Xem mẫu

  1. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Lời nói đầu Đất n ư ớc ta đ ang trong giai đo ạn đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá n h ằm phát triển kinh tế- xã hội, đưa Việt Nam c ơ b ản trở th ành nư ớc công nghiệp theo hư ớng hiện đại vào năm 2020, từng bư ớc bắt nhịp với xu thế phát triển mới. Đại hội Đản g lần thứ VIII đ ã nêu đ ịnh hư ớng phát triển “Khoa học v à công ngh ệ là đ ộng lực của công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Kết hợp công nghệ truyền thống với công ngh ệ hiện đại; tranh thủ đ i nhanh vào hiện đ ại ở những khâu quyết đ ịnh”. Đại h ội Đảng lần thứ IX nh ấn mạnh “ Đi nhanh vào m ột số ngành, lĩnh vực sử dụng công n gh ệ hiện đ ại, công nghệ cao…Tạo thị tr ư ờng cho khoa học và công ngh ệ, đổi mới cơ ch ế tài chính nh ằm khuyến khích sáng tạo và g ắn ứng dụng khoa học v à công n gh ệ với sản xuất, kinh doanh, quản lý, d ịch vụ. Có chính sách khuyến khích v à b uộc các doanh nghiệp đ ầu tư v ào nghiên c ứu đ ổi mới công nghệ” Bám sát sự chỉ đạo của Đảng v à Nhà nư ớc, công nghệ thông tin đ ã có nh ững phát triển vư ợt bậc, góp phần quan trọng vào việc phát triển to àn diện nền kinh tế- xã h ội n ư ớc ta, trong đó nổi bật là việc nghiên cứu hoạt động bán h àng trong môi trư ờng thương m ại điện tử (TMĐT) quốc tế. Tuy đây l à m ột vấn đề c òn khá m ới mẻ nh ưng n ó đ ã và đ ang trở th ành một xu thế tất yếu v à thu hút đư ợc không ít các doanh n ghiệp Việt Nam, giúp họ đáp ứng đ ư ợc yêu cầu phát triển xu thế hội nhập nền kinh tế thế giới. Ở các n ư ớc phát triển đang ti ên phong trong n ền kinh tế mạng, hoạt động b án hàng b ằng h ình thức th ương m ại điện tử đ ã có đ iều kiện h ình thành và đ ã phát triển rất nhanh. Thành công có, th ất bại có, nhưng nó đ ã đ ư ợc thừa nhận là đang trong qúa trình m ở đ ư ờng và c ần phải có thời gian thử nghiệm. Mặc d ù ho ạt động
  2. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com b án hàng b ằng h ình th ức thương m ại điện tử đ ã b ắt đầu đ ư ợc áp dụng thử nghiệm ở m ột số doanh nghiệp Việt Nam nh ưng thực tế ở Việt Nam, hạ tầng c ơ sở thương m ại đ iện tử đ ã b ắt đầu xây dựng nền móng ban đầu, chuẩn bị tạo lập những môi tr ư ờng k inh doanh m ới. Xuất phát từ thực tiễn đó tôi chọn đề t ài: “M ột số giải pháp phát t riển hoạt động bán hàng bằng hình thức thương mại điện tử ở Việt Nam” làm đ ề tài cho bài lu ận văn tốt nghiệp đại học của m ình đ ể từ đó đ ưa ra m ột số kiến nghị v à giải pháp phát triển TMĐT nói chung v à ho ạt động bán h àng nói riêng ở Việt Nam. Ngoài ph ần mở đầu và kết luận, bố cục của luận văn đ ư ợc chia thành 3 chương: CH ƯƠ NG I: Tổng quan về Thương m ại điện tử và ho ạt động bán h àng b ằng h ình th ức th ương m ại điện tử CH ƯƠ NG II: Th ực trạng hoạt động bán h àng thương m ại điện tử ở Việt Nam CH ƯƠ NG III: Một số giải pháp phát triển bán h àng b ằng h ình th ức th ươn g m ại đ iện tử ở Việt Nam. Lu ận văn cũng đ ưa ra đánh giá và nh ận định đối với xu hư ớng và kh ả năng áp d ụng khi Internet v à TMĐT trở n ên phổ biến h ơn ở Việt