Xem mẫu
- PHÁT TRIỂN KINH TẾ TƯ NHÅN Ở HÂI PHÒNG - VÇN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 431
VINGROUP - DÇU ÇN CỦA DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN LỚN NHÇT
VIỆT NAM TÄI HÂI PHÒNG
ThS. Trương Thị Nga
Trường Đại học Y Dược Hải Phòng
Tóm tắt: Hải Phòng từ lâu đã được biết đến là một thành phố lớn của Việt Nam bởi vị trí
địa lý thuận lợi giao thương, dân trí cao và đặc biệt là khả năng phát triển kinh tế vượt
bậc. Hải Phòng đã thu hút được rất nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước. Trong đó,
Vingroup đã chứng tỏ được tầm nhìn đỉnh cao khi liên tục đầu tư vào thành phố Cảng
những dự án lớn mang tầm vóc quốc gia, quốc tế như Vinhomes, Vincom, Vinmec,
Vinschool, Vineco và đặc biệt là Vinfast…và điều này đã ít nhiều làm thay đổi bộ mặt
thành phố trong những năm gần đây.
Từ khóa: Vingroup, Kinh tế tư nhân Hải Phòng, Doanh nghiệp tư nhân.
VINGROUP - THE MARK OF THE LARGEST VIETNAMESE PRIVATE
ENTERPRISE IN HAI PHONG
Abstract: Hai Phong has long been known as a big city of Vietnam because of its
favorable geographical location for trade, high intellectual, and especially the potential
economic development. Hai Phong has attracted many domestic and foreign investors.
Vingroup has proved its top vision when continuously investing in Port City with big and
national, international projects such as Vinhomes, Vincom, Vinmec, Vinshcool, Vineco
and especially Vinfast... and this has more changed the face of the City for recent years.
Keywords: Vingroup, Hai Phong private economy, Private enterprise
1. ĐẶT VÇN ĐỀ
KTTN được dự báo là một trong bốn trụ cột thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của nền
kinh tế Việt Nam trong năm 2019. Vai trò của KTTN đang ngày một quan trọng, từ chỗ
chỉ là “một trong những động lực”, nay KTTN đã được nâng lên là “một động lực quan
trọng của nền kinh tế”. Đây được coi là đòn bẩy rất quan trọng để củng cố, phát triển
KTTN Việt Nam nói chung và Hải Phòng nói riêng. Hải Phòng với những lợi thế về vị trí
địa lý và điều kiện tự nhiên lại hội tụ đủ cả đường bộ, đường thủy nội địa, đường biển,
đường sắt, đường hàng không, tất cả những điều này đã tạo ra cho thành phố ưu thế để
phát triển đa dạng các ngành, nghề, lĩnh vực như công nghiệp, nông nghiệp, kinh tế biển,
khoa học-công nghệ, du lịch-dịch vụ…Sẵn có những lợi thế đó, thành phố đã tích cực trải
thảm đỏ để thu hút đầu tư, tích cực chủ động tháo gỡ khó khăn, đồng hành cùng doanh
nghiệp, tập trung cao độ trong giải quyết các thủ tục kinh doanh, đầu tư, xây dựng, giải
phóng mặt bằng kịp thời cho các doanh nghiệp lớn đang đầu tư. Đây chính là những sức
- 432 KINH TẾ TƯ NHÅN Ở HÂI PHÒNG - THỰC TRÄNG VÀ GIÂI PHÁP
hút chủ yếu để các doanh nghiệp, các tập đoàn KTTN trong nước và nước ngoài tiếp tục
chọn Hải Phòng là điểm đến để đầu tư các dự án lớn và nổi bật nhất là các dự án nghìn tỷ
của tập đoàn Vingroup, góp phần không nhỏ vào việc thay đổi diện mạo của thành phố
trong những năm gần đây, đồng thời góp phần thực hiện mục tiêu “Đến năm 2030, Hải
Phòng trở thành thành phố công nghiệp phát triển hiện đại, thông minh, bền vững tầm cỡ
khu vực Đông Nam Á” [2, tr4].
2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
2.1. Sự phát triển khu vực kinh tế tư nhân ở Hải Phòng
Người Pháp thành lập thành phố Hải Phòng ngày 19-7-1888, chỉ trong một thời gian
ngắn sau đó, Hải Phòng đã có hệ thống cảng biển lớn nhất miền Bắc, là trung tâm tài
chính, công nghiệp của cả Đông Dương. Ngoài sự phát triển mạnh mẽ loại hình tư bản tư
nhân của người Pháp, phải kể đến thành quả kinh tế của những người Việt tại Hải Phòng
thời kỳ Pháp thuộc, có thể kể một số doanh nhân điển hình như doanh nhân Bạch Thái
Bưởi gắn với Công ty Giang Hải Luân, nổi tiếng cả nước về công nghiệp đóng tàu và vận
tải hàng hải; Doanh nhân Nguyễn Sơn Hà với hãng sơn Sơn Hà đủ sức cạnh tranh với các
hãng sơn lớn ở thế giới, sự nghiệp của ông cũng gắn liền với công cuộc cách mạng có
những đóng góp to lớn cho cách mạng Việt Nam, xứng đáng nằm trong danh sách những
nhà tư sản cách mạng tiêu biểu của Việt Nam; Doanh nhân Đoàn Đức Ban thành công nhờ
phát triển nghề sản xuất nước mắm truyền thống với thương hiệu Vạn Vân, tiền thân của
các sản phẩm nước mắm Cát Hải hiện nay…
Trong giai đoạn mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung, một thời gian khá dài kinh
tế tư nhân (KTTN) không được coi trọng. Chính vì vậy, thành phần kinh tế này có khái
niệm hẹp, chỉ là hình thức kinh tế dựa trên tư hữu nhỏ về tư liệu sản xuất. Những năm 70,
80 của thế kỷ XX, Hải Phòng được coi là địa phương đi đầu cả nước về sự sáng tạo khoán
mới trong nông nghiệp làm cho người nông dân phấn khởi, hăng hái lao động, sản xuất,
năng suất lao động tăng lên. Mô hình của Hải Phòng đã trở thành minh chứng hữu hiệu
khẳng định vai trò KTTN, tạo bứt phá về phát triển nông nghiệp, nhiều địa phương trong
thành phố và cả nước đến xem xét, nghiên cứu và học hỏi. Sau sự kiện sụp đổ hệ thống
XHCN ở Liên Xô và Đông Âu, kéo theo sự đổ vỡ của mô hình kinh tế lớn Hội đồng tương
trợ kinh tế năm 1991. Hệ quả là nhiều ngành kinh tế mũi nhọn của Hải Phòng đứng trước
nguy cơ đổ vỡ toàn diện, hàng loạt nhà máy phải đóng cửa, nhiều ngành dịch vụ bị ngưng
trệ, tạo ra cuộc khủng hoảng về nguồn lực và an sinh xã hội. Trước thử thách lớn, Hải
Phòng đã vận dụng hiệu quả công cuộc đổi mới của Đảng, tìm ra hướng phát triển mới, đó
là việc những người thợ lành nghề tự tìm tòi mô hình và phục hồi hiệu quả các ngành sản
xuất. Những bước tiến ngoạn mục của Hải Phòng trong các ngành dịch vụ, công nghiệp
như vận tải biển, đóng tàu, xi măng, giày dép, may mặc, cơ khí… là minh chứng rõ nét cho
bước đi tiên phong của thành phố.
