Xem mẫu
- Vi t Feature Là phóng viên lính m i tò te đư c nh n vào toà so n nên m i ngư i nghĩ r ng b n ch làm đư c nh ng m u tin nh . Hay b n đã vi t nhi u bài phóng s dài nhưng chưa ưng ý bài nào vì cho r ng có m t khúc m c đâu đó chưa gi i đư c. Ho c v i nh ng đ tài cũ, b n s khai thác ra sao đ v n có th vi t đư c và gây ti ng vang v i bài vi t có góc c nh, có cách nhìn và ti p c n m i? Nhà báo kỳ c u M Bruce Garrison hoàn toàn hi u nh ng băn khoăn c a b n. Hãy nghe nh ng l i khuyên c a ông và chu n b cho mình nh ng k năng t t nh t đ có đư c m t bài vi t thành công dù ngay trong l n đ u tiên trình làng.
- Đ i v i b t kỳ m t ngư i nào m i b t đ u vào nghi p vi t, th i gian đ u s r t m t th i gian và công s c đ có th thành công. B n c n đ t ra cho b n thân m t s câu h i th t khó v kh năng vi t c a mình. Ví d , mình có kh năng vi t v m t cu c tranh lu n v nhân b n gen cũng như các v n đ v đ o đ c liên quan cho t Tin T c hay không? Ho c b n có th vi t m t bài gây xúc đ ng v các em bé b căn b n ung thư cho t p chí Gia Đình hay không? v.v Li u làm đư c đi u này có quá kh năng c a b n? Cũng có th l m ch . Ít ra là th i gian b t đ u này. Hãy dành cho b n thêm chút th i gian. Tìm hi u m c đ , đ tài trong kh năng b n có th vi t đư c. Hãy b t đ u t nh ng đ tài nh , và đi lên d n d n. Khi đã đ t đư c m t s thành công nh t đ nh, b n s ti p t c m c tiêu c a mình. Hãy b t d u vi t v nh ng gì b n bi t. Và n u m c tiêu c a b n là tr thành m t ngư i vi t bài chuyên nghi p thành công, b n cũng s ph i đ m hôi, nư c m t. B n s ph i giao lưu v i m i ngư i nhi u hơn, l ng nghe h , th m chí ph i s ng và ch p nh n nh ng b c b i. Và b n ph i có s hy sinh cá nhân và hy sinh cho ngh nghi p... Giáo sư Myrick E. Land (1993) vi t 'thành công trong nghi p vi t đòi h is thông minh, óc tư ng tư ng, tài năng và s kiên nh n'. 'Chúng ta có t h i đi u gì thôi thúc chúng ta vi t bài không?' Bài vi t ngư i th c vi c th c B n vi t ch b i vì b n mu n đưa t i ngư i đ c s li u và thông tin. B n vi t cũng có th đ chia s thông tin, vi t đ k câu chuy n và ngư i đ c s h c và bi t thêm đư c t b n. Đ c gi cũng đư c gi i trí. H sung sư ng, h i h p theo dõi câu chuy n c a b n. H bu n theo m ch chuy n b n k . H bi t thêm thông
- tin. H ph n ng theo nh ng gì đư c vi t trong bài. Và chính vì như v y, là ngư i vi t, b n có m t trách nhi m to l n là đ m b o thông tin chính xác, ng n g n cô đ ng, k p th i và có trách nhi m. B n s ph i bi t cách làm th nào đ th hi n. B n c n có s thích, h ng thú khi vi t bài, và có kh năng vi t... Nhưng t t nhiên có s thích vi t và kh năng vi t thì v n chưa đ . Ông Scott Meredith (1987) qu n lý cơ quan văn h c New York cho bi t: 'Có kh năng vi t mà không có ki n th c v k thu t vi t nhưng l i mu n có th s ng b ng ngh vi t thì cũng gi ng như th y mình t nhiên đư c ban cho cho m t đ ng s t thép, g và g ch nhưng không có ki n th c v thi t k , xây d ng l i đi ki m s ng b ng ngh xây d ng nhà và bán nhà v y.' V y câu h i đ t ra: vi t feature là gì? N u nói theo nghĩa bóng, feature là m t b ph n đ c bi t c a m t cái gì đó. Bài feature thư ng là ph n quan tr ng c a m t t báo, t p chí chuyên v m t ch đ nào đó. Có nhi u cách ti p c n, th lo i, d ng bài vi t. H u h t m i ngư i quen thu c v i d ng vi t th c t , ngư i th c vi c th c và vi c chuy n t i thông tin đó thì nghĩ ngay đ n d ng vi t các ch đ 'th ng ru t ng a' đã thành chu n m c, ho c các ch đ 'tin c ng', nóng s t (Ví d tin liên quan c nh sát, tòa án, th thao, kinh doanh v.v... và đư c vi t theo ki u truy n th ng 'Ai, cái gì, đâu, khi nào, t i sao và như th nào.' Nh ng câu chuy n th này nh n m nh đ n nh ng ngư i có ví trí quan tr ng, các h at đ ng và s ki n đang di n ra, các xu hư ng khu v c và đ a phương; kèm theo l i gi i thích t m quan tr ng và b n ch t s ki n.
