Xem mẫu
- XỬ LÝ HÀNH VI LÀM LÂY LAN DỊCH BỆNH CHO NGƯỜI Trần Thị Thùy Vi, Thái Văn Lập, Nguyễn Thị Tuyết Huê, Từ Thị Ánh Tuyết, Lê Đức Huy* Khoa Luật, Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh GVHD: ThS. Nguyễn Chí Thắng TÓM TẮT Trong những năm gần đây, trên thế giới cũng như ở Việt Nam đã xuất hiện những loại dịch bệnh mới gây nguy hiểm cho người. Các loại dịch bệnh mới này có sự biến đổi nhanh chóng, nguy hiểm, với tỷ lệ tử vong cao mà chưa có thuốc phòng ngừa và điều trị đặc hiệu những biến chứng của bệnh gây ra. Nếu không có các biện pháp chủ động đối phó với dịch bệnh và điều trị kịp thời, các loại dịch bệnh này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng con người mà còn ảnh hưởng đến môi trường sống, làm thiệt hại đến nền kinh tế,… Tuy nhiên, không phải ai cũng có ý thức, trách nhiệm bảo vệ sức khỏe của mình và người khác. Trong xã hội vẫn còn những người chưa có ý thức, lợi dụng dịch bệnh để chuộc lợi, đồng thời làm tình hình dịch bệnh ngày càng nghiêm trọng. Nhận thấy được mức nghiêm trọng của dịch bệnh và những hành vi tiêu cực trong xã hội, pháp luật Việt Nam đã có những quy định về tội làm lây lan dịch bệnh cho người. Bài viết sau đây nghiên cứu về việc ‚xử lý hành vi làm lây lan dịch bệnh cho người‛ trên cơ sở các quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành. Từ khóa: Bệnh truyền nhiễm, dịch bệnh nguy hiểm, hành vi, tội phạm, xử phạt. 1 KHÁI NIỆM VỀ DỊCH BỆNH VÀ HÀNH VI LÀM LÂY LAN DỊCH BỆNH 1.1 Khái niệm về dịch bệnh Căn cứ theo quy định của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007 thì: – Bệnh truyền nhiễm là bệnh lây truyền trực tiếp hoặc gián tiếp từ người hoặc từ động vật sang người do tác nhân gây bệnh truyền nhiễm (Khoản 1 Điều 2). – Dịch là sự xuất hiện bệnh truyền nhiễm với số người mắc bệnh vượt quá số người mắc bệnh dự tính bình thường trong một khoảng thời gian xác định ở một khu vực nhất định (Khoản 13 Điều 2). – Dịch bệnh là sự lây lan nhanh chóng của một bệnh truyền nhiễm với số lượng lớn những người bị nhiễm trong một cồng đồng hoặc một khu vực trong vòng một thời gian ngắn. – Dịch bệnh nguy hiểm là những loại dịch bệnh dễ lây nhiễm, dễ lan rộng nhanh chống từ người này sang người khác tại các cộng đồng dân cư. Sự nguy hiểm được thể hiện qua các triệu chứng như: gây chết người nhanh chóng hoặc chết hàng loạt hoặc những căn bệnh có khả năng gây tổn hại nặng cho sức khỏe của người bị nhiễm hay là những căn bệnh khó chữa trị hoặc chưa có khả năng chữa trị. 1499
- 1.2 Khái niệm về hành vi làm lây lan dịch bệnh Trên cơ sở thực tiễn và nghiên cứu của những người làm chính sách pháp luật thì ‚Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người‛ là: hành vi đưa ra hoặc cho phép đưa ra khỏi vùng có dịch bệnh động vật, thực vật, sản phẩm động vật, thực vật hoặc vật phẩm khác có khả năng truyền dịch bệnh nguy hiểm cho người; đưa vào hoặc cho phép đưa vào Việt Nam động vật, thực vật hoặc sản phẩm động vật, thực vật bị nhiễm bệnh hoặc mang mầm bệnh nguy hiểm có khả năng lây truyền cho người; các hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người. Căn cứ theo quy định Bộ luật Hình sự 2015, người từ đủ 16 tuổi trở lên (Điều 12), không đang trong tình trạng mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhân thức hoặc khả năng làm chủ hành vi (Điều 21), đã thực hiện một trong các hành vi làm lây lan dịch bệnh nêu trên làm lây truyền dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm từ người này sang người khác hoặc từ động vật, thực vật, sản phẩm động vật, sản phẩm thực vật, vật phẩm khác sang người thì người đó phạm tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người (Điều 240). Trừ trường hợp vận chuyển mẫu bệnh phẩm đến cơ sở xét nghiệm. Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người như hành vi không thiêu hủy động vật, thực vật hoặc các vật phẩm khác có nguy cơ làm lây làn dịch bệnh nguy hiểm sang người, không thực hiện việc xử lý y tế đối với phương tiện vận tải trước khi đi ra khỏi vùng có dịch, không tiến hành các biện pháp cách ly y tế, vi phạm quy đinh về quản lý mẫu bệnh phẩm bệnh truyền nhiễm. Những người thực hiện các hành vi làm lây lan dịch bệnh này có đầy đủ yếu tố cấu thành tội phạm nên phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên đối với người chưa đủ 16 tuổi (Điều 12 BLHS 2015) đã thực hiện hành vi làm lây lan dịch bệnh trên thì không phạm tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người. Và người do vô ý thực hiện các hành vi làm lây lan dịch bệnh thì không phạm tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người. Tức là người đó do cẩu thả nên trước hoặc trong khi thực hiện hành vi không nhận thức được hành vi do mình thực hiện có thể làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm truyền nhiễm cho người mặc dù phải thấy trước và có thể thấy trước hậu quả đó, hoặc mặc dù người đó nhận thức được hành vi của mình có thể làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người nhưng đã quá tự tin cho rằng hậu quả sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn ngừa được thì không phạm tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người. Người thực hiện hành vi làm lây lan dịch bệnh nhưng chưa làm lây truyền dịch truyền nhiễm nguy hiểm từ người, động vật, thực vật, sản phẩm động vật, sản phẩm thực vật hoặc vật phẩm sang người khác thì không phạm tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người. Tuy không phải là tội phạm, không phải chịu trách nhiệm hình sự nhưng những người này có thể bị xử lý theo các hình thức khác như bị xử lý vi phạm hành chính,... 2 QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ HÀNH VI LÀM LÂY LAN DỊCH BỆNH Việc quy định của pháp luật về các hành vi làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho con người là thực sự cần thiết. Việt Nam là một quốc gia Đông Nam Á, có diện tích biên giới dài tiếp giáp với Trung Quốc, Lào, Cam-pu-chia. Với nhiều tuyến đường bộ, đường biển, đường hàng không kết nối các khu vực trên thế giới một cách dễ dàng. Tuy nhiên, điều này cũng gây nhiều khó khăn trong việc quản lý, kiểm soát dịch bệnh nguy hiểm có khả năng lây lan cho con người. Cụ thể, dịch MERS-CoV 1500
- năm 2012, và đầu năm 2020 là dịch Covid-19 một dịch bệnh nguy hiểm gây thiệt hại to lớn đến hầu hết các quốc gia trên toàn thế giới. Dịch bệnh này có nguồn gốc từ Vũ Hán Trung Quốc. Một quốc gia có đường biên giới dài với Việt Nam. Chính vì vậy, việc quy định rõ trong pháp luật, các hành vi làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho con người có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với việc quản lý, phòng chống lây lan dịch bệnh và xác định giới hạn hành vi nguy hiểm xâm hại đến sự ổn định của kinh tế - xã hội, tạo cơ sở vững chắc cho đấu tranh chống lại tội phạm một cách hiệu quả nhất. 2.1 Các hành vi vi phạm pháp luật làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người Theo quy định của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007 thì các hành vi bị nghiêm cấm trong phòng, chống bệnh truyền nhiểm bao gồm: ‚các hành vi cố ý làm lây lan tác nhân gây bệnh truyền nhiễm; che giấu, không khai báo hoặc khai báo không kịp thời các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật; cố ý khai báo, thông tin sai sự thật về bệnh truyền nhiễm; người mắc bệnh truyền nhiễm, người bị nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm và người mang mầm bệnh truyền nhiễm làm các công việc dễ lây truyền tác nhân gây bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp luật; phân biệt đối xử và đưa hình ảnh, thông tin tiêu cực về người mắc bệnh truyền nhiễm; không chấp hành các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền; không triển khai hoặc triển khai không kịp thời các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo quy định của pháp Luật.