Hải Phòng với lợi thế về chiều dài bờ biển trên 125km, có 5 cửa sông lớn đổ ra
biển với mật độ bình quân 0,6 - 0,8km/km2 [4], cấu trúc địa lý đã kiến tạo Hải Phòng
- PHÁT TRIỂN KINH TẾ TƯ NHÅN Ở HÂI PHÒNG - VÇN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 433
thành đầu mối giao thông huyết mạch nối miền Bắc với quốc tế, một điều kiện thuận lợi
để phát triển hiệu quả KTTN. Tại Nghị quyết 10-NQ/TW(NQ10) ngày 03/6/2017, Trung
ương đã xác định rõ 3 trụ cột nòng cốt của nền kinh tế gồm: kinh tế nhà nước, kinh tế
tập thể và KTTN. Hải Phòng đã và đang triển khai những mục tiêu rất sát với chủ
trương NQ10 của Trung ương Đảng, với sự sáng tạo và giải pháp mạnh mẽ. UBND
thành phố đã ban hành Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 03/10/2017
của Chính phủ và Chương trình hành động số 44-Ctr/TU ngày 21/9/2017 của Ban
Thường vụ Thành ủy thực hiện Nghị quyết số 10-NQ/TW ngày 03/6/2017 Hội nghị lần
thứ V Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về phát triển KTTN trở thành một
động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. UBND thành phố
đặt ra mục tiêu “Tiếp tục phát triển KTTN tại thành phố Hải Phòng theo hướng lành
mạnh, hiệu quả, bền vững, thực sự trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị
trường định hướng XHCN, góp phần đưa kinh tế - xã hội Thành phố phát triển nhanh,
bền vững, tạo sự phát triển đột phá, tạo thêm việc làm, cải thiện đời sống nhân dân, thực
hiện tiến bộ, công bằng xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, góp phần xây dựng Hải
Phòng trở thành thành phố Cảng xanh, văn minh, hiện đại… nâng cao chất lượng hiệu
quả kinh doanh trong khu vực KTTN, xây dựng doanh nghiệp thành phố Hải Phòng có
năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững, xây dựng và phát triển các tập đoàn KTTN có
tiềm lực mạnh, có khả năng cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước; nhiều doanh
nghiệp tham gia mạng sản xuất chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu”[3, tr.2]. “Phấn đấu
tăng tỷ trọng đóng góp của khu vực KTTN vào tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) đến
năm 2020 đạt khoảng 51% - 53%, năm 2025 đạt khoảng 55% - 56%, đến năm 2030 đạt
khoảng 60% - 65%”[3, tr.2-3]. Cũng theo NQ10: “KTTN đã phát triển trên nhiều
phương diện… bước đầu đã hình thành được một số tập đoàn KTTN có quy mô lớn,
hoạt động đa ngành, có khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế”[1,
tr1]. Theo đó, KTTN không chỉ bó hẹp trong phạm vi hộ gia đình, mà đã phát triển trên
phạm vi rộng, ở khía cạnh này thành quả đạt được của KTTN Hải Phòng là rất lớn. Ví
dụ như dịch vụ cảng biển, thành phố có gần 40 doanh nghiệp, sử dụng chiều dài cầu
cảng hơn 11km, lượng hàng hóa qua cảng tăng trưởng từ 13 đến 15% [4]. Ngành dịch
vụ du lịch, dịch vụ xã hội cũng đóng góp lớn vào sự phát triển kinh tế thành phố, với hệ
thống các bệnh viện, các trường học dân lập, khoảng 20 nghìn doanh nghiệp, trong đó
đa phần là các doanh nghiệp nhỏ và vừa thuộc khu vực KTTN hoạt động theo các mô
hình trách nhiệm hữu hạn, cổ phần tư nhân, doanh nghiệp tư nhân (DNTN)…Đặc biệt
phát triển KTTN Hải Phòng trong giai đoạn đổi mới phải kể đến sự bứt phá của thu hút
đầu tư trong nước mấy năm gần đây. Đó là các siêu dự án do các tập đoàn KTTN lớn
đầu tư như dự án hàng trăm nghìn tỷ đồng của tập đoàn VinGroup xây dựng khu vui
chơi giải trí đảo Vũ Yên, khu nông nghiệp kỹ thuật cao Vineco ở huyện Vĩnh Bảo, khu
nhà ở cao cấp Vinhomes ở quận Hồng Bàng, bệnh viện Vinmec ở quận Lê Chân và tổ
hợp sản xuất ô tô Vinfast, sản xuất điện tử Vinsmart ở huyện Cát Hải; tập đoàn
SunGroup với hàng chục nghìn tỷ đồng cho dự án phát triển du lịch Cát Hải; tập đoàn
Mường Thanh với dự án hơn 5 nghìn tỷ đồng phát triển khu du lịch ở Đồ Sơn…
- 434 KINH TẾ TƯ NHÅN Ở HÂI PHÒNG - THỰC TRÄNG VÀ GIÂI PHÁP
2.2. Vingroup – tập đoàn kinh tế tư nhân lớn nhất Việt Nam
Tiền thân của Vingroup là Tập đoàn Technocom, thành lập năm 1993 tại Ucraina.
