Xem mẫu
- ĐỀ TÀI: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC TRONG THỜI ĐẠI NGÀY NAY
- I. LỜI MỞ ĐẦU Nhân dân ta có lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước. Trong đấu tranh chống kẻ thù xâm lược cũng như trong lao động sản xuất nhân dân Việt Nam đã thể hiện tinh thần chiến đấu ngoan cường, sự thông minh sáng tạo, ý thức độc lập tự chủ, tự lực, tự cường. Trong truyền thống dân tộc ấy Hồ Chí Minh nhìn thấy nổi bật lên sức mạnh của lòng yêu nước. Tinh thần yêu nước của nhân dân Việt Nam có những đặc điểm riêng biệt, đặc sắc, vì phải luôn luôn đối đầu với nhiều khó khăn của tự nhiên và chiến tranh xâm lược, sự đô hộ của kẻ thù từ nhiều phương kéo đến. Lòng yêu nước Việt Nam đã trở thành sức mạnh, một thứ đạo lý, một lẽ sống của mỗi người dân, cũng là một tiêu chí cao nhất để đánh giá con người trong xã hội ta. Hồ Chí Minh xác định con đường cứu nước đúng đắn để giải phóng dân tộc đã phát huy lòng yêu nước truyền thống và nâng thành lòng yêu nước xã hội chủ nghĩa. Tinh thần, ý chí độc lập, tự chủ, tự cường và lòng yêu nước phát huy được sức mạnh to lớn, tạo nên truyền thống đoàn kết dân tộc, đoàn kết toàn dân. Hồ Chí Minh đã làm nổi bật sức mạnh của con người Việt Nam, đó là sức mạnh thể lực và trí tuệ, sức mạnh của bề dày lịch sử và trong cuộc đấu tranh hiện tại, sức mạnh của sự thông minh và dũng cảm, của lòng tin chân chính không gì lay chuyển. Sức mạnh ấy bền vững và được nhân lên nhiều lần dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam. Thời đại của chúng ta mở đầu bằng Cách mạng tháng Mười Nga 1917. Cuộc cách mạng này đã mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc và cả loài người, mở đầu thời đại mới trong lịch sử. Theo Hồ Chí Minh sức mạnh thời đại là sức mạnh của giai cấp vô sản thế giới, của nhân dân lao động thế giới. Trong quá trình nhận thức và vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác-Lênin vào hoàn cảnh cụ thể của Vịêt Nam, Hồ Chí Minh nhận thấy phải dựa vào sức mạnh của dân tộc là chủ yếu, đồng thời phải khai thác sức mạnh của thời đại. Những nội dung, nguyên tắc về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại là một bộ phận quan trọng của tư tưởng Hồ Chí Minh. Thời đại ngày nay, đặc biệt là giai đoạn hiện nay đang diễn ra một cuộc
- đấu tranh gay gắt trên mặt trận tư tưởng cũng như về hoạt động thực tiễn mà chúng ta cần nhận thức đúng đắn để tiến hành những hoạt động quốc tế phù hợp phục vụ sự nghiệp xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc XHCN. II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐÈ DÂN TỘC 1. Cô sôû hình thaønh tö töôûng Hoà Chí Minh veà vaán ñeà daân toäc a. Cơ sở lý luận. -Tư tưởng quan điểm về độc lập chủ quyền quốc gia của dân tộc Việt Nam. + Về quyền dân tộc, Hồ Chí Minh cho rằng tất cả các dân tộc trên thế giới đều bình đẳng; tức độc lập tự do là quyền thiêng liêng, bất khả xâm phạm của tất cả các dân tộc. Sinh ra trong cảnh nước mất nhà tan, tận mắt chứng kiến sự chà đạp của ngoại bang lên tự do độc lập của đất nước, được kết tinh, hun đúc từ tinh thần nồng nàn yêu nước của người dân nước Việt, Hồ Chí Minh cho rằng: đối với một người dân mất nước, cái quí nhất trên đời là độc lập của tổ quốc, tự do của nhân dân. - Quan điểm về vấn đề dân tộc của Mac-Lênin + ĐÕn víi chñ nghÜa M¸c-Lªnin, Hå ChÝ Minh ®· t×m ®−îc c¬ së thÕ giíi quan vμ ph−¬ng ph¸p luËn cña t− t−ëng cña m×nh. Nhê vËy Ng−êi ®· hÊp thô vμ chuyÓn ho¸ ®−îc nh÷ng nh©n tè tÝch cùc vμ tiÕn bé cña truyÒn thèng d©n téc còng nh− cña t− t−ëng v¨n ho¸ nh©n lo¹i t¹o nªn hÖ thèng t− t−ëng Hå ChÝ Minh. V× vËy t− t−ëng Hå ChÝ Minh thuéc hÖ t− t−ëng M¸c-Lªnin; ®ång thêi nã cßn lμ sù vËn dông vμ ph¸t triÓn lμm phong phó chñ nghÜa M¸c-Lªnin ë thêi ®¹i c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc vïng lªn giμnh ®éc lËp tù