Xem mẫu
- N G O N NG0 SO 3 2011 TIM HI^U N G 6 N NGQ VAN CHl/ONG TVC NGC, CA DAO NOI NGUdC HOANG THAI SOfN Trong ddi song thudng nhgt, ta mdn bi mgt ciia nd, phdi frdi nhieu g$p rat nhieu cdch "ndi mpt ddng, hieu trdn trd, va chgm vdi thyc te ddi sdng mpt ndo", ndi vgy md khdng phdi vgy... mdi hieu dugc mpt cdch diing ddn, Ca dao, tyc ngQ la ket tinh ldi dn tieng mdi thay het vd sau sde tiem an bdn noi ciia nhan dan trong giao luu, smh frong khdng de gi ndm dugc ngay, hogt rat da dgng, phong phii, bdi vgy thgm chi cd khi nhgn ra roi van frong hifn tirgng fren cung khd pho bien; tam frgng choi vol, nua tin nua ngd. cdtiirdnghgp nghe Id hieu ngay, cung cd tmdng hgp kin dao, lgi dien dgt Cau tyc ngQ An Bdc. mdc Nam Id mpt thdng qua hlnh dnh ndn rat khd nhgn tmdng hgp. Xua nay van cho cau ndy biet. Cd the ndi vifc tim ra npi dung diic ket ve the mgnh chuyfn "dn" chuyfn dIch thyc ciia nhieu cau ca dao, tyc "mdc" cua hai mien; rdng ngudi mien ngQ ndi ngugc cdn Id vifc ldm khd Bdc biet nau nhieu mdn ngon, rat sanh lau ddi vd can tiuet, 11tiiii.Bdi viet cdch dn, cdn d mien Namtillmdc d?p, ngdn ndy chi Id may ndt suy nghl nit chung difn bdnh bao. Gidi thich nhu ra tii kho tdng phong phu ndifrenmd the Id khdng du co sd thuyet phyc, vifc diing sai dl nhidn van Id dieu rat bdi moi mien deu cd chiing cd ve sy can dugc frao doi. dn ngon mdc d?p ciia minh, vd quan Ve logi nlign biet de ddng cd thd trpng hon cd Id lay gi de bdo hon vdi ke nhu cau; tiiua? Dil khdng rO rdng chiit nao, nhung Bao gi& cho din thdng ba cau tyc ngQ cii ton tgi frong dan gian; mdi gan day mdi cd y kien rat cd li, Ech cdn cd rdn tha ra ngodi ddng rdng d6 Id mpt cau ndi nghia ngugc Hiim ndm cho Ipn liim ldng hodn todn: An Nam, mge Bdc. Ngam Mpt chyc qua hdng nuot ldo tdm kl, thl hieu tiie diing hon, bdi ngudi mucn... Nam bp dau dau cung cd nhflng bQa Logi khd nhgn biet mpt chiit, nhu nhgu "tdi ben" dan dd vd cimg da ddi, cau; sung sudng, dn the mdi gpi Id dn; cdn dan Bdc hinh nhu chii y den phyc siic Ddn dng ndng ndi giing khai hem, nhat Id vdo miia thu vd miia ddng Ddn bd sdu sde nhu eai dtptg trdu. dugc ggi la mua chung difn md xii Dieu ddng ndi Id nhieu cau ngpn ndng Nam bp khdng thay ndi tdi. Di gid thdi gian van chua vdn len tam nhien dd chi Id cau ndi klidi qudt mang
- 44 Ngdn ngfl sd 3 nam 2011 tinh tdng the, va ngdy nay frong giao trong liic mpi vifc trdn lgi la cdng vifc. luu rpng rdi thl mpi chuyfn dd thay Id gdnh vac cua tiie hf frd. Ngay xua, doi nhidu. khi giao luu hgn hpp, di lgi khd khdn, Dan gian lgi cd cau diic kdt: Ra ddi sdng thap dd the; bay gid cupc du&ng hdi bd gid, ve nhd hdi con tri. sdng cang tdc dp hem, sdi dpng hon frong xu thd rat ndng dpng, thi cau Cho den nay hinh nhu chua ai trdn cang dung vdi nghia: Vi nhd hdi CO y kien gi vd cau ndy; ridng chiing bd gid, ra du&ng hdi con tre. toi thay cd Id day cung Id mpt cau noi ngugc. Ta thu tim hieu tii thyc te xem Trdn tgp chi Ngdn ngii- vd D&i sao. Bd gid thudng quanh quan trong sdng CO dgo cd cupc frao ddi ve cau; nha, coi trong ngd ngodi, lo chuyfn Gdi thuang ehdng dang ddng bep mic, con gd con lgn, lo qudt dpn budichg gidt giu "quanh ndm khdng ra khoi Trai thucmg vp ndng qudi chiiu ba hdn mic bep" cho con chdu di ldm hdm. chir may khi ra dudng, mpi chuyfn ngodi xd hpi tai ngheng