Xem mẫu
- 8/28/2011
Chương 2. Các phương tiện thanh toán quốc
tế thông dụng trong ngoại thương (tiếp theo)
II. Kz phiếu
III. Séc quốc tế
IV. Thẻ ngân hàng
Monday, March 02, 2009 1
II. Kz phiếu (Promissory note)
Khái niệm
Giáo trình: Kz phiếu là một cam kết trả tiền vô điều kiện do
người lập phiếu k{ phát ra hứa trả một số tiền nhất định cho
người thụ hưởng quy định trên kz phiếu hoặc theo lệnh của
người này để trả cho một người khác
BEA
kz phiếu là một lời hứa không điều kiện bằng văn bản do một
người lập ra với một người khác được người lập k{ tên, cam kết
trả tiền khi có yêu cầu hoặc vào một thời gian cố định hoặc vào
một thời gian có thể xác định trong tương lai, cho hoặc theo lệnh
của một người xác định hoặc người cầm phiếu
LCCCN Kz phiếu = hối phiếu nhận nợ
ULB chỉ nêu yêu cầu bắt buộc nội dung kz phiếu
Monday, March 02, 2009 2
Đặc điểm kz phiếu
• Là một công cụ hứa trả tiền
• Thường kèm theo yêu cầu bảo lãnh cho kz
phiếu
• Không yêu cầu chấp nhận kz phiếu trong quá
trình lưu thông
• Kz phiếu được k{ phát trước cho người thụ
hưởng trước khi người này thực hiện nghĩa vụ
hợp đồng
Monday, March 02, 2009 3
1
- 8/28/2011
Nội dung kz phiếu
1. Tiêu đề
2. Lời hứa vô điều kiện trả 1 số tiền nhất định
3. Thời hạn trả tiền
4. Địa điểm trả tiền
5. Người thụ hưởng
6. Ngày và nơi k{ phát
7. Chữ k{ người k{ phát
Monday, March 02, 2009 4
III. Séc quốc tế
1. Khái niệm
2. Các nguồn luật điều chỉnh
3. Đặc điểm và điều kiện k{ phát séc
4. Nội dung tạo lập
5. Lưu thông séc
6. Phân loại
Monday, March 02, 2009 5
III. Séc quốc tế
1.Khái niệm
BEA, mục 73:
Séc là một hối phiếu được lập ra đối với ngân hàng và được
thanh toán khi có yêu cầu
LCCCN, Điều 4.4:
Séc là giấy tờ có giá do người k{ phát lập, ra lệnh cho người bị k{
phát là ngân hàng hoặc tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán
được phép của NHNN Việt Nam trích một số tiền nhất định từ tài
khoản của mình để thanh toán cho người thụ hưởng
Luật thống nhất về Séc thuộc Công ước Geneva 1931: quy định
nội dung bắt buộc đối với séc
Monday, March 02, 2009 6
2
- 8/28/2011
III. Séc quốc tế
Séc là một lệnh vô điều kiện của người chủ tài khoản ra lệnh cho ngân
hàng rút một số tiền nhất định từ tài khoản của mình để trả cho người có
tên trong séc hoặc theo lệnh của người này trả cho người khác hoặc
người cầm séc
Các bên liên quan
– Người phát hành séc - người k{ phát: chủ tài khoản, người mua,
người trả tiền
– Người bị k{ phát - ngân hàng thanh toán: thực hiện trích tiền từ
tài khoản người phát hành séc trả cho người hưởng lợi séc bằng
chuyển khoản hoặc tiền mặt
– Người hưởng lợi: là người được ngân hàng trả tiền
– Người chuyển nhượng séc: là người chuyển quyền thụ hưởng
séc cho người khác theo luật định
Monday, March 02, 2009 7
III. Séc quốc tế
2. Các nguồn luật điều chỉnh lưu thông séc
• Luật thống nhất về Séc thuộc Công ước
Geneva 1931
• BEA 1882
• LCCCN 2005
• Quy chế cung ứng và sử dụng séc
Monday, March 02, 2009 8
III. Séc quốc tế
3. Đặc điểm
– Séc = tiền