‛ (Điều 8). Cụ thể các hành vi nêu trên nếu có đủ các yếu tố cấu thành tội phạm thì trở thành các tội phạm sau: – Tội làm lây lan dịch bệnh nguy hiển cho người khác. Theo đó những người được thông báo mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch đã được thông báo cách ly mà thực hiện các hành vi bị nghiêm cấm như: Trốn khỏi nơi cách ly, không tuân thủ quy định cách ly, từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly, không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc gian dối. – Tội làm nhục người khác. Người có hành vi đưa trái phép thông tin các nhân, bí mật đời tư xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của nhân viên y tế, người mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh, người tham gia phòng chống. – Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Người có trách nhiệm phòng chống dịch bệnh nhưng không triển khai kịp thời. Không đầy đủ các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo quy định gây hậu quả nghiêm trọng. Ngoài ra Bộ luật Hình sự 2015 (tại Điều 240, 295,...) cũng quy định rất rõ các hành vi, các tội danh vi phạm pháp luật làm lây lan dịch bệnh. Đồng thời đưa ra các xử phạt cụ thể như: Tội vi phạm về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở nơi đông người. Biểu hiện ở người chưa mắc bệnh nhưng sống trong khu vực có quyết định cách ly thực hiện một trong các hành vi đây gây thiệt hại trên 100.000.000 đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng chống dịch bệnh. Đồng thời, chủ cơ sở kinh doanh, chủ cơ sở kinh doanh dịch vụ (như quán bar, vũ trường,…) thực hiện 1501
- hoạt động kinh doanh khi có quyết định tạm đình chỉ để phòng chống bệnh, gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng chống dịch bệnh. Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông. Người có hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông thông tin giả mạo, sai sự thật, xuyên tạc về tình hình dịch bệnh, gây dư luận xấu. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Người có hành vi lợi dụng dịch bệnh đưa ra thông tin không đúng sự thật về công dụng thuốc, vật tư y tế về phòng chống dịch bệnh nhằm chiếm đoạt tài sản người khác. Tội buôn lậu. Người có hành vi đã, đang hoặc nhầm đưa trái phép thuốc, vật tư y tế vào việc phòng chống dịch bệnh ra khỏi biên giới nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhằm thu lợi bất chính. Tội đầu cơ. Người có hành vi lợi dụng sự khan hiếm hoặc tạo sự khan hiếm giả tạo trong tình hình dịch bệnh để mua vét hàng hóa đã được nhà nước công bố là mặt hàng bình ổn giá hoặc nhà nước định giá nhằm thu lợi bất chính. Tội chống người thi hành công vụ. Người có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ trong phòng, chống dịch bệnh. Trong bối cảnh dịch Covid-19 đang bùng phát hiện nay các cơ quan nhà nước đã quy định thêm các quy định mới về các hành vi vi phạm như: không đeo khẩu trang nơi công cộng, vứt khẩu trang đã sử dụng không đúng nơi quy định, không thực hiện biện pháp hạn chế tập trung đông người,... (áp dụng với từng địa phương nhất định cụ thể quy định tại Văn bản số 925/STP-PBGDPL được ban hành bởi sở tư pháp Hà Nội). 2.2 Các biện pháp xử lý hành vi làm lây lan dịch bệnh theo quy định của pháp luật Việc xác định được các hành vi vi phạm, cũng như từng loại tội phạm làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người sẽ là căn cứ quan trọng trong việc xử phạt (xét xử) các hành vi (tội phạm). Thường các hành vi trái pháp luật nhưng chưa đủ căn cứ để cấu thành tội phạm sẽ bị xử lý theo hình thức là xử phạt hành chính (và các hình phạt bổ sung nếu có). Cụ thể theo Nghị định 176/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế thì: các hành vi vi phạm quy định về cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế có thể bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng và buộc khắc phục hậu quả (Điều 10). Các hành vi vi phạm quy định về áp dụng biện pháp chống dịch (Điều 11) như: che dấu tình trạng bệnh, không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp hạn chế tập trung đông người hoặc tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh, dịch vụ tại nơi công cộng,... có thể bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng cho đến 30.000.000 đồng và bắt buộc khắc phục hậu quả. Các hành vi vi phạm quy định về kiểm dịch y tế biên giới (Điều 12) như: không thực hiện khai báo về kiểm dịch y tế biên giới, từ chối kiểm tra y tế, Không thực hiện việc cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế, xử lý y tế đối với người, phương tiện vận tải, hàng hóa mang tác nhân gây bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A,... tất cả sẽ chịu hình phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng và phải khắc phục hậu quả. 1502
