Xem mẫu
- ¸p suÊt d ngoµi trong trêng hîp chung nhÊt ®îc x¸c ®Þnh b»ng hiÖu
L
gi÷a ¸p suÊt ngoµi vµ ¸p suÊt trong cïng mét thêi ®iÓm. ¸p suÊt d ngoµi cã
gi¸ trÞ lín nhÊt trong thêi gian cuèi cña qu¸ tr×nh khai th¸c khi ¸p suÊt bªn
trong ®¹t gi¸ trÞ bÐ nhÊt.
+ KiÓm to¸n l¹i theo hÖ sè bÒn kÐo.
4.1.6. C«ng t¸c th¶ èng chèng:
Sù thµnh c«ng cña qu¸ tr×nh th¶ èng chèng phô thuéc vµo c«ng t¸c
chuÈn bÞ èng, th¸p, thiÕt bÞ, ®ång hå träng lîng vµ sù chuÈn bÞ lç khoan.
4.1.6.1. ChuÈn bÞ èng chèng.
èng ®îc chuÈn bÞ vµ ®a ®Õn khoan trêng tríc lóc th¶ tõ 2 ®Õn 4
ngµy. ViÖc bèc dì èng chèng khi vËn chuyÓn tõ kho vËt t ®Õn lç khoan ph¶i
®îc thùc hiÖn b»ng c¸c m¸y l¨n chuyªn dông hoÆc c¸c xe cÇn cÈu. Nghiªn
cÊm viÖc dì èng b»ng c¸ch nÐm xuèng c¸c èng chèng ®îc chë ®Õn khoan
trêng cÇn ph¶i qua kiÓm tra ®Ó lo¹i bá c¸c èng háng. Khi kiÓm tra èng chèng
cÇn ph¶i chó ý tíi huooiskVk, khuyÕt tËt, sù biÕn d¹ng cña móp ta vµ c¸c ®Çu
nen.
Sau khi kiÓm tra ®é « van vµ kiÓm tra b»ng dìng ngêi ta xÕp èng theo
thø tù sÏ th¶ xuèng lç khoan. C¸c èng ®îc ®¸nh sè thøc tù vµ ®o chiÒu dµi
tõng èng b»ng thíc thÐp cuén. KÕt qu¶ ®o ®îc ghi vµo sæ theo dâi ®ång thêi
ghi b»ng phÊn lªn èng. Ren cña èng vµ móp ta ®îc ®¸nh s¹ch b»ng chæi
cøng, röa b»ng dÇu ho¶ vµ kiÓm tra b»ng Calip. Sau khi chuÈn bÞ ren xong cÇn
®îc l¾p c¸c ®Çu b¶o vÖ ®Ó tr¸nh biÕn d¹ng.
Trong mét sè trêng hîp, ®èi víi c¸c lç khoan s©u c¸c èng chèng, cÇn
ph¶i ®îc thö rß (Ðp thö) víi ¸p suÊt bªn trong t¬ng øng víi yªu cÇu kü thuËt.
Cïng víi c¸c èng chèng ngêi ta vËn chuyÓn ®Õn khoan trêng c¸c bé phËn:
Ch©n ®Õ, èng ch©n ®Õ, ®Çu ®Þnh híng van ngîc, vßng tõng, vßng ®Þnh t©m
v.v... Ch©n ®Õ vµ èng ch©n ®Õ ®îc vÆn vµ hµn vµo ®o¹n èng ®Çu tiªn. §Çu
®Þnh híng ®îc vÆn vµ hµn vµo ch©n ®Õ ®Ó tr¸nh tù th¸o; Van ngîc ®îc thö
rß víi ¸p suÊt theo yªu cÇu thiÕt kÕ tríc khi l¾p.
-113-
- 4.1.6.2. ChuÈn bÞ th¸p vµ thiÕt bÞ khoan.
Tríc khi th¶ èng ph¶i kiÓm tra cÈn thËn t×nh tr¹ng cña th¸p vµ thiÕt bÞ
khoan. C¸c thiÕu sãt h háng ph¶i ®îc kh¾c phôc kÞp thêi. KiÓm tra ®é th¼ng
®øng cña th¸p khoan. §é c¨ng cña c¸c d©y ch»ng. Chó ý ®Õn c¸c xµ n»m díi
bµn roto. nÕu ph¸t hiÖn thÊy bÞ uèn cong cÇn ph¶i lãt thªm c¸c xµ gå ®Ó ®ì.
Khi kiÓm tra têi khoan vµ thiÕt bÞ dÉn ®éng cÇn chó ý tíi ®é v÷ng ch¾c cña c¸c
mèi liªn kÕt gi÷a chóng vµ nÒn mãng. Chó ý tíi sù ¨n khíp cña c¸c then vµ
phanh têi, ®Üa xÝch v.v... §Ó ng¨n ngõa c¸c hiÖn tîng phøc t¹p ®èi víi hÖ
thèng pal¨ng cÇn kiÓm tra ®êng kÝnh d©y c¸p têi ®ang sö dông vµ kh¶ n¨ng
chèng èng b»ng c¸p ®ã. KiÓm tra cÈn thËn hÖ thèng rßng räc ®éng, tÜnh, t×nh
tr¹ng mãc n©ng vµ ®ång hå ®o träng lîng.
