Xem mẫu
nnnnTHONGTiND
BCrC TRANH CHUNG V^ DOANH NGHl£P NhA Nl/dC H|£N NAY
Nguydn Sinh Cue*
Trong nhflng nfim qua, thUc hidn dUdng
ldi dd'i mdi ciia Dang va Nhfi nU6c, cac
doanh nghidp nhfi nfldc (DNNN) Vi^t Nam
da thUc hi$n qufi trinh co p h i n hda vfi sfip
xe'p lai, tflng budc cai tid'n cong tac quan ly
theo hudng tang cUdng vai trd tfl chu trong
san xufi't, kinh doanh phfl hdp vdi cd chd' thi
trfldng, dinh hfldng xa hpi chu nghia. Nhiing
k i t qua hoat ddng cua cac DNNN trong nen
kinh td' la dang ghi nhan. Vai trd chu dao
cua kinh td' Nhfi nfldc ndi chung, trpng tfim
la DNNN v l ed b a n da phat huy tfic dung
tich cflc trdn mdt sd' ngfinh, linh vflc then
chdt ciia ndn kinh tg' qud'c dan, song nhiing
va'n de noi com, h a n chg' va b a t cap vfin cdn
nhilu, t h a m chi nghiem trpng.. Vi vay da
dd'n liic c i n nhin t h a n g vao sii t h a t dd tfl dd
nghien cflu d l xua't mot so' dinh hUdng
nham gdp p h i n nfing eao hidu qua ciia
DNNN nudc ta trong giai doan 2012-2015.
1. T h i i c t r a n g D N N N h i e n n a y v a c a c
y e u t o t a c dong."
ThUc hidn dUdng 16'i eua Dang, trong 25
n a m qua, cae DNNN da tflng bude dupe co
p h i n hoa va sfip xdp lai cho p h u hdp vdi cd
c h l thi trUdng dinh hudng xa hpi ehu nghia
do Nha nUdc quan ly. Chii trUdng co p h i n
hda DNNN dfldc thuc hidn tren pham vi ea
nflde tfl Trung fldng dd'n dia phfldng nhfim
nang cao hieu qua vfi sfle canh t r a n h cua
DNNN trong cd cfi'u kinh te nhieu t h a n h
p h i n . Do dd, cae DNNN ndi ehung giam dan
v l sd' lupng, da dang hda hinh thiic va md
Nguyen Sinh Ciic, Ph6 Giao sU, Tien s H6i ThSng
ke Viet Nam.
0]
QUAN LY KINH TE
hinh quan ly.
Theo k i t qua dilu tra Doanh nghidp cua
Tong cue Thong kg nfim 2011, d i n cuoi nam
2010, ca nudc cd 3283 doanh nghidp, giam gin
43% ao nam 2000 (giam 2466 doanh nghidp).
Nfim 2010, k h u vflc nfiy da ddng gdp vfio
GDP ca nude 668,3 nghin ty dong, chilm
33,7% tong GDP theo gia thiic te. Td'ng s l
lao ddng thUc t l dang Ifim viec trong cfic
DNNN la 1,7 tridu ngUdi, chilm 20% tong so
lao ddng dang Ifim vide tai cfic doanh nghiep
ea nUde vfi ddng gdp vfio ngfin saeh nhfi nUdc
g i n 28% tong t h u ngan sach trong nam.
Nfim 2010 Lao dpng binh qufin mdt
DNNN Ifi 514,3 nghin ngUdi, vd'n binh qufin
dat 1063,8 ty ddng, tai san cd' dinh va vd'n
d i u t u dai h a n d a t 478,9 ty dong. Sd DN cd
quy md tren 5000 lao ddng cd 33 DN... So
DNNN c6 trdn 500 ty dong vd'n la 393 DN.
Theo tieu chi xdp loai doanh nghidp cua
Nghi dinh so' 56/2009/ND-CP thi nfim 2011
cd hdn 50% so' D N N N thudc loai quy md vfla
vfi nhd (sd' lao ddng dUdi 300 ngudi, so' vd'n
dudi 100 ty dong). Xet theo tieu chi so' lao
dpng c6 54,6% so' DNNN thuoc loai vfla va
nhd (1759DN). Con xdt theo tidu chi vd'n thi
cd 55,6% sd' DN thuoc loai vfla va nhd
(1841DN).
Ve sdn xudt kinh doanh:
Tong so doanh t h u t h u l n ciia DNNN
nfim 2010 la 1349,5 nghin ty ding, bfing
25,4% tong doanh t h u cua cac DN ca nUdc.
Doanh t h u binh quan 1 lao ddng trong cfic
DNNN trong n a m la 826 trieu dong, trong
dd D N N N T r u n g Udng la 882 trieu dong,
DNNN dia phUdng la 663 trigu dong.
50148(7+8/2012)
BOC TRANH CHUNG Vg DOANH NGHlgP NHA NL/QC HIEN NAY'
Ldi nhufin trfldc thud' cua DNNN trong
nam Ifi 69,9 nghin ty ddng, bfing 30% tong
so ldi nhufin eua cae DN ca nflde. Ty sufi't ldi
nhufin tren doanh t h u Ifi 5,2% vfi ty sufi't Ipi
nhufin tren vd'n kinh doanh Ifi 2,8%. Nop
ngfin saeh nhfi nfldc trong nfim Ifi 80 nghin
ty dong, bang 29,7% tong so NSNN. So
DNNN kinh doanh cd lai Ifi 2811 DN, chiem
ty trpng 85,5% t i n g so' DNNN hien cd vdi
mfle lai 77,6 nghin ty dong, binh quan d^it
27644 tridu ddng/1 DNNN, trong dd ehu yd'u
la DNNN do Trung fldng quan ly.
Thu nhfip binh qufin 1 lao ddng trong
DNNN nfim 2008 Ifi 4,1 tridu ddng/thfing,
trong dd' DNNN trung fldng dat 4,5 tridu
dong/thfing va DNNN dia phfldng dat 3,0
trieu ddng/thfing. So' DNNN cd ddng bao
bi^m y t l nfim 2010 la 3206 DN, chilm
97,5% tong sd' DNNN cdn hoat ddng. Ty le
cac khoan ddng BHYT vfi quy cdng chie'm
7,9% quy lUdng cua lao dpng DNNN, cao
hdn nhilu so vdi doanh nghiep dfin doanh
nhflng chUa bfing cac doanh nghiep lien
doanh vdi nUdc ngoai.
ThUe t l tren day cho thfiy, tuy DNNN cd
quy md vfla va nhd chid'm ty trpng ldn, lao
ddng, vd'n edn khidm ton nhUng ddng gdp
ciia khu vUc kinh te' nay cho n i n kinh tg'
qudc dan nUdc ta la ra't dang ghi nhan.