ngdng, mdt Nhieu y kien cho rdng day la cau kem nhem, tri ndo my mi lam sao hieu. nhdm ca nggi tinh cam thuy chung, Ngugc lgi bpn fre lgi chdng bao gid cao dq? cua hai ddi tugng Vg va Chong chju ngdi nhd, neu khdng den tmdng frong nhirng hodn canh khac nhau; ciing rong choi, danh khdng danh ddo, rdng giQa chg ddng, ngudi vg rat nhd thd dieu, chpi de, mpi ngd ngach xo thuang chdng d nhd lo toanfrdmvifc xinh ai lam gi, noi nao co le hpi, noi cho minh di chg; cdn ngudi chong, nao CO sy c6...1d nd biet sdm nhat, chieu chieu, nhin ndng quai md thuang con nhu hdi coi frong nhd cdi gi de ngudi vg lam lu... Chung tdi thay van dau, cua nd cat dau ldm gi biet, may dd cd ve khdng don gian nhu the. Trudc ra chi biet do choi cua minh cho ndo het can chii y tdi cdc chii the. Can thay ma thoi. Nhu vgy thi mpi chuyfn trong d day khdng phai Id "Vg thuong chdng" nha can hoi phdi hdi cac ba gia, cdn ma la gdi, vd ciing chdng phai "Chong ngoai dudng phai hdi bpn fre; hai the thucmg vg" md la trail Y tii npi dung hf do CO hai mdi tmdng hogt dpng ndm ngay d each gpi do, chir neu la khdc nhau, tuy thupc liia tuoi, tinh vg, la chdng thi cdn gi ban nua. Cd net, cong vifc khdng the thay thd cho cd vg va anh chong ndo do d day dd nhau. Md rpng khai nifm du&ng va thoat khoi vai frd vg, chong ciia minh nhd ra, khai quat hon, thi rd rang ldp roi, va vdo vai gdi, trai ndng ve am ngudi gia khdng phai lyc lugng lao chi tinh dye trong chuyfn gdi trai; dpng chinh nQa roi, ldm sao ndm bdt chu gdi, trai a day khong mang nghia dugc mpi chuyfn qudc gia dgi sy, gidi tfnh ma ham nghia chi cac doi chuyfn soi dpng ngodi xd hpi, do la tugng frong quan hf khong hay nhu ldp ngudi budc bdn Id dudng ddi roi; theo trai, nuoi frai frong nhd, rdi theo
- Tuc ngfl... 45 gdi, dgi gdi, dem tien cho gdi hay nhu d cau fren, la khdng dugc. Ngudi gdi gdi ldngti-ailo, "traiti-dngdi dudi"... giua chg chpn rpn dn do ma thuang chdng, nhung ngudi trai khdng cimg Ta thir di vdo cy thd. Tmdc het cai khdng gian tuong ty de ma thucmg ndi ve vi tri ciia cdi ehp vd nhan vgt vg. Anh ta ngoi d mpt vi tri khdc, cd gdi. Xua cd cau: Gdi chpn chdng ra don frong tam frgng cua mpt gd frai ddng md chpn/ Trai tim vp ra ehp cd vg khi nhin ngpn rtdng qudi chiiu md tim vi ngodi dong Id noi cdc chdng hdm sdp tdt. Thay gi frong cdi anh trai the hifn rd nhat sirc khod, tinh ndng khong dpp dd kia? Tinh cam net, khd ndng cay bua lam lyng cua ddnh cho vg cua gd co Id dpc dia, ma minh; cdn chg Id noi cdc cd gdi the quai nhu cdi thii dnh ndng gay gdt sdp hifn tdi mua bdn, lo toan, thu vdn cua tan ay! Anh ta thoat khdi vai lam chdng, minh cho nen chpn vg, tim chong frd lgi la mpt gd trai dang nghi den nhQng noi dd la tot nhat. Nen vg ndn gdi nao roi vdi bao tinh toan den toi. chong hay sd nghe tan ddn qua cdc Tgi sao khong ai gpi Id "chdng" dd phien chg Id chuyfn khdng hiem. Khong danh, ciing khong la "chang frai", ma dau bdng chg, von Id noi hpn hd, ldm la trai mpt each fran tryi, do chinh quen nhau, thgm chi Id noi gdp lgi Id cdi nhin cua ngudi quan sat danh ngudi tinh cu. Chg tinh Khau Vai vd gia doi tugng; gd trai kia dang nghT nhieu chg tinh d nhieu vimg khdc von ve ngudi vg frong con mdt nhin qua noi rd dieu nay; biet bao buon vui vgt ndng qudi chieu sdp tdt dpc dia frong cdc phidn chg tinh. Den