Xem mẫu
- Vai trò các nhà báo Emil Salim, thành viên của WCED, cho rằng vai trò của một nhà báo, hoặc một nhà biên tập là làm sao phải thông tin được những vấn đề nhức nhối này đến được với công chúng. Điều cực kỳ quan trọng là phải tạo được sự nhận thức của công chúng rộng rãi như một tiền đề nhằm thay đổi thái độ, cách nhìn của mọi người về vấn đề môi trường và phát triển. Về vấn đề này, các phương tiện thông tin đại chúng đóng một vai trò quan trọng có tính chiến lược trong việc nâng cao nhận thức của người dân và tạo ra cho họ cách nhìn mới về phát triển bền vững... Ơ từng quốc gia đơn lẻ cũng như trên toàn khu vực Châu A Thái Bình Dương Salim nói thêm:
- “Trong tình hình Châu A đang phải đương đầu với những thách thức lớn về môi trường như hiện nay, các bài báo cần phải đề cập được về các vấn đề môi trường, giải pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng của môi trường, việc sử dụng tài nguyên cũng như việc các nguồn tài nguyên đang bị vắt kiệt”. Việc theo dõi chất lượng và các vấn đề về môi trường khá dễ dàng vì những vấn đề này có thể nhìn thấy được. Những việc viết về những vấn đề trong quản lý tài nguyên và sử dụng cạn kiệt tài nguyên thì lại khó khăn hơn nhiều do nhiều dữ liệu sẽ phải thu thập từ những lĩnh vực hoạt động khác nhau. Tương lai của châu A- Thái Bình Dương cũng sẽ đè nặng lên đôi vai của các nhà báo như nó đang đè lên trên đôi vai của các nhà lãnh đạo. Là một nhà báo, bạn phải truyền đạt thông tin và giúp tạo ra được công luận. Có rất nhiều vấn đề về môi trường, nhưng bạn phải chọn lọc kỹ lưỡng để đưa đến độc giả những thông tin, vấn đề thật cốt yếu. Vai trò nhà báo của bạn vì thế là hết sức quan trọng trong việc canh giữ môi trường chung cho các thế hệ tương lai. Để có thể làm tốt được vai trò này, các nhà báo cần phải cố gắng tạo thêm cho mình những vốn kiến thức cần thiết, thậm chí phải trở thành người bạn đáng tin đối với các nhà khoa học, các chuyên gia, và những người đi đầu trong lĩnh vực môi trường. Chức năng của nhà báo là truyền đạt thông tin nên nhà báo phải đảm bảo giữ được tính khách quan bằng cách tạo ra được một sự phân định rõ ràng giữa thông tin và dư luận. Nhà báo sống trong một xã hội mà ở đó người ta chỉ quan tâm đến nghỉ ngơi giải trí hơn là được thông tin. Đó là lý do tại sao nhà báo thường “chết” vì dựa dẫm quá nhiều vào những người được gọi là chuyên gia mà những tuyên bố của họ đôi khi hoá ra lại không chính xác do tính thiếu xác định của những phán đoán và những giả thuyết được đưa ra. Lúc này nhiệm vụ của người phóng viên là dứt mình ra khỏi điều được dự đoán này, và bắt tay điều tra toàn bộ vấn đề từ đầu, hoặc thậm chí điều này sau đó có thể trở thành một nghiên cứu của chính anh ta. Người phóng viên phải nhận thức được rằng kết quả của một
- bài báo về môi trường là những dữ kiện được thay đổi nhằm xác định được tính thiếu căn cứ của họ, không thuần tuý là tuyên bố của một nhà khoa học hay một chuyên gia. Nhưng để có đủ khả năng phân biệt được đâu là sự thật và đâu là viễn tưởng, nhà báo phải tự giáo dục bản thân mình để có khả năng truyền đạt kiến thức sao cho thật dễ hiểu đối với mọi người. Trong bài báo của mình “Hai thập kỷ với những tin tức môi trường được đưa lên hàng đầu”, giáo sư, nhà báo người Mỹ Sharon M.Friedman, đã khám phá ra rằng ngày càng nhiều người, kể cả những người trong nghề, kêu gọi các nhà báo về môi trường thay đổi để trở thành nhà giáo dục, chứ không thể đơn thuần là một người cung cấp thông tin. Bà cho rằng điều đó có nghĩa là mỗi nhà báo nên phụ trách một vấn đề. "Để giáo dục, theo tôi, các nhà báo về môi trường với sự giúp đỡ của các nhà biên tập, phải đưa ra được những thông tin có giá trị cả về chiều sâu lẫn nội dung, những thông tin này phải chỉ ra cho độc giả biết được những ảnh hưởng nào của những vấn đề về môi trường tác động lên họ và lên cả cộng đồng. Đồng