Xem mẫu
¸p dông t×nh tiÕt gi¶m nhÑ ®Ó cho hëng ¸n treo...
¸P DôNG T×NH TIÕT GI¶M NHÑ§Ó CHO H¦ëNG ¸N TREO Vµ QUAN §IÓM VÒ T×NHTIÕTGI¶M NHÑ “GHÐP” T¹I §IÓM B, KHO¶N 1, §IÒU 46 Bé LUËT H×NHSù
hoµng ®¹t nam *
Tãm t¾t: T¸c gi¶ bµi viÕt ®· ph©n tÝch viÖc ¸p dông t×nh tiÕt gi¶m nhÑ cho hëng ¸n treo t¹i §iÒu 46 Bé luËt h×nh sù n¨m 1999, ®îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2009 vµ c¸c v¨n b¶n híng dÉn thi hµnh. ViÖc ¸p dông t×nh tiÕt gi¶m nhÑ trong thùc tiÔn cã hai c¸ch hiÓu kh¸c nhau, tõ ®ã, t¸c gi¶ ®a ra mét sè kiÕn nghÞ ®Ó viÖc ¸p dông t×nh tiÕt gi¶m nhÑ ®îc dÔ dµng vµ tr¸nh hiÓu sai.
Tõ khãa: T×nh tiÕt gi¶m nhÑ; ¸n treo; Bé luËt h×nh sù.
C¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ tr¸ch nhiÖm h×nh sù lµ c¸c t×nh tiÕt cña vô ¸n h×nh sù liªn quan ®Õn viÖc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña ngêi ph¹m téi, cã ý nghÜa lµm gi¶m møc ®é nguy hiÓm cho x· héi cña téi ph¹m, ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng c¶i t¹o tèt hoÆc hoµn c¶nh ®Æc biÖt cña ngêi ph¹m téi ®¸ng ®îc khoan hång. C¸c t×nh tiÕt nµy cã ý
nghÜa lín c¶ vÒ mÆt x· héi vµ ph¸p lý. ViÖc
T¹i §iÒu 46 Bé luËt h×nh sù n¨m 1999, ®îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2009 quy ®Þnh c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ tr¸ch nhiÖm h×nh sù: (*)
"1. C¸c t×nh tiÕt sau ®©y lµ t×nh tiÕt gi¶m nhÑ tr¸ch nhiÖm h×nh sù:
a. Ngêi ph¹m téi ®· ng¨n chÆn, lµm gi¶m bít t¸c h¹i cña téi ph¹m;
b. Ngêi ph¹m téi tù nguyÖn söa ch÷a,
quy ®Þnh c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ tr¸ch båi thêng thiÖt h¹i, kh¾c phôc hËu qu¶;
nhiÖm h×nh sù ®· t¹o c¬ së ph¸p lý ®Ó thùc hiÖn viÖc ph©n ho¸ vµ c¸ thÓ ho¸ tr¸ch nhiÖm h×nh sù, thÓ hiÖn tÝnh nh©n ®¹o cña ph¸p luËt h×nh sù ViÖt Nam vµ hiÖn thùc ho¸ chÝnh s¸ch khoan hång cña §¶ng vµ Nhµ níc. Nhng, viÖc vËn dông c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ ®Ó cho ngêi ph¹m téi ®îc hëng ¸n treo vÉn cßn cã c¸ch hiÓu vµ vËn dông kh«ng thèng nhÊt. ë mét chõng mùc nhÊt ®Þnh nã còng ®· ¶nh hëng ®Õn quyÒn lîi cña c«ng d©n, tÝnh nh©n ®¹o cña Ph¸p luËt h×nh sù ViÖt Nam.
