Xem mẫu
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TP. HCM
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Khoa KTXD - Bộ môn KTTNN
Giảng viên: PGS. TS. NGUYỄN THỐNG
E-mail: nguyenthong@hcmut.edu.vn or nthong56@yahoo.fr
Web: http://www4.hcmut.edu.vn/~nguyenthong/index
1/6/2016
1
NỘI DUNG MÔN HỌC
Chương 1: Giới thiệu PPĐL trong quản lý
Chương 2: Quy hoạch tuyến tính.
Chương 3: Cơ sở lý thuyết RQĐ
Chương 4: Bài toán vận tải.
Chương 5: Quản lý kho.
Chương 6: Ra quyết định đ mục tiêu.
Chương 7: Lý thuyết sắp hàng.
1/6/2016
2
Tél. (08) 38 640 979 - 098 99 66 719
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH
LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH
LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
NỘI DUNG MÔN HỌC (tt)
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phương pháp định lượng trong quản lý.
NXB Trẻ 1999. Tác giả PGS. Dr. Nguyễn
Thống & Dr. Cao Hào Thi.
2. Phân tích số liệu và áp dụng vào dự báo.
NXB Thanh Niên 2000. Tác giả PGS. Dr.
Nguyễn Thống
3. Phần mềm QSB, Crystal Ball
Chương 8: Phân tích thành phần chính (PCA).
Chương 9: Kiểm định Cronbach’s Alpha &
KMO
Chương 10: Phương pháp AHP
Chương 11: Qui hoạch động
Chương 12: Hoạch định dự án
Chương 13: Xích Markov
Chương 14: Lý thuyết trò chơi.
Chương 15: Mô phỏng Monte Carlo.
1/6/2016
3
1/6/2016
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
Giới thiệu
Lý thuyết quyết định là một phương pháp
phân tích có tính hệ thống dùng để
nghiên cứu việc tạo ra các quyết định.
Để có quyết định tốt cần dựa trên :
• Lý luận
• Tất cả số liệu có sẵn
• Tất cả mọi giải pháp có thể có
• Phương pháp định lượng thích hợp.
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
5
4
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
NHỮNG ĐIỀU CƠ BẢN
TRONG
LT RA QUYẾT ĐỊNH
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
6
1
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
CÁC BƯỚC TRONG LÝ THUYẾT RA
QUYẾT ĐỊNH
Lý thuyết ra quyết định thường được tiến
hành theo 6 bước :
- Xác định rõ vấn đề cần giải quyết.
- Liệt kê tất cả các phương án có thể có.
- Nhận ra tất cả các tình huống hay trạng
thái (state of nature).
Các bước trong lý thuyết ra quyết định
- Ước lượng tất cả lợi ích và chi phí của
từng phương án riêng về từng trạng
thái.
- Lựa chọn một mô hình toán học trong
phương pháp định lượng để tìm lời giải
tối ưu.
- Áp dụng mô hình để tìm lời giải và dựa
vào đó để ra quyết định.
1/6/2016
7
PGS. Dr. Nguyễn Thống
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
8
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
Ví dụ : Ông A là một ông giám đốc của công ty X
muốn ra quyết định về một vấn đề sản xuất,
ông lần lượt thực hiện sáu bước như sau:
Bước 1
: Ông A nêu vấn đề : có nên sản xuất
một sản phẩm mới để tham gia thị trường hay
không ?
Bước 2 : Ông A cho rằng có 3 phương án sản
xuất là:
+ Phương án 1: lập 1 nhà máy có qui mô lớn để
sản xuất sản phẩm
+ Phương án 2 : lập 1 nhà máy có qui mô nhỏ để
sản xuất sản phẩm
+ 1/6/2016Nguyễn Thống : không làm gì cả (do nothing) 9
Phương án 3
PGS. Dr.
Bước 3 : Ông A cho rằng có hai trạng thái của
thị trường sẽ xảy ra là:
+ Thị trường tốt
+ Thị trường xấu
Bước 4 : Ông A ước lượng lợi nhuận của các
phương án ứng với các trạng thái như trong
bảng sau.
Bước 5 và 6 : Chọn một mô hình toán học
trong phương pháp định lượng để áp dụng
vào bài toán này. Việc chọn lựa mô hình
được dựa vào sự hiểu biết, vào thông tin ít
hay nhiều về khả năng xuất hiện các trạng
thái của hệ thống.
