Xem mẫu
- BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
CỤC THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUỐC GIA
Tháng 12 năm 2019
Mục lục
TIN QUỐC TẾ TRONG THÁNG
1. NeurIPS 2019 - Hội nghị thượng đỉnh trí tuệ nhân tạo (AI) 2
2. Đài Loan tăng cường thiết lập đối tác quốc tế trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo 3
3. Trung Quốc thiết lập các nguyên tắc về nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo 4
4. Trung Quốc công bố thêm 26 biện pháp thu hút nhân tài Đài Loan 5
TIN TRONG NƯỚC TRONG THÁNG
5. APO hỗ trợ xây dựng Trung tâm xuất sắc về đổi mới sáng tạo thúc đẩy năng suất 7
tại Việt Nam
6. Cuộc thi Thử thách Đổi mới sáng tạo Qualcomm Việt Nam 8
7. Thành lập Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp đổi mới sáng tạo 9
8. Quỹ Đổi mới sáng tạo VinIF trao 160 suất học bổng thạc sĩ và tiến sĩ 10
9. Ngày Internet Việt Nam 2019: Đổi mới sáng tạo để chuyển đổi số 11
GƯƠNG ĐIỂN HÌNH TIÊN TIẾN VỀ KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ VÀ ĐỔI MỚI
10. Giáo sư người Việt giành giải quốc tế cho nhà toán học trẻ 13
11. Nhật Bản vinh danh nhà khoa học Việt 13
NGHIÊN CỨU, NHẬN ĐỊNH
12.Phân bố tài năng AI toàn cầu 15
13. Dự báo của IEA về điện gió trong tương lai
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 1
- TIN QUỐC TẾ TRONG THÁNG
Baidu… Viện Nghiên cứu Trí tuệ nhân
NeurIPS 2019 - Hội nghị thượng đỉnh tạo VinAI Research (thuộc Tập đoàn
trí tuệ nhân tạo (AI) Vingroup) đã vinh dự có hai kết quả
NeurIPS 2019 (Neural Information nghiên cứu khoa học đầu tiên được công
Processing Systems - Hội nghị quốc tế bố tại Hội nghị lần này. Việt Nam là nước
hàng năm về hệ thống xử lý thông tin thứ hai trong khu vực có công trình được
mạng thần kinh nhân tạo) diễn ra từ 8- công bố tại Hội nghị.
14/12/2019 tại Vancouver thu hút hơn Hội nghị năm nay có tổng cộng hơn
10.000 người tham dự - chủ yếu là các nhà 1.400 nghiên cứu được nhận, trong tổng
nghiên cứu và doanh nghiệp. số hơn 6.700 nghiên cứu nộp. Google,
Google Brain và Google Deepmind là
công ty có số lượng nghiên cứu được nhận
nhiều nhất; đứng thứ hai là Đại học MIT
và sau đó là Đại học Stanford, Microsoft
Research... Để được công bố nghiên cứu
khoa học tại sự kiện này, ngoài ý tưởng
mới các nghiên cứu còn phải đáp ứng yêu
cầu áp dụng được trong thực tế. Hằng
năm, chỉ có 20% các nghiên cứu được gửi
"vượt qua" được những đánh giá khắt khe
từ ban giam khảo là hội đồng các nhà khoa
học hàng đầu thế giới.
Các nghiên cứu của VinAI được công
bố tại NeurIPS 2019 là những kết quả ban
đầu của dự án nghiên cứu về vấn đề tối ưu
hoá quyết định và lựa chọn hành động cho
Đây là hội nghị thượng đỉnh trí tuệ hệ thống AI. Một trong những vấn đề
nhân tạo (AI) lớn và có uy tín nhất trong quan trọng trong AI hiện nay. Khi máy
năm, quy tụ số lượng lớn các công trình tương tác với môi trường, đặc biệt là khi
nghiên cứu đỉnh cao về AI, thống kê, học những tương tác ảnh hưởng trực tiếp đến
máy. NeurIPS cũng là nơi hội tụ của các dữ liệu của hệ thống trong tương lai, máy
chuyên gia hàng đầu về học thuật từ sẽ cân nhắc giữa việc tối ưu hoá dựa vào
Google, Apple, Facebook, Intel, Amazon, những thông tin máy đã học được với việc
IBM, Nvidia, Tesla, Uber, Alibaba, khám phá những thông tin và khái niệm
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 2
- mới. Hai nghiên cứu được ứng dụng cho đặt tại Trung tâm Khoa học của miền
các lĩnh vực khác nhau như robot thông trung Đài Loan, tại Đài Trung, siêu máy
minh; hệ thống đưa ra gợi ý, đề xuất; tiếp tính này đạt tốc độ tính toán cao nhất là 9
thị kỹ thuật số; mua hàng trực tuyến; petaflop, nhanh thứ 20 trên thế giới, theo
quảng cáo web; điều chỉnh siêu tham số bảng xếp hạng hai năm một lần do trang
của các thuật toán học máy. Ngoài dự án TOP500 công bố. Các đối tác công nghiệp
này, VinAI còn tập trung vào các dự án đã có thể tiếp cận được Taiwania 2 từ quý
khác liên quan đến nhận diện khuôn mặt, IV năm 2019.