Nam. Trong suốt quá tr ình v iết luận văn, em đ ã nh ận đ ư ợc sự giúp đỡ tận tình của thầy giáo h ư ớng dẫn - Phó h iệu trư ởng, chủ nhiệm khoa Thương m ại- P hó giáo sư ti ến sỹ Trần Văn Chu. Em x in chân thành c ảm ơ n sự h ư ớng dẫn của thầy giáo giúp em ho àn thành b ản luận văn n ày. Tuy nhiên, do đây là m ột vấn đề còn khá m ới, n ên tuy đ ã c ố gắng rất nhiều n hưng cũng kh ông tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận đư ợc ý kiến đóng góp v à trao đ ổi của các thầy cô giáo và các b ạn. Trong lu ận văn có d ùng các từ viết tắt sau:
  3. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com TMĐT: Th ươ ng m ại đ iện tử TTĐT : Thanh toán điện tử CSDL : Cơ s ở dữ liệu W AN : Wide Area Network (M ạng diện rộng) : Local Area Network (M ạng cục bộ) L AN : Internet Service Provider (Nhà cung c ấp dịch vụ Internet) ISP HTML: Hyper Text Markup Language (Ngôn ng ữ đánh dấu siêu văn b ản) TCP/IP: Transmission Control Protocol/Internet Protocol (Giao t h ức chung) WWW: World Wide Web (Mạng to àn c ầu) EDI: Electronic Data Interchange - Truyền tải dữ liệu điện tử B2B : Business to Business (giao d ịch giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp) B2C :Business to Customer (Giao d ịch giữa doanh nghiệp với ngư ời tiêu dùn g) C2C : Customer to customer (Giao d ịch giữa ng ư ời tiêu dùng v ới ng ư ời tiêu dùng) Chương I: Tổng quan về th ương mại điện tử và ho ạt động bán h àng bằng hình thức thương mại điện tử K hái quát chung Thương mại điện tử là gì? Trư ớc sự phát triển như vũ b ão c ủ a thương m ại điện tử (TMĐT), việc đ ưa ra k hái niệm chính xác và th ống nhất về TMĐT quả thật l à không d ễ d àng. Xu ất phát từ n hững quan điểm nh ìn nh ận khác nhau hiện nay một số t ên gọi hay đ ư ợc nhắc đến n hiều như: thương m ại trực tuyến (Online Trade), th ương m ại điều khiển học (Cyber Trade), thương m ại không giấy tờ (Paperless Commerce) hoặc l à (Paperless Trade)…đ ặc biệt nổi bật nhất l à thương mại điện tử (Electronic Commerce), kinh
  4. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com d oanh điện tử (Electronic Bussiness), th ương m ại di động (Mobile Commerce). G ần đ ây tên gọi “Th ương m ại điện tử” (“Electronic Commerce” hay “E -commerce”) đ ư ợc sử dụng nhiều rồi trở th ành quy ư ớc chung, đ ưa vào văn b ản pháp luật quốc tế , đ ư ợc hiểu nh ư sau: Thương m ại điện tử (TMĐT) là việc sử dụng các phương pháp đ iện tử để tiến h ành quá trình làm thương m ại; hay chính xác h ơn, TMĐT là vi ệc trao đổi thông tin th ương m ại thông qua các ph ương tiện công nghệ điện tử, m à k hông cần phải in ra giấy trong bất cứ công đoạn n ào c ủa to àn b ộ quá trình giao d ịch.Bất cứ thời điểm n ào c ũng có thể cung c ấp cho ngư ời sử dụng internet mọi thông tin đ ầy đủ, cập nhật nhất. Những phương tiện kỹ thuật trong thương mại điện tử a .