Xem mẫu
- TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM NGHỆ AN
THỰC HIỆN LỜI DẠY CỦA BÁC
TS. Nguyễn Quang Hồng
Hà Nguyên Khoa
1. Đặt vấn đề
Nhằm xây dựng một nền giáo dục mới - nền giáo dục của toàn dân - cho
toàn dân, ngày 18/10/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh thành lập ngành
sư phạm. Nhưng cuộc chiến tranh bùng nổ ngay sau đó hai tháng buộc cả dân
tộc phải huy động mọi nguồn lực sức mạnh vật ch ất và tinh th ần cho s ự nghi ệp
kháng chiến kiến quốc; do đó trên thực tế cho đến năm 1948- 1949 ch ưa có m ột
trường sư phạm nào được thành lập.
Tại Nghệ An, trong những năm 1948 - 1949, một số giáo viên đầu tiên được
đào tạo tại trường chuyên khoa Huỳnh Thúc Kháng. V ượt lên khó khăn, th ầy trò
trường Huỳnh Thúc Kháng đã hoàn thành những khóa học đầu tiên ngoài sự
mong đợi cả của chính những người trong cuộc. Năm 1951, tại làng Nhân Bồi,
xã Bạch Ngọc, huyện Đô Lương, Trường Sư phạm Liên Khu IV- Một trong
những trường sư phạm đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa đ ược
chính thức thành lập. Đến năm 1957, Trường Sư ph ạm Liên khu IV k ết thúc vai
trò lịch sử của mình, nhường chỗ cho sự ra đời của các trường sư phạm ở các
tỉnh. Ngày 18/7/1959, Uỷ ban hành chính tỉnh Nghệ An có Quyết định số 1245-
CB về việc chuẩn bị bộ máy cán bộ giáo viên để thành lập Trường Trung cấp
sư phạm Nghệ An.
Ngày 20/7/1959, Bộ trưởng Bộ Giáo dục nước Việt Nam dân chủ cộng hòa
Nguyễn Văn Huyên ban hành Nghị định số 379/NQ về việc thành l ập các trường
Trung cấp Sư phạm ở các tỉnh miền Bắc, trong đó có Trường Trung c ấp S ư
phạm Nghệ An. Ngày 16/12/1959, Trường Trung cấp Sư phạm Nghệ An - tiền
1
- thân của Trường Cao đẳng Sư phạm Nghệ An ngày nay chính thức được thành
lập.
Đúng hai năm sau kể từ khi thành lập, ngày 9/12/1961, thầy trò Trường
Trung học Sư phạm Nghệ An vô cùng vinh dự được đón Ch ủ t ịch H ồ Chí Minh
về thăm trường. Trong phạm vi bài viết này chúng tôi đề cập đến hai nội dung
cơ bản là:
- Bài nói chuyện của Hồ Chủ tịch với thầy trò trường Trung học sư phạm
Nghệ An khi Người về thăm trường.
- Điểm qua những thành tựu của thầy trò trường Trung h ọc- trường Cao
đẳng sư phạm Nghệ An trong gần nửa thế kỷ thực hiện lời dạy của Bác.
2. Bài nói chuyện của Hồ Chủ tịch tại Trường Trung h ọc S ư ph ạm
Nghệ An ngày 9/12/1961
Từ ngày 8 đến 10/12/1961, Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm quê l ần th ứ hai
và đây cũng là lần về thăm quê cuối cùng của Người. Trong dịp này Người đã
đến thăm và để lại những di tích sau đây:
- Hội trường Tỉnh ủy Nghệ An, nơi Bác thăm các cháu thiếu niên nhi đ ồng
Thành phố Vinh, sau đó Người nói chuyện với Ban Chấp hành Tỉnh ủy và Ủy
ban hành chính tỉnh Nghệ An. Tại buổi nói chuyện này, Người có lời căn dặn chí
tình: “Tất cả những gì về quốc kế dân sinh ở Ngh ệ An là do các cô, các chú ph ụ
trách. Muốn như thế thì phải nắm vững nguyên tắc gì ?
+ Một là nguyên tắc đoàn kết nội bộ.