Cac ylu t l tfic dpng trUe tiep d l thUc
trang trdn cd nhilu. Dd la sfl d i l u h a n h cua
Chinh phu, sU phd'i hpp chi dao, quan ly cua
cfic Bd ngfinh Trung Udng vfi ehinh quyen
cac cfip, sU nd Iflc cua ban thfin cac DNNN
va sfl quan tam d i u tfl nguon Iflc cua Nha
nfldc. Quy md cua efic DNNN v l vd'n, lao
dong, tfii san cd' dinh, ed sd vfit chfi't ky
thufit.... ddu cao hdn khu vflc DN ngoai nhfi
nfldc. VI phfldng didn sii dung ngudn Iflc,
theo so lieu thong ke chinh thflc, ty trpng
von diu tu vfi tin dung cua khu vflc doanh
nghidp Nhfi nfldc tuy da giam mpt each dfing
kl Iln lupt tfl 57% va 37% trong giai doan
2001-2005 xuong 45% va 31% trong giai
fJoan 2006-2010, nhUng vfin cao hdn cac loai
hinh doanh nghidp khac ca v l so' lUdng, loai
Sff 48 (7+8/2012)
THONG TIN [1=BI!1
vd'n, thdi han sfl dung, cd che, chinh sach.
V l phfldng dien d i u tfl, nhilu khoan d i u
tfl cua nhfi nUdc cho cae doanh nghidp Nhfi
nfldc khdng nam trong ngan sfich, dfic bidt
Ifi cfic tap dofin va tong edng ty, dUde thUc
hidn qua cac cdng ty con, vfi do vfiy khdng
dupe phan finh mpt cfich diy du vao td'ng
d i u tu cua khu vUe nfiy. Ben cEinh dd, nhilu
doanh nghidp Nhfi nUdc, dfic bidt trong linh
vUc vfin tai, hfing khdng, vidn thdng, dupc s^
dung cd sd ha t i n g tfl nguon d i u tu trUc tilp
eua nhfi nUde. TUdng tU nhfl vfiy, v l phfldng
difn tin dung, doanh nghiep Nhfi nfldc nhfin
dfldc nhilu loai tin dung flu dai: tfl quy hS
trd phat trien trfldc dfiy vfi Ngfin hfing Phfit
tridn Vidt Nam hidn nay, tin dung danh cho
eac edng ty eon, edng ty sfin sau (kl ea doanh
nghiep eo p h i n hda) cua nhilu tfip doan va
tong edng ty... Dfi'y la chfla k l din mdt thflc
tg' hien nhien la khu vflc doanh nghidp Nha
nflde dfldc hfldng nhilu dfic quyin, dfic ldi sd
vdi cae khu vflc cdn lai. Cu the Ifi doanh
nghiep Nhfi nUdc dupc nha nUdc dUde cap dfi't
kinh doanh, hoac nd'u phai thud thi vdi mfle
gia khdng dang ke so vdi gia tri thi trUdng,
sau dd dupe sfl dung dfi^t thud de the chfi'p
vay vd'n ngan hfing, trong khi cac doanh
nghigp tu nhan khdng cd lUa chpn nfiy. Cac
doanh nghiep Nhfi nUdc, vdi sU hau thufin
ciia Nhfi nUdc, cung dUdc Uu tien tid'p can tin
dung (trong nhilu trUdng hpp thdng qua tin
dung ehi dinh) vfi ngoai te khan hie'm vdi gifi
thfi'p hdn gifi thi trUdng.
2. Nhtfng y e u kem,baft cap va va'n de
dat ra
M^c du dupc hudng nhilu bidt dfii vl
phUdng dien tilp cfin nguIn lUe, dong thdi
trong n h i l u trUdng hdp dfldc hfldng vi t h i
dpc quyin trdn thi trfldng hdi dia, nhflng
ddng gdp cua khu vflc doanh nghiep Nhfi^
nfldc cho nen kinh t l lai rfi't han c h l v l
n h i l u mfit, nhfi't Ifi tac dung, hieu qua va vai
trd chu dao ciia DNNN trong nhflng nam
g i n day, khdng nhflng lu md d i n lai dang
trdn da di xud'ng.
D i u tidn, hay xem xet ty le ddng gdp eua
QUAN iV KINH TE
• ' i ^ i ' i l ; ! THONG TIN
BCfC TRANH CHUNG V^ DOANH NGHI$P NHA HUOC H|£N NAY
khu vflc doanh nghidp Nhfi nUde cho GDP,
vd'n Ifi muc tieu kinh td' quan trpng nhfi't
trong hp thdng muc tidu kinh t l eua Chfnh
phu. Bao cao cua Chinh phu d i n s l li0u ciia
Td'ng eye Thong kd cho rfing doanh nghidp
Nhfi nUdc nfim 2011 tao ra khoang mdt
p h i n ba GDP ciia Vidt Nam. Tuy nhign dilu
nfiy chUa hfin chinh xae vi dfiy Ifi ty 1§ ddng
gdp ciia tofin bp khu vUc nhfi nUdc • trong dd
doanh nghidp Nhfi nUdc chi Ifi mdt bd ph^n.
Sau khi trfl di GDP tao ra tfl cac hoat d^ng
cua khu vUc nhfi nfldc nfim ngofii doanh
nghidp Nhfi nude (nhu quan ly nhfi nUdc, an
ninh qud'c phdng, dam bao xfi hdi, vfin hoa, y
tl, giao due, t h i due t h i thao, boat d^ng
dofin the...) thi trong giai doan 2006-2010,
khu vue doanh nghidp Nhfi nUde trung binh
chi tao ra khoang 28% GDP, giam tfl mfle
30% cua giai doan 2001-2005. So sanh ty Id
sfl dung nguon Iflc (cu t h i Ifi d i u tu) vfi ddng
gdp cho n i n kinh te' (cu t h i la GDP) ciia khu
vflc doanh nghidp nhfi nfldc vfi doanh nghidp
dan doanh cho tha'y hai bflc t r a n h hoan tofin
tfldng phan. Trong giai doan 2006-2010, khu
vflc doanh nghidp n h a nfldc chilm 45% td'ng
d i u tfl nhflng ehi tao ra 28% GDP; trong khi
dd khu vflc doanh nghiep dfin doanh chi
ehid'm 28% d i u tfl nhflng lai tao ra tdi 46%
GDP. Tfldng tfl n h u vfiy, ddng gdp cua khu
vUc doanh nghiep Nhfi nude vao tfing trUdng
GDP da giam rat n h a n h tfl mfle 33% trong
giai doan 2001-2005 xud'ng ehi cdn 19%
trong giai doan 2006-2010, trong khi dd ddng
gdp ciia khu vflc doanh nghidp dan doanh
tang tfl 45% ldn 54% trong cung thdi k>^.
Chinh cua nhflng sfl thay dd'i nfiy Ifi do toe dp
tfing GDP cua khu vflc doanh nghipp Nhfi
nUdc da giam tii 7,6% trong giai doan 20012005 xud'ng 4,0% trong giai doan 2006-2010 tfle la chl bfing mot nfla so vdi khu vflc dan
doanh.
