1. Trang Chủ
  2. Triết học
  3. [Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 7 phần 4

[Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 7 phần 4

Tham khảo tài liệu '[triết học] triết học lenin - học thuyết marx tập 7 phần 4', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 216 217 nh©n nµo d¸m lªn tiÕng thay mÆt tÊt c¶, tè c¸o nh÷ng sù vi c«ng nh©n nhÊt trÝ, mu«n ng−êi nh− mét, gi÷ v÷ng nh÷ng yªu s¸ch ph¹m luËt ph¸p vµ kªu gäi c«ng nh©n ®oµn kÕt l¹i. Nh−ng khi cña m×nh, th× bän chñ sÏ b¾t buéc ph¶i nh−îng bé vµ tho¶ thuËn. ë chóng ta cã tù do chÝ

Thể loại Tài liệu miễn phí Triết học

Số trang 41

Ngày tạo 8/29/2018 8:26:49 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước

Tên tệp

Tải [Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Mar... (.pdf)

Xem mẫu

  1. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 216 217 nh©n nµo d¸m lªn tiÕng thay mÆt tÊt c¶, tè c¸o nh÷ng sù vi c«ng nh©n nhÊt trÝ, mu«n ng−êi nh− mét, gi÷ v÷ng nh÷ng yªu s¸ch ph¹m luËt ph¸p vµ kªu gäi c«ng nh©n ®oµn kÕt l¹i. Nh−ng khi cña m×nh, th× bän chñ sÏ b¾t buéc ph¶i nh−îng bé vµ tho¶ thuËn. ë chóng ta cã tù do chÝnh trÞ råi, th× ®¹i biÓu do c«ng nh©n cö ra thµnh thÞ c«ng nh©n ®· giµnh ®−îc nhiÒu c¶i thiÖn b»ng ph−¬ng sÏ cã Ých rÊt lín. s¸ch ®ã, vµ b©y giê ®©y th× nh÷ng ng−êi tiÓu thñ c«ng, nh÷ng thî thñ c«ng, nh÷ng c«ng nh©n n«ng th«n còng b¾t ®Çu ®oµn kÕt (tæ §èi víi nh÷ng kÎ thuª m−ín ng−êi (chñ x−ëng, ®Þa chñ, chøc nhau l¹i) vµ ®Êu tranh cho nh÷ng yªu s¸ch cña m×nh. Chõng nhµ thÇu kho¸n, phó n«ng), th× nªn tuyÖt ®èi cÊm chØ hä v« nµo mµ ta ch−a cã tù do chÝnh trÞ, th× chóng ta ®Êu tranh bÝ mËt, giÊu luËn thÕ nµo còng kh«ng ®−îc tù quyÒn khÊu l−¬ng cña c«ng bän c¶nh s¸t lµ bän ®ang cÊm mäi thø truyÒn ®¬n vµ tÊt c¶ c¸c lo¹i nh©n, ch¼ng h¹n, nh− khÊu l−¬ng do lµm ra phÕ phÈm, khÊu ®oµn thÓ cña c«ng nh©n. Nh−ng khi ta giµnh ®−îc tù do chÝnh trÞ, l−¬ng d−íi h×nh thøc ph¹t v.v.. Bän chñ mµ tù quyÒn khÊu th× chóng ta sÏ tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh ®ã trªn nh÷ng quy m« cßn l−¬ng c«ng nh©n lµ vi ph¹m luËt ph¸p, lµ c−ìng bøc. Kh«ng réng lín h¬n vµ c«ng khai tr−íc tÊt c¶ mäi ng−êi, ®Ó cho nh©n d©n cho phÐp chñ bít l−¬ng c«ng nh©n d−íi bÊt kú mét h×nh thøc lao ®éng toµn n−íc Nga ®oµn kÕt l¹i vµ ®ång t©m hiÖp lùc h¬n n÷a nµo hay b»ng bÊt kú mét sù khÊu trõ nµo c¶. Chñ kh«ng ®−îc ®Ó b¶o vÖ cho m×nh khái bÞ ¸p bøc. C«ng nh©n tËp hîp cµng ®«ng ®Ých th©n ph©n xö vµ trõng ph¹t (cã bao giê kÎ bít l−¬ng c«ng vµo trong §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi th× lùc l−îng cña c«ng nh©n ®Ó bá tói mµ l¹i cã thÓ lµ mét quan toµ c«ng minh ®−îc!) nh©n cµng to lín, hä cµng chãng ®i ®Õn hoµn toµn gi¶i phãng giai mµ ph¶i ®−a ra mét toµ ¸n thËt sù, vµ toµ ¸n ®ã ph¶i lùa chän cÊp c«ng nh©n khái mäi sù ¸p bøc, khái ph¶i b¸n søc lao ®éng lµm trong sè ®¹i biÓu cña c«ng nh©n vµ cña chñ, víi sè l−îng b»ng thuª, khái ph¶i lao ®éng cho giai cÊp t− s¶n h−ëng. nhau. ChØ cã nh÷ng toµ ¸n nh− thÕ míi thËt c«ng b»ng trong * * viÖc lµm träng tµi ph©n xö tÊt c¶ nh÷ng viÖc kh«ng võa ý cña chñ ®èi víi c«ng nh©n hoÆc cña c«ng nh©n ®èi víi chñ. * §Êy lµ nh÷ng sù c¶i thiÖn mµ ng−êi d©n chñ - x· héi muèn Chóng t«i ®· nãi r»ng §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi cè ®¹t ®−îc cho toµn thÓ giai cÊp c«ng nh©n. Trong mçi Êp tr¹i, g¾ng giµnh lÊy nh÷ng c¶i thiÖn kh«ng nh÷ng cho c«ng nh©n mµ trong mçi ®ån ®iÒn, t¹i c¸c nhµ thÇu kho¸n, c«ng nh©n ph¶i cè cho tÊt c¶ n«ng d©n n÷a. B©y giê chóng ta h·y xem nh÷ng sù g¾ng th¶o luËn, bµn b¹c chung víi nh÷ng ng−êi ®¸ng tin cËy, c¶i thiÖn nµo mµ ®¶ng ®ang cè g¾ng giµnh lÊy cho tÊt c¶ mäi xem cÇn giµnh lÊy nh÷ng sù c¶i thiÖn nµo, cÇn ®−a ra nh÷ng n«ng d©n. yªu s¸ch nµo (trong c¸c nhµ m¸y, c¸c ®ån ®iÒn kh¸c nhau, t¹i c¸c nhµ thÇu kho¸n kh¸c nhau, dÜ nhiªn lµ nh÷ng yªu s¸ch cña 6 . Nh÷ng ng − êi d©n chñ - x· héi cè g¾ng c«ng nh©n kh«ng thÓ y hÖt nh− nhau ®−îc). giµnh lÊy cho toµn thÓ n«ng d©n Nh÷ng ban chÊp hµnh d©n chñ - x· héi ®ang gióp cho nh÷ng sù c¶i thiÖn nµo? c«ng nh©n toµn n−íc Nga x¸c ®Þnh mét c¸ch râ rµng vµ Muèn gi¶i phãng hoµn toµn tÊt c¶ nh÷ng ng−êi lao ®éng, chÝnh x¸c nh÷ng yªu s¸ch cña c«ng nh©n, còng nh − tung ra th× n«ng d©n nghÌo ph¶i liªn minh víi c«ng nh©n thµnh thÞ, nh÷ng truyÒn ®¬n in nãi râ nh÷ng yªu s¸ch ®ã, ®Ó cho tÊt tiÕn hµnh ®Êu tranh chèng toµn bé giai cÊp t− s¶n, chèng c¶ thî, chñ vµ nhµ chøc tr¸ch ®Òu biÕt râ. Khi nµo c¸c
  2. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 218 219 c¶ phó n«ng n÷a. Phó n«ng cè tr¶ Ýt tiÒn c«ng h¬n cho nh÷ng bän phó n«ng n÷a). Nh−ng cã mét sù n« dÞch mµ ta cã thÓ ph¸ ng−êi lµm thuª cho chóng vµ b¾t hä ph¶i lµm viÖc nhiÒu thêi bá ®−îc sím h¬n, v× c¶ phó n«ng còng kh«ng −a g× sù n« dÞch gian vµ nÆng nhäc h¬n, cßn c«ng nh©n thµnh thÞ vµ n«ng th«n cè ®ã. Trong n−íc Nga chóng ta, ë nhiÒu n¬i vµ nhiÒu vïng cho g¾ng ®Êu tranh ®Ó nh÷ng ng−êi lµm thuª cho phó n«ng ®−îc ®Õn nay tÊt c¶ mäi n«ng d©n vÉn cßn sèng nh− n«ng n«. V× tiÒn c«ng kh¸ h¬n vµ ®Ó c«ng viÖc cña hä ®ì nÆng nhäc, ®Ó hä cã vËy, tÊt c¶ mäi c«ng nh©n Nga vµ tÊt c¶ c¸c n«ng d©n nghÌo lóc nghØ ng¬i. Nh− vËy cã nghÜa lµ n«ng d©n nghÌo cÇn ph¶i cã ph¶i hÕt søc tiÕn hµnh ®Êu tranh trªn hai mÆt: mét mÆt, liªn nh÷ng ®oµn thÓ riªng cña hä, kh«ng cã phó n«ng tham gia, ― minh víi toµn thÓ c«ng nh©n ®Ó ®Êu tranh chèng tÊt c¶ bän chóng t«i ®· nãi ®Õn ®iÒu ®ã vµ sÏ lu«n lu«n nh¾c l¹i. t− s¶n; mÆt kh¸c, liªn minh víi toµn thÓ n«ng d©n ®Ó ®Êu tranh chèng bän quan l¹i ë n«ng th«n vµ bän ®Þa chñ phong Nh−ng ë n−íc Nga, tÊt c¶ n«ng d©n nãi chung, giµu còng kiÕn. NÕu n«ng d©n nghÌo kh«ng lËp ®−îc ®oµn thÓ riªng nh− nghÌo, vÒ nhiÒu ph−¬ng diÖn, vÉn cßn bÞ n« dÞch nh− tr−íc kia: tÊt c¶ hä hîp thµnh ®¼ng cÊp d−íi, d©n ®en, ®¼ng cÊp chÞu cña hä, t¸ch rêi khái phó n«ng, th× phó n«ng sÏ lõa g¹t hä, thuÕ; tÊt c¶ hä bÞ lÖ thuéc vµo bän viªn chøc së c¶nh s¸t vµ bän lung l¹c hä, b¶n th©n phó n«ng sÏ biÕn thµnh ®Þa chñ, kh«ng tr−ëng quan ®Þa ph−¬ng; tÊt c¶ hä th−êng th−êng vÉn lµm viÖc nh÷ng hä sÏ lét n«ng d©n trÇn nh− nhéng mµ cßn tõ chèi nh− x−a cho l·nh chóa v× nh÷ng m¶nh ®Êt c¾t, v× nguån n−íc kh«ng cho quyÒn tù do liªn hiÖp l¹i n÷a. NÕu n«ng d©n uèng cho gia sóc, v× chç ch¨n sóc vËt, v× c¸nh ®ång cá, ― hoµn nghÌo kh«ng liªn hiÖp víi phó n«ng mµ tiÕn hµnh ®Êu tranh toµn ch¼ng kh¸c g× tr−íc kia, d−íi chÕ ®é n«ng n« hä ph¶i lµm chèng sù n« dÞch phong kiÕn, th× hä sÏ vÉn bÞ bã vµo, bÞ buéc viÖc cho l·nh chóa. TÊt c¶ n«ng d©n ®Òu muèn tù gi¶i phãng vµo ®éc mét n¬i vµ hä còng sÏ kh«ng ®−îc hoµn toµn tù do khái ¸ch n« dÞch míi ®ã, tÊt c¶ hä ®Òu muèn cã ®Çy ®ñ quyÒn, ®Ó ®oµn kÕt víi c«ng nh©n thµnh thÞ. tÊt c¶ hä ®Òu c¨m ghÐt bän ®Þa chñ lµ bän cho ®Õn nay vÉn b¾t N«ng d©n nghÌo tr−íc hÕt ph¶i ®¸nh vµo bän ®Þa chñ vµ Ýt hä ph¶i lµm diªu dÞch, "lµm viÖc" cho c¸c ngµi quý téc ®Ó cã nhÊt lµ hÊt bá ¸ch n« lÖ tÖ h¹i nhÊt, tµn ¸c nhÊt do bän l·nh ruéng ®Êt, cã chç ch¨n sóc vËt, chç cho sóc vËt uèng n−íc, cã chóa g©y nªn; trong viÖc ®ã, nhiÒu phó n«ng vµ nhiÒu ng−êi ®ång cá, lµm viÖc "®Ó ®Òn nh÷ng chç sóc vËt lµm h− háng", b¾t ñng hé t− s¶n còng sÏ ®øng vÒ phÝa bÇn n«ng, v× hä ®· ch¸n hä ph¶i cho vî ®Õn gÆt ®Ó "biÓu thÞ lßng t«n kÝnh cña m×nh". ghÐt th¸i ®é kiªu c¨ng ®ã cña bän chñ phong kiÕn. Nh−ng khi N«ng d©n nghÌo ph¶i chÞu mäi thø lao dÞch nh− vËy nhiÒu h¬n chóng ta võa h¹ ®−îc ®«i chót quyÒn hµnh cña bän ®Þa chñ xuèng, th× phó n«ng sÏ xuÊt hiÖn nguyªn h×nh ngay vµ thß nanh lµ phó n«ng. Phó n«ng cã khi ®em tiÒn ra ®Ó thay cho c«ng vuèt ra ®Ó qu¾p lÊy mét c¸i mµ nanh vuèt cña h¾n cã thÓ qu¾p viÖc lao ®éng ph¶i lµm cho chñ, nh−ng th−êng th−êng th× ®−îc, vµ hiÖn nay còng ®· qu¾p ®−îc nhiÒu thø. Nh− vËy cã c¸c ®Þa chñ còng ¸p bøc m¹nh c¶ phó n«ng. VËy lµ n«ng d©n nghÜa lµ cÇn ph¶i c¶nh gi¸c vµ x©y dùng mét liªn minh v÷ng ch¾c, nghÌo ph¶i liªn hiÖp víi phó n«ng ®Ó ®Êu tranh chèng t×nh kh«ng g× cã thÓ ph¸ ®−îc, víi c«ng nh©n thµnh thÞ. C«ng nh©n tr¹ng bÞ t−íc hÕt quyÒn, chèng l¹i tÊt c¶ mäi thø diªu dÞch, thµnh thÞ sÏ gióp vµo viÖc lµm cho ®Þa chñ ph¶i tõ bá nh÷ng c¸ch tÊt c¶ mäi thø lao dÞch. Chóng ta chØ tù gi¶i phãng hoµn ®èi xö phong kiÕn l©u ®êi cña chóng vµ còng lµm cho phó n«ng toµn khái sù n« dÞch ®ã, hoµn toµn khái sù cïng khæ ®ã, khi biÕt lÏ ph¶i h¬n (còng nh− hä ®· Ýt nhiÒu lµm nh− vËy ®èi víi nµo chóng ta th¾ng ®−îc toµn thÓ giai cÊp t− s¶n (vµ c¶
