Xem mẫu

  1. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao CHIEÁN LÖÔÏC TRONG MOÂI TRÖÔØNG TOAØN CAÀU I. LÔÏI ÍCH TÖØ MÔÛ ROÄNG TOAØN CAÀU: Ñoái vôùi caùc coâng ty trong ñieàu kieän toaøn caàu hoaù ñang dieãn ra maïnh meû treân toaøn theá giôùi hieän nay, vieäc toaøn caàu khoâng coøn laø moät löïa choïn nöõa maø laø moät taát yeáu. Môû roäng toaøn caàu mang nhieàu lôò ích to lôùn cho coâng ty , giuùp coâng ty khai thaùc vaø phaùt trieån lôïi theá caïnh tranh cuûa mình. Nhöõng lôïi ích ñoù taäp trung vaøo 3 vaán ñeà cô baûn sau: - Thu khoaûng lôïi lôùn hôn töø söï khaùc bieät veà kyû naêng hoaëc caïnh tranh ñaëc bieät (core competencies). - Nhaän ra kinh teá vuøng baèng söï phaân taùn taïo giaù trò cho nhöõng ñòa phöông maø coâng ty coù theå thöïc hieän hieäu quaû nhaát. - Nhaän ra kinh teá ñöôøng cong kinh nghieäm ñeå giaûm chi phí cuûa vieäc taïo giaù trò. 1. Chuyeån caïnh tranh ñoäc quyeàn: (transfering core competencies) Caïnh tranh ñoäc quyeàn (hay coøn goïi laø caïnh tranh haït nhaân) laø nhöõng kyõ naêng beân trong cuûa coâng ty maø ñoái thuû caïnh tranh khoâng theå deã daøng naém baét hoaëc baét chöôùc ñöôïc, bao goàm caùc hoaït ñoäng saûn xuaát, marketing, R&D, nguoàn nhaân löïc, quaûn trò chung,…nhöõng kyõ naêng naøy laø neàn taûng cuûa lôïi theá caïnh tranh cuûa coâng ty, chuùng khuyeán khích coâng ty giaûm chi phí cuûa vieäc taïo giaù trò vaø/hoaëc laøm taêng giaù trò cho saûn phaåm thoâng qua söï khaùc bieät. Ví duï: Toyota caïnh tranh ñoäc quyeàn trong saûn xuaát xe hôi, theå hieän ôû caùc yeáu toá sau: - Laø loaïi xe ít tieâu hao xaêng. - Chaát löôïng cao. - Giaù caïnh tranh, caùc hoaït ñoäng laáp raùp vôùi coâng ngheä cao hôn vaø trình ñoä quaûn lyù toát hôn so vôùi caùc coâng ty khaùc treân theá giôùi. - Lieân tuïc tung ra caùc maåu xe môùi vaøo thò tröôøng taïo ra nhieàu maåu ñeå choïn bao goàm nhöõng kieåu sang troïng. • Mc Donald’s coù caïnh tranh trong quaûn lyù kinh doanh thöùc aên nhanh. • Sony caïnh tranh haït nhaân trong lónh vöïc ñieän töû gia duïng cao caáp. Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 3
  2. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao • Nokia caïnh tranh haït nhaân trong lónh vöïc ñieän thoaïi di ñoäng. Ñoái vôùi nhöõng coâng ty nhö vaäy vôùi nhöõng kyõ naêng coù giaù trò ñoäc nhaát thöôøng nhaän ñöôïc nguoàn thu khoång loà khi ñöa nhöõng kyõ naêng naøy ra thò tröôøng nöôùc ngoaøi, nôi maø ñoái thuû caïnh tranh thieáu kyõ naêng vaø saûn phaåm töông töï. Nhö Toyota nhôø vaøo nhöõng kyõ naêng ñoäc quyeàn maø caùc haõng xe hôi khaùc khoù coù theå coù ñöôïc, Toyota ñaõ taêng raát nhieàu thò phaàn cuûa mình ôû Myõ vaø caùc nöôùc Chaâu Aâu khi môû roäng thò tröôøng sang caùc nöôùc naøy, nhaát laø vaøo cuoäc khuûng hoaûng daàu vaøo ñaàu nhöõng naêm 1980 ñaõ taïo moät nhu caàu maïnh meõ veà nhöõng loaïi xe hôi ít tieâu hao xaêng. Moät ví duï khaùc, Mc Donald’s kieám lôøi baèng vieäc ñöa haït nhaân cuûa mình vaøo vaän haønh nhaø haøng thöùc aên nhanh ñeán thò tröôøng nöôùc ngoaøi nôi maø ñoái thuû coâng ty chöa toàn taïi hoaëc thieáu nhöõng kyõ naêng töông töï vaø hieän nay coù hôn 14000 cöûa haøng treân khaép theá giôùi vôùi doanh thu treân 23 tyû USD. Ñoàng thôøi baèng lôïi theá caïnh tranh ñoäc quyeàn ñaõ cho pheùp caùc coâng ty coù theå ñònh vò thöông hieäu cuûa mình trong ñaàu oùc ngöôøi tieâu duøng. Ví duï coca cola coù nghóa laø nöôùc ngoït giaûi khaùt coù gas. Nokia coù nghóa laø ñieän thoaïi di ñoäng. Mecedes coù nghóa laø xe hôi haïng sang cao caáp,……giuùp caùc coâng ty xaây döïng söùc maïnh cho thöông hieäu cuûa hoï. 2. Nhaän bieát kinh teá vuøng: (realizing location economies) Veà lyù thuyeát 1 coâng ty nhaän ra kinh teá vuøng baèng caùch phaân taùn moãi hoaït ñoäng taïo giaù trò ñeán vuøng toái öu seõ coù lôïi theá caïnh tranh hôn laø taäp trung hoaït ñoäng taïi moät vuøng. Ñieàu naøy xuaát phaùt töø thöïc teá laø caùc quoác gia treân theá giôùi raát khaùc nhau veà kinh teá, chính trò, luaät leä vaø vaên hoaù, laøm naâng cao hay haï thaáp chi phí kinh doanh cuûa quoác gia ñoù. Vaø moãi quoác gia coøn coù lôïi theá caïnh tranh trong saûn xuaát moät saûn phaåm nhaát ñònh. Töø ñaây, caùc coâng ty ñang ñöùng tröôùc aùp löïc caïnh tranh ngaøy caøng taêng thì caàn thieát phaûi xaùc ñònh moät kinh teá hay moät quoác gia toái öu cho moãi hoaït ñoâng taïo giaù trò cuûa hoï ñeå coù theå taän duïng lôïi theá so saùnh cuûa vuøng kinh teá hai quoác gia naøy. Vaø chæ coù môû roäng toaøn caàu thì caùc coâng ty môùi coù theå khai thaùc ñöôïc lôïi theá ñoù. Vieäc ñöa hoaït ñoäng taïo giaù trò cuûa coâng ty vaøo vuøng toái öu coù theà coù moät hoaëc hai taùc ñoäng, ñoù laø cho pheùp coâng ty löïa choïn nôi saûn xuaát xoù chi phí thaáp nhaát giuùp coâng ty ñaït vò theá chi phí thaáp, hoaëc /vaø khuyeán khích coâng ty taïo saûn phaåm khaùc bieät so vôùi ñoái thuû caïnh tranh . Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 4
  3. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao Ví duï: Nike saûn xuaát giaøy ôû Trung Quoác, Vieät Nam nôi coù chi phí nhaân coâng thaáp nhieàu so vôùi Myõ, do vaäy saûn phaåm phaàn lôùn ñöôïc saûn xuaát ôû Trung Quoác vaø sau ñoù baùn laïi thò tröôøng Myõ. Coøn ñoái vôùi Clear Vision moät coâng ty saûn xuaát kính ñeo maét cuûa Myõ, ñaõ di chuyeån hoaït ñoäng saûn xuaát ra nöôùc ngoaøi, ñaàu tieân laø ñeán Hongkong vaø sau ñoù laø Trung Quoác ñeå naém lôò theá lao ñoïâng thaáp theo ñoù giaù trò taïo chi phí thaáp. Cuøng luùc ñoù, coâng ty cuõng chuyeån moät vaøi hoaït ñoâng thieát keá töø Myõ ñeán Phaùp, YÙ voán coù uy tín veà thieát keá cao caáp, nhöõng nhaø thieát keá cuûa Phaùp vaø YÙ coù theå taïo ra söï khaùc bieät veà saûn phaåm. Laøm nhö vaäy, Clear Vision hy voïng raèng coù khaû naêng caû cô caáu chi phí thaáp vaø söï khaùc bieät veà saûn phaåm ñeà nghò, söï khaùc bieät seõ cho pheùp Clear Vison tính giaù cao cho nhöõng saûn phaåm ñeà nghò. Ñeå xaùc ñònh ñöôïc nôi saûn xuaát toái öu ngöôøi ta thöôøng xem xeùt caùc yeáu toá: chi phí lao ñoäng, chi phí naêng löôïng, cô sôû haï taàng( trình ñoä cuûa löïc löôïng lao ñoäng , ñöôøng xaù…), moâi tröôøng chính trò, chi phí vaän chuyeån, haøng raøo thöông maïi… Ví duï: Caùc coâng ty Chaâu AÙ chuyeån saûn xuaát cuûa hoï sang Mexico, vì Mexico