+ Hai là nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Mu ốn làm t ốt vi ệc
đó phải làm gì? Muốn dân chủ nội bộ tốt thì phải cần gì nữa? Ph ải phê bình, t ự
phê bình…” .
- Sân vận động Thành phố Vinh, nơi Bác nói chuyện với h ơn 3 vạn đ ồng
bào, cán bộ chiến sĩ vào sáng ngày 9/12/1961. Người nhắc nhở: “Đồng bào và
2
- đảng bộ phải có quyết tâm phấn đấu xây dựng tỉnh ta thành một trong nh ững
tỉnh khá nhất miền Bắc”.
- Đài tưởng niệm các liệt sĩ Xô viết Nghệ Tĩnh tại Thái Lão - Hưng
Nguyên. Nơi Bác đến viếng các liệt sĩ anh dũng hy sinh trong cu ộc đ ấu tranh
quyết liệt thời kỳ 1930 - 1931, thể hiện truyền thống “Uống nước nh ớ nguồn”
và đạo lý “Đền ơn đáp nghĩa” của dân tộc.
- Ngày 9/12/1961, Bác về thăm quê ngoại Hoàng Trù, thăm quê nội: nhà cụ
Phó bảng, Cây đa, sân vận động làng Sen một lần nữa vinh dự đón Bác.
- Người đến thăm và nói chuyện với cán bộ lão thành cách m ạng (nay ở S ở
Thương mại Nghệ An). Tại đây Người căn dặn: “Nay chúng ta có hai nhiệm vụ:
1. Bất kỳ Đảng giao cho công việc gì, nhân dân giao cho vi ệc gì ph ải c ố
gắng làm tròn việc đó.
2. Đào tạo thanh niên cho họ làm việc hơn mình không nên nạnh kẹ”.
- Ngày 9/12/1961, Bác đến thăm Trường Trung học Sư phạm Ngh ệ An (nay
thuộc khu vực xí nghiệp may mặc Việt Đức). Tại đây Ng ười có cu ộc nói
chuyện ân cần, cởi mở với thầy trò nhà trường:
“Thấy các cháu vui vẻ, mạnh khỏe, Bác rất vui lòng. Bác có ghé thăm một
số phòng ngủ, khá sạch sẽ. Thường ngày có được như vậy không? Hay nghe tin
Bác đến rồi mới làm vệ sinh ?
- Ở đây có mấy dân tộc? Sao mà lại mặc theo kiểu người Kinh cả?
- Các cháu dân tộc Thổ đâu? Mặc sao giống người Kinh?
- Các cháu dân tộc Thái đâu?
- Các cháu dân tộc Thanh đâu?
- Các cháu dân tộc Tày Mường đâu?
- Các cháu dân tộc Tày Hạy đâu? Chỉ có một cháu thôi à? Sao lại không có
cháu gái? Lần sau phải có cháu gái.
- Các cháu Đan Lai đâu?
3
- - Các cháu người Lào đâu?
- Các cháu có hiểu nhau không?
- Các cháu nói chuyện với nhau được không? Nói chuyện với nhau b ằng
tiếng gì?
Hồi trước, bọn Tây và vua quan phong kiến làm cho các dân tộc thù h ằn lẫn
nhau, người Mường ghét người Kinh. Bây giờ các dân tộc đều là anh em cả. Dân
tộc nào đông hơn, nhiều người hơn, tiến bộ hơn thì ph ải giúp đ ỡ các dân t ộc
khác để đều tiến bộ như nhau, đều đoàn kết nh ư anh em một nhà. Có làm đ ược
không? Ở đây các cháu thi đua gì? Bác khuyên các cháu học tập tốt. Th ế nào là
học tập tốt? Học tập tốt là chính trị, văn hóa đều phải gắn li ền v ới lao đ ộng
sản xuất, không được dông dài. Mục đích học là để làm kinh tế, chính trị, văn
hóa đều tiến bộ, các dân tộc đều đoàn kết với nhau. Học đ ể làm gì n ữa? Đ ể xây
dựng chủ nghĩa xã hội.
