Xem mẫu

  1. TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 5(30) - Thaùng 7/2015 Xây dựng Chương trình Phát triển Giáo dục ở Trường Đại học Sài Gòn Programme for education development in Sai Gon University TS. Nguyễn Thị Kim Ngân Trường Đại học Sài Gòn Ph.D. Nguyen Thi Kim Ngan Sai Gon University Tóm tắt Để góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ và giảng viên Trường Đại học Sài Gòn, từ đó nâng cao hiệu quả giáo dục đào tạo của nhà trường, đã đến lúc cần bổ sung và đẩy mạnh một số mặt hoạt động còn thiếu và còn yếu của Trường hiện nay như: Thông tin giáo dục, nghiên cứu giáo dục, giao lưu giáo dục quốc tế và đa dạng hóa các hình thức học tập của sinh viên. Đó chính là nội dung của kế hoạch hoạt động được phác thảo với tên gọi “Xây dựng Chương trình Phát triển Giáo dục ở Trường Đại học Sài Gòn”. Từ khóa: Chương trình Phát triển Giáo dục, thông tin giáo dục, nghiên cứu giáo dục, giao lưu giáo dục quốc tế… Abstract The quality of staff and tutors of SGU functioning as a springboard should be enhanced to improve the effectiveness of education. Now it is right time to make admendments and push ahead some aspects of SGU activities that seem insufficcient and weak: education information, education study, international exchanges for education and diversification of the ways of students learning. That is the content of draft plan with the name: “Building up programme for education development in SGU”. Keywords: Programme for education development, education information, education study, international exchange for education… Giáo dục là một trong những vấn đề trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại cấp bách của phát triển đất nước hiện nay. hóa, lĩnh vực giáo dục và đào tạo nước ta Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 Khóa đã đạt được những thành tựu quan trọng, XI về Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục góp phần to lớn vào sự nghiệp xây dựng và và đào tạo đã nêu rõ: “Thực hiện Nghị bảo vệ Tổ quốc”. quyết Trung ương 2 Khóa VIII và các chủ Bên cạnh đó, Nghị quyết cũng nhấn trương của Đảng, Nhà nước về định hướng mạnh: “Tuy nhiên, chất lượng, hiệu quả chiến lược phát triển giáo dục – đào tạo của giáo dục và đào tạo còn thấp so với yêu 37
  2. cầu, nhất là giáo dục đại học, giáo dục tâm Phát triển Giáo dục đã giải thể năm nghề nghiệp... Quản lí giáo dục và đào tạo 2014), Trường cần xây dựng một chương còn nhiều yếu kém. Đội ngũ nhà giáo và trình hoạt động riêng, tạm gọi là “Chương cán bộ quản lí giáo dục bất cập về chất trình Phát triển Giáo dục”(1) nhằm triển lượng, số lượng và cơ cấu; một bộ phận khai thực hiện nhiệm vụ này. chưa theo kịp yêu cầu đổi mới và phát triển Đây không phải chiến lược phát triển giáo dục... Việc xây dựng, tổ chức thực giáo dục (giáo dục ở đây được hiểu là giáo hiện chiến lược, kế hoạch và chương trình dục – đào tạo) của Trường Đại học Sài Gòn phát triển giáo dục – đào tạo chưa đáp ứng nói chung, mà chỉ là một Chương trình yêu cầu của xã hội”. nhỏ, bao gồm một số mặt hoạt động cần Để thực hiện mục tiêu đổi mới căn được triển khai trong Trường để góp phần bản, toàn diện giáo dục, Nghị quyết đề ra đẩy mạnh (phát triển) công tác giáo dục – nhiều nhiệm vụ và giải pháp, trong