Ddng gdp cua khu vflc doanh nghidp Nhfi
nUdc cho ngan sfich cung di theo xu hUdng
tfldng tfl. Trong 10 nam trd lai day ty le
ddng gdp cua k h u vflc doanh nghiep Nhfi
nfldc cho ngan sach qud'c gia (ngofii dau md)
E D QUAN LY KINH TE
trung binh chfla tdi chUa tdi 20% vfi ngfiy
mpt giam so vdi chinh minh cung nhU so vdi
khu vUc t u nhfin (bao gom khu vUc doanh
nghidp dan doanh vfi FDI). Neu nhU trong
giai do^n 2001-2005, doanh nghiep Nhfi
nUdc ddng gdp 19,6% eho ngan sach, cao gin
gfi'p rUdi so vdi khu vUc tU nhan, thi trong
giai doan 2006-2010, ty Id nfiy giam xud'ng
chi cdn 17,6%, tfle Ifi ehi bfing 4/5 so vdi khu
vflc tu nhan. VI phfldng didn lao ddng - viec
Ifim, k i t qua d i l u tra doanh nghigp cua
Tong cue Thong ke cho thfiy ty trpng lao
dpng eua khu vflc doanh nghigp Nhfi nfldc
giam rflTt n h a n h tfl mfle 44% trong giai doan
2001-2005 xuong ehi cdn 23% trong giai doan
2006-2009 va khoang 12% 2011. Khdng
nhflng thg', ty Id tao ra vide lam mdi eung
giam mdt each tfldng flng tii -4% xuong -13%,
tfle Ifi doanh nghiep Nhfi nfldc khdng nhflng
khdng tao ra vide lam mdi ma cdn cfit giam
lao ddng, do v^y dat ganh nang tao vide lam
mdi hofin tofin tren vai cua khu vUe tfl nhan,
chu ye'u Ifi eua khu vflc dfin doanh va doanh
nghigp cd' vd'n d i u tu nfldc ngoai FDI.
Viec cfit giam lao dpng Ifi he qua khd
t r a n h khdi trong qua trinh co p h i n hda
doanh nghiep Nha nUdc, nhUng n i u doanh
nghidp Nha nUdc thflc sU ngay mpt ldn manh
thi ehung eung phai cd k h a nang tao ra vide
lam mdi, mpt yeu c i u tdi quan trpng doi vdi
mpt nen kinh te' dang phat trien nhanh va cd
Iflc Ifldng lao dpng tre doi dao nhfl Viet Nam.
Nd'u nhin vfio hoat dpng san xufi't edng
nghipp, linh vflc trung t a m trong chid'n Ifldc
phat trien theo hudng eong nghidp hda ciia
Vidt Nam, thi vai trd cua khu vflc doanh
nghi$p Nha nflde cung het sfle khidm td'n.
Ng'u nhfl vfio nfim 1995, ty trpng gifi tri san
xufi't cdng nghiep cua khu vflc nha nfldc vfi tfl
n h a n Ifi 50%-50%, thi den nfim 2010, ty Id
nfiy chi cdn la 25%-75%. Khdng nhiing the', ty
1$ ddng gdp vfio tfing trfldng gifi tri san xufi't
cdng nghiep cua khu vUc nhfi nUdc (theo gia
c l dinh) da giam tfl 29% trong giai doan
2001-2005 xud'ng chi cdn chfla de'n 12% trong
giai doan 2006-2010. Trong k h i dd, ddng gdp
Sfii 48(7+8/20121
BIJC TRANH CHUNG v£ DOANH NGHIgP NHA NaOC HIEN NAY
cua khu vflc dan doanh tfing tii 34% len 43%
trong cung thdi ky.
Cae doanh nghidp Nha nflde ddng gdp
mdt each khidm ton cho kim ngach xufi't
khiu nhflng lai la tfic gia cua mot ty le ldn
kim ng^eh nhfip khau. Vi cac nguon sd' lieu
chinh thflc hign nay khdng tach bach sd' lieu
xufi't - nhfip k h i u eua khu vflc doanh nghidp
Nhfi nUde va doanh nghidp dan doanh ndn
kit qua xufi't - nhfip k h i u cua hai khu vUc
nfiy chl cd thg dupe udc tinh mdt each g i n
dung. Cu thg Ifi sau khi trfl d i u thd, than vfi
khoang san thi doanh nghigp Nhfi nflde ehi
tao ra khoang 15-20% td'ng kim ngach xufi't
khiu/nfim. V l phUdng didn nhfip k h i u , n i u
nhin vfio cac dfl an ldn n h u Dung Qufi't,
Vinashin, Dien lUc. vfi nhflng hoat ddng
thfim dung vd'n vfi cdng nghe (chu yd'u ed
dUdc nhd nhfip k h i u ) ciia doanh nghiep Nhfi
nfldc thi ty trpng nhfip k h i u cua doanh
nghiep Nha nfldc lai rfi't cao. Ke't hdp hai
thiic tl, mdt la khu vflc FDI xufi't sieu (nen
khu vflc trong nUdc nhfip sidu) vfi hai Ifi kim
ngach xufi't k h a u ciia khu vUe doanh nghidp
Nha nfldc chilm dfldi 20%, trong khi nhap
khiu rfi't nhilu, ed the thfi'y rfing doanh
nghiep Nha nflde la mdt nguydn nhdn quan
trong eua tinh trang nhfip sidu ngay mot cao
d Vidt Nam. D i l u nay ciing cd nghia la mdt
s l va'n d l vi md nhfl t h a m h u t can can tfii
khoan vfing lai vfi sfle ep giam gia VND sd
khdng t h i dflpe giai quyd't triet de nd'u
khdng thay dd'i chinh sfich budc cae doanh
nghiep Nhfi nflde trd nen hidu qua vfi canh
tranh hdn.Nhflng tinh tofin vfi phan tich
tren day cung phu hdp vdi mdt so' danh gid
trfldc day v l hidu qua hoat ddng eua khu
vflc doanh nghidp Nha nfldc. Du tinh theo
vdn diu tfl thflc hidn hay theo tieh luy tfii
san thi hd so ICOR cua khu vflc kinh te nhfi
nfldc cung cao gfi'p rfldi he so ICOR chung
cua tofin n i n kinh te'..Theo bao cfio tdm tfit
kit qua giam sfit "Viec thflc hidn ehinh sfich,
phap luat v l quan ly, sit dung vd'n, tfii san
nhfi nfldc tai cae tfip doan, td'ng cdng ty nha
nfldc" cua t!ly h a n Thfldng vu Qud'c hdi thi
Stf 48 (7+8/2012)
THONG TIN i m n
trong nam 2008, 56/91 tfip doan, tong cdng
ty nha nfldc cd ty Id ldi nhufin tren vd'n chii
sd hflu (ROE) dudi 15%, tfle Ifi thfim chi cdn
tha'p hdn mat bfing lai sufit trong nam 2008,
Ifi nam cd chi so CPI trung binh ldn tdi 20%.
Dilu nay cd nghia Ifi nd'u fip dung cfic
phfldng phfip ke toan dung dfin thi h i u h i t
cac tfip doan vfi tong cdng ty nhfi nfldc se
thua Id. Tfldng tu nhu vfiy, theo sd' lieu cua
Bd Tfii chinh, vfio nfim 2010, ty Id ROE eiia
cfic tfip doan va tdng cdng ty nhfi nUdc Ifi
16,5% - tfle Ifi tfldng dfldng vdi Ifii sufi't vai
thfldng mai phd' bie'n tren thi trUdng trong
nfim fi'y. Kd't hdp vdi mdt thUc td' la dd'n 80%
trong td'ng ldi nhufin eua efic tfip dofin vfi
tong cdng ty nhfi nUde de'n tfl 5 tfip dofin ldn
(bao gom Petro Vietnam, EVN, VNPT,
Viettel, vfi TKV) thi da sd' cac tfip dofin vfi
td'ng cdng ty cdn lai cd ty Id ROE thfi'p hdn
kha nhilu so vdi mat hfing lai sua't thUdng
mai cua thi trfldng.Ddng thdi, cung ed the
Ifip luan them rang ngay ca khi nhflng tap
dofin vfi tong cdng ty ed lai thi chu yd'u Ifi
nhd vfio vi the' dpc quyin tren thi trfldng ndi
dia hay hfing rfio thud' quan eao va/hofie
dflpe trd cfi'p bfing vd'n, da't dai, hay tfii
nguyen thidn nhien re, hay dfldc flu dai
bang cfic hdp ddng bdo bd mfi eae doanh
nghigp ngofii nhfi nfldc khdng cd.
Ma'u chd't vfi'n d l eua Vinashin, Vinalines
da dfit ra tfl n h i l u nfim trfldc. Tfl nfim 2006
dd'n 2010 Qud'e hdi da khdng dfldi 1 i l n dUa
ra bfin v l va'n d l md hinh tfip doan kinh t l .
Ban d i u , ehu trfldng chi la thi diem nhflng
chfla tong k i t , danh gia thi deng loat cfic tap
dofin kinh t l da thfinh lap tfl cfic Tong cdng
ty 90, 9 1 . He qua eua vide boat ddng trfin
lan, khdng quan ly dflpe la nhflng sU vide sai
pham lidn tuc hi phat hidn, lap di lap lai d
n h i l u ddn vi nhU hidn nay. Vi khdng thiic
hidn tridt de nguydn t i c tfich bach quan ly
nhfi nude vdi hoat ddng san xufi't kmh
doanh, sU nhung nhfing edn kdo dfii, thfi't
thoat, sai pham cdn nhilu. Vi vay mdi cd
chuydn mua tfiu, mua u noi gia tri hfing
tram, hfing nghin ty ddng, dd'n lue truy
QUAN LY KINH Ti |
^^THfiNGTIN^
BOC TRANH CHUNG V^ DOANH NGHlEP NHA NUOCHlfNNAY
trach nhiem thi ai ciing chd'i khdng phai do
minh quyit dinh. May ra ehi "tdm" dupe
ma'y dng trUc tid'p di mua
Lfim ro vi$c phfin bd' ngan saeh cho cac
tfip dofin, Td'ng edng ty nhfi nUdc. Vide d i u
tu ngofii ngfinh khdng hi^u qua cua cac
DNNN nfiy dfi d l cfip n h i l u vfin khdng dUpc
giai trinh, Cac DNNN vdi nguon vd'n ehu sd
hflu d i n 30-40 ty USD cua nhfi nfldc, khdng
bi Ifi'y thue, nhflng vfin kdm hieu qua. .
Ndi tdm l^i, khu vflc doanh nghidp
nhfi nfldc d Viet Nam hipn chid'm hflu rfi't
nhilu nguon lUc nhflng sii dung ehung mdt
each kdm hi^u qua, ddng gdp ra't khidm td'n
cho ngdn sach, tang trfldng GDP, tao vide
lfim mdi, phat t r i l n cdng nghidp, xay dflng,
giao thdng vfin tai, ndng lam nghidp vfi thuy
san va xufi't k h i u .
3. M o t so' d i n h h t f d n g d o i ni6i k h u
vdc D N N N
Nghi quye't Dgi hdi XI ciia Ddng dd chi
ro: "Pkdi cd tdi cd cd'u doanh nghiep cua tdt
cd cdc thdnh phdn kinh ti, trong dd trgng
tdm Id tdi cd cdu DNNN deDNNNgiU
vUng
vai trb chu dgo trong nen kinh te thi trUdng
dinh hudng XHCN').
Thuc hidn Nghi quyet cua Dang, Chinh
phu da eu t h i hda bfing nhieu ehu trUdng vfi
ehinh sach cu t h i d l tai cfi'u tnie DNNN.
Trong thdi gian tdi, c i n xem xdt vfi tie'n
hanh dd'i mdi D N N N theo mpt so' dinh
hudng ehli yd'u sau dfiy;
Thfl nha't, trong chu trUdng tai cfi'u true
DNNN I l n nfiy, d l nghi Nha nUdc diing vi$c
thfinh Ifip mdi cac tfip dofin kinh te nhfi nUde
dong thdi t i l n hfinh cd' p h i n hda mpt s5' t§p
doan kinh t l nhfi nude mang tinh hfinh
ehinh, hoae d mpt so Imh vUe ngfinh n g h i
ma Nha nUdc khdng c i n c i n nfim gifl 100%
vd'n d i l u le hay gifl cd' p h i n chi phd'i.
Thfl 2, d l nghi Chinh phii eho phdp
t h a n h lap Td'ng cue Quan ly, Gifim sat tfii
chinh doanh nghiep n h a nfldc, trflc thudc Bp
Tai chinh, lam d i u moi chinh giam sat,
E3
QUAN Lt KINH i f
dfinh gia hipu qua san xu^t, kinh doanh cua
DNNN, k l ca cac tfip dofin, tong cdng ty.
Trong qua t r i n h t r i l n khai De an doi mdi
DNNN hi^n nay dd nghi xem xdt lai muc
tidu, ndi dung, vai trd vfi hieu qua cua Tong
cdng ty D i u tfl vfi Kinh doanh vd'n nhfi nfldc
(SCIC),
- Thfl 3, d l nghi cac Bd ngfinh lidn quan
k h i n trfldng xay dflng cac vfin ban phap ly
v l giam sat tfii ehfnh vfi dfinh gifi higu qua
hoat dpng ddi vdi DNNN, xac Ifip vfi khlng
chd cac ty trpng tfii chinh nhfim dam bao an
tofin tfii chinh cho cac tfip dofin theo tflng
nhdm ngfinh, n g h i , trong dd gidi ban cu the
ty 1$ np vay tren v^n chu sd hiiu
- Thfl 4, t i l p tuc d i y m a n h cd' p h i n hda
DNNN theo hfldng giam ty Id sd hflu nhfi
nflde tai doanh nghiep, xay dflng cd che thu
h u t m a n h cac nhfi d i u tfl chien lUdc trong
vfi ngofii nfldc, giam thieu cae nhfi d i u tfl
chid'n Ifldc Ifi DNNN vfi khuyen khich ngfldi
lao dpng t h a m gia mua cd' p h i n tai doanh
nghipp, d i n g thdi k h u y i n khich eae hoat
ddng mua ban nd gifla eac DNNN, ngfin
hfing thfldng mai vfi cdng ty mua ban nd
(DATC)../.
TAI LIEU THAM KHAO:
Vfin kidn Dai hoi Dang cac khda:
VI.VI,VII,VIII,IX.X.XI.
Nien gifim Thong ke cac nfim 2000,2005,
2006, 2007, 2008, 2009, 2010 vfi 2011 (tdm
tit).
SlH^u Dilu tra Doanh nghiep TCTK cac nfim
2009, 2010 vfi 2011.
T^p chf kinh t l & Du bfio, Bg KH&DT.
Thdi bfio kinh t l Sfii Gdn cfic so nfim 2010,
2011.
Tap chf Con sd'vfi Su kien.
Tap chi Quan ly kinh te, Vien Ngien cflu
quan 1^ kinh te'Trung Udng.
