Xem mẫu
- TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 4(29) - Thaùng 6/2015 Tư tưởng Hồ Chí Minh về phát huy nguồn lực con người Ho Chi Minh’s ideology – Human resource promotion ThS. Lâm Thị Kho Trường Cao đẳng Cần Thơ M.A. Lam Thi Kho Can Tho College Tóm tắt Trong toàn bộ tài sản tinh thần vô giá mà Hồ Chí Minh để lại cho dân tộc, tuy không có tác phẩm nào bàn riêng về nguồn lực con người nhưng tư tưởng về nguồn lực con người và phát huy nguồn lực con người lại là một tư tưởng lớn, xuyên suốt trong hệ thống tư tưởng của Người. Để đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp vào năm 2020, một nhiệm vụ đặt ra chính là nghiên cứu, khai thác giá tri tư tưởng Hồ Chí Minh về phát huy nguồn lực con người. Bài viết này mong muốn góp phần làm rõ nội dung, giá tri tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề này. Từ khóa: nguồn lực con người, Hồ Chí Minh Abstract In the spirit of the whole invaluable property that Ho Chi Minh leaves to our nation, there is no separating discussion which works on human resource promotion that is considered as a great thought throughout his ideology. To promote the cause of industrialization and modernization of the country, that makes our country one by 2020, the main task is studying and exploiting the value of his thought on the issue. This article contributes to the clarification of the content, and the values of Ho Chi Minh on the matter. Keywords: human resource, Ho Chi Minh 1. Tư tưởng Hồ Chí Minh là một bước nguồn lực con người là “nguồn vốn” quý phát triển mới của chủ nghĩa Mác - Lênin, báu cần được bồi đắp và phát huy trong đã và đang được vận dụng một cách sáng toàn bộ sự nghiệp cách mạng giải phóng tạo vào thực tiễn cách mạng Việt Nam. Cốt dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội. lõi của toàn bộ hệ thống tư tưởng Hồ Chí 2. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, quan Minh là gắn mục tiêu giải phóng dân tộc niệm về con người được xây dựng trên nền với giải phóng giai cấp và giải phóng con tảng quan điểm biện chứng duy vật về lịch người. Vấn đề con người, chăm lo, bồi sử. Bản chất Con người là tổng hòa của các dưỡng và phát huy nguồn lực con người là quan hệ xã hội từ hẹp đến rộng. Người một vấn đề trung tâm, xuyên suốt trong toàn từng khẳng định: “Chữ Người, nghĩa hẹp là bộ tư tưởng, hành động của Người. Hồ Chí gia đình, anh em, họ hàng, bầu bạn. Nghĩa Minh xem con người là “vốn”quý vì vậy rộng là đồng bào cả nước. Rộng nữa là cả 76
- loài người” [4]. Hồ Chí Minh không bao Trong cách mạng giải phóng dân tộc và giờ xem xét con người một cách trừu tượng cách mạng xã hội chủ nghĩa, Người luôn mà luôn luôn xuất phát từ con người hiện nêu cao tinh thần đại đoàn kết dân tộc, xem thực, cụ thể trong các quan hệ xã hội với phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc là nhiều bình diện, chiều cạnh khác nhau. động lực vĩ đại quyết định thành công của Xuất phát từ những luận điểm đúng đắn đó, cách mạng. Từ lý luận và thực tiễn, Người trong suốt quá trình lãnh đạo nhân dân cả khẳng định: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn nước tiến hành cuộc đấu tranh giải phóng