Xem mẫu
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN SAIGON UNIVERSITY TẠP CHÍ KHOA HỌC SCIENTIFIC JOURNAL ĐẠI HỌC SÀI GÒN OF SAIGON UNIVERSITY Số 66 (6/2019) No. 66 (6/2019) Email: tcdhsg@sgu.edu.vn ; Website: https://tapchikhoahoc.sgu.edu.vn VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC TRONG NHÀ TRƯỜNG NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO SINH VIÊN SƯ PHẠM HIỆN NAY Applying Ho Chi Minh’s thought on moral education in schools to improve the quality of moral education for current pedagogical students PGS.TS. Nguyễn Ngọc Khá Trường Đại học Sư phạm TP.HCM Tóm tắt Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục đạo đức trong nhà trường hết sức phong phú và sâu sắc. Đó là tư tưởng về mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục đạo đức. Vận dụng đúng đắn những chỉ dẫn của Người có ý nghĩa to lớn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho sinh viên sư phạm hiện nay. Đặc biệt, các trường sư phạm cần phải tăng cường công tác giáo dục ý thức chính trị; đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục đạo đức nhà giáo; phương pháp kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục đạo đức nhà giáo cho sinh viên trong giai đoạn hiện nay. Từ khóa: đạo đức, giáo dục đạo đức, tư tưởng Hồ Chí Minh, sinh viên sư phạm Abstract Ho Chi Minh's thought on moral education in schools is very rich and profound. It is the thought about the goals, content, methods of moral education. Proper use of his instructions is of great significance in improving the quality of moral education for current pedagogical students. In particular, pedagogical schools need to enhance the education of political consciousness, innovating content and methods of educating teachers' morality, of testing and evaluating the quality of teacher moral education for students in the current period. Keywords: morality, moral education, Ho Chi Minh’s thought, pedagogical students 1. Đặt vấn đề ham học hỏi; tích cực rèn luyện tác phong Hiện nay, đa số sinh viên nói chung, sư phạm; năng động, sáng tạo, tận tụy, trách sinh viên Sư phạm nói riêng có động cơ học nhiệm với công việc; có tinh thần vượt khó, tập đúng đắn; có bản lĩnh, lập trường tư có ý chí vươn lên hướng tới phát triển nhân tưởng chính trị vững vàng, trung thành với cách nhà giáo và coi trọng các giá trị đạo Tổ quốc, và nhân dân; thực hiện tốt đường đức nhà giáo. lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn còn một bộ nước; có phẩm chất đạo đức tốt; có lòng yêu phận sinh viên có ý thức phấn đấu chưa cao, nghề, có hoài bão, lý tưởng cống hiến cho không chú trọng ngành nghề mà mình đã lựa sự nghiệp giáo dục; có đức tính chăm chỉ, chọn, phai nhạt lý tưởng, không xác định Email: khann@hcmue.edu.vn 3
- SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 66 (6/2019) được mục tiêu, lý tưởng cuộc sống; có biểu đề giáo dục đạo đức nói riêng cho học sinh, hiện suy thoái về phẩm chất đạo đức, vi sinh viên. Ngày 8/10/1946, trong Sắc lệnh phạm pháp luật, đề cao lối sống thực dụng, thành lập ngành sư phạm Việt Nam, Chủ ích kỷ, đua đòi, xa hoa lãng phí, xem nhẹ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Chúng ta đã các giá trị văn hóa tinh thần. Nghị quyết Hội giành được quyền độc lập. Một trong những nghị lần thứ tám Ban chấp hành Trung ương công việc phải thực hiện cấp tốc trong lúc khóa XI của Đảng đã chỉ ra: “chất lượng, này là nâng cao dân trí” (Hồ Chí Minh, hiệu quả giáo dục và đào tạo còn thấp so với 2000, tập 4, tr.40). yêu cầu, nhất là giáo dục đại học, giáo dục Một nền dân trí rộng là điều kiện cần nghề nghiệp. Hệ thống giáo dục và đào tạo thiết để trên đó đào tạo được nguồn nhân lực thiếu liên thông giữa các trình độ và giữa thích hợp phục vụ cho sự phát triển kinh tế các phương thức giáo dục, đào tạo; còn nặng – xã hội; đồng thời dân trí là cơ sở để nâng lý thuyết, nhẹ thực hành. Đào tạo thiếu gắn cao chất lượng cuộc sống của nhân dân. kết với nghiên cứu khoa học, sản xuất, kinh Mức độ dân trí có thể đạt được tùy thuộc vào doanh và nhu cầu của thị trường lao động; điều kiện kinh tế. Không thể mong muốn chưa chú trọng đúng mức việc giáo dục đạo một mức độ dân trí quá cao thoát ly khỏi đức, lối sống và kỹ năng làm việc. Phương điều kiện kinh tế, song cũng không chờ có pháp giáo dục, việc thi, kiểm tra và đánh giá kinh tế phát triển cao mới mở rộng và nâng kết quả còn lạc hậu, thiếu thực chất. cao dân trí. Để thực hiện nhiệm vụ nâng cao Quản lý giáo dục và đào tạo còn nhiều dân trí không ai khác là đội ngũ thầy cô giáo yếu kém. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản và những người làm công tác giáo dục. lý giáo dục bất cập về chất lượng, số lượng Hồ Chí Minh luôn nhắc nhở đội ngũ và cơ cấu; một bộ phận chưa theo kịp yêu thầy cô giáo và những người làm công tác cầu đổi mới và phát triển giáo dục, thiếu tâm giáo dục phải nhận thức đúng đắn tầm quan huyết, thậm chí vi phạm đạo đức nghề trọng của giáo dục, coi giáo dục là sự nghiệp nghiệp” (Đảng Cộng sản Việt Nam, 2013, của quần chúng, là nhiệm vụ của toàn Đảng, tr.117). toàn dân. Giáo dục thế hệ trẻ, chính là kiến Chính vì vậy, để nâng cao chất lượng tạo tương lai, vì vậy Người kỳ vọng vào đội đào tạo đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu ngũ nhà giáo. Trong “Thư gửi cho học thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, sinh”, ngày 5/9/1945, Người viết: “Ngày hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, hơn ai hết, nay các em được cái may mắn hơn cha anh mỗi giảng viên, sinh viên và nhà quản lý là được hấp thụ một nền giáo dục của một giáo dục cần thấm nhuần sâu sắc tư tưởng nước độc lập, một nền giáo dục nó sẽ đào Hồ Chí Minh về giáo dục đạo đức trong nhà tạo các em nên những người công dân hữu trường, từ đó vận dụng, làm theo tư tưởng ích cho nước Việt Nam, một nền giáo dục và tấm gương đạo đức của Người. làm phát triển hoàn toàn những năng lực sẵn 2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục có của các em” (Hồ Chí Minh, 2000, tập 4, đạo đức trong nhà trường tr.32). Người khích lệ học sinh chăm chỉ học a. Về mục tiêu giáo dục đạo đức tập để làm rạng rỡ cho nước nhà: “Sau 80 Hồ Chí Minh rất quan tâm đến sự năm giời nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, nghiệp giáo dục nói chung, đặc biệt là vấn ngày nay chúng ta cần phải xây dựng lại cơ 4
- NGUYỄN NGỌC KHÁ TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao quý: thật thà phụng sự nhân dân” (Hồ Chí cho chúng ta theo kịp các nước khác trên Minh, 2011, tập 6, tr.467). hoàn cầu. Trong công cuộc kiến thiết đó, Đặc biệt, trong “Di chúc”, trước lúc đi nước nhà trông mong chờ đợi ở các em rất xa, Người nhấn mạnh trách nhiệm của Ðảng nhiều. Non sông Việt Nam có trở nên tươi đối với việc chăm sóc, giáo dục thế hệ trẻ và đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước ân cần dặn lại: “Ðảng cần phải chăm lo giáo tới đài vinh quang để sánh vai với các cường dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ quốc năm châu được hay không, chính là thành những người thừa kế xây dựng xã hội nhờ một phần lớn ở công học tập của các chủ nghĩa vừa “hồng” vừa “chuyên”. Bồi em” (Hồ Chí Minh, 2000, tập 4, tr.32-33). dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một Lời dạy đó của Bác vẫn văng vẳng bên tai, việc rất quan trọng và rất cần thiết” (Hồ Chí trong trái tim bao thế hệ người con đất Việt! Minh, 2011, tập 15, tr.622). Theo Hồ Chí Minh, phải chú trọng giáo Lời căn dặn về bồi dưỡng thế hệ cách dục đạo đức cho học sinh là vì sự nghiệp của mạng cho đời sau thể hiện sự sâu sắc trong chính các em sẽ trở thành những công dân tầm nhìn và tư duy chiến lược của Chủ tịch tốt có ích cho xã hội, đồng thời vì tương lai Hồ Chí Minh. Người không chỉ nhìn hiện tại phát triển đất nước. Trong buổi nói chuyện mà còn hướng về tương lai, không chỉ dành tại Hội nghị cán bộ phụ trách thiếu nhi toàn tâm huyết cho sự nghiệp cách mạng trước miền Bắc ngày 19/2/1959, Người khẳng mắt, mà còn chăm lo vun trồng cho cái gốc định mục tiêu giáo dục đạo đức gắn liền với của sự nghiệp đó để nó trở nên vững bền. sứ mệnh cao cả của công tác giáo dục, đó là Luận điểm đó chứa đựng thế giới quan khoa đào tạo thế hệ những công dân tốt và cán bộ học, nhân sinh quan cách mạng và biện tốt cho nước nhà: “Vì lợi ích mười năm thì chứng tài tình của một lãnh tụ, một nhà hiền phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải triết, một Danh nhân văn hóa thế giới. trồng người. Chúng ta phải đào tạo ra những b. Về nội dung giáo dục đạo đức công dân tốt và cán bộ tốt cho nước nhà. Theo Hồ Chí Minh, nền giáo dục Việt Nhân dân, Đảng, Chính phủ giao các nhiệm Nam thời đại mới phải là nền giáo dục nhằm vụ đào tạo thế hệ tương lai cho các cô, các phát triển con người toàn diện. Đó phải là chú. Đó là một trách nhiệm nặng nề, nhưng một nền giáo dục mang tính nhân văn và rất vẻ vang. Mong mọi người phải cố gắng tính nhân dân sâu sắc, không phải dành làm tròn nhiệm vụ” (Hồ Chí Minh, 2011, tập riêng cho một số người hoặc một giai cấp 9, tr.222). nào, mà cho toàn thể quốc dân, đồng bào Trong Thư gửi giáo viên, sinh viên Việt Nam. Người viết: “Đào tạo các em trường dự bị đại học ở Thanh Hóa, Hồ Chí thành những người công dân hữu ích cho Minh nêu rõ mục tiêu giáo dục đạo đức là nước Việt Nam, một nền giáo dục làm phát thật thà phụng sự nhân dân: “Các thầy giáo triển hoàn toàn những năng lực sẵn có của có nhiệm vụ nặng nề và vẻ vang là đào tạo các em” (Hồ Chí Minh, 2000, tập 4, tr.40). cán bộ cho dân tộc. Vậy giáo dục cần nhằm Trong thư gửi các em học sinh nhân ngày vào mục đích là thật thà phụng sự nhân dân. mở trường (24/10/1955), Người nhắn nhủ Các cháu thì học tập cần gắn liền với thực nội dung giáo dục phải đảm bảo tính toàn hành để mai sau thực hiện mục đích cao diện, bao gồm thể dục, trí dục, mỹ dục, đức 5
- SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 66 (6/2019) dục. Trong lĩnh vực giáo dục đạo đức nói cách mạng thì có tài cũng vô dụng” (Hồ Chí riêng cũng cần mang tính toàn diện. Người Minh, 2000, tập 11, tr.329). chỉ rõ: Do vậy, nội dung giáo dục đạo đức cho “Đức dục: Là yêu Tổ quốc, yêu nhân học sinh rất đa dạng, từ việc nhỏ cho tới việc dân, yêu lao động, yêu khoa học, yêu trọng lớn, từ quan hệ thầy trò, bạn bè trong nhà của công (5 cái yêu). trường cho tới trách nhiệm đối với gia đình Các em cần rèn luyện đức tính thành và xã hội. Nhà giáo là người truyền cảm thật và dũng cảm. hứng cho thế hệ trẻ hết lòng phụng sự Tổ Ở trường, thì kính thầy, yêu bạn, đoàn quốc, phục vụ nhân dân. Không phải ngẫu kết và giúp đỡ lẫn nhau. nhiên, trong Hội nghị tổng kết phong trào Ở nhà, thì yêu kính và giúp đỡ cha thi đua “dạy tốt, học tốt” của ngành giáo dục mẹ. phổ thông và sư phạm, Người nhấn mạnh: Ở xã hội, thì tùy sức mình mà tham gia “Nội dung giáo dục cần chú trọng hơn nữa những việc có ích lợi chung...” (Hồ Chí về mặt đức dục. Dạy cho các cháu đạo đức Minh, 2000, tập 8, tr.74-75). cách mạng, biết yêu Tổ quốc, yêu chủ nghĩa Hồ Chí Minh thường xuyên khích lệ, xã hội, yêu khoa học, yêu lao động và người động viên các thầy cô giáo và cán bộ quản lao động, thật thà, dũng cảm, sẵn sàng tham lý giáo dục phải bồi dưỡng cho thế hệ trẻ gia lao động và bảo vệ Tổ quốc” (Hồ Chí tình cảm tốt đẹp, trước hết là tình thương Minh, 2000, tập 11, tr.615). yêu gia đình, bạn bè, đồng chí, quý trọng Đặc biệt, để thực hiện được mục tiêu thầy cô giáo, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào, giáo dục là “thật thà phụng sự nhân dân” thì hình thành ý thức kỷ luật, ý thức tập thể, lối việc giáo dục phải chú trọng đủ các mặt: đạo sống thật thà, khiêm tốn, trung thực, giản dị đức cách mạng, giác ngộ xã hội chủ nghĩa, và thói quen thực hành đời sống mới. văn hóa, kỹ thuật, lao động và sản xuất. Thế Hồ Chí Minh chỉ ra rằng, đạo đức đóng hệ trẻ phải được giáo dục về lý tưởng và đạo vai trò nền tảng cho sự phát triển nhân cách, đức xã hội chủ nghĩa như hạt nhân nhân cho nên giáo dục đạo đức là một nhân tố cực cách của con người trong chế độ xã hội mới. kỳ quan trọng để tập hợp, động viên lực Người chỉ rõ: “Giáo dục phải phục vụ đường lượng thực hiện mọi công việc mà Đảng và lối chính trị của Đảng và Chính phủ, gắn nhân dân giao phó. Người nhấn mạnh: “Giải liền với sản xuất và đời sống của nhân dân” phóng cho dân tộc, giải phóng cho loài (Hồ Chí Minh, 2011, tập 10, tr.190). người là một công việc to tát mà tự mình Để sự nghiệp giáo dục của nước nhà đi không có đạo đức, không có căn bản... thì đến thắng lợi vẻ vang, vì mục tiêu phụng sự còn làm nổi việc gì?” (Hồ Chí Minh, 2000, Tổ quốc, phục vụ nhân dân, đòi hỏi cả thầy tập 8, tr. 253). và trò, nhà trường, gia đình và xã hội phải Nhất là trong buổi nói chuyện với cán nỗ lực hết sức để thực hiện các nhiệm vụ mà bộ, sinh viên Trường Đại học Sư phạm Hà Đảng và nhân dân giao phó. Trong Thư gửi Nội ngày 21/10/1964, Người chỉ rõ: “Dạy các cán bộ, cô giáo, thầy giáo, công nhân cũng như học phải chú trọng đến cả tài lẫn viên, học sinh, sinh viên nhân dịp bắt đầu đức. Đức là đạo đức cách mạng. Đó là cái năm học mới, Người căn dặn: “Thầy và trò gốc, rất quan trọng. Nếu không có đạo đức phải luôn luôn nâng cao tinh thần yêu Tổ 6
- NGUYỄN NGỌC KHÁ TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN quốc, yêu chủ nghĩa xã hội, tăng cường tình Như vậy, mục tiêu và nội dung giáo dục cảm cách mạng đối với công nông, tuyệt đối đạo đức trong tư tưởng Hồ Chí Minh là trung thành với sự nghiệp cách mạng, triệt những yêu cầu có tính nguyên tắc để đào tạo để tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sẵn nên những con người mới xã hội chủ nghĩa. sàng nhận bất kỳ nhiệm vụ nào mà Đảng và Xuất phát từ mục tiêu và nội dung giáo dục nhân dân giao cho” (Hồ Chí Minh, 2000, tập đạo đức cho học sinh, sinh viên trong nhà 8, tr.270). trường, Hồ Chí Minh còn đặc biệt chú ý và Ở khía cạnh khác, Hồ Chí Minh chỉ ra đề cao phương pháp giáo dục đạo đức. rằng, nội dung giáo dục đạo đức cần phù c. Về phương pháp giáo dục đạo đức hợp với mỗi lứa tuổi, mỗi cấp học, bậc học. Hồ Chí Minh luôn nhắc nhở các thầy cô Trong Thư gửi giáo viên, học sinh, cán bộ giáo cần quan tâm đến phương pháp giáo và thanh niên ngày 31/10/1955, Người căn dục đạo đức. Từ “mục đích của giáo dục, nội dặn: “Đối với Đại học thì cần kết hợp lý luận dung của giáo dục sau đó tìm ra cách dạy. khoa học với thực hành, ra sức học lý luận Theo phương châm đó, phương pháp giảng và khoa học tiên tiến của các nước bạn, kết dạy ở cấp đại học và trung học phải phát huy hợp với thực tiễn nước ta, để thiết thực giúp tính dân chủ trong sinh hoạt học thuật, tăng ích cho công cuộc xây dựng nước nhà. cường thảo luận, trao đổi để kích thích tư Trung học thì cần đảm bảo cho học trò duy sáng tạo của người học, do đó người những tri thức phổ thông chắc chắn, thiết thầy giáo phải nâng cao và hướng dẫn việc thực, thích hợp với nhu cầu và tiền đồ xây tự học” (Hồ Chí Minh, 2011, tập 6, tr.360- dựng nước nhà, bỏ những phần nào không 362). cần thiết cho đời sống thực tế. Tiểu học thì Hồ Chí Minh cho rằng, thầy cô giáo cần giáo dục các cháu thiếu nhi: yêu Tổ phải biết cách hướng dẫn cách tự học cho quốc, yêu nhân dân, yêu lao động, yêu khoa học sinh và bản thân thầy cô giáo chỉ có cách học, trọng của công. Cách dạy phải nhẹ tự học mới có thể nâng cao trình độ, cập nhật nhàng và vui vẻ, chớ gò ép thiếu nhi vào kiến thức để không lạc hậu. Đặc biệt, Hồ khuôn khổ của người lớn. Phải đặc biệt chú Chí Minh còn đặc biệt quan tâm đến phương ý giữ gìn sức khỏe của các cháu” (Hồ Chí pháp nêu gương của nhà giáo. Tấm gương Minh, 2000, tập 8, tr.81). của người thầy đối với học sinh là vô cùng Để nâng cao chất lượng của hoạt động quan trọng, bởi vì nó có tác dụng giáo dục dạy và học, Người yêu cầu thầy cô giáo phải rất lớn: “Một tấm gương sống còn có giá trị gắn nội dung giáo dục với thực tiễn cách hơn 100 bài diễn văn tuyên truyền” (Hồ Chí mạng, học phải đi đôi với hành, lý luận phải Minh, 2011, tập 1, tr.263). Một tấm gương đi liền với thực tế. Đặc biệt, người giáo viên sáng của người thầy có sức lan tỏa rất lớn phải rèn luyện, phải tắm mình trong thực đến cả một lớp người, sẽ có cả một thế hệ tiễn đấu tranh cách mạng, tiếp thu những noi theo, là động lực mạnh mẽ cho toàn xã phẩm chất cao quý nhằm truyền lại cho thế hội. Ngược lại, một thói quen xấu, một hành hệ trẻ: “Thầy giáo và học trò, tùy hoàn cảnh vi thiếu chuẩn mực của người thầy có thể và khả năng cần tham gia vào những công làm tổn thương, làm mất niềm tin cả một lớp tác xã hội ích nước lợi dân” (Hồ Chí Minh, người và làm hỏng cả một thế hệ, đó là hậu 2011, tập 10, tr.291). quả khôn lường mà cả xã hội phải gánh chịu. 7
- SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 66 (6/2019) Hồ Chí Minh nói: “Óc những người tuổi trẻ phần còn lại thuộc về vai trò của các đoàn trong sạch như một tấm lụa trắng, nhuộm thể nhân dân, gia đình, xã hội. Sự phối hợp xanh thì nó sẽ xanh, nhuộm đỏ thì nó sẽ đỏ, giữa gia đình, nhà trường và xã hội phải vì vậy sự học tập ở nhà trường có ảnh hưởng mang tính đồng bộ, tránh tình trạng “trống rất lớn cho tương lai của thanh niên và tương đánh xuôi, kèn thổi ngược”. Về vấn đề này, lai của thanh niên là tương lai của nước nhà” trong thư “Gửi các em học sinh” đăng trên (Hồ Chí Minh, 2011, tập 5, tr.102). Do đó, báo Nhân dân, số 600, ngày 24/10/1955, “Giáo dục được người thầy giáo, được cả Người viết: “Giáo dục các em là việc một thế hệ. Thầy tốt thì ảnh hưởng tốt, thầy CHUNG của gia đình, trường học và xã xấu thì ảnh hưởng xấu” (Hồ Chí Minh, hội… Đảng, Chính phủ và nhân dân ta lo cải 2011, tập 9, tr.492). cách ruộng đất, khôi phục kinh tế, tăng Theo Hồ Chí Minh, hơn bất kỳ một lĩnh cường quốc phòng, củng cố miền Bắc... để vực nào khác, trong lĩnh vực giáo dục đạo thống nhất nước nhà - đều nhằm mục đích đức đặc biệt phải chú trọng “đạo làm xây dựng cho các em một đời sống tươi vui, gương”. Trong quá trình xây dựng đạo đức sung sướng. Gia đình, trường học và xã hội mới, việc bồi dưỡng, nêu gương “người tốt, chăm lo giáo dục, đều nhằm mục đích làm việc tốt” là rất quan trọng và cần thiết. cho các em mai sau trở nên những công dân Người thường dặn dò, các thầy cô giáo tốt, những cán bộ tốt, những người chủ tốt không được đánh mất phẩm chất của mình, của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa” (Hồ dù hoàn cảnh nào cũng phải là tấm gương Chí Minh, 2000, tập 8, tr.74). Hồ Chí Minh cho học sinh noi theo. Tại Hội nghị tổng kết còn nêu lên những yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể: phong trào thi đua “Dạy tốt, học tốt” (tháng “Các thầy giáo, cô giáo phải tìm cách dạy. 8/1963), Người căn dặn: “Nhiệm vụ của các Dạy cái gì, dạy thế nào để học trò hiểu chóng, cô giáo, thầy giáo rất nặng nề nhưng rất vẻ nhớ lâu, tiến bộ nhanh. Dạy và học cần phải vang. Muốn làm tròn nhiệm vụ đó phải luôn theo nhu cầu của dân tộc, của Nhà nước” (Hồ luôn gương mẫu về mọi mặt, không ngừng Chí Minh, 2011, tập 10, tr.290-291). bồi