• Séc ra đời từ chức năng phương tiện thanh toán của
tiền tệ
• Có giá trị thanh toán trực tiếp như tiền: khi người
hưởng lợi nhận séc có thể coi như việc thanh toán đã
xong
• trả tiền ngay khi séc được xuất trình
– Séc = hối phiếu trả ngay:
• Người bị k{ phát (bank) có nghĩa vụ thanh toán séc
• Có các đặc điểm của hối phiếu (tính bắt buộc trả tiền
cao, tính trừu tượng và tính lưu thông)
Monday, March 02, 2009 9
3
- 8/28/2011
Điều kiện phát hành séc
Có tiền trong tài khoản của người k{ phát:
Tại thời điểm k{ phát
Tại thời điểm séc được xuất trình nhận thanh toán
Số tiền ghi trên séc ≤ số tiền trong tài khoản
Trường hợp không có đủ tiền trong tài khoản: Người k{ phát phải
có tài khoản thấu chi (overdraft) tại ngân hàng
Người phát hành séc phải có đủ năng lực pháp l{
Séc phát hành phải trên mẫu in sẵn của ngân hàng
Monday, March 02, 2009 10
III. Séc quốc tế
Sử dụng séc:
Tại Việt Nam: thông dụng trong thanh toán nội
địa, trong lĩnh vực xuất nhập khẩu hầu như
không dùng séc
Trên phạm vi quốc tế: được dùng trong thanh
toán các khoản tiền nhỏ, phí dịch vụ vận tải,
bảo hiểm và du lịch
Monday, March 02, 2009 11
4. Tạo lập Séc
• Những yêu cầu pháp lý về hình thức séc:
– Mẫu: in sẵn. Mẫu séc quy định giá trị pháp l{ của séc
– Séc trắng được đóng thành quyển và đánh số thứ tự
– 1 tờ séc bao gồm 2 phần: thân séc và cuống séc
• Phải ghi các thông tin về lệnh rút tiền lên cả 2 phần của séc
• Thân séc chuyển cho người thụ hưởng séc
• Cuống séc lưu lại trong quyển séc để quyết toán với ngân hàng
thanh toán séc
– Cấm sửa chữa, tẩy xoá trên séc.
Monday, March 02, 2009 12
4
- 8/28/2011
4. Tạo lập Séc
• Yêu cầu pháp lý bắt buộc về nội dung séc
– Tiêu đề
– Số tiền
– Người bị ký phát
– Người thụ hưởng
– Địa điểm thanh toán
– Ngày tháng ký phát
– Người ký phát
Monday, March 02, 2009 13
4. Tạo lập Séc
• Tiêu đề:
– Từ “Cheque” (Séc) phải được ghi, in sẵn trên tờ séc, nếu
thiếu = vô hiệu
– Ngôn ngữ của tiêu đề phải cùng ngôn ngữ tạo lập
• Số tiền:
– Là một số nhất định
– Được ghi đơn giản, rõ ràng
– Bằng số + bằng chữ:
• nếu có sự khác nhau
– ULB ?
– LCCCN? Monday, March 02, 2009 14
4. Tạo lập Séc
• Người bị ký phát:
– Tên, địa chỉ ngân hàng nắm giữ tài khoản người phát hành
séc
• Người thụ hưởng:
– LCCCN: Tên, địa chỉ người thụ hưởng, nếu là cá nhân phải
ghi rõ số CMND => nếu thiếu tên người thụ hưởng = vô
hiệu
– ULB: không quy định
• Địa điểm thanh toán: không bắt buộc
– ULB
– LCCCN Monday, March 02, 2009 15
5
- 8/28/2011
4. Tạo lập Séc
• Ngày tháng ký phát:
– Là cơ sở tính thời hạn hiệu lực của séc
– nếu thiếu = vô hiệu
– Quy định: ngày và năm ghi = số, tháng ghi = chữ
• Người ký phát:
– Là người có tài khoản tại ngân hàng thanh toán
– Lập séc và k{ bằng tay, các loại chữ k{ khác = vô hiệu
– Phải lưu giữ chữ k{ của mình hoặc người được uỷ quyền
tại ngân hàng phát hành séc
– chữ k{ trên séc phải giống chữ k{ đã đăng k{ tại ngân hàng
Monday, March 02, 2009 16
4. Tạo lập Séc
• Các nội dung khác của Séc:
– LCCCN: cho phép các tổ chức cung ứng séc đưa
