Xem mẫu
- TÀI CHÍNH - Tháng 6/2019
YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUYẾT ĐỊNH CHUYỂN ĐỔI
HỘ KINH DOANH CÁ THỂ SANG DOANH NGHIỆP
NGUYỄN HỒNG HÀ, LÊ THÀNH NAM
Chuyển đổi từ hộ kinh doanh cá thể lên doanh nghiệp là xu thế tất yếu khi kinh tế - xã hội phát
triển. Bằng phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp từ 500 hộ kinh doanh cá thể thuộc 7 huyện, 1
thành phố trên địa bàn tỉnh Trà Vinh và sử dụng phương pháp hồi quy nhị phân, nghiên cứu này
đã tìm ra được 5 nhân tố ảnh hưởng đến quyết định chuyển đổi hộ kinh doanh cá thể lên doanh
nghiệp trên địa bàn tỉnh Trà Vinh. Trên cơ sở đó, bài viết đề xuất các hàm ý chính sách để đẩy mạnh
quá trình chuyển đổi hộ kinh doanh cá thể sang doanh nghiệp.
Từ khóa: Hộ kinh doanh cá thể, doanh nghiệp, hồi quy nhị phân, chính sách
SXKD cá thể là lực lượng quan trọng để phát triển,
FACTORS AFFECTING THE DECISION TO TRANSFORM chuyển đổi sang DN. Việc chuyển hộ SXKD sang
INDIVIDUAL BUSINESS HOUSEHOLDS TO ENTERPRISES DN sẽ đóng góp tốt vào mục tiêu năm 2020 tỉnh
Trà Vinh có 3.000 DN.
Nguyen Hong Ha, Le Thanh Nam
Changing from individual business households Sơ lược tài liệu nghiên cứu
to enterprises is an inevitable trend of a Liên quan đến những vướng mắc chuyển đổi hộ
developed society. By collecting primary data kinh doanh lên DN, Xuân Anh, Mỹ Phương (2018)
from 500 individual business households in cho rằng, hộ kinh doanh còn ngại chuyển đổi mô
07 districts, 01 city in Tra Vinh province and hình quản lý, chưa quen với khái niệm quản trị
using binary regression method, this study DN, hạn chế về nhận thức đối với Luật DN, kiến
discovers 05 factors influencing the decision thức, kỹ năng điều hành DN. Bên cạnh đó, phần
to convert individual business households to lớn hộ kinh doanh có quy mô nhỏ, đơn giản, mang
enterprises in Tra Vinh province. Thereby, the tính chất gia đình và kinh doanh không ổn định,
study proposes policy implications to promote các hộ kinh doanh cũng không quen với hệ thống
the transform process. sổ sách, kế toán và báo cáo thuế khi hoạt động theo
Keywords: Individual business households, business, binary mô hình DN.
regression, policy Trong nghiên cứu “Phát triển hộ kinh tế cá thể:
Phân tích từ quản trị vốn và tài chính”, Đặng Văn
Hồng (2016) đã đưa ra những đề xuất phát huy
Ngày nhận bài: 17/5/2019 hơn nữa tiềm lực kinh tế cá thể cho phát triển kinh
Ngày hoàn thiện biên tập: 6/6/2019 tế - xã hội. Theo đó, Nhà nước cần có cơ chế và
Ngày duyệt đăng: 10/6/2019 chính sách hỗ trợ cụ thể đối với hộ kinh doanh cá
thể; Cần đơn giản hóa các thủ tục vay vốn để tạo
V
điều kiện thuận lợi cho hộ kinh doanh cá thể dễ
ới quy mô gần 66.000 hộ sản xuất kinh dàng tiếp cận các nguồn vốn vay; Cần có sự liên kết
doanh (SXKD) cá thể, không thể phủ nhận giữa các hộ kinh doanh cá thể với nhau thành các
rằng hộ kinh doanh cá thể đang giữ một hiệp hội ngành nghề cũng như giữa chính hộ kinh
vai trò trụ cột, tạo công ăn việc làm cho lao động doanh cá thể với thị trường; Cần tuyên truyền để
trên địa bàn tỉnh Trà Vinh đóng góp đáng kể vào hộ kinh doanh cá thể thay đổi quan niệm và nhận
ngân sách nhà nước. Theo kết quả điều tra doanh thức truyền thống.