do, x©y dùng ®êi sèng míi. b. Cơ sở thực tiễn - Khái quát về hoàn cảnh thế giới và việt nam cuối XIX và đầu XX. + §Çu thÕ kû XX, chñ nghÜa t− b¶n tù do c¹nh tranh ®· chuyÓn sang giai ®o¹n ®Õ quèc chñ nghÜa. Chóng võa tranh giμnh x©u xÐ thuéc ®Þa võa vμo hïa víi nhau ®Ó n« dÞch c¸c d©n téc nhá yÕu trong vßng k×m kÑp thuéc ®Þa cña chóng. Bëi vËy, cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng thuéc ®Þa ®· trë thμnh cuéc ®Êu tranh chung cña c¸c d©n téc thuéc ®Þa chèng chñ nghÜa ®Õ quèc thùc d©n g¾n liÒn víi cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n quèc tÕ. Khi cßn ë trong n−íc, NguyÔn TÊt Thμnh ch−a nhËn thøc ®−îc ®Æc ®iÓm cña thêi ®¹i. Tuy vËy, Ng−êi còng thÊy râ con ®−êng cøu n−íc cña c¸c bËc cha anh lμ cò kü, kh«ng thÓ cã kÕt qu¶. NguyÔn TÊt Thμnh x¸c ®Þnh ph¶i ®i ra n−íc ngoμi, ®i t×m mét con ®−êng míi. NguyÔn TÊt Thμnh ®· v−ît ba ®¹i d−¬ng, bèn ch©u lôc, tíi gÇn 30 n−íc- quan s¸t nghiªn cøu c¸c n−íc thuéc ®Þa vμ c¸c n−íc t− b¶n. NguyÔn TÊt Thμnh trë thμnh ng−êi ®i nhiÒu nhÊt, cã vèn hiÓu biÕt phong phó nhÊt. Cuèi n¨m 1917, NguyÔn TÊt Thμnh tõ Anh vÒ sèng vμ ho¹t ®éng ë Pari-thñ ®« n−íc Ph¸p. G¾n bã víi phong trμo lao ®éng Ph¸p, víi nh÷ng ng−êi ViÖt Nam, víi nh÷ng nhμ c¸ch m¹ng tõ c¸c thuéc ®Þa Ph¸p.
- NguyÔn TÊt Thμnh ®· ®Õn víi nh÷ng ng−êi ph¸i t¶ cña c¸ch m¹ng Ph¸p vμ sau ®ã gia nhËp §¶ng x· héi Ph¸p (1919)- mét chÝnh ®¶ng duy nhÊt cña Ph¸p bªnh vùc c¸c d©n téc thuéc ®Þa. N¨m 1919, Héi nghÞ hoμ b×nh ®−îc khai m¹c ë VÐcx©y, NguyÔn ¸i Quèc ®· cã ho¹t ®éng mang nhiÒu ý nghÜa. Ng−êi ®· nh©n danh nh÷ng ng−êi ViÖt Nam yªu n−íc göi tíi Héi nghÞ b¶n Yªu s¸ch cña nh©n d©n An Nam, ®ßi c¸c quyÒn tù do, d©n chñ tèi thiÓu cho n−íc ta. B¶n yªu s¸ch ®· kh«ng ®−îc chÊp nhËn. Tõ ®ã, NguyÔn ¸i Quèc ®· rót ra kÕt luËn: Muèn ®−îc gi¶i phãng, c¸c d©n téc chØ cã thÓ tr«ng cËy vμo b¶n th©n m×nh. C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi Nga n¨m 1917 næ ra vμ giμnh th¾ng lîi ®· më ra thêi ®¹i míi-thêi ®¹i qu¸ ®é tõ chñ nghÜa t− b¶n lªn chñ nghÜa x· héi, më ra con ®−êng gi¶i phãng c¸c d©n téc thuéc ®Þa vμ phô thuéc. Tr−íc sù ph©n ho¸ vÒ ®−êng lèi trong c¸c §¶ng D©n chñ X· héi- Quèc tÕ II, th¸ng 3-1919, Lªnin s¸ng lËp ra Quèc tÕ Céng s¶n (Quèc tÕ III)- lμ tæ chøc cã sø mÖnh b¶o vÖ, ph¸t triÓn chñ nghÜa M¸c trong ®iÒu kiÖn míi, vμ dÉn d¾t phong trμo c¸ch m¹ng thÕ giíi. Quèc tÕ Céng s¶n ra ®êi cã ý nghÜa vμ t¸c ®éng to lín tíi phong trμo c¸ch m¹ng trªn thÕ giíi. Trªn hμnh tr×nh t×m ®−êng cøu n−íc, ®Õn gi÷a n¨m 1920, NguyÔn ¸i Quèc ®· cã nh÷ng nhËn thøc kÕ cËn víi nh÷ng quan ®iÓm cña chñ nghÜa Lªnin. NguyÔn ¸i Quèc ®· nhËn thøc vÒ quan hÖ ¸p bøc d©n téc ®Õn nhËn thøc vÒ quan hÖ ¸p bøc giai cÊp; tõ quyÒn cña c¸c d©n téc ®Õn quyÒn cña con ng−êi; tõ x¸c ®Þnh râ kÎ thï lμ chñ nghÜa ®Õ quèc ®Õn nhËn râ b¹n ®ång minh lμ nh©n d©n lao ®éng ë c¸c n−íc chÝnh quèc vμ thuéc ®Þa. Bëi vËy, gi÷a th¸ng 7-1920, khi ®äc S¬ th¶o lÇn thø nhÊt nh÷ng luËn c−¬ng vÒ vÊn ®Ò d©n téc vμ thuéc ®Þa cña Lªnin, NguyÔn ¸i Quèc thÊy nh÷ng ®iÒu m×nh nung nÊu bÊy nay ®−îc Lªnin diÔn ®¹t mét c¸ch ®Çy ®ñ vμ s©u s¾c. Tõ ®©y Ng−êi hoμn toμn tin t−ëng theo Lªnin. NguyÔn ¸i Quèc cïng c¸c ®¶ng viªn kh¸c trong §¶ng x· héi Ph¸p tham gia vμo cuéc tranh lu¹n vÒ ®−êng lèi chiÕn l−îc, s¸ch l−îc cña §¶ng. §Õn §¹i héi lÇn thø 18 §¶ng x· héi Ph¸p (12-1920) kÕt thóc cuéc tranh luËn kÐo dμi nμy ®· ®¸nh dÊu b−íc ngoÆt trong cuéc ®êi ho¹t ®éng cña NguyÔn ¸i Quèc: tõ chñ nghÜa yªu n−íc ®Õn víi chñ nghÜa M¸c-Lªnin, trë thμnh ng−êi céng s¶n, t×m thÊy con ®−êng gi¶i phãng d©n téc m×nh trong trμo l−u c¸ch m¹ng thÕ giíi. Nh− vËy, trong ®iÒu kiÖn lÞch sö ViÖt Nam vμ thÕ giíi cuèi thÕ kû XIX ®Õn nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû XX, víi trÝ tuÖ lín cña Hå ChÝ Minh ®· trë thμnh hîp ®iÓm gÆp gì quan träng cña trÝ tuÖ ViÖt Nam vμ trÝ tuÖ thêi ®¹i, gi÷a chñ nghÜa yªu n−íc ViÖt Nam vμ chñ nghÜa M¸c-Lªnin, h×nh thμnh nªn t− t−ëng Hå ChÝ Minh. 2. Nội dung cơ bản tư tưởng hồ chí minh về vấn đề dân tộc - §éc lËp, tù do lμ quyÒn thiªng liªng, bÊt kh¶ x©m ph¹m cña tÊt c¶ c¸c d©n téc. Theo Hå ChÝ Minh: + §éc lËp cña Tæ quèc, tù do cña nh©n d©n lμ thiªng liªng nhÊt. Ng−êi ®· tõng kh¼ng ®Þnh: C¸i mμ t«i cÇn nhÊt trªn ®êi nμy lμ: §ång bμo t«i ®−îc tù do, Tæ quèc t«i ®−îc ®éc lËp. Khi thμnh lËp §¶ng n¨m 1930, Ng−êi x¸c ®Þnh c¸ch m¹ng ViÖt Nam: §¸nh ®æ ®Õ quèc chñ nghÜa Ph¸p vμ bän phong kiÕn ®Ó lμm cho n−íc Nam hoμn toμn ®éc lËp. N¨m 1941, vÒ n−íc trùc tiÕp l·nh ®¹o c¸ch m¹ng. Ng−êi viÕt th− KÝnh c¸o ®ång bμo vμ chØ râ: Trong lóc nμy quyÒn lîi d©n téc gi¶i phãng cao h¬n hÕt th¶y. Bëi vËy, n¨m 1945 khi thêi c¬ c¸ch m¹ng chÝn
- muèi, Ng−êi kh¼ng ®Þnh quyÕt t©m: Dï cã ph¶i ®èt ch¸y c¶ d·y Tr−êng S¬n còng ph¶i kiªn quyÕt dμnh cho ®−îc ®éc lËp. §éc lËp- thèng nhÊt- chñ quyÒn- toμn vÑn l·nh thæ lμ quyÒn thiªng liªng, bÊt kh¶ x©m ph¹m cña mét d©n téc. Bëi v©yk khi giμnh ®−îc ®éc lËp d©n téc n¨m 1945, Hå ChÝ Minh tuyªn bè: _N−íc ViÖt Nam cã quyÒn h−ëng tù do vμ ®éc lËp, vμ sù thÊt ®· thμnh mét n−íc tù do ®éc lËp. Toμn thÓ d©n téc ViÖt Nam quyÕt ®em tÊt c¶ tinh thÇn vμ lùc l−îng, tÝnh m¹ng vμ cña c¶i ®Ó gi÷ v÷ng quyÒn tù do, ®éc lËp Êy_. Nh−ng ngay sau ®ã 21 ngμy, thùc d©n Ph¸p mét lÇn n÷a trë l¹i x©m l−îc n−íc ta. §Ó b¶o vÖ quyÒn thiªng liªng cña d©n téc, Hå ChÝ Minh ®· ra lêi kªu gäi vang dËy nói s«ng: _Kh«ng! Chóng ta thμ hy sinh tÊt c¶, chø nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu mÊt n−íc, nhÊt ®Þnh kh«ng chÞu lμm n« lÖ_. Nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû XX, khi ®Õ quèc Mü ®iªn cuång më réng chiÕn tranh ra miÒn B¾c hßng khuÊt phôc ý chÝ ®éc lËp, tù do cña nh©n d©n ta, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tr¶ lêi b»ng ch©n lý bÊt hñ _Kh«ng cã g× quý h¬n ®éc lËp, tù do. HÔ cßn mét tªn x©m l−îc trªn ®Êt n−íc ta th× ta ph¶i chiÕn ®¸u quÐt s¹ch nã ®i_. ChÝnh b»ng tinh thÇn, nghÞ lùc nμy c¶ d©n téc ta ®øng dËy ®¸nh cho Mü cót, ®¸nh cho Nguþ nhμo, gi¶i phãng miÒn Nam, thèng nhÊt Tæ quèc. Vμ chÝnh phñ Mü ph¶i cam kÕt: _Hoa Kú vμ c¸c n−íc kh¸c t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt, toμn vÑn l·nh thæ cña n−íc ViÖt Nam nh− HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬v n¨m 1954 vÒ ViÖt Nam ®· c«ng nhËn_. + D©n téc ViÖt Nam cã quyÒn ®éc lËp, tù do, b×nh ®¼ng nh− bÊt cø d©n téc nμo kh¸c trªn thÕ giíi. N¨m 1945, tiÕp thu nh÷ng nh©n tè cã gi¸ trÞ trong t− t−ëng vμ v¨n ho¸ ph−¬ng T©y, Hå ChÝ Minh ®· kh¸i qu¸t nªn ch©n lý: TÊt c¶ c¸c d©n téc trªn thÕ giíi ®Òu sinh ra b×nh ®¼ng, d©n téc nμo còng cã quyÒn sèng, quyÒn sung s−íng vμ quyÒn tù do. - VÊn ®Ò d©n téc trong t− t−ëng Hå ChÝ Minh cßn lμ sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn d©n téc víi giai cÊp, ®éc lËp d©n téc vμ chñ nghÜa x· héi, chñ nghÜa yªu n−íc víi chñ nghÜa quèc tÕ. Hå ChÝ Minh kh¸c líp tr−íc lμ Ng−êi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò d©n téc vμ c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc trªn lËp tr−êng cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin, giμnh ®éc lËp ®Ó ®i lªn chñ nghÜa x· héi, mèi quan hÖ d©n téc vμ giai cÊp ®−îc ®Æt ra. VÊn ®Ò d©n téc, trong lÞch sö cho thÊy- ë thêi ®¹i nμo còng ®−îc nhËn thøc vμ gi¶i quyÕt trªn lËp tr−êng vμ theo quan ®iÓm cña mét giai cÊp nhÊt ®Þnh. §Õn thêi ®¹i c¸ch m¹ng v« s¶n cho thÊy chØ ®øng trªn lËp tr−êng cña giai cÊp v« s¶n vμ c¸ch m¹ng v« s¶n míi gi¶i quyÕt ®−îc ®óng ®¾n vÊn ®Ò d©n téc. M¸c-¡ngghen cho r»ng, cã triÖt ®Ó xo¸ bá t×nh tr¹ng bãc lét vμ ¸p bøc giai cÊp míi cã ®iÒu kiÖn xo¸ bá ¸ch ¸p bøc d©n téc, míi ®em l¹i ®éc lËp thËt sù cho d©n téc m×nh vμ c¸c d©n téc kh¸c. ChØ cã giai cÊp v« s¶n víi b¶n chÊt c¸ch m¹ng vμ sø mÖnh lÞch sö cña m×nh míi cã thÓ thùc hiÖn ®−îc ®iÒu nμy. §Õn thêi ®¹i Lªnin, chñ nghÜa ®Õ quèc ®· trë thμnh hÖ thèng thÕ giíi. Theo Lªnin, cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp v« s¶n ë chÝnh quèc sÏ kh«ng thÓ giμnh ®−îc th¾ng lîi nÕu nã kh«ng biÕt liªn minh víi cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa ®Õ quèc cña c¸c gi¸ trÞ bÞ ¸p bøc ë c¸c n−íc thuéc ®Þa. Bëi vËy khÈu hiÖu cña M¸c ®−îc ph¸t triÓn thμnh: _V« s¶n toμn thÕ giíi vμ c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc, ®oμn kÕt l¹i!