Chiếc Lexus và cây Oliu

CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU THOMAS L. FFRIIEEDMAANN Nguồn : Báo Tuổi TrẻOnline Chuyển sang ebook bởi Đương taurusman@gmail.com 2255/110//2200006 www.tuoitre.com.vn Mục lục Đáánnh giá vềChiiếc Leexuus và câây ôôlliu của Thoommass L..Frieddmaan........................................3 Lờiimmởđầuu.....................................................................................................................................5 Màn dạo đầu: Thếgiới này trònmười tuổi..............................................................................6 PhầnnII:HHiiểu hệthốnngg...............................................................................................................14 1. Hệthống mới...........................................................................................................14 2. Trao đổi thông tin....................................................................................................24 3. Chiếc Lexus và cây ô liu.........................................................................................33 4. ...Rồi những bức tường theo nhau sụp đổ............................................................44 5. Suy giảm hệmiễn nhiễm microchip......................................................................65 6. Chiếc áo nịt vàng....................................................................................................85 7. Bầy thú điện tử........................................................................................................92 PhầnnIIII:KKếttnốii vào hệtthốnng................................................................................................115 8. Hệđiều hành DOScapital 6.0..............................................................................115 9. Cách mạng toàn cầu.............................................................................................131 10. Tạo lập, thích nghi và những cách tưduy mới khác vềquyền lực...................151 11. Mua Đài Loan, giữlại Ý, bán Pháp......................................................................163 12. Lý thuyết vềvòng cung vàng ngăn ngừa xung đột............................................189 13. Người hủy diệt.......................................................................................................209 14. Được ăn cả,ngã vềkhông...................................................................................231 Phần III: Chống đối toàn cầu hóa.........................................................................................245 15. Chống đối ..............................................................................................................245 16. Tập hợp lực lượng.................................................................................................261 Phần IV : Hoa Kỳvà toàn cầu hóa........................................................................................274 17. Sựphấn khích hợp lý............................................................................................274 18. Cách mạng Mỹ......................................................................................................283 19. Nếu muốn gặp người,hãy bấm số1...................................................................303 20. Con đường phía trước..........................................................................................323 www.tuoitre.com.vn 3 Đánh giávềChiếc Lexus vàcâyô liu củaThomas L.Friedman “Cuốn Chiếc Lexus và cây Ô liu đưa ra giải đáp hay nhất ( và lý thú nhất ) cho câu hỏi [ Toàn cầu hóa là gì? ] Friedman biết cách giải thích những điều cao siêu trong kỹthuật và tài chính bằng những hình ảnh sinh động cùng lối so sánh rất thuyết phục… Friedman không chấp nhận những giải đáp hiển nhiên. Anh cũng không phóng đại nhữngnhận định của mình khi không có đủchứng cứ– điều này đã tăng cường hơn nữa tính họcthuật cho một cuốn sách vốn dĩđã rất hay và dễđọc.” Mục điểm sách của báo The NewYork Times “Sách cần được đọc …Không ai giải thích được [khái niệm toàn cầu hóa] giỏi hơn …Thomas Friedman.” Báo The Christian Science Monitor “Hút hồn…gây phấn chấn…Một khám phá táo bạo và đầy sáng tạo vềtrật tựmới của toàn cầu hóa kinhtế.” Báo The New York Times “Friedman hiểu đúng vềkinh tếhọc. Sách của anh là một nguồn dồi dào nhữnghiểu biết kinh tếchung, khiến cho độc giảtránh được sựsa lầy vào đềtài “thuần túy toàn cầu”vốn rất phổbiến trongnhững tranh luận gần đâyvềtoàn cầu hóa… Độc giảmuốn tìm hiểu về nhữngvấn đềcủa “nềnkinh tếảo của thếgiới”có độnglực là không