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
SỐ LIỆU PHÂN TICH
Trạng thái Thị trường
Phương án
Nhà máy lớn
Nhà máy nhỏ
Không
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
Tốt
200000
100000
0
Bảng 2.1
Xấu
-180000
-20000
0
11
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
10
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
CÁC MÔI TRƯỜNG RA QUYẾT ĐỊNH
Có ba loại môi trường đối với việc ra quyết định :
1. Trong điều kiện chắc chắn (certainty) :
Biết chắc chắn trạng thái nào sẽ xảy ra do đó dễ
dàng và nhanh chóng ra quyết định.
2. Trong điều kiện rủi ro (risk) :
Biết được xác suất xảy ra của mỗi trạng thái
3. Trong điều kiện không chắc chắn (uncertainty)
Không biết được xác suất xảy ra của mỗi trạng
thái hoặc không biết các dữ kiện liên quan
đến vấn đề cần giải quyết.
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
12
2
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
RA QUYẾT ĐỊNH TRONG ĐIỀU KIỆN RỦI RO
• Khi ra quyết định trong điều kiện này ta biết
được xác suất xảy ra của mỗi trạng thái.
• Ra quyết định trong điều kiện này, người ta
thường dùng các phương pháp đơn giản sau:
Làm cực đại giá trị kỳ vọng được tính bằng
tiền EMV (Expected Monetary Value)
Làm cực tiểu thiệt hại cơ hội kỳ vọng EOL
(Expected Opportunity Loss)
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
13
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
Ví dụ : Trở lại bài toán của ông giám đốc A
của công ty X với giả sử rằng thị trường
xấu cũng như thị trường tốt đều có xác
suất như nhau và bằng 0.5
Giải : Từ bảng 2.1 ta có:
EMV (p/á nhà máy lớn) = 0.5 x 200.000 + 0.5
(-180.000) = 10.000$
EMV (p/á nhà máy nhỏ)= 0.5 x 100.000 + 0.5
(-20.000) = 40.000$
EMV (không) = 0.5 x 0 + 0.5 x 0
=0
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
15
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
MÔ HÌNH MAX EMV(I)
Trong mô hình này, chúng ta sẽ chọn phương án i
có giá trị kỳ vọng tính bằng tiền lớn nhất.
m
EMV (i) P( S j ).Pij
j 1
• EMV (i) : giá trị kỳ vọng tính bằng tiền của
phương án i.
• P(Sj) : xác suất để trạng thái j xuất hiện
• Pij : là lợi nhuận / chi phí của phương án i với
trạng thái j
• 1/6/2016 n , j = 1 m
i=1
14
PGS. Dr. Nguyễn Thống
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
T/trường
tốt (j=1)
Phương án
Qui mô nhà máy lớn
(i=1)
Qui mô nhà máy
nhỏ (i=2)
Không làm gì (i=3)
Xác suất của các
trạng thái Pj
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
T/trường EMV(i)
xấu (j=2)
200000
-180000
10000
100000
-20000
40000
0
0.5
0
0.5
0
16
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
RA QUYẾT ĐỊNH
• EMV (i) > 0 phương án có lợi
• Max EMV (i) =EMV (i=2) = 40.000$
Chọn phương án qui mô nhà máy
nhỏ
MÔ HÌNH EVPI
EVPI là giá trị kỳ vọng của thông tin hòan
hảo (Expected Value of Perfect
Information).
Trong mô hình này, ta dùng EVPI để chuyển
đổi môi trường có rủi ro sang môi
trường chắc chắn và EVPI chính bằng
cái giá nào đó mà ta phải trả để mua
thông tin.
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
17
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
18
3
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
MÔ HÌNH EVPI
Giả sử có một Công ty tư vấn đến đề nghị
cung cấp cho ông A thông tin về tình
trạng thị trường tốt hay xấu với giá
65000$. Vấn đề đặt ra : ông A có nên
nhận lời đề nghị đó hay không? Giá mua
thông tin này đắt hay rẻ? Bao nhiêu là
hợp lý?
Để trả lời câu hỏi trên cần trang bị thêm 2
khái niệm về EVWPI và EVPI
1/6/2016
19
PGS. Dr. Nguyễn Thống
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
EVWPI (Expected value with perfect
information)
EVWPI là giá trị kỳ vọng với thông tin hoàn
hảo .