nghiệp và điều tra cá thể năm 2018, tỉnh Trà Vinh Bên cạnh đó, Huỳnh Thanh Điền (2017) nêu
có 65.825 hộ SXKD cá thể và 1.529 doanh nghiệp quan điểm: Việc chuyển đổi hộ kinh doanh thành
(DN), trong đó có 1.353 DN đang hoạt động. Hộ DN không nên thực hiện bằng các biện pháp
151
- KINH TẾ - TÀI CHÍNH ĐỊA PHƯƠNG
BẢNG 1: CÁC BIẾN CỦA MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
mang tính hành chính, cần thực
hiện các giải pháp mang tính tư Ký hiệu Kỳ vọng
Tên biến Cơ sở chọn biến
vấn, đồng hành cùng hộ kinh biến dấu
doanh trong quá trình làm ăn X1 Kinh nghiệm chủ hộ + Phan Thị Minh Lý (2011)
của họ. Trường hợp hộ kinh X2 Năng lực nội tại của hộ + Phan Thị Minh Lý (2011)
doanh hoạt động, không có tiềm Phan Thị Minh Lý (2011)
năng phát triển, thị trường ở Mai Văn Nam và cộng sự (2011)
X3 Nguồn vốn hoạt động + Mohammed Shamsul Chowdhury,
phạm vi hẹp... phù hợp với mô (2013)
hình hộ kinh doanh và thuận lợi Muhammad Abrar-ul-haq, Mohd
cho quản lý thì không nên vận X4 Thủ tục hành chính + Razani Mohd Jali và Gazi Md Nurul
động họ chuyển đổi. Còn đối với Islam (2015) Arbiana Govori (2013)
các hoạt động kinh doanh có ý Trình độ học vấn Mai Văn Nam và cộng sự (2011)
tưởng sáng tạo, có thể bắt đầu X5 + Võ Thành Danh và cộng sự (2013)
của chủ hộ Nguyễn Minh Tân và cộng sự (2015)
nhỏ nhưng có triển vọng phát
Chính sách hỗ trợ Nguyễn Minh Tân và cộng sự
triển lớn, thị trường tiềm năng X6 +
của nhà nước (2015) [20]
ở phạm vi rộng. . . thì nên vận
động chuyển sang mô hình DN X7 Doanh thu bình quân + Arbiana Govori (2013)
để có điều kiện phát triển. X8 Tài sản đảm bảo + Maurice Ndege (2015)
Để thúc đẩy kinh tế hộ phát X9 Môi trường kinh doanh + Arbiana Govori (2013)
triển bền vững, Mai Thị Thanh Khảo sát chuyển gia; Mai Văn Nam và
Y Ý định chuyển đổi Có/không cộng sự (2011)
Xuân, Đặng Thị Thu Hiền (2013)
Nguồn: Nghiên cứu của nhóm tác giả
lại đề xuất một số giải pháp chủ
yếu: (1) Đẩy nhanh quá trình tích
BẢNG 2: PHÂN TÍCH HỒI QUY NHỊ PHÂN
tụ và tập trung ruộng đất; (2)
B S.E. Wald df Sig. Exp(B)
Đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả
hoạt động đào tạo nghề cho nông Ngành nghề hoạt động 1.340 .815 2.704 1 .100* 3.820
dân; (3) Chuyển đổi cơ cấu ngành Thời gian hoạt động 1.033 .630 2.692 1 .101* 2.810
nghề theo hướng hiệu quả và bền Giá trị tài sản .081 .666 .015 1 .903 1.085
vững; (4) Trang bị kiến thức về Vốn lưu động .827 .685 1.459 1 .227 2.287
kinh tế và kinh doanh trong nền Thủ tục hành chính .330 .492 .451 1 .502 1.391
kinh tế thị trường.