kết. Thành công, thành công, đại thành dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội, công”[7]; “đoàn kết là sức mạnh, là then Người luôn tin vào sức mạnh của con chốt của thành công”[8]. Vì vậy, nói đến người, hết lòng thương yêu con người, quý nguồn lực con người với tư cách là cộng trọng con người, quan tâm bồi dưỡng và động dân tộc là nói đến vai trò, sức mạnh phát huy nguồn lực con người. của nhân dân, sức mạnh của khối đại đoàn Sinh thời, tuy Hồ Chí Minh không có kết dân tộc. một tác phẩm nào bàn riêng về nguồn lực Thứ hai, nguồn lực con người còn con người nhưng trên thực tế Người đã đề được Hồ Chí Minh đề cập đến với tư cách cập đến nguồn lực con người một cách là những con người cụ thể. Trong cách toàn diện, sâu sắc. Hồ Chí Minh đề cập đến mạng xã hội chủ nghĩa, Hồ Chí minh chỉ nguồn lực con người trên hai phương diện rõ, đó là “con người xã hội chủ nghĩa”. là con người cá nhân và con người cộng Trong lần nói chuyện với Đại hội đảng bộ đồng. thành phố Hà Nội (20/6/1960), Hồ Chí Thứ nhất, quan niệm của Hồ Chí Minh Minh đã nói: “Muốn xây dựng chủ nghĩa về nguồn lực con người xét trên phương xã hội, phải có con người xã hội chủ nghĩa diện cộng đồng dân tộc đó là nguồn lực và có tư tưởng xã hội chủ nghĩa”[9]. Con nhân dân, sức mạnh của nhân dân, sức người xã hội chủ nghĩa theo quan niệm của mạnh của cả dân tộc đã được giác ngộ, Hồ Chí Minh đó là con người: Đức – Trí – được đoàn kết, được lãnh đạo. Nói đến Thể - Mỹ, con người hội tụ trong mình cả “dân”, “nhân dân” trong tư tưởng Hồ Chí đức và tài, hồng và chuyên. Tổng hợp lại, Minh là nói đến toàn thể nhân dân, công con người xã hội chủ nghĩa Hồ Chí Minh nhân, nông dân, trí thức, những người lao nhắc đến là con người phải hội đủ hai yếu động ở nước ta. Hồ Chí Minh luôn đánh tố đức và tài. Đức chính là đạo đức cách giá cao vai trò, sức mạnh của nhân dân, mạng, những phẩm chất tiêu biểu và Người xem đó là nguồn sức mạnh vô tận không gì thường đề cập đó là: Trung với nước, hiếu có thể thay thế. Người từng nói: “Dân là với dân; là yêu thương con người; là cần vốn quý nhất, có dân là có tất cả”. Theo kiệm liêm chính, chí công vô tư… Tài Người, làm cách mạng giải phóng dân tộc trong quan niệm của Hồ Chí Minh là năng hay xây dựng xã hội mới, công việc nào lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của cũng khó khăn nhưng có nguồn lực của dân mỗi người. Đức và tài phải thống nhất, hài thì dù việc khó mấy cũng làm được, qua đó hoà, tác động biện chứng với nhau. Trong Người tổng kết thành kinh nghiệm mang mối quan hệ giữa đức – tài, Người yêu cầu: tính khái quát cao: “Dễ trăm lần không dân Tài càng lớn thì đức phải càng cao, vì đức - cũng chịu; Khó vạn lần dân liệu cũng tài là nhằm phục vụ nhân dân và đưa cách xong”. Nhân dân trong tư tưởng Hồ Chí mạng đến thắng lợi. Mặt khác, Người quan Minh đó chính là công nhân, nông dân, trí niệm “Đức là gốc” vì trong đức đã có tài, thức, những người dân lao động không có cái đức sẽ đi đến cái trí. phân biệt dân tộc, đảng phái, giàu, nghèo. Ở Hồ Chí Minh nói đến con người với 77