đó có đào tạo của nhà trường. việc “Quan tâm nghiên cứu khoa học giáo Chương trình Phát triển Giáo dục (2) dục và khoa học quản lí” và “Nâng cao nhằm những mục tiêu sau đây: chất lượng đội ngũ cán bộ nghiên cứu và - Nâng cao nhận thức của đội ngũ cán chuyên gia giáo dục”. bộ quản lý và giảng viên về những vấn đề Trường Đại học Sài Gòn là một trung giáo dục chung, từ những vấn đề cốt lõi tâm giáo dục và đào tạo lớn ở phía Nam. như triết lý giáo dục đến các vấn đề về Đại học Sài Gòn cũng là trường đại học đa phương pháp giáo dục, phương pháp giảng ngành, đa lĩnh vực, trong đó các khoa sư dạy, chương trình học, đánh giá… trên cơ phạm có vị trí đặc biệt. Để góp phần vào sở đó ý thức cho được giáo dục là một việc phát triển giáo dục của đất nước, khoa học không nghiên cứu không thể làm Trường Đại học Sài Gòn cần không ngừng tốt và thầy cô giáo không phải chỉ là những nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, người “thợ dạy” mà còn là nhà giáo dục, là nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ người thầy đúng như nghĩa của nó. quản lý, giảng viên và cán bộ nghiên cứu - Nâng cao hiểu biết của cán bộ, giảng thông qua nhiều hoạt động khác nhau. Một viên về tình hình giáo dục trong nước và trong những mảng hoạt động đó là thông đặc biệt là tình hình và những thành công tin và nghiên cứu giáo dục, giao lưu quốc hay thất bại trong chính sách giáo dục của tế và đa dạng hóa hoạt động học tập. các nước tiên tiến, các nước gần gũi trong Nhiều năm qua, do tập trung vào công khu vực, tăng cường giao lưu quốc tế, góp tác đào tạo, các mảng hoạt động này không phần đưa Đại học Sài Gòn hòa nhập vào được quan tâm đầy đủ. Ngay các khoa sư cộng đồng đại học khu vực và quốc tế. phạm có thực hiện một số đề tài nghiên Nước ta đang bước vào thời kỳ hội nhập cứu khoa học thì chủ yếu cũng là về sâu rộng, trong đó giáo dục là một mũi phương pháp giảng dạy bộ môn. Trường nhọn. Những thông tin giáo dục quốc tế Đại học Sài Gòn cũng đã thành lập Trung được chọn lọc, theo các chủ đề, những hoạt tâm Phát triển Giáo dục, nhưng Trung tâm động giao lưu quốc tế sẽ giúp cán bộ quản cũng chưa làm được gì nhiều. lý và giảng viên nhà trường có cái nhìn Trong tình hình ở Trường Đại học Sài rộng hơn, bao quát hơn về toàn cảnh bức Gòn hiện nay chưa có đơn vị nào được tranh giáo dục, từ đó vượt lên khỏi tầm giao đảm trách nhiệm vụ nói trên (Trung nhìn hạn hẹp bị giới hạn trong khuôn khổ 38
  3. một trường, một vùng hay một quốc gia. vực giáo dục, thông tin chủ yếu vẫn là về Thời đại ngày nay không nắm được thông các sự kiện, mang tính thời sự. Những tin kịp thời, không có quan hệ giao lưu thông tin theo chủ đề, được lựa chọn vẫn rộng rãi sẽ bị bỏ lại phía sau, trở thành lạc còn khó tiếp cận. Nhiệm vụ của chương hậu, không chỉ trong giáo dục mà trong tất trình là cung cấp cho cán bộ và giảng viên cả các lĩnh vực của đời sống. nhà trường những thông tin bổ ích về các - Thông qua các lớp huấn luyện hay vấn đề giáo dục chung, kết quả nghiên cứu đào tạo ngắn hạn, Chương trình Phát triển giáo dục, tình hình và kinh nghiệm phát Giáo dục nhằm đáp ứng nhu cầu học tập đa triển giáo dục của các nước trên thế giới. dạng của cán bộ và sinh viên trong và Những thông tin này thực hiện hai chức ngoài