thời, các nhà báo cũng có thể chỉ ra cho độc giả cách hành động để giải quyết những vấn đề này". Cá nhân bà Sharon không cho rằng các nhà báo về môi trường có nhiều sự lựa chọn, nhưng họ phải giáo dục và phải nắm bắt được mức độ gia tăng trong sự ngụy biện của mọi người về các vấn đề môi trường. Môi trường, bà giải thích, đang trở thành vấn đề nổi bật và sẽ chiếm vị trí trên trang đầu của các báo. Tất cả các nhà báo, không riêng gì các nhà báo về môi trường, đều có thể có những bài báo về môi trường trong tương lai. Nhưng trong khi bất kỳ một phóng viên tốt nào cũng có thể cung cấp thông tin về các sự kiện, thì việc của các nhà báo môi trường là phải cung cấp bối cảnh và những thông tin cơ bản do người đọc hay người xem cần hiểu những vấn đề này, bà nhấn mạnh. Nếu các nhà báo về môi trường vẫn tiếp tục vai trò của họ như hiện nay những thông tin quan trọng có thể tiếp tục thu hút sự chú ý hoặc có thể trở thành "thể chế hóa" giống như một số nhà báo đã làm
- trước đây về chính trị, thương mại, y tế vào những năm cuối thập kỷ bảy mươi và đầu những năm tám mươi. Vị trí của những tin tức quan trọng đó tiếp tục được hay không, bà nói, điều này phụ thuộc vào các nhà báo về môi trường. Viết báo về môi trường Trong chương I, chúng tôi đã giới thiệu về những vấn đề môi trường quan trọng và đề cập những lý do tai sao nhiều người cho rằng rất cần có những bài báo về môi trường trên các phương tiện thông tin đại chúng. Trong chương này, chúng ta sẽ nghiên cứu một số vấn đề có liên quan đến nội dung và cách thức đưa tin về môi trường. Thật lý tưởng nếu như có những phóng viên được đào tạo chuyên về môi trường và chỉ chuyên viết về môi trường có những chủ bút hiểu biết dành cả trang báo cho những bài báo dài và phức tạp về môi trường, nhưng đầy thú vị của họ. Tuy nhiên, điều đó còn xa với thực tế ở bất kỳ nước nào, hay tờ báo nào mà bạn nghĩ tới. ít tờ báo hay những tạp chí lớn nào có phóng viên chuyên viết về môi trường. Các toà báo châu á thường không có đủ số nhân sự cần thiết chỉ có từ 12
- đến 24 phóng viên và rất ít phóng viên chuyên đề. Ngay cả các phóng viên môi trường chuyên nghiệp cũng không đào tạo về tất cả các lĩnh vực về khoa học môi trường để được thừa nhận là thông thạo hơn độc giả của họ. Khi được hỏi về việc đào tạo, một phóng viên môi trường của The York times đã trả lời rằng anh ta không tin là anh cần kiến thức khoa học hay môi trường, mà chỉ cần biết phải hỏi những câu gì. Nhiều biên tập viên báo chí cho rằng viết báo về môi trường là một công việc đơn giản, nên bất kỳ ai cũng có thể làm được. Họ thường phân công bất kỳ phóng viên nào có mặt đi đưa tin về một sự kiện môi trường khi nó xảy ra. Nhưng làm như vậy, họ không thể phục vụ tốt những độc giả của mình. Trong khi thực tế là hầu hết các phóng viên không được đào tạo nhiều về môi trường hay khoa học, cần tạo cơ hội cho những người được phân công viết về môi trường làm quen với một phần, nếu như không phải là toàn bộ vấn đề trước khi họ viết về nó, sao cho họ có thể đưa ra những câu hỏi đúng. Điều này không thể thực hiện được nếu như một phóng viên chuyển từ đưa tin về buổi khai trương một khách sạn vào buổi sáng sang những vấn đề về rạn san hô buổi chiều. Như đã đề cập ở chương I, những vấn đề môi trường có tính tổng hợp vậy bạn nên hiểu chúng ở một mức độ nào đó trước khi viết về chúng một cách hiệu quả. Phóng viên không nên coi những vấn đề này như những tin thời sự, ngay cả khi chúng có những yếu tố thời sự. Một phóng viên có tài không có kiến thức trước về môi trường cũng có thể viết ngay được phóng sự ngắn thú vị về việc phá hại rạn san hô chỉ trong một buổi chiều, nhưng người đó có thể viết được một phóng sự hoàn chỉnh hơn nhiều để phục vụ độc giả tốt hơn nếu như có nhiều thời gian, hoặc được viết dài hơn và nếu người đó được tạo điều kiện để hiểu vấn đề đó một cách thấu đáo hơn.