- tư cách là một nguồn lực, là nói đến những người chủ tương lai của đất nước, gánh vác con người hiện thực, những con người với những trọng trách quan trọng là xây dựng tư cách là chủ thể tiến hành các hoạt động xã hội mới. Để phát huy nguồn lực tiềm thực tiễn, đang ngày đêm lao động, sản năng này Hồ Chí Minh chỉ rõ: “cho các xuất, chiến đấu với tinh thần, trách nhiệm cháu ấy đi học thêm các ngành, các nghề của người chủ nước nhà. Người chỉ rõ: để đào tạo thành những cán bộ và công “Ngày nay tất cả những người lao động – nhân có kỹ thuật giỏi, tư tưởng tốt, lập lao động chân tay và lao động trí óc – đều trường cách mạng vững chắc. Đó là đội phải nhận thật rõ: mình là người chủ nước quân chủ lực trong công cuộc xây dựng nhà” [10]. Và đã là người chủ thì phải: thắng lợi chủ nghĩa xã hội ở nước ta”. “làm tròn nghĩa vụ của người chủ”, phải Đối với Hồ Chí Minh, nguồn lực con “cần kiệm xây dựng nước nhà, xây dựng người và việc phát huy nguồn lực con chủ nghĩa xã hội, nhằm mục đích là không người có vai trò quan trọng trong sự nghiệp ngừng nâng cao đời sống vật chất và văn giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước. hóa của nhân dân, trước hết là nhân dân Hồ Chí Minh từng nói: “Vì chúng ta quên lao động”[10]. Con người chỉ trở thành một lẽ rất đơn giản dễ hiểu: tức là vô luận nguồn lực khi họ là những người lao động việc gì, đều do người làm ra, từ nhỏ đến to, có sức khỏe, trí tuệ, phẩm chất, năng lực. từ gần đến xa, đều thế cả” [4]. “Tất cả của Hồ Chí Minh cho rằng xây dựng chủ nghĩa cải vật chất trong xã hội đều do công nhân xã hội là khó khăn, gian khổ muốn đạt và nông dân làm ra. Nhờ sức lao động của được mục đích thì “nhân dân ta phải ra sức công nhân và nông dân, xã hội mới sống thi đua tăng gia sản xuất và thực hành tiết còn phát triển” [5]; quần chúng còn là kiệm, mỗi người phải cố gắng trở thành người sáng tác nữa (các giá trị văn hóa - người lao động tiên tiến, chiến sĩ thi đua, tinh thần). Hồ Chí Minh giải thích cơ sở anh hùng lao động”[10]. Người lao động là khoa học cho vai trò đó xuất phát từ chỗ: nguồn lực của đất nước khi họ trở thành “lực lượng dân chúng nhiều vô cùng… dân những người lao động tiên tiến, anh hùng chúng biết giải quyết nhiều vấn đề một lao động trên mặt trận sản xuất. Người tin cách đơn giản, mau chóng, đầy đủ, mà tưởng “chủ nghĩa xã hội chỉ có thể xây những người tài giỏi, những đoàn thể to dựng được dưới sự giác ngộ đầy đủ và lao lớn, nghĩ mãi không ra” [4]. Người tổng động sáng tạo của hàng chục triệu kết: “cán bộ là gốc của công việc”, “muôn người”[8]. việc thành công hay thất bại đều do cán bộ Xuất phát từ quan điểm cho rằng, sự tốt hoặc kém” [4]; “Chúng ta phải biết quý phát triển dựa trên phát huy nguồn lực con trọng con người, nhất là công nhân, vì công người là yếu tố đảm bảo phát triển bền nhân là vốn quý nhất của xã hội”, “Phải vững. Người đặc biệt coi trọng công tác bồi biết quý trọng sức người vì sức người là dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau bởi vốn quý nhất của ta” [7]. Theo Hồ Chí “có gì vẻ vang hơn là nghề đào tạo những Minh, đấu tranh giải phóng dân tộc, thống thế hệ sau này tích cực góp phần xây dựng nhất nước nhà, xây dựng đời sống mới, tiến chủ nghĩa xã hội”[11]. Quan tâm sâu sắc về lên xã hội chủ nghĩa đều phải dựa vào việc bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời “vốn” con người, vào việc phát huy nguồn sau, trong Di chúc Người viết: “Bồi dưỡng lực con người. Nếu khinh dân, coi thường thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc việc sử dụng và phát huy nguồn lực con rất quan trọng và cần thiết”[12]. Hồ Chí người sẽ là một sai lầm rất to, rất có hại, có Minh dành niềm tin tưởng đối với thế hệ thể dẫn đến thất bại. tương lai của đất nước vì thanh niên là Về phương diện phát huy nguồn lực 78
- con người, Hồ Chí Minh đã nêu lên một số mình. Vậy cách mệnh trước phải làm cho quan điểm như sau: dân giác ngộ”[6]. Bước vào thời kỳ xây - Đảng phải tổ chức và vận động dựng chủ nghĩa xã hội, Hồ Chí Minh nhận dân chúng. thức sâu sắc về tính chất phức tạp, khó Theo Hồ Chí minh cách mạng là việc khăn của thời kỳ này. Người yêu cầu Đảng chung của cả dân chúng chứ không phải phải làm cho dân chúng gác ngộ cao về chủ việc của một hay hai người, muốn cách nghĩa xã hội vì “Chủ nghĩa xã hội chỉ có mạng thành công trước hết Đảng phải vận thể xây dựng được dưới sự giác ngộ đầy đủ động, tổ chức dân chúng, làm cho dân và lao động sáng tạo của hàng chục triệu chúng giác ngộ về cách mạng. Người chỉ người”. Có thể nói muốn phát huy nguồn rõ, để làm cách mạng thắng lợi, điều kiện lực trong dân chúng cụ thể là nguồn lực hàng đầu là phải có Đảng của giai cấp công nhân dân, đầu tiên và trước hết Đảng phải nhân, của cả dân tộc lãnh đạo, “để trong thì biết vận động và tổ chức dân chúng theo vận động và tổ chức dân chúng, ngoài thì mục tiêu chung của dân tộc. liên lạc với dân tộc bị áp bức và vô sản giai - Biết dùng người để phát huy nguồn lực cấp mọi nơi”[1]. Vì vậy, “Đảng Lao động con người Việt Nam sẽ kết nạp những công nhân, Suốt cuộc đời hoạt động của mình, Hồ nông dân, lao động trí óc, thật hăng hái, Chí Minh đã xác lập những quan điểm cơ thật giác ngộ cách mạng’[5]. Trong chiến bản về thuật dùng người nhằm xây dựng và đấu, Hồ Chí Minh yêu cầu cán bộ du kích phát huy nguồn lực con người với tinh thần cũng phải biết vận động tổ chức dân chúng. thực sự cách mạng và khoa học. Từ xưa Người nói: “Nếu tập kích đánh tan được đến nay, các bật vĩ nhân, những người làm quân giặc, và nếu quân cứu viện của giặc nên nghiệp lớn đều có chung một tư tưởng: không thể đến được thì bộ đội du kích có “biết mình, biết người”. Biết chính là yếu thể lưu lại chỗ tập kích ít lâu để tuyên tố quyết định thành công “biết người mới truyền, tổ chức dân chúng”[2]. Nói về nông dùng đúng người”. Nhưng muốn biết người dân, những người tay không rồi, Hồ Chí trước hết phải tự biết mình. Hồ Chí Minh Minh nhìn thấy ở họ có một sức mạnh vô cho rằng con người ta nếu không tự biết cùng to lớn nếu họ được giác ngộ cách mình thì khó biết người khác, muốn biết mạng và được tổ chức lại thành một khối đúng sự phải trái ở người ta thì trước hết thống nhất. Người nói: “Nông dân giác ngộ phải biết đúng sự phải trái ở mình. Người hăng hái thì kháng chiến mới mau thắng nói: “Biết người cố nhiên là khó. Tự biết lợi, kiến quốc mới chóng thành công, nông mình cũng không phải là dễ”[5]. Từ nhận dân mới được giải phóng”[5]. Người