Điện thoại Trong xu hướng mới, việc tích hợp công nghệ tin học, viễn thông có thể cho ra đ ời những máy điện thoại di động có kh ả năng duyệt Web, thực hiện đ ư ợc các g iao d ịch TMĐT không dây nh ư mua bán ch ứng khoán, dịch vụ ngân h àng, đ ặt vé x em phim, mua vé tàu…Tuy nhiên trên quan đi ểm kinh doanh, công cụ điện thoại có m ặt hạn chế là ch ỉ truyền tải đ ư ợc âm thanh, mọi cuộc giao dịch cu ối cùng vẫn phải k ết thúc bằng giấy tờ, h ơn n ữa, chi phí giao dịch điện thoại, nhất l à cư ớc điện thoại đ ư ờng d ài và điện thoại n ư ớc ngo ài vẫn còn ở m ức khá cao. b . Thiết bị kỹ thuật thanh toán điện tử Với vai trò là m ột khâu vô cùng quan trọng trong TMĐT, thanh toán điện tử (TTĐT) nh ằm thực hiện cân bằng cho việc trao đổi giá trị. Thanh toán điện tử (Electronic Payment) là việc thanh toán thông qua thông điệp điện tử (Electronic Message) thay vì cho vi ệc giao tay tiền mặt. Việc trả l ương b ằng cách chuyển ti ền
  5. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com trực tiếp v ào tài kho ản, trả tiền mua h àng bằng thẻ mua h àng, th ẻ tín dụng…đ ã quen thuộc từ lâu nay thực chất đều là các d ạng TTĐT. TTĐT sử dụng các máy rút tiền tự đ ộng (ATM: Automatic Teller Machine) thẻ tín dụng mua h àng (Purchasing Card), th ẻ thô ng minh (Smart Card) là lo ại thẻ có gắn chip điện tử (Electronic Purse), tiền m ặt Cyber (Cyber Card), các chứng từ điện tử (ví dụ nh ư hối phiếu, giấy nhận nợ đ iện tử)…Việc xây dựng một hệ thống thanh toán t ài chính tự động (Hệ thống các thiết bị tự động chuyển từ t ài kho ản n ày sang tài kho ản khác trong hệ thống li ên n gân hàng) là điều kiện ti ên quyết để thực hiện th ành công TMĐT tiến tới nền kinh tế số hoá. Sử dụng hệ thống TTĐT tạo điều kiện cho việc đa dạng hoá các ph ương thức sử d ụng tiền tệ và lưu chuyển dễ d àng ở phạm vi đa quốc gia. Tiền sử dụng l à ti ền điện tử không mất chi phí in ấn, kiểm đếm, giao nhận. Tốc độ l ưu chuyển tiền tệ qua ngân h àng nhanh và kiểm soát đ ư ợc quy trình rủi ro trong thanh toán. Về phía ng ư ời sản x u ất th ì thu đ ư ợc tiền nhanh c hóng, rút ng ắn chu trình tái sản xuất tránh đọng vốn, tăng tốc độ lưu thông hàng hoá và ti ền tệ. Ngư ời tiêu dùng có kh ả năng lựa chọn dễ d àng hàng hoá m ột cách tức thời v à theo ý của m ình. Tuy v ậy việc sử dụng hệ thống thanh toán tiền tự động hiện còn khá rủi ro về vấn đề bảo mật, tính ri êng tư như việc ch ữ ký điện tử bị r ò m ật m ã, các mã s ố thông tin cá nhân (pin) thông tin về thẻ tín d ụng bị rò rỉ v à có th ể bị liên h ệ đến từng vụ thanh toán tự động, n ên việc xây dựng h ệ thống bảo mật khắc phục các mặt tồn tại đ ó với các công nghệ tiên tiến hiện đại n h ất mới giúp TMĐT phát triển. c. Mạng nội bộ v à mạng ngoại bộ
  6. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Mạng nội bộ (Intranet) là toàn b ộ mạng thông tin của một công ty c ơ quan và các liên l ạc mọi kiểu giữa các li ên lạc di động. Theo nghĩa hẹp, đó l à m ạng kết nối n hiều máy tính ở gần nhau (gọi l à m ạng cục bộ: Local - Area Network hay là LAN); h o ặc nối kết trong một khu vực rộng lớn h ơn (G ọi là m ạng diện rộng: Wide Area Netword hay WAN) M ạng ngoại bộ hay li ên m ạng nội bộ (Extranet) l à hai hay nhiều m ạng n ối kết với nhau tạo ra một cộng đồng điện tử li ên công ty (Enterprise Electronic Community). Các m ạng