Khi kiÓm tra ®éng c¬, cÇn x¸c ®Þnh t×nh tr¹ng vµ kh¶ n¨ng lµm viÖc cña
chóng trong ®iÒu kiÖn lµm viÖc nÆng nÒ cña c«ng t¸c th¶ èng chèng vµ b¬m Ðp
xi m¨ng víi ¸p suÊt cao.
4.1.6.3. ChuÈn bÞ lç khoan tríc vµ trong khi chèng èng
CÇn tiÕn hµnh doa réng c¸c ®o¹n lç khoan bÞ bã hÑp, cho thªm dÇu má
hoÆc c¸c chÊt b«i tr¬n kh¸c, vµo dung dÞch nh»m lµm gi¶m ®é dÝnh cña vá sÐt.
Trong thêi gian röa lç khoan tríc khi th¶ èng cÇn ph¶i kiÓm tra cÈn thËn c¸c
th«ng sè cña dung dÞch vµ ®iÒu chØnh cho ®Õn møc ®¹t yªu cÇu. Tèc ®é ®i lªn
cña dung dÞch ph¶i ®¹t ®Õn 1m/s ®èi víi c¸c lo¹i choßng N0 8” 12” vµ Ýt nhÊt
còng ph¶i 0,6 m/s ®èi víi c¸c lo¹i choßng lín h¬n.
Trong thêi gian chuÈn bÞ lç khoan ®ång thêi ph¶i kiÓm tra, chuÈn bÞ c¸c
dông cô cÇn thiÕt: 3 ªlªvat¬ cßn tèt, 3 kho¸ b¶n lÒ cã kÝch thíc phï hîp, c¸c
chÊu chÌn dù tr÷, c¸c bé quang treo, kho¸ trßn v¹n n¨ng, c¸p kÐo v.v... Mäi
c«ng t¸c chuÈn bÞ cho th¶ èng ®Òu ®îc tiÕn hµnh trong thêi gian doa réng vµ
b¬m röa lç khoan.
4.1.6.4. Th¶ èng chèng xuèng lç khoan
C«ng t¸c th¶ èng cÇn ®îc tæ chøc chu ®¸o sao cho mçi thµnh viªn thùc
hiÖn ®óng nhiÖm vô cña m×nh. §Ó tr¸nh x¶y ra c¸c trêng hîp rñi ro cÇn thu
xÕp gän gµng n¬i lµm viÖc. Mäi c«ng viÖc th¶ èng chèng ®Òu ®îc tiÕn hµnh
-114-
- díi sù chØ ®¹o cña ngêi tæ trëng. Tæ trëng chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh
c«ng viÖc th¶ èng theo ®Ò ¸n kü thuËt v¹ch ra.
Khi tæ chøc lµm viÖc, mçi kÝp t¸ch ra mét ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm kiÓm
tra l¹i èng chèng b»ng dìng vµ theo dâi th¶ èng theo ®óng thø tù ®· ®Þnh.
CÇn xiÕt chÆt thªm c¸c móp ta do nhµ m¸y ®· vÆn. §Ó ®¶m b¶o ®é kÝn cña c¸c
mèi nèi ren, ngêi ta sö dông c¸c hçn hîp ®Æc biÖt b«i vµo c¸c ®Çu ren. Riªng
c¸c lç khoan khÝ kh«ng ®îc b«i grafit, hång ®¬n vµ c¸c chÊt tr¾ng (kÏm oxit)
§Ó tr¸nh sù níi ren mupta cña c¸c èng ®Þnh híng vµ trung gan, ngêi
ta ph¶i xiÕt chÆt ren cña 5 10 èng ®Çu tiªn b»ng kho¸ m¸y rèi hµn ®Ýnh l¹i.
§Ó tr¸nh sù bãp mÐo khi th¶ èng cã l¾p van ngîc, cø th¶ xuèng 100 200m
ngêi ta l¹i ®æ thªm dung dÞch vµo bªn trong èng.
Trong qu¸ tr×nh th¶ èng, cÇn thêng xuyªn kiÓm tra chÊt lîng dung
dÞch bÞ ®Èy lªn ®Æc biÖt lµ thèng sè tû träng vµ ®é nhít. Trong trêng hîp thÊy
xuÊt hiÖn khÝ ë dung dÞch th× ph¶i l¾p ®Çu b¬m tr¸m lªn mupta trªn cïng cña
èng chèng vµ b¬m Ðp dung dÞch míi xuèng ®Ó thay thÕ dung dÞch ®· nhiÔm
khÝ. Trong thêi gian th¶ èng còng ®ång thêi tiÕn hµnh röa lç khoan ë nh÷ng
®o¹n mµ ®Ò ¸n ®· v¹ch ra. Thêi gian b¬m röa kh«ng qu¸ mét chu kú tuÇn
hoµn, thªm vµo ®ã, ®iÒu kiÖn chÝnh ®Ó ngõng b¬m röa lµ chÊt lîng dung dÞch
ph¶i ®¹t yªu cÇu: §é nhít vµ tû träng kh«ng ®æi, ¸p suÊt b¬m röa gi¶m xuèng
b»ng søc kh¸ng thuû lùc khi tuÇn hoµn.