luôn định sâu sắc đó Người đã chỉ ra một số căn tin tưởng “ta có hàng triệu chiến sĩ nông bệnh làm cho người lãnh đạo không tự biết dân, khi đã giác ngộ thì họ là những chiến mình. Đó là tự cao, tự đại, ưa người khác sĩ quyết chiến quyết thắng”[6]. Trong cách nịnh mình, đem một cái khuôn khổ chật mạng giải phóng dân tộc và cách mạng xã hẹp mà lắp vào tất cả mọi người khác nhau. hội chủ nghĩa, mục đích của việc vận động, Để sửa chữa những bệnh ấy Người khuyên tổ chức dân chúng là làm cho dân chúng cán bộ phải bỏ “kính có màu” mới có thể giác ngộ cách mạng là việc làm trước. hiểu đúng cán bộ, hiểu đúng nhân tài nghĩa Người nói: “Tụi tư bản và đế quốc chủ là khi xem xét nhân tài không nên chỉ nhìn nghĩa nó lấy tôn giáo và văn hoá làm cho bề ngoài, không thể chỉ xét một lúc, một dân ngu,… lấy sức mạnh làm cho dân sợ, khía cạnh, một thời điểm, một thời gian lấy phú quý làm cho dân tham. Nó làm cho ngắn hoặc chỉ thấy hiện tại, mà cần có thời dân nghe đến 2 chữ cách mệnh thì sợ rùng gian dài, có một quá trình, vì mọi việc đều 79
- có sự chuyển biến, con người cũng có sự trước hết phải hiểu đúng, đánh giá đúng thay đổi về nhiều mặt, cho nên nhận xét con người. Muốn hiểu đúng, đánh giá đúng con người không thể cố định, bất biến mà thì phải thực hành thường xuyên xem xét phải trong quá trình vận động, biến đổi. cán bộ. Phải xem một cách toàn diện: Hồ Chí Minh nói “trong thế giới cái gì Không chỉ ngoài mặt mà còn phải xem tính cũng biến hóa. Tư tưởng của người cũng chất của họ. Không thể xem một việc, một biến hóa. Vì vậy cách xem xét cán bộ lúc mà phải xem toàn cảnh lịch sử, toàn cả quyết không nên chấp nhất, vì nó cũng phải công việc của họ, hoặc chẳng những xem biến hóa… Quá khứ, hiện tại và tương lai xét công tác của họ, mà còn phải xem xét của mỗi người không phải luôn giống cách sinh hoạt của họ. Phải biết ưu điểm nhau”[2]. của họ mà cũng phải biết khuyết điểm của Mặt khác, Hồ Chí Minh cho rằng họ. Muốn hiểu đúng, đánh giá đúng con trong tất cả các yêu tố thì “nhân hoà” là người, cán bộlãnh đạo còn phải mạnh dạn quan trọng nhất nên mục tiêu của dùng giao việc cho họ, tin tưởng, yêu mến họ. người là đạt tới “Nhân hòa”. Dùng người Quá trình đánh giá đòi hỏi chúng ta cần thực chất là phát huy mọi tiềm năng của phải nghiên cứu đến cội rễ, phân tích thật con người nhằm tạo ra sức mạnh tổng hợp rõ ràng rồi kết luận… Có như thế mới thấy cho khối đại đoàn kết dân tộc giải quyết được tài, tài mới được sử dụng. Người cất những nhiệm vụ cách mạng. Hồ Chí Minh nhắc: “phải tùy tài mà dùng người”, “phải chủ trương, phát huy nguồn lực con người biết sử dụng đúng người đúng việc”, “phải trên nền tảng dùng những người tài. Người biết dụng nhân như dụng mộc”, dùng tài hay nhân tài, theo Hồ Chí Minh, được người không nên làm như “giã gạo”, khi họ hiểu theo nghĩa rộng rãi nhất: “tài to, tài sai lầm thì đẩy xuống, chờ lúc họ làm khá nhỏ”, “người có công tâm, trung thành, sốt lại nhắc lên vì một cán bộ bị nhắc lên thả sắng với quyền lợi của Tổ quốc, nhân dân”, xuống ba bốn lần như thế là hỏng cả đời. “người hiền tài”, “hiền năng”, “người hay, Dùng người là quan trọng, vì thế Hồ Chí người giỏi”… nhưng có