coù 3 lôïi theá khaùc bieät so vôùi nhieàu quoác gia Chaâu AÙ veá kinh vuøng cho hoaït ñoäng taïo ra giaù trò cuûa hoï:Thöù nhaát, Mexico coù möùc löông thaáp hôn nhieàu so vôùi Nam Trieàu Tieân, Hong Kong, Ñaøi Loan, Singapo.. Vì vaäy, Mexico trôû thaønh ñích nhaém ñaàu tieân cho nhöõng saûn xuaát caàn nhieàu lao ñoäng. Thöù hai, Mexico gaàn vôùi thò tröôøng Myõ neân seõ giaûm chi phí vaän chuyeån. Ñieàu naøy ñaëc bieät ñuùng vôùi saûn phaåm coù troïng löôïng lôùn(xe hôi). Thöù ba, hieäp ñònh maäu dòch töï do Baéc Myõ ñaõ xoaù boû haøng raøo thöông maïi giöõa Mexico giöõa Myõ vaø Canada. Do ñoù ñaõ laøm taêng söùc haáp daãn cuûa Mexico nhö laø moät ñòa ñieåm saûn xuaát cho thò tröôøng Baéc Myõ. Keát quaû cuûa söï nhaän bieát kinh teá vuøng cuõng ñaõ cho pheùp caùc coâng ty taïo ra moät lieân maït toaøn caàu veà hoaït ñoäng taïo giaù trò, töùc laø caùc giai ñoaïn khaùc nhau cuûa hoaït ñoäng taïo giaù trò seõ ñöôïc phaân taùn ñeán nhöõng ñòa ñieåm treân toaøn caàu ñeå toái ña hoaù giaù trò gia taêng. Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 5
  4. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao Ví duï: Tröôøng hôïp cuûa General Motor: saûn phaåm ñöôïc baùn ôû Myõ, thieát keá ôû Ñöùc, linh kieän chuû choát saûn xuaát ôû Nhaät, Ñaøi Loan vaø Singapor, laép raùp ôû Haøn Quoác vaø chieán löôïc quaûng caùo ñöôïc theå hieän ôû Anh. Xe hôi ñöôïc thieát keá ôû Ñöùc vì nhaø thieát keá cuûa coâng ty con ôû Ñöùc coù kyõ naêng thích hôïp ñoái vôùi nhöõng coâng vieäc baèng tay. Linh kieän ñöôïc saûn xuaát ôû Nhaät, Ñaøi Loan vaø Singapor vì ñieàu kieän caùc yeáu toá saûn xuaát thích hôïp: chi phí thaáp, lao ñoäng coù kyõ naêng. Xe hôi ñöôïc laép raùp taïi Haøn Quoác vì chi phí lao ñoäng thaáp neân chi phí laép raùp cuõng giaûm theo. Cuoái cuøng chieán dòch quaûng caùo ñöôïc theå hieän ôû Anh vì ñaïi lyù quaûng caùo ôû ñaây ñaëc bieät coù khaû naêng taïo chieán dòch quaûng caùo giuùp baùn xe. Ñieàu naøy ñoàng nhaát vôùi yeâu caàu cuûa General Motor ñeå toái ña hoaù giaù trò gia taêng. 3. Nhaän bieát kinh teá ñöôøng cong kinh nghieäm: (realizing experience curve economies) Ñöôøng cong kinh nghieäm neâu ra söï giaûm coù heä thoáng trong chi phí saûn xuaát xaûy ra trong chu kyø soáng cuûa saûn phaåm. Chi phí saûn xuaát saûn phaåm seõ giaûm do moät vaøi ñaëc tính ôû moãi laàn saûn löôïng taêng gaáp ñoâi. Do ñoù, ñöôøng cong kinh nghieäm theå hieän cho moái lieân heä giöõa chi phí saûn xuaát vaø saûn löôïng, ñöôïc minh hoïa ôû hình döôùi ñaây: Chi phí cuûa saûn phaåm x coâng ty B x coâng ty A Saûn löôïng tích luõy Hình 1: Ñöôøng cong kinh nghieäm Moái lieân heä ñöôøng cong kinh nghieäm naøy ñöôïc giaûi thích bôûi hai yeáu toá : taùc ñoäng hoïc taäp vaø qui moâ kinh teá. @ Taùc ñoäng hoïc taäp:( learning effects) : taùc ñoäng hoïc taäp giuùp tieát kieäm chi phí. Ví duï, hoïc baèng caùch laäp laïi caùch thöïc Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 6
  5. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao hieän nhieäm vuï nhö theá naøo ñeå coù hieäu quaû hôn (nhö laép raùp maùy bay). Naêng suaát lao ñoäng seõ taêng theo thôøi gian khi caù nhaân hoïc caùch thöïc hieän nhieäm vuï rieâng bieät moät caùch coù hieäu quaû nhaát. Ñoàng thôøi vôùi cô sôû saûn xuaát môùi, ban quaûn trò seõ hoïc caùch quaûn lyù hoaït ñoäng môùi hieäu quaû hôn theo thôøi gian. Vì vaäy, chi phí saûn xuaát seõ giaûm theo naêng suaát lao ñoäng taêng vaø caùch quaûn lyù môùi coù hieäu quaû hôn. Tuy nhieân, taùc ñoäng hoïc taäp chæ toàn taïi moät thôøi gian, khi baét ñaàu moät qui trình môùi vaø seõ döøng laïi sau hai, ba naêm. Vaäy thì taïi sao ñöôøng cong kinh nghieäm vaãn coù theå tieáp tuïc ñöôïc giaûm xuoáng ?. Ñieàu naøy seõ ñöôïc giaûi thích döïa vaøo taùc ñoäng cuûa qui moâ kinh teá. @ Qui moâ kinh teá: (economies of scale): qui moâ kinh teá cho thaáy chi phí cho moät ñôn vò saûn phaåm seõ giaûm bôûi soá löôïng saûn xuaát lôùn. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän roõ nhaát trong vieäc phaân chia ñònh phí cho moät löôïng lôùn saûn phaåm. Chi phí coá ñònh bao goàm : chi phí thaønh laäp nhaø maùy saûn xuaát, chi phí ñaàu tö vaøo phaùt trieån saûn phaåm, … vaø chuùng thì raát ñaùng keå. Chaúng haïn, ñeå phaùt trieån moät loaïi thuoác môùi, caùc coâng ty döôïc phaåm Myõ phaûi ñaàu tö khoaûng 250 trieäu USD. Do ñoù, moät caùch duy nhaát ñeå buø ñaép cho nhöõng chi phí coá ñònh cao nhö vaäy, coâng ty phaûi baùn saûn phaãm treân toaøn caàu ñeå giaûm chi phí cho moät ñôn vò saûn phaåm khi baùn ñöôïc vôùi soá löôïng lôùn. Hoaëc ñoái vôùi caùc nhaø cheá taïo maùy bay, hoï caàn phaûi toaøn caàu hoùa thò tröôøng ñeå buø ñaép ñöôïc möùc chi phí khoång loà nhieàu tyû USD khi ñöa ra moät loaïi maùy bay môùi. Toùm laïi, qui moâ kinh teá cho thaáp doanh thu caøng taêng, chi phí coá ñònh ñöôïc phaân taùn nhanh vaø chi phí cho moät ñôn vò saûn phaåm seõ giaûm. Do ñoù, thò tröôøng toaøn caàu laø ñieàu kieän ñeå coâng ty ñaït ñöôïc lôïi theá nhôø qui moâ. Ví duï, thò tröôøng roäng lôùn toaøn caàu ñaõ giuùp caùc nhaø saûn xuaát haøng ñieän töû Nhaät Baûn, nhö NEC Corp., ñaït ñöôïc öu theá veà chi phí nhôø vaøo saûn xuaát moät khoái löôïng lôùn saûn phaåm vôùi giaù thaønh thaáp. Töø ñoù hoï chieám lónh ñöôïc thò tröôøng toaøn caàu, vaø vôùi thò tröôøng roäng lôùn nhö vaäy laïi giuùp coâng ty giaûm chi phí,… Cöù nhö vaäy, vò theá caïnh tranh ñöôïc cuûng coá vaø coâng ty khoâng ngöøng phaùt trieån. @ YÙ nghóa ñöôøng cong kinh nghieäm: dòch chuyeån ñöôøng cong kinh nghieäm ñi xuoáng cho pheùp coâng ty giaûm chi phí cuûa vieäc taïo giaù trò ( töùc laø phaûi baùn saûn phaåm treân thò tröôøng toaøn caàu ñeå ñaït doanh thu cao). Coâng ty maø dòch chuyeån ñöôøng cong kinh nghieäm xuoáng nhanh choùng seõ coù lôïi theá caïnh tranh ñoái vôùi ñoái thuû. Vì vaäy coâng ty A trong ñoà thò treân, vì coù ñöôøng cong kinh nghieäm dòch chuyeån xuoáng nhieàu hôn neân coù lôïi theá Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 7
