Xem mẫu
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TRƯ NG I H C QUY NHƠN
KHOA HÓA H C
Ti u lu n: X lý nư c th i nhi m d u
Giáo viên hư ng d n : ThS. Trương Thanh Tâm
: Huỳnh c Kỳ
SV th c hi n
: Hóa d u K31 - H Quy Nhơn
Lp
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
L I GI I THI U
Trong nh ng năm g n ây, cùng v i s phát tri n c a n n công ghi p
nư c ta, tình hình ô nhi m môi trư ng cũng gia tăng n m c báo ng. Do
c thù c a n n công nghi p m i phát tri n, chưa có s quy ho ch t ng th và
nhi u nguyên nhân khác nhau như: i u ki n kinh t c a nhi u xí nghi p còn
khó khăn, ho c do chi phí x lý nh hư ng n l i nhu n nên h u như ch t th i
công nghi p c a nhi u nhà máy chưa ư c x lý mà th i th ng ra môi trư ng.
i u ó d n t i s ô nhi m tr m tr ng c a môi trư ng s ng, nh hư ng n s
phát tri n toàn di n c a t nư c, s c kh e, i s ng c a nhân dân cũng như v
m quan c a khu v c. M t trong nh ng nghành công nghi p mũi nh n c a
nư c ta ó là công nghi p d u khí hàng năm cũng phát th i ra m t lư ng l n
ch t th i c h i như nư c th i nhi m d u hay các lo i khí c h i : NOx ,
SOx… Trong ó, ô nhi m ngu n nư c là m t trong nh ng th c tr ng áng
ng i nh t c a s h y ho i môi trư ng t nhiên do n n văn minh ương th i.
Vi t Nam, d u khí ã ư c phát hi n vào ngày 26/6/1986, t n d u u tiên ã
khai thác ư c t m d u B ch H . Ti p theo nhi u m d u khí th m l c a
phía Nam, ã i vào khai thác như m i Hùng, m R ng, m R ng ông,
các m khí như Lan Tây Lan ...
Nhà nư c ta b t u ti n hành xây d ng nhà máy ch bi n d u u tiên
v i công su t 6 tri u t n năm. ng th i hàng lo t các d án v s d ng và ch
bi n khí ng hành, cũng như chu n b xây d ng nhà máy ch bi n d u th hai
ang ư c phê duy t. Như v y ngành công nghi p ch bi n d u khí nư c ta
ang bư c vào th i kỳ m i, th i kỳ mà c nư c ta ang th c hi n m c tiêu
công nghi p hóa, hi n i hóa.Ch c ch n s óng góp c a ngành d u khí trong
công cu c công nghi p hóa t nư c s r t có ý nghĩa, góp ph n xây d ng t
nư c sau vài th p niên t i có th sánh ngang các nư c tiên ti n trong khu
vc và trên th g i i.
Cùng v i s phát tri n c a ngành ch bi n d u, m t trong nh ng v n
ư c m i ngư i r t quan tâm hi n nay, ó là tình tr ng ô nhi m môi trư ng c a
các ch t th i có nhi m d u. Các hi n tư ng tràn d u, rò r khí d u gây nên tình
tr ng ô nhi m nghiêm tr ng cho môi trư ng, như làm h y ho i h sinh thái
ng th c v t, và gây nh hư ng tr c ti p n i s ng c a con ngư i. Vì v y
v i m c tiêu góp ph n b o v môi trư ng, ngoài vi c tránh các hi n tư ng rò r
khí d u ra bên ngoài thì vi c x lý nư c th i nhi m d u ang là m t m i quan
tâm l n c a nhi u qu c gia, nhi u t ch c xã h i và chính b n thân m i c ng
ng dân cư. Trong ti u lu n “ X lí nư c th i nhi m d u “ ,v i ph m vi
nghiên c u nh bé,chúng em trình bày khái quát v nguyên nhân, tác h i c a
nư c th i nhi m d u và m t s phương pháp áp d ng x lí chúng. Do ki n
th c còn h n ch cũng như thi u kinh nghi m trình bày, di n thuy t nên khó
tránh kh i nh ng sai sót, em r t mong ư c s hư ng d n và óng góp c a cô
Trương Thanh Tâm và các b n.
SV th c hi n.
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
1. CÁC NGU N PHÁT SINH HAY NGUYÊN NHÂN C A NƯ C TH I
NHI M D U:
Theo kh o sát, ngu n ô nhi m d u th i ch y u phát sinh t các s c
tràn d u trên bi n, rò r t i các kho xăng d u, nhà máy ô tô và gia công cơ khí...
Tràn d u là m t trong nh ng s c môi trư ng trên bi n thư ng x y ra
trong các ho t ng d u khí và hàng h i. i v i nh ng nư c có cơ s h t ng
hàng h i còn l c h u như nư c ta, các s c do tai n n hàng h i thư ng hay g p
ph i và ô nhi m thư ng là do d u nhiên li u ho c d u thành ph m tràn ra t
các tai n n âm va, chìm tàu.