_. NguyÔn ¸i Quèc ®¸nh gi¸ cao t− t−ëng cña Lªnin, Ng−êi cho
- r»ng: _Lªnin ®· ®Æt tiÒn ®Ò cho mét thêi ®¹i míi, thËt sù c¸ch m¹ng trong c¸c n−íc thuéc ®Þa_. Tuy nhiªn xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu vμ môc tiªucña c¸ch m¹ng v« s¶n ë ch©u ¢u, M¸c-¡ngghen vμ Lªnin vÉn tËp trung nhiÒu h¬n vμo vÊn ®Ò giai cÊp, vÉn _®Æt lªn hμng ®Çu vμ b¶o vÖ nh÷ng lîi Ých kh«ng phô thuéc vμo d©n téc vμ chung cho toμn thÓ giai cÊp v« s¶n_. Hå ChÝ Minh ®i t×m ®−êng cøu n−íc, ®Õn víi chñ nghÜa M¸c-Lªnin, x¸c ®Þnh con ®−êng gi¶i phãng d©n téc m×nh theo c¸ch m¹ng v« s¶n, tøc lμ Ng−êi ®· tiÕp thu lý luËn vÒ giai cÊp vμ ®Êu tranh giai cÊp cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin, thÊy râ mèi quan hÖ gi÷a d©n téc vμ giai cÊp, gi÷a c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc vμ c¸ch m¹ng v« s¶n. Nh−ng xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn d©n téc thuéc ®Þa, Hå ChÝ Minh ®· vËn dông s¸ng t¹o vμ ph¸t triÓn nh÷ng quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vÒ vÊn ®Ò d©n téc vμ c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc. V× vËy, NguyÔn ¸i Quèc ®· tiÕn hμnh ®Êu tranh, phª ph¸n quan ®iÓm sai tr¸i cña mét sè §¶ng Céng s¶n T©y ¢u trong c¸ch nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ vÒ vai trß, vÞ trÝ, còng nh− t−¬ng lai cña c¸ch m¹ng thuéc ®Þa. Tõ ®ã NguyÔn ¸i Quèc cho r»ng: c¸c d©n téc thuéc ®Þa ph¶i dùa vμo søc cña chÝnh m×nh, ®ång thêi ph¶i biÕt tranh thñ sù ®oμn kÕt, ñng hé cña giai cÊp v« s¶n vμ nh©n d©n lao ®éng thÕ giíi ®Ó tr−íc hÕt ®Êu tranh giμnh ®éc lËp d©n téc, tõ th¾ng lîi nμy tiÕn lªn lμm c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, gãp phÇn vμo tiÕn tr×nh c¸ch m¹ng thÕ giíi. Theo Hå ChÝ Minh: chñ nghÜa yªu nưíc v tinh thÇn d©n téc lμ mét ®éng lùc lín cña ®Êt n−íc. N¨m 1924, NguyÔn ¸i Quèc ®Ò cËp ®Õn chñ nghÜa d©n téc ë thuéc ®Þa- ®ã lμ chñ nghÜa d©n téc, chñ nghÜa yªu n−íc ch©n chÝnh. V× vËy _chñ nghÜa d©n téc lμ mét ®éng lùc lín cña ®Êt n−íc_. NguyÔn ¸i Quèc ®· cã s¸ng t¹o lín lμ Ng−êi xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm kinh tÕ ë thuéc ®Þa §«ng D−¬ng cßn l¹c hËu, nªn ph©n ho¸ giai cÊp ch−a triÖt ®Ó, ®Êu tranh giai cÊp ë ®©y kh«ng diÔn ra gièng nh− ë ph−¬ng T©y. Tr¸i l¹i c¸c giai cÊp ë §«ng D−¬ng vÉn cã t−¬ng ®ång lín: dï lμ ®Þa chñ hay n«ng d©n hä ®Òu lμ ng−êi n« lÖ mÊt n−íc. V× vËy, theo NguyÔn ¸i Quèc, trong c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc, ng−êi ta sÏ kh«ng thÓ lμm g× ®−îc cho ng−êi An Nam nÕu kh«ng dùa trªn c¸c ®éng lùc vÜ ®¹i, vμ duy nhÊt cña ®êi sèng x· héi cña hä. NguyÔn ¸i Quèc chñ tr−¬ng: Ph¸t ®éng chñ nghÜa d©n téc b¶n xø nh©n danh Quèc tÕ Céng s¶n. khi chñ nghÜa d©n téc cña hä th¾ng lîi, nhÊt ®Þnh chñ nghÜa d©n téc Êy biÕn thμnh chñ nghÜa quèc tÕ. §éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi Ngay từ khi tiếp cận Luận cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa của Lênin, Hồ Chí Minh đã hình thành đường lối cứu nước: giải phóng dân t ộc theo con đ ường cách m ạng vô s ản, g ắn bó thống nhất giữa dân tộc và giai cấp, dân tộc và qu ốc t ế, đ ộc l ập dân t ộc và CNXH. Người nói: “ Cả hai cuộc giải phóng này (dân tộc và giai c ấp) ch ỉ có th ể là s ự nghi ệp c ủa chủ nghĩa cộng sản và của cách mạng thế giới.” Ti ếp đó, ngay