Đầu những năm 2000, Technocom trở về Việt Nam, tập trung đầu tư vào lĩnh vực du lịch
và bất động sản với hai thương hiệu chiến lược ban đầu là Vinpearl và Vincom. Đến tháng
1/2012, công ty cổ phần Vincom và Vinpearl sát nhập, chính thức hoạt động dưới mô hình
tập đoàn với tên gọi Tập đoàn Vingroup. Trong những đóng góp to lớn của khu vực kinh tế
ngoài quốc doanh, không thể không nhắc đến vai trò đầu tàu của đại diện tiêu biểu nhất là
Tập đoàn Vingroup - DNTN lớn nhất Việt Nam theo bảng xếp hạng độc lập của Vietnam
Report năm 2017. Vingroup – một trong những Tập đoàn KTTN đa ngành lớn nhất châu Á
với giá trị vốn hóa thị trường đạt gần 16 tỷ USD [5]. Vingroup đang trải qua quá trình thay
đổi toàn diện, xác định tầm nhìn dài hạn là trở thành Tập đoàn Công nghệ – Công nghiệp –
Thương mại và Dịch vụ đẳng cấp quốc tế. Khởi đầu từ lĩnh vực sản xuất hàng tiêu dùng,
du lịch và bất động sản nhà ở, tới nay Vingroup đã có 8 lĩnh vực kinh doanh cốt lõi bao
gồm các sản phẩm - dịch vụ đẳng cấp như: bất động sản; du lịch nghỉ dưỡng và vui chơi
giải trí; bán lẻ; y tế; giáo dục; nông nghiệp; công nghiệp và công nghệ.
Với một hệ sinh thái đa ngành nghề, tính đến hết 30/9/2017, tài sản của doanh nghiệp
này đã gấp 37 lần so với hồi năm 2011 (khi chính thức sát nhập Vincom và Vinpearl để
thành Vingroup), đạt 204.938 tỷ đồng (gần 9 tỷ USD) [5], lọt vào top 3 công ty niêm yết
có giá trị vốn hóa lớn nhất thị trường chứng khoán Việt Nam. Với sự tăng trưởng bứt phá
hàng năm, Vingroup liên tiếp là DNTN nộp thuế lớn nhất Việt Nam, tạo ra hàng nghìn
việc làm mỗi năm.
Cùng với sự mở rộng về quy mô thì chất lượng, loại hình sản phẩm của tập đoàn này
cũng được cải tiến liên tục:
Trong lĩnh vực bất động sản, đóng góp doanh thu và lợi nhuận lớn nhất cho
Vingroup là 4 dòng thương hiệu chính gồm Vinhomes – hệ thống căn hộ, biệt thự và nhà
phố thương mại; Happy Town – nhà ở cho người thu nhập thấp; Vincom Retail – trung
tâm thương mại, mua sắm, vui chơi giải trí; Vinoffice – hệ thống văn phòng cho thuê cao
cấp. Đây là lĩnh vực duy nhất trong hệ sinh thái của Vingroup sinh lời trong năm 2018 khi
các lĩnh vực khác đang trong giai đoạn đầu tư. Đặc biệt với thương hiệu Vinhomes,
Vingroup đã nhanh chóng đi từ mô hình đô thị đồng bộ - tiện ích, với các sản phẩm đầu
tiên là các khu đô thị Vinhomes Royal City, Vinhomes Times City, Vinhomes Riverside,
lên “đồng bộ - tiện ích - xanh” như Vinhomes Central Park; Park Hill. Hiện Vingroup đang
tiếp tục triển khai mô hình đô thị tích hợp 3 trong 1 “đồng bộ - tiện ích - xanh - thông
minh” tại Hà Nội và TP.HCM, Hải Phòng. Vinhomes đang có 17 dự án vận hành tại 6 tỉnh
gồm Hà Nội, TP.HCM, Quảng Ninh, Hải Phòng, Bắc Ninh, Hà Tĩnh, với hơn 46.800 căn
hộ, biệt thự và nhà phố. Công ty sở hữu quỹ đất lớn nhất Việt Nam với 16.400 ha (theo số
liệu cập nhật từ báo cáo của Chứng khoán Bản Việt tháng 6/2018). Trong khi đó, Vincom
có 66 trung tâm thương mại với 1,5 triệu m2 diện tích bán lẻ. Tổ chức xếp hạng tín nhiệm
hàng đầu thế giới Standard & Poor‟s (S&P) đã nâng xếp hạng tín nhiệm trong dài hạn của
Vingroup lên B+ với triển vọng ổn định, mức xếp hạng cao nhất từ trước đến nay của S&P
dành cho một công ty bất động sản tại Việt Nam, khẳng định vị thế của Vingroup trên thị
- PHÁT TRIỂN KINH TẾ TƯ NHÅN Ở HÂI PHÒNG - VÇN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 435
trường vốn. Trong năm 2017, Vingroup cũng là doanh nghiệp thuộc ngành bất động sản
duy nhất tại khu vực Đông Nam Á được S&P nâng hạng tín nhiệm.