T năm 1987 n nay, ã có trên 100 v tràn d u ư c ghi nh n vùng
bi n Vi t Nam, trong ó g n 50% là d u tràn không rõ ngu n g c. Chúng
thư ng x y ra vào tháng 3-4 hàng năm mi n Trung và tháng 5-6 mi n B c.
V i nh ng v tràn d u l n không rõ ngu n g c, có di n phát tán r ng liên t nh
thì năng l c ng c u s c tràn d u thông thư ng không áp ng ư c.
T i vùng bi n c a Vi t Nam chúng ta, m i ngày có hàng trăm ngàn tàu
thuy n lo i v a và nh x m t lư ng l n nư c áy tàu nhi m d u ra môi
trư ng không h qua x lý. Các s c tràn d u trên bi n luôn thu hút s chú ý
c a các cơ quan qu n lý và truy n thông. Tuy nhiên, n u th ng kê hàng năm
chúng ta có th nh n th y, lư ng d u thoát ra môi trư ng t các s c tràn d u
l i nh hơn nhi u so v i t ng lư ng d u th i ra t hàng trăm ngàn tàu thuy n
v a và nh . Th c tr ng này ang gây t n th t kinh t l n cho các vùng nuôi
tr ng th y s n cũng như nh hư ng lâu dài t i h sinh thái và a d ng sinh h c
bi n, nh hư ng tiêu c c n s phát tri n b n v ng bi n Vi t Nam.
Ho t ng kinh doanh c a các kho xăng d u thư ng bao g m các công
o n: nh p kh u, t n tr trong kho xăng d u, v n chuy n, phân ph i t i ngư i
tiêu dùng thông qua m ng lư i c a hàng xăng d u. V i c thù như v y, ho t
ng kinh doanh xăng d u khác bi t v i các ngành công nghi p khác, ó là
không s d ng nư c làm nguyên li u u vào cho quá trình s n xu t kinh
doanh, vì v y xét v nguyên t c thì s không có nư c th i phát sinh trong ho t
ng kinh doanh xăng d u.
Tuy nhiên, th c t trong quá trình v n hành khai thác các công trình
xăng d u (kho, c a hàng) có phát sinh nư c th i nhi m d u c n ph i x lý do
nh ng nguyên nhân sau:
- Xúc r a b ch a nh kỳ t i các kho xăng d u nh m m b o ch t lư ng
nhiên li u.
- X nư c áy b sau khi k t thúc quá trình nh p t u vào b ch a trong kho.
- S d ng nư c s c h v sinh công nghi p nh kỳ và sau khi k t thúc s a
ch a công ngh , thi t b trong kho xăng d u.
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
- Nư c mưa rơi trên khu v c n n bãi có kh năng nhi m d u t i kho và CHXD.
Trên cơ s phân tích ngu n và nguyên nhân phát sinh cho th y kh i
lư ng trong ho t ng kinh doanh xăng d u không thư ng xuyên và u n,
ph thu c vào các quy nh liên quan t i xúc r a b ch a, t n xu t nh p hàng,
v sinh công nghi p... các thông s ô nhi m c trưng trong nư c th i t i các
kho xăng d u g m: COD, ch t r n lơ l ng, d u m khoáng.
Theo tiêu chu n TCVN 5307:2002 Kho d u m và s n ph m d u m -
Yêu c u thi t k và trên th c t , các kho xăng d u u có hai h th ng rãnh
thoát nư c th i, trong ó:
- H th ng thoát nư c quy ư c s ch: nư c sinh ho t, nư c mưa rơi trên
các khu v c n n bãi không liên quan n vi c t n ch a, xu t nh p, bơm rót
xăng d u và không có nguy cơ nhi m b n xăng d u. H th ng thoát nư c quy
ư c s ch ư c phép x th ng ra môi trư ng bên ngoài.
- H th ng thoát nư c th i nhi m d u là h th ng thoát nư c cho các
ngu n sau: nư c r a n n nhà xu t nh p, nư c th i c a nhà hóa nghi m, nư c
x áy và xúc r a b , nư c mưa rơi trên khu v c n n bãi có nguy cơ nhi m b n
xăng d u. H th ng này thư ng ư c d n n b l ng g n d u trư c khi ưa
vào h th ng x lý nư c th i. Các công o n phát sinh nư c th i nhi m d u
c n ư c xem xét là:
1. Xúc r a b ch a: B ch a thư ng ư c xúc r a khi ưa b m i vào
ch a xăng d u; ho c thay i ch ng lo i m t hàng ch a trong b ; ho c trư c
khi ưa b vào s a ch a, b o dư ng; ho c xúc r a nh kỳ theo quy nh
m b o ch t lư ng hàng hoá... Lư ng nư c th i s tùy thu c vào dung tích
t ng b , lo i hàng t n ch a và phương pháp xúc r a. Nư c th i lo i này
thư ng có hàm lư ng d u cao và phát sinh bùn c n d u (Ch t th i nguy h i -
CTNH)
2. X nư c áy b khi xu t nh p: Các trư ng h p c n x nư c áy b là
khi nư c l n hàng bơm t tàu vào b ; ho c tùy theo c i m công ngh và quy
nh giao nh n c a t ng kho, s ph i bơm nư c y h t hàng trong ư ng ng
vào b o tính.