thị giác máy tính, xử lý và hiểu ngôn ngữ Chính quyền Đài Loan coi AI là một
tự nhiên. Bên cạnh việc công bố các công trong những lĩnh vực tăng trưởng cao
trình nghiên cứu khoa học, VinAI cũng có quan trọng và đang nỗ lực thúc đẩy phát
gian trưng bày giúp mọi người có cái nhìn triển AI thông qua các sáng kiến như Kế
toàn cảnh về môi trường nghiên cứu và hoạch hành động phát triển AI tại Đài
làm việc tại VinAI. Sự kiện là cơ hội để Loan (AITAP), được đưa ra vào tháng 1
VinAI hợp tác với những viện nghiên cứu, năm 2018 với ngân sách hàng năm là 9 tỷ
các trường đại học công nghệ hàng đầu đô la Đài Loan (287 triệu đô la Mỹ).
thế giới nhằm tạo ra mạng lưới cùng trao AITAP thực hiện trong 4 năm nhằm giúp
đổi, nghiên cứu, từng bước đưa AI thế nhân lực AI trong nước nâng cao chuyên
giới về gần hơn với Việt Nam. môn về AI và kích thích hiện đại hóa công
Nguồn: https://sg.news.yahoo.com/; nghiệp thông qua việc áp dụng các công
https://nips.cc/Conferences/2019/Dates nghệ thông minh và cải cách quy định để
thúc đẩy R&D AI tiên tiến.
Đài Loan tăng cường thiết lập quan Đài Loan mới đây đã thiết lập quan
hệ đối tác quốc tế trong lĩnh vực trí tuệ hệ đối tác về AI với một số tổ chức liên
nhân tạo quan trên thế giới. Ngày 13/8/2019, tại
Với việc dựa vào siêu máy tính mới Hsinchu ở phía bắc Đài Loan, Viện
Taiwania 2, Đài Loan (Trung Quốc) hiện nghiên cứu công nghệ công nghiệp
đang nỗ lực mở rộng hợp tác quốc tế trong Hsinchu (ITRI) ký kết với Đại học
lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm kích California tại Los Angeles (UCLA) Bản
thích hiện đại hóa công nghiệp. Taiwania ghi nhớ về hợp tác R&D về AI, cho phép
2 được xây dựng bởi Trung tâm tính toán hai tổ chức khuyến khích trao đổi để tăng
mạng Internet tốc độ cao thuộc Viện
Nghiên cứu Thực nghiệm Đài Loan hợp
tác với các tập đoàn công nghiệp lớn của
Đại Loan là AsusTek Computer, Quanta
Computer và Taiwan Mobile. Được cài
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 3
- cường tài năng AI và cùng phát triển (gồm các chuyên gia AI và chuyên gia
robot. chính sách công từ các trường đại học và
tổ chức nghiên cứu khác nhau).
Theo đó, 8 nguyên tắc chung được
đưa ra, trong đó có:
• Các nhà khoa học phát triển trí
thông minh nhân tạo và các ứng dụng tiếp
theo của nó phải tôn trọng và bảo vệ các
giá trị và đạo đức của con người và ngăn
chặn thành quả của họ bị lạm dụng bởi các
tác nhân gây hại.
• Nghiên cứu về AI phải được thực
Lãnh đạo ITRI và UCLA ký kết Bản hiện một cách công bằng và cởi mở, để
ghi nhớ về hợp tác R&D về AI bảo vệ lợi ích của tất cả các bên liên quan,
Đài Loan mới đây cũng đã tăng từ nhà phát triển đến người tiêu dùng (bảo
cường liên kết đại học với Ấn Độ để thành vệ quyền riêng tư, hợp tác quốc tế, v.v.).
lập Trung tâm nghiên cứu chung về AI tại Theo ông Xue Lan, Đại học Thanh
Rupnagar, bang Punjab, Ấn Độ. Được hỗ Hoa và là Chủ tịch của Ủy ban quản trị
trợ bởi Bộ Khoa học và Công nghệ Đài quốc gia về AI, AI đang phát triển rất
Loan, dự án này được thực hiện bởi Đại nhanh và thay đổi mọi thứ trong xã hội,
học Chung Cheng Đài Loan và Viện Công bao gồm cả cấu trúc kinh tế, quản trị, an
nghệ Ấn Độ Ropar và Đại học Chitkara. ninh quốc gia và thậm chí cả quan hệ quốc
Nguồn: diplomatie.gouv.fr tế. Xue Lan cũng đề cập rằng trí thông
minh nhân tạo đã nảy sinh nhiều vấn đề
Trung Quốc thiết lập các nguyên tắc mới và phức tạp (bảo mật dữ liệu, đạo đức
cho việc điều chỉnh nghiên cứu và ứng và nguy cơ lạm dụng các công nghệ này
dụng trí tuệ nhân tạo như truyền bá thông tin sai lệch thông qua
Trung Quốc vừa đưa ra các hướng "phương tiện truyền thông giả tưởng" và
dẫn mới cho nghiên cứu và ứng dụng trí vai trò của nó trong việc làm giảm niềm
tuệ nhân tạo (AI), sẽ cung cấp một khuôn tin vào các tổ chức chính phủ và báo chí.
khổ cho các nhà khoa học và nhà lập pháp Thế giới cần một cơ chế hợp tác toàn cầu
để thúc đẩy "việc sử dụng AI an toàn, có để giải quyết các vấn đề về AI. Điều quan
thể kiểm soát và có trách nhiệm" vì lợi ích trọng là Trung Quốc tham gia và cung cấp
của nhân loại. kiến thức và kinh nghiệm của riêng mình,
Tài liệu được công bố bởi Ủy ban để mọi người đều có có thể học hỏi từ
quản trị quốc gia về AI thế hệ tiếp theo những thực tiễn tốt nhất và cải thiện lẫn
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 4
- nhau. Hiện có khoảng 40 quốc gia và các Trung Quốc công bố thêm 26 biện pháp
tổ chức quốc tế đã ban hành các hướng thu hút nhân tài Đài Loan
dẫn công nghệ AI. Trong một nỗ lực mới nhằm thu hút
thêm nhân tài từ Đài Loan, Trung Quốc
mới đây công bố 26 biện pháp đãi ngộ bổ
sung vào 31 biện pháp đãi ngộ mà họ đã
đưa ra năm ngoái.