thêm các yếu tố nội dung khác mà không làm phát
sinh thêm các nghĩa vụ pháp l{ của các bên liên
quan
– Số hiệu của séc: được in sẵn theo quyển
– Số tài khoản của người phát hành séc
– Số tài khoản của thụ hưởng tại ngân hàng
Monday, March 02, 2009 17
Xuất trình séc và thanh toán
• Thời hạn hiệu lực của séc: tuz thuộc luật quy
định của mỗi nước
– BEA: thời gian hợp l{ tuz thuộc vào tính chất
phương tiện, tập quán thương mại của ngân hàng
và tuz từng trường hợp cụ thể
– LCCCN: thời hạn xuất trình thanh toán = 30 ngày
– ULB:
– 8 ngày: thanh toán quốc nội
– 20 ngày: thanh toán cùng châu lục
– 70 ngày: thanh toán khác châu lục
Monday, March 02, 2009 18
6
- 8/28/2011
4. Phân loại séc
• Căn cứ vào chủ thể phát hành séc:
– Séc thương mại (Private cheque)
– Séc ngân hàng (bank cheque)
– Séc du lịch (Traveler cheque)
• Căn cứ vào đặc điểm k{ hậu:
– Séc vô danh
– Séc đích danh
– Séc theo lệnh
• Các loại séc khác
– Séc xác nhận
– Séc bảo chi
– Séc gạch chéo
– Séc chuyển khoản
Monday, March 02, 2009 19
Séc thương mại (Private cheque)
• Là loại séc do các doanh nghiệp, cá nhân, thể nhân phát hành,
không phải do các ngân hàng hay tổ chức tài chính trung gian
• Ngân hàng là tổ chức nắm giữ tài khoản của người phát hành
séc = người thực hiện mệnh lệnh thanh toán
• Mệnh giá séc = mệnh giá hoá đơn
• Ngân hàng thanh toán séc cho người thụ hưởng với điều kiện:
– Séc được xuất trình cho ngân hàng thanh toán
– Được sự đồng { của người k{ phát séc
Monday, March 02, 2009 20
Séc thương mại (Private cheque)
• Một số lưu ý khi dùng séc thương mại:
– Thường được dùng khi người bán và người mua giao hàng trực
tiếp cho nhau
– Thường dùng phương thức nhờ thu trơn để thu tiền séc
– Khi nhận thanh toán bằng séc, người xuất khẩu phải kiểm tra:
• có bị rách, chắp vá, tẩy xoá hoặc sửa đổi không
• có khả năng thanh toán không, tốt nhất nên nhận séc bảo chi hoặc
séc chấp nhận
• Còn hiệu lực thanh toán không
• Người hưởng lợi có đúng với người được cam kết trả tiền không
Monday, March 02, 2009 21
7
- 8/28/2011
Séc ngân hàng
• Là loại séc do ngân hàng phát hành.
• Phát hành séc:
– một ngân hàng sẽ mở tài khoản tại các ngân hàng đại l{ của
mình
– Khi phát hành séc, ngân hàng phát hành ra lệnh cho các ngân
hàng đại l{ trích tiền từ tài khoản để trả cho người cầm séc
• Người mua séc: là người nhập khẩu hay người có nghĩa vụ trả
tiền
• Người hưởng lợi: do người mua séc chỉ định (người xuất
khẩu)
• Mệnh giá séc:
– có thể theo mệnh giá hoá đơn
– Có thể theo mệnh giá chuẩn của ngân hàng
Monday, March 02, 2009 22
Séc du lịch
• Là sÐc do ng©n hµng ph¸t hµnh yªu cÇu chi nh¸nh hoÆc
®¹i lý cña m×nh ë n-íc ngoµi tr¶ mét sè tiÒn nµo ®ã cho
ng-êi h-ëng lîi sÐc.
• Ng-êi h-ëng lîi sÐc lµ kh¸ch du lÞch, khi mua sÐc ph¶i
ký, khi nhËn tiÒn ph¶i ký ®èi chøng, nÕu ®óng ng©n
hµng míi tr¶ tiÒn.
• Thêi h¹n hiÖu lùc cña sÐc du lÞch cã thÓ cã h¹n vµ cã
thÓ v« thêi h¹n.
• Trªn sÐc ghi râ khu vùc Ng©n hµng tr¶ tiÒn, ngoµi khu
vùc ®ã sÐc kh«ng cã gi¸ trÞ thanh to¸n.
