- Trang Chủ
- Luật học
- Bàn về tội phạm tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước theo quy định của Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017
Xem mẫu
- Soá 12/2020 - Naêm thöù möôøi laêm
BÀN VỀ TỘI PHẠM TỘI IN, PHÁT HÀNH, MUA BÁN TRÁI PHÉP HÓA ĐƠN,
CHỨNG TỪ THU NỘP NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC THEO QUY ĐỊNH
CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015 SỬA ĐỔI, BỔ SUNG NĂM 2017
Giáp Thành Trung1
Tóm tắt: Tội phạm in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách Nhà
nước được quy định tại Điều 203 Bộ luật hình sự (BLHS) năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). So
với Điều 164a BLHS năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) thì Điều 203 BLHS năm 2015 đã sửa
đổi dấu hiệu định tội, bổ sung mức phạt tiền đối với tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, đồng thời
quy định chi tiết số lượng cụ thể hóa đơn in, phát hành, mua bán trái phép và số tiền thu lợi bất chính
của người phạm tội, bên cạnh đó quy định chủ thể mới phải chịu trách nhiệm hình sự là pháp nhân
thương mại. Trong thực tế, tình hình tội phạm in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ
thu nộp ngân sách Nhà nước có những diễn biến gia tăng với phương thức, thủ đoạn tinh vi gây thất
thu ngân sách nhà nước hàng tỷ đồng. Tuy nhiên, trong thực tiễn giải quyết vụ án hình sự về tội phạm
này vẫn còn hạn chế. Trong phạm vi bài viết này tác giả phân tích những nội dung cơ bản về tội phạm
in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách Nhà nước; thực trạng tội
phạm in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước, trên cơ sở
đó đề xuất hoàn thiện pháp luật về tội phạm tội phạm in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn,
chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước.
Từ khóa:Tội phạm in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước.
Nhận bài: 10/11/2020; Hoàn thiện biên tập: 10/12/2020; Duyệt đăng: 21/12/2020.
Abstract: Crime of illegally printing, issuing, or buying and selling invoices and receipts to the
State budget is specified in Article 203 of the Penal Code 2015 (amended in 2017). Compared with
Article 164a of the 1999 Penal Code (amended and supplemented in 2009), Article 203 of the
Criminal Code 2015 amended the signs of the crime, added the fine level for circumstances
aggravating criminal liability, and also regulated spending detailing the specific quantity of invoices
printed, issued, illegally traded and the amount of illicit profits earned by the offender, in addition
to stipulating that the new subject must bear criminal responsibility as a commercial legal entity. In
fact, the criminal situation of illegally printing, issuing, or trading in invoices and receipts to the
State budget has increased with sophisticated methods and tricks that cause loss of state budget
revenue. billions dong. However, in practice, the settlement of this criminal cases is still limited. In
the scope of article, the author analyzes the basic contents of crimes of illegally printing, issuing,
trading in invoices and receipts to the State budget; Actual situation of crime of illegal printing,
issuance, sale and purchase of invoices and receipts to the State budget, on which basis propose
perfecting the law on crimes of illegal printing, issuance, and sale applications and receipts of
collection and remittance to the State budget.
Keywords: Crime of illegally printing, issuing, buying and selling invoices and receipts to the
State budget.
Date of receipt: 10/11/2020; Date of revision: 10/12/2020; Date of approval: 21/12/2020.
1. Khái quát chung về tội phạm in, phát doanh của các doanh nghiệp thường dựa vào
hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ hoá đơn để làm chứng từ gốc trong kế toán, theo
thu nộp ngân sách nhà nước đó trong trường hợp này hoá đơn là một chứng
Trên thế giới, một số Nhà nước khi áp dụng từ kế toán. Một số Nhà nước khi áp dụng chế
chế độ kế toán cho các hoạt động sản xuất, kinh độ thuế, để xác định doanh thu hay thu nhập
1
Thạc sỹ, Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an thành phố Hà Nội.
- HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP
tính thuế thường căn cứ vào hoá đơn để xác định tội, bổ sung mức phạt tiền đối với tình tiết
định, nên trong trường hợp này hoá đơn còn có tăng nặng trách nhiệm hình sự, đồng thời quy
vai trò của một chứng từ thuế. Trong tiến trình định chi tiết số lượng cụ thể hóa đơn in, phát
hội nhập kinh tế quốc tế, hoá đơn là một chứng hành, mua bán trái phép và số tiền thu lợi bất
từ thương mại quốc tế thể hiện quan hệ mua bán chính của người phạm tội, bên cạnh đó quy định
hàng hoá, dịch vụ trên toàn cầu. chủ thể mới phải chịu trách nhiệm hình sự là
Ở nước ta, Chính phủ đã ban hành nhiều văn pháp nhân thương mại.
bản quy định hướng dẫn quản lý về hóa đơn bao 2. Dấu hiệu pháp lý của tội phạm in, phát
gồm: Nghị định số 51/2010/NĐ-CP ngày 14/5/2010 hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ
của Chính phủ quy định về hóa đơn bán hàng, cung thu nộp ngân sách nhà nước
ứng dịch vụ; Nghị định số 04/2014/NĐ-CP ngày - Tội phạm in, phát hành, mua bán trái phép
17/1/2014 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước
Nghị định số 51/2010/NĐ-CP ngày 14/5/2010 của xâm phạm trật tự quản lý kinh tế của Nhà nước,
Chính phủ quy định về hóa đơn bán hàng, cung mà cụ thể là xâm phạm đến chế độ quản lý hoá
ứng dịch vụ. Nghị định số 119/2018/NĐ-CP ngày đơn, đồng thời xâm phạm đến hoạt động quản lý
12/9/2018 Chính phủ quy định hóa đơn điện tử khi thuế, về tài chính tiền tệ, hoạt động quản lý thu,
bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ (có hiệu lực kể từ chi ngân sách Nhà nước.
ngày 01/11/2018). - Hành vi in, phát hành, mua bán trái phép
Xuất phát từ thực tiễn việc sử dụng hoá đơn hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách Nhà nước
giả, lập khống hoá đơn, đặc biệt là hành vi in, được thể hiện như sau:
phát hành mua bán trái phép hoá đơn, chứng từ + In trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân
thu nộp ngân sách nhà nước diễn ra phức tạp, gây sách nhà nước là hành vi tự in hóa đơn hoặc tự
thất thu cho ngân sách nhà nước, làm ảnh hưởng khởi tạo hóa đơn điện tử khi không đủ điều kiện
xấu đến môi trường sản xuất, kinh doanh. Tại kỳ hoặc không đúng, không đầy đủ các nội dung
họp thứ 5 khoá XII, Quốc hội đã thông qua Luật theo quy định của pháp luật; in hóa đơn giả hoặc
sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS năm khởi tạo hóa đơn điện tử giả;
1999, trong đó lần đầu tiên quy định tội in, phát + Phát hành trái phép hóa đơn, chứng từ thu
hành, mua bán trái phép hoá đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước là hành vi lập tờ thông
nộp ngân sách nhà nước tại Điều 164a của BLHS báo phát hành không đầy đủ nội dung; không gửi
và có hiệu lực từ ngày 01/01/2010. hoặc không niêm yết tờ thông báo phát hành hóa
Tiếp đó, ngày 26/6/2013, Bộ Tư pháp, Bộ đơn theo đúng quy định;
Công an, Toà án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát + Mua bán trái phép hoá đơn, chứng từ thu nộp
nhân dân tối cao và Bộ Tài Chính đã ban hành ngân sách nhà nước gồm các hành vi sau đây:
Thông tư liên tịch số 10/2013/TTLT - BTP-BCA- Mua, bán hoá đơn chưa ghi nội dung hoặc
TANDTC-VKSNDTC-BTC hướng dẫn áp dụng ghi nội dung không đầy đủ, không chính xác theo
một số điều của BLHS về các tội phạm trong lĩnh quy định;
vực thuế, tài chính - kế toán và chứng khoán. Mua, bán hoá đơn đã ghi nội dung, nhưng
Ngày 27/11/2015 tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội không có hàng hoá, dịch vụ kèm theo;
khoá XII, đã thông qua BLHS năm 2015 thay thế Mua, bán hoá đơn giả, hoá đơn chưa có giá trị
BLHS năm 1999. BLHS năm 2015 quy định tội sử dụng, hoá đơn đã hết giá trị sử dụng, hoá đơn
in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng của cơ sở kinh doanh, dịch vụ khác để hợp thức
từ thu nộp ngân sách nhà nước tại Điều 203 và tại hoá hàng hoá, dịch vụ mua vào hoặc cấp cho
kỳ họp thứ 3 Quốc hội khoá XIV ngày 20/6/2017 khách hàng khi bán hàng hoá dịch vụ;
Quốc hội đã thông qua BLHS năm 2015 sửa đổi, Mua, bán, sử dụng hoá đơn có sự chênh lệch về
bổ sung BLHS năm 2015 có hiệu lực từ ngày giá trị hàng hoá, dịch vụ giữa các liên của hoá đơn.
01/01/2018. Như vậy, người hoặc pháp nhân thương mại
So Điều 164a BLHS năm 1999 (sửa đổi, bổ phạm tội có thể sử dụng các công cụ, phương tiện
sung năm 2009) thì Điều 203 BLHS năm 2015 khác nhau để in trái phép hóa đơn. Hành vi phát
(sửa đổi, bổ sung năm 2009) đã sửa đổi dấu hiệu hành trái phép hóa đơn là trường hợp người hoặc
- Soá 12/2020 - Naêm thöù möôøi laêm
pháp nhân thương mại phạm tội phát hành hóa thu nhập doanh nghiệp thông qua việc hợp thức
đơn không đúng theo quy định. Hành vi mua bán hóa tăng chi phí “đầu vào”, hoặc mua trái phép
trái phép hóa đơn là việc người hoặc pháp nhân hóa đơn khai tăng chi phí “khống” nhằm mục
thương mại phạm tội dùng tiền hoặc dùng các lợi đích lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua hình
ích vật chất để trao đổi các hóa đơn. thức hoàn thuế.
- Hậu quả của tội phạm in, phát hành, mua + Một số đối tượng in, phát hành, mua bán
bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách
sách nhà nước: nhà nước để hợp thức hóa các chi phí có liên
Theo quy định tại Điều 203 BLHS năm 2015 quan đến chi phí của cơ quan, tổ chức nhằm tham
(sửa đổi, bổ sung năm 2017) hậu quả trực tiếp ô tài sản...
của tội phạm in, phát hành, mua bán trái phép + Trong lĩnh vực giao thông vận tải một số đối
hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách Nhà nước tượng in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn,
thể hiện bằng số lượng số hóa đơn được in, phát chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước để hợp thức
hành, mua bán trái phép. Nói cách khác, đây là hóa, khai tăng chi phí vận tải nhằm trốn thuế.
tội phạm có cấu thành vật chất cụ thể: Số lượng + Ngoài ra một số đối tượng thực hiện việc
hóa đơn ở dạng phôi được in, phát hành, mua bán in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng
trái phép từ 50 số hóa đơn trở lên. Số lượng hóa từ thu nộp ngân sách nhà nước để hợp thức hóa
đơn đã ghi nội dung được in, phát hành, mua bán các hợp đồng kinh tế, nhằm lừa đảo chiếm đoạt
trái phép từ 10 số hóa đơn trở lên. Người phạm tài sản...