Trư ng h p nư c l n hàng bơm t tàu vào b thì nư c th i lo i này thư ng có
s lư ng ít; Trư ng h p u i nư c trong ng thì lư ng nư c th i s tùy thu c
kích thư c, dài ư ng ng xu t nh p. V c tính nư c th i: nư c x áy
luôn bao g m x c n l ng áy b , do ó phát sinh CTNH, tuy nhiên hàm lư ng
d u trong nư c th i lo i này thư ng th p.
3. Nư c v sinh công nghi p l n d u: phát sinh trong quá trình v sinh
n n b n xu t; bãi van; nư c v sinh thi t b và các phương ti n; nư c r a n n
bãi t i c a hàng xăng d u. Lư ng nư c th i tùy thu c di n tích, lư ng ch t th i
phát sinh t i các v trí nêu trên.
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
4. Nư c mưa l n d u: Lư ng nư c mưa l n d u c n x lý ư c d báo
căn c vào s li u khí tư ng th y văn c a t ng khu v c. Nư c mưa l n d u ch
phát sinh t i nh ng v trí dò r , rơi vãi xăng d u, như v trí x áy h trong khu
b , trong trư ng h p sau khi xúc r a b , tách nư c áy b mà không v sinh
k p th i; b n xu t b tràn vãi xăng d u, bãi van b rò r mà không s a ch a, v
sinh k p th i; m t c u c ng...
G n ây, m t v n t ra là vi c qu n lý t i các tr m xăng d u khu
v c dân cư chưa tri t , khi n lư ng d u th i và ch t th i nhi m d u l n qua
ư ng c ng thoát nư c t i các ô th ra các sông ngòi, kênh r ch gây ô
nhi m. Ư c tính s lư ng ngu n th i t các khu dân c có th lên t i 1,4 – 1,5
tri u m3/ngày.
M tv n cũng ư c t ra i v i nhi u thành ph l n hi n nay là ô
nhi m d u th i t các phương ti n giao thông cơ gi i. Riêng t i TP. H Chí
Minh hi n có kho ng 4 tri u phương ti n xe cơ gi i, trong ó có 2,5 tri u xe
máy các lo i. Ư c tính t ng lư ng d u th i c a các phương ti n ư ng b lên
t i 37.000 lít/ngày. Ngoài ra theo s li u báo cáo c a các công ty tái ch d u,
lư ng d u th i có th nh p v trong ngày lên t i 90 – 150 t n/ngày t các
ngu n th i c a các tàu ch d u, b n ch a xăng d u và các tr m bi n th ,...
Trư c nh ng nguy cơ ô nhi m môi trư ng do d u th i, TP. H Chí
Minh th i gian qua tri n khai liên k t v i nhi u ơn v x lý, tái ch d u th i
qu c t , ng th i u tư công ngh cho các nhà máy x lý ch t th i c h i.
Tính n nay, TP. H Chí Minh ã có 3 – 5 nhà máy tái ch d u th i có công
su t bình quân 40 – 50 t n/ngày v i công ngh chưng c t và l c. Tuy nhiên,
th c ch t ch có kho ng 2 công ty th c hi n theo cam k t. Các cơ s còn l i
ho t ng trong các khu dân cư không có gi y phép chưa th th ng kê ư c.
Ngoài ra, t t c các thi t b chưng c t u ch t o thô sơ, công su t l n nhưng
ch t lư ng s n ph m kém.
V qu n lý Nhà nư c, hi n các cơ s s n xu t phát sinh d u th i và các
nhà máy tái ch , x lý ch t th i nhi m d u ư c qu n lý b ng h th ng Ch ng
t qu n lý ch t th i và ph i báo cáo nh kỳ 2 năm m t l n v i s l n ki m tra
tương ng. Tuy nhiên, hi n s lư ng cán b và trang thi t b ki m tra r t h n
ch , vi c qu n lý các cơ s s n xu t “chui” là r t khó khăn khi các cơ s này di
chuy n liên t c.
Ô nhi m d u th i, c bi t là nh ng phát sinh t khu v c dân cư ang là
nh ng v n au u t i nhi u ô th l n t i nư c ta.
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
M t s hình nh v nư c th i nhi m d u:
D u loang t m t giàn khoan
Cá ch t do nư c th i nhi m d u
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
Cá ch t do ô nhi m d u vùng ven bi n
D u máy th i ch y lênh láng không ư c x lý
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
2. CÁC TÁC NG I V I MÔI TRƯ NG NƯ C KHI X NƯ C TH I
NHI M D U VÀO MÔI TRƯ NG :
- M t ph n các s n ph m d u l ng xu ng và phân h y t ng áy ngu n
nư c làm ô nhi m nư c b i các s n ph m phân gi i hòa tan, m t ph n khác l i
n i lên trên m t nư c cùng v i các b t khí tách ra t áy ngu n nư c. C n
ch a d u tích lũy áy sông, h là ngu n gây ô nhi m c nh i v i sông
ó, gây c h i cho h sinh v t áy - th c ăn c a cá.