4.2. Tr¸m xi m¨ng giÕng khoan
Tr¸m xi m¨ng giÕng khoan cô thÓ lµ c«ng t¸c b¬m Ðp dung dÞch xi
m¨ng vµo kho¶ng trèng gi÷a thµnh giÕng khoan vµ cét èng chèng. Sau khi
b¬m xong, dung dÞch xi m¨ng b¾t ®Çu cøng l¹i vµ t¹o ra vµnh®¸ xi m¨ng bao
quanh cét èng chèng. Vµnh ®¸ xi m¨ng nµy cã t¸c dông ng¨n v¸ch c¸c vØa
chøa c¸c chÊt lu kh¸c nhau, c¸ch ly vØa s¶n phÈm víi c¸c tÇng nham th¹ch.
§ång thêi vµnh ®¸ xi m¨ng ph¶i t¹o ®îc mèi liªn kÕt v÷ng ch¾c gi÷a cét èng
chèng vµ thµnh lç khoan, b¶o vÖ cét èng chèng khái bÞ ¨n mßn cña dung dÞch
chøa trong c¸c vØa vµ dung dÞch khoan x©m nhËp nµo trong c¸c vØa nµy.
-115-
- 4.2.1. C¸c thiÕt bÞ dïng ®Ó tr¸m xi m¨ng:
C¸c thiÕt bÞ chÝnh dïng cho tr¸m xi m¨ng bao gåm: Xe tr¸m, xe trén,
®Çu tr¸m, nót tram vµ c¸c thiÕt bÞ phô trî nhá kh¸c.
4.2.1.1. Xe tr¸m xi m¨ng:
Xe tr¸m xi m¨ng dïng ®Ó b¬m dung dÞch xi m¨ng vµo lç khoan, b¬m
dung dÞch Ðp ®Ó Ðp dung dÞch xi m¨ng ra ngoµi cét èng chèng. Ngoµi ra xem
tr¸m cßn dïng ®Ó lµm c¸c c«ng viÖc kh¸c nh ®Æt cÇu xi m¨ng, ngËm dÇu cøu
kÑt, thö ®é kÝn èng chèng... Trong trêng hîp kh«ng cã xe trén di kÌm, trªn
xe tr¸m cßn l¾p ®Æt hÖ thèng trén dung dÞch xi m¨ng.
S¬ ®å xem tr¸m xi m¨ng cã thiÕt bÞ trén dung dÞch xi m¨ng
1 - M¸y b¬m Piston 4 - ThiÕt bÞ trén dung dÞch xi m¨ng
2 - M¸y b¬m lyt©m 5 - BÓ chøa dung dÞch xi m¨ng
3 - BÓ chøa níc hoÆc dung dÞch Ðp 6 - §êng èng cao ¸p vµo giÕng.
§Ó phï hîp víi tÝnh chÊt c«ng t¸c, c¸c thiÕt bÞ b¬m tr¸m ®îc ®Æt trªn
xe vËn t¶i. Trªn thïng xe ®Ó trÇn ngêi ta l¾p ®Æt b¬m Piston (1). §éng c¬
ch¹y b¬m ®îc truyÒn tíi b¬m qua hép tèc ®é ®Ó ®¶m b¶o cho m¸y b¬m lµm
viÖc víi nhiÒu tèc ®é t¬ng øng víi lu lîng vµ ¸p suÊt kh¸c nhau.
M¸y b¬m piston (1) hót dung dÞch xi m¨ng tõ bÓ (5) hay dung dÞch Ðp
tõ bÓ ®o (3) trong giai ®o¹n cuèi vµo lç khoan theo ®êng èng (6). Trªn ®êng
èng (6) cßn cã c¸c èng x¶ bít vµ van an toµn. B¬m ly t©m (2) hót níc tõ bÓ
®o (3) cung cÊp cho thiÕt bÞ trén (4) vµ dung dÞch xi m¨ng ®îc ®a vÒ bÓ
chøa (5). BÓ ®o (3) ®Ó chøa níc trén dung dÞch xi m¨ng trong giai ®o¹n ®Çu
vµ chøa dung dÞch Ðp trong giai ®o¹n b¬m Ðp. Níc vµ dung dÞch Ðp ®îc
cung cÊp vµo bÓ (3) b»ng b¬m khoan hay mét xe tr¸m phô. Sau ®©y lµ ®Æc tÝnh
kü thuËt cña mét vµi lo¹i thiÕt bÞ b¬m tr¸m.