  3. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 220 221 bän chñ nhµ m¸y). Kh«ng cã sù liªn minh víi c«ng nh©n thµnh cña n«ng d©n mét c¸ch tr¾ng trîn nh− trong thêi kú gi¶i phãng thÞ th× n«ng d©n nghÌo kh«ng bao giê tù gi¶i tho¸t ®−îc khái n«ng d©n khái chÕ ®é n«ng n«. N«ng d©n ph¶i lu«n lu«n ghi mäi ¸ch n« lÖ, mäi sù cïng khæ vµ mäi sù thiÕu thèn; trong nhí viÖc c¸c uû ban ®Þa chñ, c¸c uû ban quý téc ®· lõa g¹t vµ ¨n viÖc nµy, kh«ng cã ai ngoµi c«ng nh©n thµnh thÞ gióp hä, vµ c−íp cña hä thÕ nµo, v× b©y giê còng thÕ, chÝnh phñ Nga hoµng hä kh«ng thÓ tr«ng cËy vµo ai ngoµi b¶n th©n m×nh. Nh−ng vÉn cßn lËp ra nh÷ng uû ban quý téc hay uû ban quan l¹i, khi cã nh÷ng sù c¶i thiÖn mµ ta cã thÓ ®¹t ®−îc sím h¬n, cã thÓ quy ®Þnh nh÷ng luËt lÖ míi cho n«ng d©n. C¸ch ®©y Ýt l©u, ®¹t ®−îc ngay lËp tøc, ngay tõ b−íc ®Çu cña cuéc ®Êu tranh Nga hoµng cã ra mét ®¹o dô (ngµy 26 th¸ng Hai 1903): vÜ ®¹i ®ã. ë Nga, ng−êi ta cßn thÊy cã nhiÒu sù ¸p bøc mµ tõ trong b¶n ®ã, Nga hoµng høa sÏ xÐt l¹i vµ c¶i thiÖn nh÷ng luËt lÖ ®èi víi n«ng d©n. Ai sÏ xÐt l¹i? ai sÏ c¶i thiÖn? ― L ¹i l©u kh«ng cßn thÊy ë c¸c n−íc kh¸c n÷a, vµ chÝnh nh÷ng sù ¸p bøc cña bän quan l¹i, sù ¸p bøc cña chóa phong kiÕn, lµ bän quý téc, l¹i bän quan l¹i! Chõng nµo n«ng d©n ch−a ®ßi nh÷ng h×nh thøc ¸p bøc mµ toµn thÓ n«ng d©n Nga cã thÓ thµnh lËp ®−îc u û ban n«ng d©n ® Ó c¶i thiÖn ®êi sèng cña ph¸ tan ngay lËp tøc. n«ng d©n th× n«ng d©n vÉn cø bÞ lõa g¹t m·i. Bän ®Þa chñ, bän tr −ëng quan ®Þa ph−¬ng, bän quan l¹i c¸c lo¹i, chóng B©y giê chóng ta xÐt xem nh÷ng c¶i thiÖn nµo mµ §¶ng c«ng ®· chØ huy nhiÒu råi! N«ng d©n ®· ch¸n c¸i ¸ch n« lÖ phong nh©n d©n chñ - x· héi muèn ®¹t ®−îc ngay tr−íc hÕt ®Ó Ýt kiÕn cña bän c¶nh s¸t huyÖn, cña tÊt c¶ c¸c lo¹i con ch¸u nhÊt còng gi¶i phãng ®−îc toµn thÓ n«ng d©n Nga khái sù quý téc ¨n ch¬i ph¸ s¶n mµ ng −êi ta gäi lµ tr−ëng quan ®Þa n« dÞch phong kiÕn tµn nhÉn nhÊt vµ lµm cho n«ng d©n ph−¬ng, bän c¶nh s¸t tr −ëng ë huyÖn hay tØnh tr −ëng! nghÌo ®−îc r¶nh tay h¬n trong cuéc ®Êu tranh chèng toµn N«ng d©n ph¶i ®ßi cho ® −îc quyÒn tù do tù m×nh g i¶i bé giai cÊp t− s¶n Nga. quyÕt lÊy c«ng viÖc cña m×nh, tù m×nh s uy nghÜ, cho ý kiÕn Yªu s¸ch thø nhÊt cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi lµ: vµ ban bè nh÷ng luËt lÖ míi. N«ng d©n ph¶i ®ßi cho cã huû bá ngay tÊt c¶ nh÷ng kho¶n tiÒn chuéc, t« tiÒn vµ c¸c ®−îc nh÷ng uû ban n«ng d©n t ù do, do n«ng d©n bÇu ra. kho¶n ®ãng gãp ®ang ®Ì nÆng trªn l−ng n«ng d©n lµ "ng−êi Chõng nµo mµ hä cßn ch−a ®¹t ®−îc ®iÒu ®ã, th× hä vÉn ph¶i chÞu mäi thø thuÕ m¸". Khi nh÷ng uû ban quý téc vµ chÝnh cßn bÞ bän quý téc vµ bän quan l¹i lõa g¹t vµ c−íp bãc m·i. phñ quý téc cña Nga hoµng "gi¶i phãng" n«ng d©n khái chÕ ®é Kh«ng ai trõ bá bÇy ®Øa quan l¹i cho n«ng d©n ® −îc, nÕu n«ng n«, th× hä ®· b¾t n«ng d©n ph¶i c huéc l¹i nh÷ng ruéng n«ng d©n kh«ng tù m×nh gi¶i phãng lÊy m×nh, nÕu hä ®Êt cña chÝnh m×nh, chuéc l¹i nh÷ng ruéng ®Êt mµ n«ng kh«ng ®oµn kÕt l¹i ®Ó tù tay m×nh n¾m lÊy vËn mÖnh m×nh. d©n vÉn ®êi ®êi cµy cÊy! §ã lµ ¨ n c−íp. C¸c uû ban quý téc Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi kh«ng nh÷ng yªu cÇu ph¶i ®· trùc tiÕp ¨ n c−íp c ña n«ng d©n víi sù gióp ®ì cña chÝnh hoµn toµn huû bá ngay nh÷ng kho¶n tiÒn chuéc, t« tiÒn vµ phñ Nga hoµng. ChÝnh phñ Nga hoµng ®−a qu©n ®éi vÒ tÊt c¶ c¸c kho¶n ®ãng gãp kh¸c, mµ cßn ®ßi ph¶i hoµn l¹i cho nhiÒu n¬i ®Ó d ïng vò lùc thùc hµnh nh÷ng b¶n quy −íc65, nh©n d©n nh÷ng kho¶n tiÒn chuéc ®· thu håi. Trong toµn ®Ó ®¸nh ®Ëp nh÷ng n«ng d©n kh«ng muèn nhËn nh÷ng n−íc Nga, n«ng d©n ®· ph¶i tr¶ hµng tr¨m triÖu róp tõ khi phÇn ruéng ® − îc chia "nhá xÝu" bÞ c¾t xÐn. Kh«ng cã qu©n nh÷ng uû ban quý téc gi¶i phãng hä khái chÕ ®é n«ng n«. ®éi gióp søc, kh«ng cã nh÷ng nhôc h×nh b¾n giÕt, th× N«ng d©n ph¶i ®ßi hoµn l¹i nh÷ng mãn tiÒn ®ã. ChÝnh phñ kh«ng bao giê c¸c uû ban quý téc cã thÓ ¨n c − íp ® − îc
  4. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 222 223 ph¶i ®Þnh ra mét kho¶n thuÕ ®Æc biÖt cho c¸c ®¹i ®Þa chñ Nga hoµng kh«ng cho phÐp lµm nh− thÕ: tÊt c¶ bän quý téc, quý téc, ph¶i lÊy ®Êt cña c¸c nhµ tu vµ c¸c ®Êt th¸i Êp bän nhµ bu«n vµ tÇng líp thÞ d©n cã quyÒn tù do sö dông (nghÜa lµ ®Êt thuéc hoµng téc), mãn tiÒn ®ã ph¶i do héi ruéng ®Êt cña hä, cßn n«ng d©n th× kh«ng cã quyÒn tù do ®ã. nghÞ ®¹i biÓu nh©n d©n sö dông cho n«ng d©n. Trªn thÕ Mu-gÝch chØ lµ mét ®øa trÎ con. CÇn ph¶i cã tr−ëng quan ®Þa giíi, kh«ng cã ë ®©u n«ng d©n bÞ cùc nhôc, bÞ bÇn cïng ph−¬ng tr«ng nom hä nh− b¶o mÉu tr«ng nom trÎ con míi ho¸, bÞ chÕt ®ãi dÇn mßn c¶ hµng triÖu ng − êi mét c¸ch ®−îc. Ph¶i cÊm kh«ng cho mu-gÝch b¸n phÇn ruéng ®−îc chia cña hä, nÕu kh«ng th× hä cã thÓ tiªu xµi phÝ ph¹m! ― §Êy, bän khñng khiÕp nh − ë N ga. ë n − íc ta, ng − êi ta ® − a n«ng d©n ®Õn chç chÕt ®ãi, v× ngay c¸c uû ban quý téc ®· ¨n c − íp phong kiÕn lý luËn nh− thÕ ®Êy, thÕ mµ cã nh÷ng kÎ ngê hä b»ng c¸ch b¾t hä ph¶i ®æ må h«i tr¶ tiÒn cèng n¹p cò nghÖch l¹i tin chóng, vµ trong khi muèn ®iÒu tèt cho mu-gÝch, cho bän chñ n«ng n« cò cßn sãt l¹i, b»ng c¸ch ®æ må h«i hä l¹i nãi lµ ph¶i cÊm mu-gÝch b¸n ruéng ®Êt cña m×nh. C¶ bän tr¶ nh÷ng kho¶n tiÒn chuéc vµ t« hiÖn vËt. Nh÷ng kÎ ¨n d©n tuý (mµ chóng ta ®· nãi ë trªn) vµ bän tù x−ng lµ "x· héi c − íp n«ng d©n ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ®iÒu ®ã. Ph¶i b¾t chñ nghÜa - c¸ch m¹ng" còng t¸n thµnh ®iÒu ®ã, vµ hä cho r»ng bän ®¹i ®Þa chñ quý téc bá ra nh÷ng mãn tiÒn cÇn thiÕt ®Ó tèt h¬n lµ cø ®Ó cho mu-gÝch ë ta gi÷ chót Ýt tÝnh chÊt n«ng n«, gióp ®ì mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nh÷ng ng − êi chÕt ®ãi. vµ ph¶i cÊm hä b¸n ruéng ®Êt. Ng − êi n«ng d©n chÕt ®ãi kh«ng cÇn ®Õn cña ¨n xin, kh«ng Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi nãi: nh− vËy lµ gi¶ nh©n gi¶ cÇn nh÷ng mãn bè thÝ nhá. Hä ®ßi ph¶i hoµn l¹i nh÷ng nghÜa, lµ giäng l−ìi kÎ c¶, ®ã chØ lµ nh÷ng lêi ®−êng mËt! Khi mãn tiÒn mµ hä ®· nép cho bän ®Þa chñ vµ cho nhµ n − íc chóng ta ®· thùc hiÖn ®−îc chñ nghÜa x· héi vµ giai cÊp c«ng trong hµng bao nhiªu n¨m. Khi ®ã, th× héi nghÞ ®¹i biÓu nh©n ®· th¾ng giai cÊp t− s¶n råi th× tÊt c¶ ruéng ®Êt sÏ thuéc nh©n d©n vµ c¸c uû ban n«ng d©n sÏ cã thÓ gióp ®ì nh÷ng quyÒn së h÷u cña mäi ng−êi, kh«ng ai cã quyÒn b¸n ruéng ng − êi bÞ ®ãi mét c¸ch thùc sù vµ ®¸ng kÓ. ®Êt. Nh−ng tõ nay ®Õn khi Êy th× sao? Bän quý téc vµ bän Chóng ta bµn tiÕp. §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi ®ßi th−¬ng nh©n cã quyÒn b¸n ®Êt, mµ n«ng d©n l¹i kh«ng cã hoµn toµn huû bá ngay chÕ ®é liªn ®íi b¶o lÜnh vµ tÊt c¶ quyÒn b¸n ®Êt!? Bän quý téc vµ bän th−¬ng nh©n ®−îc tù do, nh÷ng luËt lÖ h¹n chÕ n«ng d©n trong viÖc sö dông ruéng mµ n«ng d©n l¹i vÉn ph¶i sèng trong t×nh tr¹ng nöa n«ng n«!? ®Êt cña m×nh. Trong ®¹o dô ngµy 26 th¸ng Hai 1903, Nga n«ng d©n vÉn tiÕp tôc ph¶i xin phÐp c¸c nhµ cÇm quyÒn!? hoµng cã høa huû bá chÕ ®é liªn ®íi b¶o lÜnh. HiÖn nay ®· §ã chØ lµ mét ®iÒu dèi tr¸, mÆc dï nã ®−îc che ®Ëy b»ng ban bè mét ®¹o luËt vÒ viÖc huû bá chÕ ®é ®ã. Nh−ng ®iÒu nh÷ng lêi ®−êng mËt, nh−ng vÉn cø lµ mét ®iÒu dèi tr¸. ®ã vÉn ch−a ®ñ. Cßn ph¶i huû bá ngay t Êt c¶ nh÷ng luËt lÖ Chõng nµo ng−êi ta cßn cho bän quý téc vµ bän th−¬ng h¹n chÕ n«ng d©n trong viÖc sö dông ruéng ®Êt cña m×nh nh©n b¸n ®Êt, th× n«ng d©n còng ph¶i ®−îc toµn quyÒn b¸n ®Êt n÷a. NÕu kh«ng th× ngay c¶ sau khi huû bá chÕ ®é liªn ®íi cña hä vµ hoµn toµn tù do sö dông ®Êt cña hä, y hÖt nh− bän b¶o lÜnh, n«ng d©n còng vÉn kh«ng ® − îc hoµn toµn tù do quý téc vµ bän th−¬ng nh©n. vµ vÉn lµ nöa n«ng n«. N«ng d©n ph¶i cã t oµn quyÒn tù Khi nµo giai cÊp c«ng nh©n th¾ng toµn bé giai cÊp t − do s ö dông ruéng ®Êt cña m×nh: quyÒn nh − êng l¹i hay s ¶n råi, ®Õn khi ®ã th× giai cÊp c«ng nh©n sÏ t − íc ruéng b¸n cho ai th× b¸n, kh«ng ph¶i xin phÐp ai c¶. §¹o luËt cña
  5. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 224 225 ®Êt cña bän nghiÖp chñ lín vµ sÏ tæ chøc nh÷ng ®ån ®iÒn lín kh«ng ph¶i lµ trÎ con, hä kh«ng chÞu ®Ó cho ai chØ huy m×nh c¶; thµnh nh÷ng n«ng tr−êng tËp thÓ, ruéng ®Êt sÏ do c«ng nh©n n«ng d©n ph¶i ®−îc h−ëng ®ñ mäi quyÒn, ®ñ mäi thø quyÒn cµy cÊy chung nhau, ¨n ý víi nhau, vµ tù do chØ ®Þnh ra nh÷ng mµ bän quý téc vµ bän th−¬ng nh©n ®−îc h−ëng, kh«ng chót ng−êi qu¶n lý trong nh÷ng ng−êi mµ hä tin cËy, hä sÏ dïng ®ñ h¹n chÕ nµo c¶. mäi lo¹i m¸y mãc ®Ó lµm cho c«ng viÖc dÔ dµng h¬n, hä sÏ Ng−êi ta cßn nãi: ruéng ®Êt kh«ng ph¶i lµ cña riªng cña lao ®éng theo ca, mçi ngµy kh«ng qu¸ t¸m giê (vµ cã thÓ n«ng d©n, mµ lµ cña tËp thÓ. Kh«ng thÓ ®Ó cho mäi ng−êi b¸n lµ kh«ng qu¸ s¸u giê n÷a). Lóc ®ã th× ng − êi tiÓu n«ng ruéng ®Êt cña tËp thÓ ®−îc. ― §ã còng l¹i lµ mét ®iÒu dèi tr¸. còng thÕ, nÕu vÉn muèn s¶n xuÊt theo kiÓu s¶n xuÊt riªng Bän quý téc vµ bän th−¬ng nh©n kh«ng cã nh÷ng tËp thÓ nh− rÏ, còng sÏ kh«ng s¶n xuÊt ®Ó b¸n ra thÞ tr − êng n÷a, còng vËy hay sao? hä kh«ng thµnh lËp nh÷ng c«ng ty, kh«ng mua kh«ng ph¶i ®Ó b¸n cho bÊt cø ai, mµ lµ ®Ó b¸n cho c¸c tæ chung ruéng ®Êt, nhµ m¸y vµ tÊt c¶ mäi c¸i hay sao? ThÕ th× chøc cña c«ng nh©n: ng − êi tiÓu n«ng sÏ cung cÊp cho tæ t¹i sao ng−êi ta l¹i kh«ng h¹n chÕ mét chót nµo c¸c tËp thÓ chøc cña c«ng nh©n b¸nh, thÞt, rau, vµ c«ng nh©n sÏ cung cña bän quý téc, cßn ®èi víi n«ng d©n th× c¸i bän c¶nh s¸t cÊp cho hä m¸y mãc, sóc vËt, ph©n bãn, quÇn ¸o vµ tÊt c¶ chã chÕt l¹i muèn bµy ®Æt ra nh÷ng sù h¹n chÕ vµ cÊm ®o¸n? nh÷ng thø hä cÇn dïng mµ kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn. §Õn khi N«ng d©n ch−a bao giê thÊy bän quan l¹i lµm ®iÒu g× tèt cho ®ã th× cuéc ®Êu tranh v× tiÒn gi÷a nh÷ng ng − êi kinh hä, hä chØ bÞ ®¸nh ®Ëp, s¸ch nhiÔu, sØ nhôc. N«ng d©n sÏ doanh lín vµ nhá sÏ kh«ng cßn n÷a; tÊt c¶ nh÷ng ng − êi kh«ng bao giê hßng thÊy ®iÒu g× tèt cho m×nh, chõng nµo mµ lao ®éng sÏ cµy cÊy cho m×nh, tÊt c¶ nh÷ng c¶i tiÕn vµ hä ch−a tù tay n¾m lÊy c«ng viÖc cña m×nh, chõng nµo mµ hä nh÷ng m¸y mãc sÏ lµm lîi cho b¶n th©n ng − êi c«ng nh©n, ch−a giµnh ®−îc quyÒn hoµn toµn b×nh ®¼ng vµ hoµn toµn tù lµm cho c«ng viÖc cña hä ®ì mÖt nhäc vµ ®êi sèng cña hä do. N«ng d©n muèn cho ruéng ®Êt lµ cña chung cña x· héi, ® − îc c¶i