Trình độ học vấn -.358 .289 1.530 1 .216 .699
Phương pháp nghiên cứu Chính sách hỗ trợ .068 .360 .036 1 .850 1.071
Trên cơ sở các nghiên cứu Doanh thu bình quân/năm .910 .520 3.070 1 .080** 2.485
trong và ngoài nước liên quan, Tài sản đảm bảo khi vay .523 .430 1.479 1 .224 1.687
mô hình hồi quy logistic được Khó khăn khi tiếp cận vốn vay -.487 .302 2.597 1 .107* .614
thực hiện với 10 biến độc lập: Môi trường kinh doanh 1.082 .475 5.190 1 .023** 2.950
Y = β0 + β1X1+ β2X2+…..+ β9X9 + Khó khăn khi chuyển đổi .292 .313 .869 1 .351 1.339
Y: là biến phụ thuộc: Ý định sang doanh nghiệp
chuyển đổiY= 1: Chuyển đổi;Y= Constant -15.558 4.266 13.300 1 .000 .000
0: Không chuyển đổi. Nguồn: Tổng hợp từ kết quả nghiên cứu của tác giả
Các biến độc lập:
X1- Kinh nghiệm chủ hộ; doanh cá thể đang hoạt động trên địa bàn tỉnh Trà
X2- Năng lực nội tại của hộ kinh doanh cá thể. Vinh; ứng dụng mô hình hồi quy nhị phân để phục
X3- Nguồn vốn hoạt động vụ trong phân tích thống kê.
X4- Thủ tục hành chính; Kết quả nghiên cứu
X5- Trình độ học vấn của chủ hộ;
X6- Chính sách hỗ trợ của nhà nước; Kết quả nghiên cứu cho thấy, mức độ chuyển
X7- Doanh thu bình quân; đổi sang DN của hộ SXKD cá thể của các biến có
X8- Tài sản đảm bảo; mức ý nghĩa α =0,90 (tức độ tin cậy = 90%), gồm
X9- Môi trường kinh doanh. các biến: “Ngành nghề hoạt động”, “Thời gian hoạt
Nhóm tác giả tiến hành khảo sát 500 hộ kinh động”, “Khó khăn khi tiếp cận vốn vay”. Những
152
- TÀI CHÍNH - Tháng 6/2019
biến này có mối tương quan với nhau ở mức ý có thể xảy ra, đặc biệt là sau khi chuyển đổi một vài
nghĩa 90% ảnh hưởng đến quyết định chuyển đổi năm lại tiến hành giải thể do phải chịu quá nhiều
sang DN của hộ SXKD cá thể. chi phí. Bên cạnh đó, cần phải nâng cao hiệu quả
Các biến: “Doanh thu bình quân cơ sở/năm”, công tác thanh tra, kiểm tra công tác ghi chép sổ
“môi trường kinh doanh” có ảnh hưởng đến quyết sách, báo cáo chứng từ kế toán hạn chế tình trạng
định chuyển đổi sang DN của hộ SXKD cá thể ở thất thu thuế.
mức ý nghĩa 95% (tức độ tin cậy = 95%). Một số - Đào tạo nguồn nhân lực cho hộ kinh doanh cá
biến: “Giá trị tài sản”, “Vốn lưu động”, “Thủ tục thể lên DN: Thực hiện dự báo, khảo sát nhu cầu
hành chính”, “Trình độ học vấn”, “Chính sách hỗ tuyển dụng lao động của hộ SXKD cá thể và DN;
trợ”, “Tài sản đảm bảo”, “Khó khăn khi chuyển đổi Nâng cao chất lượng đào tạo nghề tại các cơ sở giáo
sang DN” không liên quan đến giá trị chuyển đổi dục nghề nghiệp trên địa bàn qua đó nâng cao chất
từ hộ SXKD cá thể sang DN do chúng không có ý lượng lao động sau khi đào tạo, nhằm giảm chi phí
nghĩa về mặt thống kê. tuyển dụng và giảm chi phí đào tạo lại lao động.
Đề xuất các hàm ý chính sách - Nâng cao hiệu quả thông tin truyền thông
và đối thoại với hộ SXKD cá thể và DN: Cần
Thông qua các kết quả nghiên cứu, nhóm tác tăng cường tuyên truyền phổ biến và quán triệt
giả đề xuất các giải pháp để đẩy mạnh quá trình các sở, ban, ngành về Chương trình hành động
chuyển đổi hộ kinh doanh cá thể sang DN trên địa và các chính sách hỗ trợ hộ SXKD cá thể và DN
bàn cả nước và tại tỉnh Trà Vinh gồm: của tỉnh Trà Vinh. Đồng thời, đổi mới, đa dạng
- Đẩy mạnh hơn nữa cải cách hành chính, tạo hóa các hình thức, phương thức tuyên truyền
môi trường thông thoáng cho hộ kinh doanh cá nhằm khuyến khích và thu hút hộ SXKD cá thể
thể: Các thủ tục hành chính có liên quan đến hộ và DN tỉnh quan tâm nhiều hơn đến những chủ
SXKD cá thể và DN phải được ưu tiên rà soát, rút trương chính sách của Đảng và Nhà nước liên
ngắn thời gian giải quyết, công khai minh bạch quan đến DN, đặc biệt là trường hợp chuyển đổi
quy trình, các bước thực hiện để giải quyết thủ tục từ hộ SXKD cá thể sang DN theo Nghị định số
hành chính, nhất là thủ tục thuộc lĩnh vực đăng ký 39/2018/NĐ-CP ngày 11/3/2018 của Chính phủ.