Trong thêi gian qua, c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ vµ híng dÉn viÖc ¸p dông c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ ®Ó cho ngêi ph¹m téi ®îc hëng ¸n treo ®îc quy ®Þnh ë mét sè v¨n
b¶n ph¸p luËt sau:
c. Ph¹m téi trong trêng hîp vît qu¸ giíi h¹n phßng vÖ chÝnh ®¸ng;
d. Ph¹m téi trong trêng hîp vît qu¸ yªu cÇu cña t×nh thÕ cÊp thiÕt;
®. Ph¹m téi trong trêng hîp bÞ kÝch ®éng vÒ tinh thÇn do hµnh vi tr¸i ph¸p luËt cña ngêi bÞ h¹i hoÆc ngêi kh¸c g©y ra;
e. Ph¹m téi v× hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n mµ kh«ng ph¶i do m×nh tù g©y ra;
g. Ph¹m téi nhng cha g©y thiÖt h¹i hoÆc g©y thiÖt h¹i kh«ng lín;
h. Ph¹m téi lÇn ®Çu vµ thuéc trêng hîp Ýt nghiªm träng;
i. Ph¹m téi v× bÞ ngêi kh¸c ®e do¹, cìng bøc;
(*) ThÈm ph¸n Tßa ¸n Qu©n sù khu vùc Thñ ®« Hµ Néi.
18 Nh©n lùc khoa häc x· héi Sè 3-2013
hoµng ®¹t nam
k. Ph¹m téi do l¹c hËu;
l. Ngêi ph¹m téi lµ phô n÷ cã thai; m. Ngêi ph¹m téi lµ ngêi giµ;
n. Ngêi ph¹m téi lµ ngêi cã bÖnh bÞ h¹n chÕ kh¶ n¨ng nhËn thøc hoÆc kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn hµnh vi cña m×nh;
o. Ngêi ph¹m téi tù thó;
mét trong c¸c danh hiÖu vinh dù nh: anh hïng lao ®éng, anh hïng lùc lîng vò trang, ngêi mÑ ViÖt Nam anh hïng, nghÖ sü nh©n d©n, nghÖ sÜ u tó, nhµ gi¸o nh©n d©n, nhµ gi¸o u tó, thÇy thuèc nh©n d©n, thÇy thuèc u tó hoÆc c¸c danh hiÖu cao
quý kh¸c theo quy ®Þnh cña Nhµ níc;
p. Ngêi ph¹m téi thµnh khÈn khai BÞ c¸o lµ th¬ng binh hoÆc cã ngêi th©n
b¸o, ¨n n¨n hèi c¶i;
q. Ngêi ph¹m téi tÝch cùc gióp ®ì c¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm ph¸t hiÖn, ®iÒu tra téi ph¹m;
r. Ngêi ph¹m téi ®· lËp c«ng chuéc téi; s. Ngêi ph¹m téi lµ ngêi cã thµnh
tÝch xuÊt s¾c trong s¶n xuÊt, chiÕn ®Êu, häc tËp hoÆc c«ng t¸c.
2. Khi quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t, Toµ ¸n cßn cã thÓ coi c¸c t×nh tiÕt kh¸c lµ t×nh tiÕt gi¶m nhÑ, nhng ph¶i ghi râ trong b¶n ¸n. 3. C¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ ®· ®îc Bé luËt
h×nh sù quy ®Þnh lµ dÊu hiÖu ®Þnh téi hoÆc ®Þnh khung th× kh«ng ®îc coi lµ t×nh tiÕt
gi¶m nhÑ trong khi quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t”(1).
thÝch nh vî, chång, cha, mÑ, con (con ®Î hoÆc con nu«i), anh, chÞ, em ruét lµ liÖt sü;
BÞ c¸o lµ ngêi tµn tËt do bÞ tai n¹n trong lao ®éng hoÆc trong c«ng t¸c, cã tû lÖ th¬ng tËt tõ 31% trë lªn;
Ngêi bÞ h¹i còng cã lçi;
ThiÖt h¹i do lçi cña ngêi thø ba;
Gia ®×nh bÞ c¸o söa ch÷a, båi thêng thiÖt h¹i thay cho bÞ c¸o;
Ngêi bÞ h¹i hoÆc ®¹i diÖn hîp ph¸p cña ngêi bÞ h¹i xin gi¶m nhÑ h×nh ph¹t cho bÞ c¸o trong trêng hîp chØ g©y tæn h¹i vÒ søc khoÎ cña ngêi bÞ h¹i, g©y thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n;
Ph¹m téi trong trêng hîp v× phôc vô
NghÞ quyÕt sè 01/2000/NQ-H§TP yªu cÇu c«ng t¸c ®ét xuÊt nh ®i chèng ngµy 04/8/2000 cña Héi ®ång thÈm b·o, lôt, cÊp cøu.
ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao híng
dÉn kho¶n 2 §iÒu 46 BLHS, cô thÓ t¹i
Ngoµi ra, khi xÐt xö, tuú tõng trêng
hîp cô thÓ vµ hoµn c¶nh cô thÓ cña ngêi
®iÓm c môc 5 híng dÉn: ph¹m téi mµ cßn cã thÓ coi c¸c t×nh tiÕt
Kho¶n 2 §iÒu 46 Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 quy ®Þnh: Toµ ¸n cßn cã thÓ coi c¸c t×nh tiÕt kh¸c lµ t×nh tiÕt gi¶m nhÑ, nhng ph¶i ghi râ trong b¶n ¸n. Theo c¸c v¨n b¶n híng dÉn tríc ®©y cña Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao vµ cña Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao víi c¸c c¬ quan h÷u quan kh¸c còng nh thùc tiÔn xÐt xö trong thêi gian qua, th× c¸c t×nh tiÕt sau ®©y ®îc coi lµ c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ kh¸c:
"Vî, chång, cha, mÑ, con, anh, chÞ, em ruét bÞ c¸o lµ ngêi cã c«ng víi níc hoÆc
cã thµnh tÝch xuÊt s¾c ®îc Nhµ níc tÆng
kh¸c lµ t×nh tiÕt gi¶m nhÑ, nhng ph¶i ghi râ trong b¶n ¸n”(2).
Kho¶n 1 §iÒu 60 BLHS n¨m 1999, ®îc söa ®æi, bæ sung n¨m 2009 quy ®Þnh vÒ ¸n treo:
"Khi xö ph¹t tï kh«ng qu¸ ba n¨m, c¨n cø vµo nh©n th©n cña ngêi ph¹m téi vµ c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ, nÕu xÐt thÊy kh«ng cÇn ph¶i b¾t chÊp hµnh h×nh ph¹t tï, th×
(1) Bé luËt h×nh sù n¨m 1999. Nxb. ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi, 2009.
(2) NghÞ quyÕt sè 01/2000/NQ- H§TP, ngµy 04/8/2000, Héi ®ång thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao.
Sè 3-2013 Nh©n lùc khoa häc x· héi 19
¸p dông t×nh tiÕt gi¶m nhÑ ®Ó cho hëng ¸n treo...
Tßa ¸n cho hëng ¸n treo vµ Ên ®Þnh thêi gian thö th¸ch tõ mét n¨m ®Õn n¨m n¨m”(3). Ngµy 02/10/2007 Héi ®ång thÈm ph¸n
Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ®· ban hµnh
nhng ph¶i ghi râ trong b¶n ¸n. Theo c¸c v¨n b¶n híng dÉn tríc ®©y cña Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao vµ cña Toµ ¸n nh©n d©n
tèi cao víi c¸c c¬ quan h÷u quan kh¸c
NghÞ quyÕt sè 01/2007/NQ-H§TP, t¹i còng nh thùc tiÔn xÐt xö trong thêi gian
®iÓm 6 môc 6.1 ®· híng dÉn vÒ §iÒu 60 cña BLHS n¨m 1999:
"6.1. ChØ cho ngêi bÞ xö ph¹t tï hëng
¸n treo khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y:
qua. NghÞ quyÕt ®· nªu vµ liÖt kª ra mét sè t×nh tiÕt gi¶m nhÑ kh¸c ®Ó Tßa ¸n cã c¨n cø khi ¸p dông kho¶n 2 (c¸c t×nh tiÕt
nh nªu ë phÇn trªn).
a) BÞ xö ph¹t tï kh«ng qu¸ ba n¨m, Nh÷ng t×nh tiÕt gi¶m nhÑ nµy, tuy
kh«ng ph©n biÖt vÒ téi g×;
c) Cã tõ hai t×nh tiÕt gi¶m nhÑ trë lªn vµ kh«ng cã t×nh tiÕt t¨ng nÆng, trong ®ã
cã Ýt nhÊt lµ mét t×nh tiÕt gi¶m nhÑ quy
kh«ng cã vai trß nh c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ quy ®Þnh ë nhãm thø nhÊt, nhng còng lµ c¨n cø ph¸p lý quan träng ®Ó Toµ
¸n xem xÐt viÖc gi¶m h×nh ph¹t cho bÞ c¸o.