- Với diễn biến ngày càng phức tạp của dịch bệnh Covid-19 hiện nay Sở Tư pháp Hà Nội đã ban hành thêm một số mực phạt như: đối với người không đeo khẩu trang nơi công cộng bị phạt tiền 300.000 đồng; Người vứt khẩu trang đã sử dụng không đúng nơi quy định tại nơi công cộng phạt tiền tối đa đến 5 triệu đồng, nếu vứt ra vỉa hè, đường phố bị phạt tối đa đến 7 triệu đồng, không thực hiện quyết định áp dụng biện pháp hạn chế tập trung đông người hoặc tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh, dịch vụ tại nơi công cộng để phòng, chống dịch Covid-19 bị phạt tiền tối đa đến 10.000.000 đồng đối với cá nhân, 20.000.000 đồng đối với tổ chức,... Còn lại những hành vi vi phạm đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì phương thức xử lý có thể bao gồm việc truy cứu trách nhiệm hình sự, xử phạt hành chính,... (và các hình phạt bổ sung nếu có). Được quy định cụ thể trong Bộ luật Hình sự 2015 như sau: Đối với Tội làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người khác bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm (Điều 240). Tội Làm nhục người khác bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 30 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm (Điều 155). Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 12 năm (Điều 360). Tội vi phạm về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở nơi đông người bị phạt từ 20 triều đồng đến 100 triệu đồng, phạt cái tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 12 năm (Điều 295). Tội Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 200 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 07 năm (Điều 288). Tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 20 năm (Điều 174). Tội Buôn lậu bị phạt tiền từ 50 triệu VNĐ đến 5 tỷ VNĐ hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 15 năm (Điều 188). Tội đầu cơ thì với cá nhân thì phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 15 năm, đối với tổ chức thì phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 4 tỷ đồng, cấm kinh doanh hoặc cấm quy động vốn (Điều 196). Tội chống người thi hành công vụ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù 06 tháng đến 07 năm (Điều 330). Để phòng việc bỏ lọt tội phạm thì theo Điểm c Khoản 1 Điều 240 BLHS 2015 quy định ‚Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người‛. Nhà làm Luật quy định bất kỳ hành vi nào làm lây làm dịch bệnh nguy hiểm cho người đểu bị xử lý bằng biện pháp hình sự nếu thỏa mãn các yếu tố. Đây là quy định manh tính chất mở rộng để không bỏ sót tội phạm. Mới đây nhất, để góp phần ngăn chặn sự gia tăng của dịch bệnh Covid-19, Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao đã ban hành Công văn số 45/TANDTC-PC ngày 30/3/2020 hướng dẫn áp dụng pháp luật và tổ chức xét xử đối với một số hành vi vi phạm pháp luật phổ biến có đủ yếu tố cấu thành tội phạm trong phòng, chống dịch bệnh; theo đó, đã liệt kê cụ thể một số hành vi vi phạm có thể bị xử lý hình sự quy định tại Điểm c Khoản 1 Điều 240 BLHS năm 2015, như: Trốn khỏi nơi cách ly; không tuân thủ quy định về cách ly; từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly; không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối… Trên thế giới có rất nhiều nước đưa ra hình phạt nặng, bao gồm cả phạt tiền và bỏ tù hành vi che giấu lịch sử đi lại. Tại Singapore, bất kỳ ai vi phạm đạo luật về bệnh truyền nhiễm của nước này cũng có thể bị phạt lên tới 10.000 đôla Singapore hoặc 6 tháng tù dù là lần đầu vi phạm. Còn tại 1503