Văn phòng Các vấn đề Đài Loan
(TAO) của Trung Quốc và Ủy ban Cải
cách và Phát triển Quốc gia (NDRC) đã
công bố thêm 26 biện pháp để tiếp tục
tăng cường trao đổi kinh tế, văn hóa và
hợp tác giữa hai bờ eo biển Đài Loan,
trong đó gồm 13 biện pháp dành cho giới
Tuy nhiên, ông Xue Lan cũng chỉ ra doanh nghiệp Đài Loan và 13 dành cho
rằng nhiều nhà khoa học và kỹ sư AI công dân Đài Loan, mang tới "sự đối xử
không được đào tạo để đánh giá tác động bình đẳng như với công dân Trung Quốc".
kinh tế xã hội lâu dài của những sáng tạo Trước đó, Trung Quốc từng đưa ra 31
của họ. Thông tin thêm cho các nhà phát Biện pháp vào ngày 28/2/2018 nhằm thu
triển và công chúng nói chung về tác động hút nhân tài từ Đài Loan đến đại lục và
của AI là chìa khóa để đảm bảo rằng các giành cảm tình của dư luận.
nguyên tắc của Trung Quốc được công bố Các chương trình khuyến khích mới -
sẽ được áp dụng trong thực tiễn. gọi là "26 biện pháp" đã có hiệu lực.
Ông Xue Lan cho rằng sự tiến bộ Ngoài văn bản đầy đủ về các biện pháp
nhanh chóng của AI ở Trung Quốc trong mới được đăng tải trên Tân Hoa Xã, Văn
những năm gần đây có bốn lý do chính: phòng Các vấn đề Đài Loan còn mở ra
• Tài nguyên dữ liệu quan trọng, một trang mới trên website của họ để giới
• Nhiều ứng dụng, thiệu về các biện pháp này.
• Sản lượng nghiên cứu cao liên quan Theo 13 chính sách khuyến khích
đến AI mới dành cho giới doanh nghiệp, các công
• Sự hỗ trợ đáng kể của Chính phủ ty được Đài Loan rót vốn giờ được phép
Nguồn: http://www.ecns.cn tham gia bình đẳng vào hoạt động đầu tư
và xây dựng các thiết bị kỹ thuật quan
trọng, mạng 5G, kinh tế tuần hoàn, các
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 5
- công viên giải trí và các loại hình thể chế
tài chính mới ở Trung Quốc.
Các công ty Đài Loan giờ đây cũng
có thể được hỗ trợ tài chính, đền bù
trong thương mại, bảo hiểm tín dụng
xuất khẩu, hưởng điều kiện thuận lợi
trong xuất/nhập khẩu và xây dựng tiêu
chuẩn. Họ cũng có thể hỗ trợ xây dựng
các địa điểm phục vụ cho việc tuyển
dụng nhân lực trẻ và các trung tâm khởi
nghiệp công nghệ.
Nguồn: Taiwan News
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 6
- TIN TRONG NƯỚC TRONG THÁNG
APO hỗ trợ xây dựng Trung tâm xuất
sắc về đổi mới sáng tạo thúc đẩy năng Hiện APO đã hỗ trợ bốn nền kinh tế
suất tại Việt Nam thành viên thành lập các Trung tâm xuất
Tổ chức Năng suất châu Á hỗ trợ xây sắc (Center of Excellence - COE) về đổi
dựng trung tâm này để phát triển nguồn mới sáng tạo thúc đẩy năng suất tại
nhân lực, hài hòa các tiêu chuẩn và thúc Singapo, Philipin, Ấn Độ, Đài Loan
đẩy tăng năng suất. (Trung Quốc). Việt Nam trở thành nền
Thông tin về việc hợp tác giữa Việt kinh tế thứ năm được APO hỗ trợ thành
Nam và Tổ chức Năng suất Châu Á lập Trung tâm xuất sắc này.
(APO) xây dựng Trung tâm xuất sắc về
đổi mới sáng tạo được Bộ trưởng Khoa
học và Công nghệ Chu Ngọc Anh và TS.
Achmad Kurnia Prawira Mochtan, Tổng
thư ký APO trao đổi tại buổi tiếp ngày
30/11/2019 khi ông có chuyến thăm Việt
Nam, tham dự Lễ kỷ niệm 60 năm ngày
thành lập Bộ Khoa học và Công nghệ.
Năng suất và đổi mới sáng tạo là nội
dung xuyên suốt trong Chiến lược phát
triển kinh tế - xã hội của Việt Nam (2020
- 2030), theo đó Bộ trưởng Chu Ngọc Anh Bộ trưởng Chu Ngọc Anh (bìa phải) tặng quà lưu
niệm TS. Achmad Kurnia Prawira Mochtan tặng
đề nghị APO cùng phối hợp với Tổng cục quà tại buổi tiếp.
Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng và các
đơn vị có liên quan triển khai những nội TS Achmad Kurnia Prawira Mochtan
dung liên quan năng suất và đổi mới sáng khẳng định, APO sẵn sàng ủng hộ và hỗ
tạo, đặc biệt là việc xây dựng Trung tâm trợ cho Việt Nam thúc đẩy hoạt động đổi
xuất sắc về đổi mới sáng tạo thúc đẩy mới sáng tạo tạo động lực cho phát triển
năng suất tại Việt Nam. Bộ trưởng Chu năng suất và mong muốn mở rộng phạm
Ngọc Anh cũng cho biết, Bộ Khoa học và vi ứng dụng đổi mới sáng tạo trong lĩnh
Công nghệ sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ vực: Nông nghiệp, phát triển nguồn nhân
quan liên quan để chuẩn bị đề án về Trung lực, hài hòa các tiêu chuẩn...
tâm xuất sắc này để gửi tới APO vào năm Nguồn: https://vnexpress.net
2020.
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 7
- Cuộc thi Thử thách Đổi mới sáng tạo mầm khởi nghiệp, 3 đội thi thắng cuộc sẽ
Qualcomm Việt Nam được công bố.
Ngày 12/12/2019 tại Hà Nội, Tập
đoàn Qualcomm Việt Nam đã công bố về Ban tổ chức kỳ vọng Cuộc thi sẽ hỗ
tổ chức cuộc thi Thử thách Đổi mới sáng trợ sự phát triển của hệ sinh thái công
tạo Qualcomm Việt Nam vào năm 2020. nghệ đang lớn mạnh của Việt Nam thông
Tham dự lễ công bố có Thứ trưởng Bộ qua việc lựa chọn và hỗ trợ các công ty
KH&CN Trần Văn Tùng. đổi mới sáng tạo vừa và nhỏ, đồng thời
khuyến khích các công ty này tạo ra
những sản phẩm mới trong các lĩnh vực
như 5G, Internet vạn vật (IoT), công
nghệ học máy, đô thị thông minh, các
thiết bị đeo, truyền thông đa phương tiện
sử dụng nền tảng di động và công nghệ
của Qualcomm. Sáng kiến này sẽ là bước
đệm giúp các doanh nghiệp Việt Nam
thâm nhập vào các thị trường mới trên
thế giới.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng Phát biểu tại buổi lễ công bố, Thứ
phát biểu tại buổi lễ công bố cuộc thi trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng
“Thử thách đổi mới sáng tạo Qualcomm
khẳng định: “Phát triển Hệ sinh thái khởi
Việt Nam”
nghiệp sáng tạo là một trong những trọng
Thử thách Đổi mới sáng tạo tâm hàng đầu của Chính phủ Việt Nam
Qualcomm Việt Nam là cuộc thi đổi mới trong những năm vừa qua. Với vai trò cơ
sáng tạo đầu tiên mà Qualcomm tổ chức quan quản lý nhà nước về đổi mới sáng
tại Việt Nam và sẽ chào đón tất cả các tạo được Chính phủ giao, Bộ KH&CN đã
công ty và đội thi đáp ứng đầy đủ các tiêu phối hợp chặt chẽ với các ban, ủy ban, bộ,
chí tham gia. Thông qua nhiều vòng tuyển ngành, địa phương triển khai các kế hoạch
chọn, 10 đội thi cuối cùng sẽ được tham cụ thể để thúc đẩy sự hình thành và phát
gia vào giai đoạn ươm mầm khởi nghiệp. triển của Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng
Trong giai đoạn này, các đội thi sẽ được tạo của Việt Nam, đặc biệt là đối với một
huấn luyện kỹ năng kinh doanh, nhận hỗ số lĩnh vực hỗ trợ ưu tiên phát triển tại
trợ kỹ thuật tại phòng thí nghiệm của cuộc thi Thử thách đổi mới sáng tạo
Qualcomm tại Hà Nội cũng như được hỗ Qualcomm Việt Nam”.
trợ đăng ký sáng chế để bảo vệ quyền sở
hữu trí tuệ của họ. Sau giai đoạn ươm
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 8
- Thành lập Trung tâm Ươm tạo
doanh nghiệp đổi mới sáng tạo
Ngày 12/12/2019, Trung tâm Ươm
tạo doanh nghiệp đổi mới sáng tạo thuộc
Trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo,
Khu Công nghệ phần mềm Đại học Quốc
gia TPHCM, chính thức được khánh
thành và đi vào hoạt động với sự tài trợ
của Hàn Quốc. PGS.TS Nguyễn Anh Thi,
Lễ phát động cuộc thi 'Thử thách Đổi mới
sáng tạo Qualcomm Việt Nam' 2020. Giám đốc Khu Công nghệ phần mềm, cho
biết, Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp
Cuộc thi này sẽ tạo bước đệm cho các đổi mới sáng (Trung tâm) do Cơ quan
cá nhân và các doanh nghiệp khởi nghiệp Phát triển Thông tin Quốc gia Hàn Quốc
có những ý tưởng đổi mới sáng tạo tại tài trợ. Đây sẽ là địa chỉ dành cho các hoạt
Việt Nam. Cuộc thi đã cho thấy sự vào động ươm tạo các doanh nghiệp ĐMST
cuộc của các tập đoàn lớn trong việc thúc do các sinh viên sáng lập, không giới hạn
đẩy đổi mới sáng tạo trong chính tập đoàn sinh viên Đại học Quốc gia TPHCM mà
và khuyến khích các ý tưởng khởi nghiệp mở rộng cho sinh viên trong khu vực, đặc
sáng tạo tham gia giải quyết các vấn đề biệt là khu vực Đông Bắc TPHCM, nơi
lớn của tập đoàn. Ông Alex Rogers, Phó được quy hoạch phát triển thành khu đô
Chủ tịch Điều hành Tập đoàn Qualcomm thị sáng tạo.
