Xem mẫu
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
20.
VỀ VIỆC MỞ NGÀNH TOÁN KINH TẾ
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI CHÍNH - MARKETING
TS. Trần Kim Thanh
Trường Đại học Tài chính - Marketing
Tóm tắt
Bài viết trình bày những nội dung liên quan đến việc mở ngành đào tạo Toán kinh
tế tại Trường Đại học Tài chính - Marketing cụ thể là: khái quát về ngành Toán kinh
tế, tìm hiểu chương trình đào tạo, chương trình học ngành Toán kinh tế ở các trường
đại học hiện nay cũng như cơ hội việc làm của cử nhân ngành Toán kinh tế và một số
ý kiến, nhận xét của người viết.
Từ khóa: Toán kinh tế, Trường Đại học Tài chính - Marketing
1. TÌM HIỂU KHÁI QUÁT VỀ NGÀNH TOÁN KINH TẾ
Từ xa xưa con người đã biết ứng dụng những hiểu biết của mình về Toán học vào
thực tiễn cuộc sống, đặc biệt là trong các hoạt động kinh tế. Sự thay đổi và phát triển
ngày càng đa dạng, phong phú của kinh tế cũng như những nhu cầu ngày càng tăng
của xã hội đặt ra cho con người những vấn đề như: chính xác hóa, hợp lý hóa, tối ưu
hóa,... đồng thời yêu cầu đưa ra những phân tích, đánh giá, dự báo kịp thời không chỉ
về mặt định tính mà còn mang tính định lượng trong các hoạt động kinh tế. Như Giáo
sư Finn Kydland [13] đã từng nhận xét: Kinh tế học hiện đại hiện đang thiên về Toán
học với việc sử dụng rất nhiều kiến thức, công cụ toán. Thực tế này đòi hỏi các cơ sở
đào tạo đại học cần phải mở ra một ngành đào tạo nguồn nhân lực có thể nghiên cứu
và ứng dụng các công cụ của Toán học vào lĩnh vực Kinh tế, đó là ngành Toán kinh tế.
206
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
Toán kinh tế (Economic Mathematics) được hiểu là môn khoa học nhằm vận dụng
toán học trong phân tích các mô hình kinh tế để từ đó hiểu rõ hơn các nguyên tắc và
các quy luật kinh tế của nền kinh tế thị trường, trang bị cho các nhà quản lý các kiến
thức để họ có thể vận dụng vào việc ra các quyết định sản xuất [1]. Toán kinh tế còn
được xem là một lĩnh vực của Kinh tế, sử dụng các công cụ và phương pháp toán học
để phân tích, đánh giá các vấn đề kinh tế, kinh doanh. Công cụ toán học cho phép các
nhà kinh tế phân tích suy luận một cách định lượng và xây dựng các mô hình đánh giá,
dự báo về kinh tế, kinh doanh trong tương lai.
Ngành Toán kinh tế là ngành đào tạo cử nhân đại học ngành Toán kinh tế có kiến
thức cơ bản về kinh tế - xã hội, quản lý và quản trị kinh doanh; có kiến thức chuyên
sâu về Toán ứng dụng trong kinh tế, quản lý và quản trị kinh doanh; có tư duy nghiên
cứu độc lập; có năng lực tự học tập bổ sung kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn
thích nghi với sự thay đổi của môi trường làm việc. Ngành Toán kinh tế bao gồm hai
chuyên ngành: chuyên ngành Toán kinh tế (Mathematical Economics Specification)
và chuyên ngành Toán tài chính (Mathematical Finance Specification). Ngành Toán
kinh tế, chuyên ngành Tài chính định lượng (TCĐL) hay Toán tài chính (Quantitative
Finance hay Mathematical Finance) là một mảng của ứng dụng các mô hình toán học
vào thị trường tài chính nhằm dự báo, định giá giá trị chứng khoán; quản lý danh mục
đầu tư; quản trị rủi ro tài chính hay giao dịch tự động.