tội thực hiện hành vi tội phạm in, phát hành, mua - Tội phạm in, phát hành, mua bán trái phép
bán trái phép hóa đơn đã thu lợi bất chính từ hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước
30.000.000 đồng trở lên. được thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp:
- Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu Người thực hiện hành vi phạm tội với lỗi cố ý
quả của tội phạm in, phát hành, mua bán trái phép nhận thức được hành vi in, phát hành, mua bán
hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước: trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà
+ Lợi dụng trong mua bán hàng hoá, thanh nước là vi phạm pháp luật trái với quy định về
quyết toán, nhiều đối tượng thực hiện hành vi sử quản lý, sử dụng hóa đơn gây mất ảnh hưởng đến
dụng hoá đơn, chứng từ trái phép nhằm chiếm quản lý kinh tế nhưng vẫn thực hiện mà không
đoạt tiền thuế giá trị gia tăng (GTGT) và quyết quan tâm đến hậu quả xảy ra. Động cơ phạm tội là
toán khống rút tiền chiếm đoạt sử dụng cá nhân. vụ lợi. Nếu chủ thể tội phạm biết rõ hóa đơn,
+ Trong lĩnh vực thương mại một số đối chứng từ do in, phát hành, mua bán trái phép hóa
tượng in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, đơn, chứng từ để thực hiện tội phạm cụ thể khác
chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước với mục như: Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174); Trốn
đích hợp thức hóa hàng hóa buôn lậu nhằm đối thuế (Điều 200); Tham ô tài sản (Điều 353)… thì
phó với các cơ quan chức năng. đồng phạm trong thực hiện các tội phạm này.
+ Trong lĩnh vực xây dựng một số đối tượng - Người và pháp nhân thương mại phạm tội:
thực hiện hành vi in, phát hành, mua bán trái phép Căn cứ Điều 12, 75, 76, 203 BLHS năm 2015
hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước để (sửa đổi, bổ sung năm 2017) chủ thể của tội
hợp thức hóa các chi phí liên quan đến quyết toán phạm in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn,
các công trình xây dựng nhằm “rút ruột công chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước gồm: Đối
trình”. Trong thực hiện các dự án xây dựng và với cá nhân: là người từ đủ 16 tuổi trở lên có
phát triển kinh tế các đối tượng đã nâng giá thầu, năng lực trách nhiệm hình sự; đối với pháp nhân
quyết toán khống khối lượng hoàn thành, bằng thương mại: căn cứ Khoản 1 Điều 75 BLHS năm
cách lập khống chứng từ, mua trái phép hóa đơn 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
GTGT, sử dụng hoá đơn GTGT khống… để rút 3. Thực trạng tội phạm in, phát hành, mua
tiền của Nhà nước. bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân
+ Trong lĩnh vực thuế một số doanh nghiệp sách nhà nước
in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng Theo thống kê của Cục Cảnh sát kinh tế,
từ thu nộp ngân sách nhà nước nhằm trốn thuế trong giai đoạn từ năm 2015 đến tháng 6 năm
- HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP
2020, lực lượng Cảnh sát kinh tế đã phát hiện, b Khoản 4 Điều 188 (tội buôn lậu) BLHS năm
xử lý 3.536 vụ, việc in, phát hành, mua bán trái 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định “thu
phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà lợi bất chính từ 1.000.000.000 đồng trở lên” phạt
nước trong đó khởi tố vụ án hình sự 682 vụ tù từ 12 đến 20 năm.
án/1.352 bị can, gây thất thu ngân sách nhà nước Thứ hai, Khoản 1 Điều 203 quy định “thu
hàng nghìn tỷ đồng2. lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới
Điển hình, ngày 08/9/2020, Cơ quan Cảnh 100.000.000 đồng...” và điểm đ Khoản 2 quy
sát điều tra, Công an huyện Thủy Nguyên, thành định: “Thu lợi bất chính 100.000.000 đồng trở
phố Hải Phòng đã ra Quyết định khởi tố vụ án số lên” trong thực tế việc xác định được tiền thu lợi
113/QĐ-CATN (KT) về tội mua bán trái phép bất chính rất khó khăn cho cơ quan tố tụng ví dụ
hóa đơn theo Điều 203 BLHS năm 2015 (sửa như: xác định đối tượng đã chi số tiền in hóa đơn,
đổi, bổ sung năm 2017) do đối tượng Ngô Văn mua hóa đơn trái phép đầu vào, chi phí thành lập
Phát (sinh năm 1964, HKTT: số 60 Trần Quang doanh nghiệp, văn phòng... như thế nào? Vì chưa
Khải, quận Hồng Bàng, Hải Phòng, chỗ ở: số 9 có văn bản pháp lý hướng dẫn cụ thể...
