1. Trang Chủ
  2. Triết học
  3. [Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 12 phần 5

[Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Marx tập 12 phần 5

Tham khảo tài liệu '[triết học] triết học lenin - học thuyết marx tập 12 phần 5', khoa học xã hội, chính trị - triết học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả V. I. L ª - n i n C−¬ng lÜnh hµnh ®éng s¸ch l−îc tr×nh lªn §¹i héi thèng nhÊt 264 265 ®o¹n hiÖn nay cña cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ vµ nh÷ng nhiÖm vô 3) chÝnh phñ ph¶n ®éng hiÖn nay, trong thùc tÕ t×m c¸ch duy giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n+. tr× chÕ ®é chuyªn chÕ cò, chµ ®¹p lªn tÊt c¶ nh÷ng tù do mµ nã Cßn vÒ c−¬ng lÜ

Thể loại Tài liệu miễn phí Triết học

Số trang 37

Ngày tạo 8/29/2018 8:26:52 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước

Tên tệp

Tải [Triết Học] Triết Học Lenin - Học Thuyết Mar... (.pdf)

Xem mẫu

  1. V. I. L ª - n i n C−¬ng lÜnh hµnh ®éng s¸ch l−îc tr×nh lªn §¹i héi thèng nhÊt 264 265 ®o¹n hiÖn nay cña cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ vµ nh÷ng nhiÖm vô 3) chÝnh phñ ph¶n ®éng hiÖn nay, trong thùc tÕ t×m c¸ch duy giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n+. tr× chÕ ®é chuyªn chÕ cò, chµ ®¹p lªn tÊt c¶ nh÷ng tù do mµ nã Cßn vÒ c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt vµ th¸i ®é ®èi víi phong ®· tuyªn bè, chØ dµnh cho tÇng líp trªn cña c¸c giai cÊp h÷u s¶n trµo n«ng d©n th× cÇn ph¶i cã mét cuèn s¸ch riªng 1) vÒ vÊn ®−îc quyÒn ph¸t biÓu, gi¶ m¹o mét c¸ch th« b¹o c¬ quan ®¹i ®Ò ®ã. Ngoµi ra Ban chÊp hµnh trung −¬ng thèng nhÊt ®· biÓu nh©n d©n, thi hµnh chÕ ®é trÊn ¸p b»ng qu©n sù, chÕ ®é chØ ®Þnh mét tiÓu ban riªng ®Ó chuÈn bÞ b¸o c¸o tr −íc ®¹i nhôc h×nh d· man vµ xö tö hµng lo¹t trong c¶ n−íc, t¨ng c−êng héi vÒ vÊn ®Ò ®ã 115. sù léng hµnh cña c¶nh s¸t vµ quan l¹i ®Õn mét tr×nh ®é ch−a Trong khi c«ng bè ph¸c th¶o nghÞ quyÕt cña m×nh, chóng t«i tõng thÊy, do ®ã g©y nªn t×nh tr¹ng n¸o ®éng vµ bÊt m·n trong xin mêi toµn thÓ ®¶ng viªn tham gia th¶o luËn, söa ch÷a vµ bæ nh÷ng tÇng líp réng r·i cña giai cÊp t− s¶n, g©y nªn t©m tr¹ng sung. Nh÷ng b¸o c¸o vµ dù th¶o viÕt cã thÓ th«ng qua c¸c tæ phÉn né vµ bÊt b×nh trong quÇn chóng v« s¶n vµ n«ng d©n, vµ chøc ®¶ng ta göi ®Õn Ban chÊp hµnh Xanh Pª-tÐc-bua §¶ng chuÈn bÞ c¬ së cho mét cuéc khñng ho¶ng chÝnh trÞ míi, réng r·i c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ®Ó chuyÓn cho mét nhãm ®· h¬n vµ s©u s¾c h¬n; khëi th¶o nh÷ng dù th¶o nghÞ quyÕt. 