- Khi ngu n nư c b ô nhi m d u, các s n ph m d u hòa tan và phân
gi i làm gi m kh năng s làm s ch c a ngu n nư c, b i các sinh v t phiêu
sinh, sinh v t áy tham gia vào các quá trình ó b ch t i ho c gi m v s
lư ng ho c tham gia y u t.
- Khi nư c th i nhi m d u x vào ngu n nư c, lư ng d tr oxy hòa tan
trong nư c ngu n s gi m i do oxy ư c tiêu th cho quá trình oxy hóa các
s n ph m d u, làm c n tr quá trình làm thoáng m t nư c.
- Khi hàm lư ng d u trong nư c cao hơn 0,2 mg/l, nư c có mùi hôi
không dùng ư c cho các m c ích sinh ho t (tiêu chu n Vi t Nam quy nh
trong ngu n nư c m t dùng c p nư c không có d u).
- Ô nhi m d u giàu lưu huỳnh còn có th gây ch t cá n u hàm lư ng
Na2S trong nư c t n 3 : 4 mg/l. M t s loài cá nh y c m có th b ch t khi
hàm lư ng Na2S nh hơn 1 mg/l.
- Ngoài ra, d u trong nư c còn có kh năng chuy n hóa thành các hoá
ch t c lo i khác i v i con ngư i và th y sinh như phenol, các d n xu t clo
c a phenol. Tiêu chu n phenol cho ngu n c p nư c sinh ho t là 0.001 mg/l,
ngư ng ch u ng c a cá là 10 - 4 mg/L.
Kinh nghi m nhi u nư c trên th gi i cho th y ô nhi m ngu n nư c do
d u và các s n ph m phân h y c a d u có th gây t n th t l n cho ngành c p
nư c, th y s n, nông nghi p, du l ch và các ngành kinh t qu c dân khác.
Ngoài các tác ng tiêu c c n môi trư ng nư c m t như ã nêu, d u tràn
ho c d u rơi vãi t khu kho xăng c ng s có kh năng ng m vào t ho c b
cu n theo nư c mưa vào các t ng nư c ng m và t ó kh năng gây nh hư ng
n ch t lư ng nư c ng m có s hi n di n c a d u, nư c s có mùi hôi không
th dùng cho m c ích ăn u ng sinh ho t.
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
3. CÔNG NGH X LÝ NƯ C TH I NHI M D U
3.1. c trưng c a nư c th i nhi m d u:
Nư c th i nhi m d u ch a thành ph n chính là d u khoáng, ngoài ra còn có
rác, c n l ng, t sét…Chúng phát sinh ch y u t các quá trình sau: súc r a,
làm mát b n ch a, v sinh máy móc, thi t b , rơi vãi xăng d u xu ng ngu n
nư c, x y ra s c …N u không có bi n pháp x lý s gây nên tình tr ng ô
nhi m nghiêm tr ng cho môi trư ng như làm h y ho i h sinh thái ng th c
v t, và gây nh hư ng tr c ti p n i s ng c a con ngư i. N ng ô nhi m
c trưng c a nư c th i nhi m d u th hi n c th b ng sau.
B ng ch t lư ng nư c th i nhi m d u
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
3.2. M T S CÔNG NGH X LÝ NƯ C TH I NHI M D U:
3.2.1 QUY TRÌNH PH BI N :
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
*THUY T MINH QUY TRÌNH CÔNG NGH :
Nư c nhi m d u theo h th ng thu gom ch y vào b i u hòa. T i ây,
l p d u thô trên m t nư c ư c thi t b v t tách d u lo i ra kh i nư c và ư c
ư a t i b c h a d u.
Nư c th i sau khi tách d u ư c bơm lên b ph n ng. Hóa ch t keo t
và hóa ch t hi u ch nh môi trư ng ư c châm vào b v i li u lư ng nh t nh
và ư c ki m soát ch t ch b ng máy pH. Dư i tác d ng c a h th ng cánh
khu y v i t c l n ư c l p t trong b , hóa ch t keo t và hóa ch t hi u
ch nh môi trư ng ư c hòa tr n nhanh và u vào trong nư c th i. Trong i u
ki n môi trư ng thu n l i cho quá trình keo t , hóa ch t keo t và các ch t ô
nhi m trong nư c th i ti p xúc, tương tác v i nhau, hình thành các bông c n
nh li ti trên kh p di n tích và th tích b . H n h p nư c th i này t ch y qua
b keo t t o bông.