Trong lĩnh vực du lịch, nghỉ dưỡng: tập đoàn hiện có 2 thương hiệu Vinpearl, Vinpearl
Golf với 16.400 phòng khách sạn và biệt thự biển, 31 cơ sở khách sạn, biệt thự nghỉ dưỡng và
4 sân golf [5]. Đây là hệ thống khách sạn 5 sao lớn nhất Việt Nam tọa lạc tại những địa danh
du lịch nổi tiếng trên cả nước như: Hạ Long, Đà Nẵng, Nha Trang, Phú Quốc, Cần Thơ, Hà
Tĩnh... Trong khi đó, hệ thống Vinpearl Land ở Hội An, Nha Trang, Phú Quốc, Times City
(Hà Nội) đón 4,9 triệu lượt khách trong năm 2018 [5]. Bên cạnh việc tạo ra sức hút từ việc
xây dựng không gian nghỉ dưỡng đẳng cấp với các dịch vụ đạt tiêu chuẩn 5 sao, tập đoàn đang
có những sự đầu tư chiến lược để nhằm mục tiêu tích hợp ngày càng nhiều tiện ích trong khu
nghỉ dưỡng, trở thành “thiên đường nghỉ dưỡng của mọi du khách”.
Lĩnh vực công nghệ: tập đoàn thành lập VinTech nhằm nghiên cứu và phát triển
công nghệ, tập trung vào các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, tự động hóa và vật liệu mới. Tập
đoàn mở công ty con VinTech Hàn Quốc có trụ sở tại thành phố Daegu, Hàn Quốc vào
đầu tháng 3/2019. Vingroup cũng đã dành nguồn lực lớn để mời các nhà khoa học hàng
đầu của Việt Nam tại nước ngoài trở về quê hương triển khai các dự án về trí tuệ nhân tạo -
điều này sẽ nâng tầm cho khoa học Việt Nam với thế giới.
Ở lĩnh vực hạ tầng xã hội (y tế, giáo dục, nông nghiệp): Vingroup đã đầu tư mạnh về
nhân lực, kỹ thuật, công nghệ và trang thiết bị. Năm 2012 và 2013, tập đoàn tham gia vào 2
lĩnh vực y tế và giáo dục với 2 thương hiệu Vinmec và Vinschool. Gần đây, với việc tham
gia vào bán lẻ dược phẩm VinFa và giáo dục bậc đại học VinUni cho thấy sự mở rộng của
Vingroup trong 2 lĩnh vực hoạt động theo mô hình phi lợi nhuận. Vinschool sau 5 năm trở
thành hệ thống giáo dục lớn nhất Việt Nam với 26 cơ sở với 23.000 học sinh và doanh thu
gần 1.500 tỷ đồng trong năm 2018 [5]. Bên cạnh đó, Vinmec phát triển lên 7 bệnh viện đa
khoa quốc tế, 4 phòng khám, 1.650 giường bệnh và 2.600 bác sĩ, dược sĩ và điều dưỡng viên
[5]. Đặc biệt Vinmec Central Park đã được công nhận là Trung tâm can thiệp tim mạch
TAVI độc lập đầu tiên tại Việt Nam - là một trong những kỹ thuật can thiệp tim mạch khó
nhất trên thế giới. Năm 2017, Vinmec cũng trở thành bệnh viện tư nhân đầu tiên tại Việt
Nam ghép gan thành công từ người cho sống – một kỹ thuật khó nhất trong lĩnh vực ghép
tạng. Vinmec cũng là một trong các đơn vị đi đầu trong công nghệ ghép tế bào gốc đem lại
hy vọng sống cho nhiều bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo. Năm 2015, Vingroup tiếp tục đầu
tư sang lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao. Hiện VinEco sở hữu 14 nông trại lớn có quy
mô hiện đại bậc nhất được phân bổ trên cả nước với diện tích đất canh tác 3.300 ha [7]. Các
sản phẩm chính thương hiệu VinEco chủ yếu là rau, củ, quả hữu cơ.
Trong lĩnh vực dược phẩm và bán lẻ: vào tháng 4/2018, VinGroup đã công bố tham
gia vào ngành dược với dự án "Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất Thuốc VinFa" tại huyện
Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. Dự án có tổng vốn đầu tư 2.200 tỷ đồng, quy mô giai đoạn 1 gần
10 ha và được đầu tư theo tiêu chuẩn quốc tế với các phân khu: Nghiên cứu, sản xuất, hậu
cần và các công trình phụ trợ. Trong đó, VinFa đặc biệt đầu tư chiều sâu cho việc nghiên
cứu, phát triển và bảo tồn các bài thuốc có nguồn gốc từ dược liệu quý Việt Nam, tiến tới
- 436 KINH TẾ TƯ NHÅN Ở HÂI PHÒNG - THỰC TRÄNG VÀ GIÂI PHÁP
xuất khẩu tinh hoa y học cổ truyền ra thị trường thế giới. Vinfa cũng tập trung vào các
mảng sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe, vaccine và thiết bị y tế với tiêu chuẩn chất
lượng quốc tế, đáp ứng cao nhất nhu cầu chăm sóc sức khỏe và điều trị cho người dân. Bên
cạnh việc khai thác nguồn dược liệu quý của dân tộc, Vinfa đẩy mạnh hợp tác với các đối
tác uy tín từ những nền sản xuất dược phẩm nổi tiếng thế giới như Mỹ, châu Âu,
Australia… để nhận tư vấn và chuyển nhượng công nghệ, kỹ thuật và nhập khẩu nguyên
liệu và sản phẩm. Chuỗi bán lẻ VinFa mới thành lập đã có 11 nhà thuốc tại Hà Nội, các
nhà thuốc này đều nằm kế bên các cửa hàng tiện lợi VinMart+ tại các khu đô thị hoặc các
tòa chung cư. Trong mảng bán lẻ, sau khi mua lại hệ thống OceanMart và đổi tên thành
VinMart năm 2014, chuỗi bán lẻ của Vingroup hiện có quy mô lớn nhất Việt Nam. Với
chiến lược phát triển, kết hợp mua lại các đơn vị khác như Fivimart, Vienthong A,
Shop&Go… hệ thống bán lẻ của tập đoàn bao gồm chuỗi VinMart, VinMart+, VinPro,
VinFa và trang thương mại điện tử Adayroi đạt 2.080 điểm với 137 triệu lượt khách tới
tháng 2 [5]. Cuối năm 2017, công ty thành viên Vincom Retail (chuyên về phát triển mặt
bằng bán lẻ) đã gia nhập Câu lạc bộ Top 10 doanh nghiệp vốn hóa lớn nhất thị trường
chứng khoán sau khi đưa cổ phiếu lên niêm yết tại Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM.