®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 46 cña BLHS. Thø ba, NghÞ quyÕt 01/2000/NQ-H§TP
Trêng hîp võa cã t×nh tiÕt gi¶m nhÑ võa
cã t×nh tiÕt t¨ng nÆng, th× t×nh tiÕt gi¶m
cßn nªu "Ngoµi ra, khi xÐt xö, tuú tõng
trêng hîp cô thÓ vµ hoµn c¶nh cô thÓ cña
nhÑ ph¶i nhiÒu h¬n t×nh tiÕt t¨ng nÆng tõ ngêi ph¹m téi mµ cßn cã thÓ coi c¸c t×nh
hai t×nh tiÕt trë lªn”(4).
Theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt nªu trªn, c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ tr¸ch nhiÖm h×nh sù cã thÓ s¾p xÕp thµnh ba nhãm:
Thø nhÊt, c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 46 BLHS, nhãm t×nh tiÕt gi¶m nhÑ nµy cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi bÞ c¸o. §iÒu ®ã thÓ hiÖn trong viÖc t¹o ra cho bÞ c¸o c¬ héi ®îc ¸p dông mét h×nh ph¹t díi møc thÊp nhÊt cña khung h×nh ph¹t mµ bÞ c¸o bÞ ®a ra xÐt xö, nÕu bÞ c¸o cã Ýt nhÊt hai t×nh tiÕt gi¶m nhÑ trong ®ã cã Ýt nhÊt mét t×nh tiÕt gi¶m nhÑ quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 46.
Thø hai, c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ tr¸ch
nhiÖm h×nh sù quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu
tiÕt kh¸c lµ t×nh tiÕt gi¶m nhÑ, nhng ph¶i ghi râ trong b¶n ¸n”(5). §©y lµ c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ do Toµ ¸n tù x¸c ®Þnh trªn c¬ së hå s¬, hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn ph¹m téi vµ ®îc ¸p dông ®èi víi tõng bÞ c¸o cô thÓ. Quy ®Þnh nµy gióp cho Toµ ¸n cã thÓ linh ®éng, s¸ng t¹o khi ¸p dông ph¸p luËt ®Ó khai th¸c tÊt c¶ c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ cña bÞ c¸o cã nhng ph¸p luËt cha quy ®Þnh, nh»m tr¸nh sù thiÖt thßi cho bÞ c¸o. §iÒu ®ã lµ phï hîp víi nguyªn t¾c chung cña ph¸p luËt h×nh sù lµ ¸p dông ph¸p luËt theo híng "cã lîi cho bÞ c¸o”. Tuy nhiªn, khi ph¸p luËt quy ®Þnh theo híng “më” vÒ thÈm quyÒn cña Tßa ¸n, nÕu kh«ng thËn träng th× cã thÓ dÉn tíi viÖc tïy tiÖn
cña chñ thÓ ¸p dông ph¸p luËt. §Ó cã thÓ
46 BLHS vµ ®îc cô thÓ ho¸ t¹i NghÞ x¸c ®Þnh ®óng ®¾n t×nh tiÕt nµy, Tßa ¸n
quyÕt sè 01/2000/NQ-H§TP ngµy 04/8/2000 cña Héi ®ång thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao. Kho¶n 2 §iÒu 46 Bé luËt h×nh sù n¨m 1999 quy ®Þnh: Toµ ¸n cßn cã thÓ coi
c¸c t×nh tiÕt kh¸c lµ t×nh tiÕt gi¶m nhÑ,
(3) Bé luËt h×nh sù n¨m 1999. Nxb. ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi,2009.
(4) NghÞ quyÕt sè 01/2007/NQ- H§TP, ngµy 02/10/2007, Héi ®ång thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao.
(5) NghÞ quyÕt sè 01/2000/NQ- H§TP, ngµy 04/8/2000, Héi ®ång thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao.
20 Nh©n lùc khoa häc x· héi Sè 3-2013
hoµng ®¹t nam
cÇn xuÊt ph¸t tõ nh÷ng nguyªn t¾c cña ph¸p luËt h×nh sù lµ "khoan hång ®èi víi ngêi tù thó, thµnh khÈn khai b¸o, tè gi¸c ngêi ®ång ph¹m, lËp c«ng chuéc téi, ¨n n¨n hèi c¶i, tù nguyÖn söa ch÷a hoÆc båi thêng thiÖt h¹i g©y ra”(6).