Lê Hồng Phong, quận Hải An, Hải Phòng) cùng Thứ ba, tại điểm e Khoản 2 của Điều 203
đồng phạm thực hiện với thủ đoạn: trong khoảng quy định: “Gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước
thời gian từ tháng 3/2012 đến tháng 5/2018, Ngô 100.000.000 đồng trở lên” đối với nội dung này
Văn Phát đã thuê người đứng tên thành lập 13 trong thực tế rất khó chứng minh về thiệt hại do
“công ty ma”, với giao dịch lên tới hơn 5.000 tỷ đối tượng phạm tội gây ra.
đồng, gây thất thu cho ngân sách nhà nước hàng Thứ tư, thời gian qua, công tác cải cách thủ
tỷ đồng3. Không chỉ xảy ra tại Hải Phòng, tình tục hành chính về thuế được doanh nghiệp, người
trạng tội phạm in, phát hành, mua bán trái phép nộp thuế đánh giá cao. Các thủ tục hành chính về
hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước thuế được cải tiến, mang lại nhiều thuận lợi, tiết
còn diễn ra ở nhiều tỉnh, thành phố khác như: Hà kiệm được thời gian, kinh phí cho doanh nghiệp,
Nội; Phú Thọ; Quảng Ninh; Thanh Hóa; Nghệ người nộp thuế. Tuy nhiên, có những nội dung
An; Quảng Bình; Đà Nẵng; Thừa Thiên Huế, cải cách chưa thực sự hiệu quả, đó là từ ngày
Bình Dương... 01/01/2015 đến nay, doanh nghiệp, người nộp
Qua thực tế đấu tranh phòng, chống tội phạm thuế khi kê khai thuế chỉ phải nộp tờ khai thuế
in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng cho cơ quan thuế. Người nộp thuế phải hạch toán
từ thu nộp ngân sách nhà nước, tác giả nhận thấy đầy đủ, kịp thời các chứng từ mua, bán hàng hóa,
những hạn chế về pháp luật và áp dụng pháp luật dịch vụ theo quy định của Luật kế toán và Luật
về tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, quản lý thuế để xác định chính xác số thuế và
chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước như sau: xuất trình đầy đủ khi cơ quan thuế thực hiện công
Thứ nhất, khung hình phạt tội in, phát hành, tác thanh tra, kiểm tra. Đối với cơ quan thuế, việc
mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp bỏ quy định doanh nghiệp phải gửi “Bảng kê hoá
ngân sách nhà nước được đánh giá là quá nhẹ so đơn hàng hoá, dịch vụ bán ra, mua vào” khi lập
với những thiệt hại về ngân sách nhà nước cũng hồ sơ khai thuế (thuế GTGT) đã gây khó khăn
như tác động tiêu cực tới kinh tế - xã hội mà loại rất nhiều khi tiến hành phân tích, kiểm tra.
tội phạm này gây ra. Khung hình phạt của tội Nguyên nhân là do thiếu nhiều thông tin để làm
phạm này từ cải tạo không giam giữ đến bị phạt căn cứ phân tích, đánh giá như thông tin về sử
tù từ 1 năm đến 5 năm, khó có thể răn đe được dụng hóa đơn; thông tin hoạt động mua bán hàng
đối tượng phạm tội. Kể cả trong trường hợp đối hóa, dịch vụ trong kỳ; đối tượng tham gia giao
tượng phạm tội “có tổ chức”,“có tính chất dịch mua, bán với người nộp thuế… Đối với lực
chuyên nghiệp”, “thu lợi bất chính và gây thiệt lượng Công an việc không thu thập các tài liệu về
hại cho ngân sách nhà nước 100 triệu đồng trở “Bảng kê hoá đơn hàng hoá, dịch vụ bán ra, mua
lên”, “tái phạm nguy hiểm”. Trong khi đó điểm vào” của doanh nghiệp sẽ xác định khó xác định
2
Tổng hợp báo cáo tổng kết công tác (từ năm 2015- tháng 6/2020) của Cục Cảnh sát kinh tế - Bộ Công an.