  6. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao chi phí hôn coâng ty B. Vôùi ñöôøng cong kinh nghieäm toát nhö vaäy, coâng ty A coù theå ñònh giaù nhaèm thu lôïi trong khi coâng ty B vôùi ñöôøng cong kinh nghieäm dòch chuyeån leân phaûi chòu loã. II. AÙp löïc giaûm chi phí vaø yeâu caàu ñòa phöông: Trong neàn kinh teá hieän nay, caïnh tranh giöõa caùc coâng ty laø raát gay gaét nhaát laø caùc coâng ty caïnh tranh treân thò tröôøng theá giôùi. Caùc coâng ty caïnh tranh treân thò tröôøng toaøn caàu phaûi ñoái maët vôùi hai aùp löïc caïnh tranh lôùn, ñoù laø: Aùp löïc giaûm chi phí vaø ñaùp öùng yeâu caàu ñòa phöông. Nhöõng aùp löïc caïnh tranh naøy ñaët ra maâu thuaãn nhu caàu cho moät coâng ty. Ñaùp öùng laïi aùp löïc giaûm phí yeâu caàu moät coâng ty phaûi ñaët hoaït ñoäng saûn xuaát ôû nôi coù chi phí thaáp nhaát treân theá giôùi. Ngöôïc laïi ñaùp öùng aùp löïc yeâu caàu cuûa ñòa phöông coâng ty coù theå taïo söï khaùc bieät saûn phaåm ñeà nghò vaø chieán löôïc marketing töø quoác gia naøy sang quoác gia khaùc ñeå laøm phuø hôïp vôùi nhu caàu ña daïng xuaát hieän töø söï khaùc nhau giöõa caùc quoác gia veà khaåu vò, sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng, thoùi quen kinh doanh, keânh phaân phoái, ñieàu kieän caïnh tranh vaø chính saùch cuûa chính phuû. Bôûi vì saûn phaåm tuyø bieán theo nhu caàu khaùch haøng ñöa ra yeâu caàu khaùc nhau cuûa quoác gia coù theå lieân quan ñeán söï sao cheùp vaø thieáu tieâu chuaån saûn xuaát, ñieàu naøy seõ laøm taêng chi phí. 1. AÙp löïc giaûm chi phí: Kinh doanh quoác teá laøm gia taêng aùp löïc giaûm phí, ñeå ñaùp öùng cho aùp löïc giaûm phí moät coâng ty seõ coá gaéng giaûm chi phí cuûa vieäc taïo giaù trò baèng caùch saûn xuaát vôùi soá löôïng lôùn saûn phaåm tieâu chuaån taïi ñòa ñieåm toái öu treân theá giôùi ñeå coá gaéng nhaän ra kinh teá ñöôøng cong kinh nghieäm vaø kinh teá vuøng. AÙp löïc giaûm chi phí theå hieän roõ nhaát trong ngaønh coâng nghieäp saûn xuaát saûn phaåm tieâu duøng phuïc vuï cho nhu caàu toaøn caàu, töùc laø khaåu vò vaø sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng trong caùc quoác gia khaùc nhau thì töông töï nhau. Khi ñoù yeáu toá gía caû seõ laø vuõ khí caïnh tranh chuû yeáu cuûa caùc coâng ty. Ví duï nhö caùc saûn phaåm tieâu duøng thoâng thöôøng nhö hoaù chaát, ñöôøng, daàu khí, theùp…vaø nhieàu saûn phaåm coâng nghieäp vaø tieâu duøng khaùc nhö maùy tính caù nhaân, chip baùn daãn, maøn hình tinh theå loûng. Do ñoù aùp löïc giaûm chi phí laø raát lôùn ñeå caùc coâng ty coù theå caïnh tranh treân moâi tröôøng toaøn caàu. Aùp löïc giaûm chi phí cuõng taäp trung vaøo ngaønh coâng nghieäp saûn xuaát baùn xe hôi. Voû xe cuõng laø haøng tieâu duøng maø söï khaùc nhau vaø giaù caû laø vuõ khí caïnh tranh chuû yeáu. Nhöõng ngöôøi mua voû xe thöôøng laø caùc coâng ty saûn xuaát xe hôi, ñang Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 8
  7. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao phaûi ñoái ñaàu vôùi aùp löïc giaûm phí vì vaäy hoï yeâu caàu giaù voû xe phaûi thaáp. Ñaùp öùng yeâu caàu naøy caùc coâng ty saûn xuaát voû xe hôi phaûi coá gaéng giaûm chi phí saûn xuaát cuûa hoï, baèng caùch di chuyeån cô sôû saûn xuaát ñeán nôi chi phí thaáp nhaát vaø tieâu chuaån hoaù saûn phaåm ñeà nghò treân toaøn caàu ñeå nhaän ra kinh teá ñöôøng cong kinh nghieäm. 2. AÙp löïc ñoái vôùi yeâu caàu cuûa ñòa phöông: Moät soá aùp löïc veà söï ñaùp öùng ñoái vôùi yeâu caàu ñòa phöông : - Söï khaùc nhau veà khaåu vò vaø sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng. - Söï khaùc nhau veà cô sôû haï taàng vaø thöïc haønh kinh doanh. - Söï khaùc nhau veà keânh phaân phoái. - Nhu caàu chính phuû nöôùc sôû taïi. a. Söï khaùc nhau veà khaåu vò vaø sôû thích ngöôøi tieâu duøng: Aùp löïc maïnh cho ñaùp öùng yeâu caàu ñòa phöông xuaát hieän khi sôû thích vaø nhu caàu ngöôøi tieâu duøng khaùc nhau roõ reät giöõa caùc quoác gia vì nhöõng lyù do veà vaên hoùa vaø lòch söû. Trong nhöõng tröôøng hôïp nhö vaäy, saûn phaåm vaø/hoaëc thoâng tin marketing phaûi ñöôïc tuøy bieán ñeå haáp daãn khaåu vò vaø sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng. Chính vì vaäy, taïo ra aùp löïc chuyeån giao chuùc naêng saûn xuaát vaø marketing cho coâng ty con ôû quoác gia ñoù. Ví duï: Loaïi baùnh hamburger cuûa Mc Donald’s khi ñöôïc baùn ôû nhöõng nöôùc coù daân cö chuû yeáu theo Hoài giaùo thì thòt boø ñöôïc thay baèng thòt cöøu. b. Söï khaùc nhau veà cô sôû haï taàng vaø thöïc haønh kinh doanh: AÙp löïc ñaùp öùng ñòa phöông cuõng xuaát hieän khi coù söï khaùc nhau veà cô sôû haï taàng hoaêc/vaø thöïc tieãn kinh doanh giöõa caùc quoác gia. Do ñoù, ñeå laøm cho saûn phaåm thích hôïp, coâng ty caàn thieát phaûi giao chöùc naêng cheá taïo vaø saûn xuaát cho coâng ty con ôû nöôùc ngoaøi. Nhöõng thieát bò ñieän töû tieâu duøng phaûi ñöôïc bieán ñoåi phuø hôïp vôùi cô sôû haï taàng cuûa quoác gia ñoù.Ví duï, heä thoáng ñieän tieâu duøng Baéc Myõ döïa treân 110V. trong khi ñoù moät vaøi quoác gia ôû chaâu Aâu laø heä thoáng 240V. Do ñoù, khi saûn xuaát caùc thieát bò ñieän tieâu duøng, coâng ty caàn phaûi chuù yù ñeán caùc thoâng soá kyõ thuaät naøy ñeà saûn xuaát cho phuø hôïp. Thöïc haønh kinh doanh ôû caùc quoác gia cuõng khaùc nhau. Ví duï, ngöôøi Singapore laùi xe hôi beân leà traùi, neân tay laùi cuûa xe phaûi ñöôïc thieát keá ôù vò trí beân phaûi. Tuy nhieân, ôû Vieät Nam, Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 9
  8. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao ngöôøi daân laùi xe beân leà phaûi, do vaäy tay laùi phaûi thieát keá ôû beân traùi. c. Söï khaùc nhau veà keânh phaân phoái: Chieán löôïc marketing cuûa moät coâng ty coù theå khaùc nhau veà keânh phaân phoái giöõa caùc quoác gia. Ñieàu naøy coù theå caàn thieát ñeå giao chöùc naêng marketing cho coâng ty con ôû nöôùc ngoaøi. Ví duï: Thò tröôøng baùn leû cuûa Nhaät khoù xaâm nhaäp do haøng traêm qui ñònh aùp ñaët nhaèm haïn cheá söï canh tranh cuûa nöôùc ngoaøi. Do ñoù nhaø baùn leû Amway –nhaø baùn leû khaù thaønh coâng taïi Nhaät, ñaõ tìm ra con ñöôøng phaù vôû nhöõng caûn trôû vaø heä thoáng phaân phoái taïi Nhaät,ñoù laø baùn haøng tröïc tieáp – ngoaøi vieäc ñi ñeán töøng nhaø, nhaân vieân baùn haøng cuûa Amway coøn laøm vieäc thoâng qua heä thoáng gia ñình, baïn beø. Chieán löôïc naøy mang laïi hieäu quaû taïi thò tröôøng Nhaät bôûi ñoái vôùi nhöõng ngöôøi quen bieát hoï khoù coù theå töø choái mua. d. Nhu caàu cuûa chính quyeàn chuû nhaø: Nhöõng ñe doaï baûo hoä, quoác höõu hoaù, qui ñònh noâi dung cuûa ñòa phöông veà caùc chính saùch nhö söùc khoeû, moâi tröôøng… Taát caû laøm cho kinh doanh quoác teá coù tính chaát ñòa phöông. Global Transnatio Cao Strategy nal Strategy Aùp löïc giaû3. LÖÏA CHOÏN CHIEÁN LÖÔÏC TRONG MOÂI TRÖÔØNG TOAØN m chi CAÀU: Internation Multidomes phí tic al strategy Strategy Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 10 Thaáp AÙp löïc ñaùp öùng ñoái vôùi ñòa phöông cao