- Các câu chuy n, bài vi t feature đòi h i cao hơn m c đ k trên, và đ c bi t hơn. Ngư i vi t feature thư ng áp d ng m t s 'gi y phép' và s linh h at và nh n m nh và cái b t bình thư ng, không ph i quy chu n ho c cái khác bi t. H s tìm ki m câu chuy n v m t ai đó không nh t thi ph i là ngư i t o nên tin t c. Thay vào đó, câu chuyên s vi t v m t cái gì đó, m t ai đó có m t nét đ c bi t và cu n hút. Bài vi t feature thư ng r t c m đ ng và lôi cu n đ c gi . Các bài vi t d ng này s đòi h i ngư i đ c ph i hành đ ng b i vì nh ng bài vi t y nó có th nghiêm túc, có th nh nhàng, có th r t bu n, r t vui, h h i hay t nh t, đúng lúc ho c không... Nó k cho chúng ta v con ngư i và các tr ng thái tinh th n. M chuyên gia vi t feature đ nh nghĩa vi t feature là vi t các bài vi t sáng t o, ch quan nh m thông tin và thư giãn đ c gi . Đây là đi m khác bi t v i vi t tin c ng, tin nóng đơn thu n đưa thông tin. Th nh t, ngư i vi t feature s ph i d n nhi u năng lư ng sáng t o cho m i bài vi t hơn là nh ng ngư i vi t tin t c hàng ngày. H s đư c ch đ ng t do v phong cách vi t và cách ti p c n v n đ , l a ch n ngu n, v.v... Th hai, các bài vi t s thư ng không khách quan b ng vi t tin t c truy n th ng, s đưa ra quan đi m nào đó ho c s c m nh n, thán ph c, n tư ng, nh n th c và ý ki n cá nhân (bên c nh các ngu n tin c a mình). Th ba, các bài vi t s v n có thông tin dù cho nó đư c sáng t o và cá nhân hóa b i ngư i vi t. M c đ g n gũi 't n d ng', thân thu c v i đ c gi s là y u t quy t đ nh s thành công c a bài vi t.
- Th tư, bài vi t ph i h p d n đ c gi trong khi v n đ t đư c ba m c tiêu trên. Nó s th a mãn đ oc đ c gi - nh ng ngư i l a ch n b 5 phút đ đ c hay hàng ti ng đ đ c mà ko làm vi c khác. ... Theo tác gi Patterson- 1986 có 3 quy t c cơ b n cho m t bài vi t feature: - Đưa ngay nhân v t vào bài - K ngay câu chuy n - Cho ngư i đ c th y, nghe c m nh n cho chính b n thân h . Bài feature hay là bài có nhân v t, trích d n h v chi ti t 'đ t' và vi c h làm. Feature không vi t theo ki u 'biên b n báo cáo thành tích' hay ' báo cáo nghiên c u đ y r y s li u', hay cũng không ph i là b n t ng k t các s ki n l n không s s ng. Bài vi t Feature là nh ng câu chuy n ng n, có s li u đư c vi t theo phong cách gi ng đi u linh ho t, và th ch đ ng Chúng có m c tiêu, có m ch chuy n, có các nhân v t. Và nên nh nó có m đ u, có phát tri n, có k t thúc.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học