Được đánh giá là công ty đầy tiềm năng khi sở hữu hệ thống trung tâm thương mại lớn
nhất Việt Nam, Vincom Retail đã thu hút các nhà đầu tư giao dịch hơn 740 triệu USD
trong một phiên, được Tạp chí uy tín Finance Asia bình chọn là “Giao dịch đầu tư vốn cổ
phần tư nhân thành công nhất châu Á - Thái Bình Dương” năm 2017. Đây là thương vụ
đầu tiên của một doanh nghiệp Việt được vinh danh tại hạng mục này, góp phần nâng cao
vị thế Việt Nam trên thị trường vốn toàn cầu.
Trong lĩnh vực công nghiệp - một trong những lĩnh vực mới nhất khi Tập đoàn này
đầu tư tổ hợp ôtô và xe máy điện trị giá 3,5 tỷ USD tại Cát Hải (Hải Phòng) năm 2017.
VinFast đã sản xuất 3 mẫu ôtô Lux SA2.0, Lux A2.0 và Fadil, cùng mẫu xe máy Klara. Dự
kiến trong giai đoạn đầu, nhà máy sẽ sản xuất 250.000 ôtô và 200.000 xe máy điện mỗi
năm. Theo Báo cáo tài chính hợp nhất quý I năm 2019, Vingroup đã đầu tư 30.968 tỷ đồng
vào VinFast, tăng 16% so với cuối năm 2018 [9]. Cùng năm, Vingroup tiếp tục sản xuất
dòng điện thoại thương hiệu Vsmart, mảng tiếp theo trong lĩnh vực công nghiệp.
Với việc đầu tư các dự án lớn hiệu quả trong thời gian vừa qua, Vingroup đã khẳng
định được thương hiệu vững mạnh của mình và tạo được lòng tin tuyệt đối – đây là điều
rất quan trọng để tập đoàn phát triển vươn xa ra tầm thế giới.
2.3. Sự thay đổi diện mạo của Hải Phòng khi Vingroup đầu tư
KTTN Hải Phòng trên đà phát triển mạnh trong thời kỳ đổi mới phải kể đến việc thu hút
đầu tư trong nước những năm gần đây. Thành phố đã đề ra những cơ chế mở, thu hút hàng
trăm nghìn tỷ đồng của các tập đoàn KTTN mạnh, song song với đó, thành phố đã tổ chức
nhiều hội nghị xúc tiến về công nghiệp, thương mại, dịch vụ, khoa học kỹ thuật, tìm cơ hội kết
nối các nguồn lực. Có thể kể đến các tập đoàn KTTN lớn như VinGroup, SunGroup, FLC,
Mường Thanh… đầu tư vào các dự án tầm cỡ, nhưng trong giới hạn của bài viết tác giả chỉ tập
trung vào những đổi thay của thành phố khi có các dự án đầu tư của Vingroup.
- PHÁT TRIỂN KINH TẾ TƯ NHÅN Ở HÂI PHÒNG - VÇN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 437
Năm 2016 đánh dấu sự khởi sắc của thị trường bất động sản đối với người dân đất
Cảng khi có sự xuất hiện của Vinhomes - khu đô thị chuẩn 5 sao Vinhomes Imperia được
quy hoạch và xây dựng tại khu vực đường Bạch Đằng - phường Hạ Lý - quận Hồng Bàng.
Với tổng diện tích 78,5ha đất, dự án Vinhomes Imperia gồm các loại hình nhà liền kề, biệt
thự song lập, biệt thự đơn lập, shophouse... Khi người dân còn chưa tin vào chất lượng cũng
như mức độ thành công của dự án thì chỉ trong một thời gian ngắn, Vingroup đã thu được
kết quả là lượng hàng được bán ra với tốc độ nhanh vượt tầm dự kiến. Bằng việc thi công
đúng tiến độ và đạt chuẩn về chất lượng bàn giao, khách hàng đã tin tưởng mua sản phẩm
bất động sản từ Vinhomes. Dự án Vinhomes Riva City Hải Phòng xây dựng tòa tháp
Vinpearl 45 tầng, là tòa nhà cao nhất miền Duyên hải Bắc bộ ở thời điểm hiện tại với tổng
diện tích lên tới 30.000m2, đây cũng chính là tổ hợp trung tâm thương mại, dịch vụ hiện đại,
khách sạn 5 sao được chủ đầu tư Vingroup xây dựng nhằm nâng tầm đời sống và đem đến
những giá trị tiện ích cho cư dân dự án. Tòa tháp gồm 2 phần với khối đế cao 150m, trung
tâm tòa nhà là khối trụ 45 tầng với tổng chiều cao 148m [8], xung quanh được bao bọc bởi
lớp kính xanh tiết kiệm năng lượng, thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, dự án còn có
một hệ thống tiện ích cảnh quan xanh đặc biệt. Mặt trước của công trình hướng ra quảng
trường khu đô thị với diện tích rộng 8.2ha có cây xanh và sông hồ, công viên và điểm nghỉ,
thảm cỏ, thác nước & núi nhân tạo, trò chơi ngoài trời, biệt thự ven kênh, cafe ven kênh,
đường dạo bộ ven sông… Tòa tháp Vinpearl trở thành niềm tự hào của người dân thành phố.
