Xem mẫu
- Vài ch d n vi t tin phát thanh-truy n hình
- Có m t th c t là nhi u phóng viên phát thanh-truy n hình vi t bài như th cho báo in. Vi c "nhét" thêm vài o n âm thanh, hình nh vào bài, r i có m t o n phóng viên c m micro t nói không có nghĩa là ã bi t làm m t cái tin tiêu chu n cho lo i hình báo chí này. Phóng viên phát thanh-truy n hình ương nhiên cũng ph i theo nh ng nguyên t c cơ b n c a báo chí, nhưng rõ ràng có s khác bi t quan tr ng gi a báo in v i báo nói và báo hình (n u không thì ngư i ta ã ch ng dùng nh ng tên g i khác nhau như th ). Phóng viên báo in dùng câu ch v nên m t b c tranh v hi n trư ng x y ra s ki n. Phóng viên phát thanh-truy n hình thì nói v i khán thính gi . H s d ng băng âm thanh ho c hình nh v nh ng s ki n tin khán thính gi có th nghe ho c nhìn tr c ti p s ki n, và phóng viên báo nói, báo hình gi i thì không bao gi miêu t o n băng ghi âm, b c nh hay o n video ó. H ch giúp khán gi hi u rõ chúng. Ph i rõ ràng vì ch có m t cơ h i c gi báo in có th dành nhi u th i gian c t báo - h có th c l i t i l n th hai, th ba. Nhưng khán thính gi c a ài phát thanh hay
- truy n hình thì không làm ư c như v y. H ch có m t l n nghe câu chuy n (tr phi theo dõi chương trình phát l i ho c theo dõi qua Internet). H u h t các b n tin c a ài u ng n. Phóng viên phát thanh-truy n hình ít có th i gian k câu chuy n c a mình. Khi ngư i ta c m t báo lên, h bi t là ang c tin c a ngày hôm qua. Nhưng khi ngư i ta m ài hay tivi thì mu n tìm hi u v thông tin m i nh t, cái gì x y ra ngày hôm ó, th m chí vào gi ó. Theo cu n "C m nang vi t tin" c a Peter Eng và Jeff Hodson, phóng viên phát thanh-truy n hình ph i rõ ràng, súc tích và kh t khe hơn so v i phóng viên báo in. Nên dùng ngôn ng bình thư ng và theo m t phong cách tho i mái, t t nh t là như h i tho i. Hãy s d ng nh ng câu ơn gi n và tr c ti p. Câu n ph i n i v i câu kia, c như là mình ang nói chuy n v i ai ó. Làm sao ngư i nghe hi u ư c y câu chuy n ngay t l n nghe u tiên. Ch ch n nh ng thông tin quan tr ng nh t t tài li u, m t cu c h p báo ho c l y ch chính t nhi u s ki n ph c t p. Trình bày thông tin chính hay ch chính này trong m t ho c hai câu c a bài. Làm như v y thì thính gi s hi u ngay lý do vì sao câu chuy n l i quan tr ng ho c thú v và h s ti p t c nghe.
- Không c n ph i t p trung quá nhi u vào b i c nh và các chi ti t, ví d như tu i tác, a ch , con s như v n thư ng th y tin, bài trên báo in. Nh ng thông tin ó s ch làm cho tin phát sóng quá dài và ph c t p. T p trung vào th i i m hi n t i Khi ngư i ta c m t báo lên, h bi t là ang c tin c a ngày hôm qua. Nhưng khi ngư i ta m ài hay tivi thì mu n tìm hi u v thông tin m i nh t, cái gì x y ra ngày hôm ó, th m chí vào gi ó. Cho nên phóng viên phát thanh-truy n hình c n t p trung vào nh ng di n bi n g n ây nh t và c g ng càng nhi u thông tin v th i i m hi n t i càng t t. Có l ây là i m y u nh t c a các b n tin th i s trên phát thanh- truy n hình Vi t Nam. Cái g i là tin s m nh t thì cũng là v s ki n ã x y ra bu i sáng, bu i chi u, ho c may l m là m t vài gi trư c ó, trong khi nh ng chương trình ca nh c, giao lưu ch c n thi t ph i tr c ti p thì l i thư ng xuyên ư c truy n tr c ti p. M t vài nguyên t c vi t tin hay Vi t câu ng n và s d ng c u trúc câu ch ng - ng t -tân ng . Ch dùng m t ý cho m t câu.
- S d ng ng t m nh, ch s d ng tính t , phó t khi c n thi t. C g ng s d ng thì hi n t i t o ra tác ng và tính k p th i c a câu chuy n. Tránh dùng nh ng t ph c t p mà ngư i bình thư ng không hi u. Tránh dùng nh ng t ng chính th ng mà các quan ch c chính ph và các chuyên gia k thu t ưa dùng. Nên s d ng nh ng t ng thông d ng và cách di n t tho i mái mà mình và b n bè thư ng dùng h ng ngày. Nói chung nên b t u câu v i ngu n tin. (Tin-bài trên báo in b ng ti ng nư c ngoài thư ng ngu n cu i câu lead, còn trong tin-bài ti ng Vi t l i thư ng u câu th hai tránh b loãng thông tin lead). ưa nh ng t quan tr ng nh t lên u câu. ng nói "Nh ng thay i v v n t ai ang gây khó khăn cho nh ng ngư i nông dân" mà hãy nói là "Vi c tr ng lương th c gi ây tr nên khó khăn hơn i v i ngư i dân vì s thay iv v n t ai." Rút ng n ch c danh c a ngư i và tên c a cơ quan n u quá dài. Thay vì nói "Giám c V xu t kh u C c H i quan" thì ch nói ơn gi n là "quan ch c h i quan." Khán thính gi không c n nghe y ch c danh (m t gi i pháp thay th i v i truy n hình là ch y ch trên màn hình).
- Hãy xem ph n mào u m t b n tin c a ài truy n hình Mianma: Thi u tư ng Sein Htwa, B trư ng Phúc l i Xã h i, C u tr và Tái nh cư ã ti p m t phái oàn c a Phái b xác nh n d án ASEAN-Ôxtrâylia v xóa b buôn bán ngư i khu v c ông Nam Á, do Ti n sĩ Michael Dalton d n u Pyaysaung, t i Khách s n Hoàng gia Mya Yeik Nyo vào lúc 18h30 (gi a phương). Ph n mào u này th t dài và r c r i v i ba cái tên và nh ng thu t ng mà ít ngư i hi u. V y cái gì là tin ây? Ch là m t cu c g p. V y h bàn v cái gì? H có nh t trí làm vi c gì ó không? T ch c này là t ch c gì và vì sao h l i t i thăm Mianma? T t c nh ng i u ó khán thính gi u không ư c bi t. o n th hai c a tin ó l i li t kê tên và ch c danh r t dài c a b y quan ch c mà v tư ng ó ti p trong b a cơm t i. o n th ba li t kê hai quan ch c v i nhi u nơi mà oàn ã t i thăm. Làm sao mà khán thính gi hi u h t nh ng i u ó!
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học