-116-
- §Æc tÝnh kü thuËt cña thiÕt bÞ tr¸m xi m¨ng UA - 300
d = 100mm d = 115mm d = 127 mm
Tèc ®é P, P, P,
Q, l/s Q, l/s Q, l/s
KG/cm2 KG/cm2 kG/cm2
1,30 - 1,72 - 2,10 -
i
2,36 308,0 3,12 230,0 3,80 191,0
ii
4,50 161,5 5,95 122,0 7,25 100,0
iii
8,05 91,5 10,62 68,2 12,96 56,0
iV
V 10,35 70,0 18,65 53,2 16,60 43,5
§Æc tÝnh kü thuËt cña thiÕt bÞ tr¸m xi m¨ng UA - 320M
Tèc Sè hµnh d = 90mm d = 100 mm
ChÕ ®é
®é tr×nh cña
lµm
Lu lîng ¸p suÊt Lu lîng b¬m ¸p suÊt
viÖc piston trong
kG/cm2 kG/cm2
b¬m
1 phót
m3/ph m3/ph
l/s l/s
Lu 2,4 390 0,182 3,0 305
28 0,143
ii
lîng
54 0,274 4,5 202 0,350 5,8 159
iii
cùc ®¹i
97 0,495 8,3 113 0,627 10,4 88
iV
125 0,640 10,6 87 0,811 13,5 69
V
¸p suÊt 27 0,138 2,3 400* 0,175 2,9 320
ii
cùc ®¹i
41 0,210 3,5 231 0,266 4,4 182
iii
73 0,372 6,2 130 0,472 7,8 103
iV
94 0,480 8,0 102 0,610 10,1 80
V
Lu 28 0,247 4,1 225 0,306 5,1 182
ii
lîng
54 0,475 7,9 117 0,590 9,9 95
iii
cùc ®¹i
97 0,855 14,2 65 1,060 17,6 52
iV
18,3 50 1,370 22,8 40
125 1,100
V
¸p suÊt 27 0,238 3,9 230* 0,296 4,9 185*
ii
cùc ®¹i
41 0,362 6,0 134 0,447 7,5 109
iii
73 0,644 10,7 75 0,800 13,3 61
iV
V 94 0,830 13,8 59 1,030 17,1 47
* ChØ lµm viÖc trong thêi gian ng¾n cho phÐp
-117-
- §Æc tÝnh kü thuËt cña thiÕt bÞ tr¸m xi m¨ng ЦA - 400
d = 100mm d = 115 mm d = 127mm
Sè hµnh
tr×nh cña Lu lîng b¬m Lu lîng b¬m ¸p Lu lîng ¸p
Tèc
piston ¸p suÊt suÊt suÊt
m3 /
®é 3 2 3
trong 1 kG/cm kG/c kG/c
m /ph l/s m /ph l/s l/s
phót
2
m2
phót m
i 53,4 0,390 6,5 400 0,516 8,6 305 0,775 11,25 232
ii 76,2 0,576 9,6 270 0,762 12,7 205 0,966 16,10 163
iii 112,5 0,852 14,2 182 1,122 18,7 138 1,428 23,80 110
iV 156 1,182 19,7 131 1,560 26,0 100 1,980 33,00 79
4.2.1.2 Xe trén xi m¨ng:
HiÖn nay trong c«ng nghiÖp dÇu khÝ ngêi ta thêng dïng c¸c lo¹i xe
trén xi m¨ng riªng rÏ. Xe trén 2 CMH - 20 cña Nga chÕ t¹o cã dung tÝch
20m3. CÊu t¹o xe trén gåm cã mét bunke (thïng kÝn), phÝa trªn cã cöa ®Ó ®æ
xi m¨ng bét vµo nhê b¨ng t¶i. Hai guång xo¾n vËn chuyÓn ®Æt díi ®¸y thïng
vµ mét bé phËn khuÊy trén b»ng thuû lùc ®îc l¾p ë phÝa sau. Hai guång xo¾n
®îc truyÒn chuyÓn ®éng quay tõ ®éng c¬ «t« qua hép chuyÓn xÝch vµ trôc
c¸c ®¨ng. ViÖc quÊy trén xi m¨ng ®îc c¬ khÝ ho¸ toµn bé. N¨ng suÊt chÕ t¹o
dung dÞch xi m¨ng tr¸m thêng ®¹t tõ 15 20 m3/h
4.2.1.3. §Çu tr¸m xi m¨ng:
+ C«ng dông: §îc l¾p vµo miÖt èng chèng ®Ó b¬m röa trong qu¸ tr×nh
th¶ èng, b¬m röa tríc khi tr¸m, b¬m dung dÞch xi m¨ng, b¬m dung dÞch Ðp
trong qu¸ tr×nh tr¸m. Cã nhiÒu kiÓu ®Çu tr¸m xi m¨ng. Cã nhiÒu kiÓu ®Çu tr¸m
xi m¨ng ®îc chÕ t¹o phï hîp víi c¸c lo¹i èng chèng vµ ®iÒu kiÖn chÞu ¸p
suÊt kh¸c nhau.
+ S¬ ®å cÊu t¹o cña mét kiÓu ®Çu tr¸m ®îc thÓ hiÖn trong h×nh vÏ díi ®©y.
-118-
- 1 - Th©n ®Çu tr¸m
2 - Mupta nèi víi èng chèng
3 - N¾p ®Ëy
4 - Nh¸nh èng phÝa díi
5 - Nh¸nh èng phÝa trªn
6 - Nót tr¸m trªn.