trường. Phát triển đúng và đầy đủ năng: vừa cung cấp thông tin, vừa định năng lực của từng cá nhân là một yêu cầu hướng, lôi kéo sự chú ý của thầy cô vào của nền giáo dục hiện đại. Mỗi cá nhân có những vấn đề mới, cấp bách đang đặt ra. nhu cầu phát triển khả năng, thế mạnh, Nhiệm vụ này được triển khai bằng năng khiếu của mình, muốn được học cái hai hoạt động. phù hợp với sở thích, năng lực của mình. Thứ nhất, ấn hành Bản tin “Thông tin Bởi vậy đa dạng hóa các hình thức đào tạo tham khảo giáo dục”. là một nhiệm vụ của nhà trường. Nếu các Bản tin bao gồm những bài viết hoặc chương trình đào tạo chính qui không đáp bài dịch tập trung giới thiệu tình hình giáo ứng được thì cần có thêm những chương dục các nước, kinh nghiệm phát triển và trình đào tạo khác để đáp ứng nhu cầu này. những kết quả nghiên cứu trong giáo dục - Những hoạt động của Chương trình phổ thông, giáo dục đại học ở các quốc gia Phát triển Giáo dục không chỉ bó hẹp trong phát triển. Bản tin không mang tính chất phạm vi Trường Đại học Sài Gòn, bởi vậy kết quả của việc thực hiện chương trình thời sự, cũng không có tính chất nghiên không chỉ nhằm nâng cao chất lượng của cứu hàn lâm. đội ngũ cán bộ giảng viên nhà trường, nâng Bản tin được phát hành theo cấp phép cao chất lượng giáo dục – đào tạo của nhà của Sở Văn hóa – Thông tin Thành phố Hồ trường mà còn tạo điều kiện để Đại học Sài Chí Minh. Bản tin ra 1 – 2 số/tháng. Gòn phát huy uy tín và ảnh hưởng của Khi điều kiện cho phép, sẽ thực hiện mình đối với xã hội, góp phần vào sự bản tin online. nghiệp phát triển giáo dục đất nước. Thứ hai, phát hành các Chuyên san Để đạt được những mục tiêu trên đây giáo dục. Chương trình đề ra một số phương hướng, Ngoài việc phổ biến những thông tin nhiệm vụ trọng tâm và kèm theo đó là giới thiệu tình hình và kinh nghiệm phát những hoạt động cụ thể nhằm triển khai triển giáo dục của các nước, việc đăng tải nhiệm vụ đặt ra. Đây chính là nội dung cơ những bài nghiên cứu của các học giả trong bản của “Chương trình Phát triển Giáo dục”. và ngoài nước cũng rất cần thiết. Đây là 1. Tăng cường phổ biến thông tin dịp để các giảng viên trong Trường có điều giáo dục kiện công bố những kết quả nghiên cứu của Hiện nay nhờ Internet và các trang mình, đồng thời cũng là cơ hội để các thầy mạng, thông tin được phổ biến nhanh cô giáo được tiếp xúc với những công trình chóng và tràn ngập. Tuy nhiên trong lĩnh nghiên cứu giáo dục nước ngoài thông qua 39
  4. các bản dịch, giúp họ mở rộng tầm nhìn cấp Thành phố, cấp Bộ. cũng như học hỏi về phương pháp, thao tác - Tổ chức các Hội thảo khoa học về nghiên cứu. giáo dục với sự tham gia của các nhà giáo Hiện tại, Trường Đại học Sài Gòn dục trong và ngoài Trường, trong và ngoài đang có Tạp chí Khoa học được lưu hành nước. Hội thảo khoa học nếu được chuẩn rộng rãi. Nếu tái cấu trúc lại Tạp chí theo bị và tổ chức tốt, sẽ mang lại nhiều bổ ích. hình thức chủ đề (Toán – Lý, Khoa học tự Nó tạo cơ hội cho những người nghiên cứu nhiên, Khoa học xã hội và Nhân văn, Kinh có điều kiện gặp gỡ, tiếp xúc, trao đổi với tế – Tài chính…), mỗi năm chúng ta có thể nhau, đồng thời có tác dụng động viên có 1 – 2 số chuyên về Giáo dục. khuyến khích, khơi dậy không khí nghiên Ngoài ra, Tạp chí Khoa học Đại học cứu khoa học trong nhà trường cũng như Sài Gòn có thể ấn hành các chuyên san trong giới. Kết quả của Hội thảo được in riêng về giáo dục dựa trên kết quả nghiên lại trong Kỷ yếu là những tài liệu tham cứu được tập hợp và tuyển chọn từ các Hội khảo bổ ích, đánh dấu từng bước trong việc thảo về giáo dục do các đơn vị trong nghiên cứu một vấn đề giáo dục cụ thể. Trường tổ chức. - Tọa đàm khoa học cũng là một hình 2. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu thức có tác dụng thúc đẩy công tác nghiên giáo dục cứu giáo dục. Tọa đàm là hình thức gọn Như Nghị quyết Trung ương đã chỉ ra, nhẹ hơn Hội thảo nhưng nhiều khi hiệu quả nghiên cứu giáo dục là một khâu yếu trong lại rất cao, bởi vì ở đây quá trình trao đổi, giáo dục nước ta hiện nay. Trường Đại học thảo luận thuận tiện hơn, bớt hình thức Sài Gòn có truyền thống lâu năm về sư hơn, người tham dự có điều kiện thảo luận, phạm, do đó có điều kiện phát triển hoạt trao đổi kỹ hơn về các vấn đề đặt ra. động nghiên cứu giáo dục để góp phần - Báo cáo chuyên đề cũng là một sinh nâng cao chất lượng giáo dục – đào tạo của hoạt khoa học mang lại hiệu quả lớn, vừa Trường, đồng thời đóng góp vào việc thúc có tác dụng phổ biến những thành quả đẩy công tác nghiên cứu giáo dục của cả trong nghiên cứu giáo dục, vừa góp phần nước. nâng cao nhận thức của cán bộ, giảng viên Bên cạch các vấn đề lý thuyết giáo nhà trường về các vấn đề đặt ra trong lý dục, Chương trình tập trung vào hai định luận hay thực tiễn giáo dục của nước ta. hướng chính: a/ Nghiên cứu những vấn đề Để hoạt động này đạt được kết quả đặt ra trong thực tiễn giáo dục – đào tạo ở mong muốn, khách mời báo cáo phải là Trường Đại học Sài Gòn và b/ Nghiên cứu những người thực sự có nghiên cứu và có những vấn đề cấp bách của giáo dục nước đóng góp về mặt khoa học. Nếu diễn giả là ta hiện nay như: dạy thêm học thêm, thi cử, nhà nghiên cứu giáo dục đến từ nước ngoài tuyển sinh, cải cách giáo dục… thì càng tốt. Nhiệm vụ nghiên cứu giáo dục được 3. Thúc đẩy giao lưu giáo dục quốc tế triển khai qua nhiều hoạt động khác nhau: Cùng với thông tin giáo dục quốc tế, - Phối hợp với các Khoa và các đơn vị, giao lưu quốc tế có ý nghĩa quan trọng. trước hết là Khoa Sư phạm, khuyến khích Trên phương diện vĩ mô, nó thúc đẩy quá giảng viên đăng ký và thực hiện các đề tài trình hội nhập, đưa giáo dục Việt Nam vào về giáo dục, từ đề tài cấp Trường đến đề tài quỹ đạo chung của giáo dục toàn cầu, hoà 40
  5. vào những chuẩn mực chung, nhận ra vị trí luyện ngoài chương trình đạo tạo chính qui và chỗ đứng của mình trong bảng xếp hạng dành cho sinh viên trong Trường và những chung của các quốc gia trên thế giới. Về người ngoài Trường là hoạt động rất cần phương diện cá nhân, giao lưu quốc tế giúp thiết. Nó đáp ứng nhu cầu phát triển năng mở rộng tầm nhìn của cán bộ, giảng viên lực của sinh viên, đáp ứng sự phát triển trong nhà trường, cởi bỏ tâm lý tự ti hoặc những kỹ năng mềm do đòi hỏi của thị tự tôn, tạo điều kiện cho việc giao tiếp giữa trường tuyển dụng, đồng thời tạo điều kiện các nhà khoa học, trao đổi thông tin và kết để Trường Đại học Sài Gòn mở rộng các quả nghiên cứu cũng như hỗ trợ nhau về tài chương trình đào tạo, góp phần vào việc chính hay phương tiện nghiên cứu. nâng cao dân