Nếu ta biết thông tin hoàn hảo trước khi
quyết định, ta sẽ có:
m
EVWPI (i) P( S j ).Max( Pij )
j 1
Ví du: Áp dụng bảng trên ta có:
1/6/2016
20
EVWPI = 0.5(200.000) + 0.5 x (0) = 100.000$
PGS. Dr. Nguyễn Thống
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
MÔ HÌNH EVPI
(Expected Value of Perfect Information).
EVPI = EVWPI - Max EMV(i)
• EVPI : là sự gia tăng giá trị có được khi
mua thông tin và đây cũng chính là giá
trị tối đa có thể trả khi mua thông tin.
MÔ HÌNH MIN EOL (I) (Expecded Opporturnity
Loss, Thiệt hại cơ hội kỳ vọng)
Thiệt hại cơ hội OL (Opporturnity Loss)
OLij là thiệt hại cơ hội của phương án i ứng với
trạng thái j được định nghĩa như sau :
OLij = Maxj(Pij) - Pij
Đây cũng chính là số tiền ta phải chi thêm (ta bị
thiệt) khi ta không chọn được phương án tối ưu
mà phải chọn phương án i.
Pij : là lợi nhuận (chi phí) của phương án i với
trạng thái j
Ví dụ : EVPI = 100000 - 40000 = 60000$
< 65000$ không mua thông tin
1/6/2016
21
PGS. Dr. Nguyễn Thống
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
22
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
T/trường
tốt (j=1)
T/trường EMV(i)
xấu (j=2)
200000
-180000
10000
100000
-20000
40000
0
0.5
0
0.5
0
Ví dụ : Từ bảng 2.2 ta có :
OL11 = 200.000 - 200.000 =
0
OL12 =
0
- (-180.000) = 180.000
OL21 = 200.000 - 100.000 = 100.000
OL22 = 0
- (-20.000) = 20.000
OL31 = 200.000 0
= 200.000
OL32 = 0
0
=
0
Phương án
Qui mô nhà máy lớn
(i=1)
Qui mô nhà máy
nhỏ (i=2)
Không làm gì (i=3)
Xác suất của các
trạng thái Pj
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
23
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
24
4
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
BẢNG THIỆT HẠI CƠ HỘI OLIJ
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
THIỆT HẠI CƠ HỘI KỲ VỌNG EOL(I)
(Expected Opporturnity Loss)
Trạng thái j Thị trường tốt Thị trường xấu
m
Phương án i
Nhà máy lớn
0
180000
Nhà máy nhỏ
100000
20000
Không làm gì
200000
0
0.5
0.5
Xác suất của các
trạng thái
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
Bảng 2.3
EOL(i) P(Si ).OLij Min
j1
Từ kết quả nêu trên:
EOL (lớn) = 0.5 x 0 + 0 .5 x 180.000 = 90.000
EOL (nhỏ) = 0.5x100.000 + 0.5 x 20.000 = 60.000
EOL (không) = 0.5 x 200.000 + 0.5 x 0 = 100.000
25
1/6/2016
26
PGS. Dr. Nguyễn Thống
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
Ra quyết định theo tiêu chuẩn Min EOL (i)
Min EOL(i)=Min (90.000, 60.000, 100.000) =
60.000
Chọn phương án nhà máy nhỏ
Ghi chú : Phương pháp Min EOL (i) và phương
pháp EVPI sẽ cho cùng kết quả. Thật ra, ta
luôn có:
EVPI = Min EOL(i)
Bản chất bài toán của Ông A là bài toán Max lợi
nhuận. Đối với các bài toán Min ta sẽ hoán
đổi Max thành Min trong khi tính toán.
BÀI TẬP
1/6/2016
27
PGS. Dr. Nguyễn Thống
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
T/trường
tốt (j=1)
Phương án
Qui mô nhà máy lớn
(i=1)
Qui mô nhà máy
nhỏ (i=2)
Không làm gì (i=3)
Xác suất của các
trạng thái Pj
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
-7000
0
0.4
28
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
-150000
120000
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
T/trường
xấu (j=2)
250000
Dùng mô hình EMV và EOL để
ra quyết định chọn phương
án cho số liệu sau.
Có nên mua thông tin với giá
40000$ để biết chắc chắn thị
trường tốt hay xấu ?