thiÖn. th× kh«ng ai ng¨n cÊm ®−îc hä, vµ hä sÏ ®ång lßng lËp lªn Nh−ng bÊt cø ng −êi nµo hiÓu lÏ ph¶i th× ®Òu thÊy râ lµ nh÷ng ®oµn thÓ víi nh÷ng ng−êi hä muèn, vµ tæ chøc theo kh«ng thÓ thùc hiÖn chñ nghÜa x· héi ngay mét lóc ®−îc: c¸ch hä muèn: hä sÏ tuú tiÖn vµ hoµn toµn tù do th¶o ra mét muèn thùc hiÖn chñ nghÜa x· héi, ph¶i tiÕn hµnh ®Êu tranh quy −íc cña ®oµn thÓ. Ph¶i lµm sao kh«ng cho mét tªn quan quyÕt liÖt chèng toµn bé giai cÊp t− s¶n, chèng c¸c chÝnh l¹i nµo d¸m thäc tay vµo c«ng viÖc tËp thÓ cña n«ng d©n. Vµ phñ thuéc ®ñ lo¹i; muèn vËy, ph¶i tËp hîp trong mét liªn ph¶i lµm sao kh«ng cho mét ng−êi nµo d¸m ra bé tinh kh«n minh v÷ng ch¾c, kh«ng g× ph¸ næi, toµn thÓ c«ng nh©n c¸c h¬n ®èi víi n«ng d©n vµ bµy ®Æt ra nh÷ng sù h¹n chÕ, nh÷ng thµnh thÞ trong toµn n−íc Nga, vµ c¶ n«ng d©n nghÌo víi cÊm ®o¸n ®èi víi ng−êi mu-gÝch. hä n÷a. §ã lµ mét viÖc vÜ ®¹i xøng ®¸ng ®em hiÕn c¶ ®êi * * m×nh vµo ®ã. Nh−ng chõng nµo chóng ta ch−a thùc hiÖn * ®−îc chñ nghÜa x· héi, th× v× tiÒn mµ nghiÖp chñ lín vÉn Sau cïng, nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi cßn muèn giµnh ®Êu tranh chèng nghiÖp chñ nhá; tiÓu n«ng kh«ng ®−îc tù lÊy cho n«ng d©n mét sù c¶i thiÖn quan träng n÷a. Hä muèn do b¸n ruéng ®Êt cßn nghiÖp chñ lín th× ® −îc tù do b¸n, cã h¹n chÕ ngay lËp tøc t×nh tr¹ng lÖ thuéc vµo chñ phong kiÕn, ph¶i thËt thÕ hay kh«ng? Chóng t«i nh¾c l¹i: n«ng d©n
  6. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 226 227 viÖc kh«ng c«ng cho chñ, ®Ó thuª ruéng ®Êt mµ c¸c uû ban quý ¸ch n« lÖ phong kiÕn mµ ng−êi mu-gÝch ph¶i chÞu. H¼n lµ téc ®· t−íc cña hä trong khi gi¶i phãng hä. Còng vÉn lµ diªu chóng ta sÏ kh«ng ®i ®Õn chç hoµn toµn trót bá ®−îc ¸ch n« dÞch nh− tr−íc. B¶n th©n n«ng d©n ë nhiÒu tØnh còng gäi c«ng lÖ, chõng nµo trªn thÕ giíi cßn cã sù cïng khæ; còng kh«ng viÖc nh− vËy lµ diªu dÞch. §ã chÝnh lµ c¸i mµ chóng ta gäi lµ thÓ trót bá ®−îc sù cïng khæ, chõng nµo ruéng ®Êt vµ nhµ ¸ch n« lÖ phong kiÕn. Lóc gi¶i phãng n«ng d©n khái chÕ ®é m¸y cßn ë trong tay giai cÊp t− s¶n, chõng nµo ®ång tiÒn cßn n«ng n«, c¸c uû ban quý téc vµ ®Þa chñ ®· cè ý bè trÝ thÕ nµo ®Ó lµ thÕ lùc chÝnh trªn thÕ giíi, chõng nµo x· héi x· héi chñ cã thÓ n« dÞch n«ng d©n nh− x−a kia, hä cè ý c¾t xÐn c¸c phÇn nghÜa cßn ch−a ®−îc thµnh lËp. Nh−ng trong c¸c lµng m¹c ë ruéng ®−îc chia cña n«ng d©n, lµm cho ®Êt cña chñ phong kiÕn Nga, hiÖn cßn nhiÒu h×nh thøc n« lÖ ®Æc biÖt tµn nhÉn, kh«ng n»m vµo gi÷a ®Êt cña n«ng d©n ®Ó cho n«ng d©n kh«ng biÕt hÒ thÊy ë c¸c n−íc kh¸c, mÆc dï ë c¸c n−íc ®ã chñ nghÜa x· nu«i con gµ, con vÞt vµo ®©u ®−îc, hä cè ý chuyÓn n«ng d©n héi ch−a ®−îc thiÕt lËp. ¸ch n« lÖ phong kiÕn cßn rÊt nÆng ë ®Õn nh÷ng ®Êt xÊu, cè ý lÊy ®Êt cña chñ phong kiÕn ch¾n ngang n−íc Nga. Nã cã lîi cho ®Þa chñ vµ ®Ì nÆng lªn tÊt c¶ mäi lèi ra vµo nguån n−íc uèng cho gia sóc; ― tãm l¹i, hä lµm ®ñ n«ng d©n; ta cã thÓ vµ ph¶i huû bá nã ngay lËp tøc, kh«ng tr× mäi c¸ch ®Ó n«ng d©n m¾c vµo bÉy, ®Ó vÉn lµm c¸i viÖc tr−íc ho·n, huû bá tr−íc tiªn. ®©y lµ b»ng tay kh«ng mµ b¾t n«ng d©n lµm tï binh. Vµ ë n−íc Chóng ta h·y gi¶i thÝch c¸i mµ chóng ta gäi lµ ¸ch n« lÖ Nga hiÖn nay cßn biÕt bao nhiªu lµng ― con sè nµy thËt lµ phong kiÕn lµ thÕ nµo? nhiÒu v« cïng ― ë ®ã n«ng d©n bÞ trãi buéc vµo nh÷ng tªn Mäi ng−êi ë n«ng th«n ®Òu gÆp nh÷ng tr−êng hîp nh− thÕ ®Þa chñ l¸ng giÒng, y nh− d−íi chÕ ®é n«ng n«. ë nh÷ng nµy. §Êt cña ®Þa chñ ë c¹nh ®Êt cña n«ng d©n. Khi gi¶i phãng lµng ®ã, phó n«ng vµ n«ng d©n nghÌo ®Òu bÞ trãi ch©n trãi n«ng d©n, th× ng−êi ta t−íc cña n«ng d©n nh÷ng ®Êt ®ai cÇn tay, vµ ®Þa chñ muèn b¾t sao ph¶i chÞu vËy. §êi sèng cña cho hä: n¬i ch¨n sóc vËt, ®ång cá, rõng, nguån n−íc uèng cho n«ng d©n nghÌo cßn cùc khæ h¬n ®êi sèng cña phó n«ng. gia sóc. Kh«ng cã nh÷ng ®Êt ®ai ®ã, mµ ng−êi ta ®· c¾t xÐn cña Phó n«ng cã khi cßn cã ®Êt ruéng cña m×nh vµ ®−a cè n«ng hä, kh«ng cã n¬i ch¨n sóc vËt, kh«ng cã nguån n−íc uèng cho ®i diªu dÞch cho ®Þa chñ thay m×nh. Cßn n«ng d©n nghÌo th× gia sóc, th× n«ng d©n kh«ng biÕt lµm ¨n ra sao. Dï muèn dï kh«ng biÕt bÊu vÝu vµo ®©u nªn ®Þa chñ muèn b¾t sao ph¶i kh«ng, n«ng d©n buéc ph¶i t×m ®Õn ®Þa chñ ®Ó xin nguån n−íc chÞu vËy. Ng−êi bÇn n«ng bÞ n« lÖ nh− thÕ, th× th−êng kh«ng uèng cho gia sóc, xin mét n¬i ch¨n sóc vËt v.v.. Nh−ng ®Þa chñ cßn cã th× giê ®©u mµ thë n÷a, vµ v× ph¶i lµm cho ®Þa chñ, hä kh«ng tù kinh doanh vµ cã thÓ lµ h¾n kh«ng cã tiÒn ®©u, h¾n kh«ng thÓ ra ngoµi lµm ®−îc vµ kh«ng thÓ nghÜ ®Õn tù do vµ chØ sèng b»ng c¸ch n« dÞch n«ng d©n. N«ng d©n ph¶i lµm viÖc tËp hîp thµnh mét tæ chøc duy nhÊt, mét ®¶ng duy nhÊt víi kh«ng c«ng cho ®Þa chñ ®Ó ®−îc sö dông nh÷ng ruéng ®Êt c¾t, toµn thÓ n«ng d©n nghÌo vµ c«ng nh©n c¸c thµnh thÞ. hä cµy cho ®Þa chñ b»ng ngùa cña m×nh, gÆt lóa vµ c¾t cá cho VËy cã c¸ch g× xo¸ bá ngay tõ giê, ngay lËp tøc, ngay ®Þa chñ, ®Ëp lóa cho ®Þa chñ, vµ thËm chÝ cã n¬i cßn ph¶i ®em mét lóc, ¸ch n« lÖ ®ã kh«ng? §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· ph©n cña nhµ m×nh ®Õn bãn ruéng ®Þa chñ, mang biÕu ®Þa chñ héi ®Ò nghÞ víi n«ng d©n h ai c ¸ch ®Ó ®¹t môc ®Ých ®ã. v¶i, trøng vµ gµ, vÞt. HÖt nh − d−íi chÕ ®é n«ng n«! Tr −íc Nh−ng chóng t«i nh¾c l¹i mét lÇn n÷a lµ chØ cã chñ nghÜa x· kia n«ng d©n lµm viÖc kh«ng c«ng cho tªn l·nh chóa cña th¸i Êp hä ë, b©y giê th× còng thÕ, hä rÊt th −êng ph¶i lµm héi míi gi¶i phãng ® − îc n«ng d©n nghÌo khái ¸ch n« lÖ, v×
  7. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 228 229 th× toµ ¸n sÏ xÐt viÖc ®ã vµ quy ®Þnh mét gi¸ c«ng b»ng. Toµ chõng nµo mµ bän nhµ giµu cßn cã quyÒn thÕ th× chóng cßn ¸p ¸n ®ã dÜ nhiªn kh«ng ph¶i gåm nh÷ng quan l¹i, mµ ph¶i bøc ng−êi nghÌo b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c. Kh«ng thÓ nµo gåm nh÷ng ng−êi ®¸ng tin cËy, ®−îc tù do bÇu ra, vµ nhÊt xo¸ bá ¸ch n« lÖ ®ã hoµn toµn ngay mét lóc; nh−ng ng−êi ta cã ®Þnh nh÷ng ng−êi lµm thuª ë n«ng th«n vµ bÇn n«ng ph¶i cã thÓ lµm gi¶m ¸ch n« lÖ phong kiÕn ®i rÊt nhiÒu; c¸i ¸ch n« lÖ tµn sè ®¹i biÓu cña m×nh ngang víi sè ®¹i biÓu cña phó n«ng vµ nhÉn vµ khã chÞu nhÊt, nã ®ang ®Ì nÆng lªn n«ng d©n nghÌo ®Þa chñ. C¸c toµ ¸n ®ã còng sÏ xÐt tÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò xung còng nh− lªn trung n«ng vµ c¶ phó n«ng, ng−êi ta cã thÓ ngay ®ét gi÷a c«ng nh©n vµ chñ. C«ng nh©n vµ tÊt c¶ bÇn n«ng sÏ lËp tøc lµm cho ®êi sèng n«ng d©n dÔ chÞu h¬n. gÆp Ýt khã kh¨n h¬n trong viÖc bªnh vùc quyÒn lîi cña m×nh Muèn ®−îc nh− vËy, ph¶i cã hai c¸ch. tr−íc nh÷ng toµ ¸n ®ã, hä sÏ gÆp Ýt khã kh¨n h¬n trong viÖc C¸ch thø nhÊt lµ lËp nªn nh÷ng toµ ¸n ®· ®−îc tù do lùa tËp hîp hµng ngò vµ biÕt râ nh÷ng ng−êi nµo sÏ ch¾c ch¾n chän trong sè nh÷ng ng−êi ®¸ng tin cËy, ®¹i diÖn cho nh÷ng vµ trung thµnh bªnh vùc n«ng d©n nghÌo vµ c«ng nh©n. ng−êi lµm thuª ë n«ng th«n vµ cho n«ng d©n nghÌo, còng nh− C¸ch thø hai cßn quan träng h¬n. §ã lµ nh÷ng uû ban cho phó n«ng vµ ®Þa chñ. n«ng d©n tù do, ®−îc bÇu ra gåm nh÷ng ng−êi tin cËy, ®¹i C¸ch thø hai lµ thµnh lËp nh÷ng uû ban n«ng d©n ®−îc ng−êi diÖn cho cè n«ng, cho bÇn n«ng, trung n«ng vµ phó n«ng ta tù do bÇu ra. Nh÷ng uû ban ®ã ph¶i cã quyÒn kh«ng nh÷ng trong mçi huyÖn (hay nÕu n«ng d©n thÊy cÇn th× mçi huyÖn tæ nghiªn cøu vµ Ên ®Þnh tÊt c¶ nh÷ng biÖn ph¸p nh»m xo¸ bá chÕ chøc nhiÒu uû ban; cã thÓ hä tæ chøc c¸c uû ban n«ng d©n ®é diªu dÞch, xo¸ bá nh÷ng tµn tÝch cña chÕ ®é n«ng n«, mµ cßn ngay trong mçi tæng vµ trong mçi lµng to). Trong viÖc hiÓu râ cã quyÒn t−íc nh÷ng ruéng ®Êt c¾t ®Ó tr¶ l¹i cho n«ng d©n1). g¸nh nÆng cña ¸ch n« lÖ cña n«ng d©n th× kh«ng ai b»ng n«ng Ta h·y xÐt hai c¸ch ®ã mét c¸ch tû mû h¬n mét chót. Nh÷ng d©n. Trong viÖc v¹ch mÆt bän ®Þa chñ lµ bän ®Õn nay vÉn sèng toµ ¸n ®−îc tù do bÇu ra gåm nh÷ng ng−êi ®¸ng tin cËy nhÊt, dùa vµo ¸ch n« lÖ phong kiÕn, th× kh«ng ai lµm giái b»ng n«ng sÏ xÐt tÊt c¶ nh÷ng lêi khiÕu n¹i cña n«ng d©n vÒ ¸ch n« lÖ. C¸c d©n. Nh÷ng uû ban n«ng d©n sÏ quy ®Þnh xem ng−êi ta t−íc toµ ¸n ®ã sÏ cã quyÒn gi¶m møc t«, nÕu bän ®Þa chñ lîi dông sù nh÷ng ruéng ®Êt c¾t nµo, ®ång cá nµo, hay n¬i ch¨n sóc vËt cïng khæ cña n«ng d©n mµ ®Þnh ra møc t« qu¸ cao. C¸c toµ ¸n ®ã nµo v.v. cña n«ng d©n mét c¸ch kh«ng c«ng b»ng; c¸c uû ban sÏ cã quyÒn miÔn cho n«ng d©n kh«ng ph¶i nép nh÷ng mãn tiÒn ®ã sÏ quyÕt ®Þnh xem cã nªn tÞch thu nh÷ng ruéng ®Êt ®ã qu¸ nÆng nÒ. ThÝ dô: nÕu ®Þa chñ nh©n mïa ®«ng mµ thuª kh«ng, hay b¾t ®¹i ®Þa chñ xuÊt tiÒn båi th−êng cho nh÷ng mu-gÝch ®Ó b¾t hä ph¶i lµm viÖc trong mïa hÌ mµ chØ tr¶ nöa tiÒn, ng−êi ®· mua nh÷ng ruéng ®Êt ®ã. C¸c uû ban ®ã sÏ khiÕn ___________ n«ng d©n Ýt nhÊt lµ tr¸nh khái nh÷ng c¹m bÉy mµ nhiÒu uû 1) Trong lÇn xuÊt b¶n n¨m 1905, sau nh÷ng tiÕng "cho n«ng d©n" cã bæ ban cña ®Þa chñ, uû ban quý téc ®· ®Æt ra ®Ó bÉy hä. C¸c uû sung ®o¹n sau ®©y: ban n«ng d©n sÏ gi¶i phãng n«ng d©n khái sù can thiÖp cña "C¸c uû ban n«ng d©n ph¶i cã quyÒn t−íc ®o¹t tÊt c¶ ®Êt ®ai cña bän bän quan l¹i; c¸c uû ban ®ã sÏ chøng tá lµ n«ng d©n muèn ®Þa chñ vµ nãi chung cña bän t− h÷u ruéng ®Êt, ®ång thêi héi nghÞ ®¹i vµ cã thÓ tù m×nh gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña m×nh; c¸c uû ban biÓu nh©n d©n tù quy ®Þnh viÖc sö dông ®Êt ®ai ®· chuyÓn vÒ quyÒn së ®ã sÏ gióp n«ng d©n thèng nhÊt víi nhau vÒ nh÷ng yªu cÇu h÷u cña toµn d©n ®ã nh− thÕ nµo".