kiêm Chủ tịch Công ty Qualcomm
Technology Licensing (QTL), cho biết,
Qualcomm là một đầu tàu nghiên cứu và
phát triển công nghệ. Qualcomm đã chế
tạo ra các công nghệ cơ bản góp phần làm
thay đổi cách thế giới kết nối, tính toán và
giao tiếp, và Qualcomm cũng đã xây dựng
được các hệ sinh thái giúp các doanh
nghiệp đổi mới dựa trên những phát minh Lễ khánh thành Trung tâm Ươm tạo
cốt lõi đó. Ông Alex Rogers bày tỏ hy doanh nghiệp ĐMST
vọng cuộc thi mới này sẽ kích thích tinh Rộng 900m2, Trung tâm gồm nhiều
thần đổi mới sáng tạo, phát triển sản phẩm không gian như Không gian kết nối (nơi
cũng như nâng cao nhận thức về sở hữu gặp gỡ, trao đổi và tiếp khách phục vụ cho
trí tuệ tại Việt Nam. cộng đồng khởi nghiệp); Không gian tổ
NASATI chức sự kiện; Không gian làm việc riêng
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019 9
- (hỗ trợ chỗ làm việc cho các startup với tiếng mỗi ngày, thậm chí mỗi tuần, cho
diện tích trung bình 25m2/nhóm; Không nghiên cứu khoa học nên không thể đạt
gian phòng họp (nơi các nhóm khởi kết quả như kỳ vọng. Do đó, VinIF muốn
nghiệp, các dự án có thể sử dụng trong các xây dựng một chương trình nhằm hỗ trợ,
cuộc họp nội bộ hoặc làm việc với đối tác đảm bảo các điều kiện kinh tế căn bản để
và khách hàng); Không gian làm việc các học viên cao học, các nghiên cứu sinh
chung (60-70 cá nhân có thể sử dụng xuất sắc chuyên tâm học tập, vững tâm đi
trong cùng một lúc); và Không gian theo con đường nghiên cứu khoa học.
phòng học (được thiết kế linh động, trang
bị hiện đại cho các lớp học chuyên môn
cũng như các lớp học sáng tạo).
Bên cạnh đó, Trung tâm còn tập trung
các dịch vụ phục vụ cho việc hình thành
và phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp
ĐMST.
NASATI
Các ứng viên nhận học bổng thạc sĩ, tiến
Quỹ Đổi mới sáng tạo VinIF trao 160 sĩ trong nước trị giá từ 120 triệu đồng đến
suất học bổng thạc sĩ và tiến sĩ 150 triệu đồng/năm do VinIF trao chiều
16/9 tại Hà Nội.
Ngày 16/12/2019, Quỹ Đổi mới Sáng
Đại diện của VinIF cho biết, trong đợt
tạo VinIF (thuộc Tập đoàn Vingroup) trao
trao đầu tiên này, có 80 học viên cao học
160 suất học bổng trị giá 23 tỷ đồng cho
và 78 nghiên cứu sinh được chọn ra từ hơn
các sinh viên, nghiên cứu sinh trong lĩnh
500 hồ sơ gửi đến. Một số ứng viên có
vực khoa học công nghệ, kỹ thuật và y
hoàn cảnh khó khăn nhưng vẫn đạt kết
dược, khoa học máy tính, dữ liệu, công
quả học tập và thành tích nghiên cứu tốt.
nghệ mô phỏng, tài nguyên môi trường,
Học bổng trị giá 120 triệu đồng/năm đối
công nghệ thực phẩm, tự động hóa.
với học viên cao học và 150 triệu
Theo TS Vũ Hà Văn, Giám đốc khoa
đồng/năm đối với nghiên cứu sinh được
học của VinIF, ở nhiều nước, tiến sĩ là
chuyển khoản 1 lần ngay sau khi ký hợp
một nghề được trả lương, dù thấp nhưng
đồng tài trợ. Ngoài ra, những ứng viên
đủ sống, nhờ vậy nghiên cứu sinh có thể
nhận học bổng hỗ trợ học tập của VinIF
chuyên tâm học tập. Trong khi đó, ở Việt
còn có cơ hội nhận hỗ trợ công bố quốc
Nam, học tiến sĩ giống như làm bán thời
tế, tức là được tài trợ chi phí đăng ký và
gian, nghiên cứu sinh phải lo làm thêm
đi lại, ăn ở nếu kết quả nghiên cứu của họ
nghề khác để kiếm sống, chỉ còn lại vài
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019
10
- được chấp nhận trình bày tại các hội nghị, công trong chuyển đổi số nền kinh tế.
hội thảo quốc tế chuyên ngành uy tín. Năm 2019, nước ta đã và đang chứng kiến
Chính thức công bố và khởi động từ sự ra đời và lớn mạnh của nhiều doanh
tháng 3/2019, tính đến tháng 11/2019, nghiệp công nghệ, hoạt động trong nhiều
VinIF đã giải ngân học bổng cho trên 90% lĩnh vực với nhiều mô hình khác nhau, đặc
cho các học viên được lựa chọn. Chương biệt chứng kiến hàng loạt tên tuổi lớn
trình sẽ tiếp sẽ tiếp tục được triển khai trong “làng Internet Việt Nam” khẳng
hàng năm với thời gian nhận hồ sơ từ 1/4 định rõ quyết tâm chuyển mình để trở
- 15/7. Các ứng viên có thể được nhận học thành các nhà cung cấp dịch vụ số và tiên
bổng nhiều lần, trong đó học viên cao học phong kiến tạo xã hội số.