Nguyªn t¾c khi ¸p dông c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ vµ t×nh tiÕt t¨ng nÆng, tÊt c¶
nh÷ng t×nh tiÕt nµy chØ ®îc ¸p dông mét
ch÷a, båi thêng thiÖt h¹i, kh¾c phôc hËu qu¶” lµ mét t×nh tiÕt gi¶m nhÑ) vµ ph¶i ¸p dông thªm mét t×nh tiÕt kh¸c n÷a ë kho¶n 1 hoÆc ë kho¶n 2 th× míi ®ñ ®iÒu kiÖn “cã hai t×nh tiÕt trë lªn” ®Ó cho ngêi ph¹m téi ®îc hëng ¸n treo.(7)
Quan ®iÓm thø hai: cho r»ng c¸c ®iÓm cña kho¶n 1 §iÒu 46 BLHS cã mét sè ®iÓm
trong ®ã quy ®Þnh nhiÒu t×nh tiÕt gi¶m
lÇn nÕu ®· lµ nh÷ng t×nh tiÕt ®Þnh téi, hay nhÑ (vÝ dô: ®iÓm b kho¶n 1 quy ®Þnh
®Þnh khung th× kh«ng ®îc ¸p dông lµ
t×nh tiÕt gi¶m nhÑ hay t¨ng nÆng tr¸ch
"Ngêi ph¹m téi tù nguyÖn söa ch÷a, båi
thêng thiÖt h¹i, kh¾c phôc hËu qu¶”, gåm
nhiÖm h×nh sù n÷a. ba t×nh tiÕt gi¶m nhÑ, trong ®ã "ngêi
Nh vËy, ¸n treo chØ ®îc xem xÐt, ¸p dông khi ngêi ph¹m téi cã nhiÒu t×nh tiÕt gi¶m nhÑ tr¸ch nhiÖm h×nh sù. MÆc dï, Bé luËt h×nh sù kh«ng quy ®Þnh ®iÒu kiÖn ®Ó ®îc ¸p dông ¸n treo lµ ngêi ph¹m téi ph¶i cã Ýt nhÊt mÊy t×nh tiÕt gi¶m nhÑ,
nhng trong §iÒu 60 BLHS hiÖn hµnh cã
ph¹m téi tù nguyÖn söa ch÷a” lµ mét t×nh tiÕt, "båi thêng thiÖt h¹i” lµ mét t×nh tiÕt vµ "kh¾c phôc hËu qu¶” lµ mét t×nh tiÕt). NÕu ngêi ph¹m téi cã c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ ë ®iÓm nµy th× kh«ng cÇn ¸p dông c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ kh¸c còng ®ñ ®iÒu kiÖn
"cã hai t×nh tiÕt trë lªn” ®Ó ¸p dông cho
tõ "c¸c” ®îc ®Æt tríc "t×nh tiÕt gi¶m ngêi ph¹m téi ®îc hëng ¸n treo.
nhÑ” vµ Héi ®ång thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n Tèi cao ®· cã NghÞ quyÕt híng dÉn, theo ®ã mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®îc
hëng ¸n treo lµ cã tõ “hai” t×nh tiÕt gi¶m
Theo quan ®iÓm cña chóng t«i th× quan ®iÓm thø hai lµ hîp lý c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn, ta cã thÓ ®i chøng minh b»ng viÖc
xem xÐt cô thÓ c¸c t×nh tiÕt gi¶m nhÑ quy
nhÑ trë lªn vµ kh«ng cã t×nh tiÕt t¨ng ®Þnh t¹i ®iÓm b kho¶n 1 §iÒu 46 BLHS.