T i b keo t t o bông, hóa ch t tr keo t ư c châm vào b v i li u
lư ng nh t nh. Dư i tác d ng c a hóa ch t này và h th ng motor cánh
khu y v i t c ch m, các bông c n li ti t b ph n ng s chuy n ng, va
ch m, dính k t và hình thành nên nh ng bông c n t i b keo t t o bông có
kích thư c và kh i lư ng l n g p nhi u l n các bông c n ban u, t o i u ki n
thu n l i cho quá trình l ng b tách d u thô c i ti n. H n h p nư c và bông
c n h u d ng t ch y sang b tách d u thô c i ti n.
B tách d u thô c i ti n ư c thi t k v i nh ng t m vách nghiêng
lo i b nh ng thành ph n c n thô, ng th i t o i u ki n thu n l i các h t
d un i
lên trên m t nư c. D u này ư c lo i kh i nư c th i b ng thi t b tách d u t
ng. Ph n c n d u thô này cũng ư c d n v b ch a d u. Ph n c n l ng
xu ng áy b ư c bơm v b ch a bùn. Nư c sau b tách d u thô c i ti n t
ch y vào b trung gian. ây là nơi trung chuy n nư c gi a b tách d u thô c i
ti n và công trình x lý d u. c n b c 2: b l c áp l c và b nano d ng khô.
Ph n l n d u thô, ch t r n lơ l ng, BOD, COD. …. ư c lo i kh i nư c
th i sau khi qua b i u hòa, b ph n ng, b keo t t o bông, b tách d u thô
c i ti n. Ph n còn l i ư c x lý t i b l c áp l c và b nano d ng khô.
N ư c ư c bơ m t b trung gian qua l p v t li u l c c a b l c áp l c.
C n lơ l n g ư c g i l i trên l p v t li u l c, nư c i ra kh i b l c áp l c i
vào b nano d ng khô tách ph n d u và c n còn sót l i trong nư c th i. Vi
sinh ư c lo i ra kh i nư c t i b này. ây là công ngh kh trùng không dùng
hóa ch t.
Nư c sau khi qua b nano t quy chu n x th i theo quy nh c a pháp
lu t.
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
Bùn c n t b i u hòa và b tách d u thô c i ti n ư c ưa v b ch a
bùn và ư c các cơ quan ch c năng thu gom và x lý nh kỳ.
M t h th ng x lý nư c th i nhi m d u d t tiêu chu n.
3.2.2 GI I PHÁP C A SOS MÔI TRƯ NG
X lý t i ch b ng v i l c d u SOS-1:
V i l c d u SOS-1 ư c s n xu t t 100% soi tái ch c a ngành công nghi p
d t v i c tính c áo: V i có kh năng l c s ch d u k c váng d u r t
m ng l n trong nư c th i b t k nư c ng t hay nư c m n v i lưu t c l n. Kh
năng l c d u không h b nh hư ng ngay khi v i ng p trong nư c, d u b hút
vào s y nư c ra kh i s i v i và chi m ch .
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
SOS-1 có kh năng hút lư ng d u g p 20 l n tr ng lư ng b n thân, cao hơn so
v i v t li u th m d u ph bi n b ng polypropylene và vư t xa lo i v t li u này
c tính có th cho nư cch y qua v i lun t c l n. S n ph m này mang l i
hi u qu kinh t cao do v i s d ng ư c nhi u l n.
V i l c d u SOS-1 s d ng r t ơn gi n: Cho nư c nhi m d u ch y qua v i.
V i l c d u ư c s d ng v i nhi u ki u cách hình d ng khác nhau: D ng túi
l c b t vào u ng ra c a vòi bơm nư c th i; D ng túi l c hình tr ho c l p
phương trùm bên ngoài khung kim lo i v i kích thư c v a l t vào gi a các
vách ngăn áy tàu nơi t bơm hút (Bơm hút t bên trong khung. Khi bơm
ho t ng, nư c nhi m d u ch y qua v i l c, d u b v i gi l i. Nư c bơm ra
ngoài không còn d u). D ng th n i t do trong khoang nư c áy tàu.
Khi v i ng m no d u, tách d u ra b ng phương pháp cơ h c (v t ly tâm, ép...),
làm s ch b ng cách gi t thông thư ng và s d ng l i. V i có kh năng l c s ch
váng d u trong 4 l n u s d ng, sau ó s d ng như v t li u th m d u th n i
trong nư c áy tàu.
Sau th i gian dài s d ng và ch u tác ng b i vi c v t tách gi t giũ, v i tr
nên rách nát có th h y b ng cách t cho nhi t lư ng cao v i lư ng tro dư i
1%. V i không t b h ng m c khi ngâm trong nư c mà ch có th tiêu h y
b ng cách t.
Dư i ây là k t qu phân tích m u nư c th i nhi m d u t i Công ty K thu t
máy bay N i Bài trư c và sau khi l c b i v i l c d u SOS-l.(B ng 1)
Túi l c có th l c s ch váng d u trong 4 l n u. Sau 4 l n l c, v i v n có th
s d ng như ch t th m d u th trong nư c áy tàu giúp làm gi m lư ng d u
trong nư c th i xu ng dư i 0.2kg/ngày. Như v y, chi phí x lý nư c nhi m
d u cho 1 tàu/thuy n lo i v a và nh chưa t i 6.000 ng/ngày, ho c 180.000
ng/tháng.