4) tiÕn tr×nh c¸c sù biÕn cuèi n¨m 1905 - nh÷ng cuéc b·i c«ng quÇn chóng ë thµnh thÞ, t×nh tr¹ng bÊt b×nh ë n«ng th«n vµ khëi G iai ®o¹n hiÖn nay nghÜa vò trang håi th¸ng Ch¹p ®Ó b¶o vÖ nh÷ng tù do mµ cña cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ nh©n d©n ®· giµnh ®−îc vµ bÞ chÝnh phñ c−íp ®o¹t l¹i, vµ sau ®ã sù trÊn ¸p tµn khèc phong trµo gi¶i phãng b»ng qu©n XÐt thÊy r»ng: sù, - ®Òu chØ râ nh÷ng ¶o t−ëng lËp hiÕn lµ trèng rçng vµ 1) trong ®iÒu kiÖn lùc l−îng s¶n xuÊt bÞ ph¸ ho¹i rÊt nhiÒu v¹ch ra cho quÇn chóng nh©n d©n ®«ng ®¶o thÊy r»ng nh÷ng vµ trong t×nh h×nh nh©n d©n bÞ ph¸ s¶n ch−a tõng thÊy, cuéc ¶o t−ëng lËp hiÕn Êy lµ cã h¹i khi mµ cuéc ®Êu tranh cho tù do khñng ho¶ng kinh tÕ vµ tµi chÝnh mµ n−íc Nga ®ang tr¶i qua, ®· ®¹t tíi møc c¨ng th¼ng cña mét cuéc néi chiÕn c«ng khai; kh«ng nh÷ng kh«ng gi¶m bít, mµ tr¸i l¹i, cßn ®−îc më réng vµ Chóng t«i thõa nhËn vµ ®Ò nghÞ ®¹i héi thõa nhËn r»ng: s©u s¾c thªm, ®Î ra n¹n thÊt nghiÖp khñng khiÕp ë thµnh thÞ vµ n¹n ®ãi ë n«ng th«n; 1) c¸ch m¹ng d©n chñ ë Nga kh«ng nh÷ng kh«ng ®i 2) mÆc dÇu trong giai cÊp ®¹i t− s¶n vµ ®Þa chñ khiÕp sî tinh xuèng mµ tr¸i l¹i ®ang tiÕn tíi mét cao trµo míi vµ ph¶i thÇn chñ ®éng c¸ch m¹ng cña nh©n d©n - v× tinh thÇn chñ ®éng coi thêi kú t − ¬ng ®èi yªn tÜnh hiÖn nay kh«ng ph¶i lµ mét c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ®e däa nh÷ng ®Æc quyÒn vµ lîi Ých sù thÊt b¹i cña c¸c lùc l − îng c¸ch m¹ng, mµ lµ thêi kú tÝch tham tµn cña chóng, - ®ang cã sù chuyÓn biÕn m¹nh mÏ tõ ®èi lòy nghÞ lùc c¸ch m¹ng, hÊp thô kinh nghiÖm chÝnh trÞ cña lËp sang tháa hiÖp víi chÕ ®é chuyªn chÕ ®Ó trÊn ¸p c¸ch m¹ng, nh÷ng giai ®o¹n ®· qua, l«i cuèn nh÷ng tÇng líp míi nh−ng yªu s¸ch thùc sù thùc hiÖn tù do chÝnh trÞ vµ nh÷ng c¶i trong nh©n d©n vµo phong trµo, vµ do ®ã chuÈn bÞ cho c¸ch kinh tÕ - x· héi l¹i ®ang ®−îc më réng vµ t¨ng c−êng mét cuéc tÊn c«ng c¸ch m¹ng míi cßn m¹nh mÏ h¬n; trong nh÷ng tÇng líp míi cña giai cÊp tiÓu s− s¶n vµ n«ng d©n; 2) h×nh thøc chñ yÕu cña phong trµo gi¶i phãng hiÖn 1 nay kh«ng ph¶i lµ ®Êu tranh hîp ph¸p trªn c¬ së lËp hiÕn Xem tËp nµy, tr. 281 - 318.