được nhận học bổng tối đa hai lần, nghiên
cứu sinh được nhận học bổng tối đa ba
lần. Học bổng cho năm tiếp theo được xét
dựa trên thành tích học tập, nghiên cứu
của các năm trước.
Trước đó, vào tháng 8 năm nay,
VinIF đã tài trợ 124 tỷ đồng cho 20 dự án
khoa học và công nghệ có định hướng ứng
dụng trong các lĩnh vực như dữ liệu lớn,
gen và tế bào, khoa học máy tính, trí tuệ
nhân tạo, tự động hóa, năng lượng tái tạo,
vật liệu thế hệ mới… Toàn cảnh Hội thảo
NASATI Theo Bộ Thông tin và Truyền thông,
Việt Nam đạt mốc xấp xỉ 97 triệu dân, với
Ngày Internet Việt Nam 2019: Đổi mới 64 triệu người sử dụng Internet, tăng đến
sáng tạo để chuyển đổi số 28% so với năm 2017. Theo số liệu thống
Ngày 11/12/2019, tại Hà Nội, Hiệp kê, có tới 58 triệu người dùng mạng xã hội
hội Internet Việt Nam tổ chức hội thảo và trên thiết bị di động tính đến đầu năm
triển lãm Ngày Internet Việt Nam 2019. Thống kê từ WeareSocial và
(Internet Day 2019) với chủ đề "Đổi mới Hootsuite cũng cho thấy, người dùng Việt
sáng tạo để chuyển đổi số". Nam dành trung bình tới 6 giờ 42 phút
Đổi mới sáng tạo diễn ra thuận lợi mỗi ngày để tham gia các hoạt động liên
nhất trong môi trường Internet, môi quan tới mạng Internet. 94% người dùng
trường số vì đây là nhân tố trọng yếu Internet ở Việt Nam sử dụng Internet hằng
mang tính chiến lược quyết định sự thành
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019
11
- ngày. Và 6% số người sử dụng Internet ít thuộc Hiệp hội Internet Việt Nam với sứ
nhất một lần trong tuần. mệnh thúc đẩy dịch vụ điện toán đám mây
Năm 2019 cũng đánh dấu mốc quan và dữ liệu phát triển, đóng góp tích cực
trọng trong nghiên cứu, ứng dụng và phát cho sự hành trình chuyển đổi số quốc gia,
triển nghệ 5G tại Việt Nam. Bộ Thông tin
và Truyền thông đã cấp phép thử nghiệm
công nghệ 5G cho 3 doanh nghiệp viễn
thông lớn, mục tiêu là hướng tới việc
thương mại hóa công nghệ 5G. Điều này
sẽ tạo ra một hạ tầng đặc biệt quan trọng
cho sự phát triển của nền kinh tế số, đáp
ứng tốt hơn nhu cầu về tốc độ và quy mô
kết nối. chuyển đổi số của các tổ chức, doanh
Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, nghiệp Việt Nam.
Thủ tướng Chính phủ cũng đã giao Bộ Ra mắt Câu lạc bộ Điện toán đám
Thông tin và Truyền thông chủ trì nghiên mây và Trung tâm dữ liệu Việt Nam
cứu, xây dựng và trình Chính phủ Đề án (VNCDC)
Chuyển đổi số quốc gia trong năm 2019. Trong khuôn khổ Ngày Internet Việt
Đề án sẽ đưa ra một kế hoạch tổng thể để Nam 2019, có ba phiên hội thảo song song
hướng tới một nền kinh tế và xã hội số với các chủ đề: Chiến lược, lộ trình và giải
toàn diện vào năm 2030. Một trong các pháp chuyển đổi số cho doanh nghiệp
nhiệm vụ, giải pháp được dự thảo Đề án trong hoàn cảnh Việt Nam; Khởi nghiệp
xác định là tạo môi trường để phát triển (Startup) công nghệ và hệ sinh thái đổi
các sản phẩm số, dịch vụ số, mô hình kinh mới sáng tạo Việt Nam trong dòng chảy
doanh mới, nâng cao năng lực đổi mới chuyển đổi số; Sự hợp nhất trong kinh tế
sáng tạo, phát triển doanh nghiệp công internet. Bên cạnh đó là các hoạt động
nghệ số. triển lãm sản phẩm khởi nghiệp công
Tại sự kiện, Chủ tịch Hiệp Hội nghệ, kết nối doanh nghiệp có ý tưởng đổi
Internet Việt Nam Vũ Hoàng Liên đã mới, sáng tạo và các quỹ, nhà đầu tư.
công bố, trao quyết định thành lập Câu lạc NASATI
bộ Dịch vụ Điện toán đám mây và Trung
tâm dữ liệu Việt Nam với 12 thành viên
sáng lập. Đây là tổ chức chuyên môn trực
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019
12
- GƯƠNG ĐIỂN HÌNH TIÊN TIẾN VỀ KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ VÀ ĐỔI MỚI SÁNG TẠO
Giáo sư người Việt giành giải quốc tế ngưỡng chính tắc". Công trình nghiên cứu
cho nhà toán học trẻ một vấn đề quan trọng trong lý thuyết kỳ
dị ứng dụng trong nhiều ngành toán học
Theo thông tin mới được công bố trên khác nhau. Kết quả của công trình được
trang web của Trung tâm Vật lý lý thuyết ghi nhận có khả năng giải quyết một giả
quốc tế ICTP, GS Phạm Hoàng Hiệp, thuyết được nhiều nhà toán học nổi tiếng
Viện Toán học (Viện Hàn lâm Khoa học thế giới quan tâm nghiên cứu trước đó.