trí xã hội. Đặc biệt các khóa Hoạt động giao lưu giáo dục quốc tế học ngắn hạn, nhất là các khóa học về văn có thể được thực hiện với nhiều hình thức hóa – nghệ thuật có tác dụng lớn trong việc khác nhau: giúp sinh viên phát triển toàn diện phát - Mời chuyên gia nước ngoài đến triển nhân cách – một trong những vấn đề Trường giảng dạy, báo cáo chuyên đề hay cấp bách đang đặt ra trong đời sống xã hội tham dự Hội thảo, nói chuyện. Kinh nước ta hiện nay. nghiệm cho thấy, các Giáo sư hay chuyên - Đặc biệt cần phải mở sớm các khóa gia giáo dục nước ngoài thường là những học phát triển kỹ năng như: Kỹ năng học cầu nối quan trọng giữa nhà trường với các tập (kỹ năng đọc nhanh, kỹ năng viết tự tổ chức giáo dục quốc tế. Những quan hệ luận, kỹ năng học ngoại ngữ…), kỹ năng cá nhân ban đầu có thể phát triển thành nghiên cứu, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm những quan hệ giao lưu quốc tế mang lại việc (Kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng lập lợi ích lớn cho nhà trường. kế hoạch, kỹ năng giải quyết xung đột…), - Tổ chức tham quan nghiên cứu giáo dục ở nước ngoài. Hoạt động này có thể do kỹ năng sống (kỹ năng giao tiếp, kỹ năng trường cấp kinh phí, có thể cùng phối hợp quản lý bản thân…), kỹ năng xin việc… với đối tác nước ngoài hoặc do công đoàn - Tổ chức các hoạt động tư vấn dưới và nhà trường cùng đứng ra lo. hình thức các buổi gặp gỡ, thuyết trình, giải - Liên kết với đối tác quốc tế đồng tổ đáp thắc mắc, khuyến nghị. Chủ đề tư vấn chức Hội thảo. Đây là hình thức giao lưu thường xuyên thay đổi để cập nhật với thực có ý nghĩa khoa học nhất. Ở đây không chỉ tế và đáp ứng nhu cầu tâm lý của giới trẻ. có sự giao tiếp về mặt con người, thể chế Các lớp bồi dưỡng kiến thức và các mà còn là giao lưu học thuật, trực tiếp trao khoá huấn luyện về kỹ năng mềm có thể đổi thành tựu và kinh nghiệm trong nghiên thu phí, còn hoạt động tư vấn sẽ được tổ cứu và thực hành giáo dục. chức miễn phí. - Trao đổi sách báo, tài liệu là công Chương trình phát triển giáo dục việc cần thiết, giúp Thư viện nhà trường mở không phải là chiến lược phát triển hay kế rộng kho tài liệu, tạo điều kiện cho các nhà hoạch tổng thể để phát triển Đại học Sài khoa học trong trường có thể tham khảo, tra Gòn mà chỉ là một chương trình nhỏ, cứu khi thực hiện các đề tài khoa học. hướng vào một số mảng hoạt động cụ thể 4. Đa dạng hóa hoạt động học tập và (thông tin, nghiên cứu giáo dục, giao lưu tư vấn quốc tế, đa dạng hóa hình thức học tập) Việc tổ chức các lớp học, khóa huấn nhằm góp phần đẩy mạnh công tác giáo 41
  6. dục – đào tạo của nhà trường. Chương trình Phát triển Giáo dục. Đây là tổ chức hỗ trợ sinh viên khó khăn về tài chính và thiếu kỹ năng Tuy nhiên, muốn thực hiện được học đại học. chương trình phải có những điều kiện nhất - International Educational Development định. Trước hết là về nhận thức. Lãnh đạo Program – IEDP (University of Pennsylvania, USA): nhà trường, đứng đầu là Hiệu trưởng phải Chương trình phát triển giáo dục quốc tế. Đây là đơn vị đào tạo Cao học về giáo dục. thấy rõ tính cấp thiết và lợi ích của việc Tên gọi “Chương trình Phát triển Giáo dục” xây dựng và thực hiện Chương trình, từ đó được sử dụng trong bài này cũng có nội hàm riêng, có chủ trương