5(48(7+8/2012)
nguon tai.lieu . vn
BCrC TRANH CHUNG V^ DOANH NGHl£P NhA Nl/dC H|£N NAY
Nguydn Sinh Cue*
Trong nhflng nfim qua, thUc hidn dUdng
ldi dd'i mdi ciia Dang va Nhfi nU6c, cac
doanh nghidp nhfi nfldc (DNNN) Vi^t Nam
da thUc hi$n qufi trinh co p h i n hda vfi sfip
xe'p lai, tflng budc cai tid'n cong tac quan ly
theo hudng tang cUdng vai trd tfl chu trong
san xufi't, kinh doanh phfl hdp vdi cd chd' thi
trfldng, dinh hfldng xa hpi chu nghia. Nhiing
k i t qua hoat ddng cua cac DNNN trong nen
kinh td' la dang ghi nhan. Vai trd chu dao
cua kinh td' Nhfi nfldc ndi chung, trpng tfim
la DNNN v l ed b a n da phat huy tfic dung
tich cflc trdn mdt sd' ngfinh, linh vflc then
chdt ciia ndn kinh tg' qud'c dan, song nhiing
va'n de noi com, h a n chg' va b a t cap vfin cdn
nhilu, t h a m chi nghiem trpng.. Vi vay da
dd'n liic c i n nhin t h a n g vao sii t h a t dd tfl dd
nghien cflu d l xua't mot so' dinh hUdng
nham gdp p h i n nfing eao hidu qua ciia
DNNN nudc ta trong giai doan 2012-2015.
1. T h i i c t r a n g D N N N h i e n n a y v a c a c
y e u t o t a c dong."
ThUc hidn dUdng 16'i eua Dang, trong 25
n a m qua, cae DNNN da tflng bude dupe co
p h i n hoa va sfip xdp lai cho p h u hdp vdi cd
c h l thi trUdng dinh hudng xa hpi ehu nghia
do Nha nUdc quan ly. Chii trUdng co p h i n
hda DNNN dfldc thuc hidn tren pham vi ea
nflde tfl Trung fldng dd'n dia phfldng nhfim
nang cao hieu qua vfi sfle canh t r a n h cua
DNNN trong cd cfi'u kinh te nhieu t h a n h
p h i n . Do dd, cae DNNN ndi ehung giam dan
v l sd' lupng, da dang hda hinh thiic va md
Nguyen Sinh Ciic, Ph6 Giao sU, Tien s H6i ThSng
ke Viet Nam.
0]
QUAN LY KINH TE
hinh quan ly.
Theo k i t qua dilu tra Doanh nghidp cua
Tong cue Thong kg nfim 2011, d i n cuoi nam
2010, ca nudc cd 3283 doanh nghidp, giam gin
43% ao nam 2000 (giam 2466 doanh nghidp).
Nfim 2010, k h u vflc nfiy da ddng gdp vfio
GDP ca nude 668,3 nghin ty dong, chilm
33,7% tong GDP theo gia thiic te. Td'ng s l
lao ddng thUc t l dang Ifim viec trong cfic
DNNN la 1,7 tridu ngUdi, chilm 20% tong so
lao ddng dang Ifim vide tai cfic doanh nghiep
ea nUde vfi ddng gdp vfio ngfin saeh nhfi nUdc
g i n 28% tong t h u ngan sach trong nam.
Nfim 2010 Lao dpng binh qufin mdt
DNNN Ifi 514,3 nghin ngUdi, vd'n binh qufin
dat 1063,8 ty ddng, tai san cd' dinh va vd'n
d i u t u dai h a n d a t 478,9 ty dong. Sd DN cd
quy md tren 5000 lao ddng cd 33 DN... So
DNNN c6 trdn 500 ty dong vd'n la 393 DN.
Theo tieu chi xdp loai doanh nghidp cua
Nghi dinh so' 56/2009/ND-CP thi nfim 2011
cd hdn 50% so' D N N N thudc loai quy md vfla
vfi nhd (sd' lao ddng dUdi 300 ngudi, so' vd'n
dudi 100 ty dong). Xet theo tieu chi so' lao
dpng c6 54,6% so' DNNN thuoc loai vfla va
nhd (1759DN). Con xdt theo tidu chi vd'n thi
cd 55,6% sd' DN thuoc loai vfla va nhd
(1841DN).
Ve sdn xudt kinh doanh:
Tong so doanh t h u t h u l n ciia DNNN
nfim 2010 la 1349,5 nghin ty ding, bfing
25,4% tong doanh t h u cua cac DN ca nUdc.
Doanh t h u binh quan 1 lao ddng trong cfic
DNNN trong n a m la 826 trieu dong, trong
dd D N N N T r u n g Udng la 882 trieu dong,
DNNN dia phUdng la 663 trigu dong.
50148(7+8/2012)
BOC TRANH CHUNG Vg DOANH NGHlgP NHA NL/QC HIEN NAY'
Ldi nhufin trfldc thud' cua DNNN trong
nam Ifi 69,9 nghin ty ddng, bfing 30% tong
so ldi nhufin eua cae DN ca nflde. Ty sufi't ldi
nhufin tren doanh t h u Ifi 5,2% vfi ty sufi't Ipi
nhufin tren vd'n kinh doanh Ifi 2,8%. Nop
ngfin saeh nhfi nfldc trong nfim Ifi 80 nghin
ty dong, bang 29,7% tong so NSNN. So
DNNN kinh doanh cd lai Ifi 2811 DN, chiem
ty trpng 85,5% t i n g so' DNNN hien cd vdi
mfle lai 77,6 nghin ty dong, binh quan d^it
27644 tridu ddng/1 DNNN, trong dd ehu yd'u
la DNNN do Trung fldng quan ly.
Thu nhfip binh qufin 1 lao ddng trong
DNNN nfim 2008 Ifi 4,1 tridu ddng/thfing,
trong dd' DNNN trung fldng dat 4,5 tridu
dong/thfing va DNNN dia phfldng dat 3,0
trieu ddng/thfing. So' DNNN cd ddng bao
bi^m y t l nfim 2010 la 3206 DN, chilm
97,5% tong sd' DNNN cdn hoat ddng. Ty le
cac khoan ddng BHYT vfi quy cdng chie'm
7,9% quy lUdng cua lao dpng DNNN, cao
hdn nhilu so vdi doanh nghiep dfin doanh
nhflng chUa bfing cac doanh nghiep lien
doanh vdi nUdc ngoai.
ThUe t l tren day cho thfiy, tuy DNNN cd
quy md vfla va nhd chid'm ty trpng ldn, lao
ddng, vd'n edn khidm ton nhUng ddng gdp
ciia khu vUc kinh te' nay cho n i n kinh tg'
qudc dan nUdc ta la ra't dang ghi nhan.