Tiếp đà thành công trên thị trường bất động sản tại Hải Phòng, Vingroup đã trúng
thầu và triển khai mở bán khu đô thị chuẩn sống resort 5 sao Vinhomes Marina (Vinhomes
Cầu Rào 2 Hải Phòng) vào cuối năm 2018. Tọa lạc tại vị trí đắc địa nhất tại phường Vĩnh
Niệm - Lê Chân, Vinhomes Marina có quy mô rộng lớn với diện tích 49,2ha, quần thể hồ
điều hòa rộng 8ha với 4 phân khu được thiết kế đóng mở riêng biệt phù hợp với nhu cầu
sống của từng chủ nhân [8]. Theo dự kiến dự án sẽ hoàn thành vào quý I, II năm 2020. Do
đó người dân đất Cảng sẽ có thêm một kênh đầu tư bất động sản tốt, một chỗ ở an tâm và
đầy đủ tiện nghi khép kín, một không gian sống đẳng cấp và hoàn hảo bậc nhất thành phố.
Bên cạnh đó VinGroup cũng đầu tư hơn 19.000 tỷ đồng cho các dự án khu vui chơi
giải trí, nhà ở, công viên sinh thái đảo Vũ Yên (Vinpearl Vũ Yên). Nằm giữa hai địa bàn
quận Hải An và huyện Thủy Nguyên, tiếp giáp là sông Bạch Đằng, giao điểm giữa ba dòng
sông lớn là sông Cấm, Ruột Lợn và Bạch Đằng, dự án Vinpearl Vũ Yên được đánh giá là
một trong những dự án hạ tầng hiện đại, có ý nghĩa phát triển đô thị, cung cấp dịch vụ hiện
đại và việc làm cho vùng và cũng là dự án Bắc tiến đầu tiên của thương hiệu Vinpearl. Đây
là dự án trọng điểm mang tầm quan trọng đối với sự phát triển của thành phố được khởi
công xây dựng vào năm 2015. Với tổng diện tích lên đến hơn 870ha nằm trên toàn bộ đảo
với vị trí độc đáo, dự án hội tụ những lợi thế vượt trội về giao thông, cảnh quan thiên nhiên
và đặc biệt là hệ sinh thái đa dạng. Dự án bao gồm các hạng mục: sân Golf 36 lỗ tiêu
chuẩn quốc tế được bố trí ở trung tâm đảo - tạo điểm nhấn thu hút du lịch cao cấp cho
thành phố, các biệt thự sinh thái bên sông, khu vui chơi giải trí - mua sắm - ẩm thực, thủy
cung, công viên sinh thái và hệ thống cáp treo dài 1,5km từ đất liền ra đảo [8]. Theo kế
hoạch, dự án này sẽ hoàn thành toàn bộ các hạng mục vào năm 2020.
- 438 KINH TẾ TƯ NHÅN Ở HÂI PHÒNG - THỰC TRÄNG VÀ GIÂI PHÁP
Một trong những thế mạnh của Vingroup chính là lĩnh vực bán lẻ. Ngày 01/10/2015,
tại Hải Phòng, hệ thống bán lẻ cao cấp Vincom đã chính thức được Vingroup khai trương.
Trung tâm Thương mại (TTTM) Vincom Lê Thánh Tông có tổng diện tích mặt sàn
20.000m2, gồm 5 tầng nổi - 1 tầng hầm, với tổng mức đầu tư lên đến hơn 600 tỷ đồng [8],
tọa lạc tại số 1 Lê Thánh Tông rất gần khu vực trung tâm thành phố và được thiết kế theo mô
hình “một điểm đến, mọi nhu cầu” của chuỗi TTTM mang thương hiệu Vincom trên cả
nước. Tại đây có đầy đủ các ngành hàng từ các thương hiệu lớn uy tín trong nước và quốc tế
với những xu hướng mới nhất từ thời trang, phụ kiện, mỹ phẩm, điện máy, công nghệ, nội
thất… đến các nhu cầu thiết yếu như hàng tiêu dùng, sách và văn phòng phẩm, sản phẩm trẻ
em, ẩm thực... các thương hiệu Adidas, Bata, Ecco, Gurkha, Emigo…của ngành thời trang;
Cowboy Jack‟s, K-Pub, King BBQ Buffet, Highlands Coffee, Fanny, Jollibee,
Dingtea…ngành ẩm thực và chuỗi rạp chiếu phim đẳng cấp quốc tế Lotte Cinema…
Vincom Lê Thánh Tông cũng dành hơn 1.000 m2 cho thế giới vui chơi trẻ em cùng những
dịch vụ tiện ích như bãi đậu xe thông minh, hệ thống an ninh và kỹ thuật hiện đại. Người
dân và du khách thành phố cũng được tiếp cận hệ thống các thương hiệu uy tín của tập đoàn
Vingroup như: Siêu thị VinMart trên diện tích hơn 1.400m2 với hàng chục ngàn mặt hàng
tiêu dùng, thực phẩm sạch; Trung tâm công nghệ điện máy VinPro gồm các sản phẩm công
nghệ đa dạng và hiện đại nhất như: điện máy, điện lạnh, máy tính, điện thoại, gia dụng...