nội bộ và ngo ại bộ đều đư ợc xây dựng trên n ền tảng công nghệ giao thức chung TCP/IP, V ì vậy chúng có thể kết nối đ ư ợc với Internet. Xây d ựng một mạng nội b ộ công ty, là chúng ta đang đi ện tử hoá quá tr ình k inh doanh, xây d ựng một hệ thống quản trị và th ực hiện công việc một cách hiệu q u ả h ơn. d . Internet và Web Internet là m ạng cho các mạng máy tính. Một máy tính có địa chỉ internet trư ớc ti ên đư ợc nối vào m ạng LAN, rồi đến mạng WAN (Với vai tr ò nh ư các SUBNET) rồi v ào Backbone (trung tâm c ủa các đ ư ờng nối kết v à các ph ần cứng nối k ết d ùng đ ể truyền dữ liệu với tốc độ cao) nh ư vậy là máy tính đó đ ã giao tiếp với Internet. Thông qua Internet, thông tin đư ợc trao đ ổi với các máy tính các mạng với n hau. Các n ối kết n ày đư ợc xây dựng trên cơ sở giao chuẩn TCP/IP (Transmission Control Protocol/ Internet Protocol): TCP gi ữ vai trò đ ảm bảo việc truyền gửi chính x ác d ữ liệu từ ngư ời sử dụng tới máy chủ (Serve) ở nút m ạng. IP đảm nhận việc chuyển các gói dữ liệu (Packet of Data) từ nút nối mạng n ày sang nút n ối mạng khác theo đ ịa chỉ Internet (IP number: Địa chỉ 4 byte đ ã đ ăng ký khi nối máy vào Internet có d ạng xx.xx.xx.xx thập phân th ì sẽ c òn số trong d ãy số từ 1 đến 2 55);
  7. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Công ngh ệ Web (World Wide Web hay còn ký hiệu là WWW) là công ngh ệ sử dụng các liên kết siêu văn b ản (Hyperlink, Hypertext) tạo ra các văn bản chứa nhiều tham chiếu tới các văn bản khác, cho phép ng ư ời sử dụng chuyển từ một c ơ sở dữ liệu n ày sang m ột cơ sở dữ liệu khác, bằng cách đó m à truy nh ập v ào các thông tin thuộc các ch ủ đề khác nhau v à dư ới nhiều h ình th ức khác nhau nh ư: văn b ản, đồ hoạ, âm thanh, phim…Như vậy Web đ ư ợc hiểu nh ư là m ột công cụ hay nói đúng h ơn là một d ịch vụ thông tin to àn c ầu của Internet nhằm cung cấp những dữ liệu thông tin viết b ằng ngôn ngữ HTML (Hyperlink Markup Language: Ngôn ngữ đánh dấu si êu văn b ản) hoặc các ngôn ngữ khác đư ợc kết hợp với HTML v à truyền đến mọi n ơi trên cơ sở các giao thức chuẩn quốc tế nh ư: HTTP (Hyp ertext Tranfer Protocol: Giao th ức chu ẩn truyền tệp), POP (Giao thức truyền th ư tín), SMTP (Simple Massage Tranfer P rotocol: Giao th ức truyền thông điệp đơn giản, NNTP (Net News Tranfer Protocol: g iao th ức truyền tin qua mạng, cho phép những ng ư ời sử dụng m ạng thảo luận xung q uanh m ột hoặc nhiều vấn đề cùng quan tâm). Tuy m ới ra đời nh ưng Web lại phát triển một cách mạnh mẽ nhất, nhanh nhất, tạo n ên một tiềm năng lớn trong việc phổ b iến thông tin to àn cầu. Các hình thức hoạt động của thương mại điện tử Thư đ iện tử (Electronic Mail: Email) Thông tin được sử dụng là thông tin “phi c ấu trúc” (Unstructured Form), n gh ĩa l à thông tin không ph ải tuân thủ một cấu trúc đ ã tho ả thuận hoặc đư ợc định sẵn. Email th ư ờng đ ư ợc sử dụng là m ột ph ương tiện trao đổi thông tin g iữa các cá n hân, các công ty, các t ổ chức…với một thời gian ngắn nhất, chi phí rẻ nhất, có thể sử dụng mọi lúc, đến đ ư ợc mọi n ơi trên th ế giới.