Ngành Toán kinh tế là một trong những ngành được đào tạo rộng rãi và phổ biến
ở các nước tiên tiến trên thế giới. Hoa Kỳ và châu Âu là hai khu vực khởi đầu và
phát triển nhất đến thời điểm hiện tại. Tại Mỹ có 28 trường đại học đào tạo ngành
Toán Kinh Tế [2], như: Univesity of Delaware, Univesity of Arizona, The Univesity
of New Orleans , Florida Atlantic Global Student Success Program, Portland State
Univesity, Valparaiso Univesity, College of Southern Nevada, Eastern Michigan
Univesity, Univesity of Maine, Troy Univesity, Carnegie Mellon Univesity, Univesity
of Chicago,... Tại Đức và nhiều nước châu Âu [6], Toán ứng dụng nói chung và Khoa
học dữ liệu, Toán tài chính nói riêng đang là những ngành hót, thu hút sự lựa chọn của
người học.
Ở Việt Nam, từ lâu đã có nhiều trường đại học đào tạo ngành Toán kinh tế. Ngoài
các trường đại học khối Kinh tế, các trường đào tạo cơ bản hoặc đào tạo kỹ sư như
Trường Đại học Khoa học Tự nhiên thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, Trường Đại học
Khoa học Tự nhiên thuộc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (TP. HCM),
Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội, Trường Đại học Bách Khoa TP. HCM, Trường
207
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
Đại học Khoa học Huế,..., đã đào tạo chuyên ngành Tối ưu và Hệ thống (tên cũ là Toán
kinh tế, riêng Trường Đại học Khoa học Huế vẫn giữ tên cũ ngành này ) [7]. Chương
trình đào tạo Toán ứng dụng trong Kinh tế của Đại học Thăng Long được mở ra nhằm
thực hiện nhiệm vụ về lâu dài sẽ đào tạo được một lớp người giỏi về Kinh tế và Toán,
tạo nguồn bổ sung cho đội ngũ chuyên gia cấp cao trong các cơ sở Kinh tế, các nhà
khoa học trong lĩnh vực Toán - Kinh tế, làm hạt nhân nâng cao chất lượng giảng dạy
Kinh tế và Toán ứng dụng trong các trường đại học.
Các trường này thường có xu hướng đào tạo thiên về nghiên cứu, trang bị cho
người học nền tảng của Toán học ứng dụng vào các vấn đề kinh tế.
Theo Giáo sư Phạm Huyên (Trường Đại học Paris Diderot (ĐH Paris 7)), người
thường xuyên tham gia hợp tác nghiên cứu và giảng dạy ở Viện John Von Neumann
TP. HCM và Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán [11], ngành Tài chính định lượng là
một ngành đang phát triển ở châu Âu và Mỹ nhưng ở Việt Nam, ngành này chưa có
được vị thế và sự coi trọng; các cơ sở giáo dục đại học có ngành đào tạo này nhưng
chưa được đầu tư phát triển.
Chuỗi Hội thảo Tài chính định lượng châu Á được khởi đầu tại Singapore (năm
2013), và sau đó được tổ chức hàng năm tại Trung Quốc (năm 2014 và 2018), Hồng
Kông (năm 2015) và Nhật Bản (năm 2016) và Hàn Quốc (năm 2017). Các hội thảo
nhằm xây dựng quan hệ hợp tác và trao đổi thông tin giữa các nhà nghiên cứu về
lĩnh vực tài chính định lượng ở châu Á nói riêng và trên thế giới nói chung. Hội thảo
Tài chính định lượng châu Á lần thứ 7 (AQFC 2019) do viện Nghiên cứu cao cấp về
Toán chủ trì tổ chức, phối hợp cùng Đại học Paris Dedirot (Paris 7), Đại học Quốc
gia Singapore và Đại học Bách khoa Hong Kong (đây là lần đầu tiên hội nghị được
tổ chức ở Việt Nam), mang ý nghĩa là một trong những công việc chiến lược của viện
Nghiên cứu cao cấp về Toán thời gian tới, sẽ hỗ trợ việc tổ chức các hội nghị, các
nghiên cứu liên quan đến ứng dụng của Toán học trong các lĩnh vực khác nhau, đặc
biệt trong lĩnh vực kinh tế [12].
2. VỀ CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO CỦA CHUYÊN NGÀNH TOÁN KINH TẾ
Trong bài viết này, trước hết chúng ta quan tâm đến chương trình học của chuyên
ngành Toán kinh tế ở hai trường lớn nhất thuộc khối các trường Kinh tế ở Việt Nam:
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân (NEU) và Trường Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh
(UEH).