trong Chánh c ương, Sách lược vắn tắt được thông qua tại Hội nghị thành lập Đảng cộng s ảnVi ệt Nam tháng 2/1930, Hồ Chí Minh đã xác định Cách mạng Việt Nam trải qua hai giai đo ạn: Làm t ư s ản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng (t ức cách m ạng dân t ộc-dân ch ủ) đ ể đi t ới xã h ội cộng sản. Tư tưởng Hồ Chí Minh về sự gắn bó thống nh ất giữa độc l ập dân t ộc và CNXH vừa phản ảnh quy luật khách quan của sự nghiệp gi ải phóng dân t ộc trong th ời đ ại cách mạng vô sản, vừa phản ánh mối quan hệ khăng khít gi ữa m ục tiêu gi ải phóng dân t ộc v ới mục tiêu giải phóng giai cấp và giải phóng con người. Xoá bỏ ách áp bức dân t ộc mà không xoá bỏ tình trạng bóc lột và áp bức giai cấp thì nhân dân lao đ ộng v ẫn ch ưa đ ược gi ải
- phóng. Người nói: “Nếu nước độc lập mà dân không được h ạnh phúc, t ự do, thì đ ộc l ập cũng chẳng có ý nghĩa gì.” Do đó giành được độc l ập r ồi, thì ph ải ti ến lên CNXH, vì m ục tiêu của CNXH là dân giàu, nước mạnh, xã h ội công bằng, dân ch ủ, văn minh. Nh ư v ậy, ở Hồ Chí Minh, chủ nghĩa yêu nước truyền thống đã phát tri ển thành ch ủ nghĩa yêu n ước hiện đại, độc lập dân tộc gắn liền với CNXH. ***VËn dông tư tưëng Hå ChÝ Minh vÒ vÊn ®Ò d©n téc trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay. Thời đại ngày nay, đặc biệt là giai đoạn hiện nay đang diễn ra một cuộc đấu tranh gay gắt trên mặt trận tư tưởng cũng như về hoạt động thực tiễn mà chúng ta cần nhận thức đúng đắn để tiến hành những hoạt động quốc tế phù hợp phục vụ sự nghiệp xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc XHCN. Do vậy phải giáo dục cho nhân dân có được niềm tin về lý tưởng XHCN trong điều kiện thế giới có nhiều biến đổi. Cần phải xử lý nghiêm minh, công bằng đối với những hành vi vi phạm pháp luật làm suy thoái tư tưởng, băng hoại đạo đức xã hội. Hội nhập quốc tế mà không được chệch hướng XHCN, bảo đảm mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ, giàu mạnh và góp phần xứng đáng vào cách mạng thế giới. Không ngừng bảo vệ và pháy huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, làm cho bản sắc văn hoá được giữ vững và phát triển. Giữ vững tinh thần độc lập tự chủ trong tiếp thu sức mạnh bên ngoài, kết hợp sức mạnh trong nước. Việc giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc chính đáng, ý thức bảo vệ văn hoá dân tộc, tiếp thu có chọn lọc văn hoá nước ngoài là những yêu cầu cấp thiết được đặt ra đối với việc “mở cửa”. Công tác đối ngoại được xác định có vai trò quan trọng đối với việc kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời đại. Tư tưởng về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại là một nội dung lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh. Tư tưởng đó được vận dụng và phát triển trong thực tiễn cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng. Nội dung cuả tư tưởng này rất phong phú, sâu sắc về thời đại, về sự kết hợp các sức mạnh này trong thực tiễn đấu tranh. Tư tưởng của Người còn thấm đượm chủ nghĩa nhân văn sâu sắc, tính cách mạng triệt để nên ảnh hưởng to lớn đến cuộc đấu tranh lâu dài cho nhân dân các nước vì sư nghiệp”Giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con người” Là một chiến sỹ quốc tế chân chính, xuất phát t ừ quan điểm đ ộc l ập t ự do là quy ền thiêng liêng bất khả xâm phạm của tất cả các dân t ộc, Hồ Chí Minh không chỉ đ ấu tranh cho đ ộc l ập c ủa dân tộc mình mà còn đấu tranh cho độc lập dân t ộc c ủa t ất c ả các dân t ộc b ị áp b ức. Ở Ng ười, chủ nghĩa yêu nước chân chính luôn gắn liền với chủ nghĩa quốc t ế cao c ả, trong sáng. Ng ười nói: “ Chúng ta phải tranh đấu cho tự do độc l ập của các dân t ộc khác nh ư là tranh đấu cho dân tộc ta vậy.” Chủ trương “ giúp bạn là tự giúp mình”, Hồ Chí Minh luôn nêu cao tinh th ần dân t ộc tự quyết song không quên nghĩa vụ quốc t ế cao cả của mình. V ới Ng ười, ph ải thông qua th ắng lợi của Cách mạng mỗi nước mà đóng góp vào thắng lợi chung c ủa Cách m ạng th ế gi ới. V ề quan hệ quốc tế, Người tuyên bố với thế giới: “ Căn cứ trên quy ền l ợi chung, Chính ph ủ Vi ệt Nam Dân chủ cộng hòa sắn sàng đặt quan hệ ngoại giao với chính ph ủ n ước nào tr ọng quy ền bình đẳng, chủ quyền lãnh thổ và chủ quyền quốc gia của nước Vi ệt Nam, đ ể cùng nhau b ảo vệ hoà bình và xây đắp dân chủ thế giới.”