hộ SXKD cá thể và DN, cấp giấy chứng nhận quyền Đây được coi là đối tượng chính để tỉnh Trà Vinh
sử dụng đất, thủ tục giao đất, cho thuê đất, quy đạt mục tiêu 2.800-3.000 DN trong 2 năm tới theo
trình cấp phép xây dựng.... kế hoạch đề ra.
- Xây dựng, triển khai có hiệu quả các chính
Tài liệu tham khảo:
sách hỗ trợ, phát triển hộ SXKD cá thể và DN:
Khảo sát, đánh giá tình hình hoạt động của hộ 1. Cục Thống kê Trà Vinh (2018), “Báo cáo kết quả Tổng điều tra kinh tế
SXKD cá thể và DN; kịp thời nắm bắt những khó 2017 tỉnh Trà Vinh”.
khăn, vướng mắc để triển khai các giải pháp khả 2. Đặng Văn Hồng (2016), “Phát triển hộ kinh tế cá thể: Phân tích từ quản
thi, hỗ trợ phát triển 2 chủ thể này trong những trị vốn và tài chính”, Tạp chí Tài chính kỳ 2 tháng 4/2016;
năm tiếp theo; Rà soát, sửa đổi, bổ sung các chính 3. Đỗ Văn Quân (2013), “Phát triển kinh tế hộ gia đình trong tiến trình xây
sách hỗ trợ hộ SXKD cá thể và DN đã ban hành dựng nông thôn mới ở Đồng bằng sông Hồng hiện nay”, Tạp chí Lý luận
cho phù hợp với tình hình thực tế. Bên cạnh đó, chính trị số 6/2013;
cần vận động các hộ cá thể có doanh thu cao (có 4. Huỳnh Thanh Điền (2017), “Chuyển đổi hộ kinh doanh lên doanh nghiệp:
thể ở mức từ 500 triệu/năm trở lên) chuyển đổi Tư vấn thay vì tạo áp lực”, http://cafebiz.vn;
sang thành lập DN. 5. Arbiana Govori (2013), “Các yếu tố ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát
- Tăng cường hoạt động hỗ trợ, đồng hành cùng triển của các DNVVN: Kinh nghiệm từ Kosovo”;
hộ SXKD cá thể và DN: Hỗ trợ các thủ tục đăng ký 6. Mohammed Shamsul Chowdhury, (2013) “Các yếu tố thành công của các
hộ SXKD cá thể và thành lập DN, hỗ trợ công bố doanh nhân vừa và nhỏ bằng chứng từ Bangladesh”;
thông tin thành lập mới DN theo tinh thần Nghị 7. Muhammad Abrar-ul-haq, Mohd Razani Mohd Jali và Gazi Md Nurul
định số 39/2018/NĐ-CP ngày 11/3/2018 của Chính Islam (2015), “Các yếu tố ảnh hưởng đến doanh nghiệp vừa và nhỏ
phủ; Có chính sách hỗ trợ quyết toán sổ sách kế (SMEs) ở Pakistan”.
toán để tạo điều kiện cho hộ SXKD cá thể chuyển
Thông tin tác giả:
đổi sang mô hình DN hoạt động ổn định, lâu dài.
- Xem xét miễn giảm thuế trong một vài năm TS. Nguyễn Hồng Hà - Đại học Trà Vinh
đầu để khuyến khích hộ SXKD cá thể chuyển đổi Lê Thành Nam – Cục Thống kê tỉnh Trà Vinh
sang mô hình DN hoạt động, hạn chế những rủi ro Email: ltnamtvi@yahoo.com
153
nguon tai.lieu . vn