Vi c t ch c thu gom x lý túi l c d u cho các tàu thuy n nên th c hi n qua
m t ơn v d ch v khi các tàu c p b n. Thay túi l c r t ơn gi n, ch tàu cũng
có th t thay, cho túi ng m no d u vào bao ni lông kín r i giao cho ơn v
d ch v khi tàu v b . M i l n giao nh n làm s ch, túi l c d u ư c
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
b m 1 l . Khi nh n túi có t i 4 l b m thì không ti p t c s d ng l cn a
mà ch th trong khoang nư c th i hút d u.
3.2.3 X LÝ NƯ C TH I CH A D U B NG CÔNG NGH TUY N
N I:
Phương pháp tuy n n i d a trên nguyên t c: các ph n t phân tán trong
nư c có kh năng t l ng kém, nhưng có kh năng k t dính vào các b t khí n i
lên trên b m t nư c. Sau ó ngư i ta tách b t khí cùng các ph n t dính ra kh i
nư c. Th c ch t ây là quá trình tách b t hay làm c b t. Ngoài ra, quá trình này
còn tách các ch t hòa tan như các ho t ng b m t. Trong công nghi p, tuy n
n i ư c á p d ng x lý ch t khoáng, tái sinh nguyên li u t nư c r a, làm
s ch nư c th i, x lý bùn và thu h i khoáng s n quí. Trong x lý nư c c p, quá
trình tuy n n i ư c k t h p v i quá trình keo t t o bông, c bi t là i v i ch t
mùn và t o sau quá trình keo t t o bông ư c tách ra kh i nư c b ng tuy n n i.
Phương pháp này ư c th c hi n nh th i không khí thành b t nh vào trong
nư c th i. Các b t khí dính các h t lơ l ng l ng kém và n i lên trên m t nư c.
Khi n i lên các b t khí t p h p thành bông h t l n, r i t o thành m t l p b t
ch a nhi u h t b n. Tuy n n i b t nh m tách các h t lơ l ng không tan và m t s
ch t keo ho c hòa tan ra kh i pha l ng. Kĩ thu t này có th dùng cho x lý nư c
th i ô th và nhi u lĩnh v c công nghi p như: ch bi n d u béo, d t thu c da, l c
hóa d u, … Ngoài ra, tuy n n i ion và phân t là m t phương pháp m i tách
các ch t tan ra kh i nư c, ư c s d ng trong nh ng năm g n ây . Hi u su t c a
phương pháp tuy n n i ph thu c vào kích thư c và s lư ng bong bóng khí,
kích thư c các t p ch t trong nư c th i.
Do d u t n t i nhi u d ng nhũ, nên n u ch dùng quá trình l ng t , thì
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
ngay c khi quá trình l ng kéo dài, vi c x lý nư c th i ch a d u cũng không
m b o. Vì th , các nhà khoa h c thu c Vi n Hóa h c công nghi p (B Công
nghi p), ng u là ti n sĩ Tr n Quang Chư c ã nghiên c u và tìm ra công
ngh tuy n n i x lý lo i nư c th i này.
ng d ng k t qu nghiên c u vào th c t , x lý nư c th i ch a d u t i Xí
nghi p u máy Hà-Lào, Yên Bái:
Nư c th i ch a d u, ư c th i ra t các quá trình khai thác, ch bi n d u
khí; t các nhà máy hoá d u; nhà máy s a u máy xe l a, ô tô ...vv, ng d ng
k t qu nghiên c u vào th c t , xí nghi p ã xây d ng m t h th ng x lý nư c
th i ch a d u cho ngành ư ng s t, t t i xí nghi p u máy Hà-Lào, Yên Bái.
Trong nư c th i ch a d u, luôn luôn có m t ph n d u áng k ( n 1 -3 g/l), n m
tr ng thái nhũ; ph n còn l i là nh ng h t d u l n, và các c u t n ng (mazút;
nh a ư ng; ..) có th n i lên hay chìm xu ng dư i áy. Các nhũ d u b o toàn
tr ng thái huy n phù c a nó r t v ng b n, c bi t khi n ng d u th p (không
vư t quá 1.000mg/l), ho c khi không có các ch t ho t ng b m t hay b t
khoáng nh , c n tr s h p nh t c a các h t nhũ d u. Vì v y, quá trình tách d u
ra khó nư c th i g p nhi u khó khăn. N u ch dùng quá trình l ng t , ngay c khi
s l ng kéo dài, vi c x lý nư c th i ch a d u cũng không m b o. Vì th , trong
nh ng năm g n ây, nhi u nư c ã s d ng công ngh tuy n n i x lý n ư c
th i c h a d u , x lý nư c th i ch a d u t i xí nghi p u máy Hà-Lào, Yên
Bái, xí nghi p cũng ã theo hư ng này.