  8. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 230 231 ra, th× ngay tõ giê nã ®· cè g¾ng!) l«i kÐo trung n«ng vµ thËm cña hä vµ hiÓu râ nh÷ng ng−êi cã kh¶ n¨ng trung thµnh ñng hé chÝ l«i kÐo c¶ bÇn n«ng vÒ phÝa m×nh; nã cè g¾ng lõa g¹t, l«i bÇn n«ng vµ sù liªn minh cña hä víi c«ng nh©n c¸c thµnh thÞ. kÐo, chia rÏ hä, vµ høa víi tõng ng−êi lµ nã sÏ ®−a hä lªn hµng C¸c uû ban n«ng d©n lµ mét b−íc ®Çu tiªn tiÕn tíi chç lµm cho giµu cã. Chóng ta ®· biÕt giai cÊp t− s¶n dïng nh÷ng ph−¬ng ngay trong c¸c lµng hÎo l¸nh, n«ng d©n biÕt tù lùc c¸nh sinh vµ s¸ch nµo vµ ngãn lõa dèi nµo ®Ó l«i kÐo trung n«ng råi. V× vËy, tù m×nh n¾m lÊy vËn mÖnh cña m×nh. chóng ta ph¶i lµm cho bÇn n«ng thÊy râ ngay lËp tøc, vµ tr−íc ChÝnh v× thÕ mµ nh÷ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi ng¨n tiªn ph¶i cñng cè liªn minh ®Æc biÖt cña bÇn n«ng víi c«ng ngõa n«ng d©n: nh©n thµnh thÞ chèng toµn bé giai cÊp t− s¶n. Kh«ng nªn tin vµo mét uû ban quý téc, mét tiÓu ban quan Mçi ng−êi d©n ë n«ng th«n h·y chó ý nh×n quanh m×nh. l¹i nµo c¶. Phó n«ng th−êng hay lªn tiÕng chèng bän l·nh chóa, chèng H·y ®ßi thµnh lËp héi nghÞ ®¹i biÓu toµn d©n. bän ®Þa chñ biÕt bao! Hä kªu ca biÕt bao vÒ sù ¸p bøc ®èi víi nh©n d©n vµ vÒ ruéng ®Êt cña chñ bá hoang v« Ých! Hä thÝch H·y ®ßi thµnh lËp c¸c uû ban n«ng d©n. nhai ®i nhai l¹i biÕt bao (víi riªng tõng ng−êi) r»ng mu-gÝch H·y ®ßi ®−îc quyÒn hoµn toµn tù do in mäi thø s¸ch b¸o. ph¶i n¾m chÆt lÊy ruéng ®Êt h¬n n÷a. Khi nµo tÊt c¶ mäi ng−êi ®Òu cã quyÒn ®−îc tù do ph¸t biÓu Ta cã thÓ tin nh÷ng lêi nãi cña bän nhµ giµu ®−îc kh«ng? ý kiÕn vµ nguyÖn väng cña m×nh ë héi nghÞ ®¹i biÓu toµn d©n, Kh«ng. Kh«ng ph¶i hä muèn giµnh ruéng ®Êt cho nh©n d©n, trong c¸c uû ban n«ng d©n vµ trªn b¸o chÝ, mµ kh«ng sî ai c¶, mµ hä muèn giµnh cho b¶n th©n hä. Ngay tõ b©y giê, hä ®· th× ng−êi ta sÏ thÊy rÊt nhanh chãng ai ®øng vÒ phÝa giai cÊp mua vµ ®· thuª nhiÒu ruéng ®Êt, nh−ng thÕ vÉn ch−a ®ñ ®èi c«ng nh©n vµ ai ®øng vÒ phÝa giai cÊp t− s¶n. B©y giê tèi ®¹i ®a víi hä. Nh− thÕ cã nghÜa lµ bÇn n«ng sÏ kh«ng ®i víi phó n«ng sè kh«ng hÒ nghÜ ®Õn ®iÒu ®ã; cã ng−êi th× che giÊu ý kiÕn thùc chèng ®Þa chñ ®−îc l©u. Chóng ta chØ cã thÓ cïng ®i víi hä mét cña m×nh; cã ng−êi th× chÝnh hä cßn ch−a biÕt ý kiÕn cña hä; cã b−íc ®Çu råi th× mçi ng−êi ph¶i ®i mçi ng¶. ng−êi th× cè t×nh lõa g¹t. Nh−ng ®Õn lóc ®ã, th× tÊt c¶ mäi ng−êi sÏ nghÜ tíi ®iÒu ®ã, ng−êi ta kh«ng cÇn che giÊu, vµ mäi ®iÒu sÏ ChÝnh v× thÕ mµ chóng ta ph¶i t¸ch h¼n b−íc ®Çu ®ã s¸ng tá. Chóng t«i ®· nãi lµ giai cÊp t− s¶n sÏ l«i kÐo phó n«ng khái c¸c b−íc kh¸c, vµ khái b−íc cuèi cïng lµ b−íc chÝnh vÒ phÝa m×nh. NÕu ¸ch n« lÖ phong kiÕn ®−îc xo¸ bá cµng cña chóng ta. B−íc ®Çu ph¶i lµm ë n«ng th«n lµ: hoµn toµn nhanh, cµng nhiÒu, nÕu tù do thËt sù mµ n«ng d©n ®¹t ®−îc sÏ gi¶i phãng n«ng d©n, trao cho hä ®Çy ®ñ c¸c quyÒn, lËp nªn cµng lín, th× bÇn n«ng tËp hîp nhau l¹i cµng mau chãng, phó nh÷ng uû ban n«ng d©n ®Ó lÊy l¹i nh÷ng ruéng ®Êt bÞ c¾t1). n«ng liªn kÕt víi toµn bé giai cÊp t− s¶n cµng mau chãng. VËy cø Vµ b−íc cuèi cïng cña chóng ta, ë thµnh thÞ còng nh− ë ®Ó cho hä liªn kÕt l¹i: chóng ta kh«ng sî, mÆc dï chóng ta hoµn n«ng th«n lµ: c hóng ta sÏ t−íc tÊt c¶ ruéng ®Êt, tÊt c¶ c¸c toµn biÕt râ lµ sù liªn kÕt ®ã sÏ lµm cho phó n«ng m¹nh h¬n. Vµ c«ng x−ëng cña ®Þa chñ vµ cña t− s¶n, vµ chóng ta sÏ thµnh chóng ta còng sÏ ®oµn kÕt nhau l¹i, vµ liªn minh cña chóng ta, ― liªn minh cña bÇn n«ng víi c«ng nh©n c¸c thµnh thÞ ― sÏ v« cïng ___________ to lín, nã sÏ gåm hµng chôc triÖu chèng l¹i liªn minh cña hµng 1) ë lÇn xuÊt b¶n n¨m 1905 sau nh÷ng tõ "ruéng ®Êt bÞ c¾t" cã thªm tr¨m ngµn. Chóng ta còng biÕt lµ giai cÊp t− s¶n sÏ cè g¾ng (thùc nh÷ng tiÕng sau ®©y: "vµ ®Ó t−íc ®o¹t toµn bé ruéng ®Êt cña bän ®Þa chñ".
  9. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 232 233 lËp x· héi x· héi chñ nghÜa1). Gi÷a b−íc ®Çu vµ b−íc cuèi cïng, ruéng ®Êt tr−íc kia bÞ c¾t, lµ chóng t«i dùng lªn mét thø rµo chóng ta sÏ cßn ph¶i ®Êu tranh l©u dµi, cho nªn nÕu lÉn lén ch¾n, mét thø hµng rµo. Cã vÎ nh− muèn b¶o ng−êi ta: ngõng b−íc ®Çu víi b−íc cuèi cïng lµ lµm tæn h¹i ®Õn cuéc ®Êu tranh l¹i, ®õng tiÕn xa h¬n n÷a. Nh÷ng ng−êi ®ã nghÜ rÊt sai vÒ ®ã; lµm nh− vËy, v« h×nh trung lµ nÐm c¸t vµo m¾t bÇn n«ng. nh÷ng ®iÒu mong muèn cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi. Yªu cÇu thµnh lËp nh÷ng uû ban n«ng d©n ®Ó h¹n chÕ ¸ch n« lÖ vµ B−íc ®Çu ®ã, bÇn n«ng sÏ cïng thùc hiÖn víi toµn thÓ n«ng ®ßi hoµn l¹i nh÷ng ruéng ®Êt tr−íc kia bÞ c¾t, kh«ng ph¶i lµ d©n: chØ trõ mét sè phó n«ng sÏ ®øng l¹i sau, hoÆc trong mét mét bøc rµo ch¾n. §ã lµ mét c¸i cöa. Ph¶i qua c¸i cöa ®ã tr−íc tr¨m n«ng d©n míi cã mét ng−êi nµo ®ã lµ kh«ng thÊy ¸ch n« ®· råi míi ®i ®−îc xa h¬n, míi ®i ®−îc theo con ®−êng ®· më lÖ lµ ®¸ng ghª tëm. Cßn ë ®©y, toµn khèi n«ng d©n sÏ ®i theo v× ra réng r·i, ®i theo cho ®Õn cïng, cho ®Õn khi c«ng nh©n vµ mét ®iÒu n÷a lµ: quyÒn b×nh ®¼ng lµ cÇn thiÕt cho toµn thÓ n«ng d©n. Sù lÖ thuéc vµo chñ phong kiÕn trãi buéc ch©n tay tÊt c¶ nh©n d©n lao ®éng n −íc Nga ®−îc gi¶i phãng hoµn toµn. mäi ng−êi. ThÕ nh−ng b−íc cuèi cïng, th× kh«ng bao giê l¹i Chõng nµo mµ n«ng d©n ch −a qua c¸i cöa ®ã, th× hä vÉn bÞ do toµn thÓ n«ng d©n cïng nhau tiÕn hµnh: ®Õn b−íc nµy th× ch×m ®¾m trong c¶nh dèt n¸t, bÞ ¸ch n« lÖ ®Ì nÐn vµ bÞ t−íc toµn bé phó n«ng sÏ ®øng lªn chèng l¹i cè n«ng. Lóc ®ã lµ mÊt hÕt quyÒn lîi vµ mÊt tù do hoµn toµn vµ thËt sù. Hä lóc cÇn ph¶i cã mét khèi liªn minh v÷ng ch¾c gi÷a bÇn n«ng vÉn kh«ng cã kh¶ n¨ng nhËn râ ®−îc ai lµ b¹n cña ng −êi vµ c¸c c«ng nh©n d©n chñ - x· héi ë thµnh thÞ. Nãi víi n«ng lao ®éng vµ ai lµ thï. V× vËy, nh÷ng ng −êi d©n chñ - x· héi d©n r»ng hä cã thÓ tiÕn hµnh ngay mét lóc c¶ b−íc ®Çu lÉn chØ c¸i cöa ®ã vµ b¶o r»ng tr−íc hÕt ph¶i cïng nhau chung b−íc cuèi cïng, nh− thÕ lµ lõa g¹t hä. Nh− thÕ lµ quªn mÊt l −ng ®Êu cËt, x« c¸i cöa ®ã ®Ó më toang nã ra. V× hiÖn nay, cuéc ®Êu tranh to lín gi÷a chÝnh n«ng d©n víi nhau, cuéc cã nh÷ng ng −êi tù x−ng lµ d©n tuý vµ x· héi chñ nghÜa - ®Êu tranh to lín gi÷a bÇn n«ng vµ phó n«ng. c¸ch m¹ng vµ chÝnh hä còng muèn ®iÒu tèt cho mu-gÝch; hä la lèi, hä lín tiÕng, hä khoa ch©n móa tay, hä muèn gióp ChÝnh v× thÕ mµ ngay lóc ®Çu nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· ®ì, nh − ng h ä kh«ng thÊy c¸i cöa ®ã! N h÷ng ng − êi ®ã héi kh«ng høa hÑn mét c¶nh thiªn ®−êng hoa lÖ. ChÝnh v× thËm chÝ cßn mï qu¸ng ®Õn nçi hä nãi: hoµn toµn kh«ng thÕ mµ hä yªu cÇu tr−íc hÕt lµ ®−îc hoµn toµn tù do ®Ó ®Êu ® − îc ®Ó cho mu-gÝch h − ëng quyÒn tù do sö dông ruéng tranh; ®Ó tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh to lín, réng r·i, cã tÝnh ®Êt cña hä! Hä muèn ®iÒu tèt cho mu-gÝch, nh−ng cã khi chÊt toµn d©n, cña toµn bé giai cÊp c«ng nh©n chèng toµn bé giai cÊp t− s¶n. ChÝnh v× thÕ mµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· hä l¹i lËp luËn hÖt nh − b än phong kiÕn! Sù gióp ®ì cña héi chØ râ r»ng b−íc ®Çu tuy nhá, nh−ng ch¾c ch¾n. nh÷ng ng −êi b¹n nh − v Ëy kh«ng ®−îc bao nhiªu ®©u. Muèn ®iÒu tèt cho mu-gÝch mµ kh«ng thÊy râ c¸i cöa ®Çu Cã nhiÒu ng−êi nghÜ r»ng chóng t«i ®ßi lËp c¸c uû ban tiªn ph¶i ph¸ ®i ®ã, th× pháng cã Ých g×? Tù m×nh còng n«ng d©n nh»m h¹n chÕ ¸ch n« lÖ vµ ®Ó b¾t hoµn l¹i nh÷ng mong muèn chñ nghÜa x· héi mµ kh«ng tr«ng thÊy c¸ch t×m ra con ®−êng ®Êu tranh tù do cña nh©n d©n cho chñ nghÜa ___________ x· héi, kh«ng nh÷ng ë thµnh thÞ mµ c¶ ë n«ng th«n, kh«ng 1) ë lÇn xuÊt b¶n n¨m 1905, ®o¹n tõ nh÷ng tõ "chóng ta sÏ t−íc", ®Õn c¸c nh÷ng chèng bän ®Þa chñ mµ c hèng c¶ bän nhµ giµu ë ngay tõ "x· héi chñ nghÜa" ®−îc thay b»ng ®o¹n v¨n sau ®©y: "tiªu diÖt quyÒn t− trong céng ®ång, trong c«ng x· n÷a th× pháng cã Ých g×? h÷u vÒ ruéng ®Êt vµ nhµ m¸y vµ thµnh lËp x· héi x· héi chñ nghÜa".
  10. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 234 235 ChÝnh v× vËy mµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi kiªn tr× chØ ra thuËn lîi trong viÖc mua ruéng ®Êt, ®Ó cho ruéng ®Êt dÔ c¸i cöa ®Çu tiªn tr−íc m¾t ®ã. HiÖn nay nh¾c ®i nh¾c l¹i mäi lêi chuyÓn tõ tay t− b¶n sang tay lao ®éng h¬n. chóc mong tèt ®Ñp kh«ng ph¶i lµ mét viÖc khã kh¨n, mµ v¹ch Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi tr¶ lêi mét c¸ch kh¸c. Tr−íc ra ®−îc ®óng ®¾n con ®−êng ph¶i ®i, ®Ó hiÓu ®−îc râ nh÷ng hÕt, n«ng d©n ph¶i ®ßi cho m×nh tÊt c¶ mäi quyÒn mµ bän quý viÖc ph¶i lµm nh»m thùc hiÖn chÝnh b−íc ®Çu ®ã, ®ã míi lµ téc vµ bän th−¬ng nh©n vÉn ®−îc h−ëng, kh«ng trõ mét quyÒn viÖc khã. Ng−êi mu-gÝch Nga bÞ ¸ch n« lÖ ®Ì nÆng, vÉn cßn ë nµo c¶. N«ng d©n ph¶i cã toµn quyÒn tù do sö dông ruéng ®Êt t×nh c¶nh nöa n«ng n«, ®ã lµ ®iÒu mµ tÊt c¶ nh÷ng ng−êi b¹n cña m×nh. §Ó ph¸ bá ¸ch n« lÖ tÖ h¹i nhÊt, ph¶i lËp nh÷ng uû cña hä ®· nãi vµ viÕt bèn m−¬i n¨m nay råi. §Þa chñ dïng tÊt ban n«ng d©n nh»m ®ßi hoµn toµn l¹i nh÷ng ruéng ®Êt c¾t1). c¶ mäi thø ruéng ®Êt c¾t cña n«ng d©n ®Ó bãc lét vµ n« dÞch §iÒu mµ chóng ta cÇn, kh«ng ph¶i lµ mét liªn minh c«ng x·, mµ n«ng d©n mét c¸ch thËm tÖ nh− thÕ nµo, ― tÊt c¶ nh÷ng ng−êi lµ mét liªn minh cña bÇn n«ng ë tÊt c¶ c¸c c«ng x· toµn n−íc b¹n cña mu-gÝch ®· viÕt nhiÒu s¸ch vÒ ®iÒu ®ã tõ l©u råi, tr−íc Nga, mét liªn minh cña v« s¶n n«ng th«n víi v« s¶n thµnh thÞ. khi cã nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi ë Nga. CÇn ph¶i gióp ®ì TÊt c¶ c¸c thø tæ chøc (hîp t¸c x·) vµ viÖc c«ng x· ®øng ra mua mu-gÝch ngay lËp tøc, kh«ng tr× ho·n, gi¶i phãng hä, dï lµ chót ruéng ®Êt bao giê còng cã lîi nhiÒu h¬n cho phó n«ng vµ lõa Ýt th«i, khái ¸ch n« lÖ, ― ®ã lµ ®iÒu mµ hiÖn nay mäi ng−êi g¹t trung n«ng. l−¬ng thiÖn ®Òu ®· thÊy c¶ råi, mµ c¶ ®Õn bän quan l¹i cña ChÝnh phñ Nga nhËn thÊy r»ng ph¶i cho n«ng d©n nh÷ng chÝnh phñ c¶nh s¸t ë n−íc ta b©y giê còng b¾t ®Çu nãi ®Õn. ®iÒu dÔ dµng, nh−ng chÝnh phñ muèn lµm vµi ®iÒu lÆt vÆt cho Nh−ng tÊt c¶ vÊn ®Ò lµ ë chç biÕt b¾t tay vµo lµm viÖc ®ã nh− qua chuyÖn; chÝnh phñ muèn dïng quan l¹i ®Ó lµm mäi viÖc. thÕ nµo, ®i b−íc ®Çu nh− thÕ nµo, x« cöa nµo tr−íc hÕt. N«ng d©n ph¶i c¶nh gi¸c, v× nh÷ng tiÓu ban quan l¹i sÏ lõa g¹t NhiÒu ng−êi (trong sè nh÷ng ng−êi muèn ®iÒu tèt cho mu- hä còng nh− c¸c uû ban quý téc ®· lõa g¹t hä. N«ng d©n ph¶i ®ßi gÝch) tr¶ lêi c©u hái ®ã b»ng hai c¸ch kh¸c nhau. Ng−êi v« cã cuéc bÇu cö c¸c uû ban n«ng d©n tù do. ë ®©y, kh«ng ph¶i lµ s¶n nµo ë n«ng th«n còng ph¶i cè g¾ng t×m hiÓu râ hai c¸ch ®ßi bän quan l¹i lµm cho n«ng d©n ®ì g¸nh nÆng; n«ng d©n ph¶i tr¶ lêi ®ã vµ ph¶i cã ý kiÕn râ rµng, ch¾c ch¾n. §©y lµ c©u tù tay m×nh n¾m lÊy vËn mÖnh m×nh. Ta h·y tiÕn hµnh tr−íc hÕt tr¶ lêi cña bän d©n tuý vµ bän x· héi chñ nghÜa - c¸ch mét b−íc th«i; ta h·y tù gi¶i phãng tr−íc hÕt khái ¸ch n« lÖ tÖ h¹i m¹ng. Hä nãi: tr −íc hÕt ph¶i ph¸t triÓn trong n«ng d©n tÊt nhÊt, miÔn lµ n«ng d©n thÊy râ ®−îc lùc l−îng cña m×nh, miÔn c¶ c¸c thø tæ chøc (hîp t¸c x·). Ph¶i cñng cè c«ng x·. Kh«ng nªn cho tÊt c¶ mäi ng −êi n«ng d©n h −ëng quyÒn tù ___________ do sö dông ruéng ®Êt cña m×nh. C«ng x· ph¶i cã nhiÒu 1) Trong lÇn xuÊt b¶n n¨m 1905 sau c©u nµy cßn cã ®o¹n d−íi ®©y: quyÒn h¬n vµ toµn bé ruéng ®Êt ë Nga ph¶i dÇn dÇn trë thµnh "Nh÷ng uû ban n«ng d©n ph¶i cã quyÒn tÞch thu toµn bé ruéng ®Êt cña ®Þa ruéng ®Êt c«ng x·1). Ph¶i t¹o cho n«ng d©n ®ñ mäi ®iÒu chñ. C¸c ®¹i biÓu nh©n d©n sÏ quy ®Þnh c¸ch sö dông ruéng ®Êt cña nh©n d©n. Nh−ng chóng ta ph¶i thùc hiÖn ®−îc mét x· héi x· héi chñ nghÜa, vµ ___________ kh«ng ®−îc quªn r»ng chõng nµo vÉn cßn quyÒn lùc cña ®ång tiÒn, quyÒn 1) Trong lÇn xuÊt b¶n n¨m 1905 sau c©u nµy cã ®o¹n nh− sau: "TÞch thu lùc cña t− b¶n th× dï cã ph©n chia ruéng ®Êt cho ®ång ®Òu nh− thÕ nµo toµn bé ruéng ®Êt bän ®Þa chñ vµ chia ®Òu cho d©n cµy". ch¨ng n÷a còng kh«ng thÓ ®−a nh©n d©n ra khái c¶nh bÇn cïng".