7 - Chèt d¹ng bul«ng
9 - ¸p kÕ
S¬ ®å ®Çu tr¸m xi m¨ng
+ Nguyªn lý lµm viÖc cña ®Çu tr¸m:
Sau khi b¬m röa lç khoan, ngêi ta l¾p nót tr¸m díi vµ vÆn ®Çu tr¸m
vµo ®Çu èng chèng. Nh¸nh ®êng èng díi më ra vµ nh¸nh ®êng èng phÝa
trªn ®îc ®ãng l¹i. Dïng mµy b¬m tr¸m b¬m dung dÞch xi m¨ng theo ®êng
èng díi. Sau khi b¬m hÕt dung dÞch xi m¨ng th× ®ãng ®êng èng phÝa díi
l¹i, gi¶i phãng nót tr¸m trªn bëi chèt gi÷ 7 ®ång thêi më nh¸nh ®êng èng
trªn vµ b¬m dung dÞch Ðp theo ®êng èng trªn vµ b¬m dung dÞch Ðp theo
®êng èng trªn ®Ó Ðp dung dÞch xi m¨ng ®Õn chiÒu cao cÇn tr¸m. Sau khi kÕt
thóc b¬m Ðp ph¶i kho¸ tÊt c¶ c¸c ®êng èng l¹i chê cho dung dÞch xi m¨ng
®«ng cøng.
4.2.1.4. Nót tr¸m xi m¨ng.
§Ó tr¸nh cho dung dÞch xi m¨ng khái bÞ trén lÉn víi dung dÞch khoan
vµ dung dÞch Ðp do sù tiÕp xóc gi÷a chóng, bªn trong èng chèng ngêi ta sö
dông c¸c nót tr¸m ®Ó c¸ch ly. Trong qu¸ tr×nh tr¸m xi m¨ng th«ng thêng
ngêi ta sö dông 2 nót. Nót tr¸m díi dïng ®Ó quÐt s¹ch dung dÞch khoan ra
khái bÒ mÆt trong cña èng chèng. Nót trªn ®Ó ng¨n c¸ch gi÷a dung dÞch xi
m¨ng vµ dung dÞch Ðp khi b¬m Ðp.
-119-
- Ngêi ta ®· chÕ t¹o ra nhiÒu lo¹i nót tr¸m kh¸c nhau tõ c¸c lo¹i vËt liÖu
nh b»ng gç, chÊt dÎo, cao su. v.v... ThÕ nhng lo¹i ®îc dïng réng r·i nhÊt
l¹i lo¹i nót tr¸m cao su cã lâi nh«m. Nót díi cho phÐp tù chäc thñng díi ¸p
suÊt d khi nã ®· ®îc gi÷ l¹i ë vßng dõng (xem h×nh vÏ díi ®©y).
1 3 1
2 2
a. b.
H×nh . C¸c nót tr¸m xi m¨ng
a . Nót díi: 1. Mµng ng¨n; 2. Th©n cao su;
3. Khung nh«m.
b. Nót trªn: 1. Th©n cao su ; 2. Lâi nh«m
4.2.2. C¸c ph¬ng ph¸p tr¸m xi m¨ng
Trong c«ng t¸c tr¸m xi m¨ng ngêi ta cã thÓ ph©n ra ba lo¹i tr¸m sau ®©y:
1 - Tr¸m ban ®Çu:
§îc tiÕn hµnh ngay sau khi chèng èng. Dung dÞch xi m¨ng ®îc b¬m
Ðp ra ngoµi sau èng chèng.
2 - Tr¸m bæ xung:
Cßn ®îc gäi lµ tr¸m söa ch÷a ®îc tiÕn hµnh trong trêng hîp tr¸m
ban ®Çu kh«ng thµnh c«ng.
3 - Tr¸m ®Æc biÖt:
§îc tiÕn hµnh trong nh÷ng trêng hîp ®Æc biÖt nh ®æ cÇu xi m¨ng,
tr¸m nh÷ng vïng mÊt níc v.v...
4.2.2.1. Ph¬ng ph¸p tr¸m 1 tÇng:
§©y lµ ph¬ng ph¸p tr¸m xi m¨ng phæ biÕn nhÊt. Qu¸ tr×nh tr¸m ®îc
tiÕn hµnh nh sau:
Sau khi röa s¹ch lç khoan th× tiÕn hµnh kiÓm tra tÊt c¶ mäi thiÕt bÞ
®êng èng tõ xe tr¸m, tíi ®Çu b¬m tr¸m, cÇn ®îc thö rß víi ¸p suÊt lín h¬n
-120-
- ¸p suÊt b¬m tr¸m 1,5 lÇn trong vßng 3 phót. Tríc khi b¬m dung dÞch xi m¨ng
th¶ nót tr¸m díi (h×nh vÏ a). Sau ®ã b¬m dung dÞch xi m¨ng xuèng lç khoan
theo c¸c nh¸nh ®êng èng phÝa díi. Sau khi b¬m hÕt dung dÞch xi m¨ng tiÕn
hµnh gi¶i phãng nót trªn ë ®Çu b¬m tr¸m vµ b¬m dung dÞch Ðp vµo giÕng
khoan qua c¸c nh¸nh ®êng èng phÝa trªn. Nót tr¸m trªn ®îc Ðp ra khái ®Çu
b¬m tr¸m (h×nh b) vµ dung dÞch xi m¨ng ®îc di chuyÓn xuèng phÝa díi gi÷a
2 nót tr¸m. Trong thêi ®iÓm nót tr¸m díi tú lªn vßng dµng, díi t¸c dông cña
¸p suÊt d, nót nµy tù chäc thñng, dung dÞch xi m¨ng ®i qua nã, qua van
ngîc xuèng ®Ò vµ d©ng lªn ë kho¶ng kh«ng vµnh xuyÕn (h×nh c). TiÕp tôc
b¬m dung dÞch Ðp cho ®Õn khi nót trªn tiÕn ®Õn n»m trªn nót díi (h×nh d).