  2. V. I. L ª - n i n C−¬ng lÜnh hµnh ®éng s¸ch l−îc tr×nh lªn §¹i héi thèng nhÊt 266 267 d©n nghÌo thµnh thÞ vµ cña n«ng d©n ®· cÇm vò khÝ ®Ó b¶o gi¶ hiÖu, mµ lµ phong trµo c¸ch m¹ng trùc tiÕp cña quÇn vÖ tù do mµ nh©n d©n ®· giµnh ®−îc, chèng l¹i sù x©m ph¹m chóng nh©n d©n ®«ng ®¶o ®ang ®Ëp tan nh÷ng ®¹o luËt cña cña chÝnh phñ ph¶n ®éng; chÕ ®é n«ng n« - c¶nh s¸t, s¸ng t¹o ra ph¸p chÕ c¸ch m¹ng vµ ph¸ hñy b»ng b¹o lùc nh÷ng c¬ quan ¸p bøc nh©n d©n; 5) khëi nghÜa th¸ng Ch¹p ®· ®Ò ra chiÕn thuËt chiÕn lòy míi, vµ nãi chung ®· chøng minh nh©n d©n cã kh¶ n¨ng ®Êu 3) lîi Ých cña giai cÊp v« s¶n, víi t− c ¸ch lµ giai cÊp tiªn tranh vò trang c«ng khai chèng l¹i c¶ qu©n ®éi hiÖn ®¹i; phong cña x· héi hiÖn ®¹i, ®ßi hái ph¶i ®Êu tranh kh«ng th−¬ng tiÕc chèng nh÷ng ¶o t−ëng lËp hiÕn, mµ giai cÊp t − 6) do viÖc ¸p dông chÕ ®é chuyªn chÝnh c¶nh s¸t - qu©n s ¶n qu©n chñ - tù do chñ nghÜa (kÓ c¶ §¶ng d©n chñ - lËp sù, nªn mÆc dÇu ®· cã nh÷ng lêi høa hÑn thi hµnh chÕ ®é lËp hiÕn) truyÒn b¸, ®Ó che ®Ëy nh÷ng lîi Ých giai cÊp hÑp hßi hiÕn, quÇn chóng nh©n d©n còng ®· gi¸c ngé vÒ sù cÇn thiÕt cña chóng, trong thêi kú néi chiÕn nh÷ng ¶o t−ëng ®ã cã ph¶i ®Êu tranh cho chÝnh quyÒn thùc tÕ, mµ nh©n d©n c¸ch ¶nh h−ëng ®éc h¹i nhÊt ®èi víi sù gi¸c ngé vÒ chÝnh trÞ cña m¹ng chØ cã thÓ chiÕm ®−îc trong cuéc ®Êu tranh c«ng khai nh©n d©n. víi nh÷ng lùc l−îng cña chÕ ®é chuyªn chÕ; 7) chÕ ®é chuyªn chÕ lµm suy yÕu vµ lµm tan r· tinh thÇn lùc l−îng qu©n sù cña m×nh b»ng c¸ch sö dông lùc l−îng Êy ®Ó khëi nghÜa vò trang trÊn ¸p d©n c− b»ng vò trang, - mµ lùc l−îng qu©n sù lµ mét bé phËn cña d©n c− Êy, - kh«ng thùc hiÖn nh÷ng c¶i c¸ch qu©n sù XÐt thÊy r»ng: ®· chÝn muåi vµ do tÊt c¶ c¸c phÇn tö trung thùc trong qu©n ®éi yªu cÇu, kh«ng ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó lµm gi¶m nhÑ t×nh 1) toµn bé lÞch sö cña cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ hiÖn nay ë Nga chØ cho chóng ta thÊy, nh×n chung phong trµo kh«ng ngõng ph¸t c¶nh tuyÖt väng cña qu©n hËu bÞ vµ chØ tr¶ lêi nh÷ng yªu s¸ch triÓn tiÕn tíi nh÷ng h×nh thøc ®Êu tranh ngµy