  9. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao Hình 2: Boán chieán löôïc cô baûn 1. Chieán löôïc quoác teá ( interna tional strategy): Nhöõng coâng ty aùp duïng chieán löôïc quoác teá coá gaéng taïo giaù tri baèng caùch chuyeån kyõ naêng vaø saûn phaåm coù giaù trò sang thò tröôøng nöôùc ngoaøi nôi maø ñoái thuû caïnh tranh thieáu kyõ naêng vaø nhöõng saûn phaåm ñoù. Haàu heát laø caùc coâng ty chuyeån saûn phaåm ñeà nghò phaùt trieån ôû nhaø sang thò tröôøng môùi. Hoï taäp trung phaùt trieån saûn phaåm môùi (R & D) tuy nhieân hoï cuõng coù xu höôùng thaønh laäp chöùc naêng cheá taïo vaø marketing trong moãi quoác gia chuû yeáu maø coâng ty kinh doanh. Chieán löôïc naøy chæ coù theå aùp duïng ñoái vôùi nhöõng coâng ty coù caïnh tranh haït nhaân coù giaù trò. Ñieàu naøy coù nghóa laø moät lôïi theá tuyeät ñoái trong moâi tröôøng caïnh tranh maø ñoái thuû khaùc khoâng theå saùnh baèng. Lôïi theá maø coâng ty coù ñöôïc coù theå laø chaát löôïng saûn phaåm toát hôn, dòch vuï khaùch haøng toát hôn, quaûng caùo maïnh vaø hieäu quaû hôn döïa treân nhöõng nguoàn löïc veà maët coâng ngheä, nguoàn nhaân löïc hay nhöõng yeáu toá coù tính meàm deûo nhö vaên hoaù coâng ty, hình aûønh nhaûn hieäu, naêng löïc hôïp taùc, khaû naêng thay ñoåi vaø thích öùng. Nhöng nhìn chung khi quyeát ñònh thöïc hieän chieán, coâng ty caàn daùnh giaù kyû caøng caïnh tranh haït nhaân cuûa. Chieán löôïc naøy seõ giuùp caùc coâng ty khai thaùc lôïi theá cuûa mình moät caùch toái ña do vieäc môû roäng quy moâ saûn xuaát haï thaáp giaù thaønh saûn phaåm vaø chi phí. Chieán löôïc naøy khoâng chaïy theo söï tuyø bieán saûn phaåm vaø aùp löïc chi phí cuûa thò tröôøng do ñoù vieäc aùp duïng chieán löôïc naøy chæ giôùi haïn ôø Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 11
  10. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao nhöõng saûn phaåm coù theå mang tieâu chuaån toaøn caàu. Nhö Bia, thuoác laù, myõ phaåm, thöïc phaåm… Tuy nhieân, ñeå coù theå vaän duïng moät caùch linh ñoäng khi aùp duïng chieán löôïc, caùc coâng ty coù theå thöïc hieän chieán löôïc Marketing, phaân phoái vaø bieán ñoåi saûn phaåm moät caùch cô baûn phuø hôïp vôùi thò tröôøng xaâm nhaäp Thò tröôøng bia laø moät thò tröôøng caïnh tranh raát ngay ngaét, vôùi toác ñoä phaùt trieån hai con soá haøng naêm khieán cho nhieàu nhaø saûn xuaát lieân tuïc phaûi vaän ñoäng ñeå naâng cao thò phaàn cuûa mình. Chính trong thò tröôøng naøy Heineken ñaõ coù nhöõng böôùc ñi thaønh coâng. Töø naêm 1977, Heineken baét ñaàu thöïc hieän chieán löôïc toaøn caàu, bieán thöông hieäu Heineken trôû thaønh thöông hieäu bia soá moät treân toaøn theá giôùi, vôùi truï sôû chính ñaët taïi Haø Lan, chi nhaùnh coù maët treân 170 quoác gia vôùi doanh thu haøng naêm treân 11 tyû USD. Vôùi lôïi theá veà chaát löôïng, cuøng vôùi chieán löôïc Marketing baøi baûn Heineken ñaõ deã daøng xaâm nhaäp vaøo caùc thò tröôøng khoù tính nhö chaâu aâu vaø baéc myõ. Vôùi 120 nhaø maùy ñaët taïi caùc thò tröôøng quan troïng. Vôùi chieán treân Heineken trôû thaønh moät saûn phaåm tieâu chuaån hoaù. Ông Anthony Ruys, Giám đốc điều hành Hãng Heineken cho biết, thực ra Heineken chỉ là thương hiệu nổi tiếng nhất của Hãng, chứ Hãng còn có tới gần 80 thương hiệu bia khác, mà cũng khá nổi tiếng như Amstel (ở châu Âu), Tiger ở châu Á (Heineken thành lập liên doanh với Công ty Fraser & Neave ở Singapore, sau đó với Asia Pacific Breweries để sản xuất bia Tiger, Heineken ở Singapore, Việt Nam),... Để đón đầu việc 10 quốc gia Trung Âu và Đông Âu như Ba Lan, Slovakia, Hungary... sắp gia nhập Liên minh châu Âu (EU), đầu năm nay, Heineken đã bỏ ra 1,9 tỷ euro để mua lại Hãng sản xuất bia BBAG (Áo) vì Hãng này đã có thị phần lớn ở nhiều nước trên. Cũng theo ông Anthony Ruys, thị trường bia thế giới hiện ước có trị giá tới 367 tỷ USD và vẫn có chiều hướng gia tăng và đó cũng là dấu hiệu tốt để Heineken có đất mà vùng vẫy. Beân caïnh ñoù cuõng ñaõ coù raát nhieàu coâng ty thöïc hieän thaønh coâng chieán löôïc naøy nhö Micro soft, Mc Donald’s, IBM…Nhöng Mac Donald’s laø coâng ty thöïc phaåm raát thaønh coâng trong chieán löôïc quoác teá cuûa mình. Mcdonald’s moät coâng ty thöùc aên nhanh baäc thaày laøm tieáp thò vôùi treân 7900 ñieåm baùn, coâng ty ñaõ ñieàu khieån 19% thò tröôøng thöùc aên nhanh. Doanh thu haøng naêm treân 8,7 tyû USD. Vôùi phöông chaâm “Q.S.c.&V” töùc chaát löôïng phuïc vuï saïch seõ vaø giaù trò. Ñieàu ñoù theå hieän qua vieäc choïn ñòa ñieåm moät caùch caån thaän (chuù troïng ñeán phaåm chaát, ñoàng thôøi huaán luyeän quaûn trò ñaïi hoïc Hamburger…) ñeán vieäc cung caáp chaát löôïng phuïc vuï tuyeät haûo ( Taïo moäi khoâng khí ñaàm aám, khaùch haøng coù theå mua thöùc aên moät caùch nhanh choùng vaø coù theå aên taïi choã hoaëc ñem ñi, ñaëc bieät laø dòch vuï baùn Hamberger qua xe raát Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 12
  11. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao ñöôïc khaùch haøng ñaùnh giaù cao). Mc donald’s ñaõ laøm chuû ñöôïc ngheä thuaät tieáp thò dòch vuï ñaët quyeàn kinh tieâu vaø ñoù laø moät khaû naêng caïnh tranh haït nhaân maø coâng ty ñaõ xaây döïng ñöôïc. Coâng ty ñaû söû duïng chieán löôïc quoác teá nhaèm khai thaùc heát lôïi theá trong ngaønh dòch vuï thöùc aên nhanh cuûa mình bieán Mc donald’s trôû thaønh thöông hieäu haøng ñaàu. 2. Chieán löôïc toaøn caàu: Coâng ty thöïc hieän chieán löôïc toaøn caàu taäp trung vaøo taêng lôïi nhuaän baèng caùch giaûm chi phí töø hoaït ñoäng ñöôøng cong kinh nghieäm vaø kinh teá vuøng. Ñoù laø hoï aùp duïng chieán löôïc giaûm giaù. Trong moät soá ngaønh kinh doanh, saûn löôïng caàn thieát cho lôïi theá kinh teá theo qui moâ vaø aûnh höôûng cuûa ñöôøng cong kinh nghieäm lôùn nhaát vaø khoâng theå ñaït ñöôïc trong moät nöôùc. Trong tröôøng hôïp naøy, seõ coù yù nghóa khi keát hôïp vieäc hoaït ñoäng trong nhieàu quoác gia khaùc nhau nhaèm taêng saûn löôïng vaø ñaït ñöôïc lôïi theá theo qui moâ. Moät coâng ty vôùi söï hoäi nhaäp toaøn caàu coù theå söû duïng maïng cuûa caùc xí nghieäp cuûa noù ñeå ñaït tôùi hieäu suaát chung lôùn hôn baát kyø moät ñôn vò rieâng leû naøo coù theå ñaït tôùi moät caùch ñôn leû. Vieäc söû duïng caùc chieán löôïc toaøn caàu vaø vieäc toaøn caàu hoaù caùc ngaønh ñang taêng leân do xu höôùng. Söï xuaát hieän nhöõng saûn phaåm vôùi söï chaáp nhaän toaøn caàu ñaõ vaø ñang thuùc ñaåy söï hoäi nhaäp toaøn caàu. Söï phaùt trieån cuûa vaän taûi treû hôn, ñaùng tin caäy hôn vaø caùc maïng thoâng tin toaøn caàu cuõng khuyeán khích toaøn caàu hoaù. Caùc nhaø quan saùt caïnh tranh quoác teá ngaøy nay duøng thuaät ngöõ ”laøng toaøn caàu”. Trong ñoù taát caû chuùng ta soáng gaàn guõi nhö nhöõng ngöôøi laùng gieàng vaø buoân baùn taïi cuøng caùc cöûa haøng. Söï thaønh coâng cuûa kinh doanh trong laøng toaøn caàu ñoøi hoûi caùc coâng ty phaûi hieåu bieát caùch thöùc phaùt trieån caùc chieán löôïc toaøn caàu. @. Ñoäng cô cuûa chieán löôïc toaøn caàu: Ngoaøi söï mong muoán ñaàu tö vaøo nhöõng thò tröôøng haáp daãn, coøn coù nhieàu ñoäng cô khieán doanh nghieäp choïn chieán löôïc toaøn caàu: Coù ñöôïc tieát kieäm do quy moâ: Phaân tích veà ba ngaønh saûn xuaát ôû Anh trong naêm 1970 cho thaáy keát quaû lôùn cuûa tieát kieäm do quy moâ. Ba doanh nghieäp cuûa Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 13
  12. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao Anh laø British Leyland (xe hôi), ICL (maùy tính) vaø Farranti (chaát baùn daãn) ñeàu naém vai troø thoáng trò trong thò tröôøng nöôùc Anh vaø ñoâi luùc gaáp ñoâi nhöõng ñoái thuû Hoa Kyø laø Ford, IBM vaø Texas Intruments. Tuy nhieân ba doanh nghieäp Hoa Kyø thì hoaït ñoäng toaøn caàu neân chæ chieám thò phaàn nhoû cuûa nöôùc Anh nhöng laïi coù thò phaàn raát lôùn ôû Chaâu Aâu, do ñoù thaønh tích cuûa ba doanh nghieäp Hoa Kyø tính theo tyû leä ROI ñaõ vöôït xa thaønh tích cuûa ba doanh nghieäp Anh. Tieát kieäm do quy moâ xuaát phaùt töø söï tieâu chuaån hoaù saûn phaåm. Thí duï quan nieäm veà moät chieác xe Ford cuûa theá giôùi ñaõ cho pheùp chia caùc chi phí thieát keá, saûn xuaát vaø thöû saûn phaåm cho moät cô sôû doanh soá lôùn hôn raát nhieàu (so vôùi doanh soá ôû thò tröôøng nöôùc Anh). Thí duï keå töø thaäp nieân 1950, Coca-Cola ñaõ aùp duïng moät chieán löôïc tieáp thò duy nhaát treân toaøn caàu, töø teân nhaõn ñeán coâng thöùc pha cheá, söï xeáp haïng vaø quaûng caùo, chæ coù khaùc veà bao bì vaø chaát laøm ngoït töï nhieân tuyø theo töøng quoác gia maø thoâi. Caùc teân tuoåi khaùc nhö Sminoff, Pantene Pro-V, Nike vaø Disney cuõng ñaõ tieát kieäm ñaùng keå chi phí quaûng caùo vì duøng chung moät chuû ñeà quaûng caùo ôû khaép nôi treân theá giôùi, chæ khaùc nhau ôû quy moâ ôû töøng ñòa phöông maø thoâi. Ñeå toái ña hoaù tieát kieäm do qui moâ, nhaø saûn xuaát caàn cheá taïo toaøn boä saûn phaåm ôû trong nöôùc cuûa mình. Tuy nhieân vì nhieàu lyù do, caùc doanh nghieäp thöôøng traûi vieäc saûn xuaát caùc boä phaän vaø laép raùp sau cuøng ra nhieàu nöôùc. Matshusita vôùi 150 nhaø maùy ôû 38 quoác gia, ñaõ môû ra nhöõng trung taâm xuaát khaåu ñeå coù ñöôïc nhöõng lôïi theá ôû nhöõng nöôùc coù phí haï, hieáu khaùch vaø gaàn vôùi thò tröôøng ñòa phöông, nhö theá seõ coù ñöôïc tieát kieäm do qui moâ raát lôùn. Trung taâm xuaát khaåu coù taùc duïng lôùn hôn laø vieäc laøm ra saûn phaåm, noù kieåm soaùt ñöôøng ñi cuûa saûn phaåm töø treân baûn veõ cho ñeán caàu caûng leân haøng. Trung taâm xuaát khaåu Malaysia laø moät trong nhöõng trung taâm ñaàu tieân ñaõ ñem veà ¼ doanh soá cuûa hai maët haøng maùy ñieàu hoøa vaø tivi Matsushita. Lieân keát nhaõn hieäu toaøn caàu: Nhaõn hieäu cuûa chieán löôïc toaøn caàu coù nhieàu moái lieân keát höõu ích. Ñoái vôùi ñoái thuû vaø khaùch haøng, nhaõn hieäu toaøn caàu laø bieåu töôïng cuûa söùc maïnh, cuûa quyeàn löïc, cuûa khaû naêng taïo ra nhöõng saûn phaåm coù tính caïnh tranh. Hình aûnh aáy ñaëc bieät quan troïng ñoái vôùi khaùch haøng mua nhöõng saûn phaåm coâng ngheä ñaét tieàn hay nhöõng saûn phaåm tieâu thuï beàn nhö xe hôi, maùy tính bôûi vì noù laøm cho khaùch haøng ñôõ lo veà maët chaát löôïng vaø söï tieân tieán veà kyõ thuaât. Caùc doanh nghieäp Nhaät Baûn nhö Yamaha, Sony, Canon vaø Honda hoaït ñoäng trong nhöõng thò tröôøng maø chaát löôïng vaø coâng ngheä laø nhöõng yeáu toá quan troïng, vaø hoï ñaõ ñöôïc lôïi do söï lieân keát vôùi nhaõn hieäu toaøn caàu. Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 14
  13. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao Tieáp caän ñöôïc lao ñoäng vaø nguyeân lieäu giaù reû: Moät ñoäng cô khaùc cuûa chieán löôïc toaøn caàu laø söï giaûm phí do tieáp caän ñöôïc taøi nguyeân cuûa nhieàu nöôùc, coù theå sai bieät giaù caû raát lôùn treân caùc maët nguyeân lieäu,taøi naêng R & D, lao ñoäng laép raùp vaø phuï tuøng cung öùng. Thí duï, moät nhaø saûn xuaát maùy vi tính coù theå mua phuï tuøng ôû Haøn Quoác vaø Singapore, mua nguyeân lieäu töø Nam Myõ, laép raùp ôû Mexico. Tieáp caän ñöôïc nhöõng khuyeán khích ñaàu tö : Moät caùch khaùc ñeå coù ñöôïc lôïi theá phí laø khi caùc quoác gia coù chính saùch khuyeán khích ñaàu tö vaøo nhöõng ngaønh muïc tieâu naøo doù. Neáu nhöõng thay ñoåi trong chính saùch thueá khoùa vaø haïn ngaïch (Quota) ai cuõng thaáy ñöôïc thì nhöõng chính saùch khuyeán khích laïi khoù nhaân dieän hôn vaø do ñoù ít bò ñoái khaùng hôn. Thí duï, chính phuû Anh ñaõ thöôûng tieàn cho nhöõng nhaû saûn xuaát xe hôi Nhaät baûn ñeå hoï môû nhaø maùy trong nöôùc Anh. Caùc chính phuø Ireland, Brazil vaø raát nhieàu nöôùc khaùc cuõng duøng tieàn, thueá, ñaát ñai, cao oác ñeå môøi goïi caùc doanh nghieäp ñeán laäp nhaø maùy taïi nöôùc mình. Hoã trôï cheùo : Söï coù maët treân toaøn caàu cho pheùp doanh nghieäp duøng taøi nguyeân tích luõy ñöôïc ôû nôi naøy ñeán caïnh tranh ôû nôi khaùc. Thí duï, moät doanh nghieäp duøng tieàn tích luõy töø thò tröôøng trong nöôùc mình ñeå taán coâng moät ñoái thuû chæ laøm aên ôû nöôùc hoï. Ñaàu thaäp nieân 1930, Michelin ñaõ duøng lôïi nhuaän kieám ñöôïc ôû chaâu Aâu ñeå taán coâng thò tröôøng Hoa Kyø cuûa Goodyear. Goodyear coù theå