Nư c th i t i xí nghi p u máy Hà-Lào, Yên Bái là m t h th ng ph c t p nhi u
thành ph n, g m ba pha: ch t r n lơ l ng (pha r n); nư c ch a d u (pha l ng);
không khí hoà tan (pha khí).
Trên cơ s các nghiên c u và th c nghi m ã th c hi n, xí nghi p ã ch n
"Tuy n n i áp l c" x lý lo i nư c th i này. Trong th c t s lý nư c th i
ho c làm s ch các ch t l ng b ng tuy n n i, ã xu t hi n nhi u phương pháp
khác nhau d u hi u này cũng như d u hi u kia (tuy n n i v i s tách không khí
t dung d ch; tuy n n i v i vi c cho thông khí qua v t li u x p; tuy n n i v i s
phân tán không khí b ng cơ khí; tuy n n i hoá h c; tuy n n i sinh h c;
tuy n n i ion; tuy n n i b ng phương pháp tách phân o n b t; tuy n n i b ng
phương pháp tách phân o n b t r i phân hu b c x ; ... vv), vì v y vi c l a ch n
phương pháp cũng gi a vai trò quan tr ng. Trong m t vài trư ng h p, ch c n
m t quá trình tuy n n i cũng th c hi n ư c vi c s lý nư c; nhưng trong trư ng
h p này, ngoài quá trình tuy n n i ta c n x d ng thêm các quá trình x lý nư c
khác và h th ng x lý nư c th i t i xí nghi p u máy Hà-Lào, Yên Bái bao
g m các giai o n sau:
- T o dung d ch quá bão hoà không khí.
- Gi m áp su t dung d ch quá bão hoà các b t khí tách ra kh i dung d ch và
làm n i ch t b n.
- K t dính b t khí có mang theo ch t b n.
- Làm cho b t b n và thô hơn.
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
- Tách l p b t b n và c n ra kh i nu c trong b tuy n n i.
Sau khi công trình hoàn thành, ã làm gi m hàm lư ng d u, m , khoáng trong
nư c th i t 120-150 mg/lít xu ng còn 0,8 mg/l . T th c t nay, xí nghi p ưa ra
i u ki n b xung thêm và ki m tra l i các gi thi t, k t lu n rút ra t nghiên c u
lý lu n, ó là:
- tuy n n i ph i t o ra m t môi trư ng thích h p c v m t ln pH c a
nư c th i.
- Ph i t o ra trong kh i nư c th i m t pha khác, ó là pha khí (không khí); mu n
th ph i th i không khí vào và làm cho không khí có m c phân tán cao.
- T o ra kh năng ti p xúc và va ch m gi a các h t khoáng v t (d u/ch t r n lơ
l ng) bám ch t lên ranh gi i phân chia pha nư c không khí (khoáng hoá các bóng
khí).
- Trong m t vài lo i nư c th i c n dùng thu c tuy n n i làm cho b m t h t
khoáng v t (d u/ch t r n lơ l ng) c n n i tr thành "s nư c" và c i t o b m t
h t khoáng v t (d u/ch t r n lơ l ng) không c n làm n i tr thành "háo nư c".
*Th i gian tuy n n i.
Ngoài các i u ki n v : kích thư c b t, áp su t không khí, lưu lư ng không khí,
m c nư c trong thi t b tuy n n i, hi u qu tuy n n i còn ph thu c vào th i gian
tuy n n i. Theo s li u th c nghi m, kích thư c b t 4-20 mm, áp su t không khí
2-5 ata; lưu lư ng không khí 40-70 m3/m2h; m c nư c trong bu ng tuy n n i 1
,5-2.0 m, th i gian tuy n n i ph i t 20-30 phút.
Phương pháp tuy n n i ã và ang gi vai trò quan trong trong vi c x lý
nư c th i nh m ch ng ô nhi m môi trư ng và m b o an toàn cho ngu n nư c.
B tuy n n i
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
3.2.4 X LÝ NƯ C NHI M D U B NG CÔNG NGH SINH H C
ng d ng công ngh sinh h c vào k thu t môi trư ng ã và ang là m t hư ng
nghiên c u r t ư c quan tâm phát tri n và ngày càng có nhi u ng d ng thi t
th c v i ưu i m hàng u là thân thi n v i môi trư ng.
Ch ng h n như Kho K99 (C c Xăng d u, T ng c c H u c n) là kho u ngu n
tr lư ng l n, lưu lư ng ti p nh n, c p phát hàng trăm t n xăng, d u, m các lo i
m i năm. Bên c nh ó, kho còn t ch c pha ch xăng A80 c p phát cho các
ơn v toàn quân. S lư ng xăng, d u, m luân chuy n l n nên nư c th i nhi m
d u áng k c n ph i x lý an toàn b o m môi trư ng kho và khu v c xung
quanh.
T năm 2001, cùng v i vi c xây d ng cơ b n, Kho K99 ư c u tư ng b h
th ng công ngh x lý ch t th i nhi m d u t tiêu chu n theo quy nh, bao g m
h th ng b ch a, chuy n t i, b l ng l c và b x lý sinh h c.