gian điện toán trong thếkỷ21 có lẽkhôngtìm được ởđâu khác sựbắt đầu tốt hơn.” Tạp chí Foreign Affairs “Cuốn Chiếc Lexus và cây Ô liu là một tập hợp sinh độngnhữngmẩu chuyện và những phân tích… đầy đủphong cách báo chí. Friedman đầy nhiệt tình, biết gây tranh cãi, văn thườnghấpdẫn... hiểu biết sâu” Tạp chí The Boston Globe “Sốngđộng… nhiều mẩu chuyện… Dễđọc và gợinhiều suy nghĩ”Báo Minneapolis Star Tribune “[Friedman] mang trong mình mối quan tâm không cạn của một phóng viên đối với mọi việc, biết chọn chitiết đắt.” Tạp chí The NewYorker “[Friedman] chuyển đổi khéo léo những khái niệm trừu tượng đáng chán vềtoàn cầu hóa… thành nhữngso sánh, những mẩu chuyện và ẩn dụ.” Báo Detroit Free Press www.tuoitre.com.vn 4 “Chiếc Lexus và cây Ô liu có lẽlà cuốn sách không thểthiếu của thiên niên kỷmới… Rất thôngminh.” The Dallas Morning News “Hay tuyệt… Friedman là một bậc thầy chi tiết đắt giá, biết sửdụngnhững mẩu chuyện cùng cách so sánh làm các sựkiện và quy trình phức tạp sắp xếp thành bức tranh toàn cảnh.” The American Lawyer “Hãy đọc Chiếc Lexus và cây Ô liu. Quý vịsẽrất thích. Friedman là một phóng viên cừ khôi.” The New Leader “[Friedman] biện luận một cách đầy thuyết phục rằng bước tiến của công nghệđiện tử mới– đặc biệt là Internet – khiến mối liên lập giữa các quốc gia thayđổi vềchất... [Anh] cho rằngtoàn cầu hóatrong giai đoạn mới sẽtăngthêm dịp maycho sốđôngdân chúng. Họsẽcó thêm cơhội, dân chủvà tính bao dung cao hơn.” The New York Review of Books “Vốn kinh nghiệm và cách nhìn của Friedman khiến cho một chủđềphức tạp trởnên rõ ràng và thú vị.” The National Law Journal “Friedman biện luận một cách thuyết phục rằngnền tảngtạo nên của cải vật chất đã đột ngột thayđổi… Chiếc Lexus và cây Ô liu rất có ýnghĩa; nótăngcường và kích thích dân trí.” The [Baltimore] Sun “Hiếm có trang nào trong sách lại không có những đoạn văn đáng được ghi nhớ…Thật sựquan trọng.” Salon www.tuoitre.com.vn 5 Lời mởđầu Đây là ấn bản bìa mềm cuốn Chiếc Lexus và cây Ô liu. Độc giảcủa ấn bản gốc bìa cứng sẽthấy mộtsốthay đổi so với ấn bản mới này. Nhưng luận thuyết chủyếu của cuốn sách không thay đổi: Toàn cầu hoá không chỉđơn giản là một trào lưu thời thượng mà đúng ra là mộthệthống quốc tế. Hệthốngnày bây giờđã thay thếhệthốngChiến tranh Lạnh và cũng nhưhệthống Chiến tranh Lạnh, toàn cầu hóa có quy tắc và lôgic riêng hiện đang trực tiếp hay gián tiếp ảnh hưởng đến chính trị, môi trường, địa chính trịvà kinh tếcủa hầu nhưmọi nước trên thếgiới. Thếnhữngthay đổi gồm nhữnggì ? Tôi đã sắp xếp lại các chương đầu đểđộc giảnhận định và tiêu hóa luận thuyết chủyếu của tôi dễdàng hơn. Tôi cũngsửdụng thời gian từlúc cuốn sách được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1999 đểthu thập thêm chứng cứvà đểcập nhật, mở rộng cuốn sách với mọi tiến bộkhoa học và thịtrường đã nâng cao toàn cầu hóa thêm một bước nữa. Tôi cũngđã xem xét lại một sốtiểu luận đềgâytranh cãi trong cuốn sách này. Một trong sốđó là Lý thuyết vòng cung vàng – cho rằng chưa có hai nước nào có tiệm ăn McDonald từng giao chiến vớinhau từkhi có mặt McDonald. Tôi thấy lôgic đằng sau lý thuyết này được củng cốhơn bao giờhết và tôi đã trảlời cho nhữngai nghi ngờlýthuyết này sau khi xảy ra chiến tranh Kosovo. Một thayđổikhác là chương trước đây đặt tên “Mua Đài Loan, giữlại Ý, bán Pháp”nay được tách thành hai chương. Chương mới mang tên “Tạo lập, thích nghi và những cách tưduy mới khác về quyền lực”, dựa trên một câu hỏi tôi nêu lên trongấn bảnđầutiên: Nếu quyền lựckinh tế trong hệthống toàn cầu hóa đầu tiên dựa vào sốmáy tính cá nhân trong hộgia đình ở một nước, sau đó là băng thông Internet trên đầungườitrongmột nước, còn sau đó là gì? Chương này cốgắng trảlời câu hỏi đó bằng cách xem xét các cách mới khai sinh để đo cườngquyền lực kinh tếtrong kỷnguyên toàn cầu hóa. Cuối cùng, tôi đã cốgắng trả lời một sốcâu hỏi thườngđược độc giảấn bản đầu tiên nêu lên: “Ông miêu tảhệthống mới này nhưthếđó, tôi phải làm gì đểchuẩn bịcho con cái thích ứng với nó?”; “Có Thượngđếtrongkhông gian điều khiển học chăng?”– đấy là câu hỏi hàm ý “Giá trịđạo đức nằm ởđâu?” Trật tựthếgiới mới phát triển quá nhanh đôi lúc tôi ước gì đây là một cuốn sách điện tử mà tôi có thểcập nhật hàng ngày. Hy vọng mangtính thực tếhơn rằng sẽcó ngày trong nhiều năm tới cuốn sách này sẽkhôngcòn nằm trên kệ“Vấn đềthời sự”tronghiệu sách nữa. Nó sẽchuyển sang kệsách “Lịch sử”– được nhớđến nhưmột trong những cuốn sách phát hiện và lần đầu tiên giúp định nghĩa hệthống toàn cầu hóa mới mẻđang chi phối chúngta. Thomas L. Friedman Bethesda, Md., Tháng Giêng 2000 www.tuoitre.com.vn ... - tailieumienphi.vn