dưỡng đạo đức cách mạng, lập trường Ngoài ra, Hồ Chí Minh còn nêu những chính trị; phải ra sức đoàn kết giúp đỡ nhau yêu cầu cụ thể hơn: tri thức phải dễ hiểu, dễ cùng tiến bộ” (Hồ Chí Minh, 2011, tập 14, nhớ, học mau, và quan trọng là phải thực tr.747) và nhắc nhở: “Các thầy, cô giáo phải hiện. Người cho rằng, trong giáo dục đạo trở thành tấm gương sáng, thành kiểu mẫu đức, nếu chỉ dùng lời nói thì kết quả sẽ cho các em noi theo, phải là kiểu mẫu về không cao và không chắc chắn, mà nói phải mọi mặt, tư tưởng, đạo đức, lề lối làm việc” đi đôi với làm. Đồng thời, cần phát hiện, (Hồ Chí Minh, 2000, tập 11, tr.616). động viên và khen thưởng kịp thời những Bên cạnh đó, để giáo dục đạo đức cho gương người tốt, việc tốt để tạo đà và nhân học sinh, Hồ Chí Minh yêu cầu cần phải có rộng những nhân tố điển hình trong phong sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã trào thi đua. hội; sự yếu kém, lơi lỏng ở bất cứ khâu nào Kế thừa truyền thống đạo đức, văn hóa cũng đều hạn chế đến kết quả giáo dục - đào của dân tộc, Người chỉ rõ: “Giáo dục là tạo. Giáo dục trong nhà trường là vô cùng chính, nhưng đối với những kẻ ngoan cố quan trọng, song đó mới chỉ là một phần, không chịu sửa đổi thì chính quyền phải 8
- NGUYỄN NGỌC KHÁ TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN dùng phép luật. Phép luật là phép luật của Bản lĩnh chính trị của sinh viên sư phạm nhân dân, dùng để ngăn cản những hành trong giai đoạn hiện nay là vô cùng quan động có hại cho nhân dân, để bảo vệ lợi ích trọng. Bởi vì nó là “điểm tựa” cho mọi nhận chung của đại đa số nhân dân” (Hồ Chí thức và hành động của người thầy trong Minh, 2011, tập 7, tr.453). tương lai để họ phát huy tốt khả năng, vai Xây đi đôi với chống trên cơ sở tự giáo trò và trách nhiệm với Tổ quốc, với nhân dục, đồng thời phải tạo thành phong trào dân. Không phải ngẫu nhiên, trong Văn kiện quần chúng rộng rãi. Bởi vì chủ nghĩa xã hội Hội nghị lần thứ tám Ban chấp hành Trung là công trình tập thể của quần chúng nhân ương khóa XI, Đảng ta chỉ rõ: “Tập trung dân tự xây dựng dưới sự lãnh đạo của Đảng. vào những giá trị cơ bản của văn hóa, truyền Trong “Di chúc”, Hồ Chí Minh căn dặn để thống và đạo lý dân tộc, tinh hoa văn hóa chống lại những gì đã cũ kỹ, hư hỏng và tạo nhân loại, giá trị cốt lõi và nhân văn của chủ ra những cái mới mẻ tốt tươi, cần phải động nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí viên toàn dân, tổ chức và giáo dục toàn dân, Minh” (Đảng Cộng sản Việt Nam, 2013, dựa vào lực lượng vĩ đại của toàn dân. tr.128). Như vậy, có thể nói, sự nghiệp giáo dục Trong điều kiện toàn cầu hóa và hội đạo đức hết sức vinh quang nhưng cũng vô nhập quốc tế, trước sự bùng nổ của công cùng khó khăn, gian khổ, đòi hỏi mỗi người, nghệ thông tin, diễn biến phức tạp trên mặt mỗi tổ chức, mỗi cán bộ, đảng viên, mỗi trận tư tưởng văn hóa, sinh viên Sư phạm giảng viên, sinh viên phải tự giác trau dồi thường xuyên được tiếp cận với các phương đạo đức cách mạng, vì: “Một Đảng mà giấu tiện công nghệ hiện đại, nắm bắt được diếm khuyết điểm của mình là một Đảng những thông tin mới, đa dạng, đa chiều và hỏng. Một Đảng có gan thừa nhận khuyết hết sức phức tạp nên cần phải có lập trường điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu tư tưởng, bản lĩnh chính trị vững vàng, trung mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh thành tuyệt đối với lợi ích của dân tộc, với ra khuyết điểm đó, rồi tìm mọi cách để sửa sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân. chữa khuyết điểm đó. Như thế là một Đảng Nếu không được trang bị nền tảng tư tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính” tưởng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng (Hồ Chí Minh, 2011, tập 5, tr.261). Hồ Chí Minh và Đường lối cách mạng của 3. Nâng cao chất lượng giáo dục đạo Đảng Cộng sản Việt Nam, nếu thiếu hiểu đức cho sinh viên sư phạm theo tư tưởng biết đầy đủ, sâu sắc về lịch sử đất nước và Hồ Chí Minh truyền thống văn hóa Việt Nam thì sinh viên a. Tăng cường công tác giáo dục ý khó tránh khỏi những ảnh hưởng tiêu cực do thức chính trị cho sinh viên mặt trái của toàn cầu hóa và cơ chế thị Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về trường gây ra. Do vậy, trang bị cho sinh viên mục tiêu của giáo dục đạo đức là thật thà các môn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, để Chí Minh và Lịch sử Đảng Cộng sản Việt nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức, Nam không chỉ giúp sinh viên củng cố thế nhiệm vụ trọng tâm trước hết là phải tăng giới quan duy vật, phương pháp biện chứng, cường công tác giáo dục ý thức chính trị cho mà còn nâng cao ý thức chính trị, đạo đức sinh viên. nhà giáo cho sinh viên. Một khi có được bản 9
- SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 66 (6/2019) lĩnh tư tưởng chính trị vững vàng, có tâm phẩm chất chính trị của người giáo viên đạo đức nhà giáo trong sáng thì trước những tương lai. Nhờ giáo dục lòng yêu nước mà tác động tiêu cực, các nhà giáo tương lai sinh viên củng cố lòng yêu nghề, từ đó phấn chính là những chiến sĩ tiên phong trên mặt đấu vì nghề nghiệp mà mình đã lựa chọn. trận văn hóa, tư tưởng, thực hiện công tác Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí giáo dục lý tưởng, giáo dục đạo đức cách Minh về mục tiêu của giáo dục đạo đức, mỗi mạng và là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ sinh viên sư phạm phải giải quyết đúng đắn noi theo. mối quan hệ cá nhân và xã hội, giữa nghĩa Đồng thời, cần giáo dục cho sinh viên vụ và quyền lợi. Làm việc gì trước hết cũng chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương, đường phải đặt lợi ích của tập thể, của đất nước, lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà của nhân dân lên trên hết. Muốn vậy, cần nước; không ngừng học tập, rèn luyện nâng phải chống lại chủ nghĩa cá nhân, lối sống cao tư tưởng và bản lĩnh chính trị; gương thực dụng; chống lại chủ nghĩa cục bộ địa mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân, tích cực phương; phải thắng thắn, trung thực, bảo vệ tham gia các hoạt động chính trị - xã hội, các chân lý, lẽ phải, bảo vệ người tốt, không a phong trào thi đua yêu nước. dua ba phải, bao che, giấu diếm khuyết Để giáo dục ý thức chính trị cho sinh điểm; phải có thái độ lên án và kiên quyết viên thì công tác giáo dục đạo đức truyền đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu thống cần được quan tâm. Trong hệ thống cực, vô liêm, bất chính; thực hiện công bằng giá trị đạo đức truyền thống, chủ nghĩa yêu trong giáo dục, thực hành tiết kiệm, thường nước là “tiêu điểm của các tiêu điểm, giá trị xuyên phê bình và tự phê bình nghiêm túc; của các giá trị” (Trần Văn Giàu, 1998, chăm chỉ, chuyên cần học tập, nghiên cứu tr.94), là động lực, là tình cảm, là bậc thang khoa học, đáp ứng yêu cầu ngày làng cao cao nhất trong hệ giá trị đạo đức của dân tộc. của sự nghiệp giáo dục, đào tạo trong giai Không phải ngẫu nhiên, V. I. Lênin cho đoạn hiện nay. rằng, chủ nghĩa yêu nước là một trong Nhằm xây dựng đội ngũ nhà giáo có những tình cảm sâu sắc nhất, đã được củng bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất cố qua hàng trăm, hàng nghìn năm tồn tại và lương tâm nghề nghiệp trong sáng đòi hỏi của các tổ quốc biệt lập. Như vậy, chủ nghĩa nhiều nhân tố, song yếu tố quan trọng nhất yêu nước là những tình cảm tha thiết nhất vẫn là bản thân mỗi sinh viên sư phạm, đối với đất nước, trung thành với lợi ích của chính sinh viên sẽ góp phần to lớn nhằm Tổ quốc và thiết tha phục vụ nhân dân. Yêu nâng cao chất lượng giáo dục nước nhà nước tức là sẵn sàng xả thân vì đất nước, trong tương lai. cống hiến, hy sinh, lao động quên mình cho b. Đổi mới nội dung giáo dục đạo đức Tổ quốc. Trong thời bình, lòng yêu nước nhà giáo được biểu hiện thông qua việc thực hiện tốt Công tác giáo dục đạo đức nhà giáo cho trách nhiệm công dân đối với đất nước, góp sinh viên sư phạm có một ý nghĩa đặc biệt phần vào sự nghiệp “dân giàu, nước mạnh, quan trọng, là trách nhiệm của bộ máy quản dân chủ, công bằng, văn minh”. lý, đội ngũ giảng viên và bản thân sinh viên. Giáo dục lòng yêu nước góp phần hình Hiện nay, các trường sư phạm hết sức thành nhân cách của cá nhân, là thước đo coi trọng công tác giáo dục đạo đức cho sinh 10
- NGUYỄN NGỌC KHÁ TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN viên. Điều này thể hiện ở việc xác định sứ dục đạo đức cho sinh viên sư phạm là quá mệnh, tầm nhìn của các trường sư phạm, trình tác động có tổ chức, có hệ thống của nhờ đó công tác giáo dục đạo đức cho sinh nhà giáo dục đối với sinh viên nhằm hình viên đã có nhiều tiến bộ. thành những phẩm chất phù hợp với giá trị, Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về nội chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp của người dung giáo dục đạo đức, các trường đều chú giáo viên đáp ứng yêu cầu của quá trình đào trọng giáo dục đạo đức cho sinh viên như: tạo. Phương pháp giáo dục là hệ thống các tinh thần trách nhiệm phụng sự Tổ quốc, nguyên tắc được rút ra từ các tri thức về hoạt phục vụ nhân dân; tình thương yêu học trò động giáo dục nhằm thực hiện tốt các nhiệm và yêu nghề; tinh thần say mê học tập, tận vụ giáo dục và đạt được mục tiêu giáo dục tụy, cần, kiệm, liêm, chính; tính gương mẫu; đặt ra. tinh thần đoàn kết, dân chủ... từ đó sinh viên Phương pháp giáo dục rất đa dạng và thực hành đạo đức trong cuộc sống và trong phức tạp, vì vậy, việc vận dụng tư tưởng Hồ học tập. Chí Minh