- Ở Thái Lan, có nhiều tranh cãi về việc xây dựng một dự án đập nước Nam Choan. Nếu như con đập được xây thì nó sẽ nhấn chìm khoảng 944 km2 của một vùng được coi là "Một trong những khu vực giầu có nhất về sinh học của Đông Nam á". Các nhà môi trường cho biết đập nước này sẽ nhấn chìm một phần của khu bảo tồn động vật hoang dã đã được xây dựng, cũng như một trong hai sinh cảnh rừng ven sông vùng đất thấp còn lại ở Thái Lan. Loại sinh cảnh này rất quan trọng đối với nhiều loài động thực vật hoang dã (theo WWF Thái lan). Tại đây, báo chí cũng đóng vai trò tích cực trong việc đưa tin về cuộc tranh luận này. Do những tác động rộng lớn của các dự án phát triển như vậy đối với người dân trong khu vực và thường là ngay đối với chính quốc gia đó, các phóng viên phải thận trọng để có thể đề cập được tất cả các mặt của vấn đề và họ phải dành nhiều thời gian cho việc điều tra vấn đề đó. Tuy nhiên, đôi lúc họ không hoặc không thể thực hiện được như vậy vì một số lý do liên quan tới sự hạn chế về trình độ báo chí hay khoa học. Trong một cuộc tranh cãi như vậy về xây dựng một con đập, những phóng viên được chỉ định đưa tin về vấn đề này theo định kỳ trong hơn hai năm, đã viết về những lời phát biểu khác nhau của các nhà chính trị, quan chức, chính phủ, các nhà môi trường học và chuyên gia kỹ thuật. Thỉnh thoảng, họ điều tra nghiên cứu một số tài liệu của chính phủ bao gồm những số liệu về lưu lượng dòng chẩy và những vấn đề kỹ thuật khác, nhưng họ không viết nhiều về chúng. Khi bị đặt câu hỏi, một phóng viên tổng hợp có hạng nói rằng anh ta đã viết về các khía cạnh xã hội và chính trị của vấn đề nhiều hơn là các mặt thuật mặc dù những mặt này là chủ đề chính của cuộc tranh cãi. Khi người ta hỏi tai sao anh làm như vậy, anh ta nói rằng anh cảm thấy không thoải mái khi viết về những vấn đề kỹ thuật và tránh làm như vậy. Hơn nữa, anh cho biết ngay cả khi muốn viết về khía cạnh này, anh cũng không có đủ thời gian để nghiên cứu về nó hoặc tìm kiếm những nguồn thông tin có thể giúp anh hiểu được nó. Nếu như anh ta có ý định này, có nhiều
- thời gian hơn và được khuyến khích viết về mặt kỹ thuật, anh ta có thể phục vụ độc giả tốt hơn bằng cách cung cấp cho họ nhiều thông tin hơn về các nhân tố của vấn đề đang tranh cãi. Cuối cùng, mọi người phải quyết định liệu họ có ủng hộ cho việc xây dựng con đập này hay không, dựa trên những thông tin được cung cấp bởi tờ báo của phóng viên. Vấn đề không phải là họ đưa ra quyết định đúng hay không, mà là liệu họ đã nhận được đủ thông tin để đưa ra quyết định đúng hay không, mà là liệu họ nhận được đủ thông tin để đưa ra quyết định đúng hay chưa. Vì tờ báo không cung cấp đủ những thông tin cốt yếu cho độc giả để họ xem xét vấn đề một cách đúng đắn nên nó đã không thực hiện được trách nhiệm của mình.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học