Cac ylu t l tfic dpng trUe tiep d l thUc
trang trdn cd nhilu. Dd la sfl d i l u h a n h cua
Chinh phu, sU phd'i hpp chi dao, quan ly cua
cfic Bd ngfinh Trung Udng vfi ehinh quyen
cac cfip, sU nd Iflc cua ban thfin cac DNNN
va sfl quan tam d i u tfl nguon Iflc cua Nha
nfldc. Quy md cua efic DNNN v l vd'n, lao
dong, tfii san cd' dinh, ed sd vfit chfi't ky
thufit.... ddu cao hdn khu vflc DN ngoai nhfi
nfldc. VI phfldng didn sii dung ngudn Iflc,
theo so lieu thong ke chinh thflc, ty trpng
von diu tu vfi tin dung cua khu vflc doanh
nghidp Nhfi nfldc tuy da giam mpt each dfing
kl Iln lupt tfl 57% va 37% trong giai doan
2001-2005 xuong 45% va 31% trong giai
fJoan 2006-2010, nhUng vfin cao hdn cac loai
hinh doanh nghidp khac ca v l so' lUdng, loai
Sff 48 (7+8/2012)
THONG TIN [1=BI!1
vd'n, thdi han sfl dung, cd che, chinh sach.
V l phfldng dien d i u tfl, nhilu khoan d i u
tfl cua nhfi nUdc cho cae doanh nghidp Nhfi
nfldc khdng nam trong ngan sfich, dfic bidt
Ifi cfic tap dofin va tong edng ty, dUde thUc
hidn qua cac cdng ty con, vfi do vfiy khdng
dupe phan finh mpt cfich diy du vao td'ng
d i u tu cua khu vUe nfiy. Ben cEinh dd, nhilu
doanh nghidp Nhfi nUdc, dfic bidt trong linh
vUc vfin tai, hfing khdng, vidn thdng, dupc s^
dung cd sd ha t i n g tfl nguon d i u tu trUc tilp
eua nhfi nUde. TUdng tU nhfl vfiy, v l phfldng
difn tin dung, doanh nghiep Nhfi nfldc nhfin
dfldc nhilu loai tin dung flu dai: tfl quy hS
trd phat trien trfldc dfiy vfi Ngfin hfing Phfit
tridn Vidt Nam hidn nay, tin dung danh cho
eac edng ty eon, edng ty sfin sau (kl ea doanh
nghiep eo p h i n hda) cua nhilu tfip doan va
tong edng ty... Dfi'y la chfla k l din mdt thflc
tg' hien nhien la khu vflc doanh nghidp Nha
nflde dfldc hfldng nhilu dfic quyin, dfic ldi sd
vdi cae khu vflc cdn lai. Cu the Ifi doanh
nghiep Nhfi nUdc dupc nha nUdc dUde cap dfi't
kinh doanh, hoac nd'u phai thud thi vdi mfle
gia khdng dang ke so vdi gia tri thi trUdng,
sau dd dupe sfl dung dfi^t thud de the chfi'p
vay vd'n ngan hfing, trong khi cac doanh
nghigp tu nhan khdng cd lUa chpn nfiy. Cac
doanh nghiep Nhfi nUdc, vdi sU hau thufin
ciia Nhfi nUdc, cung dUdc Uu tien tid'p can tin
dung (trong nhilu trUdng hpp thdng qua tin
dung ehi dinh) vfi ngoai te khan hie'm vdi gifi
thfi'p hdn gifi thi trUdng.
2. Nhtfng y e u kem,baft cap va va'n de
dat ra
M^c du dupc hudng nhilu bidt dfii vl
phUdng dien tilp cfin nguIn lUe, dong thdi
trong n h i l u trUdng hdp dfldc hfldng vi t h i
dpc quyin trdn thi trfldng hdi dia, nhflng
ddng gdp cua khu vflc doanh nghiep Nhfi^
nfldc cho nen kinh t l lai rfi't han c h l v l
n h i l u mfit, nhfi't Ifi tac dung, hieu qua va vai
trd chu dao ciia DNNN trong nhflng nam
g i n day, khdng nhflng lu md d i n lai dang
trdn da di xud'ng.
D i u tidn, hay xem xet ty le ddng gdp eua
QUAN iV KINH TE
• ' i ^ i ' i l ; ! THONG TIN
BCfC TRANH CHUNG V^ DOANH NGHI$P NHA HUOC H|£N NAY
khu vflc doanh nghidp Nhfi nUde cho GDP,
vd'n Ifi muc tieu kinh td' quan trpng nhfi't
trong hp thdng muc tidu kinh t l eua Chfnh
phu. Bao cao cua Chinh phu d i n s l li0u ciia
Td'ng eye Thong kd cho rfing doanh nghidp
Nhfi nUdc nfim 2011 tao ra khoang mdt
p h i n ba GDP ciia Vidt Nam. Tuy nhign dilu
nfiy chUa hfin chinh xae vi dfiy Ifi ty 1§ ddng
gdp ciia tofin bp khu vUc nhfi nUdc • trong dd
doanh nghidp Nhfi nUdc chi Ifi mdt bd ph^n.
Sau khi trfl di GDP tao ra tfl cac hoat d^ng
cua khu vUc nhfi nfldc nfim ngofii doanh
nghidp Nhfi nude (nhu quan ly nhfi nUdc, an
ninh qud'c phdng, dam bao xfi hdi, vfin hoa, y
tl, giao due, t h i due t h i thao, boat d^ng
dofin the...) thi trong giai doan 2006-2010,
khu vue doanh nghidp Nhfi nUde trung binh
chi tao ra khoang 28% GDP, giam tfl mfle
30% cua giai doan 2001-2005. So sanh ty Id
sfl dung nguon Iflc (cu t h i Ifi d i u tu) vfi ddng
gdp cho n i n kinh te' (cu t h i la GDP) ciia khu
vflc doanh nghidp nhfi nfldc vfi doanh nghidp
dan doanh cho tha'y hai bflc t r a n h hoan tofin
tfldng phan. Trong giai doan 2006-2010, khu
vflc doanh nghidp n h a nfldc chilm 45% td'ng
d i u tfl nhflng ehi tao ra 28% GDP; trong khi
dd khu vflc doanh nghiep dfin doanh chi
ehid'm 28% d i u tfl nhflng lai tao ra tdi 46%
GDP. Tfldng tfl n h u vfiy, ddng gdp cua khu
vUc doanh nghiep Nhfi nude vao tfing trUdng
GDP da giam rat n h a n h tfl mfle 33% trong
giai doan 2001-2005 xud'ng ehi cdn 19%
trong giai doan 2006-2010, trong khi dd ddng
gdp ciia khu vflc doanh nghidp dan doanh
tang tfl 45% ldn 54% trong cung thdi k>^.
Chinh cua nhflng sfl thay dd'i nfiy Ifi do toe dp
tfing GDP cua khu vflc doanh nghipp Nhfi
nUdc da giam tii 7,6% trong giai doan 20012005 xud'ng 4,0% trong giai doan 2006-2010 tfle la chl bfing mot nfla so vdi khu vflc dan
doanh.