  11. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 236 237 lµ hä tù do tho¶ thuËn vµ ®oµn kÕt víi nhau. NÕu lµ ng−êi Nh−ng cã lÏ sù viÖc sÏ diÔn biÕn kh¸c h¼n. Vµ ch¾c ch¾n lµ sù thiÖn chÝ, th× kh«ng ai cã thÓ phñ nhËn ®−îc r»ng nh÷ng viÖc sÏ diÔn biÕn kh¸c h¼n. Ngay ngµy mai ®©y, ngay sau khi ¸ch ruéng ®Êt c¾t vÉn th−êng dïng ®Ó g©y nªn ¸ch n« lÖ phong n« lÖ tÖ h¹i nhÊt ®· bÞ h¹n chÕ vµ gi¶m bít, th× phó n«ng vµ nhiÒu kiÕn thËm tÖ nhÊt. NÕu lµ ng−êi thiÖn chÝ, th× kh«ng ai cã thÓ ng−êi cã häc thøc cã thÓ liªn kÕt víi ®Þa chñ; nh− vËy toµn bé giai phñ nhËn ®−îc r»ng yªu s¸ch cña chóng ta lµ yªu s¸ch ®Çu cÊp t− s¶n ë n«ng th«n sÏ chèng l¹i toµn bé giai cÊp v« s¶n n«ng tiªn, lµ yªu s¸ch ®óng ®¾n nhÊt: n«ng d©n ph¶i ®−îc tù do th«n. Lóc ®ã mµ chØ ®Êu tranh chèng ®Þa chñ th«i, th× thËt lµ buån bÇu ra nh÷ng uû ban cña m×nh, kh«ng cã quan l¹i tham gia, c−êi. Nªn chóng ta sÏ ph¶i ®Êu tranh chèng toµn bé giai cÊp t− s¶n nh»m thñ tiªu tÊt c¶ ¸ch n« lÖ phong kiÕn. vµ tr−íc hÕt, ®Ó tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh nµy, ph¶i ®ßi cho ng−êi c«ng nh©n ®−îc hÕt søc nhiÒu tù do vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn réng r·i Trong c¸c uû ban n«ng d©n tù do (còng nh− trong ®¹i héi tù nhÊt, nh÷ng ®iÒu kiÖn sinh ho¹t tèt nhÊt ®Ó lµm cho cuéc ®Êu do cña c¸c ®¹i biÓu toµn n−íc Nga) nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· tranh cña hä ®−îc dÔ dµng h¬n. héi sÏ ®em hÕt søc lùc ra tiÕn hµnh ngay viÖc cñng cè khèi liªn Trong bÊt cø tr−êng hîp nµo, dï sù viÖc x¶y ra nh− thÕ nµy minh ®Æc biÖt gi÷a v« s¶n n«ng th«n vµ v« s¶n thµnh thÞ. hay thÕ kh¸c, th× nhiÖm vô ®Çu tiªn cña chóng ta, nhiÖm vô Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi sÏ b¶o vÖ tÊt c¶ nh÷ng biÖn ph¸p chÝnh vµ cÊp b¸ch vÉn lµ cñng cè liªn minh gi÷a nh÷ng ng−êi cã lîi cho v« s¶n ë n«ng th«n, vµ khi ®· v−ît qua b−íc ®Çu, th× v« s¶n vµ nöa v« s¶n n«ng th«n víi nh÷ng ng−êi v« s¶n thµnh sÏ gióp hä thùc hiÖn nhanh chãng nhÊt vµ nhÊt trÝ nhÊt b−íc thÞ. §Ó thùc hiÖn ®−îc liªn minh ®ã, chóng ta cÇn ph¶i cã ngay thø hai, b−íc thø ba vµ c¸c b−íc sau ®ã, cho ®Õn cïng, cho ®Õn lËp tøc quyÒn tù do chÝnh trÞ hoµn toµn cho nh©n d©n, quyÒn th¾ng lîi hoµn toµn cña giai cÊp v« s¶n. Nh−ng cã thÓ ngay tõ b×nh ®¼ng vÒ ph¸p luËt hoµn toµn cho n«ng d©n vµ ph¸ bá ¸ch b©y giê, ngay lóc ®Çu, nãi r»ng ngµy mai ph¶i ®Ò ra yªu s¸ch g× n« lÖ phong kiÕn. Vµ khi liªn minh ®ã ®· thùc hiÖn vµ cñng cè, ®Ó tiÕn hµnh b−íc thø hai ch¨ng? Kh«ng, kh«ng thÓ nãi ®−îc, th× lóc ®ã chóng ta sÏ kh«ng gÆp khã kh¨n trong viÖc v¹ch trÇn v× chóng ta ch−a biÕt ngµy mai phó n«ng vµ nhiÒu ng−êi cã häc nh÷ng ®iÒu lõa dèi mµ giai cÊp t− s¶n tõng dïng ®Ó l«i kÐo thøc h»ng lo nghÜ ®Õn tÊt c¶ c¸c thø hîp t¸c x· vµ nh÷ng trung n«ng, lóc ®ã chóng ta sÏ thùc hiÖn ®−îc nhanh chãng ph−¬ng s¸ch lµm cho ruéng ®Êt chuyÓn tõ t− b¶n sang lao kh«ng vÊt v¶ b−íc thø hai, b−íc thø ba vµ b−íc cuèi cïng, ®éng, sÏ xö sù ra sao. chèng l¹i toµn bé giai cÊp t− s¶n, chèng l¹i tÊt c¶ mäi lùc l−îng Cã thÓ ngµy mai ®©y hä sÏ kh«ng thÓ nµo tho¶ thuËn ®−îc cña chÝnh phñ, chóng ta sÏ th¼ng tiÕn ®Õn th¾ng lîi vµ chóng ta víi ®Þa chñ vµ hä sÏ muèn båi mét nh¸t ho¸ kiÕp cho quyÒn lùc sÏ nhanh chãng thùc hiÖn ®−îc viÖc gi¶i phãng hoµn toµn toµn cña ®Þa chñ. ThÕ th× rÊt tèt. Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi kh«ng thÓ c«ng nh©n. yªu cÇu g× h¬n, vµ hä gãp ý víi v« s¶n n«ng th«n vµ v« s¶n thµnh thÞ lµ h·y ®ßi t−íc hÕt ruéng ®Êt cña ®Þa chñ ®Ó giao l¹i 7. §Êu tranh giai cÊp ë n«ng th«n cho nhµ n−íc nh©n d©n tù do. Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi sÏ §Êu tranh giai cÊp lµ g×? §Êu tranh giai cÊp lµ ®Êu tranh triÖt ®Ó quan t©m lµm sao cho v« s¶n n«ng th«n khái bÞ lõa g¹t vµ cña mét bé phËn nh©n d©n nµy chèng mét bé phËn kh¸c, lµm sao cho hä ®−îc cñng cè v÷ng ch¾c h¬n trong cuéc ®Êu cuéc ®Êu tranh cña quÇn chóng bÞ t−íc hÕt quyÒn, bÞ ¸p tranh quyÕt ®Þnh nh»m hoµn toµn gi¶i phãng giai cÊp v« s¶n.
  12. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 238 239 bøc vµ lao ®éng, chèng bän cã ®Æc quyÒn ®Æc lîi, bän ¸p bøc vµ d©n cµng nghÌo khæ, bÞ ph¸ s¶n, chÞu nhÞn ®ãi vµ ph¶i ®i lµm bän ¨n b¸m, cuéc ®Êu tranh cña nh÷ng ng−êi c«ng nh©n lµm thuª cho ng−êi kh¸c. C«ng nh©n c¸c thµnh thÞ b¾t ®Çu mét cuéc thuª hay nh÷ng ng−êi v« s¶n chèng nh÷ng ng−êi h÷u s¶n hay ®Êu tranh míi to lín cña tÊt c¶ nh÷ng ng−êi nghÌo chèng l¹i tÊt c¶ bän giµu cã. TËp hîp trong §¶ng d©n chñ - x· héi, c«ng nh©n giai cÊp t− s¶n. Cuéc ®Êu tranh to lín ®ã tr−íc kia vÉn x¶y ra vµ hiÖn nay vÉn x¶y ra trong n«ng th«n Nga, mÆc dï kh«ng thµnh thÞ chiÕn ®Êu dÎo dai, kiªn quyÕt vµ ®ång t©m nhÊt trÝ, ph¶i mäi ng−êi ®Òu thÊy nã vµ hiÓu ®−îc ý nghÜa cña nã. tiÕn tõng b−íc mét, chuÈn bÞ cho cuéc ®Êu tranh cuèi cïng vÜ Khi cßn chÕ ®é n«ng n«, th× toµn thÓ quÇn chóng n«ng d©n ®¹i, ®ßi quyÒn tù do chÝnh trÞ cho toµn thÓ nh©n d©n. ®Òu ®Êu tranh chèng bän ¸p bøc, chèng giai cÊp ®Þa chñ lµ Cuèi cïng, ngay c¶ n«ng d©n còng kh«ng chÞu ®−îc n÷a. giai cÊp ®−îc chÝnh phñ Nga hoµng b¶o vÖ, bªnh vùc vµ ñng Mïa xu©n n¨m ngo¸i, n¨m 1902, n«ng d©n c¸c tØnh P«n-ta-va, hé. N«ng d©n kh«ng thÓ ®oµn kÕt nhau l¹i ®−îc, v× lóc ®ã, Kh¸c-cèp vµ c¸c tØnh kh¸c næi dËy; hä tÊn c«ng vµo ®Þa chñ, ph¸ hä hoµn toµn bÞ ch×m ®¾m trong c¶nh ngu dèt; lóc ®ã, hä nh÷ng kho tµng cña chóng, chia nhau cña c¶i cña chóng, ph¸t kh«ng cã ng−êi trî lùc, kh«ng cã anh em trong c«ng nh©n lóa m× cho nh÷ng ng−êi ®ãi ― do tay ng−êi mu-gÝch trång vµ c¸c thµnh thÞ, nh−ng hä vÉn chiÕn ®Êu, chiÕn ®Êu theo c¸ch gÆt nh−ng ®· bÞ ®Þa chñ chiÕm ®o¹t, ― ®ßi chia l¹i ruéng ®Êt hä biÕt vµ theo kh¶ n¨ng cña hä. N«ng d©n kh«ng sî nh÷ng mét lÇn n÷a. Kh«ng thÓ chÞu næi sù ¸p bøc kh«ng h¹n ®é, n«ng sù truy n· d· man cña chÝnh phñ, hä kh«ng sî c¸c h×nh ph¹t d©n ®i t×m mét sè phËn tèt ®Ñp h¬n. Hä quyÕt ®Þnh ― vµ quyÕt ®ßn vµ sóng ®¹n; hä kh«ng tin cha cè lµ bän ®· ®em hÕt søc ®Þnh rÊt ®óng ― r»ng thµ chÕt trong cuéc ®Êu tranh chèng bän lùc ra chøng minh r»ng chÕ ®é n«ng n« ®· ®−îc kinh th¸nh thõa nhËn vµ ®−îc Th−îng ®Õ x¸c nhËn (lóc ®ã, tæng gi¸m ¸p bøc cßn h¬n lµ chÞu chÕt ®ãi mµ kh«ng chiÕn ®Êu. Nh−ng sè môc Phi-la-rÐt ®· nãi nh− vËy!); ®©y ®ã, n«ng d©n næi dËy, phËn cña n«ng d©n kh«ng do ®ã mµ tèt ®Ñp h¬n. ChÝnh phñ vµ cuèi cïng chÝnh phñ ph¶i nh−îng bé v× sî toµn thÓ n«ng Nga hoµng tuyªn bè hä chØ lµ bän phiÕn lo¹n, lµ bän ¨n c−íp d©n næi lªn tæng khëi nghÜa. (v× nh÷ng n«ng d©n Êy ®· t−íc lóa m×, do chÝnh hä ®· trång vµ ChÕ ®é n«ng n« bÞ ph¸ bá, nh−ng kh«ng bÞ ph¸ bá hoµn ®· gÆt, khái tay bän ®Þa chñ lµ bän ®· c−íp ®o¹t cña hä!), chÝnh toµn. N«ng d©n vÉn bÞ t −íc mÊt quyÒn, vÉn cßn lµ mét ®¼ng phñ Nga hoµng ®−a qu©n ®éi ®Õn ®µn ¸p hä, coi hä nh− kÎ thï, cÊp thÊp kÐm, ph¶i chÞu thuÕ ®Ì nÆng, mét ®¼ng cÊp d©n vµ n«ng d©n ®· bÞ ®¸nh b¹i. Bän chóng b¾n vµo n«ng d©n, ®en, vÉn n»m trong nanh vuèt ¸ch n« lÖ phong kiÕn. V× vËy, nhiÒu n«ng d©n bÞ giÕt chÕt, bÞ ®¸nh chÕt d· man b»ng roi da. n«ng d©n vÉn tiÕp tôc næi dËy, vÉn tiÕp tôc t×m lÊy tù do Bän chóng tra tÊn n«ng d©n tµn nhÉn h¬n bän Thæ-nhÜ-kú tr−íc hoµn toµn vµ thËt sù. Nh−ng sau khi chÕ ®é n«ng n« bÞ xo¸ kia tra tÊn kÎ thï cña chóng lµ nh÷ng ng−êi theo ®¹o Thiªn bá, th× mét cuéc ®Êu tranh giai cÊp míi ®· xuÊt hiÖn, cuéc chóa. Nh÷ng tªn kh©m sai cña Nga hoµng, bän tØnh tr−ëng, l¹i ®Êu tranh giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n chèng giai cÊp t − s¶n. hung tîn h¬n nh÷ng ng−êi kh¸c n÷a, chóng gièng nh− nh÷ng Cña c¶i t¨ng thªm, ng −êi ta ®· lµm nhiÒu ®−êng xe löa vµ tªn ®ao phñ thËt sù. Binh lÝnh hiÕp vî con n«ng d©n. ThÕ mµ nhiÒu nhµ m¸y lín, c¸c thµnh phè trë thµnh ®«ng ®óc h¬n n«ng d©n l¹i bÞ ®−a ra xö tr−íc toµ ¸n cña bän quan l¹i; ng−êi vµ phån thÞnh h¬n; nh −ng tÊt c¶ nh÷ng cña c¶i ®ã ®Òu bÞ mét sè rÊt Ýt ng −êi chiÕm ®o¹t, trong khi ®ã th× nh©n ta b¾t hä nép cho ®Þa chñ mét kho¶n tiÒn lµ t¸m m−¬i v¹n róp.