và Công nghệ Việt Nam) đã giành giải Công trình được đăng trên Acta
thưởng Ramanujan 2019 - dành cho các Mathematica - một trong 5 tạp chí danh
nhà toán học trẻ từ các nước đang phát giá của các Tạp chí Toán học thế giới.
triển.Giải thưởng ghi nhận những đóng
góp nổi bật của GS Phạm Hoàng Hiệp Giải thưởng Ramanujan dành cho các
trong lĩnh vực giải tích phức và lý thuyết nhà toán học tuổi dưới 45, từ các nước
đa thế vị cùng những đóng góp cho sự tiến đang phát triển đã được trao hàng năm kể
bộ của toán học tại Việt Nam. từ năm 2005. Hội đồng giải thưởng là các
nhà toán học danh tiếng trên thế giới do
ICTP, Liên minh toán học quốc tế (IMU)
và Bộ Khoa học và Công nghệ của Chính
phủ Ấn Độ (DST) chỉ định. Người xứng
đáng được lựa chọn sẽ kèm với khoản tiền
mặt trị giá 15.000 USD và đến trụ sở của
ICTP (tại Italia) để nhận thưởng và giảng
bài.
Nguồn: vnexpress.net
Nhật Bản vinh danh nhà khoa học Việt
Ngày 26/11, tại tỉnh Ibaraki, nhà
GS Phạm Hoàng Hiệp khoa học Mai Thị Ngần của Việt Nam đã
GS Phạm Hoàng Hiệp được phong được Hội đồng Nghiên cứu Nông-lâm-
hàm năm 2017, từng đạt nhiều thành tích ngư nghiệp (AFFRC) thuộc Bộ Nông-
nghiên cứu, trong đó Giải thưởng Tạ lâm-ngư nghiệp Nhật Bản trao “Giải
Quang Bửu dành cho nhà khoa học trẻ thưởng quốc tế Nhật Bản năm 2019 cho
năm 2015 ghi nhận với công trình khoa các nhà nghiên cứu nông nghiệp trẻ”.
học: "Một đánh giá tốt nhất có thể của
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019
13
- cao. Trong lúc chưa tìm được kinh phí cho
hoạt động nghiên cứu, chị đã tìm đến với
phương pháp nhân gene đẳng nhiệt. Đây
là phương pháp rất đơn giản, có chi phí
thấp và rất dễ áp dụng trong thực tiễn.
Phương pháp này có thể áp dụng cho việc
chẩn đoán nhiều loại bệnh dịch trên gia
súc, gia cầm do các loại virus hoặc vi
khuẩn khác gây ra.
Trước khi sang Nhật Bản làm nghiên
cứu sinh vào năm 2016, nhà khoa học Mai
Thị Ngần công tác tại Bộ môn vi sinh vật-
Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Vũ Hồng
Nam và nhà khoa học Mai Thị Ngần - truyền nhiễm, Khoa Thú y (Học viện
Ảnh: TTXVN Nông nghiệp Việt Nam). Chị tâm sự, sau
Nhà khoa học Mai Thị Ngần, năm khi hoàn thành khóa học nghiên cứu sinh
nay 34 tuổi, là một nghiên cứu sinh Việt tại Đại học Miyazaki, chị muốn trở về
Nam đang theo học tại Đại học Miyazaki Việt Nam để áp dụng các kết quả nghiên
ở tỉnh Miyazaki (Nhật Bản). Chị đã được cứu của mình vào thực tế, đồng thời thực
AFFRC trao giải thưởng trên nhờ công hiện các dự án nghiên cứu khác.
trình nghiên cứu phát triển phương pháp Có mặt tại lễ trao giải, Đại sứ Việt
nhân gen đẳng nhiệt và hệ thống gộp mẫu Nam tại Nhật Bản Vũ Hồng Nam đã chúc
trong chẩn đoán virus dịch tiêu chảy cấp mừng nhà khoa học Mai Thị Ngần vì được
ở lợn một cách đơn giản, chính xác và tiết AFFRC trao giải thưởng cao quý này,
kiệm. đồng thời hy vọng nhà khoa học này sẽ
Trả lời phỏng vấn phóng viên Thông tiếp tục có thêm nhiều công trình nghiên
tấn xã Việt Nam, chị Ngần cho biết việc cứu có giá trị khác phục vụ cho công tác
kiểm soát các loại dịch bệnh trên gia súc, phòng chống dịch trên gia súc, gia cầm ở
gia cầm ở Việt Nam gặp nhiều khó khăn Việt Nam và Nhật Bản.
do ý thức của người dân và kinh phí hạn Nguồn: Chinhphu.vn
chế cùng với nhiều yếu tố khác. Vì vậy,
khi bắt đầu công trình nghiên cứu, chị đã
sử dụng phương pháp xét nghiệm phổ
biến hiện nay là PCR. Tuy nhiên, phương
pháp này đòi hỏi chi phí nghiên cứu rất
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019
14
- NGHIÊN CỨU, NHẬN ĐỊNH
Phân bố tài năng AI toàn cầu hàng đầu, chiếm 25,2% tổng số tài năng
AI tài năng hàng đầu toàn cầu, gấp 4,4 lần
Theo Báo cáo mới nhất của Ủy ban so với Anh ở vị trí thứ hai. Các quốc gia
quản trị quốc gia về AI thế hệ tiếp theo đang phát triển như Ấn Độ (đứng thứ ba
của Trung Quốc (China AI Development về tổng số lượng tài năng AI) và Brazil
Report), về phân bố tài năng AI toàn cầu (thứ 8) cũng trong tình trạng ít tài năng AI
và khu vực, tài năng AI của khu vực tập hàng đầu (thứ hạng về tài năng AI hàng
trung cao độ ở các quốc gia thịnh vượng đầu lần lượt là thứ 11 và 13).