Ddng gdp cua khu vflc doanh nghidp Nhfi
nUdc cho ngan sfich cung di theo xu hUdng
tfldng tfl. Trong 10 nam trd lai day ty le
ddng gdp cua k h u vflc doanh nghiep Nhfi
nfldc cho ngan sach qud'c gia (ngofii dau md)
E D QUAN LY KINH TE
trung binh chfla tdi chUa tdi 20% vfi ngfiy
mpt giam so vdi chinh minh cung nhU so vdi
khu vUc t u nhfin (bao gom khu vUc doanh
nghidp dan doanh vfi FDI). Neu nhU trong
giai do^n 2001-2005, doanh nghiep Nhfi
nUdc ddng gdp 19,6% eho ngan sach, cao gin
gfi'p rUdi so vdi khu vUc tU nhan, thi trong
giai doan 2006-2010, ty Id nfiy giam xud'ng
chi cdn 17,6%, tfle Ifi ehi bfing 4/5 so vdi khu
vflc tu nhan. VI phfldng didn lao ddng - viec
Ifim, k i t qua d i l u tra doanh nghigp cua
Tong cue Thong ke cho thfiy ty trpng lao
dpng eua khu vflc doanh nghigp Nhfi nfldc
giam rflTt n h a n h tfl mfle 44% trong giai doan
2001-2005 xuong ehi cdn 23% trong giai doan
2006-2009 va khoang 12% 2011. Khdng
nhflng thg', ty Id tao ra vide lam mdi eung
giam mdt each tfldng flng tii -4% xuong -13%,
tfle Ifi doanh nghiep Nhfi nfldc khdng nhflng
khdng tao ra vide lam mdi ma cdn cfit giam
lao ddng, do v^y dat ganh nang tao vide lam
mdi hofin tofin tren vai cua khu vUe tfl nhan,
chu ye'u Ifi eua khu vflc dfin doanh va doanh
nghigp cd' vd'n d i u tu nfldc ngoai FDI.
Viec cfit giam lao dpng Ifi he qua khd
t r a n h khdi trong qua trinh co p h i n hda
doanh nghiep Nha nUdc, nhUng n i u doanh
nghidp Nha nUdc thflc sU ngay mpt ldn manh
thi ehung eung phai cd k h a nang tao ra vide
lam mdi, mpt yeu c i u tdi quan trpng doi vdi
mpt nen kinh te' dang phat trien nhanh va cd
Iflc Ifldng lao dpng tre doi dao nhfl Viet Nam.
Nd'u nhin vfio hoat dpng san xufi't edng
nghipp, linh vflc trung t a m trong chid'n Ifldc
phat trien theo hudng eong nghidp hda ciia
Vidt Nam, thi vai trd cua khu vflc doanh
nghi$p Nha nflde cung het sfle khidm td'n.
Ng'u nhfl vfio nfim 1995, ty trpng gifi tri san
xufi't cdng nghiep cua khu vflc nha nfldc vfi tfl
n h a n Ifi 50%-50%, thi den nfim 2010, ty Id
nfiy chi cdn la 25%-75%. Khdng nhiing the', ty
1$ ddng gdp vfio tfing trfldng gifi tri san xufi't
cdng nghiep cua khu vUc nhfi nUdc (theo gia
c l dinh) da giam tfl 29% trong giai doan
2001-2005 xud'ng chi cdn chfla de'n 12% trong
giai doan 2006-2010. Trong k h i dd, ddng gdp
Sfii 48(7+8/20121
BIJC TRANH CHUNG v£ DOANH NGHIgP NHA NaOC HIEN NAY
cua khu vflc dan doanh tfing tii 34% len 43%
trong cung thdi ky.
Cae doanh nghidp Nha nflde ddng gdp
mdt each khidm ton cho kim ngach xufi't
khiu nhflng lai la tfic gia cua mot ty le ldn
kim ng^eh nhfip khau. Vi cac nguon sd' lieu
chinh thflc hign nay khdng tach bach sd' lieu
xufi't - nhfip k h i u eua khu vflc doanh nghidp
Nhfi nUde va doanh nghidp dan doanh ndn
kit qua xufi't - nhfip k h i u cua hai khu vUc
nfiy chl cd thg dupe udc tinh mdt each g i n
dung. Cu thg Ifi sau khi trfl d i u thd, than vfi
khoang san thi doanh nghigp Nhfi nflde ehi
tao ra khoang 15-20% td'ng kim ngach xufi't
khiu/nfim. V l phUdng didn nhfip k h i u , n i u
nhin vfio cac dfl an ldn n h u Dung Qufi't,
Vinashin, Dien lUc. vfi nhflng hoat ddng
thfim dung vd'n vfi cdng nghe (chu yd'u ed
dUdc nhd nhfip k h i u ) ciia doanh nghiep Nhfi
nfldc thi ty trpng nhfip k h i u cua doanh
nghiep Nha nfldc lai rfi't cao. Ke't hdp hai
thiic tl, mdt la khu vflc FDI xufi't sieu (nen
khu vflc trong nUdc nhfip sidu) vfi hai Ifi kim
ngach xufi't k h a u ciia khu vUe doanh nghidp
Nha nfldc chilm dfldi 20%, trong khi nhap
khiu rfi't nhilu, ed the thfi'y rfing doanh
nghiep Nha nflde la mdt nguydn nhdn quan
trong eua tinh trang nhfip sidu ngay mot cao
d Vidt Nam. D i l u nay ciing cd nghia la mdt
s l va'n d l vi md nhfl t h a m h u t can can tfii
khoan vfing lai vfi sfle ep giam gia VND sd
khdng t h i dflpe giai quyd't triet de nd'u
khdng thay dd'i chinh sfich budc cae doanh
nghiep Nhfi nflde trd nen hidu qua vfi canh
tranh hdn.Nhflng tinh tofin vfi phan tich
tren day cung phu hdp vdi mdt so' danh gid
trfldc day v l hidu qua hoat ddng eua khu
vflc doanh nghidp Nha nfldc. Du tinh theo
vdn diu tfl thflc hidn hay theo tieh luy tfii
san thi hd so ICOR cua khu vflc kinh te nhfi
nfldc cung cao gfi'p rfldi he so ICOR chung
cua tofin n i n kinh te'..Theo bao cfio tdm tfit
kit qua giam sfit "Viec thflc hidn ehinh sfich,
phap luat v l quan ly, sit dung vd'n, tfii san
nhfi nfldc tai cae tfip doan, td'ng cdng ty nha
nfldc" cua t!ly h a n Thfldng vu Qud'c hdi thi
Stf 48 (7+8/2012)
THONG TIN i m n
trong nam 2008, 56/91 tfip doan, tong cdng
ty nha nfldc cd ty Id ldi nhufin tren vd'n chii
sd hflu (ROE) dudi 15%, tfle Ifi thfim chi cdn
tha'p hdn mat bfing lai sufit trong nam 2008,
Ifi nam cd chi so CPI trung binh ldn tdi 20%.
Dilu nay cd nghia Ifi nd'u fip dung cfic
phfldng phfip ke toan dung dfin thi h i u h i t
cac tfip doan vfi tong cdng ty nhfi nfldc se
thua Id. Tfldng tu nhu vfiy, theo sd' lieu cua
Bd Tfii chinh, vfio nfim 2010, ty Id ROE eiia
cfic tfip doan va tdng cdng ty nhfi nUdc Ifi
16,5% - tfle Ifi tfldng dfldng vdi Ifii sufi't vai
thfldng mai phd' bie'n tren thi trUdng trong
nfim fi'y. Kd't hdp vdi mdt thUc td' la dd'n 80%
trong td'ng ldi nhufin eua efic tfip dofin vfi
tong cdng ty nhfi nUde de'n tfl 5 tfip dofin ldn
(bao gom Petro Vietnam, EVN, VNPT,
Viettel, vfi TKV) thi da sd' cac tfip dofin vfi
td'ng cdng ty cdn lai cd ty Id ROE thfi'p hdn
kha nhilu so vdi mat hfing lai sua't thUdng
mai cua thi trfldng.Ddng thdi, cung ed the
Ifip luan them rang ngay ca khi nhflng tap
dofin vfi tong cdng ty ed lai thi chu yd'u Ifi
nhd vfio vi the' dpc quyin tren thi trfldng ndi
dia hay hfing rfio thud' quan eao va/hofie
dflpe trd cfi'p bfing vd'n, da't dai, hay tfii
nguyen thidn nhien re, hay dfldc flu dai
bang cfic hdp ddng bdo bd mfi eae doanh
nghigp ngofii nhfi nfldc khdng cd.