chung mục đích Minh nêu ra các yêu cầu đối với tổ chức “vì quyền lợi của Tổ quốc, lợi ích của đồng Đảng và người lãnh đạo trong khi đánh giá bào”. Người yêu cầu, dùng người phải cán bộ: “phải tỉnh táo, sáng suốt, để phân dùng cho đúng và dùng cho khéo. Dùng biệt được đúng sai, thật giả, người tốt, kẻ đúng mà không khéo thì kết quả sẽ bị hạn xấu”. Lãnh đạo phải lam sao để cán bộ” có chế ngược lại khéo mà không đúng thì nhất gan nói, có gan đề xuất ý kiến, có gan phụ định sẽ hỏng việc, có khi còn hỏng cả trách, có gan làm”, để cho các cấp cơ sở “người”. Đúng là yêu cầu cơ bản đầu tiên, “có quyền tự do quyết định” và quần chúng vì có đúng thì sẽ thể hiện khéo, chọn đúng có “ý kiến dân chủ từ dưới lên”. Trên cơ sở người là thực chất của việc dùng người, là hiểu đúng, đánh giá đúng và khéo dùng thì một khoa học. Khéo phải đảm bảo dẫn đến khâu lựa chọn, bố trí, cất nhắc, phân phối, cái đúng, cái khách quan, khéo là một nghệ là khâu chủ yếu nhất của việc dùng người, thuật. Trong cái đúng không thể không có dùng cán bộ. cái khéo và khéo dùng người phải hướng - Cán bộ lãnh đạo phải biết trọng dụng, tới đúng, lấy đúng làm tiền đề, làm nguyên đãi ngộ nhân tài tắc. Đây là biện chứng của thuật dùng Trong những năm đầu vô cùng khó người. khăn của chính quyền cách mạng, Hồ Chí Vậy làm thế nào để dùng đúng người Minh viết một loạt bài “Về việc tiếp và khéo dùng người? Theo Hồ Chí Minh, chuyện các đại biểu”; “Thư gửi các đồng muốn dùng người cho đúng, cho khéo chí tỉnh nhà”; “Thiếu óc tổ chức - một 80
- khuyết điểm lớn trong các Ủy ban nhân dụng nhân tài đi liền với đãi ngộ vì đãi ngộ dân”; “Nhân tài và kiến quốc”… đặc biệt là đúng người, đúng việc là mắt khâu quan bài “Tìm người tài đức” với những lời lẽ trọng để phát huy tài năng của họ. Từ rất chân thành, kính trọng để chiêu hiền đãi những ngày đầu của cách mạng, trong sĩ: “Kiến thiết cần phải có nhân tài. Trong “Mười chính sách của Việt Minh”, Người số 20 triệu đồng bào chắc không thiếu nói nhiều đến chính sách đãi ngộ đối với người có tài đức”. Trong bài “Toàn dân nông dân, công nhân, viên chức. Chính kháng chiến”đăng trên báo cứu quốc ngày sách đối với nông dân thì: “Bao nhiêu thuế 11/5/1945, Người cũng nói: “Các thanh ruộng, thuế thân, Đều đem bỏ hết cho dân niên nên cố gắng học tập các kỹ thuật để khỏi phiền”; đối với công nhân: “Công trở thành những tay chuyên môn nhân tài nhân làm lụng gian nan, Tiền lương phải ứng dụng”. “Nhân tài nước ta dù chưa có đủ, mỗi ban tám giờ”; đối với viên chức: nhiều lắm nhưng nếu chúng ta khéo lựa “Nào là những kẻ chức viên, Cải lương đãi chọn, khéo phân phối, khéo dùng thì nhân ngộ cho yên tấm lòng”[2]. Đãi ngộ đối với tài càng ngày càng phát triển càng thêm nông dân, công nhân, viên chức là việc cần nhiều”[3]. Đảng phải nuôi dạy cán bộ, thiết nhưng phải hợp lí, tránh tình trạng suy “như người làm vườn vun trồng những cây bì đãi ngộ. Trong khi thực hiện chính sách cối quý báu. Phải trọng nhân tài, trọng cán đãi ngộ có hiện tượng suy bì, đòi đãi ngộ bộ, trọng mỗi một người có ích cho công thêm, Hồ Chí Minh cũng chỉ ra nguyên việc chung của chúng ta”. Trọng dụng nhân là “Do chủ nghĩa cá nhân mà sinh ra nhân tài