  13. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 240 241 th«n, sÏ ®−a ta gÇn ®Õn c¸i giê phót khëi nghÜa sÏ l¹i næ ra vµ sÏ ë c¸i toµ ¸n ®ã, ë c¸i toµ ¸n khæ h×nh nhôc nh· vµ bÝ mËt ®ã, kÕt thóc th¾ng lîi. ng−êi ta kh«ng cho ngay c¶ nh÷ng ng−êi biÖn hé kÓ l¹i viÖc c¸c tªn kh©m sai cña Nga hoµng, tªn tØnh tr−ëng ¤-b«-len-xki vµ N«ng d©n ®· næi dËy mét c¸ch tù ph¸t, chØ lµ v× hä kh«ng chÞu ®ùng ®−îc n÷a, v× hä kh«ng muèn chÕt mµ kh«ng nãi nh÷ng t«i tí kh¸c cña Nga hoµng ®· hµnh h×nh vµ tra tÊn n«ng ®−îc mét lêi, kh«ng chèng cù l¹i. N«ng d©n ®· ph¶i ®au khæ d©n nh− thÕ nµo. biÕt bao v× ®ñ mäi sù c−íp bãc, ¸p bøc vµ tra tÊn, nªn hä buéc N«ng d©n ®Êu tranh cho sù nghiÖp chÝnh nghÜa. Giai cÊp ph¶i tin trong chèc l¸t vµo nh÷ng lêi ®ån ®¹i l¬ m¬ vÒ lßng c«ng nh©n Nga sÏ lu«n lu«n t−ëng nhí ®Õn c¸c liÖt sÜ ®· bÞ bän nh©n tõ cña Nga hoµng, ph¶i, ph¶i tin vµo ®iÒu mµ tÊt c¶ nh÷ng ®Çy tí cña Nga hoµng b¾n chÕt vµ ®¸nh chÕt. C¸c liÖt sÜ ®ã ®· ng−êi biÕt suy nghÜ ®Òu cho lµ c«ng b»ng, tøc lµ viÖc chia lóa m× ®Êu tranh cho tù do vµ h¹nh phóc cña nh©n d©n lao ®éng. cho nh÷ng ng−êi chÕt ®ãi, cho nh÷ng ng−êi suèt ®êi lµm lông N«ng d©n ®· thÊt b¹i, nh−ng hä sÏ cßn næi dËy, næi dËy n÷a, hä cho ng−êi kh¸c h−ëng, nh÷ng ng−êi ®· gieo vµ gÆt lóa m× ®ã kh«ng v× thÊt b¹i b−íc ®Çu mµ mÊt tinh thÇn. C«ng nh©n gi¸c vµ hiÖn nay ®ang chÕt ®ãi tr−íc kho lóa "cña chóa phong kiÕn". ngé sÏ ®em hÕt søc lùc ra lµm cho thËt nhiÒu c«ng nh©n thµnh N«ng d©n h×nh nh− ®· quªn r»ng nh÷ng ®Êt tèt nhÊt, tÊt c¶ thÞ vµ n«ng th«n hiÓu râ cuéc ®Êu tranh cña n«ng d©n vµ chuÈn nh÷ng c«ng x−ëng vµ nhµ m¸y ®Òu n»m trong tay bän nhµ bÞ mét cuéc ®Êu tranh míi cã kÕt qu¶ h¬n. C«ng nh©n gi¸c ngé giµu, trong tay bän ®Þa chñ vµ bän t− s¶n, nh− thÕ chÝnh lµ ®Ó sÏ cè t×m ®ñ mäi c¸ch gióp n«ng d©n hiÓu râ t¹i sao cuéc khëi cho nh÷ng ng−êi chÕt ®ãi ph¶i ®Õn lµm viÖc cho chóng. N«ng nghÜa ®Çu tiªn cña n«ng d©n (n¨m 1902) ®· bÞ ®Ì bÑp, vµ muèn d©n quªn r»ng kh«ng nh÷ng c¸c gi¸o tr−ëng tuyªn truyÒn ®Ó cho n«ng d©n vµ c«ng nh©n th¾ng lîi, chø kh«ng ph¶i bän ®Çy tí cña Nga hoµng th¾ng lîi, th× ph¶i lµm thÕ nµo. bªnh vùc giai cÊp bän nhµ giµu, mµ c¶ chÝnh phñ Nga hoµng còng ®øng dËy cïng víi bÌ lò quan l¹i vµ binh lÝnh ®Ó bªnh vùc C uéc khëi nghÜa cña n«ng d©n ®· bÞ ®Ì bÑp v× ®ã lµ mét giai cÊp Êy. §iÒu ®ã, chÝnh phñ Nga hoµng ®· nh¾c l¹i cho cuéc khëi nghÜa do quÇn chóng thiÕu hiÓu biÕt, thiÕu gi¸c n«ng d©n. ChÝnh phñ ®ã ®· v¹ch mét c¸ch hung tîn vµ d· man ngé ph¸t ®éng, mét cuéc khëi nghÜa kh«ng cã nh÷ng yªu nhÊt cho n«ng d©n thÊy râ chÝnh quyÒn nhµ n−íc lµ thÕ nµo, nã s¸ch chÝnh trÞ d øt kho¸t vµ râ rµng, nghÜa lµ kh«ng yªu s¸ch phôc vô vµ b¶o vÖ nh÷ng ai. Chóng ta ph¶i n¨ng nh¾c l¹i h¬n thay ®æi chÕ ®é chÝnh trÞ . Cuéc khëi nghÜa cña n«ng d©n bÞ n÷a bµi häc ®ã cho n«ng d©n, th× n«ng d©n sÏ hiÓu ®−îc dÔ ®Ì bÑp v× nã kh«ng ®−îc chuÈn bÞ . Nã bÞ ®Ì bÑp v× ch−a cã dµng t¹i sao ph¶i thay ®æi chÕ ®é chÝnh trÞ, t¹i sao kh«ng thÓ liªn minh gi÷a v« s¶n n«ng th«n vµ v« s¶n thµnh thÞ. §ã lµ thiÕu tù do chÝnh trÞ ®−îc. Nh÷ng cuéc khëi nghÜa cña n«ng ba nguyªn nh©n cña cuéc thÊt b¹i ®Çu tiªn cña n«ng d©n. d©n sÏ kh«ng cßn lµ khëi nghÜa v« ý thøc n÷a, mét khi ngµy Muèn cho khëi nghÜa th¾ng lîi, th× khëi nghÜa ph¶i cã ý cµng cã nhiÒu ng−êi hiÓu râ ®iÒu ®ã, vµ mçi n«ng d©n biÕt ®äc thøc vµ ® −îc chuÈn bÞ; nã ph¶i lan réng ra kh¾p n −íc Nga vµ suy nghÜ ®Òu biÕt râ ba yªu s¸ch chÝnh cÇn ph¶i ®Êu tranh ®Ó vµ cã sù liªn minh víi c«ng nh©n thµnh thÞ. Vµ mçi giai ®ßi thùc hiÖn tr−íc hÕt. Yªu s¸ch thø nhÊt: triÖu tËp mét héi ®o¹n cña cuéc ®Êu tranh cña c«ng nh©n trong c¸c thµnh phè, mçi tËp s¸ch hay mçi tê b¸o d©n chñ - x· héi, mçi bµi nghÞ ®¹i biÓu toµn d©n nh»m thµnh lËp ë n−íc Nga mét chÝnh diÔn v¨n cña mét c«ng nh©n gi¸c ngé nãi víi v« s¶n ë n«ng phñ nh©n d©n do nh©n d©n bÇu ra chø kh«ng ph¶i chuyªn chÕ.
  14. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 242 243 chñ - x· héi gi¸c ngé tËp hîp víi nhau trong thµnh phè cña Yªu s¸ch thø hai: tÊt c¶ mäi ng−êi ®Òu ®−îc tù do in tÊt c¶ c¸c m×nh hay trong lµng m×nh, ph¶i tù m×nh quyÕt ®Þnh nh÷ng thø s¸ch b¸o. Yªu s¸ch thø ba: ph¶i c«ng nhËn b»ng luËt ph¸p ®iÒu ph¶i lµm ®Ó mang l¹i lîi Ých nhiÒu nhÊt cho toµn bé quyÒn hoµn toµn b×nh ®¼ng cña n«ng d©n víi c¸c ®¼ng cÊp giai cÊp c«ng nh©n. T«i kÓ mét hai tr −êng hîp lµm vÝ dô. kh¸c, vµ triÖu tËp nh÷ng uû ban n«ng d©n do n«ng d©n bÇu ra ThÝ dô, mét c«ng nh©n d©n chñ - x· héi vÒ lµng m×nh nghØ ®Ó xo¸ bá tr−íc hÕt mäi ¸ch n« lÖ phong kiÕn. §ã lµ nh÷ng yªu hÌ, hay bÊt kú mét c«ng nh©n d©n chñ - x· héi nµo ®ã ë s¸ch chñ yÕu cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi vµ b©y giê n«ng thµnh thÞ ®Õn mét lµng kh¸c kh«ng ph¶i lµng m×nh. Lµng d©n kh«ng khã g× mµ kh«ng hiÓu ®−îc c¸c yªu s¸ch ®ã, kh«ng nµy hoµn toµn n»m trong nanh vuèt cña tªn ®Þa chñ ë bªn hiÓu ®−îc r»ng cuéc ®Êu tranh giµnh tù do cho nh©n d©n ph¶i c¹nh, gièng nh− mét con ruåi m¾c trong mét m¹ng nhÖn, vµ b¾t ®Çu tõ chç nµo. Vµ mét khi n«ng d©n hiÓu ®−îc nh÷ng yªu suèt ®êi kh«ng ra khái ¸ch n« lÖ ®−îc vµ kh«ng biÕt lµm s¸ch ®ã th× hä còng sÏ hiÓu lµ ph¶i chuÈn bÞ tr−íc, chuÈn bÞ l©u thÕ nµo tho¸t khái ¸ch ®ã. Ph¶i chän ngay nh÷ng n«ng d©n dµi, kiªn tr× vµ c−¬ng quyÕt cuéc ®Êu tranh, vµ kh«ng ph¶i am hiÓu nhÊt, ®¸ng tin cËy nhÊt vµ ®Çu ãc minh mÉn nhÊt, chuÈn bÞ riªng rÏ, mµ ph¶i chuÈn bÞ cïng víi c«ng nh©n thµnh nh÷ng n«ng d©n khao kh¸t c«ng b»ng vµ sÏ kh«ng lïi b−íc thÞ, nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi. tr −íc con chã s¨n c¶nh s¸t thø nhÊt, ph¶i qua ®ã mµ gi¶i Mçi c«ng nh©n gi¸c ngé vµ mçi n«ng d©n gi¸c ngé h·y tËp thÝch cho nh÷ng n«ng d©n ®ã râ v× sao cã ¸ch n« lÖ cïng cùc nµy, bän ®Þa chñ ®· lõa g¹t vµ bãc lét n«ng d©n trong hîp chung quanh m×nh nh÷ng ®ång chÝ cã ®Çu ãc minh mÉn c¸c uû ban quý téc nh − thÕ nµo; ph¶i nãi cho hä biÕt lùc nhÊt, ®¸ng tin cËy nhÊt vµ dòng c¶m nhÊt; h·y cè g¾ng gi¶i l −îng cña bän nhµ giµu nh − t hÕ nµo vµ chÝnh phñ Nga thÝch cho hä hiÓu nh÷ng ®iÒu mong muèn cña ng−êi d©n chñ - hoµng ñng hé chóng nh− thÕ nµo; ph¶i nãi cho hä biÕt x· héi, ®Ó cho mäi ng−êi hiÓu lµ ph¶i tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh nh÷ng yªu s¸ch cña c«ng nh©n d©n chñ - x· héi. Khi n«ng nµo vµ ph¶i ®ßi hái c¸i g×. Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi gi¸c d©n ®· hiÓu râ tÊt c¶ ®Çu ®u«i sù t×nh kh«ng phøc t¹p g× ngé ph¶i dÇn dÇn b¾t ®Çu, thËn träng nh−ng kiªn tr×, lµm cho cho l¾m ®ã, th× ph¶i chó träng cïng nhau suy nghÜ kü xem n«ng d©n biÕt häc thuyÕt cña m×nh, cho n«ng d©n ®äc nh÷ng cã c¸ch nµo ®Ó cïng nhau cè g¾ng chèng tªn ®Þa chñ ®ã s¸ch d©n chñ - x· héi vµ gi¶i thÝch nh÷ng s¸ch ®ã trong nh÷ng kh«ng, xem cã c¸ch nµo ®Ó n«ng d©n ®−a ra nh÷ng yªu s¸ch cuéc häp nhá gåm nh÷ng ng−êi ®¸ng tin cËy. chÝnh ®Çu tiªn cña m×nh (gièng nh− c«ng nh©n ®−a c¸c yªu Nh−ng kh«ng nªn chØ dïng s¸ch ®Ó gi¶i thÝch häc thuyÕt s¸ch cho chñ nhµ m¸y ë c¸c thµnh thÞ). NÕu mét thÞ x· hay d©n chñ - x· héi; còng cÇn ph¶i lîi dông mçi mét vÝ dô, mçi nhiÒu lµng bÞ ®Þa chñ ®ã n« dÞch, th× tèt nhÊt lµ nhê nh÷ng mét tr −êng hîp ¸p bøc vµ bÊt c«ng mµ chóng ta thÊy chung ng−êi tin cÈn ®Õn lÊy truyÒn ®¬n ë mét ban chÊp hµnh d©n quanh ta. Häc thuyÕt d©n chñ - x· héi lµ häc thuyÕt vÒ cuéc chñ - x· héi gÇn nhÊt: trong truyÒn ®¬n ®ã, ban chÊp hµnh ®Êu tranh chèng mäi sù ¸p bøc, chèng mäi sù bãc lét, d©n chñ - x· héi sÏ nãi râ, ngay tõ ®Çu, r»ng n«ng d©n ®au chèng mäi sù bÊt c«ng. ChØ cã ng−êi nµo biÕt râ ® −îc khæ d−íi ¸ch n« lÖ nµo vµ hä yªu cÇu nh÷ng g× tr−íc hÕt (gi¸ nguyªn nh©n cña sù ¸p bøc vµ s uèt ®êi chiÕn ®Êu chèng tiÒn thuª ruéng ®Êt ph¶i h¹ h¬n, vµ khi thuª ng−êi lµm trong mäi tr−êng hîp ¸p bøc, míi lµ ng −êi d©n chñ - x· héi ch©n mïa ®«ng th× tiÒn c«ng ph¶i tr¶ theo gi¸ th−êng chø kh«ng chÝnh. Nh−ng lµm ®iÒu ®ã nh − thÕ nµo? Nh÷ng ng −êi d©n ®−îc tr¶ b»ng nöa, hay lµ kh«ng b¾t ®Òn qu¸ qu¾t vÒ nh÷ng
  15. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 244 245 chç sóc vËt lµm h − h áng, hay tÊt c¶ c¸c yªu s¸ch kh¸c). c¸ch nhÊt trÝ, còng kh«ng biÕt cïng nhau ®−a ra nh÷ng yªu Qua b¶n truyÒn ®¬n ®ã, tÊt c¶ c¸c n«ng d©n biÕt ®äc sÏ s¸ch g×. Hä chØ cã ph¸ m¸y vµ ph¸ ho¹i nhµ m¸y th«i. Nh−ng hiÓu ngay ®©y lµ nãi vÒ vÊn ®Ò g×, vµ hä sÏ gi¶i thÝch cho hiÖn nay th× c«ng nh©n ®· biÕt ®Êu tranh nhÊt trÝ. §èi víi mçi nh÷ng ng − êi kh«ng biÕt ®äc. Lóc ®ã, n«ng d©n sÏ hiÓu râ viÖc míi th× lóc ®Çu bao giê còng ph¶i häc. Ngµy nay, c«ng r»ng nh÷ng ng − êi d©n chñ - x· héi bªnh vùc hä vµ lªn ¸n nh©n nhËn thÊy r»ng nÕu ng−êi ta nhÊt trÝ ®øng dËy th× ngay bÊt cø mét sù c − íp bãc nµo. Khi ®ã n«ng d©n sÏ thÊy râ lóc ®Çu chØ cã thÓ ®¹t ®−îc nh÷ng sù c¶i thiÖn mµ th«i. r»ng cã thÓ giµnh ngay, b − íc ®Çu, giµnh lËp tøc ® − îc Nh−ng trong khi ®ã, th× nh©n d©n dÇn dÇn quen víi viÖc nh÷ng sù c¶i thiÖn nµo, dï lµ kh«ng quan träng l¾m, chèng tr¶ mét c¸ch nhÊt trÝ vµ cµng ngµy cµng ®−îc chuÈn bÞ nh − ng còng vÉn lµ nh÷ng sù c¶i thiÖn nÕu hä ®Êu tranh cho cuéc ®Êu tranh to lín, quyÕt ®Þnh. N«ng d©n còng vËy, nhÊt trÝ; vµ thÊy ngay nh÷ng c¶i thiÖn to lín nµo cÇn ph¶i hä sÏ häc ®−îc c¸ch chèng tr¶ bän bãc lét d÷ tîn nhÊt, cïng ®¹t ® − îc trong toµn quèc b»ng cuéc ®Êu tranh to lín cïng nhau nhÊt trÝ ®ßi nh÷ng sù c¶i thiÖn vµ dÇn dÇn kiªn quyÕt, ë víi c«ng nh©n thµnh thÞ, nh÷ng ng − êi d©n chñ - x· héi. tÊt c¶ mäi n¬i, chuÈn bÞ cho cuéc ®Êu tranh to lín giµnh tù Khi ®ã, n«ng d©n sÏ cµng ngµy cµng chuÈn bÞ ®Ó tiÕn hµnh do. Sè c«ng nh©n vµ n«ng d©n gi¸c ngé sÏ t¨ng lªn kh«ng cuéc ®Êu tranh to lín ®ã, hä sÏ häc c¸ch t×m ra nh÷ng ngõng, c¸c tæ chøc d©n chñ - x· héi ë n«ng th«n ngµy cµng ng − êi ®¸ng tin cÈn, c¸ch cïng nhau b¶o vÖ nh÷ng yªu m¹nh mÏ, nªn mçi hµnh ®éng n« dÞch cña phong kiÕn, mçi s¸ch cña hä. Cã thÓ thØnh tho¶ng hä sÏ tæ chøc ® − îc mét sù bßn mãt cña bän thÇy tu, mçi hµnh ®éng d· man cña c¶nh cuéc b·i c«ng nh − c «ng nh©n thµnh thÞ th − êng lµm. DÜ s¸t vµ ¸p bøc cña c¸c nhµ cÇm quyÒn, sÏ ngµy cµng më m¾t nhiªn ë n«ng th«n viÖc ®ã khã h¬n, nh − ng ®«i khi vÉn cã cho nh©n d©n, tËp cho nh©n d©n quen chèng cù l¹i mét c¸ch thÓ lµm ® − îc, vµ ng − êi ta ®· thÊy ë c¸c n − íc kh¸c nh÷ng nhÊt trÝ vµ thÊy râ sù cÇn thiÕt ph¶i dïng vò lùc ®Ó thay ®æi cuéc b·i c«ng th¾ng lîi, thÝ dô, gi÷a ngµy mïa, khi ®Þa chñ chÕ ®é chÝnh trÞ. vµ phó n«ng cÊp b¸ch cÇn ng − êi lµm. NÕu bÇn n«ng ® − îc Ngay trong ®o¹n ®Çu cuèn s¸ch nµy, chóng t«i ®· nãi lµ chuÈn bÞ s½n sµng ®Ó b·i c«ng, nÕu mäi ng − êi ®Òu tho¶ hiÖn nay nh©n d©n lao ®éng c¸c thµnh thÞ ®−¬ng xuèng ®−êng thuËn víi nhau tõ l©u vÒ nh÷ng yªu s¸ch chung, nÕu nh÷ng vµ tô tËp t¹i c¸c qu¶ng tr−êng ®Ó ®ßi tù do, mét c¸ch c«ng khai, yªu s¸ch ®ã ®Òu ®−îc gi¶i thÝch trong c¸c truyÒn ®¬n hay chØ tr−íc m¾t mäi ng−êi; hä ghi trªn l¸ cê cña hä vµ h«: "®¶ ®¶o chÕ th¶o luËn kü trong c¸c cuéc héi häp, th× mäi ng−êi còng sÏ ®é chuyªn chÕ"!. Ngµy mµ nh©n d©n lao ®éng c¸c thµnh thÞ nhÊt trÝ vµ ®Þa chñ sÏ ph¶i nh−îng bé, hay Ýt nhÊt còng ph¶i ®øng lªn, kh«ng ph¶i chØ ®Ó tuÇn hµnh ngoµi phè vµ h« khÈu h¹n chÕ ®«i chót nh÷ng hµnh ®éng c−íp bãc cña chóng. hiÖu mµ cßn ®Ó tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh cuèi cïng to lín; ngµy NÕu b·i c«ng ®−îc tæ chøc mét c¸ch nhÊt trÝ vµ gi÷a ngµy mµ c«ng nh©n mu«n ng−êi nh− mét, sÏ nãi: "hoÆc lµ chóng ta sÏ mïa, th× ®Þa chñ vµ c¶ c¸c nhµ chøc tr¸ch cïng víi qu©n ®éi chÕt trong cuéc ®Êu tranh hoÆc lµ chóng ta sÏ giµnh ®−îc tù còng khã mµ t×m ® −îc c¸ch nµo ®Ó ®èi phã; thêi gian cø do!"; ngµy mµ hµng ngµn chiÕn sÜ míi, cßn kiªn quyÕt h¬n n÷a, tr«i ®i vµ nh− v Ëy sÏ cã h¹i cho tªn ®Þa chñ, lóc ®ã h¾n sÏ sÏ ®øng lªn thay cho hµng tr¨m chiÕn sÜ ng· xuèng trong chiÕn nhanh chãng dÔ tho¶ thuËn. Cè nhiªn, ®ã lµ mét viÖc míi. ®Êu, ― ngµy ®ã kh«ng cßn xa n÷a. Lóc ®ã, n«ng d©n còng sÏ ViÖc míi th× th−êng th−êng lóc ®Çu lµ chuÖch cho¹c. Lóc ®øng lªn trong toµn n−íc Nga, gióp c«ng nh©n thµnh thÞ, ®Êu ®Çu, c«ng nh©n thµnh thÞ còng kh«ng biÕt ®Êu tranh mét