cµng cã tÝnh chÊt quÇn cña bé binh vµ thñy binh b»ng c¸ch t¨ng c−êng nh÷ng thñ chóng, lan kh¾p c¶ n−íc, kiªn quyÕt tiÕn c«ng chÕ ®é chuyªn chÕ; ®o¹n khèc liÖt kiÓu c¶nh s¸t - tr¹i lÝnh; 2) cuéc b·i c«ng chÝnh trÞ th¸ng M−êi ®· g¹t bá §u-ma Bu-l−- Chóng t«i thõa nhËn vµ ®Ò nghÞ ®¹i héi thõa nhËn r»ng: ghin, buéc chÝnh phñ chuyªn chÕ ph¶i tuyªn bè nh÷ng nguyªn t¾c 1) khëi nghÜa vò trang hiÖn nay kh«ng nh÷ng lµ mét tù do chÝnh trÞ, ®· chØ râ lùc l−îng to lín cña giai cÊp v« s¶n vµ kh¶ thñ ®o¹n ®Êu tranh tÊt yÕu cho tù do mµ còng cßn lµ mét n¨ng cña nã hµnh ®éng nhÊt trÝ trong toµn n−íc Nga, ngay c¶ khi giai ®o¹n thùc tÕ ®· ®¹t ® − îc cña phong trµo, mét giai tæ chøc giai cÊp cßn cã nhiÒu khuyÕt ®iÓm; ®o¹n mµ do cuéc khñng ho¶ng chÝnh trÞ míi ngµy cµng 3) cuéc tæng b·i c«ng hßa b×nh ®· tá ra kh«ng ®ñ n÷a khi t¨ng thªm vµ gay g¾t nªn më ra sù qu¸ ®é tõ nh÷ng h×nh phong trµo tiÕp tôc ph¸t triÓn, vµ sö dông riªng b·i c«ng th× thøc phßng ngù ®Õn nh÷ng h×nh thøc tÊn c«ng cña cuéc kh«ng ®¹t ®−îc môc tiªu vµ lµm cho lùc l−îng cña giai cÊp ®Êu tranh vò trang; v« s¶n bÞ tæn thÊt; 2) trong thêi kú tr − íc m¾t cña phong trµo, cuéc tæng 4) toµn bé phong trµo c¸ch m¹ng nh− mét lùc l−îng b·i c«ng chÝnh trÞ ph¶i ® − îc coi lµ mét thñ ®o¹n phô trî tù ph¸t ®· dÉn tíi khëi nghÜa vò trang th¸ng Ch¹p, khi cho khëi nghÜa, h¬n lµ mét thñ ®o¹n ®Êu tranh ®éc lËp; kh«ng nh÷ng giai cÊp v« s¶n mµ c¶ nh÷ng lùc l−îng míi cña
  3. V. I. L ª - n i n C−¬ng lÜnh hµnh ®éng s¸ch l−îc tr×nh lªn §¹i héi thèng nhÊt 268 269 do ®ã viÖc lùa chän thêi c¬ cho cuéc b·i c«ng ®ã, viÖc lùa chän 2) nh÷ng ho¹t ®éng du kÝch Êy, - kh«ng tr¸nh khái x¶y ra ®Þa ph−¬ng vµ ngµnh lao ®éng mµ nã ph¶i bao qu¸t nªn phôc trong ®iÒu kiÖn cã hai lùc l−îng vò trang ®èi ®Þch, vµ trong tïng thêi c¬ vµ ®iÒu kiÖn cña h×nh thøc ®Êu tranh chñ yÕu, tøc ®iÒu kiÖn cuéc trÊn ¸p qu©n sù t¹m thêi th¾ng lîi ®ang diÔn lµ cña khëi nghÜa vò trang; ra, - ®ång thêi cã thÓ lµm tan r· kÎ ®Þch vµ chuÈn bÞ cho nh÷ng hµnh ®éng vò trang c«ng khai vµ cã tÝnh chÊt quÇn 3) trong c«ng t¸c tuyªn truyÒn vµ cæ ®éng cña ®¶ng ph¶i ra