208
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
- Ở Trường Đại học Kinh tế Quốc dân (NEU), ngành Toán kinh tế được đào tạo
trong Khoa Toán kinh tế, với hai chuyên ngành: Toán kinh tế và Toán tài chính, trong
khi Toán thống kê là một khoa riêng: Khoa Toán thống kê. Tổ hợp xét tuyển của ngành
Toán kinh tế chú trọng đến môn Toán: A00: Toán, Vật lý, Hóa học; A01 (Toán, Vật
lý, Tiếng Anh); D01 (Ngữ văn, Toán, Tiếng Anh); D07 (Toán, Hóa học, Tiếng Anh).
Về chương trình đào tạo của ngành Toán kinh tế: Toán cao cấp và Xác suất Thống kê
chiếm 11 tín chỉ bắt buộc trong kiến thức giáo dục đại cương (Đại số: 3 tín chỉ, Giải
tích 1: 2 tín chỉ, Giải tích 2: 3 tín chỉ, Lý thuyết Xác suất: 3 tín chỉ); phần kiến thức lựa
chọn chung của trường là 12 tín chỉ (Kinh tế vi mô 1: 3 tín chỉ, Kinh tế vĩ mô 1: 3 tín
chỉ, Quản lý học 1: 3 tín chỉ, Quản trị kinh doanh 1: 3 tín chỉ); phần kiến thức chung
bắt buộc của trường là 9 tín chỉ (Kinh tế lượng 1: 3 tín chỉ, Lý thuyết Tài chính tiền
tệ 1: 3 tín chỉ, Nguyên lý kế toán: 3 tín chỉ); phần kiến thức chung của ngành là 25
tín chỉ (Giải tích 3: 3 tín chỉ, Thống kê Toán: 3 tín chỉ, Lý thuyết mô hình Toán kinh
tế: 3 tín chỉ, Kinh tế lượng 2: 3 tín chỉ, Tối ưu hóa 1: 3 tín chỉ, Tối ưu hóa 2: 3 tín chỉ,
Phân tích Thống kê nhiều chiều 1: 3 tín chỉ, Kinh tế Vi mô 2: 3 tín chỉ, Kinh tế Vĩ mô
2: 3 tín chỉ); phần kiến thức lựa chọn của ngành là 12 tín chỉ, gồm 6 tổ hợp, mỗi tổ
hợp được chọn 1 môn; phần kiến thức chuyên ngành là 22 tín chỉ, trong đó có 14 tín
chỉ băt buộc (Lý thuyết mô hình Toán kinh tế 2: 3 tín chỉ, Phân tích Thống kê nhiều
chiều 2: 2 tín chỉ, Phân tích chuỗi thời gian trong Tài chính: 3 tín chỉ, Mô hình phân
tích, định giá tài sản tài chính 1: 3 tín chỉ, Mô hình ứng dụng: 3 tín chỉ) và 8 tín chỉ cho
phần tự chọn gồm 4 tổ hợp, mỗi tổ hợp được chọn 1 học phần (trong đó tổ hợp 1 gồm:
Mô hình I/O, Mô hình cân bằng, Điều khiển học kinh tế; tổ hợp 2 gồm: Lý thuyết trò
chơi, Mô hình tài chính quốc tế, Chuyên đề Phương pháp tính; tổ hợp 3 gồm: Mô hình
tuyến tính tổng quát, Chuyên đề phân tích dữ liệu định tính, Quản trị rủi ro; tổ hợp 4
gồm: Mô hình phân tích dữ liệu mảng, Chuyên đề Mô phỏng ngẫu nhiên, Chuyên đề
Phân tích kỹ thuật trong Tài chính); cuối cùng là Chuyên đề thực tập gồm 10 tín chỉ.