Monday, March 02, 2009 23
Séc du lịch
• Đặc điểm:
– Hình thức tờ séc rất giống tiền
– Người hưởng lợi và người mua séc là 1
– Ngân hàng phát hành séc = ngân hàng trả tiền
– Mệnh giá séc = số tiền theo mệnh giá chuẩn 50, 100,1.000
– Là loại séc đích danh, không thể mua bán, chuyển nhượng
– Thủ tục: 2 lần k{: 1 lần lúc mua séc, 1 lần lúc nhận tiền
– Tờ séc phải có danh mục kiểm tra (checklist), kê khai chi tiết số series của
từng loại mệnh giá séc, khi xuất trình nhận trả tiền phải xuất trình cả
checklist
• Do thủ tục phức tạp =>hiện nay người tiêu dùng có xu hướng
chuyển sang dùng Thẻ ngân hàng thay cho séc du lịch
Monday, March 02, 2009 24
8
- 8/28/2011
Căn cứ vào đặc điểm k{ hậu
• SÐc ®Ých danh:
– Trªn sÐc ghi râ tªn ng-êi h-ëng lîi, lo¹i nµy kh«ng chuyÓn
nh-îng ®-îc b»ng h×nh thøc ký hËu.
• SÐc v« danh:
– Trªn sÐc kh«ng ghi râ tªn ng-êi h-ëng lîi
– hoÆc cã ghi: “Tr¶ cho ng-êi cÇm sÐc”;
– sÐc cã thÓ chuyÓn nh-îng b»ng c¸ch trao tay.
• SÐc theo lÖnh (cheque to order ):
– Trªn sÐc ghi: “tr¶ theo lÖnh cña «ng X”.
– Lo¹i nµy cã thÓ chuyÓn nh-îng ®-îc theo h×nh thøc ký
hËu.
Monday, March 02, 2009 25
C¸c lo¹i sÐc khác
• SÐc g¹ch chÐo (crossed cheque)
– Lµ lo¹i sÐc mµ ng-êi ph¸t hµnh sÐc hoÆc ng-êi h-ëng lîi sÐc
dïng bót g¹ch chÐo hai g¹ch
─ séc kh«ng dïng ®Ó rót tiÒn mÆt mµ dïng ®Ó chuyÓn kho¶n.
Cã hai lo¹i:
– SÐc g¹ch chÐo th-êng (kh«ng ghi tªn ng©n hµng lÜnh hé tiÒn).
– SÐc g¹ch chÐo ®Æc biÖt (cã ghi tªn ng©n hµng).
• SÐc chuyÓn kho¶n (Transferable Cheque)
– Chñ yÕu dïng trong lÜnh vùc th-¬ng m¹i.
– Ng-êi ký ph¸t sÐc ra lÖnh cho ng©n hµng trÝch tõ tµi kho¶n
m×nh ®Ó chuyÓn sang mét tµi kho¶n kh¸c t¹i 1 ng©n hµng
kh¸c.
– Lo¹i sÐc nµy kh«ng dïng ®Ó rót tiÒn mÆt ®-îc.
Monday, March 02, 2009 26
C¸c lo¹i sÐc khác
• SÐc x¸c nhËn (Certified cheque)
– Lµ lo¹i sÐc ®-îc ng©n hµng ®øng ra x¸c nhËn viÖc tr¶ tiÒn.
– Trªn sÐc th«ng th-êng cã ghi: “X¸c nhËn sè tiÒn... tr¶ ®Õn
ngµy... t¹i ng©n hµng...” Ký tªn.
– Đặc điểm: khả năng thanh toán nhanh
– Mục đích: Đảm bảo khả năng thanh toán của tờ séc, chống phát
séc khống
– Sử dụng:
• Khi quan hệ 2 bên mua bán chưa đủ tin cậy
• trong thanh to¸n c¸c hîp ®ång cã kim ng¹ch lín, viÖc tr¶ tiÒn
x¶y ra th-êng xuyªn.
– Cã thÓ x¸c nhËn cho 1 tê sÐc hoÆc c¶ quyÓn sÐc.
Monday, March 02, 2009 27
9
- 8/28/2011
C¸c lo¹i sÐc khác
• Séc bảo chi:
– Là séc được đảm bảo thanh toán bởi ngân hàng
thực hiện thanh toán séc
– Điều kiện ngân hàng bảo chi séc:
• người k{ phát “có khoản tiền dùng để chi trả cho tờ séc
đó khi xuất trình”
• Người k{ phát có thể yêu cầu ngân hàng ghi cụm từ
“bảo chi” và k{ tên lên séc
Monday, March 02, 2009 28
IV. THẺ NGÂN HÀNG
1. Kh¸i niÖm:
Lµ mét ph-¬ng tiÖn thanh to¸n hiÖn ®¹i do ng©n
hµng ph¸t hµnh b¸n cho kh¸ch hµng cña m×nh sö
dông ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ®· nhËn, dÞch vô ®·
cung øng hoÆc tr¶ nî c¸c kh¸ch hµng cã tµi kho¶n
ë ng©n hµng.