cho đất nước, Hồ Chí Minh không đòi hỏi hưởng thụ, đãi ngộ. Người ta ai chỉ trọng dung nhân tài trong Đảng mà còn cũng muốn ăn ngon mặc đẹp, nhưng muốn trọng dụng những nhân tài ngoài Đảng. Hồ phải cho đúng thời, đúng hoàn cảnh”[7]. Chí Minh nói: “Chúng ta không được bỏ Người yêu cầu: “Phải chống chủ nghĩa cá rơi họ, xa cách họ. Chúng ta phải thật thà nhân… so bì đãi ngộ: lương thấp, cao”, đoàn kết với họ, nâng đỡ họ. Phải thân thiết phải cần kiệm xây dựng đất nước[9]. Tóm với họ, gần gũi họ, đem tài năng của họ lại, trọng dụng, đãi ngộ nhân tài theo quan giúp ích vào công cuộc kháng chiến cứu niệm của Hồ Chí Minh là biện pháp cơ bản nước”[4]. Với tinh thần đoàn kết chân nhằm phát huy tài năng, trí tuệ con người thành, không thiên kiến, không phân biệt phục vu cho kháng chiến và kiến quốc phái, Hồ Chí Minh đã quy tụ nhiều tài đức, thắng lợi. nhiều nhân sĩ, trí thức yêu nước có tên tuổi - Phải kết hợp giữa các thế hệ cán bộ như: Huỳnh Thúc Kháng, Phan Kế Toại, già và cán bộ trẻ, phải có sự kế thừa giữa Bùi Bằng Đoàn, Nguyễn Văn Tố, Phan các thế hệ. Anh, Phạm Quang Lễ, Trần Hữu Tước… Sự nghiệp cách mạng đòi hỏi tất yếu cùng chung vai gánh vác việc chung. Để phải bồi dưỡng, đào tạo và sử dụng những kêu gọi người tài giỏi ngoài Đảng phục vụ người kế tục xứng đáng những người đi cho cách mạng, theo Người trước hết, phải trước. Đây là một vấn đề có ý nghĩa chiến có lòng vị tha, độ lượng vĩ đại thì mới có lược. Trong Di chúc, Hồ Chí Minh viết: thể đối với cán bộ một cách chí công vô tư, Đảng cần phải chăm lo giáo đục đạo đức không có thành kiến, khiến cho cán bộ khỏi cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những bị bỏ rơi; phải có thái độ vui vẻ thân mật; người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội phải thương yêu cán bộ. Đối với những cán vừa “hồng” vừa “chuyên”. Đó không chỉ là bộ có sai lầm thì phải phê bình cho đúng, lòng yêu quý mà còn giao trách nhiệm cho cho khéo. thế hệ trẻ: Từ nhi đồng, thiếu niên đến Trong tư tưởng Hồ Chí Minh trọng đoàn viên. Vì vậy, Hồ Chí Minh rất quan 81
- tâm và yêu cầu các tổ chức Đảng, chính “làm sao cho nước nhà được hoàn toàn độc quyền phải chú ý giải quyết tốt việc chọn lập, đông bào ai cũng có cơm ăn áo mặc,ai người vì “chọn người, thay người cũng là cũng được học hành”. Trong những điều một vấn đề quan trọng trong việc lãnh đạo” mong muốn cuối cùng của Người cũng [4]. Hồ Chí Minh đánh giá cán bộ già là không gì khác hơn là mong muốn những vốn quý của Đảng, có nhiều công lao, kinh điều tốt đẹp cho nhân dân. Trong Di chúc nghiệm, nhưng có một số biểu hiện dừng Người đã viết “Điều mong muốn cuối cùng lại, công thần, “sống lâu lên lão làng”, “tị của tôi là toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết nạnh”… Đối với lớp trẻ, hăng hái, có kiến phấn đấu xây dựng một nước Việt Nam thức, tiến bộ nhanh, nhưng thường thiếu hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và kinh nghiệm, ít được rèn luyện, thử giàu mạnh”[12]. Nói đến nguồn lực con thách… Vì vậy, Đảng phải khéo kết hợp người trong tư tưởng Hồ Chí Minh là nói cán bộ trẻ với cán bộ già. Hồ Chí Minh phê đến nguồn lực trong nhân dân, sức mạnh phán lớp