  8. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Thanh toán điện tử (Electronic Payment) Như đ ã nói ở trên, TTĐT là quá tr ình thanh toán d ựa trên quá trình thanh toán tài chính tự động m à ở đ ó diễn ra sự trao đổi các thông điệp điện tử với chức năng l à tiền tệ, thể hiện giá trị của một cuộc giao dịch. Thể hiện ở một số h ình th ức sau: * Trao đổi dữ liệu điện tử tài chính (Financial Electronic Data Interchange, g ọi tắt là FEDI) Chuyên phục vụ cho TTĐT giữa các công ty giao dịch với nhau bằng điện tử. * Tiền mặt Internet (Internet Carh) Tiền mặt đ ư ợc mua từ n ơi phát hành (ngân hàng h o ặc một tổ chức tín dụng) sau đó đ ư ợc chuyển tự do sang các đồng tiền khác thông q ua Internet, sử dụng trên ph ạm vi to àn th ế giới và tất cả đều đ ư ợc thực hiện bằng k ỹ thuật số hoá. H ơn n ữa, nó có thể d ùng để thanh toán những món h àng rất nhỏ, do chi phí giao d ịch mua h àng và chi phí chuyển tiền rất thấp, nó không đòi h ỏi một q uy ch ế đ ư ợc th o ả thuận từ trư ớc, có thể tiến h ành giữa hai ng ư ời, hai công ty bất kỳ h o ặc các thanh toán vô danh. Th ẻ thông minh (Smart Card) là lo ại thẻ giống nh ư th ẻ tín dụng, tuy nhiên m ặt sau của thẻ là m ột loại chíp máy tính điện tử có bộ nhớ nhỏ để l ưu trữ tiền số h oá, tiền ấ y chỉ đ ư ợc chi trả khi ngư ời sử dụng và thông điệp đ ư ợc xác định là đúng Giao d ịch ngân hàng số hoá (Digital Banking), và giao d ịch chứng khoán số hoá (Digital Securities Trading) Hệ thống TTĐT của ngân h àng là m ột đại hệ thống, g ồm nhiều tiểu h ệ thống: -Thanh toán giữa ngân h àng với khách h àng (Qua đi ện thoại, tại các điểm bán lẻ, các k iot, giao d ịch cá nhân tại các nh à giao d ịch tại trụ sở khách h àng, giao d ịch qua Internet, chuyển tiền điện tử, thẻ tín dụng, vấn tin…)
  9. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com -Thanh toán giữa ngân h àng với đại lý thanh toán( nh à hàng, siêu th ị) -Thanh toán trong n ội bộ hệ thống ngân h àng -Thanh toán giữa hệ thống ngân h àng này v ới hệ thống ngân h àng khác (thanh toán liên ngân hàng) Trao đ ổi dữ liệu điện tử (Electronic Data Interchange: EDI) Trao đ ổ i d ữ liêu điện tử d ư ới dạng “Có cấu trúc” (Structured Form) từ máy tính điện tử n ày sang máy tính điện tử khác, giữa công ty hay tổ chức đ ã tho ả thuận b uôn bán v ới nhau theo cách n ày m ột cách tự động m à không cần có sự can thiệp của con ngư ời (Gọi là d ữ li ệu có cấu trúc, v ì các bên đ ối tác phải thoả thuận từ tr ư ớc k huôn d ạng cấu trúc của các thông tin). EDI đ ư ợc sử dụng từ trư ớc khi có Internet, trư ớc tiên ngư ời ta d ùng m ạng giá trị giá tăng (Value Added Network: VAN) để li ên k ết các đối tác EDI với nhau: C ốt lõi c ủa VAN là m ột hệ thống th ư tín điện tử cho p hép các máy tính điện tử