muc chii chdng hay hdm gi! Sau suy nghl nhu chuyfn Bd gid di chp cdu Ddng/ do sd la gi? Phdi chdng quan hf cua hdi xem thdy bdi Idy chdng lgi chdng?, hp sd roi vdo bdng dem nhu ndng chieu thi chg qua Id noi kiem tim hgnh phiic tan nhanh, mdt frdi khuat niii? Vi sao vd ciing Id noi ngudi ta de qudn gia khong de ngudi chong ngoi nghi tdi dinh de budng tha sau nhieu troi bupc. ngudi vg dudi dnh ndng ban mai trong Ngudi ddn bd den chg, cdi tam do lam lanh day sirc song am dp, ma la mpt vg trong nong nan bao dnh mdt tieng trai vdi tam dia ngdn ngang, chdn cudi. Cho ndn d thdi diem ay cd ngudi chudng frong hap hdi ndng chieu qudi vg qudn chong thi diing hon Id thucmg. di dang lyi tdn? Sy thidu chung thuy Cdn neu n6i thuang Id theo kieu "thuong cua hai nhan vgt gdi va trai frong cau cdi xuong khong cdn" thdi! Vi sao qua la "ke tam Igng ngudi nira can"! khdng thuong chong noi nao, lgi thuong Song that lyc bat la mpt the tho gifla chg dong ngudi, vdn la noi nhieu uyen chuyen, trQ tinh; nhung neu hai li tan hgnh phiic sau do hay xdy ra cau bay chu cir treo lo Iimg khi khong dd dugc thyc te chiing minh? CO cdp lyc bat sau do sd la mpt sy co Con nhan vgt trai. Ndu co gdng y ciia tdc gid, thudng khien gay irc di tim net tuong dong ve boi canh cua che, tung tiic, nd bao tmdc mpt npi chdng frai frong cau dudi vdi cd gdi dung khong binh thudng, cd khi rat
- 46 Ngdn ngfl sd 3 nam 2011 freo ngoe. M$t khdc, nghf thu^t gieo ngay cho ndy. Q6 Id mpt cau ndi ngugc van cho thay hai cau cd quan hf van khdng de nhgn ra: Trong mpt boi cdnh lung (chg - vg) von de chi sy ngang ndo do, mpt khdng gian ndo dd con trai, go ghe, noi cgm hon Id xudi chdo ngudi ta de thodt khdi minh vdi tam mat mai nhu nhQng cau sir dyng van trgng rieng tu sau thdm. Cd cau tho chan khdc. Ta gjp khdng nhieu cdc Cd nhiimg phiit gidy ngodi vg ngodi cau song that diing Id, van lung trong chdng ngdy nay ai cGng biet vd ciing tho dan gian, can thay dd Id nhQng chap nhgn, thgm chi thfch Id nhu vgy. cau cyc hay, nhu cau; Qucm cdn nhtmg ddn khdng vpi/ Quan cd vpi quan ldi Dd Id liic con ngudi, von phiic tgp, quan sang... Nhd tho dan gian tinh sau sde, nhieu khd ndng phan than te ldm: npi dung ndo, nghf thugt ay ty gidi phdng khdi rdng bupc vg chong chir dau phdi vd tinh dimg chQ nghia, md cd Id ngudi hien ldnh nhat, thuy van lu^t, the cdch tuy tifn. chung khdng ai bdng, cQng it nhat frong ddi mgt lan nghl tdi. Rd rdng Tdm lgi neu muon hieu diing hai hai nhan vgt gdi vd trai ti day chdng cau frdn, ngodi vifc hieu hai chQ gdi mang tinh cdm tot dpp gi (11 do thl vd trai ti day, ngudi nghe phdi "cdnh khdng rd, ai md biet gia cdnh ciia hg gidc" vdi npi hdm chQ thucmg frong kia chir?!). NhQng trudng hgp nhu do, no khdng cdn binh thudng nhu vgy von khdng hiem, trong xd hgi giao trong nhflng vdn cdnh khdc nfla. Phdi luu rpng rai ngdy nay ciing cdng nhieu tmh tri gdc Igi npi dung hien ngdn cua hem. Chiing ta vira gign song ciing cdi chQ thucmgtiday von Id cdi bay rat ndn thdng cdm, tha thii vi nd day nguy hiem, cy the; hodn todn phdi hieu tinh ngudi md thdi. Vi the, cau ca dan ngugc lgi, ndi thuang tire Id "ghdt". gian frdn ciing Id sy cdnh tinh tham Id "qudn"! Mau chot hai cau n6i ndm thuy vd mdi mai sd cdn y nghia sau sde.
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học