3
Báo cáo công tác tháng 9 năm 2020 của phòng Cảnh sát kinh tế Công an thành phố Hải Phòng.
- Soá 12/2020 - Naêm thöù möôøi laêm
được doanh nghiệp mua, bán hàng hóa của các 100.000.000 đồng trở lên”; từ quy định này, theo
đơn vị doanh nghiệp nào? xác định số hóa đơn? quan điểm của tác giả cần bổ sung quy định về
ký hiệu hóa đơn, loại hàng hóa, dịch vụ?... thiệt hại ngân sách nhà nước, ví dụ như các mức:
4. Đề xuất, kiến nghị hoàn thiện tội in, bổ sung các mức gây thiệt hại cho ngân sách nhà
phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng nước 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000”;
từ thu nộp ngân sách nhà nước và quy định về hình phạt đối với thiệt hại của tội
Từ việc phân tích thực trạng nêu trên, tác giả phạm này gây ra. Bên cạnh đó bổ sung mức thiệt
đưa ra một số giải pháp sau: hại từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.000.000
Một là, giải pháp hoàn thiện pháp luật tội in, đồng và trên 1.000.000.000 đồng và quy định về
phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ hình phạt đối với số lượng hóa đơn này. Bởi
thu nộp ngân sách nhà nước. trong thực tế, tội phạm này gây ra thiệt hại rất
- Bản chất của hình phạt là răn đe, giáo dục lớn và đặc biệt lớn đối với ngân sách nhà nước
và phòng ngừa tội phạm. Nhưng chế tài xử lý mà chỉ chịu hình phạt theo Khoản 2 (...bị phạt
trong BLHS năm 2015 đối với hành vi in, phát tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng
hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm) như vậy là
nộp ngân sách nhà nước là chưa nghiêm, có sự quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe, phòng ngừa tội
chênh lệch không tương xứng giữa hành vi phạm phạm này. Và đặc biệt, các cơ quan chức năng
tội và hình phạt được đưa ra để áp dụng cho tội cần ban hành hướng dẫn cụ thể để xác định số
phạm này. Nhiều đối tượng đã lợi dụng chế tài tiền gây thiệt hại cho nhà nước “Gây thiệt hại
này để vi phạm pháp luật nhằm vụ lợi bất chính. cho ngân sách nhà nước...” đối với quy định này
Tác giả đề xuất các cơ quan xây dựng luật phải trong thực tế rất khó chứng minh về thiệt hại do
nghiên cứu, xem xét, đưa ra hình thức xử phạt chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể để xác định
cao hơn sao cho phù hợp với tính chất, mức độ, số tiền thiệt hại cho ngân sách nhà nước.
diễn biến, hậu quả của tội phạm như: - Các cơ quan chức năng cần ban hành hướng
+ Tại Khoản 1 Điều 203 “người nào in, phát dẫn cụ thể về xác định số tiền thu lợi bất chính
hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu theo Khoản 1 Điều 203 quy định “thu lợi bất
nộp ngân sách nhà nước ở dạng phôi từ 50 số chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000
đến dưới 100 số hoặc hóa đơn, chứng từ đã ghi đồng...” và điểm đ Khoản 2 quy định: “Thu lợi
nội dung từ 10 số đến dưới 30 số...” và điểm d bất chính 100.000.000 đồng trở lên” để cơ quan
Khoản 2 quy định: “Hóa đơn, chứng từ ở dạng tiến hành tố tụng thuận lợi trong việc xác định số
phôi từ 100 số trở lên hoặc hóa đơn, chứng từ đã tiền thu lợi bất chính của đối tượng phạm tội.