Những năm trở lại đây, Vingroup đã thâm nhập sâu vào những hành vi và nhu cầu của
người tiêu dùng Hải Phòng bằng hệ sinh thái của riêng mình. Bên cạnh những thương hiệu như
Vinhomes Imperia, Vincom Lê Thánh Tông, Vinmart+ hay Vinpro đã nhanh chóng trở thành
những địa điểm vui chơi, mua sắm, giải trí quen thuộc của mọi lứa tuổi tại Hải Phòng thì
Vinschool xuất hiện là 1 nơi uy tín và an toàn để các bậc phụ huynh lựa chọn nơi học tập cho
con em mình. Vinshcool là hệ thống giáo dục có tính liên cấp từ mầm non cho tới trung học.
Nhờ có phương pháp giáo dục tối ưu, cùng đội ngũ giáo viên giỏi, giàu năng lực và tâm huyết,
môi trường học tập an toàn, văn minh, kỷ luật nên Vinschool Hải Phòng nhanh chóng được các
bậc phụ huynh lựa chọn ngay cả khi dự án Vinhomes Imperia còn chưa hoàn thành đồng bộ.
Trong lĩnh vực y tế, ngày 09/7/2018, Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec Hải Phòng đã chính
thức khai trương sau gần 3 năm khởi công xây dựng tại đường Võ Nguyên Giáp, quận Lê
Chân. Bệnh viện có tổng diện tích xây dựng gần 30.000m2 gồm 8 tầng với các chuyên khoa như
Tim mạch, Sản, Nhi, Chấn thương chỉnh hình...[8]. Được đầu tư với số vốn lớn lên đến 2.000 tỷ
đồng, Vinmec Hải Phòng được trang bị đầy đủ những trang thiết bị hiện đại top đầu thế giới như
máy cộng hưởng từ Signa Pioneer Tesla, máy chụp cắt lớp vi tính (CT) có thể chụp động mạch
vành mà không cần thuốc giảm nhịp tim, đặc biệt là phòng can thiệp tim mạch với khả năng
chính xác toàn diện. Đồng thời một phòng khám Vinmec cũng được xây dựng ngay tại khu đô
thị Vinhomes Imperia cung cấp những dịch vụ chăm sóc sức khỏe hàng đầu dành cho cư dân
như: dịch vụ bác sĩ gia đình; chia sẻ và kết nối trực tuyến hồ sơ của khách hàng với các phòng
khám khác cùng hệ thống với bệnh viện Vinmec, giúp các bác sĩ nắm được tình trạng sức khỏe
tổng thể, chủ động nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị nhanh chóng,…Hệ thống Vinmec
trở thành nơi mang tới cho người dân thành phố và du khách một địa chỉ chăm sóc sức khỏe chất
lượng cao, đồng thời giảm tải bệnh nhân cho các bệnh viện khác.
- PHÁT TRIỂN KINH TẾ TƯ NHÅN Ở HÂI PHÒNG - VÇN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 439
Lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao do Công ty TNHH Đầu tư phát triển
sản xuất nông nghiệp VinEco – một thành viên Tập đoàn Vingroup, là một trong số bảy
doanh nghiệp đầu tiên triển khai đầu tư vào lĩnh vực này tại Hải Phòng từ cuối năm 2015
với số vốn đầu tư là 189 tỷ đồng [7], bước đầu đã đạt được kết quả đáng ghi nhận. Dự án
VinEco thực hiện khởi điểm tại xã Tân Liên, huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng và là nông
trường hiện đại nhất Hải Phòng từ trước đến nay, được thành phố xem là sự đột phá trong
phát triển nông nghiệp địa phương. Đơn vị thực hiện với tiến độ khẩn trương, vừa xây
dựng vừa trồng trọt và đưa sản phẩm ra thị trường. Với 5 nhà kính trên khuôn viên rộng
46ha sử dụng công nghệ nhập từ Israel, VinEco Tân Liên hiện đạt sản lượng 3 tấn rau, củ,
quả/ngày [7], bảo đảm đầy đủ các tiêu chí về vệ sinh an toàn thực phẩm với quy hoạch
thiết kế khoa học gồm khu sản xuất đồng ruộng, khu nhà màng, khu nhà kính, khu sơ chế,
đóng gói tự động và khu bảo quản. Trong thời gian tới, VinEco dự kiến triển khai giai
đoạn 2 của dự án, nâng tổng số diện tích trồng rau ứng dụng công nghệ cao lên 217ha.
Nông trường VinEco trên địa xã Tân Liên đi vào hoạt động đã tạo việc làm cho 200 lao
động là nông dân hiến đất để làm nông trường và nông dân địa phương lân cận, với mức
lương trung bình 4,5 triệu đồng/người/tháng [7]. Người lao động làm ngày 8 tiếng và được
trang bị bảo hiểm y tế, bảo hiểm thân thể. Định hướng phát triển giai đoạn 2017 - 2020 của
Hải Phòng là tập trung đầu tư 3 khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao 590ha và 17
vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao với tổng diện tích trên 2.000ha [7]. Trong đó,
khu sản xuất rau diện tích 250ha tại xã Tân Liên và xã Tam Đa (huyện Vĩnh Bảo) là của
VinEco nằm trong danh mục dự án ưu tiên đầu tư. Qua 2 năm hoạt động, nông trường
VinEco giúp người dân xã Tân Liên và người nông dân vùng lân cận cải thiện nguồn thu
nhập, nâng cao đời sống, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế xã hội cũng như
diện mạo của xã nông thôn mới.
Trong năm 2017 đánh dấu bước ngoặt lớn của Vingroup khi chính thức mở rộng
sang lĩnh vực kinh doanh mới là sản xuất công nghiệp với dự án đầu tay nhưng đầy triển
vọng: Tổ hợp sản xuất ô tô, xe máy điện Vinfast tại Khu kinh tế Cát Hải - Đình Vũ với quy
mô 335 ha và độ hiện đại hàng đầu Đông Nam Á. Tổ hợp VinFast được lắp đặt dây chuyền
sản xuất hiện đại ứng dụng công nghệ 4.0 [9]. Trong đó, ngày 14 tháng 6 năm 2019, nhà
máy sản xuất ô tô đã chính thức đi vào hoạt động và thay đổi diện mạo cho ngành công
nghiệp ô tô trong nước. VinFast cũng đầu tư mạnh mẽ cho quá trình R&D để có thể rút
ngắn thời gian và nhanh chóng đi ngang với các quốc gia phát triển trong một số lĩnh vực
như xe điện, điện tử, công nghệ thông minh…Song hành cùng quá trình R&D, VinFast
dần nâng cao tỷ lệ nội địa hóa của dự án, khi nhiều công đoạn sẽ được sản xuất ngay tại
Việt Nam. Hiện tại, khu công nghiệp phụ trợ - chiếm khoảng 30% diện tích tổ hợp nhà
máy VinFast tại Hải Phòng cũng đã dần được phủ kín. Với việc làm chủ chuỗi giá trị sản
xuất ô tô đầu tiên tại Việt Nam, Vinfast đã xác lập nhiều kỳ tích trong ngành công nghiệp
ô tô thế giới, với 21 tháng hoàn tất việc khởi công, xây dựng nhà xưởng, lắp đặt dây
chuyền sản xuất, chạy thử để đi vào sản xuất hàng loạt. Trước đó, VinFast cũng đã xác lập
các kỷ lục thế giới về việc khánh thành nhà máy sản xuất xe máy điện và phát triển thành
công 3 mẫu xe ô tô Sedan, SUV và xe cỡ nhỏ chỉ trong vòng 12 tháng và tiếp nhận 10.000
- 440 KINH TẾ TƯ NHÅN Ở HÂI PHÒNG - THỰC TRÄNG VÀ GIÂI PHÁP
đơn đặt hàng trước khi có xe thực tế một năm [9]. Trong vòng 13 tháng, VinFast cho ra
mắt sản phẩm ô tô hoàn chỉnh "Made in Vietnam" đi dự triển lãm ô tô quốc tế danh tiếng
tại Paris (Pháp), đưa Hải Phòng trở thành địa điểm sản xuất ô tô mới nhất của thế giới. Với
đề án sản xuất quy mô lớn ngay từ đầu, VinFast sẽ có nhu cầu cao trong tuyển dụng nguồn
nhân lực chất lượng, thông qua việc thành lập Trung tâm Đào tạo VinFast, cũng như thu
hút các chuyên gia trong và ngoài nước về làm việc.
Tiếp nối Vinfast, Nhà máy sản xuất điện thoại VinSmart của Tập đoàn Vingroup đã ra
đời và tọa lạc ngay tại Cát Hải - Đình Vũ. VinSmart được rót vốn đầu tư 3.000 tỷ đồng từ tập
đoàn và được khởi công xây dựng từ tháng 8 năm 2018 [8], chỉ hai tháng sau đã chạy thử
nghiệm, hoàn thành lắp đặt và cho sản xuất hàng loạt những chiếc điện thoại di động thông
minh Vsmart đầu tiên đạt tiêu chuẩn chất lượng Châu Âu nhưng giá thành vẫn phù hợp với
người tiêu dùng trong nước. Nhà máy VinSmart được trang bị các thiết bị tối tân, hiện đại nhất
trên thế giới cùng quá trình kiểm nghiệm chặt chẽ trong từng khâu sản xuất. Đây là bước khởi
đầu cho chuỗi công nghệ sản xuất thiết bị điện tử của Vingroup trong tương lai.
3. KẾT LUẬN
Sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị Hải Phòng về đổi mới công tác lãnh đạo, điều
hành, với những cách làm sáng tạo, hiệu quả, có tính đột phá đã đưa Hải Phòng bước vào
thời kỳ phát triển mạnh mẽ, tăng trưởng cao, bền vững hơn. Môi trường đầu tư kinh doanh
tiếp tục được cải thiện là điều kiện quan trọng để gọi mời các nhà đầu tư, nhất là các doanh
nghiệp lớn, các tập đoàn KTTN uy tín. Đặc biệt một loạt những dự án khổng lồ đã và đang
được triển khai tại Hải Phòng từ tập đoàn KTTN lớn nhất Việt Nam – Vingroup, đã góp
phần làm thay đổi bộ mặt của thành phố Cảng. Với vai trò là đầu tàu của khối DNTN, tập
đoàn Vingroup xứng đáng là một động lực quan trọng của nền kinh tế đất nước cũng như
của thành phố Hải Phòng.
TÀI LIỆU THAM KHÂO
1. Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung
ương Đảng khóa XII, ngày 03/6/2017 về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan
trọng của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN.
2. Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Nghị quyết số 45-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 24/01/2019 về
xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
3. Ủy ban Nhân dân thành phố Hải Phòng, Kế hoạch số 247/KH-UBND, ngày 29/11/2017 về việc
thực hiện Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 03/10/2017 của Chính phủ, Chương trình hành động
số 44/Ctr-TU ngày 21/9/2017 của Ban Thường vụ Thành ủy thực hiện Nghị quyết số 10/NQ-
TW ngày 03/6/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII.
4. http://haiphong.gov.vn
5. https://vingroup.net/
6. http://anhp.vn
7. https://vineco.net.vn
8. vinhomeshaiphong.com
9. vinfast.vn
nguon tai.lieu . vn