  16. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 246 247 chóng t«i muèn sö dông vµ chóng t«i cÇn dïng lµm c¬ së cho tranh ®Õn cïng giµnh tù do cho n«ng d©n vµ c«ng nh©n. Lóc c−¬ng lÜnh cña chóng t«i. Bëi vËy, ng−êi c«ng nh©n ph¶i ®ã, kh«ng cã bÇy kÎ c−íp nµo cña Nga hoµng cã thÓ chèng l¹i nghiªn cøu häc thuyÕt d©n chñ - x· héi ®Ó hiÓu ®−îc tõng lêi næi. Th¾ng lîi sÏ vÒ nh©n d©n lao ®éng, cßn giai cÊp c«ng nh©n trong c−¬ng lÜnh, c−¬ng lÜnh cña m×nh, ngän cê chiÕn ®Êu cña sÏ ®i theo mét con ®−êng réng lín thªnh thang tíi chç gi¶i m×nh. Vµ c«ng nh©n hiÓu vµ thÊu triÖt ®−îc c−¬ng lÜnh d©n chñ - phãng mäi ng−êi lao ®éng khái mäi sù ¸p bøc; giai cÊp c«ng x· héi rÊt dÔ dµng, v× c−¬ng lÜnh ®ã nãi lªn nh÷ng ®iÒu mµ mçi nh©n sÏ lîi dông ®−îc tù do ®Ó ®Êu tranh cho chñ nghÜa x· héi! ng−êi c«ng nh©n biÕt suy nghÜ ®· cã thÓ tr«ng thÊy vµ tr¶i qua. Kh«ng nªn v× "khã" hiÓu ngay ®−îc c−¬ng lÜnh mµ ch¸n n¶n: c«ng nh©n cµng ®äc vµ ngÉm nghÜ, cµng cã nhiÒu kinh nghiÖm ®Êu tranh, th× cµng hiÓu râ c−¬ng lÜnh h¬n. Nh−ng mçi ng−êi C−¬ng lÜnh cña §¶ng C«ng nh©n h·y ngÉm nghÜ vµ nghiªn cøu s©u toµn bé c−¬ng lÜnh cña d©n chñ - x· héi Nga do b¸o "tia löa" nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi; mçi ng−êi h·y lu«n lu«n ghi nhí cïng víi t¹p chÝ "b×nh minh" ®Ò ra tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi mong muèn vµ nh÷ng ®iÒu hä nghÜ vÒ viÖc gi¶i phãng toµn thÓ nh©n d©n lao Chóng t«i ®· gi¶i thÝch c−¬ng lÜnh lµ g×, t¹i sao c−¬ng lÜnh ®éng. Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi muèn tÊt c¶ mäi ng−êi l¹i cÇn thiÕt, t¹i sao chØ cã §¶ng d©n chñ - x· héi míi ®−a ra ®Òu hiÓu mét c¸ch râ rµng vµ ®óng toµn bé sù thËt, hiÓu thÊu mét c−¬ng lÜnh râ rµng vµ rµnh m¹ch. ChØ cã ®¹i héi cña ®¶ng ®¸o §¶ng d©n chñ - x· héi lµ g×. chóng t«i, nghÜa lµ héi nghÞ c¸c ®¹i biÓu cña tÊt c¶ c¸c chiÕn sÜ ë ®©y, chóng t«i kh«ng thÓ gi¶i thÝch tØ mØ b¶n c−¬ng lÜnh trong ®¶ng, míi th«ng qua c−¬ng lÜnh ®ã ®−îc. §¹i héi ®ã, ®−îc. Muèn thÕ, ph¶i viÕt mét cuèn s¸ch riªng. Chóng t«i chØ hiÖn ®ang ®−îc Ban tæ chøc chuÈn bÞ. Tuy thÕ, ®· cã rÊt nhiÒu tr×nh bµy v¾n t¾t nh÷ng ®iÓm ®· nãi trong c−¬ng lÜnh vµ chóng cÊp uû trong ®¶ng chóng t«i c«ng khai ®ång t×nh víi tê "Tia t«i ®Ò nghÞ b¹n ®äc muèn hiÓu thªm, h·y t×m ®äc hai cuèn: löa" vµ c«ng nhËn ®ã lµ tê b¸o l·nh ®¹o. Cho nªn, cho ®Õn khi "C−¬ng lÜnh Ðc-phuya" ®· dÞch ra tiÕng Nga, s¸ch cña C¸c-l¬ ®¹i héi, dù th¶o (®Ò ¸n) c−¬ng lÜnh cña chóng t«i hoµn toµn cã Cau-xky, nhµ d©n chñ - x· héi §øc. Cuèn thø hai lµ cuèn "Sù thÓ dïng cho ng−êi nµo muèn biÕt râ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· nghiÖp c«ng nh©n ë Nga" cña L.M¸c-tèp, nhµ d©n chñ - x· héi héi muèn nh÷ng g×. V× vËy chóng t«i cho r»ng in l¹i nguyªn Nga. Nh÷ng s¸ch ®ã sÏ gióp cho viÖc t×m hiÓu toµn bé c−¬ng v¨n dù th¶o ®ã thµnh phô lôc cho cuèn s¸ch nµy, lµ hoµn toµn lÜnh cña chóng t«i. cÇn thiÕt. B©y giê, chóng t«i xin nªu tõng phÇn mét trong c−¬ng lÜnh b»ng mét ch÷ c¸i (xem b¶n c−¬ng lÜnh d−íi ®©y), vµ chóng t«i DÜ nhiªn, nÕu kh«ng gi¶i thÝch, th× kh«ng ph¶i bÊt kú sÏ nªu ra nh÷ng ®iÒu nãi trong mçi phÇn. c«ng nh©n nµo còng ®Òu hiÓu ® − îc nh÷ng ®iÒu nãi trong c − ¬ng lÜnh. NhiÒu nhµ x· héi chñ nghÜa vÜ ®¹i ®· gãp søc A) Ngay ®o¹n më ®Çu, c−¬ng lÜnh nãi r»ng giai cÊp v« s¶n vµo viÖc s¸ng t¹o ra häc thuyÕt d©n chñ - x· héi mµ M¸c vµ toµn thÕ giíi ®Êu tranh ®Ó tù gi¶i phãng, vµ giai cÊp v« s¶n Nga ¡ng-ghen hoµn thµnh; c«ng nh©n tÊt c¶ c¸c n −íc ®· tõng chØ lµ mét bé phËn cña ®¹o qu©n toµn thÕ giíi cña giai cÊp c«ng tr¶i qua nhiÒu thö th¸ch míi cã ®−îc kinh nghiÖm mµ nh©n tÊt c¶ c¸c n−íc.
  17. V. I. L ª - n i n Göi n«ng d©n nghÌo 248 249 B) Sau ®ã c−¬ng lÜnh nãi râ chÕ ®é t− s¶n trong hÇu hÕt c¸c H) C−¬ng lÜnh ®Æc biÖt chØ râ nh÷ng c¶i thiÖn cÇn ®¹t ®−îc n−íc trªn thÕ giíi, kÓ c¶ n−íc Nga, lµ thÕ nµo. Nãi râ r»ng ®a sè tr−íc hÕt cho toµn thÓ n«ng d©n, ®Ó cho bÇn n«ng cã thÓ tiÕn nh©n d©n ®ang l©m vµo c¶nh khæ cùc, nghÌo nµn, lao ®éng cho hµnh dÔ dµng vµ tù do h¬n n÷a cuéc ®Êu tranh giai cÊp chèng bän ®Þa chñ vµ t− b¶n h−ëng; nh÷ng ng−êi tiÓu thñ c«ng vµ giai cÊp t− s¶n n«ng th«n vµ chèng toµn bé giai cÊp t− s¶n Nga. n«ng d©n ®ang bÞ ph¸ s¶n, trong khi ®ã th× nh÷ng nhµ m¸y lín J) Cuèi cïng, §¶ng d©n chñ - x· héi v¹ch râ cho nh©n d©n ph¸t triÓn nhiÒu thªm; t− b¶n ®Ì nÆng lªn c«ng nh©n, lªn vî con thÊy tr−íc lµ kh«ng nªn tin bÊt cø lêi høa hay bÊt cø lêi hä; t×nh tr¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n trÇm träng thªm, c¶nh ®−êng mËt nµo cña c¶nh s¸t vµ bän quan l¹i, mµ cÇn ph¶i ®Êu thÊt nghiÖp vµ khæ cùc t¨ng thªm. tranh kiªn quyÕt ®ßi triÖu tËp ngay mét héi nghÞ ®¹i biÓu toµn C) TiÕp ®ã nãi vÒ liªn minh cña c«ng nh©n, vÒ cuéc ®Êu d©n tù do. tranh cña hä, vÒ môc ®Ých vÜ ®¹i cña cuéc ®Êu tranh ®ã: gi¶i phãng tÊt c¶ nh÷ng ng−êi bÞ ¸p bøc, chÊm døt h¼n mäi sù ¸p bøc cña ng−êi giµu ®èi víi ng−êi nghÌo. Trong ®o¹n nµy còng cã gi¶i thÝch t¹i sao giai cÊp c«ng nh©n ngµy cµng m¹nh thªm, t¹i sao giai cÊp ®ã nhÊt ®Þnh sÏ th¾ng mäi kÎ thï, mäi kÎ bªnh vùc giai cÊp t− s¶n. D) Sau ®ã cßn nãi t¹i sao c¸c ®¶ng d©n chñ - x· héi ®· ®−îc thµnh lËp ë tÊt c¶ c¸c n−íc, c¸c ®¶ng ®ã gióp giai cÊp c«ng nh©n ®Êu tranh thÕ nµo, ®oµn kÕt vµ l·nh ®¹o c«ng nh©n thÕ nµo, gi¸o dôc vµ chuÈn bÞ c«ng nh©n cho cuéc ®Êu tranh vÜ ®¹i thÕ nµo. §) Sau n÷a, cßn nãi t¹i sao ë n−íc Nga nh©n d©n h·y cßn sèng trong ®iÒu kiÖn tÖ h¬n ë c¸c n−íc kh¸c, chÕ ®é chuyªn chÕ cña Nga hoµng lµ mét tai h¹i to lín thÕ nµo, chóng ta tr−íc hÕt ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó lËt ®æ nã vµ lËp lªn ë Nga mét chÝnh phñ nh©n d©n do nh©n d©n bÇu ra. E) ChÝnh phñ ®−îc bÇu ra sÏ ph¶i ®−a l¹i cho toµn d©n nh÷ng sù c¶i thiÖn g×? Chóng t«i ®· nãi ®Õn vÊn ®Ò ®ã trong cuèn s¸ch nµy, vµ trong c−¬ng lÜnh còng cã nãi ®Õn. G) C−¬ng lÜnh cßn chØ thªm nh÷ng c¶i thiÖn nµo cÇn ph¶i ®¹t ®−îc ngay tõ b©y giê cho toµn bé giai cÊp c«ng nh©n, ®Ó ®êi sèng cña giai cÊp c«ng nh©n ®ì khã kh¨n vµ ®Ó giai cÊp c«ng nh©n ®Êu tranh ®−îc tù do h¬n cho chñ nghÜa x· héi.
  18. ¤ng Xt¬-ru-vª bÞ ng−êi céng sù cña m×nh v¹ch mÆt 250 251 cña VÝt-te. Trong ®ã t«i ®· chØ râ tÝnh chÊt mËp mê n−íc ®«i cña toµn bé lËp tr−êng «ng R. N. X. lµ ng−êi ®· nãi ®Õn lêi thÒ An-ni-ban nguyÒn ®Êu tranh chèng chÕ ®é chuyªn chÕ, nh−ng ®ång thêi l¹i nãi víi nh÷ng ng−êi cã quyÒn thÕ, víi nh÷ng ng−êi b¶o thñ s¸ng suèt b»ng nh÷ng lêi lÏ cung kÝnh, ®ång thêi ¤ ng xt¬-ru-vª bÞ ng − êi l¹i ®−a ra "c«ng thøc": "quyÒn h¹n vµ héi ®ång ®Þa ph−¬ng cã quyÒn lùc" v.v. vµ v.v.. B©y giê, khi xem tËp "bót ký", xuÊt b¶n céng sù cña m×nh v¹ch mÆt lÇn thø hai, c«ng chóng míi thÊy râ r»ng ngµi R.N.X. chÝnh lµ ngµi Xt¬-ru-vª. Ngµi Xt¬-ru-vª hÕt søc kh«ng thÝch lêi phª b×nh T¹p chÝ "Gi¶i phãng", sè 17, nãi chung ®em l¹i nhiÒu ®iÒu cña t«i, cho nªn ®· ®¶ kÝch t«i b»ng "lêi chó thÝch cho lêi chó khoan kho¸i cho b¸o "Tia löa" vµ ®Æc biÖt lµ cho ng−êi viÕt thÝch" dµi d»ng dÆc vµ hÇm hÇm né khÝ. nh÷ng dßng nµy. B¸o "Tia löa" së dÜ c¶m thÊy khoan kho¸i v× Chóng ta h·y xÐt nh÷ng lý lÏ cña ngµi Xt¬-ru-vª. thÊy nh÷ng cè g¾ng cña m×nh lµm cho ngµi Xt¬-ru-vª chuyÓn ThÝ dô thø nhÊt vÒ "tÝnh chÊt v« c¨n cø vµ kh«ng chÝnh qua phÝa t¶, ®· ®¹t ®−îc mét Ýt kÕt qu¶; khoan kho¸i v× biÕt ®¸ng" trong c¸c "lêi tranh luËn s¾c s¶o" cña t«i, lµ ë chç t«i b¶o ®−îc lêi phª b×nh gay g¾t th¸i ®é kh«ng triÖt ®Ó cña ngµi X.X; ngµi Xt¬-ru-vª kh«ng cã c¶m t×nh víi c¸c nhµ c¸ch m¹ng, mÆc khoan kho¸i v× ®äc ®−îc vÒ ý ®å cña ph¸i "Gi¶i phãng" ®Þnh dï «ng ta ®· "tuyªn bè tùa hå nh− hoµn toµn râ rµng" råi. lËp "mét chÝnh ®¶ng c«ng khai vµ kiªn quyÕt lËp hiÕn", ®ång Chóng t«i dÉn ra toµn v¨n lêi tuyªn bè Êy. Ngµi Xt¬-ru-vª viÕt: thêi trong c−¬ng lÜnh cña hä cã nªu ra yªu s¸ch vÒ quyÒn ®Çu "Chøng chØ mµ b¶n th©n chñ nghÜa quan liªu ®· cÊp cho héi phiÕu phæ th«ng. Ng−êi viÕt nh÷ng dßng nµy së dÜ c¶m thÊy ®ång ®Þa ph−¬ng dïng ®Ó lµm c©u tr¶ lêi tuyÖt t¸c cho tÊt c¶ khoan kho¸i, lµ v× ngµi X. X., "ng−êi ®· tham gia mét c¸ch xuÊt nh÷ng kÎ v× thiÕu tr×nh ®é chÝnh trÞ hoÆc v× ham mª nh÷ng c©u s¾c viÖc th¶o ra b¶n tuyªn bè cña "ph¸i lËp hiÕn Nga" trªn t¹p c¸ch m¹ng mµ tr−íc kia ®· kh«ng muèn vµ hiÖn nay vÉn kh«ng chÝ "Gi¶i phãng", sè I, vµ v× vËy thËm chÝ kh«ng ph¶i ®¬n muèn thÊy ý nghÜa chÝnh trÞ lín lao cña héi ®ång ®Þa ph−¬ng thuÇn lµ ng −êi céng sù, mµ trong mét chõng mùc nµo ®Êy, Nga vµ cña ho¹t ®éng v¨n ho¸ hîp ph¸p cña nã". Trong lêi chó cßn lµ chñ c ña ngµi Xt¬-ru-vª, ― ngµi X. X ®ét nhiªn ®· thÝch kÌm theo b¶n v¨n tr−êng thiªn ®ã ngµi Xt¬-ru-vª l¹i rµo gióp rÊt nhiÒu trong cuéc tranh luËn c hèng ngµi Xt¬-ru-vª. ®ãn: "víi nh÷ng lêi ®ã, chóng t«i hoµn toµn kh«ng muèn xóc T«i xin phÐp b¾t ®Çu nãi tõ ®iÓm thø hai ®ã. Trªn t¹p chÝ ph¹m ®Õn nh÷ng ng−êi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng, nh÷ng ng−êi mµ "B×nh minh", sè 2-3, trong bµi "Nh÷ng kÎ ¸p bøc c¸c héi ®ång tr−íc hÕt ng−êi ta kh«ng thÓ kh«ng ®¸nh gi¸ cao tinh thÇn ®Þa ph−¬ng vµ nh÷ng An-ni-ban cña ph¸i tù do"1), t«i ®· tranh dòng c¶m cña hä trong cuéc ®Êu tranh chèng b¹o ng−îc". luËn víi ngµi R.N.X. lµ t¸c gi¶ lêi tùa cho tËp bót ký næi tiÕng §Êy lµ "c¸c tµi liÖu vÒ viÖc" phª ph¸n v« c¨n cø vµ kh«ng chÝnh ®¸ng. Chóng t«i xin ®Ó ®éc gi¶ xÐt xem ai ___________ ®óng: kÎ cho lêi tuyªn bè ®ã lµ hoµn toµn râ rµng, hay kÎ 1) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 5, nãi r»ng Xt¬-ru-vª tr¸nh vá d−a gÆp vá dõa, "xóc ph¹m" ®Õn tr. 25-89.