về phương pháp giáo dục đạo đức Việc giáo dục nội dung đạo đức nhà giáo đòi hỏi nhà giáo dục cần sử dụng phương thông qua việc xác định chuẩn đầu ra, mục pháp giáo dục một cách linh hoạt, phù hợp tiêu, mô hình đào tạo, xây dựng chương với đối tượng và môi trường giáo dục. trình, kế hoạch giảng dạy, phương pháp kiểm Đối với nội dung giáo dục mang tính lý tra, đánh giá một cách toàn diện nhằm phát thuyết, giảng viên cần xác định rõ mục tiêu về triển năng lực và phẩm chất của sinh viên. kiến thức, kỹ năng, thái độ, trách nhiệm đối Để nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức với nghề nghiệp tương lai của sinh viên ở mỗi cho sinh viên cần có sự lồng ghép giáo dục chủ đề của bài giảng. Căn cứ vào mục tiêu đạo đức nhà giáo trong các môn học. Kế giáo dục, nội dung giáo dục, đặc điểm tâm hoạch giảng dạy trong các trường sư phạm sinh lý của người học, môi trường giáo dục, từ vừa tổ chức dạy các học phần chuyên môn của đó giảng viên lựa chọn và vận dụng các chương trình đào tạo, vừa tổ chức các hoạt phương pháp giáo dục phù hợp và tối ưu nhất. động, chương trình ngoại khóa, nghiên cứu Đối với nội dung giáo dục mang tính thực tế gắn liền với các hoạt động khởi nghiệp thực hành, giảng viên cần định hướng liên quan đến giáo dục đạo đức nhà giáo, tạo phương pháp rèn luyện, xử lý tình huống điều kiện cho sinh viên giao lưu học hỏi, nâng nhanh nhạy và hiệu quả. Thông qua các hoạt cao nhận thức, định hướng tư tưởng, củng cố động giáo dục để sinh viên hình thành, phát lập trường tư tưởng, bản lĩnh chính trị vững triền thế giới quan khoa học, niềm tin, lý vàng của bản thân, hình thành nhân cách, lối tưởng cao đẹp và các phẩm chất đạo đức của sống lành mạnh trong sinh viên. người giáo viên tương lai. c. Đổi mới phương pháp giáo dục đạo Giảng viên có thể sử dụng các phương đức nhà giáo pháp khác nhau nhằm giáo dục nhân cách Giáo dục đạo đức là một nhiệm vụ, nội nhà giáo cho sinh viên. Chẳng hạn, phương dung quan trọng trong quá trình giáo dục, pháp làm việc nhóm để làm tăng tính tập trong đó người thầy là chủ thể mang tính thể, tính kỷ luật, hợp tác trong giáo dục đạo chuyên nghiệp cao, nên đạo đức nhà giáo đức cho sinh viên; hay với phương pháp được cả xã hội quan tâm. Có thể hiểu: Giáo thuyết trình để làm tăng tính thuyết phục, 11
- SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 66 (6/2019) niềm tin, tình yêu của sinh viên sư phạm công tác giáo dục đạo đức nhà giáo cho sinh trong hoạt động dạy học sau này. Với phong viên Sư phạm phụ thuộc vào những điều cách sư phạm mẫu mực, tự tin, làm chủ nội kiện khách quan và nhân tố chủ quan, trong dung và phương pháp của mình, giảng viên đó nhân tố chủ quan giữ vai trò quyết định. sẽ đem lại cho sinh viên những cảm xúc, Kết quả giáo dục đạo đức nhà giáo sẽ nâng tình cảm, niềm tin vào nghề sư phạm, và đó cao khi mỗi sinh viên biến các chuẩn mực là ngọn lửa khơi dậy khát vọng, chí hướng đạo đức thành nhu cầu bên trong, thành hoạt động nghề nghiệp trong mỗi sinh viên động lực thôi thúc thực hiện các hành vi đạo sư phạm. đức tốt đẹp trong nghề nghiệp vinh quang Bên cạnh việc đổi mới phương pháp của từng sinh viên sư phạm. giáo dục đạo đức nhà giáo qua các bài giảng, d. Đổi mới phương pháp kiểm tra, nhà trường cần quan tâm kết hợp giáo dục đánh giá chất lượng giáo dục đạo đức nhà đạo đức cho sinh viên sư phạm thông qua các giáo hoạt động chính trị - xã hội, hoạt động đoàn Kiểm tra, đánh giá là một khâu quan thể, phong trào, các buổi giao lưu với những trọng trong tất cả các hoạt động nói chung, nhân vật lịch sử.v.v.. Những hoạt động đó công tác giáo dục đạo đức nhà giáo nói giúp sinh viên nâng cao nhận thức và rèn riêng. Để đảm bảo cho công tác giáo dục luyện đạo đức, nhân cách nhà giáo và có cơ đạo đức nhà giáo cho sinh viên sư phạm hội để vận dụng những kiến thức giáo dục được thực hiện có hiệu quả thì công tác kiểm đạo đức vào tình huống cụ thể. Thông qua đó tra, đánh giá cần phải diễn ra chặt chẽ, giúp sinh viên xây dựng niềm tin, tình cảm nghiêm túc, khách quan và khoa học đối với yêu nghề, nâng cao nhận thức về hoạt động cả những người thực hiện nhiệm vụ giáo dục sư phạm và tu dưỡng đạo đức nghề nghiệp để đạo đức nhà giáo và đối với sinh viên. trở thành nhà giáo thật sự có năng lực và Trước hết, đối với đội ngũ thực hiện phẩm chất sư phạm trong tương lai. nhiệm vụ giáo dục đạo đức nhà giáo, công Đặc biệt, thông qua nội dung giáo dục tác kiểm tra, đánh giá cần phải thực hiện một lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ cách toàn diện, linh hoạt. Chí Minh, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam Trong thời gian qua, các trường sư sẽ là nền tảng củng cố bản lĩnh chính trị, phạm không ngừng cải tiến và nâng cao hình thành phẩm chất