0
0.6
RA QUYẾT ĐỊNH
TRONG ĐIỀU KIỆN
KHÔNG CHẮC CHẮN
29
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
30
5
nguon tai.lieu . vn
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Khoa KTXD - Bộ môn KTTNN
Giảng viên: PGS. TS. NGUYỄN THỐNG
E-mail: nguyenthong@hcmut.edu.vn or nthong56@yahoo.fr
Web: http://www4.hcmut.edu.vn/~nguyenthong/index
1/6/2016
1
NỘI DUNG MÔN HỌC
Chương 1: Giới thiệu PPĐL trong quản lý
Chương 2: Quy hoạch tuyến tính.
Chương 3: Cơ sở lý thuyết RQĐ
Chương 4: Bài toán vận tải.
Chương 5: Quản lý kho.
Chương 6: Ra quyết định đ mục tiêu.
Chương 7: Lý thuyết sắp hàng.
1/6/2016
2
Tél. (08) 38 640 979 - 098 99 66 719
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH
LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH
LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
NỘI DUNG MÔN HỌC (tt)
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phương pháp định lượng trong quản lý.
NXB Trẻ 1999. Tác giả PGS. Dr. Nguyễn
Thống & Dr. Cao Hào Thi.
2. Phân tích số liệu và áp dụng vào dự báo.
NXB Thanh Niên 2000. Tác giả PGS. Dr.
Nguyễn Thống
3. Phần mềm QSB, Crystal Ball
Chương 8: Phân tích thành phần chính (PCA).
Chương 9: Kiểm định Cronbach’s Alpha &
KMO
Chương 10: Phương pháp AHP
Chương 11: Qui hoạch động
Chương 12: Hoạch định dự án
Chương 13: Xích Markov
Chương 14: Lý thuyết trò chơi.
Chương 15: Mô phỏng Monte Carlo.
1/6/2016
3
1/6/2016
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
Giới thiệu
Lý thuyết quyết định là một phương pháp
phân tích có tính hệ thống dùng để
nghiên cứu việc tạo ra các quyết định.
Để có quyết định tốt cần dựa trên :
• Lý luận
• Tất cả số liệu có sẵn
• Tất cả mọi giải pháp có thể có
• Phương pháp định lượng thích hợp.
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
5
4
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
NHỮNG ĐIỀU CƠ BẢN
TRONG
LT RA QUYẾT ĐỊNH
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
6
1
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
CÁC BƯỚC TRONG LÝ THUYẾT RA
QUYẾT ĐỊNH
Lý thuyết ra quyết định thường được tiến
hành theo 6 bước :
- Xác định rõ vấn đề cần giải quyết.
- Liệt kê tất cả các phương án có thể có.
- Nhận ra tất cả các tình huống hay trạng
thái (state of nature).
Các bước trong lý thuyết ra quyết định
- Ước lượng tất cả lợi ích và chi phí của
từng phương án riêng về từng trạng
thái.
- Lựa chọn một mô hình toán học trong
phương pháp định lượng để tìm lời giải
tối ưu.
- Áp dụng mô hình để tìm lời giải và dựa
vào đó để ra quyết định.
1/6/2016
7
PGS. Dr. Nguyễn Thống
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
8
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
Ví dụ : Ông A là một ông giám đốc của công ty X
muốn ra quyết định về một vấn đề sản xuất,
ông lần lượt thực hiện sáu bước như sau:
Bước 1
: Ông A nêu vấn đề : có nên sản xuất
một sản phẩm mới để tham gia thị trường hay
không ?
Bước 2 : Ông A cho rằng có 3 phương án sản
xuất là:
+ Phương án 1: lập 1 nhà máy có qui mô lớn để
sản xuất sản phẩm
+ Phương án 2 : lập 1 nhà máy có qui mô nhỏ để
sản xuất sản phẩm
+ 1/6/2016Nguyễn Thống : không làm gì cả (do nothing) 9
Phương án 3
PGS. Dr.
Bước 3 : Ông A cho rằng có hai trạng thái của
thị trường sẽ xảy ra là:
+ Thị trường tốt
+ Thị trường xấu
Bước 4 : Ông A ước lượng lợi nhuận của các
phương án ứng với các trạng thái như trong
bảng sau.
Bước 5 và 6 : Chọn một mô hình toán học
trong phương pháp định lượng để áp dụng
vào bài toán này. Việc chọn lựa mô hình
được dựa vào sự hiểu biết, vào thông tin ít
hay nhiều về khả năng xuất hiện các trạng
thái của hệ thống.