Toàn h th ng g m 7 b , thi t b bơm hút, n o vét nhuy n th l ng l i sau l c.
Công ngh x lý nư c nhi m d u và h th ng do Vi n Khoa h c công ngh sinh
h c (B Khoa h c-Công ngh ) thi t k , áp d ng công ngh x lý b ng vi sinh ưa
vào ho t ng t năm 2002.
Quy trình x lý g m: Bơm nư c t b thu váng lên tháp, l ng 24 gi ; sau ó
m van cho nư c xu ng các b t 1 n 4, khi nư c vào y các b , cách m t t
15cm n 20cm óng van x ; cho ch ph m sinh h c d ng viên vào các b ch a,
ngâm x lý t 7 n 10 ngày.
Sau ó chuy n t i nư c x lý l n m t qua các b còn l i v i m c nư c y 0,9m,
ti p t c r c các ch ph m sinh h c x lý. Ti p ó, s d ng các thi t b khu y,
s c khí ti n hành t i các b , th i gian s c liên t c 36 gi , c 6 gi ngh kho ng 30
phút. Sau 24 gi ti p t c b sung vào các b các ch ph m sinh h c. K t thúc quá
trình s c khí, m van x nư c ra b x lý sinh h c l n cu i; nư c sau x lý t
các thông s theo tiêu chu n quy nh c a B Khoa h c-Công ngh , có th ưa ra
môi trư ng xung quanh.
Sau hơn 5 năm v n hành, h th ng x lý nư c th i nhi m d u c a kho ho t ng
n nh. Vi c áp d ng công ngh sinh h c x lý tri t nư c th i nhi m d u
góp ph n giúp Kho K99 gi m m c ô nhi m môi trư ng, b o m an toàn v
sinh lao ng và s c kh e cho b i và nhân dân.
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
B x lý sinh h c trong h th ng công ngh x lý.
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
K T LU N
Trên ây em ã trình bày m t s phương pháp x lý ph bi n và t k t
qu r t kh quan. Tóm l i, nư c th i nhi m d u ngày càng chi m s lư ng l n
trong các ngu n nư c th i và n u th i ra ngoài môi trư ng không qua x lý thì s
gây ra nhi u h u qu nghiêm tr ng i v i thiên nhiên cũng như con ngư i.
Có r t nhi u phương pháp x lý nư c th i nhi m d u như dùng hóa ch t
keo t , tuy n n i, v i l c d u hay ng d ng công ngh sinh h c v.v... Tuy nhiên,
dù x lý b ng phương pháp nào cũng không th x lý tri t ngu n nư c th i
nhi m d u, cũng như không th thu gom h t lư ng nư c th i này và m t lư ng
l n ư c th i ra ã tác ng r t x u n môi trư ng c a chúng ta không nh ng
hi n t i mà s còn nhi u nh hư ng không th lư ng h t trong tương lai.
Do v y, ý th c và trách nhi m c a con ngư i là trên h t, trong các ho t
ng khai thác, s n xu t kinh doanh c n tuân th các quy nh v môi trư ng,
không vì ch y ua theo l i nhu n mà ánh rơi chu n m c o c con ngư i.
Bên c nh ó, chúng ta c n coi tr ng, làm t t công tác qu n lý môi trư ng, h n ch
n m c th p nh t có th ngu n nư c th i nhi m d u b o v môi trư ng s ng
tươi p mà t o hóa ban t ng cho chúng ta, v n ã và ang b e d a nghiêm
tr ng.
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
- X lý nư c th i nhi m d u GVHD: ThS. Trương Thanh Tâm
TƯ LI U THAM KH O
1. http://www.vatgia.com/raovat/8299/3269947/cong-nghe-
xu-ly-nuoc-thai-nhiem-dau.html
2. http://subdomain.vinachem.com.vn/XBP%5CVien_hoa%5
CMT%5Cbai2.htm
3. http://www.qdnd.vn/qdndsite/vi-
vn/61/43/4/39/39/24662/Default.aspx
4. http://vea.gov.vn/vn/truyenthong/tapchimt/gpcnx42009/Pag
es/Gi i-pháp-kh -thi-x -lý-nư c- áy-tàu-thuy n-b -nhi m-
d u.aspx
5. http://www.google.com.vn/imgres?hl=vi&sa=X&biw=102
4&bih=677&tbm=isch&prmd=imvns&tbnid=s7QH7ZP6A
RAnsM:&imgre
6. http://www.khoahoc.com.vn/doisong/moi-truong/thien-
nhien/28799_Vinh-Ha-Long-o-nhiem-dau-nang-nhat-ca-
nuoc.aspx
http://vnexpress.net/gl/phap-luat/2011/11/xa-chat-thai-
7.
nguy-hai-dau-doc-song-bach-dang/
SVTH: Huỳnh c Kỳ - L p Hóa D u K31 – H Quy Nhơn
nguon tai.lieu . vn