giaûm giaù hoaëc taêng quaûng caùo ôû Hoa Kyø ñeå ñoái phoù laïi, nhöng muoán laøm theá phaûi hy sinh bieân lôïi nhuaän trong nhöõng thò tröôøng lôùn nhaát cuûa noù. Caùch thöù hai laø taán coâng keû gaây haán ôû ngay trong thò tröôøng nhaø cuûa noù, nôi noù bò maát nhieàu nhaát. Theá laø Goodyear ñaõ ñöa cuoäc chieán sang chaâu Aâu laøm cho cô sôû lôïi nhuaän cuûa Michelin bò loõm moät loã. Söï hoã trôï cheùo daãn ñeán hai vaán ñeà chieán löôïc : - Ñeå taùc ñoäng ñeán moät ñoái thuû ngoaïi quoác hieän nay hay tieàn aån, thì neân duy trì söï hieän dieän ôû treân ñaát nöôùc cuûa ñoái thuû. Söï hieän dieän phaûi ñuû lôùn ñeå coù theå ñe doaï ñöôïc ñoái thuû . - Thò tröôøng nhaø coù theå bò toån thöông cho duø doanh nghieäp coù theå kieåm soaùt ñöôïc moät thò phaàn lôùn. Neáu thò phaàn lôùn ñöôïc duøng ñeå ñaït giaù cao vaø thu lôïi nhieàu thì caùc doanh nghieäp coù theå nhaän ra doanh ngheäp chuû nhaø ít coù töï do ñeå traû ñuõa. Moät lí do quan troïng cho caùi cheát cuûa ngaønh ñieän töû daân duïng cuûa Hoa Kì laø caùc doanh nghieäp Hoa Kì ñaõ bò Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 15
  14. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao baát lôïi raát lôùn so vôùi caùc ñoáu thuû toaøn caàu coù khaû naêng hoã trôï cheùo. Traùnh neù raøo caûn maäu dòch Vò trí chieán löôïc cuûa nhaø maùy laép raùp vaø phuï tuøng coù theå giuùp tieáp caän thò tröôøng baèng caùch ñi qua raøo caûn maäu dòch vaø nuoâi döôõng thieän chí. Thí duï Peugeot coù nhaø maùy ôû 26 nöôùc töø Argentina ñeán Zimbawe. Vieäc ñaët vò trí nhaø maùy laép raùp sau cuøng trong moät nöôùc chuû nhaø laø caùch toát nhaát ñeå ñöôïc höôûng öu ñaõi maäu dòch vaø thieän chí, bôûi vì vöøa noùi leân söï hieän dieän cuûa mình vöøa tieát kieäm ñöôïc chi phí chuyeân chôû vaø phí löu kho saûn phaåm sau cuøng. Tieáp caän thò tröôøng quan troïng veà chieán löôïc: Coù nhöõng thò tröôøng quan troïng veà chieán löôïc vì kích thöôùc hoaëc tieàm naêng cuûa noù hoaëc vì noù laø nguoàn cung caáp nguyeân lieäu, phí nhaân coâng hoaëc coâng ngheä. Vieäc hieän dieän ôû caùc thò tröôøng naøy laø quan troïng cho duø khoâng coù lôøi. Vì kích thöôùc cuûa noù neân thò tröôøng Hoa Kyø laø raát quan troïng ñoái vôùi nhöõng ngaønh maø tieát kieäm do qui moâ laø yeáu toá quan troïng, ñoù laø nhöõng ngaønh xe hôi vaø ñieän töû daân duïng. Ñoâi khi moät quoác gia laø quan troïng vì noù laø caên cöù cuûa nhöõng chieàu höôùng môùi, nhöõng phaùt trieån môùi trong ngaønh. Moät doanh nghieäp thôøi trang seõ coù lôïi khi hieän dieän ôû nhöõng nöôùc daãn ñaàu veà thôøi trang. Moät doanh nghieäp ñieän töû maø khoâng hieän dieän ôû Silicon Valley thì khoù maø theo kòp nhöõng phaùt trieån veà coâng ngheä vaø nhöõng chieán löôïc cuûa ñoái thuû. Ñoâi khi coù theå cöû quan saùt vieân ñeán nôi, nhöng chæ nhöõng ngöôøi ôû trong ngheà vaø ôû taïi choã môùi bieát ñöôïc nhöõng chuyeän noäi boä trong ngaønh. 3. Chieán löôïc ña thò tröôøng noäi ñòa: Coâng ty aùp duïng chieán löôïc ña thò tröôøng noäi ñòa thöôøng höôùng ñeán ñaùp öùng yeâu caàu ñòa phöông cao. Söï phaân bieät giöõa ñaëc ñieåm cuûa coâng ty ña thò tröôøng tröôøng noäi ñòa laø hoï tuyø bieán caû saûn phaåm ñeà nghò vaø chieán löôïc marketing ñeå ñaùp öùng yeâu caàu ñòa phöông nhö keát quaû hoï thöôøng khoâng coù khaû naêng ñeå nhaän ra giaù trò töø taùc ñoäng cuûa ñöôøng cong kinh nghieäm vaø kinh teá vuøng. Nhieàu coâng ty ña thò tröôøng noäi ñòa coù cô caáu chi phí cao .Hoï thöïc hieän coâng vieäc caïnh tranh haït nhaân trong coâng ty. General Motor laø ví duï toát veà coâng ty ña thi tröôøng noäi ñòa, ñaëc bieät lieân quan ñeán môû roäng hoaït ñoäng ôû Chaâu Aâu. Xaûy ra ñoàng thôøi vôùi xu höôùng toaøn caàu hoaù, coù moät xu höôùng traùi ngöôïc laïi khuyeán khích caùc coâng ty thích öùng caùc hoaït Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 16
  15. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao ñoäng traûi roäng khaép theá giôùi vôùi nhöõng ñaëc ñieåm vaø ñieàu kieän cuï theå. Raát nhieàu nhaân toá taïo neân ñoøi hoûi naøy. Nhöõng söï khaùc bieät veà vaên hoaù vaø xaõ hoäi ñoøi hoûi phaûi coù nhöõng thay ñoåi trong nhöõng chieán thuaät trong vieäc giaûi quyeát vôùi nhöõng nhaân vaät höõu quan. Caùc chính quyeàn cuûa caùc nöôùc treân theá giôùi cuõng thöôøng ñoøi hoûi raèng caùc haønh ñoäng cuûa caùc coâng ty laø phaûi phuø hôïp vôùi lôïi ích cuûa nöôùc sôû taïi. Khi coâng nghieäp hoaù phaùt trieån, caùc nhaø caïnh tranh noäi ñòa tranh giaønh trong vieäc phuïc vuï töøng phaân khuùc thò tröôøng nhoû, ñieàu naøy eùp caùc coâng ty cuõng phaûi thích öùng vôùi noù. Vôùi moät nhaø cung öùng ñòa phöông coù khaû naêng taïo ra saûn phaåm ñôn chieác phuø hôïp vôùi nhu caàu cuï theå, khaùch haøng seõ khoâng coøn bò eùp buoäc chaáp nhaän caùc saûn phaåm ñöôïc thieát keá cho quoác gia khaùc. Trong chöøng möïc naøo ñoù, coù khoù khaên trong vieäc tieâu chuaån hoaù bôûi vì nhöõng khaùc bieät giöõa caùc quoác gia vaø bôûi vì tieàm naêng coù tieát kieäm do quy moâ laø ít. Thí duï, gaø raùn Kentucky ñaõ thaønh coâng ôû Nhaät Baûn chæ sau khi Kentucky nhaän ra raèng moâ hình cuûa caùc cöûa haøng ñöùng ngoài töï do kieåu Myõ khoâng phuø hôïp vôùi nhöõng thaønh phoá ñaát chaät nhö ôû Nhaät Baûn. Kentucky cuõng phaûi thay ñoåi khaåu vò, duøng khoai chieân thay cho khoai nghieàn, bôùt vò ngoït ñi vaø cuõng phaûi aùp duïng phöông phaùp huaán luyeän kieåu Nhaät. Neáu cöù khö khö moâ phoûng theo kieåu Myõ treân ñaát Nhaät thì tuy ít toán keùm hôn nhöng thaát baïi laø ñieàu chaéc chaén . Vieäc phaân phoái vaø baùn haøng laø hai yeáu toá caàn ñöôïc thích nghi vôùi thöïc teá cuûa moãi nöôùc . Moät nghieân cöùu veà baûy doanh nghieäp lôùn cuûa Nhaät vaø boán möôi saùu loaïi saûn phaåm khaùc nhau ñaõ phaùt hieän raèng maëc duø teân nhaõn vaø vieäc quaûng caùo coù theå gioáng nhau ôû caùc nöôùc nhöng söï phaân phoái vaø toå chöùc baùn haøng khoâng theå tieâu chuaån hoaù ñöôïc vì tieát kieäm do qui moâ thì chaúng bao nhieâu maø ñeå cho thích hôïp thì coù nhieàu vaán ñeà laém. Nhaän ra ñöôïc nhu caàu phaûi laøm vieäc phaân phoái theo taäp quaùn ñòa phöông coù theå laø chìa khoaù cuûa thaønh coâng. Coca- cola ñaõ môû ra heä thoáng giao haøng taän nhaø vaø noù ñaõ trôû neân moät lôïi theá raát lôùn daãn ñeán vai troø thoáng trò cuûa Coca- cola trong thò tröôøng nöôùc ngoït Nhaät Baûn. Naêm 1985, Kodak ñaõ beû khoaù cöûa cuûa Fuji ñeå vaøo thò tröôøng Nhaät khi noù laäp ra moät maïng löôùi rieâng , nhôø ñoù noù tieáp caän tröïc tieáp vôùi khaùch haøng ñeå coù ñöôïc nhöõng thoâng tin toát hôn veà nhu caàu cuûa khaùch. Saûn phaåm naøo cuõng phaûi thích öùng vôùi thò tröôøng ñòa phöông. Moät chuyeân vieân tieáp thò cuûa Matsushita veà loø vi ba ñaõ nhaän xeùt nhö sau: “daân Anh thích maët treân cuûa mieáng thòt phaûi gioøn cho neân phaûi theâm moät chi tieát laøm cho nhieät ñoä thaät cao trong loø cuûa hoï. Daân Ñöùc muoán khoai taây phaûi thaät chín coøn Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 17