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
SỐ LIỆU PHÂN TICH
Trạng thái Thị trường
Phương án
Nhà máy lớn
Nhà máy nhỏ
Không
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
Tốt
200000
100000
0
Bảng 2.1
Xấu
-180000
-20000
0
11
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
10
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
CÁC MÔI TRƯỜNG RA QUYẾT ĐỊNH
Có ba loại môi trường đối với việc ra quyết định :
1. Trong điều kiện chắc chắn (certainty) :
Biết chắc chắn trạng thái nào sẽ xảy ra do đó dễ
dàng và nhanh chóng ra quyết định.
2. Trong điều kiện rủi ro (risk) :
Biết được xác suất xảy ra của mỗi trạng thái
3. Trong điều kiện không chắc chắn (uncertainty)
Không biết được xác suất xảy ra của mỗi trạng
thái hoặc không biết các dữ kiện liên quan
đến vấn đề cần giải quyết.
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
12
2
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
RA QUYẾT ĐỊNH TRONG ĐIỀU KIỆN RỦI RO
• Khi ra quyết định trong điều kiện này ta biết
được xác suất xảy ra của mỗi trạng thái.
• Ra quyết định trong điều kiện này, người ta
thường dùng các phương pháp đơn giản sau:
Làm cực đại giá trị kỳ vọng được tính bằng
tiền EMV (Expected Monetary Value)
Làm cực tiểu thiệt hại cơ hội kỳ vọng EOL
(Expected Opportunity Loss)
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
13
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
Ví dụ : Trở lại bài toán của ông giám đốc A
của công ty X với giả sử rằng thị trường
xấu cũng như thị trường tốt đều có xác
suất như nhau và bằng 0.5
Giải : Từ bảng 2.1 ta có:
EMV (p/á nhà máy lớn) = 0.5 x 200.000 + 0.5
(-180.000) = 10.000$
EMV (p/á nhà máy nhỏ)= 0.5 x 100.000 + 0.5
(-20.000) = 40.000$
EMV (không) = 0.5 x 0 + 0.5 x 0
=0
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
15
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
MÔ HÌNH MAX EMV(I)
Trong mô hình này, chúng ta sẽ chọn phương án i
có giá trị kỳ vọng tính bằng tiền lớn nhất.
m
EMV (i) P( S j ).Pij
j 1
• EMV (i) : giá trị kỳ vọng tính bằng tiền của
phương án i.
• P(Sj) : xác suất để trạng thái j xuất hiện
• Pij : là lợi nhuận / chi phí của phương án i với
trạng thái j
• 1/6/2016 n , j = 1 m
i=1
14
PGS. Dr. Nguyễn Thống
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
T/trường
tốt (j=1)
Phương án
Qui mô nhà máy lớn
(i=1)
Qui mô nhà máy
nhỏ (i=2)
Không làm gì (i=3)
Xác suất của các
trạng thái Pj
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
T/trường EMV(i)
xấu (j=2)
200000
-180000
10000
100000
-20000
40000
0
0.5
0
0.5
0
16
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
RA QUYẾT ĐỊNH
• EMV (i) > 0 phương án có lợi
• Max EMV (i) =EMV (i=2) = 40.000$
Chọn phương án qui mô nhà máy
nhỏ
MÔ HÌNH EVPI
EVPI là giá trị kỳ vọng của thông tin hòan
hảo (Expected Value of Perfect
Information).
Trong mô hình này, ta dùng EVPI để chuyển
đổi môi trường có rủi ro sang môi
trường chắc chắn và EVPI chính bằng
cái giá nào đó mà ta phải trả để mua
thông tin.
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
17
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
18
3
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
MÔ HÌNH EVPI
Giả sử có một Công ty tư vấn đến đề nghị
cung cấp cho ông A thông tin về tình
trạng thị trường tốt hay xấu với giá
65000$. Vấn đề đặt ra : ông A có nên
nhận lời đề nghị đó hay không? Giá mua
thông tin này đắt hay rẻ? Bao nhiêu là
hợp lý?
Để trả lời câu hỏi trên cần trang bị thêm 2
khái niệm về EVWPI và EVPI
1/6/2016
19
PGS. Dr. Nguyễn Thống
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
EVWPI (Expected value with perfect
information)
EVWPI là giá trị kỳ vọng với thông tin hoàn
hảo .
Nếu ta biết thông tin hoàn hảo trước khi
quyết định, ta sẽ có:
m
EVWPI (i) P( S j ).Max( Pij )
j 1
Ví du: Áp dụng bảng trên ta có:
1/6/2016
20
EVWPI = 0.5(200.000) + 0.5 x (0) = 100.000$
PGS. Dr. Nguyễn Thống
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
MÔ HÌNH EVPI
(Expected Value of Perfect Information).
