Xem mẫu
- Trống Cơm - Trống Paran
Trống Cơm
Trống Cơm - nhạc cụ họ màng rung, chi vỗ của dân tộc Việt. Được gọi là
"Trống Cơm" vì trước khi sử dụng, nhạc công dùng cơm nóng nghiền
nhuyễn gắn vào mặt trống để điều chỉnh độ cao thấp của âm thanh.
Thân Trống Cơm có hình ống, hai đầu hơi múp, được làm từ một khúc gỗ
khoét rỗng dài khoảng 56 - 60 cm. Đường kính hai mặt khoảng 15 - 17cm,
bịt bằng da trâu hoặc da bò, mặt trầm gọi là "mặt thổ", mặt cao là "mặt kim".
Một hệ thống dây chằng bằng da hoặc mây gọi là dây xạ có tác dụng làm
cǎng, trùng hai mặt trống. Là nhạc cụ hòa tấu, được dùng trong nghi lễ
phong tục và dàn nhạc chèo, âm thanh trống cơm trầm, vang, hơi đục.
- Trống Paranưng
Trống Paranưng là nhạc cụ họ màng rung, chi gõ vỗ của tộc người Chǎm
Ninh Thuận, Bình Thuận.
Trống chỉ có một mặt, đường kính khoảng 45 - 50cm, bịt bằng da hoẵng
hoặc da dê. Tang trống liền làm từ gỗ lim hoặc gỗ cà chỉ cao khoảng 9cm.
Mặt trống được cǎng bằng hai đai tròn làm từ một đoạn mây song và một hệ
thống dây chằng đan chéo nhau để cǎng mặt trống. Từ giữa tang đến vành
phía dưới là những con nêm để cǎng trống khi bị trùng.
Người đánh trống Paranưng được gọi là "ông thầy vỗ", vì khi diễn tấu, trống
được đặt ở trước bụng, rồi sử dụng các ngón của hai bàn tay vỗ (chứ không
dùng dùi) vào những vị trí khác nhau trên mặt trống tạo các âm có mầu sắc:
Tìn ; Tin; Tắc.
- Tìn: Dùng các đầu ngón tay phải khép lại, vỗ vào mặt trống cách vành
- khoảng 12cm, rút tay lên ngay tạo âm vang rền.
- Tin (hoặc tâm): Dùng các đầu ngón tay phải mở ra vỗ vào mặt trống cách
vành 5-6cm, rút tay lên ngay tạo âm cao hơn Tìn.
- Tắc: Dùng các đầu ngón tay trái khép lại vỗ vào mặt trống cách vành 5 -
6cm, nhưng ấn giữ nguyên tạo âm ngắt và đục.
Paranưng có chức nǎng vỗ nhịp đệm cho hát, hòa cùng nó thường là kèn
Xaranai và trống Ghì Nằng. Người sử dụng Paranưng là ông Mư tuồn chủ lễ,
có lẽ vì thế trống Paranưng trở thành một nhạc cụ quan trọng trong lễ hội
của dân tộc Chǎm.
nguon tai.lieu . vn