Dung dÞch xi m¨ng
Dung dÞch khoan, dung dÞch Ðp.
a. B¬m dung dÞch xi m¨ng ; b. B¾t ®Çu b¬m dung dÞch Ðp ;
c. B¬m Ðp dung dÞch xi m¨ng ra ngoµi èng ; d. KÕt thóc b¬m tr¸m.
S¬ ®å tr¸m xi m¨ng mét tÇng 2 nót
Vµ ®©y còng lµ thêi ®iÓm kÕt thóc qu¸ tr×nh tr¸m. ë thêi ®iÓm nµy ¸p
suÊt ë ®Çu b¬m tr¸m t¨ng lªn ®ét ngét. TrÞ sè t¨ng ¸p suÊt phô thuéc vµo
ngêi phô tr¸ch c«ng t¸c b¬m tr¸m. Th«ng thêng kh«ng lín h¬n 510 at so
víi ¸p suÊt cùc ®¹i tríc khi 2 nót xi m¨ng chËp vµo nhau. Sau khi qu¸ tr×nh
-121-
- trr¸m xi m¨ng kÕt thóc lç khoan ®îc gi÷ yªn tÜnh, c¸c van ë ®Çu tr¸m ®îc
kho¸ chÆt trong thêi gian cÇn thiÕt cho dung dÞch xi m¨ng ®«ng cøng. Tèc ®é
dung dÞch xi m¨ng ®i lªn ë kho¶ng kh«ng vµnh xuyÕn kh«ng nhá h¬n 1,5 m/s
®èi víi èng ®Þnh híng, dÉn híng vµ trung gian, kh«ng nhá h¬n 1,8m/s ®èi
víi cét èng chèng khai th¸c.
4.2.2.2. Tr¸m xi m¨ng phÇn tÇng.
Tr¸m xi m¨ng phÇn tÇng ®îc ¸p dông trong c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y:
a. ë nh÷ng giÕng khoan cã ®é s©u lín vµ ph¶i tr¸m mét khèi lîng
dung dÞch xi m¨ng lín. ViÖc dïng ph¬ng ph¸p tr¸m ph©n tÇng ®· cho phÐp
gi¶m ®îc ¸p suÊt cùc ®¹i ë giai ®o¹n cuèi cña qu¸ tr×nh b¬m tr¸m ®ång thêi
còng gi¶m ®îc thêi gian cho phÐp b¬m tr¸m.
b. ë nh÷ng giÕng khoan cã nhiÖt ®é ®¸y cao, thêi gian ngng kÕt cña
dung dÞch xi m¨ng thêng bÞ gi¶m ®i rÊt nhiÒu. Dïng ph¬ng ph¸p tr¸m ph©n
tÇng ®· gi¶m ®îc thêi gian cho phÐp b¬m tr¸m.
§Ó thùc hiÖn ®îc c«ng nghÖ tr¸m xi m¨ng ph©n tÇng cÇn ph¶i sö dông
mét “mupta chuyªn dông” ®îc l¾p ë mét vÞ trÝ nhÊt ®Þnh (theo tÝnh to¸n) trªn
cét èng. ChiÒu cao l¾p mupta tr¸m ph©n tÇng (2 tÇng) kÓ tõ ®¸y lªn lµ: hm ®îc
tÝnh nh sau
Hc (dx - d)
hm = ,m
2 (dx - d + 01)
Trong ®ã:
Hc - ChiÒu cao tr¸m xi m¨ng cét èng
d, dx - Träng lîng riªng cña dung dÞch vµ dung dÞch xi m¨ng
NÕu ph©n ra lµm 3 tÇng th× vÞ trÝ ®Æt c¸c mópta chuyªn dông ®îc tÝnh lµ:
01 (dx - d)
h1 h2
=h =
h2 002 + 01 (dx - d)
3
Trong ®ã: h1, h2, h3 lµ chiÒu cao tõng ®o¹n kÓ tõ ®¸y èng chèng;
h1 + h2 + h3 = Hc
CÊu t¹o cña mupta tr¸m ph©n tÇng ®îc thÓ hiÖn qua h×nh vÏ díi ®©y:
-122-
- Gåm èng nèi (2) cã cöa sæ
tr¸m (3). Bªn trong èng nèi cã l¾p
1
hai èng lãt tren (4) vµ èng lãt
2
díi (5). C¶ 2 èng lãt ®Òu cã ®Õ
1. èng chèng 6
®Ó gi÷ c¸c nót tr¸m xi m¨ng. C¸c
2. §Çu nèi 4
3. Lç t ho¸t bªn c¹nh èng lãt ®îc cè ®Þnh víi èng nèi
4. çng lãt trªn 3
nhê c¸c chèt ®Þnh vÞ (6). èng lãt
5. èng lãt díi
6. Chèt tù c¾t 5
díi ®ãng c¸c cöa sæ (3) khi tr¸m
xi m¨ng tÇng díi vµ ®îc më ra
khi b¾t ®Çu tr¸m xi m¨ng tÇng
trªn do sù dÞch chuyÓn xuèng
phÝa díi cña èng lãt díi.