- Tựu trung, tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc vừa mang tính khoa h ọc đúng đ ắn, v ừa có tính chất cách mạng, mang đậm tính nhân văn sâu s ắc, th ể hi ện s ự k ết h ợp nhu ần nhuy ễn giữa dân tộc và giai cấp, chủ nghĩa yêu nước với ch ủ nghĩa quốc t ế trong sáng, đ ộc l ập dân t ộc cho mình đồng thời độc lập cho tất cả các dân t ộc. Ngày nay, trong xu thế toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc t ế, sự nghi ệp xây d ựng và b ảo vệ đất nước cũng đang đứng trước những cơ hội và thách thức to l ớn đòi h ỏi chúng ta ph ải ch ủ động đón lấy và sáng suốt vượt qua. Để làm được điều đó chúng ta cần nghiên c ứu, v ận d ụng tư tưởng của Người về mối quan hệ giữa dân tộc với giai cấp, dân t ộc và quốc t ế, đ ộc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội nhằm tạo ra những nguồn lực mới, đưa s ự nghi ệp đổi mới vững b ước tiến lên , giành những thắng lợi mới. Trước hết, trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng đều phải đặc bi ệt coi trọng và gi ữ v ững đ ộc l ập dân tộc. Lịch sử đấu tranh dựng nước và giữa nước của ông cha ta t ừ ngàn x ưa cũng nh ư s ự nghiệp giải phóng dân tộc do Đảng cộng s ảnViệt Nam đứng đ ầu là Hồ Chí Minh kh ới x ướng t ừ 1930 đến nay được ghi lại bằng máu và nước mắt. Thế m ới thấy đ ược ý nghĩa c ủa đ ộc l ập dân tộc, mới thấu hiểu được tư tưởng bất hủ “Không có gì quí hơn độc l ập t ự do” c ủa H ồ Chí Minh. Trong xu thế toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc t ế hiện nay, không m ột qu ốc gia nào có th ể phát triển mà không gắn với những mối quan hệ đa d ạng và đa ph ương v ới các qu ốc gia khác trong cộng đồng quốc tế. Việt Nam cũng nằm trong xu th ế ấy. Ngoài nh ững l ợi ích hi ển nhiên, hơn bao giờ hết, nước ta đang đứng trước rất nhiều nguy c ơ có ảnh h ưởng tr ực ti ếp đ ến đ ộc l ập dân tộc. Đó là những nguy cơ lệ thuộc vào nước ngoài về kinh t ế, chính tr ị, nguy c ơ phai nh ạt bản sắc văn hoá dân tộc, tiếp thu một nền văn hoá lai căng phi b ẳn s ắc. Bên c ạnh nh ững nguy cơ mang tính hệ quả của toàn cầu hoá và tiến trình h ội nh ập kinh t ế qu ốc t ế, chúng ta còn ph ải đối mặt với âm mưu diễn biến hoà bình. Các thế l ực thù đ ịch trong và ngoài n ước đang núp d ưới những chiêu bài tự do, dân chủ, nhân quyền, dân tộc tôn giáo đ ể ch ống phá s ự nghi ệp cách mạng nước ta ( Sự biến Tây Nguyên 2/2001 và 4/2004). Trước nh ững nguy c ơ ấy, Đ ảng và Nhà nước ta phải không ngừng khơi dậy sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước và tinh th ần dân t ộc, nguồn động lực mạnh mẽ để xây dựng và bảo vệ đất nước. Phát huy t ối đa các ngu ồn n ội l ực, bao gồm con người, trí tuệ, truyền thống, đất đai, tài nguyên,v.v đ ể xây d ựng và phát tri ển kinh tế, đưa đất nước từng bước bắt kịp các nước phát tri ển. Đất nước phát tri ển, n ền kinh t ế hùng mạnh sẽ góp phần trực tiếp tạo sức mạnh cho nhân dân ta gi ữ v ững đ ộc l ập dân t ộc. Đ ộc l ập dân tộc phải được xem là cái bất biến trong sự thiên bi ến v ạn hoá c ủa n ền kinh t ế th ế gi ới đang phát triển với xu thế toàn cầu hoá; bản sắc văn hoá Vi ệt Nam cũng ph ải đ ược xem là cái b ất biến trong sự đa dạng các nền văn hoá thế giới, ti ếp thu nhứng hay, cái đẹp, cái tiên ti ến mà v ẫn không mất đi cái gốc, cái chất Việt Nam trong mỗi con ng ười. Đó cũng là cách đ ể gi ữ v ững đ ộc lập dân tộc theo đúng nghĩa của nó. Độc lập là tài sản thiêng liêng vô giá của cả dân t ộc, là cái ph ải gi ữ cho dù m ất t ất c ả, “hy sinh tất cả”. Muốn thực hiện tốt tinh thần bất hủ ấy của Hồ Chí Minh, ngày nay đ ường l ối c ủa Đảng và Nhà nước ta phải thể hiện rõ s ự quan tâm, không ng ừng chăm lo đ ời s ống v ật ch ất và tinh thần cho nhân dân. Tiếp thu và phát huy tinh hoa c ủa dân t ộc v ới truy ền th ống “l ấy dân làm gốc” (Dân vi bản quốc gia trường thọ), sinh thời Hồ Chí Minh đã không ng ừng giáo d ục cán b ộ, đảng viên phải luôn luôn có tinh thần “vì dân ph ục vụ”. Ng ười nói: “ G ốc có v ững cây m ới b ền, Xây lầu thắng lợi trên nền nhân dân” Chăm lo và không ng ừng nâng cao đ ời s ống cho nhân dân là cách thiết thực nhất để bảo vệ độc lập dân t ộc, vì theo Ng ười, dân nh ư n ước, ch ở thuy ền cũng là nước mà lật thuyền cũng là nước. Dân giàu thì nước m ạnh, mà n ước m ạnh thì đ ộc l ập dân tộc còn. Chủ trương diệt giặc đói và giặc dốt của Ng ười năm 1945 v ề c ơ b ản chính là n ền tảng của việc chăm lo và nâng cao đời sống cho người dân về v ật ch ất cũng nh ư tinh th ần. Và suy cho cùng, mục tiêu của độc lập dân tộc, theo quan đi ểm c ủa H ồ Chí Minh, là t ự do, ấm no, hạnh phúc của nhân dân; và dĩ nhiên là dân đ ược ấm no t ự do h ạnh phúc s ẽ ra s ức b ảo v ệ n ền độc lập vốn mang lại những điều tốt đẹp đó. Như vậy, chăm lo, không ng ững nâng cao đ ời s ống nhân dân vừa là mục tiêu vừa là cách thi ết thực nh ất để b ảo vệ độc l ập dân t ộc theo đúng tinh thần mà Hồ Chí Minh đã nêu rõ. Thấm nhuần tư tưởng của người về vấn đề dân tộc, ta càng phải phát huy chủ nghĩa dân tộc chân chính, tinh thần tích cực chủ động, sáng tạo và tự lực tự cường của mọi người dân Việt Nam để góp phần xây dựng và bảo vệ tổ quốc, bảo vệ nền độc lập dân tộc. Người Việt Nam vốn có truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết cộng
- đồng, ý chí tự chủ kiên cường, sáng tạo, bất khuất, không chịu làm nô lệ, không cam phận nghèo hèn. Những phẩm chất tốt đẹp ấy đã được phát huy cao độ trong hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc, đưa đến thắng lợi vĩ đại Điện Biên và Đại thắng mùa xuân 1975, giải phóng MN thống nhất đất nước, đưa cả nước quá độ lên CNXH. Ngày nay, truyền thống quí báu ấy, chủ nghĩa dân tộc chân chính cần được tiếp tục khơi dậy mạnh mẽ, biến nó thành một nguồn nội lực đưa đất nước vượt qua mọi khó khăn thách thức, vững bước tiến lên cùng bè bạn khắp năm châu. Thời đại ngày nay, đặc biệt là giai đoạn hiện nay đang diễn ra một cuộc đấu tranh gay gắt trên mặt trận tư tưởng cũng như về hoạt động thực tiễn mà chúng ta cần nhận thức đúng đắn để tiến hành những hoạt động quốc tế phù hợp phục vụ sự nghiệp xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc XHCN. Do vậy phải giáo dục cho nhân dân có được niềm tin về lý tưởng XHCN trong điều kiện thế giới có nhiều biến đổi. Cần phải xử lý nghiêm minh, công bằng đối với những hành vi vi phạm pháp luật làm suy thoái tư tưởng, băng hoại đạo đức xã hội. Hội nhập quốc tế mà không được chệch hướng XHCN, bảo đảm mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ, giàu mạnh và góp phần xứng đáng vào cách mạng thế giới. Không ngừng bảo vệ và pháy huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, làm cho bản sắc văn hoá được giữ vững và phát triển. Giữ vững tinh thần độc lập tự chủ trong tiếp thu sức mạnh bên ngoài, kết hợp sức mạnh trong nước. Việc giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc chính đáng, ý thức bảo vệ văn hoá dân tộc, tiếp thu có chọn lọc văn hoá nước ngoài là những yêu cầu cấp thiết được đặt ra đối với việc “mở cửa”. Công tác đối ngoại được xác định có vai trò quan trọng đối với việc kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời đại. Tư tưởng về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại là một nội dung lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh. Tư tưởng đó được vận dụng và phát triển trong thực tiễn cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng. Nội dung cuả tư tưởng này rất phong phú, sâu sắc về thời đại, về sự kết hợp các sức mạnh này trong thực tiễn đấu tranh. Tư tưởng của Người còn thấm đượm chủ nghĩa nhân văn sâu sắc, tính cách mạng triệt để nên ảnh hưởng to lớn đến cuộc đấu tranh lâu dài cho nhân dân các nước vì sư nghiệp”Giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con người”./. Hội nghị Trung ương 7 khóa IX của Đảng ra Nghị quyết “Về công tác dân tộc” đã khẳng định: “Ngay từ khi mới ra đời và trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn xác định vấn đề dân tộc, công tác dân tộc và đoàn kết các dân tộc có vị trí chiến lược quan trọng trong cách mạng nước ta. Dựa trên những quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc, Đảng ta đã đề ra các chủ trương, chính sách dân tộc với những nội dung cơ bản là: Bình đẳng, đoàn kết, tương trợ giúp nhau cùng phát triển. Trải qua các thời kỳ cách mạng, công tác dân tộc đã đạt được những thành tựu to lớn, góp phần quan trọng vào sự nghiệp cách mạng chung của đất nước”(12). Nghị quyết Hội nghị Trung ương cũng chỉ rõ trong thời kỳ cách mạng hiện nay, các cấp, các ngành cần phải quán triệt và thực hiện những yêu cầu nội dung và nhiệm vụ công tác dân tộc, đó là:
- Trước hết, toàn Đảng, toàn dân phải nhận thức đầy đủ vấn đề dân tộc, chính sách dân tộc và công tác dân tộc của Đảng và Nhà nước ta trong giai đoạn cách mạng hiện nay, đó là một bộ phận quan trọng của công tác cách mạng, là bộ phận cấu thành của sự nghiệp cách mạng Việt Nam do Đảng lãnh đạo. Thứ hai là nhiệm vụ đổi mới về công tác dân tộc của các cấp, các ngành, của hệ thống chính trị hiện nay là tập trung phát triển kinh tế - xã hội, khai thác tiềm năng của vùng đồng bào dân tộc và miền núi, đẩy mạnh công tác xóa đói giảm nghèo, quan tâm đầy đủ, đúng mức tới các dân tộc ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, vùng căn cứ cách mạng và kháng chiến. Phải cụ thể hơn nữa các nhiệm vụ chính trị trên đây thành các hoạt động công tác thiết thực và có hiệu quả. Thứ ba là, các hoạt động sự nghiệp văn hóa, giáo dục, y tế, khoa học, công nghệ đối với vùng dân tộc và miền núi phải đổi mới một bước mạnh mẽ, phù hợp thích ứng với đặc điểm, điều kiện đặc thù của từng vùng miền. Thứ tư là phải củng cố hệ thống chính trị cơ sở, đặc biệt quan tâm đến công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ là người các dân tộc thiểu số, tăng cường cán bộ cho cơ sở, thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở. Thứ năm là xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, không ngừng nâng cao tinh thần cảnh giác trước mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc để phá hoại sự nghiệp cách mạng của ta. Thứ sáu là phải đổi mới công tác dân tộc cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của giai đoạn cách mạng hiện nay. Kiện toàn củng cố hệ thống các cơ quan làm công tác dân tộc từ Trung ương đến địa phương. Quán triệt sâu sắc tinh thần Nghị quyết Trung ương 7, làm cho Nghị quyết đi vào cuộc sống, chính là chúng ta tiếp tục học tập và thấm nhuần tư tưởng của Bác Hồ về vấn đề dân tộc, đáp ứng mong mỏi của Người lúc sinh thời “Ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”. Chủ tịch Hồ Chí Minh vị cha già của các dân tộc, về công tác dân tộc đã phản ánh biết bao hoài bão, mơ ước và nguyện vọng của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Dưới sự lãnh đạo của Đảng những điều đó đã và đang trở thành hiện thực sinh động trong đời sống xã hội đối với các dân tộc. Và vì thế, tư tưởng Hồ Chí Minh muôn đời toả ngát hương thơm trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học