nÆng, trong ®ã cã Ýt nhÊt lµ mét t×nh tiÕt gi¶m nhÑ quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 46 BLHS, trêng hîp võa cã t×nh tiÕt gi¶m
nhÑ, võa cã t×nh tiÕt t¨ng nÆng, th× t×nh
T¹i kho¶n 1 §iÒu 46 cña BLHS, ngoµi nh÷ng t×nh tiÕt ®îc quy ®Þnh ®éc lËp, râ rµng t¹i c¸c ®iÓm riªng biÖt nh ë ®iÓm c
"Ph¹m téi trong trêng hîp vît qu¸ giíi
tiÕt gi¶m nhÑ ph¶i nhiÒu h¬n t×nh tiÕt h¹n phßng vÖ chÝnh ®¸ng” hay ®iÓm g t¨ng nÆng tõ hai t×nh tiÕt trë lªn. "Ph¹m téi nhng cha g©y thiÖt h¹i hoÆc Tuy nhiªn, trong thêi gian qua viÖc ¸p g©y thiÖt h¹i kh«ng lín” hay ®iÓm h
dông t×nh tiÕt gi¶m nhÑ ë kho¶n 1 §iÒu 46 BLHS ®Ó cho ngêi ph¹m téi ®îc hëng ¸n treo, trªn thùc tiÔn còng cßn cã nh÷ng
quan ®iÓm, c¸ch hiÓu kh¸c nhau, cô thÓ:
"Ph¹m téi lÇn ®Çu vµ thuéc trêng hîp Ýt nghiªm träng”..., th× cßn cã ®iÓm quy ®Þnh tíi ba t×nh tiÕt gi¶m nhÑ, nh ë ®iÓm b
"Ngêi ph¹m téi tù nguyÖn söa ch÷a, båi
Quan ®iÓm thø nhÊt: cho r»ng mét thêng thiÖt h¹i, kh¾c phôc hËu qu¶”.
®iÓm trong kho¶n 1 §iÒu 46 BLHS lµ mét t×nh tiÕt gi¶m nhÑ (vÝ dô: ®iÓm b kho¶n 1
quy ®Þnh "Ngêi ph¹m téi tù nguyÖn söa
(6) Bé luËt h×nh sù n¨m 1999. Nxb. ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi, 2009.
Sè 3-2013 Nh©n lùc khoa häc x· héi 21
¸p dông t×nh tiÕt gi¶m nhÑ ®Ó cho hëng ¸n treo...
§©y lµ trêng hîp ngêi ph¹m téi ®·
g©y ra thiÖt h¹i, tøc lµ thiÖt h¹i ®· thùc tÕ
VÝ dô: mét ngêi vî bÞ giÕt ®· ®Ó l¹i nhiÒu
hËu qu¶ nh con nhá kh«ng ngêi ch¨m
x¶y ra nhng ®· söa ch÷a, båi thêng sãc, tiÒn mai t¸ng, thê cóng. NÕu ngêi
nh÷ng thiÖt h¹i do m×nh g©y ra cho bªn bÞ thiÖt h¹i hoÆc tù nguyÖn kh¾c phôc hËu qu¶ cña téi ph¹m. Ta thÊy söa ch÷a, båi thêng vµ kh¾c phôc lµ ba kh¸i niÖm cã néi dung kh¸c nhau nªn cã thÓ nãi ®iÓm b kho¶n 1 quy ®Þnh tíi ba t×nh tiÕt gi¶m nhÑ chø kh«ng ph¶i lµ mét t×nh tiÕt gi¶m nhÑ, nhng tÝnh chÊt cña c¸c t×nh tiÕt nµy gÇn gièng nhau vÒ b¶n chÊt nªn ®îc quy ®Þnh trong cïng mét ®iÓm.
Söa ch÷a lµ ch÷a l¹i nh÷ng c¸i bÞ h háng. VÝ dô: A g©y tai n¹n cho B, lµm h háng chiÕc xe m«t« cña B. A ®· tù nguyÖn söa xe cho B.
Båi thêng lµ ®Òn bï l¹i nh÷ng thiÖt h¹i mµ m×nh ®· g©y ra cho ngêi kh¸c. VÝ dô: mét ngêi trém c¾p chiÕc xe m«t« b¸n lÊy tiÒn tiªu, khi bÞ ph¸t hiÖn nhng c¬ quan ®iÒu tra kh«ng thu håi ®îc chiÕc xe bÞ mÊt, ngêi ph¹m téi tù nguyÖn tr¶ cho chñ xe mét kho¶n tiÒn trÞ gi¸ b»ng chiÕc xe bÞ mÊt hoÆc mua mét chiÕc xe t¬ng tù chiÕc xe bÞ mÊt ®Ó tr¶ cho chñ së h÷u. ChØ
nh÷ng g× kh«ng cßn n÷a míi ®Æt vÊn ®Ò
ph¹m téi tù nguyÖn kh¾c phôc ®îc nh÷ng hËu qu¶ ®ã th× ®îc coi lµ t×nh tiÕt gi¶m nhÑ. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i kh¾c phôc hÕt mäi hËu qu¶ th× míi ®îc coi lµ t×nh tiÕt gi¶m nhÑ mµ cã thÓ ngêi ph¹m téi chØ kh¾c phôc ®îc mét hoÆc mét sè hËu qu¶ còng cã thÓ lµ t×nh tiÕt gi¶m nhÑ, kh¾c phôc cµng nhiÒu th× ®îc gi¶m nhÑ nhiÒu.