EVPI = EVWPI - Max EMV(i)
• EVPI : là sự gia tăng giá trị có được khi
mua thông tin và đây cũng chính là giá
trị tối đa có thể trả khi mua thông tin.
MÔ HÌNH MIN EOL (I) (Expecded Opporturnity
Loss, Thiệt hại cơ hội kỳ vọng)
Thiệt hại cơ hội OL (Opporturnity Loss)
OLij là thiệt hại cơ hội của phương án i ứng với
trạng thái j được định nghĩa như sau :
OLij = Maxj(Pij) - Pij
Đây cũng chính là số tiền ta phải chi thêm (ta bị
thiệt) khi ta không chọn được phương án tối ưu
mà phải chọn phương án i.
Pij : là lợi nhuận (chi phí) của phương án i với
trạng thái j
Ví dụ : EVPI = 100000 - 40000 = 60000$
< 65000$ không mua thông tin
1/6/2016
21
PGS. Dr. Nguyễn Thống
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
22
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
T/trường
tốt (j=1)
T/trường EMV(i)
xấu (j=2)
200000
-180000
10000
100000
-20000
40000
0
0.5
0
0.5
0
Ví dụ : Từ bảng 2.2 ta có :
OL11 = 200.000 - 200.000 =
0
OL12 =
0
- (-180.000) = 180.000
OL21 = 200.000 - 100.000 = 100.000
OL22 = 0
- (-20.000) = 20.000
OL31 = 200.000 0
= 200.000
OL32 = 0
0
=
0
Phương án
Qui mô nhà máy lớn
(i=1)
Qui mô nhà máy
nhỏ (i=2)
Không làm gì (i=3)
Xác suất của các
trạng thái Pj
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
23
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
24
4
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
BẢNG THIỆT HẠI CƠ HỘI OLIJ
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
THIỆT HẠI CƠ HỘI KỲ VỌNG EOL(I)
(Expected Opporturnity Loss)
Trạng thái j Thị trường tốt Thị trường xấu
m
Phương án i
Nhà máy lớn
0
180000
Nhà máy nhỏ
100000
20000
Không làm gì
200000
0
0.5
0.5
Xác suất của các
trạng thái
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
Bảng 2.3
EOL(i) P(Si ).OLij Min
j1
Từ kết quả nêu trên:
EOL (lớn) = 0.5 x 0 + 0 .5 x 180.000 = 90.000
EOL (nhỏ) = 0.5x100.000 + 0.5 x 20.000 = 60.000
EOL (không) = 0.5 x 200.000 + 0.5 x 0 = 100.000
25
1/6/2016
26
PGS. Dr. Nguyễn Thống
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
Ra quyết định theo tiêu chuẩn Min EOL (i)
Min EOL(i)=Min (90.000, 60.000, 100.000) =
60.000
Chọn phương án nhà máy nhỏ
Ghi chú : Phương pháp Min EOL (i) và phương
pháp EVPI sẽ cho cùng kết quả. Thật ra, ta
luôn có:
EVPI = Min EOL(i)
Bản chất bài toán của Ông A là bài toán Max lợi
nhuận. Đối với các bài toán Min ta sẽ hoán
đổi Max thành Min trong khi tính toán.
BÀI TẬP
1/6/2016
27
PGS. Dr. Nguyễn Thống
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
T/trường
tốt (j=1)
Phương án
Qui mô nhà máy lớn
(i=1)
Qui mô nhà máy
nhỏ (i=2)
Không làm gì (i=3)
Xác suất của các
trạng thái Pj
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
-7000
0
0.4
28
PHÖÔNG PHAÙP ÑÒNH LÖÔÏNG TRONG QUAÛN LYÙ
Chương 2: Ra quyết định
-150000
120000
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
T/trường
xấu (j=2)
250000
Dùng mô hình EMV và EOL để
ra quyết định chọn phương
án cho số liệu sau.
Có nên mua thông tin với giá
40000$ để biết chắc chắn thị
trường tốt hay xấu ?
0
0.6
RA QUYẾT ĐỊNH
TRONG ĐIỀU KIỆN
KHÔNG CHẮC CHẮN
29
1/6/2016
PGS. Dr. Nguyễn Thống
30
5