  16. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao daân Anh chæ thích nhai nghe gioøn thoâi, do ñoù phaûi thieát keá nuùt kieåm soaùt khaùc nhau”. Ngay vieäc duøng moät caùi teân chung cuõng coù khi baát tieän vì söï lieân keát veà ngoân ngöõ moãi nôi moãi khaùc. Ví duï xe taûi cuûa Ford hieän laø Fiera laïi coù nghóa laø “baø giaø xaáu xí” ôû nhöõng nöôùc noùi tieáng Taây Ban Nha. Ví duï daàu goäi vaø döôõng toùc Pert Plus cuûa P & G coù teân laø Rejoy ôû Nhaät, Rejoice ôû caùc nöôùc vieãn ñoâng vaø Vidal Sassoon ôû anh quoác vì caùi teân Pert Plus ñaõ ñöôïc baûo hoä quyeàn mua tröôùc roài. Moät söï lieân keát ñòa phöông coù theå duøng laøm cô sôû cho söï trung thaønh cuûa khaùch haøng. Moät teân nhaõn mang tính ñòa phöông coù theå kích thích söï töï haøo, coù theå keát noái vôùi nhöõng truyeàn thoâng hay ñaëc ñieåm cuûa ñòa phöông. Coøn moät caùi teân nhaõn mang tính toaøn caàu coù theå coù nghóa xaáu ôû moät soá ñòa phöông hoaëc coù theå lieân keát vaøo chính trò cuûa moät nöôùc vaø do ñoù cuõng thaêng traàm theo nhöõng bieán coá quoác teá. Moät chuû ñeà quaûng caùo toaøn theá giôùi coù theå khoâng thích hôïp trong khung caûnh caïnh tranh caù bieät ôû moät quoác gia. Ví duï, British Airways duøng chuû ñeà “haõng maùy bay ñöôïc öa chuoäng cuûa theá giôùi” ñaõ ñöôïc quaûng caùo treân truyeàn hình vôùi hình aûnh ñöôøng chaân trôøi cuûa khu Manhattan chaàm chaäm quay troøn ngang qua baàu trôøi noù chaúng mang yù nghóa naøo caû. Hôn nöõa vôùi thôøi löôïng quaûng caùo laø 90 giaây thì quaûng caùo naøy khoâng theå thöïc hieän ôû Nam Phi. 4. Chieán löôïc xuyeân quoác gia Trong thò tröôøng theá giôùi roäng lôùn, nhöõng chieán löôïc toát nhaát khoâng phaûi laø thuaàn tuùy toøan caàu hay laø ña ñòa phöông maø laø keát hôïp caû hai. Ñieàu naøy trôû neân hieån nhieân khi chuùng ta thaáy nhöõng thieáu soùt cuûa vieäc theo ñuoåi moät chieán löôïc quoác teá ñôn leû chæ döïa treân söï hoäi nhaäp toøan caàu hay chæ thích öùng vôøi ñieàu kieän cuûa töøng ñòa phöông. Moâi tröôøng ngaøy nay, ñieàu kieän caïnh tranh quaù maïnh treân thò tröôøng toøan caàu, coâng ty phaûi khaùm phaù kinh teá chi phí döïa treân kinh nghieäm vaø kinh teá vuøng, hoï phaûi chuyeån nhanh caïnh tranh haït nhaân trong coâng ty, vaø hoï phaûi laøm taát caû ñeå taäp trung vaøo aùp löïc ñaùp öùng yeâu caàu ñòa phöông. Vì vaäy, ho duy trì doøng chaûy kyõ naêng lao ñoäng vaø saûn phaåm ñeà nghò khoâng chæ trong moät caùch thöùc, töø coâng ty nöôùc chính quoác sang coâng ty con ôû nöùôc ngoøai, nhö tröôøng hôïp cuûa coâng ty aùp duïng chieán löôïc quoác teá. Hôn nöõa doøng chaûy naøy cuõng seõ töø coâng ty con ñeán chính quoác vaø cuõng töø coâng ty con naøy sang coâng ty con ôû nöôùc khaùc – quaù trình naøy ñöôïc xem laø hoïc taäp toøan phaàn (global learning). Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 18
  17. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao Chieán löôc xuyeân quoác gia coù nghóa khi moät coâng ty ñoái maët vôùi aùp löïc chi phí cao vaø aùp löïc cao ñoái vôùi ñaùp öùng yeâu caàu ñòa phöông. Moät coâng ty aùp duïng chieán löôïc chuyeån ñoåi coá gaéng ñaït muïc tieâu chi phí thaáp vaø lôi theá khaùc nhau. Nhö chuùng ta thaáy, chieán löôïc naøy khoâng deã. Nhö ñeà caäp töø ñaàu laø aùp löïc do ñaùp öùng nhu caàu ñòa phöông vaø giaûm phí laø nhöõng maâu thuaãn trong coâng ty. Ñaùp öùng yeâu caàu ñòa phöông seõ naâng phí ñoàng thôøi yeâu caàu giaûm phí seõ khoù ñeå ñaït ñöôïc. Laøm theá naøo ñeå coâng ty coù theå aùp duïng ñöôïc chieán löôïc chuyeån ñoåi? Chuùng ta coù theå tham khaûo hai ví duï sau: Unilever laø moät ví duï veà coâng ty ña thò tröôøng noäi ñòa chuyeån veà chieán löôïc chuyeån ñoåi. Taêng caïnh tranh baèng chi phí thaáp buoäc Unilever tìm caùch hôïp lyù hoùa kinh doanh boät giaët cuûa hoï. Trong thaäp nieân 80, Unilever coù 17 cô sôû kinh doanh boät giaët ñoäc laäp ôû Chaâu Aâu. Söï gioáng nhau veà taøi saûn vaø Marketing laø raát lôùn. Bôûi vì Unilever quaù phaân taùn, vì vaäy toán thôøi gian 4 naêm ñeå coâng ty giôùi thieäu saûn phaåm môùi ôû chaâu aâu. Baây giôø Unilever coá gaéng taäp trung hoïat ñoäng kinh doanh ôû Chaâu Aâu thaønh moät, boät giaët ñöôïc saûn xuaát ôû nhaø maùy coù chi phí hieäu quaû vaø ñoùng goùi tieâu chuaån vaø quaûng caùo söû duïng ôû khaép Chaâu Aâu. Theo coâng ty öôùc tính, tieát kieäm chi phí haèng naêm laø 200 trieäu USD. Tuy nhieân, cuøng luùc, theo söï khaùc nhau giöõa caùc quoác gia veà keânh phaân phoái vaø yù thöùc veà nhaõn hieäu. Unilever thaáy raèng noù vaãn duy trì ñaùp öùng yeâu caàu ñòa phöông, ngay caû khi noù coá gaéng nhaän thöùc tính kinh teá töø hôïp nhaát saûn xuaát vaø Marketing ôû ñòa ñieåm toái öu. Matsushita, nhaø saûn xuaát caùc saûn phaåm ñieän töû Nhaät Baûn cheá taïo caùc saûn phaåm Panasonic vaø Quasar, laø moät ví duï töø toøan caàu ñeán ña ñòa phöông. Coâng ty ñaõ thöïc hieän thaønh coâng chieán löôïc toøan caàu vaøo nhöõng naêm 70 nhöng hieän nay moät soá nhaø caïnh tranh tôùi tieáp caän ña ñòa phöông nhieàu hôn. Chính quyeàn caùc nöôùc sôû taïi baét ñaàu ngaên caûn nhöõng gì ñöôïc xem laø söï traøn ngaäp cuûa caùc saûn phaåm nhaäp khaåu töø Nhaät Baûn ñaõ laøm maát caân ñoái caùn caân thöông maïi cuûa hoï, vaø nhöõng haønh ñoäng chính trò bao goàm luaät choáng baùn phaù giaù vaø nhöõng thoûa öôùc thöông maïi bò giôùi haïn ñöôïc thöïc hieän. Aûnh höôûng luõy keá cuûa nhöõng phong traøo naøy ñaõ khuyeán khít caùc coâng ty nöôùc ngoøai thieát laäp caùc xí nghieäp nhoû hôn trong caùc quoác gia sôû taïi treân toøan theá giôùi. Baèng vieäc ñaët caùc xí nghieäp beân trong caùc quoác gia sôû taïi nhö nhöõng ñôn vò sôû höõu nöôùc ngoøai coâng ty phaùt trieån ñöôïc uûng hoä trong raát nhieàu quoác gia, khoâng chæ ñoái vôùi nöôùc chuû nhaø cuûa hoï. Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 19