- Ở Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH), ngành Toán kinh
tế được thuộc về Khoa Toán – Thống kê [10]. Chương trình đào tạo ngành Toán kinh
tế của trường này được xây dựng trên cơ sở tham khảo chương trình đào tạo của các
trường trong top 50 trường đại học có uy tín trên thế giới. Sau khi hoàn thành chương
trình đại cương, sinh viên ngành Toán kinh tế sẽ lựa chọn theo một trong hai chuyên
ngành cụ thể sau đây:
- Chuyên ngành Phân tích rủi ro và định phí bảo hiểm (Actuarial Science): Được
trang bị các kiến thức sau: Xác suất (Exam P – Probability), Toán tài chính (Exam
209
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
FM – Financial Mathematics), Lý thuyết đầu tư và thị trường Tài chính (Exam IFM
– Investment and Financial Markets), Toán bảo hiểm dài hạn (Exam LTAM – Long-
term Actuarial Mathematics), Toán bảo hiểm ngắn hạn (Exam STAM – Short-term
Actuarial Mathematics), Thống kê lập mô hình rủi ro (Exam SRM – Statistics for Risk
Modeling)
Chương trình này trang bị cho các sinh viên những kiến thức cần thiết để có thể
trở thành những chuyên viên phân tích rủi ro và định phí bảo hiểm, những chuyên gia
giỏi trong việc quán lý rủi ro, những nhà quản lý giỏi trong những công ty quản trị rủi
ro,... Đồng thời sinh viên tốt nghiệp ngành này được công nhận 3 chứng chỉ nghề là:
Thống kê Toán, Kinh tế, Kế toán và Tài chính của VEE (Validation by Educational
Experience), ngoài ra được trang bị kiến thức để có thể tham dự 6 kỳ thi của Hiệp hội
chuyên gia định phí bảo hiểm Hoa Kỳ (SOA: Society of Actuaries), đáp ứng được
về trình độ và kỹ năng của một chuyên viên định phí bảo hiểm chuyên nghiệp ở môi
trường trong và ngoài nước.
- Chuyên ngành Toán Tài chính (Financial Mathematics): Theo Trường này, đây
là chương trình được cập nhật từ các trường quốc tế hàng đầu, với các môn học tiêu
biểu như: Thống kê toán, Toán Giải tích, Cơ sở dữ liệu, Phân tích dữ kiệu, Kinh tế
lượng trong Tài chính, Toán tài chính, Quá trình ngẫu nhiên, Tin học trong ngành Tài
chính, các kiến thức về Kinh tế, Ngân hàng, Tài chính, Bảo hiểm.
Thị trường Tài chính thế giới trong những thập kỷ gần đây đã sử dụng các công
cụ Toán và Thống kê trong các hoạt động định giá, quản lý danh mục đầu tư. Vì vậy,
các công cụ định lượng ngày càng được nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trong việc
giúp ổn định và tăng cường tính bền vững trong các hoạt động của thị trường. Năm
2017, thị trường phái sinh tài chính Việt Nam ra đời, do đó đòi hỏi nguồn nhân lực
quan trọng là các chuyên gia Tài chính định lượng.
Chương trình ngành Toán kinh tế, chuyên ngành Tài chính định lượng cho phép
sinh viên được tiếp cận một chương trình đào tạo tiên tiến cả về lý thuyết và thực tiễn.
Các bài tập tình huống được sinh viên giải quyết mô phỏng với các mô hình toán học
trong Tài chính với các phần mềm Tin học. Chương trình được thiết kế tích hợp các
môn học về Tài chính và Toán học, sau khi hoàn tất khóa học sinh viên tốt nghiệp cử
nhân ngành Toán kinh tế chuyên ngành Tài chính định lượng sẽ được trang bị những
kiến thức về Xác suất - Thống kê, mô hình Toán kinh tế, thiết lập mô hình tài chính,
tối ưu hóa danh mục đầu tư, quản lý định lượng rủi ro tài chính, phân tích chuỗi thời
210
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
gian tài chính... Qua đó, sinh viên có khả năng xây dựng các mô hình mô phỏng danh
mục đầu tư, đo lường rủi ro và dự đoán được lợi nhuận của danh mục, xử lý các vấn
đề liên quan tới các mô hình tài chính trong thực tế; vận hành được các mô hình định
lượng, khai thác dữ liệu, kiểm định và tối ưu hóa tham số trong các bài toán tài chính,
đầu tư, quản lý rủi ro,...