Mupta tr¸m ph©n tÇng
Quy tr×nh kü thuËt tr¸m xi m¨ng hai tÇng ®îc tiÕn hµnh nh sau:
Th¶ cét èng chèng cã l¾p ®Çu ®Þnh híng, ch©n ®Õ, èng ch©n ®Õ, van
ngîc vµ mupta chuyªn dông vµ tiÕn hµnh b¬m röa lç khoan ®Ó chuÈn bÞ tr¸m.
Tríc khi th¶ xuèng lç khoan mópta chuyªn dông ph¶i ®îc thö trªn mÆt ®Êt.
ChuÈn bÞ lç khoan xong ngêi ta b¬m phÇn dung dÞch xi m¨ng tr¸m tÇng díi
sau ®ã b¬m lu«n phÇn dung dÞch Ðp tÇng díi ®· tÝnh to¸n vµ th¶ lu«n nót
tr¸m díi råi b¬m dung dÞch xi m¨ng tr¸m tÇng trªn, th¶ nót tr¸m trªn, tiÕp ®ã
lµ b¬m dung dÞch Ðp tÇng trªn theo tÝnh to¸n. Nót nµy ®îc Ðp xuèng phÝa
díi nhê lîng dung dÞch Ðp thø hai. Nót díi ®Èy chÊt láng ®i xuèng vµ ®Õn
mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh th× nã sÏ t¨ng lªn ®Õ cña èng lãt díi. Do t¸c dông
cña cét chÊt láng vµ ¸p lùc b¬m, èng lãt díi c¾t ®øt c¸c chÊt ®Þnh vÞ (6) dÞch
chuyÓn xuèng phÝa díi, ®îc gi÷ l¹i ë vßng (7) c¸c cöa sæ (3) ®îc më ra.
Giai ®o¹n tr¸m thø nhÊt ®îc kÕt thóc vµ b¾t ®Çu tr¸m ë giai ®o¹n hai. PhÇn
dung dÞch xi m¨ng tr¸m phÇn trªn chui ra ngoµi qua cöa sæ tr¸m (3) vµ ®îc
Ðp lªn trªn phÝa ngoµi qua cöa sæ tr¸m (3). Nót tr¸m trªn bÞ Ðp dÇn xuèng vµ tú
lªn èng lãt trªn. Do t¸c dông cña ¸p lùc d èng lãt (4) c¾t c¸c chèt ®Þnh vÞ (6)
vµ dÞch chuyÓn xuèng phÝa díi ®ãng kÝn c¸c cöa sæ tr¸m. ë thêi ®iÓm ®ã ¸p
suÊt trªn ®Çu b¬m tr¸m t¨ng lªn ®ét ngét vµ viÖc tr¸m xi m¨ng ®· kÕt thóc.
-123-
- Sau khi xi m¨ng ®· ®«ng r¾n, th¸o ®Çu tr¸m ra, th¶ cÇn khoan vµ
choßng ®Ó khoan ph¸ c¸c nót tr¸m vµ cèc xi m¨ng trong ch©n ®Õ, kiÓm tra ®é
cao n©ng lªn cña phÇn dung dÞch xi m¨ng tÇng thø nhÊt vµ thø hai còng nh
chÊt lîng cña chóng.
Xem s¬ ®å tr¸m ph©n tÇng ë h×nh vÏ díi ®©y
S¬ ®å c¸c giai ®o¹n trong tr¸m ph©n tÇng
4.2.2.3. Tr¸m xi m¨ng èng chèng ph©n díi cã l¾p èng cäc
Khi khoan vµo c¸c vØa dÇu khÝ cã lu lîng nhá hoÆc ®· khai th¸c
nhiÒu, ¸p suÊt vØa gi¶m xuèng thÊp. NÕu sö dông c¸c ph¬ng ph¸p tr¸m xi
m¨ng th«ng thêng sÏ cã nguy c¬ lµm “xi m¨ng ho¸” c¸c vØa vµ v× thÕ lµm
gi¶m rÊt nhiÒu n¨ng suÊt cña giÕng khoan. Trong trêng hîp ®ã ngêi ta l¾p
phÇn díi cña cét èng chèng khai th¸c trong khu vùc vØa dÇu khÝ b»ng èng
®ôc lç (èng läc) tõ trªn mÆt ®Êt vµ tiÕn hµnh tr¸m xi m¨ng cã m¨ng zÐt.
Trang bÞ phÇn díi cña cét èng chèng khai th¸c cã m¨ng zÐt ®îc thÓ
hiÖn b»ng h×nh vÏ díi:
-124-
- Trong qu¸ tr×nh tr¸m dung dÞch xi m¨ng ch¶y tõ
trong èng ra ngoµi theo cöa sæ tr¸m (1), c¸c cöa sæ
nµy n»m phÝa trªn èng läc. PhÝa díi cöa sæ cã l¾p
mét van thuËn (3) trong èng. Van thuËn chØ cho
phÐp chÊt láng tõ phÝa díi ch¶y lªn, cßn phÝa bªn
ngoµi th× l¾p mang zÐt h×nh phÔu.