Chủ nghĩa xã hội là gì? Là no ấm. Gì nữa? Là đoàn kết vui v ẻ. Mu ốn đi
đến chủ nghĩa xã hội phải làm gì? Phải học tập, lao động,đoàn k ết. Làm gì n ữa?
Phải tăng gia sản xuất, làm ra nhiều lúa, nhiều khoai, đủ các th ứ. Vải nhiều thì
mặc ấm, nhiều lúa khoai thì ăn no. Còn phải làm gì nữa? Phải ti ết ki ệm. Tăng
gia sản xuất là làm cho được nhiều nhưng lại còn phải tiết kiệm nữa.
Các cháu có muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội không? Muốn xây dựng chủ
nghĩa xã hội thì phải tiết kiệm. Liên xô xây dựng chủ nghĩa xã hội trong 20 năm,
lại bị hai trận giặc xâm lăng tàn phá. Ta bây giờ xây dựng chủ nghĩa xã hội thì có
Liên Xô, Trung Quốc và các nước anh em giúp đỡ. Ta có dễ dàng hơn Liên Xô
trước đây vì có Liên Xô giúp đỡ nhưng cũng phải thắt lưng buộc bụng.
Các cháu ăn ở đây có phải trả tiền không? Đồng bào, công nhân và nông dân
hiện nay thắt lưng buộc bụng để xây dựng chủ nghĩa xã hội, mà các cháu h ọc ở
đây không phải trả tiền, ăn không phải trả tiền, ngủ không phải trả ti ền, nh ư
4
- thế các cháu đã sống theo chế độ cộng sản rồi đấy. Để đền đáp công ơn, các
cháu không phải học rồi ở đây mà phải về giúp đỡ đồng bào.
Bác đến thăm các cháu và chúc các cháu tiến bộ.”
Sau khi thăm và nói chuyện với thầy trò Trường Trung h ọc S ư ph ạm Ngh ệ
An, Bác đến thăm và nói chuyện với công nhân Nhà máy cơ khí Vinh, thăm và
huấn thị lực lượng vũ trang Quân khu IV, thăm và nói chuyện với bà con nhân
dân Hợp tác xã nông nghiệp Vĩnh Thành - Yên Thành, thăm Nông trường Đông
Hiếu - Nghĩa Đàn.
3. Thầy trò Trường Trung học - Cao đẳng Sư phạm Nghệ An thực
hiện lời Bác dạy (1961- 2007)
Thế hệ thầy - trò Trường Trung học Sư phạm Nghệ An đón Bác năm 1961
nay đã bước qua tuổi “thất thập cổ lai hy”, nhiều thầy cô giờ không còn n ữa.
Những người có may mắn được đón Bác, nghe lời dặn dò ân cần của Bác gi ờ
vẫn còn nhớ như in giọng nói, cử chỉ của Bác khi đến thăm trường. Ngay sau
khi chia tay Bác, toàn trường đã dấy lên phong trào thi đua “Dạy tốt, h ọc t ốt”,
Đảng bộ nhà trường có phong trào “Phê bình và tự phê bình”, “Đ ảng viên g ương
mẫu”… Phong trào thi đua nhận được sự hưởng ứng của toàn bộ th ầy - trò, cán
bộ công nhân viên trong nhà trường. Ngay khi tốt nghiệp khóa h ọc, 100% h ọc
viên viết đơn tình nguyện xung phong nhận công tác ở bất c ứ nơi nào mà t ổ
chức phân công.
Khi Mỹ tiến hành chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân đ ối
với miền Bắc (5/8/1964), thực hiện lệnh sơ tán của Tỉnh ủy - Ủy ban nhân dân
tỉnh, thầy trò Trường Trung học Sư phạm Nghệ An liên t ục ph ải di d ời đ ến các
địa điểm khác nhau như: Thanh Chương, Đô Lương, Hưng Nguyên v.v… nh ưng
chính trong khói lửa chiến tranh ác liệt, vượt lên khó khăn thử thách nhà trường
đã đào tạo 1.390 giáo viên cấp 1, 2, cung cấp đội ngũ giáo viên có trình đ ộ và
tâm huyết cho các huyện trong địa bàn tỉnh kịp ph ục vụ cho s ự nghi ệp tr ồng
5
- người. Từ năm 1971, trường mở thêm hệ đào tạo sư phạm cấp II h ệ 10 + 3; đ ến
năm 1979, trường đã đào tạo được 7 khóa sư phạm hệ 10 + 3 cung cấp cho
ngành giáo dục Nghệ An, Hà Tĩnh 2.574 giáo viên cấp II.
