unemployment Compensation
9
Chi tieâu baûo veä xaõ hội ôû Myõ: maïng löôùi an
sinh xaõ hoäi
• Caùc chöông trình chính: Thu nhaäp ñaûm baûo boå sung,
Hoã trôï y teá, Hoã trôï taïm thôøi nhöõng gia ñình coù nhu caàu,
Tem phieáu thöïc phaåm, Quyõ chöùng chæ nhaø ôû, Tín duïng
thueá thu nhaäp ñöôïc höôûng.
• Taøi trôï qua phaân boå ngaân saùch, ña phoøng ban
• Lôïi ích treân cô sôû nhu caàu (mean tested: xaùc ñònh đñiều
kiện kinh tế goàm thu nhaäp vaø taøi saûn)
• Caùc chieán löôïc bao phuû toaøn daân, chuù troïng vaøo giaûm
ngheøo
• 27,2% toång chi tieâu baûo veä xaõ hoäi (2004)
• 13,2% toång ngaân saùch lieân bang (2004)
• TANF chieám 5,9% maïng löôùi an sinh xaõ hoäi, 1,6% quỹ
baûo veä xaõ hoäi, 0,8% toång ngaân saùch (2004)
10
Jay K. Rosengard 5
- Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính công Bài giảng 03
2005-2006 Các chính sách chi chuyển nhượng của chính phủ
USA 2004 Social Safety Net Expenditures
Supplemental Security
Income
$33.1b (11%) $31.2b (10%)
Medicaid
$16.4b (5%)
Temporary Assistance
$27.4b (9%)
for Needy Families
Food Stamp Program
$17.7b (6%)
Housing Certificate Fund
$176.2b (58%)
Earned Income Tax
Credit
11
Caûi toå phuùc lôïi taïi Hoa Kyø: Caùc
nguyeân nhaân
• Taïo ra caùc bieän phaùp khuyeán khích tích cöïc ñeå
taùi tham gia vaøo löïc löôïng lao ñoäng taïo ra cuûa
caûi
• Keát thuùc vaán ñeà “troùi buoäc phuùc lôïi” (welfare
lock) vôùi caùc quy taéc keát thuùc töï ñoäng
• Ngoä nhaän veà thaâm huït lieân bang
• Thay ñoåi ñoái vôùi caùc khuynh höôùng haønh vi trong
nhöõng naêm 1960 vaø 1970
12
Jay K. Rosengard 6
- Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright Tài chính công Bài giảng 03
2005-2006 Các chính sách chi chuyển nhượng của chính phủ
Caûi toå phuùc lôïi taïi Hoa Kyø:
Nhöõng thay ñoåi
• “Ñöa tay leân, khoâng phaûi chìa tay ra”
• Ñoái öùng Khoaùn ngaân saùch (Block grant:
khoaùn chi)
• Phuùc lôïi-ñeán-vieäc laøm, phuùc lôïi töø lao ñoäng coâng
ích (workfare)
• Lieân tuïc kieåm tra thu nhaäp
• Tín duïng thueá thu nhaäp ñöôïc höôûng
• Tieàn maët Hoã trôï baèng hieän vaät
• AFDC (1935) TANF (1996)
13
Caûi toå phuùc lôïi taïi Hoa Kyø: Caùc
vaán ñeà
• Quan heä töông quan so vôùi quan heä nhaân quaû
– Giaûm danh saùch ngöôøi höôûng phuùc lôïi do chính saùch
môùi hay buøng noå kinh teá?
• Hieän vaät so vôùi tieàn maët
– Coâng taùc ñònh höôùng muïc tieâu hoã trôï toát hôn hay toán
keùm vaø mang tính gia tröôûng?
• Söû duïng caùc khoaûn chi chuyeån nhöôïng tuøy nghi
(non-entitlement)
– Giuùp ñôõ nhieàu ngöôøi moãi ngöôøi moät ít hay giuùp ñôõ
nhieàu cho moät vaøi ngöôøi?
14
Jay K. Rosengard 7
nguon tai.lieu . vn