V× vËy, tríc hÕt cÇn ph¶i hiÓu r»ng viÖc ngêi ph¹m téi tù nguyÖn söa ch÷a, båi thêng thiÖt h¹i ë mét ph¬ng diÖn nµo ®ã còng lµ ®Ó gãp phÇn phÇn kh¾c phôc hËu qu¶ ®· x¶y ra. T×nh tiÕt "ngêi ph¹m téi tù nguyÖn söa ch÷a” th× ®· râ cßn hai t×nh tiÕt sau vÉn cã nh÷ng kho¶ng dÊp dÝnh g©y ra c¸ch hiÓu cha ®óng nªn vÉn coi hai t×nh tiÕt ®ã lµ mét t×nh gi¶m nhÑ, båi thêng tøc lµ kh¾c phôc hËu qu¶ vµ ngîc l¹i kh¾c phôc hËu qu¶ lµ båi thêng thiÖt h¹i.
Ph¶i xem t×nh tiÕt “ngêi ph¹m téi tù nguyÖn söa ch÷a” lµ t×nh tiÕt gi¶m nhÑ thø nhÊt, “tù nguyÖn båi thêng thiÖt h¹i”
lµ t×nh tiÕt thø hai, "tù nguyÖn kh¾c phôc
båi thêng. Tuy nhiªn, chØ båi thêng hËu qu¶” lµ t×nh tiÕt thø ba, vµ chØ nªn ®îc nh÷ng thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt chø xem t×nh tiÕt “tù nguyÖn kh¾c phôc hËu kh«ng båi thêng ®îc nh÷ng thiÖt h¹i vÒ qu¶” lµ t×nh tiÕt gi¶m nhÑ ®éc lËp nÕu tÝnh m¹ng, søc kháe, nh©n phÈm, danh ngêi ph¹m téi sau khi tù nguyÖn båi
dù. VÝ dô: §èi víi nh÷ng vô ¸n giÕt ngêi hay cè ý g©y th¬ng tÝch, nÕu ngêi ph¹m téi tù nguyÖn ®a cho ngêi bÞ h¹i hoÆc ®¹i diÖn cña hä mét kho¶n tiÒn mai t¸ng phÝ, tiÒn ch÷a bÖnh... th× ®ã kh«ng ph¶i lµ båi thêng thiÖt h¹i mµ chØ cã thÓ coi ®ã lµ tù nguyÖn kh¾c phôc hËu qu¶.
Kh¾c phôc hËu qu¶ lµ kh¾c phôc nh÷ng thiÖt h¹i trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp do hµnh vi ph¹m téi g©y nªn mµ nh÷ng thiÖt h¹i nµy
kh«ng thÓ båi thêng hay söa ch÷a ®îc.
thêng thiÖt h¹i cßn cã c¸c hµnh ®éng tÝch cùc nh gióp ®ì n¹n nh©n vît qua khã kh¨n do hËu qu¶ téi ph¹m ®Ó l¹i nh»m lµm gi¶m nhÑ hËu qu¶ cña téi ph¹m.
Nh÷ng lËp luËn vµ c¸ch gi¶i thÝch trªn ®©y,sÏcôthÓ h¬n,dÔhiÓu h¬nquavô¸nsau: Kho¶ng 20 giê 30 phót ngµy 27 th¸ng 11 n¨m 2012, NguyÔn §×nh S tró t¹i th«n Lòng S¬n - thÞ trÊn Lim - huyÖn Tiªn Du -tØnh B¾c Ninh ®iÒu khiÓn xe « t« kh¸ch
biÓn kiÓm so¸t 29LD - 2204 ch¹y híng
22 Nh©n lùc khoa häc x· héi Sè 3-2013
...
- tailieumienphi.vn
nguon tai.lieu . vn