3. CƠ HỘI VIỆC LÀM CỦA SINH VIÊN TỐT NGHIỆP NGÀNH TOÁN KINH TẾ
Với những nội dung kiến thức được đào tạo ở ngành Toán kinh tế, sinh viên ngành
Toán kinh tế có khả năng liên thông cao với các chuyên ngành khác thuộc khối ngành
Toán hoặc ngành Kinh tế. Những phương pháp Toán học (mô hình hóa, thống kê, tối
ưu,...) ngày càng được áp dụng rộng rãi trong hoạt động thực tiễn. Hơn nữa, những
người được đào tạo cơ bản về Toán kinh tế sẽ dễ dàng thích ứng với những thay đổi rất
nhanh của thị trường hiện đại. Do đó, trong bối cảnh nền kinh tế hiện nay, các cử nhân
Toán kinh tế có rất nhiều cơ hội về việc làm. Họ có thể làm việc tại các cơ quan nghiên
cứu và tư vấn về thị trường, tổ chức tín dụng, ngân hàng, doanh nghiệp, các cơ quan
nhà nước, các trường đại học [1], với các vị trí công việc có thể đảm nhận như sau:
- Giảng viên tại các trường đại học, chuyên viên tại các Bộ, ngành với vai trò phân
tích định lượng trong kinh tế, kinh doanh.
- Chuyên viên phân tích chính sách kinh tế và dự báo, hỗ trợ ra quyết định từ phía
Nhà nước và tư vấn doanh nghiệp trong việc thích ứng với chính sách mới.
- Chuyên viên phân tích rủi ro, tư vấn quản trị rui ro tại các ngân hàng và tổ chức
tín dụng, tư vấn xây dựng danh mục đầu tư và môi giới chứng khoán.
- Chuyên viên phân tích tài chính, giúp tư vấn ra quyết định về đầu tư, mua bán
sáp nhập doanh nghiệp.
- Chuyên viên nghiên cứu phân tích thị trường, giúp hỗ trợ ra quyết định sản xuất
kinh doanh.
- Cử nhân ngành Toán kinh tế với tư duy toán học, thống kê, và phân tích dữ liệu
có thể làm việc với vai trò kỹ sư phần mềm, chuyên viên phân tích dữ liệu trong các
công ty công nghệ thông tin trong và ngoài nước... Đặc biệt, trong thời đại bùng nổ
về mạng xã hội, công nghệ số, những công ty về công nghệ rất coi trọng khoa học dữ
liệu đặc biệt là dữ liệu kinh doanh, dữ liệu tài chính; vì vậy, nhu cầu về nhân sự trong
lĩnh vực này là rất cao.
211
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
Trong khu vực châu Á, các quốc gia công nghiệp mới (Nhật Bản, Hàn Quốc,
Singapore, đặc khu Hong Kong) và Trung Quốc đang có nhu cầu nhân lực ngành này
rất cao. Ở Việt Nam, trong vòng vài năm trở lại đây, khi chúng ta tiến hành hội nhập,
liên kết kinh tế sâu rộng, thị trường tài chính, bất động sản,... năng động và quy mô
lớn hơn đã tạo ra nhiều cơ hội cho các chuyên gia Toán kinh tế thử sức.
Kết quả khảo sát của Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường
lao động Thành phố Hồ Chí Minh trên khắp cả nước cho thấy, thị trường lao động cần
nhân lực là cử nhân ngành Toán kinh tế chuyên ngành Tài chính định lượng là rất lớn.
Ngành Tài chính, Tín dụng, Bảo hiểm... cần khoảng 10.800 lao động; tuy nhiên, tỷ lệ
cử nhân được đào tạo bài bản trong các ngành này chỉ khoảng 33%. Theo thống kê
này, hằng năm các cơ sở đào tạo khu vực phía Nam và phía Bắc chỉ cung cấp cho xã
hội khoảng gần 220 lao động có trình độ đại học trong các lĩnh vực như chuyên viên
định giá tài sản tài chính, tư vấn mua bán, sáp nhập doanh nghiệp; chuyên viên xây
dựng mô hình, đo lường, phân tích, dự báo và quản trị rủi ro trong ngân hàng, công ty
chứng khoán, các định chế tài chính, các doanh nghiệp.
Các ngân hàng, quỹ đầu tư, công ty tài chính, bảo hiểm...cũng đang khát nguồn
nhân lực thành thạo về ngành Toán kinh tế, chuyên ngành Tài chính định lượng.
