Xem mẫu
- Vai trò, vị trí và sự hình thành
báo chí trong đời sống xã hội
TS. Đặng Thị Thu Hương
- Định nghĩa
• Báo chí là gì?
Từ điển Tiếng Việt: báo chí là cách gọi tắt
cuả các loại hình báo chí như báo viết,
báo hình, báo nói, báo ảnh, các bản tin…
- Báo chí nói trong Luật này là báo chí Việt Nam,
gồm : báo in (báo, tạp chí, bản tin thời sự, bản tin
thông tấn);
báo nói (chương trình phát thanh);
báo hình (chương trình truyền hình,
chương trình nghe - nhìn thời sự được thực hiện
bằng các phương tiện kỹ thuật khác nhau), bằng
tiếng Việt, tiếng các dân tộc thiểu số Việt Nam,
tiếng nước ngoài.
(Luật BC 1989)
- Định nghĩa
Luật sửa đối, bố sung một số điều của Luật Báo chí 1999:
• Báo chí nói trong Luật này là báo chí Việt Nam, bao
gồm: báo in (báo, tạp chí, bản tin thời sự, bản tin thông
tấn), báo nói (chương trình phát thanh), báo hình
(chương trình truyền hình, chương trình nghe - nhìn th ời
sự được thực hiện bằng các phương tiện kỹ thuật khác
nhau),
báo điện tử (được thực hiện trên mạng thông tin
máy tính) bằng tiếng Việt, tiếng các dân tộc thiểu s ố
Việt Nam, tiếng nước ngoài".
- Vị trí của báo chí trong đời sống xã
hội
• Báo chí thuộc thượng tầng kiến trúc, có
liên quan chặt chẽ đến hạ tầng cơ sở và
thúc đẩy sự phát triển lẫn nhau.
• Báo chí ra đời do nhu cầu khách quan về
thông tin của con người và xã hội, bị chi
phối bởi các yếu tố kinh tế, xã hội, KH-KT
và môi trường giao lưu quốc tế
- Vai trò của báo chí trong đời sống
xã hội
• Báo chí là hình thức hoạt động thông tin
mang tính chính trị-xã hội.
• Nghề báo là một nghề hoạt động chính
trị.
• Hoạt động báo chí là hoạt động trên lĩnh
vực chính trị, tư tưởng, văn hóa.
- Vai trò của báo chí trong đời sống
xã hội
• Báo chí luôn luôn là công cụ, phương tiện,
vũ khí sắc bén của một giai cấp, một
chế độ chính trị để truyền bá tư tưởng,
bảo vệ lợi ích và duy trì địa vị thống trị
của mình trong từng giai đoạn lịch sử
nhất định.
(C.Mac, Ăngghen, Lênin, Hồ Chí Minh đều dùng báo chí
để tuyên truyền tư tưởng của mình. Bác Hồ viết 1535
bài báo).
- • Báo chí là phương tiện thông tin, phản
ánh, bình luận, giải thích một cách nhanh
chóng, hiệu quả và rộng rãi cho công
chúng về tất cả các hiện tượng, quá trình,
nhân vật,… xảy ra trong xã hội, hàng
ngày.
- • Báo chí là công cụ tạo dựng và định hướng dư
luận xã hội một cách mạnh mẽ và hiệu quả
nhất.
• Báo chí còn có vai trò giám sát và phản biện xã
hội. Báo chí tích cực đóng góp ý kiến để các nhà
hoạch định chính sách đưa ra những quyết sách
đúng đắn, cũng như giám sát việc đưa chủ
trương chính sách của Đảng và Nhà nước vào
thực tiễn cuộc sống.
- Sự hình thành của báo chí
• Báo chí hình thành và phát triển qua một
quá trình lâu dài, phực tạp, cùng với sự
vận động và phát triển của xã hội.
• Lý luận báo chí cách mạng tiến bộ chỉ ra
rằng báo chí ra đời và phát triển trên cơ
sở các điều kiện cơ bản sau đây:
- 1. Nhu cầu thông tin khách quan
của con người trong xã hội
• Nhu cầu thông tin gắn
liền với nhu cầu sinh
tồn của loài người
• Các hình thức truyền
thông: tín hiệu, ký
hiệu, và cuối cùng là
ngôn ngữ (nói và viết)
• Chữ viết xuất hiện
vào đầu thời kỳ đồ
đồng từ các biểu
tượng tiền ký tự của
thời kỳ đồ đá mới.
- • Lá thư tìm thấy ở
Telloh của thầy tế
Lu'enna gửi nhà
vua (có lẽ tên là)
Urukagina của
thành Lagash,
Lưỡng Hà, thông
báo con ngài đã
chết trận, khoảng
năm 2.400 TCN.
- 2. Điều kiện về khoa học kỹ thuật
• Gutenbeg phát minh ra máy in chữ bằng
kim loại (1442-1448).
• Cuối thế kỷ 19: phát thanh ra đời
• Khoảng 1950 truyền hình ra đời
• Hiện nay: công nghệ tin học, cáp quang,
mạng Internet…
- 3. Điều kiện kinh tế-xã hội
• Thế kỷ 15: ở khu vực Địa Trung Hải đã
hình thành một phương thức sản xuất
mới: phương thức sản xuất công nghiệp –
hay còn gọi là phương thức sản xuất tư
bản.
• Nhu cầu giao dịch, buôn bán dẫn tới nhu
cầu cần được trao đổi về thông tin
• Tờ báo đầu tiên ra đời: Gazzetta với giá 1
xu
- 4. Quan hệ giao lưu quốc tế
Thông tin và trao đổi thông tin giữa các nước, các
khu vực và toàn cầu là một thực tế. Riêng trong
lĩnh vực báo chí:
• Trao đổi hợp tác, kinh doanh về thông tin
• Trao đổi kinh nghiệm về tổ chức, quản lí, điều
hành mạng lưới báo chí.
• Trao đổi, hợp tác về lí luận báo chí giữa các
nước tiên tiến với những nước chưa phát triển
• Trao đổi, đào tạo nhà báo
• Trao đổi, buôn bán các thiết bị truyền thông
- • Báo chí thế giới xuất hiện vào cuối thế kỷ
16, đầu thế kỷ 17 ở châu Âu
• Báo chí Việt Nam hình thành với sự ra đời
của tờ Gia Định (4.1865)
• Lịch sử báo chí Cách mạng được tính từ
ngày 21.6.1925
nguon tai.lieu . vn