bao gồm Mỹ, Anh, Pháp, Đức. Vào cuối Số lượng và tỷ lệ tài năng AI ở một
năm 2017, số lượng tài năng AI quốc tế là số nước hàng đầu thế giới
khoảng 204.575 người, phân bố chủ yếu
ở Bắc Mỹ, Tây Âu, Bắc Âu, Đông Á, Nam Nước Số Chiếm Số Tỷ lệ
Á và Tây Á. Ở cấp quốc gia, tài năng AI lượng tỷ lệ tài lượng tài năng
tài năng năng tài AI
tập trung ở một vài quốc gia, với 10 quốc AI toàn năng hàng
gia hàng đầu chiếm 61,8% tổng số tài cầu (%) AI đầu
năng AI toàn cầu. hàng trên
đầu tổng số
Mỹ dẫn đầu thế giới về số lượng tài tài năng
năng AI, với 28.536 người, chiếm 13,9% AI (%)
tổng số tài năng AI toàn cầu; tiếp theo là Mỹ 28.536 13,9% 5.158 18,1%
Trung Quốc với 18.232 người, chiếm
8,9%; Ấn Độ ở vị trí thứ ba với 17.384 Trung 18.232 8,9% 977 5,4%
người; Đức với 9.441; và Anh với 7,998. Quốc
Tài năng AI quốc tế hàng đầu tập Đức 9.441 4,6% 1.119 11,9%
trung ở một số ít các quốc gia phát triển
Anh 7.998 3,9% 1.177 14,7%
bao gồm Mỹ, Anh, Đức, Pháp và Italia.
Vào cuối năm 2017, số lượng tài năng AI Pháp 6.395 3,1% 1.056 16,5%
quốc tế hàng đầu là khoảng 204.575
người, phân bố chủ yếu ở Bắc Mỹ, Tây Tây Ban 4.942 2,4% 772 15,6%
Nha
Âu, Đông Á và và Nam Á. Ở cấp quốc
gia, tài năng AI hàng đầu tập trung ở một Italia 4.740 2,3% 987 20,8%
số quốc gia, với 10 quốc gia hàng đầu
chiếm 63,6% tổng số tài năng hàng đầu về Canada 4.228 2,1% 606 14,3%
AI toàn cầu. Úc 3.186 1,6% 515 16,2%
Mặc dù có số lượng tài năng AI lớn
Nhật 3.117 1,5% 651 20,9%
thứ 2 thế giới, nhưng số lượng tài năng AI Bản
hàng đầu của Trung Quốc lại rất thấp (chỉ
chiếm khoảng 5,4% tổng số lượng tài Nguồn: China AI Development
năng AI). Mỹ duy trì vị trí dẫn đầu và vượt Report
xa các nước khác với 5.158 tài năng AI
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019
15
- Dự báo của IEA về điện gió trong tương Công suất điện gió của Trung Quốc được
lai dự báo tăng từ 4-110 GW đến năm 2040,
Theo Báo cáo đánh giá hằng năm của vượt qua nước Anh, để trở thành quốc gia
Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA) về sở hữu nguồn năng lượng gió lớn nhất.
nguồn năng lượng sạch công bố ngày IEA cho biết công suất điện gió của châu
25/10/2019, công nghệ điện gió sẽ thu hút Âu có thể tăng đến 180 GW nếu nhiều
nguồn đầu tư khoảng 1.000 tỷ USD xuất nước EU có thể hoàn thành mục tiêu
phát từ nhiều yếu tố thuận lợi như chi phí "không carbon."
công nghệ giảm, chính sách hỗ trợ của các Trong thập kỷ qua, hai yếu tố chính
chính phủ và những đột phá về công nghệ. được coi là nguyên nhân làm "thay đổi
cuộc chơi" trong hệ thống năng lượng, đó
là cuộc cách mạng đá phiến và sự trỗi dậy
của điện mặt trời. Mặc dù điện gió hiện tại
chỉ cung cấp khoảng 0,3 % sản lượng
năng lượng toàn cầu, song trong bối cảnh
giá cả giảm và niềm tin của các nhà đầu
tư đối với các dự án nhiên liệu hóa thạch
trong dài hạn, công nghệ "không carbon"
được dự báo sẽ phát triển bền vững với
nhu cầu năng lượng ngày càng tăng. Tuy
nhiên, IEA cho rằng điện gió chỉ có thể
cạnh tranh về giá cả với khí đốt tự nhiên
và các loại năng lượng khác trong trường
hợp công ty năng lượng chế tạo được các
Theo IEA, gió biển có thể trở thành
loại turbine lớn với công suất hiệu quả
nguồn năng lượng lớn nhất ở châu Âu, với
hơn hiện nay.
công suất dự kiến tăng 15 lần trên toàn thế
giới đến năm 2040. Các quốc gia Liên Nguồn: IEA
minh châu Âu (EU) và Trung Quốc được
cho là sẽ dẫn đầu giai đoạn chuyển tiếp
sang điện gió với công suất từ gió biển tại
châu Âu tăng từ 20 -130 GW đến năm
2040 với chính sách và giá cả hiện tại.
Bản tin Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Số 12/2019
16
nguon tai.lieu . vn