Ma'u chd't vfi'n d l eua Vinashin, Vinalines
da dfit ra tfl n h i l u nfim trfldc. Tfl nfim 2006
dd'n 2010 Qud'e hdi da khdng dfldi 1 i l n dUa
ra bfin v l va'n d l md hinh tfip doan kinh t l .
Ban d i u , ehu trfldng chi la thi diem nhflng
chfla tong k i t , danh gia thi deng loat cfic tap
dofin kinh t l da thfinh lap tfl cfic Tong cdng
ty 90, 9 1 . He qua eua vide boat ddng trfin
lan, khdng quan ly dflpe la nhflng sU vide sai
pham lidn tuc hi phat hidn, lap di lap lai d
n h i l u ddn vi nhU hidn nay. Vi khdng thiic
hidn tridt de nguydn t i c tfich bach quan ly
nhfi nude vdi hoat ddng san xufi't kmh
doanh, sU nhung nhfing edn kdo dfii, thfi't
thoat, sai pham cdn nhilu. Vi vay mdi cd
chuydn mua tfiu, mua u noi gia tri hfing
tram, hfing nghin ty ddng, dd'n lue truy
QUAN LY KINH Ti |
^^THfiNGTIN^
BOC TRANH CHUNG V^ DOANH NGHlEP NHA NUOCHlfNNAY
trach nhiem thi ai ciing chd'i khdng phai do
minh quyit dinh. May ra ehi "tdm" dupe
ma'y dng trUc tid'p di mua
Lfim ro vi$c phfin bd' ngan saeh cho cac
tfip dofin, Td'ng edng ty nhfi nUdc. Vide d i u
tu ngofii ngfinh khdng hi^u qua cua cac
DNNN nfiy dfi d l cfip n h i l u vfin khdng dUpc
giai trinh, Cac DNNN vdi nguon vd'n ehu sd
hflu d i n 30-40 ty USD cua nhfi nfldc, khdng
bi Ifi'y thue, nhflng vfin kdm hieu qua. .
Ndi tdm l^i, khu vflc doanh nghidp
nhfi nfldc d Viet Nam hipn chid'm hflu rfi't
nhilu nguon lUc nhflng sii dung ehung mdt
each kdm hi^u qua, ddng gdp ra't khidm td'n
cho ngdn sach, tang trfldng GDP, tao vide
lfim mdi, phat t r i l n cdng nghidp, xay dflng,
giao thdng vfin tai, ndng lam nghidp vfi thuy
san va xufi't k h i u .
3. M o t so' d i n h h t f d n g d o i ni6i k h u
vdc D N N N
Nghi quye't Dgi hdi XI ciia Ddng dd chi
ro: "Pkdi cd tdi cd cd'u doanh nghiep cua tdt
cd cdc thdnh phdn kinh ti, trong dd trgng
tdm Id tdi cd cdu DNNN deDNNNgiU
vUng
vai trb chu dgo trong nen kinh te thi trUdng
dinh hudng XHCN').
Thuc hidn Nghi quyet cua Dang, Chinh
phu da eu t h i hda bfing nhieu ehu trUdng vfi
ehinh sach cu t h i d l tai cfi'u tnie DNNN.
Trong thdi gian tdi, c i n xem xdt vfi tie'n
hanh dd'i mdi D N N N theo mpt so' dinh
hudng ehli yd'u sau dfiy;
Thfl nha't, trong chu trUdng tai cfi'u true
DNNN I l n nfiy, d l nghi Nha nUdc diing vi$c
thfinh Ifip mdi cac tfip dofin kinh te nhfi nUde
dong thdi t i l n hfinh cd' p h i n hda mpt s5' t§p
doan kinh t l nhfi nude mang tinh hfinh
ehinh, hoae d mpt so Imh vUe ngfinh n g h i
ma Nha nUdc khdng c i n c i n nfim gifl 100%
vd'n d i l u le hay gifl cd' p h i n chi phd'i.
Thfl 2, d l nghi Chinh phii eho phdp
t h a n h lap Td'ng cue Quan ly, Gifim sat tfii
chinh doanh nghiep n h a nfldc, trflc thudc Bp
Tai chinh, lam d i u moi chinh giam sat,
E3
QUAN Lt KINH i f
dfinh gia hipu qua san xu^t, kinh doanh cua
DNNN, k l ca cac tfip dofin, tong cdng ty.
Trong qua t r i n h t r i l n khai De an doi mdi
DNNN hi^n nay dd nghi xem xdt lai muc
tidu, ndi dung, vai trd vfi hieu qua cua Tong
cdng ty D i u tfl vfi Kinh doanh vd'n nhfi nfldc
(SCIC),
- Thfl 3, d l nghi cac Bd ngfinh lidn quan
k h i n trfldng xay dflng cac vfin ban phap ly
v l giam sat tfii ehfnh vfi dfinh gifi higu qua
hoat dpng ddi vdi DNNN, xac Ifip vfi khlng
chd cac ty trpng tfii chinh nhfim dam bao an
tofin tfii chinh cho cac tfip dofin theo tflng
nhdm ngfinh, n g h i , trong dd gidi ban cu the
ty 1$ np vay tren v^n chu sd hiiu
- Thfl 4, t i l p tuc d i y m a n h cd' p h i n hda
DNNN theo hfldng giam ty Id sd hflu nhfi
nflde tai doanh nghiep, xay dflng cd che thu
h u t m a n h cac nhfi d i u tfl chien lUdc trong
vfi ngofii nfldc, giam thieu cae nhfi d i u tfl
chid'n Ifldc Ifi DNNN vfi khuyen khich ngfldi
lao dpng t h a m gia mua cd' p h i n tai doanh
nghipp, d i n g thdi k h u y i n khich eae hoat
ddng mua ban nd gifla eac DNNN, ngfin
hfing thfldng mai vfi cdng ty mua ban nd
(DATC)../.
TAI LIEU THAM KHAO:
Vfin kidn Dai hoi Dang cac khda:
VI.VI,VII,VIII,IX.X.XI.
Nien gifim Thong ke cac nfim 2000,2005,
2006, 2007, 2008, 2009, 2010 vfi 2011 (tdm
tit).
SlH^u Dilu tra Doanh nghiep TCTK cac nfim
2009, 2010 vfi 2011.
T^p chf kinh t l & Du bfio, Bg KH&DT.
Thdi bfio kinh t l Sfii Gdn cfic so nfim 2010,
2011.
Tap chf Con sd'vfi Su kien.
Tap chi Quan ly kinh te, Vien Ngien cflu
quan 1^ kinh te'Trung Udng.
5(48(7+8/2012)