chóng sau nµy; søc chó ý nghiªn cøu kinh nghiÖm thùc tiÔn cña khëi nghÜa th¸ng Ch¹p, phª ph¸n nã vÒ mÆt qu©n sù vµ rót ra nh÷ng bµi 3) nh÷ng ho¹t ®éng nh− vËy còng cÇn thiÕt cho viÖc gi¸o häc trùc tiÕp cho t−¬ng lai; dôc qu©n sù vµ huÊn luyÖn chiÕn ®Êu c¸c ®éi chiÕn ®Êu cña 4) ph¶i më réng ho¹t ®éng m¹nh mÏ h¬n ®Ó t¨ng thªm chóng ta, trong khëi nghÜa th¸ng Ch¹p, nh÷ng ®éi chiÕn ®Êu sè ®éi chiÕn ®Êu, c¶i thiÖn tæ chøc cña nh÷ng ®éi Êy vµ nµy ë nhiÒu ®Þa ph−¬ng ®· tá ra thùc tÕ kh«ng ®−îc chuÈn bÞ trang bÞ cho hä mäi lo¹i vò khÝ, ®ång thêi, theo chØ dÉn cña ®Çy ®ñ ®Ó ®ãn nhËn nhiÖm vô míi ®èi víi hä; kinh nghiÖm th× ph¶i tæ chøc kh«ng nh÷ng c¸c ®éi chiÕn Chóng t«i thõa nhËn vµ ®Ò nghÞ ®¹i héi thõa nhËn r»ng: ®Êu cña ®¶ng mµ c¶ nh÷ng ®éi chiÕn ®Êu gÇn ®¶ng vµ hoµn 1) ®¶ng ph¶i thõa nhËn nh÷ng hµnh ®éng chiÕn ®Êu du kÝch toµn phi ®¶ng; cña nh÷ng ®éi chiÕn ®Êu cña ®¶ng hoÆc gÇn ®¶ng, lµ cã thÓ 5) cÇn ph¶i t¨ng c−êng c«ng t¸c trong qu©n ®éi, ®ång thêi chÊp nhËn vÒ nguyªn t¾c vµ thÝch hîp trong thêi kú hiÖn nay; chó ý r»ng muèn cho phong trµo th¾ng lîi th× chØ cã biÕn ®éng trong qu©n ®éi lµ kh«ng ®ñ mµ cÇn ph¶i trùc tiÕp tháa thuËn 2) nh÷ng ho¹t ®éng chiÕn ®Êu du kÝch, xÐt theo tÝnh chÊt cña víi nh÷ng phÇn tö cã tæ chøc, d©n chñ c¸ch m¹ng trong qu©n chóng, ph¶i thÝch hîp víi nhiÖm vô gi¸o dôc c¸n bé l·nh ®¹o ®éi, ®Ó hµnh ®éng tÊn c«ng kiªn quyÕt nhÊt chèng chÝnh phñ; cña quÇn chóng c«ng nh©n trong thêi kú khëi nghÜa vµ x©y 6) phong trµo n«ng d©n ®ang ph¸t triÓn cã thÓ næ ra thµnh dùng kinh nghiÖm hµnh ®éng tÊn c«ng bÊt ngê vÒ qu©n sù; khëi nghÜa toµn diÖn trong mét t−¬ng lai rÊt gÇn, cho nªn tèt 3) nhiÖm vô trùc tiÕp chñ yÕu nhÊt cña nh÷ng ho¹t ®éng Êy nhÊt lµ cè g¾ng thèng nhÊt hµnh ®éng cña c«ng nh©n vµ n«ng lµ ph¸ ho¹i bé m¸y chÝnh quyÒn, c¶nh s¸t vµ qu©n sù, vµ ®Êu d©n ®Ó tuú theo ®iÒu kiÖn tæ chøc nh÷ng cuéc tÊn c«ng qu©n sù tranh kh«ng th−¬ng tiÕc víi nh÷ng tæ chøc Tr¨m ®en cùc ®oan chung cïng mét lóc. ®ang dïng b¹o lùc ®èi víi d©n c− vµ khñng bè hä; 4) cho phÐp tiÕn hµnh nh÷ng ho¹t ®éng chiÕn ®Êu ®Ó ®o¹t lÊy nh÷ng nguån tiÒn b¹c cña