Xem mẫu
- Viết tắt vô tư
Đây là từ viết tắt cụm từ Central Product
Classification - là hệ thống phân loại các
ngành (sector) và phân ngành (sub-sector)
dịch vụ của Liên hiệp quốc mà WTO cũng như các nước sử
dụng, tên chính thức là Bảng phân loại sản phẩm trung tâm.
Tương tự có từ HS (Harmonized Commodity Description and
Coding System) dùng để xác định mã phân loại hàng hóa trong
biểu thuế xuất nhập khẩu.
Đấy là những từ chuyên ngành đã đành; văn báo chí cũng dùng
nhiều từ viết tắt. Ví dụ, khi kể chuyện diễn viên điện ảnh Mel
- Gibson mấy tháng trước bị cảnh sát giao thông phạt, nhiều báo
dùng tít: “Mel Gibson arrested on DUI suspicion”. DUI viết tắt của
“Driving Under the Influence” là từ chính thức để chỉ tình trạng lái
xe khi có hơi men hay sử dụng ma túy hay bất kỳ thuốc men gì có
ảnh hưởng đến khả năng lái xe. Còn trong các bài phóng sự về
cuộc chiến ở Iraq, bảo đảm thế nào cũng bắt gặp từ IED - như
câu: “The convoy was hit by an IED”. Đây là từ viết tắt của
Improvised Explosive Device (vật phát nổ tự chế, bom tự tạo),
nếu đặt trên xe thì được gọi là VBIED (vehicle-borne IED).
Các bài thời sự kinh doanh lại càng thích dùng từ viết tắt - nhiều
lúc mới được sáng chế. Ví dụ Q smart phone là dòng điện thoại
di động có bàn phím theo kiểu qwerty, tức là đủ các mẫu tự chứ
không chỉ các phím số. Hay trong câu: “Fund manager prices IPO
at 300p a share for London listing” thì IPO là Initial Public Offering
- (lần bán cổ phiếu đầu tiên ra bên ngoài) và p ở đây là pence.
Để tập trung, chúng ta nên đọc một số báo cáo của các quỹ đầu
tư nước ngoài về các công ty niêm yết trên thị trường chứng
khoán Việt Nam, xem các từ viết tắt của họ có nghĩa gì vì biết đâu
chúng giúp chúng ta mua được cổ phiếu giá tốt. Từ thường gặp
nhất là EPS (earnings per share) - tức là lợi tức trên mỗi cổ
phiếu. For example, a corporation that earned $10 million last
year and has 10 million shares outstanding would report earnings
per share of $1. Chú ý, đôi bản báo cáo còn ghi thêm EPS fully
diluted - đây là tình huống khi công ty chuyển hết mọi loại trái
phiếu chuyển đổi, cổ phiếu ưu đãi... thành cổ phiếu thường để
tính, lúc đó EPS sẽ giảm.
- Từ thứ nhì là P/E ratio (price-earnings ratio - hệ số giá-lợi tức), ví
dụ “a stock selling for $25 a share and earning $5 a share is said
to be selling at a P/E ratio of 5”. Mấy công ty được nhà đầu tư
tranh mua vì kỳ vọng về “một tương lai tươi sáng” thường có hệ
số này cao ngất ngưởng, còn các công ty đã ổn định như sản
xuất điện chẳng hạn thì hệ số này thấp. Một từ khác là DPS -
dividend per share - cổ tức trên mỗi cổ phiếu.
Để phân tích dài hạn, các báo cáo này thường cung cấp các con
số dưới dạng tỷ lệ phần trăm mà thỉnh thoảng các báo trong
nước đã bắt đầu thấy có dùng. Chúng gồm ROA (Return on
Assets - suất sinh lợi trên tài sản); ROE (Return on Equity - suất
sinh lợi trên vốn). Hai cái này khác nhau vì trên bảng cân đối kế
toán, chúng ta thường thấy hai cột luôn có giá trị bằng nhau - bên
- trái là assets (tài sản), bên phải là liabilities + equity (nợ + vốn),
cho nên vốn chỉ là một phần của tài sản.
Ở bảng báo cáo kết quả kinh doanh, ta lại thường thấy các từ viết
tắt khác như EBIT (earnings before interest and tax - lợi tức trước
khi trả lãi vay và thuế), hay thậm chí dùng luôn cụm từ dài
ngoằng earnings before interest, taxes, depreciation and
amortization - EBITDA! Có lẽ, đọc xong câu sau với hàng loạt từ
viết tắt như thế, ít ai dám nhảy vào lĩnh vực chứng khoán nữa:
“We are looking at standard metrics like ROE, PBV, P/E, CAR
and NPL before making any purchasing decisions into local
banks”. Ngoài những từ đã giới thiệu, câu trên còn có PBV là
price-book value (tức lấy giá cổ phiếu chia cho giá trị trên sổ sách
của công ty); CAR là capital-assets ratio (tỷ lệ an toàn vốn, tức
- lấy vốn tự có chia cho tổng tài sản); NPL là non-performing loans
(nợ khó đòi).
Cuối cùng, xin giới thiệu một cách giải thích theo kiểu “trà dư tửu
hậu” từ APEC mà ông Thomas Vallely, Giám đốc Chương trình
Việt Nam tại trường John F. Kennedy thuộc Đại học Harvard, khi
trả lời phỏng vấn của Vietnamnet có nhắc đến - “A Perfect
Excuse to Chat”. Nghĩ lại cũng đúng, diễn đàn APEC là nơi các
nhà lãnh đạo trao đổi thoải mái về nhiều vấn đề cả đa phương lẫn
song phương, không có giá trị ràng buộc.
nguon tai.lieu . vn