cán bộ già “coi thường cán bộ của nhân dân, sức mạnh của khối đại đoàn trẻ”, sợ “măng mọc quá tre”, “trứng khôn kết dân tộc, sức mạnh thể lực, trí lực, lòng hơn vịt”. Nếu có chọn lớp kế cận lại thích yêu nước của những con người cụ thể đang đưa con cháu mình vào. Trong “Bài nói ngày đêm chiến đấu bảo vệ và xây dựng tổ chuyện với những cán bộ, đảng viên hoạt quốc. Nguồn lực đó là sức mạnh vô đối, động lâu năm”ngày 19 - 12 - 1961, hay nơi khơi nguồn cho mọi nguồn lực. Bước “Bài nói chuyện tại lớp bồi dưỡng cán bộ vào thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, Đảng lãnh đạo cấp huyện”ngày 18 - 1 - 1967, Hồ ta cũng xác định: “Phát triển, nâng cao chất Chí Minh nói nhiều về vấn đề này. Người lượng nguồn lực, nhất là nguồn nhân lực lưu ý rằng: Tất cả cán bộ, đảng viên của chất lượng cao là một trong những yếu tố Đảng phải vì Đảng, vì dân mà hăng hái quyết định sự phát triển nhanh và bền vững phấn đấu. Nếu thế hệ trẻ không hơn thế hệ đất nước”. Hiện nay, để đảm bảo sự phát già thì không tốt. Thế hệ già thua thế hệ trẻ triển nhanh và bền vững, những quan niệm mới là tốt. Do đó, Hồ Chí Minh yêu cầu của Hồ Chí Minh về phát huy nguồn lực cán bộ già, các tổ chức Đảng phải quan tâm con người là tài sản quý báu Đảng ta cần dìu dắt thế hệ trẻ, bất kỳ ai, có khả năng, được vận dụng nhằm tìm kiếm biện pháp, đủ tiêu chuẩn, cần cho nhu cầu cách mạng cách làm phù hợp trong việc đào tạo và là phải dùng, phải đào tạo thanh niên cho phát huy nguồn lực con người. họ làm việc hơn mình, không nên đố kị, đồng chí già phải có thái độ độ lượng… coi TÀI LIỆU THAM KHẢO đó không chỉ là yêu cầu, trách nhiệm, 1. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 2, nhiệm vụ, mà đó cũng là một tiêu chuẩn Nxb CTQG, Hà Nội. đạo đức cộng sản chủ nghĩa. 2. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 3, 3. Với tầm nhìn vượt thời gian, Hồ Nxb CTQG, Hà Nội. Chí Minh sớm xem nguồn lực con người là nguồn của mọi nguồn lực. Trong mọi suy 3. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 4, Nxb CTQG, Hà Nội. nghĩ và hành động, Người luôn hướng đến con người, quan tâm, chăm lo cho con 4. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 5, người, tìm cách để phát huy mọi tiềm năng Nxb CTQG, Hà Nội. của con người nhất là tiềm năng trí tuệ của 5. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 7, con người ở mức cao nhất để làm lợi cho Nxb CTQG, Hà Nội. con người. Trong suốt cuộc đời, Người chỉ 6. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, có một ham muốn, ham muốn tột bật là Nxb CTQG, Hà Nội. 82
- 7. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 10, 10. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 13, Nxb CTQG, Hà Nội. Nxb CTQG, Hà Nội. 8. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 11, 11. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 14, Nxb CTQG, Hà Nội. Nxb CTQG, Hà Nội. 9. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, 12. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb CTQG, Hà Nội. Nxb CTQG, Hà Nội. Ngày nhận bài: 23/11/2014 Biên tập xong: 20/6/2015 Duyệt đăng: 25/6/2015 83
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học