- Tại thị trường việc làm trong nước, đối với sinh viên ngành Toán kinh tế mới ra
trường và ít kinh nghiệm làm việc tại các doanh nghiệp thì mức lương cơ bản từ 5 - 7
triệu đồng/ tháng. Ngoài ra, tùy vào vị trí công việc, năng lực và kinh nghiệm làm
việc trong ngành Toán kinh tế thì mức lương từ 7 - 10 triệu đồng/tháng hoặc có thể
cao hơn. [4]
- Trong 10 ngành đào tạo có mức lương cao nhất ở Mỹ [4]: Toán ứng dụng xếp thứ
4, mức lương khởi điểm bình quân là 52200 USD/năm và mức lương ở giai đoạn giữa
sự nghiệp bình quân là 101850 USD/năm; Quản lý hệ thống thông tin xếp thứ 6 có
mức lương khởi điểm bình quân là 49600 USD/năm và mức lương ở giai đoạn giữa sự
nghiệp bình quân là 86600 USD/năm; Toán học và Thống kê xếp thứ 9 có mức lương
khởi điểm bình quân là 48900 USD/năm và mức lương ở giai đoạn giữa sự nghiệp
bình quân là 99800 USD/năm.
- Các ngành nghề có mức thu nhập cao nhất ở Đức [6]: Tài chính doanh nghiệp xếp
thứ 2 với mức lương trung bình hàng năm là 77.525 euro; Phát triển kinh doanh xếp
thứ 4 với mức lương trung bình hàng năm là 73.755 euro; Quản lý tiền mặt / Kho bạc
6 với mức lương trung bình hàng năm là 71.916 euro; Tư vấn thuế / Kiểm toán viên
212
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
xếp thứ 7 với mức lương trung bình hàng năm là 71.128 euro; Ngân hàng khách hàng
doanh nghiệp xếp thứ 9 với mức lương trung bình hàng năm là 69.275 euro; Quản
lý rủi ro / Kiểm soát rủi ro xếp thứ 11 với mức lương trung bình hàng năm là 67.773
euro; Tư vấn kinh doanh xếp thứ 13 với mức lương trung bình hàng năm là 67.534
euro; Cố vấn Đầu tư / Ngân hàng Khách hàng cá nhân xếp thứ 15 với mức lương trung
bình hàng năm là 67.205 euro; Bảo hiểm xếp thứ 16 với mức lương trung bình hàng
năm là 67.149 euro.
4. MỘT SỐ SUY NGHĨ VỀ VIỆC MỞ NGÀNH TOÁN KINH TẾ Ở TRƯỜNG ĐẠI
HỌC TÀI CHÍNH-MARKETING
Chúng ta biết rằng: Tài chính định lượng là một chuyên ngành trong ngành Toán
Kinh tế và chúng ta đã tham gia đã chứng kiến những hoạt động từ buổi ban đầu chuẩn
bị cho việc mở chuyên ngành này tại Trường Đại học Tài chính - Marketing chẳng
hạn như tổ chức thành công Hội thảo về Tài chính định lượng (có sự tham gia của các
chuyên gia có uy tín trong và ngoài nước); triển khai xây dựng chương trình đào tạo
cho đến việc triển khai tuyển sinh và đào tạo. Cho đến nay, Nhà trường đã có những
thành quả ban đầu đáng khích lệ là những cử nhân Tài chính định lượng được xã hội
đón nhận. Vì vậy, người viết tham luận này cho rằng chuyên ngành Tài chính định
lượng mà Trường Đại học Tài chính - Marketing đã đào tạo mấy năm học vừa qua
chính là tiền thân của ngành Toán kinh tế và việc Nhà trường mở ngành Toán kinh tế
là tiếp tục hoàn thiện công việc nói trên mà Trường đã triển khai. Từ đó, có thể thấy
được những thuận lợi và khó khăn của Nhà trường trong việc mở ngành Toán kinh tế
như sau:
• Về những điều kiện thuận lợi:
- Sự đồng thuận và quyết tâm của Ban Giám hiệu Nhà trường, của Khoa Kinh Tế
- Luật cùng với khả năng của đội ngũ giảng viên.
- Đã có một chuyên ngành của ngành Toán kinh tế là chuyên ngành Tài chính định
lượng được hình thành và bước đầu có những thành công nhất định. Điều này cũng
bước đầu đặt niềm tin về sự thành công của Nhà trường trong tương lai khi mở ngành
Toán kinh tế. Những thành công này là những sự khích lệ, những trải nghiệm mấy năm
qua là những kinh nghiệm cho toàn trường.