liên lạc đ ư ợc với nhau v à ho ạt động như m ột ph ương tiện lưu trữ và tìm gọi: Khi kết nối vào VAN m ột doanh nghiệp sẽ có thể li ên lạc đ ư ợc v ới rất nhiều máy tính điện tử nằm ở mọi n ơi trên th ế giới. Ngày nay, VAN đư ợc x ây d ựng chủ yếu là trên n ền Internet. Giao g ửi số hoá các dung liệu (Digital Content Delivery) Dung liệu (Content) là các hàng hoá mà cái ngư ời ta cần nói đến là nội dung của nó (hay nói cách khác chính l à n ội dung h àng hoá mà không ph ải bản thân vật m ang nội dung đó) Ví dụ: Tin tức sách báo, nhạc, phim ảnh, các ch ương trình truyền h ình, phát thanh, ph ần mềm, các dịch vụ t ư vấn, vé máy bay, hợp đồng bảo h iểm…Xuất bản điện tử (Electronic Publishing) hay (Web Publishing ) là vi ệc đ ưa các tờ báo, các tư liệu công ty, các Catalog hoặc các thông tin về sản phẩm hay các
  10. Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com h ình th ức khác tương tự lên trên m ạng Internet. Trư ớc kia, dung liệu đ ư ợc giao d ư ới d ạng hiện vật (Physical Form) bằng cách ghi v ào đ ĩa từ, băng, in th ành sác h báo, văn b ản đóng gói bao b ì rồi sau đó chuyển đến địa điểm phân phối, đ ến tay ng ư ời sử d ụng…Ngày nay, dung liệu đ ư ợc số hoá và truyền gửi qua mạng, gọi l à giao gửi số h oá. Bán lẻ hàng hoá hữu hình (E-retail) Bán lẻ h àng hoá h ữu h ình trên m ạng Internet là việc bán tất cả các sản phẩm m à m ột công ty có thể thông qua mạng Internet. Để l àm đư ợc việc n ày, cần phải xây d ựng một mạng các cửa h àng ảo (Virtual Shop) nhằm mục đích tạo một k ênh bán h àng trực tuyến để có thể đáp ứng đ ư ợc nhu cầu của khách h àng m ột cách tối ưu n h ất. Bên cạnh đó công ty cần phải xây dựng cho m ình m ột hạ tầng cơ sở đủ mạnh n hư h ệ thống thanh toán điện tử, hệ thống đặt h àng trực tuyến, hệ thống hỗ trợ khách h àng trực tuyến, hệ thống bảo mật…h àng hoá trên Internet ph ải đ ư ợc số hoá, nghĩa là hàng hoá h ữu h ình này ph ải đ ư ợc mô tả cung cấp đầy đủ thông tin chi tiết về h àng h oá, giúp cho ngư ời mua xác nhận kiểm tra đ ư ợc tính hiện hữu về h àng hoá, v ề chất lư ợng, số lư ợng…cửa h àng điện tử (Store -Front, Store- Building) là nh ững phần m ềm đ ược ứn g dụng trong việc xây dựng một trang Web của công ty ở tr ên m ạng có tính năng là m ột cửa h àng ở trên m ạng. Những cửa h àng như vậy, giao tiếp trực tuyến thoải mái với cửa h àng và hàng hoá ngư ời mua có thể tự do lựa chọn h àng hoá n hư vào siêu th ị b ình th ư ờng, v ới sự trợ giúp của những phần mềm: “Xe mua h àng” (Shopping Card, Shopping Trolley) hay gi ỏ mua h àng (Shopping Basket, Shopping Bag)…Tất cả những công việc mua sắm chỉ c òn là v ấn đề ấn nút và điền các thông số thẻ tín dụng. Sau khi giao dịch đ ư ợc tiến h ành xong, giao gửi h àng hoá s ẽ đ ư ợc
nguon tai.lieu . vn