ghi nội dung từ 30 số trở lên”. Theo quy định - Cần sớm ban hành Nghị định, Thông tư
trên, theo quan điểm của tác giả cần bổ sung quy hướng dẫn thi hành Luật doanh nghiệp năm 2020
định về số lượng hóa đơn ví dụ như các mức: Bổ theo tăng cường công tác hậu kiểm tra về điều
sung từ 100 số hóa đơn đến dưới 500 số hóa đơn kiện để thành lập doanh nghiệp như lý lịch tư
và quy định về hình phạt đối với số lượng hóa pháp của chủ doanh nghiệp, vốn điều lệ, vốn pháp
đơn này. Bên cạnh đó bổ sung mức số lượng từ định, tài sản, phương án kinh doanh... Đồng thời,
500 số đến dưới 1.000 số và trên 1.000 số hóa cần tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối
đơn...và quy định về hình phạt đối với số lượng với các đối tượng được thành lập doanh nghiệp
hóa đơn này. Vì trong thực tế, khi cơ quan tố như bổ sung quy định việc doanh nghiệp phải nộp
tụng tiến hành điều tra vụ án về tội phạm này xác bảng kê, hàng hóa, dịch vụ mua vào, bán ra nhằm
định các đối tượng có thể thực hiện hành vi mua, kiểm tra việc sử dụng hóa đơn phản ánh mua, bán
bán trái phép số lượng hóa đơn rất lớn, đặc biệt hàng hóa, dịch vụ và nộp thuế của doanh nghiệp.
lớn (trên 500; trên 1.000 số hóa đơn...) mà chỉ Hai là, giải pháp về cơ chế bảo đảm phát
chịu hình phạt theo Khoản 2 (...bị phạt tiền từ hiện và xử lý tội phạm in, phát hành, mua bán
100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách
phạt tù từ 01 năm đến 05 năm). nhà nước hiệu quả.
+ Đồng thời, tại điểm e, Khoản 2 quy định: + Lực lượng Cảnh sát kinh tế tăng cường
“Gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước phối hợp trong công tác phòng, chống tội phạm
- HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP
tội phạm in, phát hành, mua bán trái phép hóa đấu tranh phòng, chống tội phạm in, phát hành,
đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước giữa mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp
lực lượng Công an với các lực lượng chức năng ngân sách nhà nước. Trong đó, chú trọng tuyên
(cơ quan Thuế, Kế hoạch và Đầu tư, Hải quan...) truyền tới doanh nghiệp, tổ chức, quần chúng
để chủ động nắm thông tin về tình hình hoạt nhân dân về pháp luật của Nhà nước về thuế,
động, đặc biệt là việc chấp hành việc nộp thuế và chính sách quản lý thuế, hóa đơn; thực hiện
sử dụng hóa đơn của các doanh nghiệp. Hệ thống nghiêm túc Nghị định số 119/2018/NĐ-CP ngày
thông tin trong cơ sở dữ liệu về các doanh nghiệp 12/9/2018 Chính phủ quy định hóa đơn điện tử
rất quan trọng đối với công tác quản lý thuế, giúp khi bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ (có hiệu lực
lực lượng Công an, cơ quan quản lý thuế nắm kể từ ngày 01/11/2018), Luật quản lý thuế năm
được tình hình thành lập, hoạt động và chấp hành 2019, Luật doanh nghiệp năm 2020... Đồng thời,
pháp luật về thuế, sử dụng hóa đơn của doanh phối hợp cung cấp thông tin cho các cơ quan
nghiệp, cá nhân, từ đó có giải pháp cụ thể đối với thông tin đại chúng công khai các doanh nghiệp,
từng trường hợp để nâng cao hiệu quả quản lý tổ chức và cá nhân trốn thuế nợ thuế; “công ty
thuế, hóa đơn, chứng từ, hạn chế hành vi vi phạm ma” những phương thức, thủ đoạn của tội phạm
pháp luật và tội phạm này. in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng
+ Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, từ thu nộp ngân sách nhà nước để người dân, cơ
giáo dục pháp luật nâng cao nhận thức, trách quan tổ chức phát hiện và chủ động tố giác, tố
nhiệm của quần chúng nhân dân trong công tác cáo tội phạm này với cơ quan Công an./.