- Ngành Toán kinh tế được mở trong một trường thuộc khối kinh tế như Trường
Đại học Tài chính - Marketing là một thuận lợi rất lớn, bởi Bộ môn Toán thống kê có
213
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
được sự đồng hành của một đội ngũ giảng viên có uy tín và có kinh nghiệm của các
ngành Tài chính, Ngân hàng, Quản trị Kinh doanh và các ngành khác có liên quan
trong trường. Chính vì vậy, Nhà trường cũng thuận lợi hơn trong việc điều hành một
cách hợp lý công tác đào tạo và quản lý, đồng thời sinh viên ngành Toán kinh tế sẽ
được trang bị những kiến thức đầy đủ về công cụ Toán học và các kiến thức về Kinh
tế có liên quan bởi chính đội ngũ giảng viên trong trường. Từ đó, tạo sự niềm tin cho
người học và thương hiệu của Nhà trường. Lợi thế này không có được ở các trường
cơ bản như các Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, các trường khối kỹ thuật như các
trường Đại học Bách khoa có đào tạo ngành Toán kinh tế.
- Tham khảo kinh nghiệm của các trường đã mở đào tạo ngành Toán kinh tế như
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân (NEU), Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí
Minh (UEH),...
- Trường Đại học Tài chính - Marketing nằm trong thành phố đầu tàu về kinh tế
của cả nước, một thị trường việc làm đầy năng động đang cần đến một nguồn nhân lực
rất lớn về cử nhân Toán kinh tế.
▪ Về những khó khăn bất cập:
- Các môn Toán làm cơ sở nền tảng cho ngành Toán kinh tế có số giờ quá ít so với
yêu cầu. Đây là khó khăn chung của cả người dạy và người học.
- Kể từ khi triển khai hình thức thi trắc nghiệm môn Toán ở Kỳ thi tốt nghiệp trung
học phổ thông quốc gia và bỏ kỳ thi vào đại học, chất lượng đầu vào của các trường
đại học giảm sút một cách đáng báo động. Kết quả là hình thức thi đã bóp méo hình
thức dạy và học ở bậc phổ thông: thi sao học vậy, không cần rèn luyện tư duy chiều
sâu, triệt tiêu khả năng diễn đạt, chỉ cần trúng, trật, môn Toán thành môn đoán. Điều
này đã và đang được nhiều chuyên gia giáo dục, nhiều nhà khoa học có uy tín cảnh
báo, nhưng tình hình vẫn chưa được cải thiện. Học ngành Toán kinh tế, sinh viên cần
có khả năng tiếp thu được các kiến thức về các môn Toán nền tảng của ngành này.
Nhưng tình trạng nói trên đã hạn chế rất nhiều khả năng tiếp thu của người học ngày
từ bậc học phổ thông. Không lẽ các giảng viên chúng ta phải lên lớp giảng lại những
kiến thức toán sơ cấp, trong khi giờ giảng của chính học phần đang dạy cũng rất eo
hẹp? Hầu hết các sinh viên được gọi lên bảng giải bài tập đều không biết cách trình
bày lời giải như thế nào. Thậm chí có nhiều giảng viên phản ánh có những em sinh
viên điểm đầu vào (tốt nghiệp phổ thông) cao ngất ngưởng nhưng lại thi trượt môn
Toán cao cấp. Đây chính là điều khó khăn nhất cho cả thầy và trò ở giảng đường đại
học trong thời kỳ này.
214
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
- Bên cạnh việc tham khảo kinh nghiệm đào tạo ngành Toán kinh tế của các trường
đã triển khai đào tạo ngành này nhiều năm, thì một khó khăn không nhỏ là áp lực cạnh
tranh trong tuyển sinh của một trường mới triển khai, một khi các thí sinh có nhiều
thông tin về việc đào tạo ngành Toán kinh tế ở các trường nói trên.
Để kết thúc bài viết, người viết xin có một số kiến nghị như sau:
- Mạnh dạn cùng với các chuyên gia giáo dục, các nhà khoa học có uy tín, các
trường đại học khác đề xuất với Bộ Giáo dục - Đào tạo thay đổi hình thức thi tốt
nghiệp môn Toán phổ thông, thay đổi hình thức tuyển sinh sao cho phù hợp.
- Kịp thời đưa được thông tin cần thiết về đào tạo đến các thí sinh học ở các trường
chuyên ở phổ thông, đặc biệt là học sinh chuyên Toán phổ thông
- Đảm bảo cho ngành Toán kinh tế có đầu vào là những thí sinh có khả năng tư duy
khá tốt về Toán.