- Israel, những người trở về từ Trung Quốc đại lục, Hong kong, Macau, Singapore và Thái Lan,… được yêu cầu tự cách ly trong 14 ngày. Ai cố tình vi phạm lệnh cách ly có thể bị phạt 7 năm tù. Riêng những trường hợp vi phạm vì vô ý có thể bị phạt 3 năm tù. Cộng hòa Czech yêu cầu tất cả công dân đến từ Ý và một số ước khác có vùng dịch Covid-19 về nước phải tự cách ly 14 ngày. Bất kỳ ai vi phạm có thể bị phạt 3 triệu Koruna (hơn 3 tỷ đồng) [1]. 3 THỰC TIỂN VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ HÀNH VI LÀM LÂY LAN DỊCH BỆNH Trên thực tế, trước tình hình dịch bệnh Covid-19 hiện nay. Ngoài các quy định cụ thể về hành vi vi phạm pháp luật làm lây lan dịch bệnh cho người ra thì để phòng việc bỏ lọt tội phạm Bộ luật Hình sự 2015 cũng quy định về các ‚hành vi khác làm lây lan dịch bệnh cho người‛ cụ thể các hành vi đó được quy định tại Điểm c Khoản 1 Điều 240 luật này. Việc hiểu như thế nào là ‚hành vi khác‛ chưa được cơ quan có thẩm quyền hướng dẫn áp dụng bằng văn bản quy phạm pháp luật. Cho đến khi dịch bệnh Covid-19 sảy ra và để góp phần ngăn chặn sự gia tăng của dịch bệnh. Thì Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao đã ban hành Công văn số 45/TANDTC-PC ngày 30/3/2020 hướng dẫn áp dụng pháp luật và tổ chức xét xử đối với một số hành vi vi phạm pháp luật phổ biến có đủ yếu tố cấu thành tội phạm trong phòng, chống dịch bệnh. Theo đó, đã liệt kê cụ thể một số hành vi vi phạm có thể bị xử lý hình sự quy định tại Điểm c Khoản 1 Điều 240 BLHS năm 2015. Tuy nhiên, Bộ luật Hình sự 2015 và Công văn số 45/TANDTC-PC chưa quy định đầy đủ về phạm vi đối tượng cần xử lý. Bởi lẽ các quy định này chỉ hướng đến các đối tượng bao gồm: ‚Người đã được thông báo mắc bệnh‛ và ‚người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch bệnh Covid-19 đã được thông báo cách ly‛. Còn các đối tượng là người nghi ngờ mắc bệnh nhưng chưa được thông báo cách ly (ví dụ, trường hợp bệnh nhân số 17, bệnh nhân số 34,...) vô tình lại không thể xử lý hình sự mặc dù họ có hành vi làm lây lan dịch bệnh ra cộng đồng. Đây chính là điểm mà pháp luật đã bỏ ngỏ cần phải được khắc phục nhanh chóng. Từ thực tiễn quá trình áp dụng pháp luật gặp một số vấn đề như trên, chúng ta cần có các biện pháp khắc phục hiệu quả và nhanh chóng. Cụ thể cần quy định cả đối tượng là ‚người thuộc diện phải cách ly theo thông báo chung của cơ quan y tế có thẩm quyền‛ mà chưa cần phải chỉ rõ danh tính cụ thể; đồng thời, Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao cũng cần tiếp tục gấp rút xây dựng, ban hành Nghị quyết hướng dẫn áp dụng Điều 240 Bộ luật Hình sự năm 2015 đối với từng hành vi phạm tội cụ thể liên quan đến việc làm lây lan các bệnh truyền nhiễm trên cơ sở tham khảo quy phạm pháp luật trong Bộ luật Hình sự hoặc Luật chuyên ngành của một số quốc gia khác, bởi Công văn số 45/TANDTC-PC không phải là văn bản quy phạm pháp luật và không có giá trị pháp lý để hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử. Hoàn thiện pháp luật là một bước đi quan trọng và hết sức cần thiết để tạo sự công bằng, nghiêm minh và chặt chẻ trong hệ thống pháp luật nói chung. Đồng thời cũng trong đại dịch Covid-19 này trong xã hội cũng đã xuất hiện các đối tượng có hành vi vô trách nhiệm, cố tình làm trái hoặc chống đối với các biện pháp y tế mà các cơ quan nhà nước ban hành để phòng chống dịch bệnh ngày một gia tăng. Ví dụ vụ việc sảy ra tại Quảng Ninh vừa qua, một nam thanh niên đã có hành vi chống đối, lăng mạ và hành hung tổ công tác 1504
- phòng, chống dịch Covid-19. Chỉ vì bị nhắc đeo khẩu trang, đo thân nhiệt và khai báo y tế. Từ ví dụ này chúng ta cần dóng lên một hồi chuông về sự thiếu ý thưc, thiếu trách nhiệm của một bộ phận người dân. Chúng ta cần phải thực hiện các biện pháp nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân hơn nữa. Đồng thời tăng cường sự vào cuộc của các cơ quan chức năng để nhắc nhở, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật nhằm tạo tính răn đe chung cho toàn xã hội. 4 KẾT LUẬN Như vậy bài viết trên đã phần nào khái quát một cách chung nhất ‚pháp luật về hành vi làm lây lan dịch bệnh cho người‛ tại Việt Nam. Đồng thời từ thực tiễn quá trình áp dụng pháp luật để đưa ra các ý kiến nhằm bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật, ngày một chặt chẽ hơn./. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Bảo Anh, 08/03/2020, Pháp luật nếu làm lây lan dịch bệnh sẽ bị xử lý hình sự, xem tại (https://tuoitre.vn/neu-lam-lay-lan-dich-benh-se-bi-xu-ly-hinh-su-20200308094359999.htm) 1505
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học