  19. V. I. L ª - n i n ¤ng Xt¬-ru-vª bÞ ng−êi céng sù cña m×nh v¹ch mÆt 252 253 ng−êi thuéc ph¸i cÊp tiÕn gäi tÝnh kiªn ®Þnh triÖt ®Ó cña lßng nh÷ng ng − êi c¸ch m¹ng («ng ta kh«ng chØ ®Ých danh) kh«ng tin lµ tÝnh thiªn vÞ, cßn viÖc phª ph¸n gay g¾t c¸c quan ®iÓm sai nh÷ng b»ng nh÷ng lêi kÕt téi "nÆc danh" (kh«ng râ nh»m chèng lÇm th× bÞ hä gäi lµ "¸c ý". Nh− vËy ch¼ng cßn biÕt lµm thÕ nµo ai) buéc téi hä lµ dèt n¸t, mµ cßn b»ng c¸ch nghÜ r»ng cã thÓ b¾t n÷a. Mea culpa, mea maxima culpa!1) v× ®èi víi c¸c ngµi Xt¬-ru- hä nuèt viªn thuèc kÕt téi dèt n¸t ®ã, nÕu ®em bäc viªn thuèc vª th× t«i ®· vµ sÏ cßn gi÷ "tÝnh thiªn vÞ ¸c ý". Cßn cã lêi buéc ®ã b»ng lêi c«ng nhËn c¸i "tinh thÇn dòng c¶m" cña hä. téi kh¸c vÒ thùc chÊt. T«i gi¶ vê kh«ng hiÓu hay thËt sù kh«ng VÒ phÝa t«i, t«i chØ muèn nãi: khÈu vÞ mçi ng−êi mçi kh¸c. hiÓu, hay qu¶ kh«ng thÓ hiÓu ®−îc? §Êy lµ mét vÊn ®Ò. NhiÒu ng−êi trong ph¸i tù do cho r»ng c¸ch lÞch thiÖp nhÊt vµ T«i ®· kh¼ng ®Þnh r»ng c¸i c«ng thøc "quyÒn h¹n vµ héi s¸ng suèt nhÊt lµ cø ph¸t cho c¸c nhµ c¸ch m¹ng c¸i giÊy chøng ®ång ®Þa ph−¬ng cã quyÒn lùc" lµ mét lèi ve v·n kh«ng xøng thùc vÒ tinh thÇn dòng c¶m, ®ång thêi hä l¹i coi c−¬ng lÜnh cña ®¸ng víi c¸c thiªn kiÕn chÝnh trÞ cña ®«ng ®¶o quÇn chóng c¸c nhµ c¸ch m¹ng ®¬n thuÇn lµ nh÷ng c©u nãi su«ng, lµ sù thuéc ph¸i tù do ë n−íc Nga, r»ng ®ã "kh«ng ph¶i lµ ngän cê biÓu hiÖn t×nh tr¹ng thiÕu häc thøc, mµ thËm chÝ kh«ng ph©n gióp cho ta t¸ch kÎ thï ra khái nh÷ng ng−êi ®ång minh" (xin tÝch vÒ b¶n chÊt nh÷ng quan ®iÓm cña c¸c nhµ c¸ch m¹ng. chó ý ®iÓm nµy!) mµ lµ "c¸i giÎ r¸ch, nã sÏ chØ gióp cho nh÷ng Theo ý chóng t«i, ®©y kh«ng ph¶i lµ sù lÞch thiÖp, còng ch¼ng ng−êi kh«ng ®¸ng tin cËy nhÊt len lái vµo phong trµo"(tr.95 ph¶i lµ s¸ng suèt, mµ chØ lµ mét lèi nãi quanh co kh«ng xøng trong c¸c sè 2-3 b¸o "B×nh minh")2). T«i xin hái tÊt c¶ mäi ng−êi: ®¸ng. §Êy lµ vÊn ®Ò khÈu vÞ. §èi víi c¸c anh chµng Chi-e ë t«i "gi¶ vê" ®Ó lµm g× ë ®©y?? T«i nãi th¼ng r»ng t«i cho ngän n−íc Nga, dÜ nhiªn lµ hä thÝch nh÷ng lêi lÏ c¬ héi chñ nghÜa lÔ cê ®ã lµ mét m¶nh giÎ r¸ch, thÕ mµ ng−êi ta l¹i tr¶ lêi t«i: anh ®é theo lèi phßng kh¸ch, mang tÝnh chÊt nghÞ viÖn vµ kh«ng gi¶ vê kh«ng hiÓu! Nh−ng ®Êy còng chØ lµ mét lèi quanh co chª vµo ®©u ®−îc cña h¹ng Chi-e chÝnh cèng. míi ®Ó tr¸nh viÖc ph©n tÝch vÊn ®Ò trªn thùc chÊt, tr¸nh viÖc L¹i xin nãi tiÕp. C¸c vÞ thÊy kh«ng, tuång nh − l µ t«i "gi¶ ph©n tÝch vÊn ®Ò: c¸i "c«ng thøc" Êy nªn dïng lµm ngän cê h¬n vê kh«ng hiÓu r»ng c«ng thøc "c¸c héi ®ång ®Þa ph−¬ng cã hay dïng lµm m¶nh giÎ r¸ch h¬n! quyÒn lùc ë kh¾p n −íc Nga" cã nghÜa lµ yªu s¸ch vÒ hiÕn ThÕ vÉn ch − a hÕt. Nhê sù gióp ®ì quý ho¸ cña ngµi ph¸p", vµ c¸c ®iÒu lËp luËn cña t«i vÒ vÊn ®Ò nµy "mét lÇn X.X. hiÖn nay t«i cã thÓ t hùc tÕ chøng minh ® − îc mét vÊn n÷a ®· x¸c minh (®èi víi ngµi Xt¬-ru-vª) t×nh tr¹ng phæ ®Ò lín h¬n n÷a kia. T«i cã thÓ chøng minh r»ng vÒ phÝa biÕn réng r·i nh÷ng lêi lÏ c¸ch m¹ng thËt sù trèng rçng trªn ngµi Xt¬-ru-vª ®Êy lµ "mét lèi ve v·n kh«ng xøng ®¸ng", s¸ch b¸o ë n−íc ngoµi cña chóng ta, ngoµi ra lêi lÏ Êy cßn kh«ng ph¶i chØ víi nghÜa lµ ® − a ra lý luËn rçng tuÕch phi- mang tÝnh chÊt thiªn vÞ ¸c ý (kiÓu hµnh v¨n kh«ng hÊp dÉn li-xtanh, muèn dïng sù khiªm tèn cña m×nh ®Ó lµm xóc ®ã ®Æc biÖt ® −îc ph¸t ®¹t trªn mÆt c¸c b¸o "Tia löa" vµ ®éng chÝnh phñ, kh«ng ph¶i chØ ë chç d¹i dét muèn liªn "B×nh minh")", ë trang XII cña tËp "Bót ký" in lÇn thø hai. ___________ Nh−ng cßn nãi vÒ c¸i tÝnh chÊt thiªn vÞ ¸c ý, th× chóng ta khã mµ c·i víi ngµi Xt¬-ru-vª ® − îc: bëi v× ®iÒu ®èi víi 1) ― Téi cña t«i, téi tÇy trêi cña t«i! chóng ta lµ lêi khen ngîi, th× ®èi víi ngµi Êy l¹i lµ lêi 2) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 5, tr¸ch mãc. Nh÷ng ng − êi thuéc ph¸i tù do vµ nhiÒu tr. 82.
  20. V. I. L ª - n i n ¤ng Xt¬-ru-vª bÞ ng−êi céng sù cña m×nh v¹ch mÆt 254 255 hiÖp "c¸c phÇn tö thuéc ph¸i tù do" trªn c¬ së c−¬ng lÜnh tèi lêi tuyªn bè cña ngµi Êy cßn cã gi¸ trÞ g× sau lÇn biÕn ho¸ tuyÖt thiÓu, mµ cßn ë chç c«ng khai "ve v·n" trùc tiÕp nh÷ng kÎ ñng diÖu sau ®©y: th¸ng Giªng 1901 ngµi Xt¬-ru-vª ®ßi "quyÒn h¹n hé chÕ ®é chuyªn chÕ, mµ ngµi Xt¬-ru-vª quen biÕt. Ngµi X.X. vµ héi ®ång ®Þa ph−¬ng cã quyÒn lùc"; th¸ng Ch¹p 1902 ngµi th¼ng tay vµ kiªn quyÕt v¹ch mÆt ngµi Xt¬-ru-vª vµ nãi r»ng ®Ò Xt¬-ru-vª tuyªn bè nÕu kh«ng hiÓu r»ng ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ ra "c¸i khÈu hiÖu cña ph¸i theo chñ nghÜa xla-v¬ ― "Héi nghÞ yªu s¸ch vÒ hiÕn ph¸p, th× tøc lµ "gi¶ vê"; th¸ng Hai 1903 ngµi ®¹i biÓu ®¼ng cÊp toµn Nga"- võa kh«ng râ rµng võa cã tÝnh Êy l¹i tuyªn bè r»ng vÒ thùc chÊt, ngµi Êy kh«ng bao giê nghi chÊt hai mÆt (chó ý!)" lµ ®Ó nh»m môc ®Ých tiÖn cho viÖc "liªn ngê tÝnh chÊt chÝnh ®¸ng cña quyÒn phæ th«ng ®Çu phiÕu, minh mét c¸ch kh«ng tù nhiªn" gi÷a c¸c phÇn tö lËp hiÕn - tù r»ng khÈu hiÖu Héi nghÞ ®¹i biÓu ®¼ng cÊp toµn Nga kh«ng râ do víi c¸c phÇn tö thuéc ph¸i tù do ñng hé chÕ ®é chuyªn chÕ rµng nh−ng chÝnh v× kh«ng râ rµng cho nªn cã gi¸ trÞ. Xin hái lý t−ëng. Ngµi X.X. gäi ― kh«ng h¬n, kh«ng kÐm ― ®Êy lµ mét r»ng: hiÖn nay bÊt kú nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ nµo, bÊt kú ng−êi c«ng d©n Nga nµo cã quyÒn g× kh¼ng ®Þnh r»ng ngµy thø xiÕc "nhµo lén chÝnh trÞ"!! Cßn ngµi Xt¬-ru-vª tá ra tiÕp mai ngµi Xt¬-ru-vª sÏ l¹i kh«ng ®−a ra khÈu hiÖu míi, "cã gi¸ thu..., ngµi Êy cho khÈu hiÖu Héi nghÞ ®¹i biÓu ®¼ng cÊp toµn Nga lµ "kh«ng râ rµng vµ do chç kh«ng râ rµng cña nã nªn cã trÞ v× kh«ng râ rµng"?? gi¸ trÞ (do chóng t«i viÕt ng¶!) vµ ®ång thêi còng nguy hiÓm". Chóng ta chuyÓn sang ®iÓm cuèi cïng trong c©u tr¶ lêi cña ngµi Xt¬-ru-vª. ¤ng Êy hái: "Ngµi T.P. xem héi ®ång ®Þa ThËt tuyÖt ®Êy chø? Khi mét ng −êi d©n chñ - x· héi gäi ph−¬ng lµ c«ng cô cñng cè chÕ ®é chuyªn chÕ, ― ®Êy, h¸ ch¼ng c¸i khÈu hiÖu cã tÝnh chÊt hai mÆt h¬n ( héi ®ång ®Þa ph−¬ng cã quyÒn lùc) lµ trß ve v·n kh«ng xøng ®¸ng th× ph¶i luËn ®o¸n ®ã kh«ng ph¶i lµ nh÷ng c©u c¸ch m¹ng su«ng, ngµi Xt¬-ru-vª l¹i lµm bé nh − trong tr¾ng mµ bÞ xóc ph¹m, hay lµ nh÷ng lý luËn rçng tuÕch hoµn toµn kh«ng cã chót sinh vµ ngµi Êy nãi mét c¸ch cÇu kú vÒ viÖc gi¶ vê kh«ng hiÓu. khÝ, ®ã sao?" ë ®©y ngµi Xt¬-ru-vª nhËn thÊy cã c¶ sù thÊm nhuÇn t− t−ëng cña ph¸i theo chñ nghÜa xla-v¬66, c¶ sù nhÊt trÝ §Õn khi ngµi X.X., ng −êi thuéc ph¸i tù do, l Æp l¹i chÝnh nh÷ng ®iÒu Êy, t h× ngµi Xt¬-ru-vª vui vÎ nghiªng m×nh víi G«-rª-m−-kin, c¶ nh÷ng ®iÒu cùc kú v« lý cña c¸c gi¸o lý tiÕp thu! C¸i khÈu hiÖu kh«ng râ rµng l¹i c ã gi¸ trÞ ® èi víi chÕt kh«. Ngµi Xt¬-ru-vª hoµn toµn kh«ng hiÓu ®−îc th¸i ®é c¸ch m¹ng ®èi víi c¸c cuéc c¶i c¸ch kh«ng triÖt ®Ó ®· ®−îc ngµi Xt¬-ru-vª, chÝnh lµ do tÝnh chÊt kh«ng râ rµng, vµ tiÕn hµnh nh»m môc ®Ých tr¸nh kh«ng cho c¸ch m¹ng næ ra. ngµi Êy kh«ng chót ng¹i ngïng thõa nhËn r»ng ngµi Êy s½n sµng t uú theo chiÒu giã m µ ® − a ra nh÷ng khÈu hiÖu nguy BÊt kú ai ®· chØ râ trß ch¬i n−íc ®«i cña bän c¶i l−¬ng tõ trªn, hiÓm. Khi ngµi Si-pèp h×nh nh − t á ra cã thÕ lùc vµ cã uy ngµi Xt¬-ru-vª ®Òu cho lµ kÎ theo chñ nghÜa xla-v¬, lµ ph¶n tÝn, ― t h× «ng chñ bót c¬ quan ng«n luËn cña ph¸i tù do sÏ ®éng, ― gièng hÖt nh− tÊt c¶ c¸c tªn I-v¬ Guy-« ë ch©u ¢u vÉn nãi vÒ héi ®ång ®Þa ph−¬ng cã quyÒn lùc. Khi ngµi X.X. tá th−êng tuyªn bè r»ng vÒ nh÷ng lêi phª ph¸n theo quan ®iÓm ra cã thÕ lùc vµ cã uy tÝn, ― th× «ng chñ bót c¬ quan ng«n x· héi chñ nghÜa ®¶ quyÒn t− h÷u ®Òu lµ ph¶n ®éng tuèt! DÜ nhiªn, còng ch¼ng cã g× lµ l¹, khi ®· trë thµnh ng−êi c¶i l−¬ng luËn cña ph¸i tù do l¹i sÏ quay ra nãi vÒ hiÕn ph¸p vµ quyÒn phæ th«ng ®Çu phiÕu! ThËt lµ mét bøc ho¹ kh¸ ®Ñp th× ngµi Xt¬-ru-vª mÊt hÕt kh¶ n¨ng hiÓu tÝnh chÊt hai mÆt cña vÒ phong c¸ch chÝnh trÞ vµ ®¹o ®øc chÝnh trÞ trong ph¸i tù c¸c cuéc c¶i c¸ch vµ ý nghÜa cña chóng lµ c«ng cô cñng cè do... Ngµi Xt¬-ru-vª chØ quªn nghÜ ®Õn mét ®iÒu lµ nh÷ng ®Þa vÞ thèng trÞ cña bän cÇm quyÒn, cñng cè b»ng c¸ch ban
nguon tai.lieu . vn
Chính trị học Báo chí - Truyền thông Xã hội học Giáo dục học Tâm lý học Lịch sử - Văn hoá Triết học Ngôn ngữ học Thư viện thông tin Văn học nước ngoài Ngư nghiệp Hành chính - Pháp luật Địa lý - Địa danh Văn học Việt nam Lịch sử Đảng CNXH - KH Tư Tưởng HCM Ngụ ngôn - Cổ tích Ca dao - Tục ngữ Hoá học Sinh học Y khoa - Dược Kinh tế học