- Các sinh viên đã và đang học ở các trường khối cơ bản như: Trường Đại học
Khoa học Tự nhiên, Trường Đại học Sư phạm hoặc ở các trường khối kỹ thuật như:
Trường Đại học Bách khoa, Trường Đại học Xây dựng,... được trang bị một nền tảng
Toán học khá đầy đủ và chắc chắn và nhiều em có nhu cầu về việc học những ứng
dụng trong kinh tế cần thiết cho hành trang đi tìm việc làm. Chúng ta nên mở đào tạo
văn bằng hai về cử nhân Toán kinh tế để thu hút những sinh viên này và các sinh viên
khác có nhu cầu.
- Triển khai kịp thời việc xây dựng chương trình đào tạo và biên soạn bài giảng,
giáo trình cho ngành Toán kinh tế.
Với sự phát triển và hội nhập của nền kinh tế Việt Nam đang đòi hỏi một nguồn
nhân lực rất lớn có khả năng ứng dụng Toán học trong các hoạt động kinh tế, việc mở
ngành Toán kinh tế tại Trường Đại học Tài chính - Marketing là cần thiết và phù hợp
xu thế xã hội. Chúng ta tin tưởng rằng, Nhà trường sẽ gặt hái thành công trong ngành
đào tạo đầy triển vọng này!
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. https://tuyensinhso.vn/nhom-nganh-dao-tao/nganh-toan-kinh-te-c17020.html
Cổng thông tin tuyển sinh đại học, cao đẳng lớn nhất Việt Nam Ngành Toán kinh
tế, cập nhật: 01/07/2019.
215
- KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC
ĐÀO TẠO NGÀNH TOÁN KINH TẾ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
2. https://www.hotcourses.vn/ 28 trường có khóa học ngành Toán Kinh Tế tại Mỹ
3. https://www.easyuni.vn/united-states-economics/ Các chương trình đào tạo ngành
Kinh Tế tại Mỹ
4. http://www.adcduhoc.vn/index.php/tin-tuc/ban-can-biat/item/805-10-ngainh-
hoic-coi-muic-luong-cao-nhait-taii-myi, ADC Du học. 10 ngành học có mức
lương cao nhất tại Mỹ.
5. https://princetonenglish.vn/tin-tu-van/tong-hop-17-chuyen-nganh-dai-hoc-co-luong-
cao-nhat-tai-my/ , Tổng hợp 17 chuyên ngành đại học có lương cao nhất tại Mỹ.
6. https://tiengducvinh.com/details/du-hoc-duc-nganh-toan-ung-dung.htm Du học
Đức ngành Toán ứng dụng.
7. https://sites.google.com/site/toiuuvahethong/home/dhai-hoc, Bộ môn Tối ưu và
Hệ thống
8. https://www.amec.com.vn/cac-nganh-nghe-co-thu-nhap-cao-nhat-o-duc-2017.
html
9. https://top10truonghoc.com/truong-dao-tao-toan-kinh-te-chat-luong-nhatToán
kinh tế - Ngành học khó nhưng không hề khô khan.
10. http://sems.ueh.edu.vn/tin-tuc/thong-tin-tuyen-sinh-2019---khoa-toan-thong-
ke-174 Khoa Toán – Thống kê.
11. https://giaoducthoidai.vn/trao-doi/nganh-tai-chinh-dinh-luong-can-su-dau-tu-
xung-tam Thứ Tư, 24/7/2019 13:09. Ngành Tài chính định lượng: Cần sự đầu tư
xứng tầm.
12. https://www.nguoiduatin.vn/tai-chinh-dinh-luong-va-quan-tri-rui-ro-o-vie-t-nam-
thuc-cha-t-la-nganh-co-n-non-tre-a440225.html Tài chính định lượng và Quản trị
rủi ro ở Việt Nam thực chất là ngành còn “non trẻ”.
13. H. Nhung, “Chương trình đào tạo Kinh tế nên học Toán nhiều hơn” cập nhật ngày
05/07/2016 19:18 GMT+7
14. https://timviec365.vn/blog/toan-kinh-te-la-gi-new6917.html Tuesday, cập nhật
ngày 12/11/2019. Toán Kinh tế là gì? Cơ hội của người học Toán kinh tế.
216
nguon tai.lieu . vn