Monday, March 02, 2009 29
Tiền đề cho sự ra đời của
Thẻ ngân hàng
• Những bất lợi trong lưu thông séc
– Mất 1 thời gian dài để chuyển giao séc từ nơi phát
hành tới địa điểm thanh toán séc
– Trong quá trình sử dụng séc yêu cầu nhiều giấy tờ
liên quan, chi phí cao
– Séc chỉ có thể sử dụng được 1 lần
• Sự ra đời của computer và sự phát triển vượt
bậc của công nghệ thông tin, viễn thông
Monday, March 02, 2009 30
10
- 8/28/2011
2. ¦u ®iÓm
• Tiện ích cao: Kh«ng cÇn chi tr¶ tiÒn mÆt vẫn có
thể tiến hành thanh toán được ở bất kỳ đâu;
• An toàn cao và nhanh chóng:ThÎ kh«ng bÞ
dïng trém hoÆc rót tiÒn trém.
• Gän, nhÑ, linh ho¹t: phù hợp với mọi đối
tượng
Monday, March 02, 2009 31
Các nội dung khác
• Phân loại thẻ ngân hàng
• Các bên tham gia
• Nghiệp vụ phát hành và thanh toán thẻ
Monday, March 02, 2009 32
III. C¸c bªn tham gia vµo ph-¬ng thøc
thanh tãan b»ng thÎ tÝn dông
1. Ng©n hµng: Lµ ng-êi ph¸t hµnh thÎ
- Tr¸ch nhiÖm:
Thanh to¸n tiÒn cho ng-êi ®· cung cÊp hµng
hãa vµ dÞch vô.
ViÖc Thanh to¸n th«ng qua hÖ thèng tµi kho¶n
cña ng-êi h-ëng lîi vµ cña c¸c héi viªn më t¹i
NH.
- Lîi nhuËn cña ng©n hµng: Kho¶n lÖ phÝ sö
33
dông tÝnh theo năm haylµ tiÒn l·i ng©n hµng
11
- 8/28/2011
2. Ng-êi sö dông thÎ: Héi viªn, lµ ng-êi
cã tªn trªn thÎ, lµ ng-êi sö dïng thÎ ®Ó chi
tr¶ tiÒn hµng vµ dÞch vô ®· mua. Cã 2 lo¹i:
- Héi viªn chÝnh: Lµ ng-êi cã tªn trªn thÎ,
lµ ng-êi chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc nhÊt vÒ c¸c
kho¶n nî vµ chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸
tr×nh sö dông thÎ.
- Héi viªn gia ®×nh: lµ mét thµnh viªn cña
gia ®ình héi viªn chÝnh, chÞu tr¸ch nhiÖm
thanh to¸n cuèi cùng. 34
3. C«ng ty dÞch vô thÎ: Lµ c«ng ty thuéc
ng©n hµng, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan
tíi viÖc sö dông thÎ
4. Ng©n hµng ®¹i lý: cã tr¸ch nhiÖm thanh
to¸n c¸c hãa ®¬n do ng-êi b¸n hµng hãa vµ
dÞch vô cho héi viªn.
5. C¬ së chÊp nhËn thanh tãan b»ng thÎ
tÝn dông:
35
6
Ng©n hµng Ng©n hµng 1. Ph¸t hµnh thÎ.
ph¸t hµnh 5 Đ¹i lý 2a. NhËn hµng hãa vµ dÞch vô
vµ xuÊt tr×nh thÎ ®Ó thanh to¸n
2b. Ng-êi b¸n nhËn thÎ, dïng
nghiÖp vô lËp phiÕu.
8 1 7 3 4
3. Ng-êi b¸n göi biªn lai ®Õn
ng©n hµng ®¹i lý ®Ó thanh to¸n.
2a
4. NH ®¹i lý kiÓm tra vµ b¸o cã
Chñ së Ng-êi b¸n
hƯu thÎ 2b vµo TK ng-êi b¸n t¹i NH ®¹i lý
5. NH ®¹i lý th«ng b¸o nî vµ ghi vµo TK NH ph¸t hµnh t¹i NH ®¹i
lý.
6. NH ph¸t hµnh ghi cã vµo TK cña NH ®¹i lý vµ göi b¸o cã cho NH
®¹i lý.
7. NH ph¸t hµnh göi b¸o c¸o quyÕt to¸n th¸ng cho chñ sö dông thÎ.
36
8. Chñ sö dông thÎ thanh tãan cho NH ph¸t hµnh.
12
nguon tai.lieu . vn