và quyết định về tổ chức, gắn với nội dung cụ thể của chương trình, thể hiện nhân sự, tài chính để đảm bảo triển khai trong mục tiêu và những hoạt động của chương trình. (2) Chữ “Chương trình” có nhiều nghĩa (chương các hoạt động của Chương trình. trình học, chiến lược, kế hoạch làm việc, kế hoạch Phát triển giáo dục (tức giáo dục – đào hoạt động...). Ở đây, “Chương trình” được sử dụng để tạo) là nhiệm vụ chung của toàn Trường, chỉ một kế hoạch hoạt động. liên quan đến tất cả các đơn vị trong Trường. Vì vậy, thực hiện Chương trình TÀI LIỆU THAM KHẢO không phải chỉ là trách nhiệm của một đơn Tài liệu: vị nào đó mà là trách nhiệm chung của toàn 1. “Chiến lược phát triển giáo dục 2011 – Trường. Không có sự tham gia và phối hợp 2020” (Quyết định số 711/QĐ-TTg của Thủ của các Khoa, các Phòng, Ban và các tổ tướng Chính phủ) (13/06/2012). chức, đoàn thể trong Trường, Chương trình 2. “Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II” của Bộ Giáo dục – Đào tạo (2009). Phát triển Giáo dục khó đạt được kết quả 3. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 về “Đổi mong muốn. mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào Phát triển giáo dục là nhiệm vụ của tạo” (04/11/2013). toàn xã hội. Mỗi cơ sở giáo dục, mỗi 4. Bản tin “Thông tin Tham khảo Giáo dục” số trường đại học đều có trách nhiệm góp 1, 2, 3, Trung tâm TTTT&PTGD, Trường Đại học Sài Gòn. phần vào sự nghiệp phát triển giáo dục 5. The Education Digest Magazine. nước nhà thông qua việc làm tốt công tác 6. Education Next. giáo dục và đào tạo của nhà trường. Thực 7. Draft Education Development Plan 2012 – hiện Chương trình Phát triển Giáo dục 2020 (Montserrat Ministry of Education). với những mục tiêu, nhiệm vụ và hoạt 8. Educational Development Plans – EDPs động nêu trên sẽ là một nỗ lực mới của (Michigan Department of Education). Trường Đại học Sài Gòn trong việc không 9. Educational Development Plan (Henry Ford Academy). ngừng nâng cao trình độ cán bộ, giảng viên 10. Educational Development Program – EDP và chất lượng đào tạo của nhà trường, từ đó (State University of New York at Fredonia, tăng thêm uy tín của Trường trong xã hội. USA). 11. International Educational Development Chú thích: (1) Program – IEDP (University of Thuật ngữ “Chương trình Phát triển Giáo dục” Pennsylvania, USA). có thể được hiểu nhiều nghĩa khác nhau, không nhất thiết chỉ gắn với chiến lược phát triển giáo dục quốc gia. 12. Educational Development Program. Nhiều tổ chức giáo dục nước ngoài sử dụng cụm 13. The EDP Connection (Educational từ khác “Chương trình phát triển giáo dục” với những Development Plan). nội dung khác nhau, ví dụ: 14. Draft Education Development Plan - Educational Development Program – EDP 2012 – 2020. (State University of New York at Fredonia, USA): 42
  7. Website: 8. http://www.who.int/violence_injury_pre 1. http://www.cpv.org.vn/ vention/violence/global_campaign/en/ 2. iedv.edu.vn education.cua.edu/ 3. ired.edu.vn 9. www.jobwebkenya.com 4. educationnext.org 10. www.dlsu.edu.ph 5. scs.hfli.org 11. www.centreforglobaleducation.com 6. uq.edu.au/tedi 12. www.edc.org 7. iprcua.com 13. http://iedv.edu.vn/ Ngày nhận bài: 31/5/2015 Biên tập xong: 15/7/2015 Duyệt đăng: 20/7/2015 43
nguon tai.lieu . vn