KỸ NĂNG CỦA LUẬT SƯ THAM GIA GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ BỒI THƯỜNG...
(Tiếp theo trang 52)
khác”. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại còn được Tòa án sẽ căn cứ quy định tại Nghị quyết số
quy định chi tiết tại Nghị quyết số 03/2006 hướng 03/2006/NQ-HĐTP xác định mức bồi thường.
dẫn một số quy định của Bộ luật dân sự năm 2005 Nếu tính theo quy định tại Nghị quyết, thì tổng
về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, cụ thể: mức bồi thường sẽ khoảng 150 triệu đồng, chia
“Khi giải quyết tranh chấp về bồi thường thiệt hại đều cho 5 bị cáo, thì mỗi bị cáo sẽ có trách nhiệm
ngoài hợp đồng, cần phải thực hiện đúng nguyên bồi thường 30 triệu đồng. Trên nguyên tắc có lợi
tắc bồi thường thiệt hại quy định tại điều 605 Bộ cho thân chủ mình nhận bảo vệ, vừa có lợi cho các
luật dân sự. Cần phải tôn trọng thỏa thuận của các bị cáo, sau khi thống nhất với gia đình bị hại, luật
bên về mức bồi thường, hình thức bồi thường và sư đã trao đổi với gia đình 05 bị cáo, theo hướng
phương thực bồi thường, nếu thỏa thuận đó không mỗi bị cáo sẽ tự nguyện bồi thường cho bị hại số
trái pháp luật, đạo đức xã hội”. tiền 60 triệu đồng, đổi lại, phía gia đình bị hại sẽ
Khi giải quyết vấn đề dân sự, bồi thường thiệt có đơn đề nghị giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo.
hại trong vụ án hình sự, các cơ quan tiến hành tố Gia đình 5 bị cáo đã chấp thuận thỏa thuận trên, và
tụng luôn khuyến khích và tôn trọng sự tự tổng số tiền gia đình bị hại nhận được là 300 triệu
nguyện thỏa thuận của các bên. Trên nguyên tắc đồng. Căn cứ đơn đề nghị giảm nhẹ trách nhiệm
có lợi cho thân chủ mình nhận bảo vệ, luật sư cần hình sự của gia định bị hại, Tòa án cũng đã giảm
biết vận dụng nguyên tắc này để trao đổi, đàm nhẹ mức hình phạt cho các bị cáo.
phán với bên người phạm tội về vấn đề bồi Như vậy, tùy từng vai trò của luật sư khi tham
thường thiệt hại để hai bên có thể đạt được thỏa gia bào chữa cho bị can, bị cáo hay bảo vệ quyền và
thuận, trên cơ sở có lợi cho tất cả các bên. lợi ích hợp pháp cho bị hại mà luật sư có kỹ năng
Ví dụ: Trong vụ án giết người, 5 bị cáo bị truy phù hợp để bảo vệ cho thân chủ của mình. Tất cả
tố vì đã có hành vi đánh, dẫn đến cái chết cho bị vấn đề bồi thường thiệt hại trong vụ án xâm phạm
hại. Khi được gia đình bị hại mời tham gia vụ án tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm cần được
với tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp giải quyết một cách hợp pháp, dựa trên cơ sở quy
pháp cho bị hại, nhận thấy, về vấn đề bồi thường định của pháp luật và phải bảo đảm tính hợp lý, phù
thiệt hại, nếu các bên không tự thỏa thuận được, hợp với thực tiễn cuộc sống của người dân./.
nguon tai.lieu . vn