1
C«ng dông cña m¨ng zÐt lµ ng¨n kh«ng cho
dung dÞch xi m¨ng ch¶y xuèng phÝa díi. M¨ng
2
zÐt lµ mét c¸i phÔu lµm b»ng vËt liÖu ®µn håi (v¶i
s¬n hoÆc da, cao su) cao chõng 60 70cm. §êng
H ×nh. M¨ng rÐt
kÝnh cña m¨ng zÐt khi lµm viÖc lín h¬n ®êng
1 .Lç tho¸t; 2. Van thuËn
kÝnh lç khoan tõ 20% trë lªn. M¨ng zÐt lµm viÖc
(®îc më ra) díi t¸c dông cña ¸p suÊt cña dßng
chÊt láng ®îc b¬m vµo trong èng.
4.2.2.4 tr¸m xi m¨ng cét èng chèng löng (cét èng chèng ngÇm)
§Ó treo cét èng chèng löng còng nh ®Ó tr¸m cét èng chèng nµy ngêi
ta sö dông ®Çu nèi chuyªn dông ®Æc biÖt ®Î nèi èng víi cÇn khoan ph¬ng
ph¸p tr¸m xi m¨ng cã sö dông ®Çu nèi chuyÓn tiÕp nµy nh»m Ðp dung dÞch xi
m¨ng lªn tÊt c¶ chiÒu cao cña cét èng chèng löng, gi÷ cho cét èng chèng ë
tr¹ng th¸i treo. Röa s¹ch phÇn dung dÞch xi m¨ng d©ng lªn phÝa trªn cét èng
chèng löng. CÇn khoan chØ th¸o ra khái èng chèng khi nµo dung dÞch xi m¨ng
®· ®«ng cøng vµ cét èng chèng löng ®îc gi÷ l¹i ë vµnh ®¸ xi m¨ng trong
tr¹ng th¸i treo.
CÊu t¹o cña kiÓu ®Çu nèi tr¸m cét èng löng nh h×nh vÏ sau
-125-
- Quy tr×nh c«ng nghÖ tr¸m ®îc tiÕn 1
hµnh nh sau: B¬m dung dÞch xi 2
m¨ng ®· tÝnh to¸n vµo trong cÇn 5
1. §Çu nèi víi cÇn khoan 3
khoan, sau ®ã b¬m tiÕp dung dÞch Ðp
2. Bi 4
®Ó Ðp dung dÞch xi m¨ng qua van 3. èng lãt
4. Lç tho¸t xung quanh 6
ngîc vµ ®Õ èng chèng ®Ó d©ng lªn 5. Chèt ®Þnh vÞ
6. Mufta ren tr¸i. 7
bªn ngoµi èng chèng. Th¶ bi cÇu (2), 7. §Õ
8. èng chèng
thêi gian th¶ viªn bi ph¶i tÝnh to¸n
8
sao cho khi dung dÞch xi m¨ng d©ng
lªn ë chiÒu cao cÇn thiÕt th× viªn bi
H ×nh . §Çu nèi tr¸m èng chèng löng
sÏ tú lªn èng lãt (3), díi t¸c dông
cña ¸p suÊt d khi b¬m Ðp chèt (5)
bÞ ®øt, èng lãt dÞch chuyÓn xuèng
díi vµ ®îc gi÷ l¹i ë ®Õ (7) vµ cöa
sæ ®îc më ra
Dung dÞch Ðp sÏ ®i qua cöa sæ (4) vµ quÐt s¹ch phÇn dung dÞch xi m¨ng
d©ng lªn phÝa trªn cña ®Çu nèi. §Ó viªn bi lµm viÖc ®óng thêi ®iÓm ngêi ta
ph¶i tÝnh thêi gian chuyÓn ®éng cña viªn bi trong dung dÞch Ðp vµ kho¶ng thêi
gian nµy ngêi ta b¬m lîng dung dÞch Ðp cuèi cïng víi vËn tèc lín nhÊt cña
thiÕt bÞ b¬m tr¸m. Sau khi dung dÞch xi m¨ng ®«ng cøng ngêi ta quay ph¶i
cét cÇn khoan, ®Çu nèi ren tr¸i (6) sÏ ®îc th¸o ra ®Ó l¹i cét èng chèng löng
®îc treo vµo vµnh ®¸ xi m¨ng bªn trong cña cét èng chèng tríc ®ã.
4.2.2.5. Tr¸m xi m¨ng ®Æc biÖt.
Tr¸m xi m¨ng ®Æc biÖt ®îc ¸p dông trong mét t×nh huèng nh tr¸m ®Ó
bÞt kÝn c¸c tÇng mÊt níc hay ®æ cÇu xi m¨ng ®Ó söa ch÷a lç khoan.
1. Tr¸m xi m¨ng díi ¸p suÊt.
Ph¬ng ph¸p tr¸m nµy lµ dïng ¸p suÊt ®Ó ®Èy dung dÞch xi m¨ng vµo
trong mét vØa mµ cÇn ng¨n c¸ch víi mét vØa bªn c¹nh. Trong c¸c vØa cÇn tr¸m
lµ c¸c vØa chøa níc chøa khÝ hoÆc chøa dÇu. §ång thêi còng ®îc dïng ®Ó bÞt
c¸c tÇng mÊt níc.
-126-
nguon tai.lieu . vn