Từ năm học 1979 - 1980, Trường có quyết định đổi thành Trường Cao đẳng
Sư phạm Nghệ An. Từ đó, cho đến năm 2001 trường đào tạo được 5.400 sinh
viên tốt nghiệp hệ Cao đẳng Sư phạm, bồi dưỡng 2.100 giáo viên h ệ 10 + 3 lên
trình độ Cao đẳng; 2.500 giáo viên Trung học Sư phạm, 550 giáo viên Tiểu học
lên trình độ Cao đẳng Tiểu học. Ngày 18/6/2001, Uỷ ban nhân dân t ỉnh Ngh ệ An
có Quyết định số 1886/QĐ-UB sát nhập Trường Trung học Sư phạm Ngh ệ An
với Trường Cao đẳng Sư phạm Nghệ An.
Hiện nay, Trường Cao đẳng Sư phạm Nghệ An có 360 cán bộ công chức,
với 270 cán bộ giảng dạy, 4 nhà giáo ưu tú, 10 Tiến sĩ, hơn 100 Thạc sĩ… Nhà
trường chủ động mở nhiều hệ ngành đào tạo: Cao đẳng sư ph ạm, chuẩn hóa
trình độ cho giáo viên, đào tạo tại chức, liên kết với m ột s ố tr ường đ ại h ọc m ở
hệ đào tạo tại chức tại trường… Từ năm 2001 đến nay, trường đã đào t ạo 6.500
sinh viên các hệ tốt nghiệp, đáp ứng nhu cầu cung cáp đội ngũ giáo viên từ
Mầm non, Tiểu học, Trung học cơ sở có trình độ Cao đẳng cho 19 huy ện, thành,
thị của tỉnh Nghệ An. Hiện tại, nhà trường đang đào tạo cho gần 5.000 sinh viên
thuộc 7 khoa từ hệ Cao đẳng Mầm non cho đến Trung học ph ổ thông, Cao đ ẳng
Tiểu học…
Công tác nghiên cứu khoa học được coi là một nhiệm vụ trọng tâm c ủa
trường. Chỉ tính từ năm 2001 đến nay có hàng trăm đề tài khoa h ọc c ấp tr ường,
cấp tỉnh, 9 đề tài cấp Bộ được giáo viên nhà trường th ực hiện xu ất sắc. Trong 7
năm 2000 - 2007, có 08 giảng viên của nhà trường bảo vệ thành công luận án
Tiến sĩ cấp Nhà nước và đều được xếp loại xuất sắc v.v… Cán bộ, giáo viên
thường xuyên tham gia viết bài cho các tạp chí chuyên ngành, viết tài liệu tham
khảo, sách giáo trình xuất bản tại các Nhà xuất bản Giáo d ục, Đ ại h ọc qu ốc gia
6
- Hà Nội, Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh được nhiều giải thưởng khoa
học công nghệ tỉnh Nghệ An, giải thưởng cao trong cuộc thi viết sách tham khảo
do Bộ giáo dục đào tạo tổ chức... Trong đó, có nhiều công trình được Bộ Giáo
dục và Đào tạo xếp loại A…
Nhờ những thành tựu nổi bật đó tập thể cán bộ giáo viên học sinh nhà
trường đã vinh dự được đón nhận những phần thưởng cao quý do Đảng và nhà
nước trao tặng: Huân chương Lao động hạng Ba năm 1991 và 1994; Huân
chương Lao động hạng Hai năm 2001, 2004… Phòng truyền thống của nhà
trường còn lưu giữ nhiều Bằng Khen, Giấy khen, Cờ thi đua của Bộ Giáo dục và
Đào tạo, Tỉnh ủy, Uỷ ban nhân dân tỉnh Nghệ An, Công đoàn ngành giáo dục đào
tạo, Liên hiệp Công đoàn tỉnh, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam v.v… Văn phòng
Đảng ủy nhà trường hiện còn lưu giữ nhiều Bằng khen, Cờ, Gi ấy khen c ủa
Tỉnh Đảng bộ Nghệ An, Thành ủy Vinh cho Đảng ủy Trường Cao đẳng sư
phạm Nghệ An về thành tích xây dựng củng cố tổ chức Đảng trong sạch vững
mạnh từ năm 2001 đến nay. Văn phòng Đoàn trường hiện giữ nhi ều B ằng khen,
Giấy Khen, Cờ… của Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh,
Tỉnh Đoàn Nghệ An, Thành Đoàn Vinh trao tặng cho thế h ệ trẻ nhà trường trong
nhiều năm phấn đấu, rèn luyện theo lời dạy của Bác.