đạo đức, nhân sinh công tác đánh giá giảng viên, có thể coi đó quan cách mạng cho sinh viên. là một trong những kênh thông tin để mỗi Như vậy, việc đổi mới phương pháp giảng viên xem xét, nhìn nhận và điều chỉnh giáo dục đạo đức nhà giáo là một yêu cầu tất hoạt động giáo dục của mình. Đây có thể yếu khách quan trong giáo dục đạo đức cho xem là một bước phát triển tích cực trong sinh viên sư phạm. Thực hiện tốt các giải công tác kiểm tra, đánh giá giáo dục đạo đức pháp, biện pháp trên sẽ góp phần khắc phục nhà giáo. các hạn chế về đạo đức nhà giáo, từ đó sinh Bên cạnh giảng viên, công tác giáo dục viên sư phạm sẽ luôn tận tâm, tận lực với đạo đức nhà giáo còn là trách nhiệm của tất nghề, ra sức phấn đấu, rèn luyện đạo đức cả cán bộ, nhân viên trong nhà trường, vì nghề nghiệp và nâng cao chất lượng giáo thế, cần quy định rõ tiêu chí và cơ chế kiểm dục, đào tạo hiện nay. Sự thành công của tra, đánh giá về thái độ, tác phong, đạo đức, 12
- NGUYỄN NGỌC KHÁ TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN tinh thần phục vụ, kết quả, hiệu quả công dựng quy trình kiểm tra, đánh giá thật chặt việc của các cán bộ, nhân viên trong nhà chẽ, công bằng, công khai, minh bạch; phải trường để có hình thức khen thưởng và kỷ vạch ra được những ưu điểm, khuyết điểm luật kịp thời. cụ thể, phương hướng, giải pháp, biện pháp Đối với sinh viên, dựa trên các quy chế, nhằm phát huy các ưu điểm, khắc phục các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các hạn chế, khuyết điểm, nhờ đó sẽ góp phần trường sư phạm đã xây dựng phiếu đánh giá nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức nhà kết quả rèn luyện của sinh viên. Đây là một giáo cho sinh viên sư phạm. trong những cơ sở để đánh giá sinh viên 4. Kết luận trong việc thực hiện nội quy, quy chế của Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục đạo nhà trường về rèn luyện phẩm chất đạo đức, đức trong nhà trường là một hệ thống quan về ý thức học tập, phẩm chất công dân và điểm toàn diện mang tính nhân văn sâu sắc, quan hệ cộng đồng; về tinh thần tham gia có giá trị to lớn đối với sự nghiệp đổi mới các hoạt động chính trị - xã hội, văn hóa, văn giáo dục, đào tạo nói chung, đối với giáo dục nghệ, thể dục thể thao, phòng chống các tệ đạo đức nhà giáo cho sinh viên sư phạm nói nạn xã hội.v.v.. Thông qua đó phần nào có riêng. Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, trước thể kiểm tra được công tác giáo dục đạo đức yêu cầu phát triển đất nước, hơn ai hết mỗi nhà giáo cho sinh viên. Tuy nhiên, do một giảng viên, cán bộ quản lý, mỗi sinh viên cần số nguyên nhân mà công tác đánh giá điểm thấm nhuần sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về rèn luyện vẫn còn thiếu tính khách quan, giáo dục đạo đức trong nhà trường, từ đó vận chính xác và công bằng. dụng đúng đắn tư tưởng của Người nhằm Vì thế, bên cạnh việc đưa ra những tiêu nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho chí phù hợp trong đánh giá, cần phải xây sinh viên sư phạm hiện nay. TÀI LIỆU THAM KHẢO Đảng Cộng sản Việt Nam. (2013). Văn kiện Hội nghị lần thứ tám Ban chấp hành Trung ương khóa XI. Hà Nội: Văn phòng Trung ương Đảng. Trần Văn Giàu. (1998). Giá trị tinh thần truyền thống của dân tộc Việt Nam. Hà Nội: NXB Khoa học xã hội. Hồ Chí Minh. (2011). Hồ Chí Minh toàn tập, tập 1. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia. Hồ Chí Minh. (2000). Hồ Chí Minh toàn tập, tập 4. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia. Hồ Chí Minh. (2011). Hồ Chí Minh toàn tập, tập 5. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia. Hồ Chí Minh. (2011). Hồ Chí Minh toàn tập, tập 6. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia. Hồ Chí Minh. (2011). Hồ Chí Minh toàn tập, tập 7. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia. Hồ Chí Minh. (2000). Hồ Chí Minh toàn tập, tập 8. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia. Hồ Chí Minh. (2011). Hồ Chí Minh toàn tập, tập 9. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia. Hồ Chí Minh. (2011). Hồ Chí Minh toàn tập, tập 10. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia. 13
- SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 66 (6/2019) Hồ Chí Minh. (2000). Hồ Chí Minh toàn tập, tập 11. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia. Hồ Chí Minh. (2011). Hồ Chí Minh toàn tập, tập 12. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia. Hồ Chí Minh. (2011). Hồ Chí Minh toàn tập, tập 14. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia. Hồ Chí Minh. (2011). Hồ Chí Minh toàn tập, tập 15. Hà Nội: NXB Chính trị Quốc gia. Ngày nhận bài: 17/5/2019 Biên tập xong: 15/6/2019 Duyệt đăng: 20/6/2019 14
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học