  18. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 20
  19. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao IV . LIEÂN MINH CHIEÁN LÖÔÏC : 1. Söï thuaän lôïi cuûa lieân minh chieán löôïc : - Ñaàu tieân, lieân minh chieán löôïc coù theå thuaän lôïi ñeå xaâm nhaäp vaøo thò tröôøng nöôùc ngoaøi: Ví duï Motorola ban ñaàu gaëp khoù khaên ñeå xaâm nhaäp thò tröôøng khoâng daây ( cellular telephone market ). Vaøo giöõa thaäp nieân 80 coâng ty gaëp haøng raøo thöông maïi chính thöùc vaø phi chính thöùc cuûa Nhaät. Naêm 1987, hoï lieân minh vôùi Toshiba ñeå saûn xuaát boä vi xöû lyù. Toshiba giuùp Motorola veà thò tröôøng bao goàm moät vaøi nhaø quaûn lyù gioûi nhaát. Ñieàu naøy giuùp Motorola trong troø chôi chính trò cuûa Chính Phuû Nhaät ñeå thaâm nhaäp thò tröôøng Nhaät vaø ñaït ñöôïc thò phaàn nhaát ñònh trong heä thoáng thoâng tin di ñoäng . Motorola khoâng phaøn naøn veà haøng raøo thöông maïi ôû Nhaät nöõa. Söï giuùp ñôõ cuûa Toshiba khieán Motorola trôû thaønh moät coâng ty caïnh tranh treân thò tröôøng Nhaät . - Lieân minh chieán löôïc cuõng cho pheùp coâng ty chia xeû ñònh phí (vaø ruûi ro töông öùng) phaùt trieån saûn phaåm hoaëc qui trình môùi: Lieân minh Motorola vôùi Toshiba ñöôïc thuùc ñaåy bôûi nhu caàu chia xeû ñònh phí cao cuûa vieäc taïo laäp hoaït ñoäng saûn xuaát boä vi xöû ly . Kinh doanh boä vi xöû lyù laø loaïi hình thaâm duïng voán cao. Motorola vaø Toshiba moãi beân ñoùng goùp 1 tyû USD ñeå taïo laäp cô sôû saûn xuaát – moät vaøi coâng ty coù theå töï chòu chi phí vaø ruûi ro. Töông töï lieân minh giöõa Boeing vaø moät soá coâng ty Nhaät ñeå saûn xuaát maùy bay 767 ñeå chia seû chi phí ñaàu tö 2 tyû USD. - Thöù ba, lieân minh laø caùch cuøng boå sung kyõ naêng lao ñoäng … vaø taøi saûn cho nhau maø coâng ty khoâng töï laøm ñöôïc :Ví duï lieân minh giöõa Thomson cuûa Phaùp vaø JVC cuûa Nhaät ñeå cheá taïo maùy Video – cassette. JVC vaø Thomson ñang coù caïnh tranh haït nhaân. Thomson caàn coâng ngheä saûn xuaát saûn phaåm vaø kyõ naêng cheá taïo, trong khi JVC caàn hoïc caùch thaønh coâng ôû thò tröôøng Chaâu AÂu. Caû hai tin raèng coù cô hoäi nhö nhau ñeå thu lôïi.Töông töï, naêm 1990 AT & T thöïc hieän moät hoaït ñoäng vôùi NEC corporation cuûa Nhaät ñeå trao ñoåi kó naêng coâng ngheä. AT & T mang ñeán cho NEC moät vaøi coâng ngheä thieát keá maùy tính ( computer Aided design technology ), vaø NEC mang ñeán cho AT & T thaâm nhaäp coâng ngheä chip maùy tính ( advanced – logic computer chips ). Giao dòch caïnh tranh haït nhaân mang ñeán nhieàu lieân minh chieán löôïc thaønh coâng. - Thöù tö, ñieàu naøy coù yù nghóa ñeå hình thaønh lieân minh chieán löôïc giuùp caùc doanh nghieäp thaønh laäp tieâu chuaån coâng ngheä cho ngaønh coâng nghieäp maø seõ coù lôïi cho coâng ty:Ví duï, naêm 1992 Phillips NV lieân minh vôùi ñoái thuû caïnh tranh toaøn caàu Matsushita ñeå cheá taïo vaø thò tröôøng heä thoáng maùy digital compact cassette ( DDC ) maø Phillips ñaõ phaùt trieån. Phillips hi voïng raèng söï lieân keát naøy vôùi Matsushita seõ giuùp hoï thaønh laäp heä thoáng DDC nhö laø moät tieâu chuaån coâng ngheä môùi trong ngaønh coâng nghieäp ghi hình Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 21
  20. GVHD: Haø Nam Khaùnh Giao vaø ñieän töû tieâu duøng. Sony ñaõ phaùt trieån coâng ngheä maùy compact disc nhoû maø hoï muoán ñöa ra moät tieâu chuaån kó thuaät môùi. Bôûi vì hai coâng ngheä naøy töông töï nhau, coù moät tieâu chuaån môùi. Phillips thaáy raèng lieân minh vôùi Matsushita laø moät caùch chieán thaéng trong caïnh tranh. 2. Nhöõng baát lôïi cuûa lieân minh chieán löôïc: - Lieân minh chieán löôïc ñaõ bò pheâ phaùn ñoái vôùi nhöõng ñoái thuû caïnh tranh ñi töø chi phí thaáp ñeán thò tröôøng vaø coâng ngheä môùi: ví duï söï thaønh coâng cuûa Nhaät Baûn trong ngaønh coâng nghieäp baùn daãn vaø maùy coâng cuï ñöôïc xaây döïng treân cô sôû coâng ngheä cuûa Myõ thoâng qua lieân minh chieán löôïc. Nhaø quaûn lyù cuûa Myõ giuùp cho coâng ty Nhaät ñaït ñöôïc muïc tieâu cuûa hoï baèng caùch tham gia lieân minh chieán löôïc maø cung caáp saùng kieán môùi cho Nhaät Baûn vaø mang laïi cho coâng ty Myõ taêng doanh thu vaø maïng löôùi phaân phoái saûn phaåm .Nhöõng quan heä nhö vaäy theå hieän lôïi nhuaän ngaén haïn, keát quaû daøi haïn khoâng mang ñeán lôïi nhuaän cho coâng ty Myõ, giaûm caïnh tranh cuûa caùc coâng ty naøy treân thò tröôøng toaøn caàu. - Lieân minh coù ruûi ro. Tröø khi coâng ty raát caån thaän, coù theå maát ñi taát caû hôn laø nhöõng gì nhaän ñöôïc . 3. Laøm cho lieân minh hoaït ñoäng: Tyû leä thaát baïi cuûa lieân minh chieán löôïc quoác teá döôøng nhö coù veû cao. Moät nghieân cöùu cuûa 49 lieân minh chieán löôïc cho thaáy raèng 2/3 gaëp trôû ngaïi veà quaûn lyù vaø taøi chính trong 2 naêm thaønh laäp, vaø maëc duø nhieàu trôû ngaïi ñöôïc giaûi quyeát, nhöng tæ leä thaát baïi do ñoái taùc laø 33%.Chuùng ta seõ thaûo luaän söï thaønh coâng cuûa lieân minh nhö laø haøm soá cuûa 3 yeáu toá: löïa choïn ñoái taùc, cô caáu lieân minh, vaø tình traïng maø lieân minh ñöôïc quaûn lyù: a) Löïa choïn ñoái taùc : - Moät trong nhöõng yeáu toá taïo cho lieân minh hoaït ñoäng laø löïa choïn ñuùng ñoái taùc lieân minh. Moät ñoái taùc toát coù 3 ñaëc ñieåm chính: Ñaàu tieân, ñoái taùc toát giuùp caïnh tranh ñaït muïc tieâu chieán löôïc cuûa hoï – Hoï coù theå thaâm nhaäp thò tröôøng, chia xeû chi phí vaø ruûi ro phaùt trieån saûn phaåm môùi, hoaëc thu ñöôïc lôïi theá caïnh tranh haït nhaân. Ñoái taùc phaûi coù khaû naêng maø coâng ty thieáu vaø noù coù giaù trò. Thöù hai, ñoái taùc toát chia xeû quan ñieåm vôùi coâng ty veà muïc ñích cuûa lieân minh, neáu hai coâng ty aùp duïng lieân minh vôùi chöông trình nghò söï khaùc nhau, cô hoäi thaønh coâng seõ raát thaáp. Thöù ba, ñoái taùc toát seõ khoâng thích khai thaùc lieân minh cho muïc ñích cuûa chính mình, ñoù laø chieám höõu bí quyeát coâng ngheä maø boû ñi lôïi nhoû. Nhoùm Thöïc Hieän: Nhoùm 8. TM1_k27 22
nguon tai.lieu . vn