( 1.Về phần thưởng cụ thể của nhà trường trong phạm vi bài viết này
chúng tôi xin phép nêu những phần th ưởng chính, s ố B ằng khen, Gi ấy khen, C ờ
thi đua… cho Đảng ủy, Đoàn Thanh niên, Công đoàn, Phụ nữ, các khoa… trong
nhà trường từ 1959 đến nay chúng tôi chưa thống kê chính xác được. Hiện tại
một số phần thưởng cao quý còn lưu giữ trưng bày tại Phòng truyền thống nhà
trường).
Gần nửa thế kỷ xây dựng và phát triển (1959 - 2007), các th ế h ệ th ầy - trò
Trường Trung học Sư phạm - Cao đẳng Sư phạm Nghệ An luôn ghi nhớ và thực
hiện lời dạy của Bác: “Học tập tốt là chính trị, văn hóa đều phải gắn li ền với
7
- lao động sản xuất, không học dông dài. Mục đích học là để làm kinh t ế, chính
trị, văn hóa đều tiến bộ, các dân tộc đều đoàn kết với nhau… Để đền đáp công
ơn các cháu học rồi không phải ở đây mà phải về giúp đỡ đồng bào”. Số liệu
của Sở Nội vụ Nghệ An (trước đây là Ban Tổ chức chính quyền), từ năm 1990
lại nay cho thấy trên 90% số sinh viên tốt nghiệp Trường Trung h ọc S ư Ph ạm -
Cao đẳng Sư phạm Nghệ An đều tình nguyện nhận nhiệm vụ theo sự phân công
của tổ chức. Trưởng phòng giáo dục huyện Kỳ Sơn - huyện vùng sâu vùng xa,
đặc biệt khó khăn của tỉnh Nghệ An và cả nước khẳng định: Hiện tại trên địa
bàn huyện Kỳ Sơn, có tới 75% số giáo viên Tiểu học, Trung h ọc cơ sở là c ựu
sinh viên Trường Trung học Sư phạm - Cao đẳng Sư phạm Nghệ An; trong số
cán bộ quản lý ở các trường Tiểu học, Trung học cơ sở trên địa bàn huyện, số
sinh viên của trường chiếm tới 68%. Nhiều sinh viên vừa mới ra trường đã được
chính quyền, đồng bào địa phương nơi họ công tác quý trọng nh ư ng ười thân
trong nhà. Số liệu thống kê từ Phòng giáo dục huy ện Tương D ương, Quỳ Châu,
Quỳ Hợp, Tân Kỳ, Quế Phong, Nghĩa Đàn, Quỳnh Lưu, Yên Thành, Diễn Châu…
mà chúng tôi có điều kiện tiếp cận trong th ời gian g ần đây cho th ấy các th ế h ệ
tiếp nối sinh viên Trường Cao đẳng Sư phạm Nghệ An đã và đang vượt qua mọi
khó khăn, thực hiện lời dạy của Hồ Chủ tịch đóng góp to lớn vào s ự nghiệp phát
triển giáo dục đào tạo trên vùng đất học Xứ Nghệ gần nửa thế kỷ qua.
Tháng Trọng Xuân, năm Đinh Hợi 2007
8
nguon tai.lieu . vn