kÎ ®Þch, nghÜa lµ cña chÝnh phñ nh÷ng ho¹t ®éng chiÕn ®Êu du kÝch chuyªn chÕ, vµ dïng tiÒn ®ã cung cÊp cho nhu cÇu cña khëi nghÜa, ®ång thêi cÇn ph¶i chó ý mét c¸ch nghiªm chØnh sao cho XÐt thÊy r»ng: lîi Ých cña d©n c− bÞ x©m ph¹m Ýt nhÊt; 1) tõ cuéc khëi nghÜa th¸ng Ch¹p ®Õn nay, hÇu nh− kh«ng 5) nh÷ng ho¹t ®éng chiÕn ®Êu du kÝch ph¶i ®−îc tiÕn cã n¬i nµo ë n−íc Nga hoµn toµn ngõng chiÕn ®Êu, nh÷ng cuéc chiÕn ®Êu nµy hiÖn nay thÓ hiÖn thµnh nh÷ng cuéc tÊn hµnh d −íi sù gi¸m s¸t cña ®¶ng vµ sao cho lùc l −îng cña c«ng du kÝch riªng lÎ cña nh©n d©n c¸ch m¹ng chèng kÎ ®Þch; giai cÊp v« s¶n kh«ng bÞ tiªu phÝ v« Ých, vµ ®ång thêi ph¶i
  4. V. I. L ª - n i n C−¬ng lÜnh hµnh ®éng s¸ch l−îc tr×nh lªn §¹i héi thèng nhÊt 270 271 chó ý ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn cña phong trµo c«ng nh©n ®Þa c«ng t¸c cæ ®éng tr−íc khi bÇu cö, triÖu tËp, trªn c¬ së ®Çu ph−¬ng vµ t©m tr¹ng cña quÇn chóng ®«ng ®¶o. phiÕu phæ th«ng, b×nh ®¼ng, trùc tiÕp vµ kÝn, mét Quèc héi lËp hiÕn thùc sù cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn nÒn chuyªn chÝnh cña nh©n d©n vµ thùc hiÖn nh÷ng yªu s¸ch kinh tÕ - x· héi tèi thiÓu cña chÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m thêi giai cÊp v« s¶n; vµ nh÷ng c¬ quan Chóng t«i thõa nhËn vµ ®Ò nghÞ ®¹i héi thõa nhËn r»ng: chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng ®Þa ph−¬ng 1) ®Ó tiÕn hµnh c¸ch m¹ng ®Õn cïng, hiÖn nay giai cÊp v« s¶n ®ang ®øng tr−íc nhiÖm vô bøc thiÕt lµ ph¶i cïng ph¸i d©n XÐt thÊy r»ng: chñ c¸ch m¹ng lµm cho cuéc khëi nghÜa thèng nhÊt l¹i vµ x©y 1) phong trµo c¸ch m¹ng chèng chÝnh phñ chuyªn chÕ sang dùng c¬ quan thèng nhÊt cña cuéc khëi nghÜa Êy d−íi h×nh cuéc ®Êu tranh vò trang, cho ®Õn nay ®· mang h×nh thøc khëi thøc chÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m thêi; nghÜa ®Þa ph−¬ng ph©n t¸n; 2) mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó hoµn thµnh th¾ng lîi 2) trong cuéc ®Êu tranh c«ng khai ®ã, nh÷ng phÇn tö trong nhiÖm vô cña chÝnh phñ c¸ch m¹ng lµ thµnh lËp nh÷ng c¬ quan nh©n d©n ®Þa ph−¬ng cã kh¶ n¨ng kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng tù qu¶n c¸ch m¹ng ®Þa ph−¬ng trong tÊt c¶ c¸c thµnh thÞ vµ chÝnh quyÒn cò (hÇu hÕt lµ v« s¶n vµ nh÷ng tÇng líp tiªn tiÕn c«ng x· n«ng th«n tham gia khëi nghÜa trªn c¬ së ®Çu phiÕu cña giai cÊp tiÓu t− s¶n) ®· nhËn thÊy cÇn ph¶i lËp ra nh÷ng tæ phæ th«ng, b×nh ®¼ng, trùc tiÕp vµ kÝn; chøc vÒ thùc tÕ lµ mÇm mèng cña mét chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng 3) nh÷ng ®¹i biÓu toµn quyÒn cña ®¶ng ta cã thÓ tham gia míi - X«-viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n ë Pª-tÐc-bua, M¸t-xc¬-va vµ ë chÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m thêi cïng víi ph¸i d©n chñ t− s¶n c¸c thµnh phè kh¸c, X«-viÕt ®¹i biÓu binh lÝnh ë Vla-®i-v«-xtèc, c¸ch m¹ng, tïy theo t×nh h×nh so s¸nh lùc l−îng, vµ ®iÒu kiÖn Gra-xn«i-¸c-xc¬ vµ nh÷ng thµnh phè kh¸c, c¸c ñy ban ®−êng cña sù tham gia Êy lµ c¸c ®¹i biÓu toµn quyÒn ph¶i chÞu sù gi¸m s¾t ë Xi-bi-ri vµ ë miÒn Nam, c¸c ñy ban n«ng d©n ë tØnh Xa-ra- s¸t chÝnh thøc cña ®¶ng, vµ vÒ thùc chÊt ph¶i bªnh vùc lîi Ých tèp, nh÷ng ñy ban c¸ch m¹ng thµnh phè ë N«-v«-rèt-xi-xc¬ vµ ®éc lËp cña giai cÊp c«ng nh©n, vµ kiªn quyÕt gi÷ v÷ng tÝnh ®éc ë nh÷ng thµnh phè kh¸c, vµ cuèi cïng, nh÷ng c¬ quan n«ng lËp cña §¶ng d©n chñ - x· héi, mét ®¶ng ®ang h−íng tíi cuéc th«n ®−îc bÇu ra ë C¸p-ca-d¬ vµ ë vïng ven biÓn Ban-tÝch; c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa hoµn toµn vµ do ®ã, ®èi ®Þch mét 3) phï hîp víi h×nh thøc manh nha ban ®Çu cña khëi nghÜa, c¸ch kh«ng ®iÒu hßa víi tÊt c¶ c¸c chÝnh ®¶ng t− s¶n; nh÷ng c¬ quan khëi nghÜa Êy hÕt søc ph©n t¸n, ngÉu nhiªn, 4) bÊt kÓ lµ §¶ng d©n chñ - x· héi cã thÓ tham gia chÝnh kh«ng kiªn quyÕt trong hµnh ®éng vµ kh«ng dùa vµo lùc l−îng phñ c¸ch m¹ng l©m thêi hay kh«ng, ®Òu ph¶i tuyªn truyÒn vò trang cã tæ chøc cña c¸ch m¹ng, - do ®ã kh«ng tr¸nh khái tiªu vong mét khi gÆp nh÷ng hµnh ®éng tÊn c«ng ®Çu tiªn cña trong c¸c tÇng líp ®«ng ®¶o nhÊt cña giai cÊp v« s¶n t− qu©n ®éi ph¶n c¸ch m¹ng; t−ëng sau ®©y: giai cÊp v« s¶n vò trang do §¶ng d©n chñ - x· héi l·nh ®¹o cÇn ph¶i th−êng xuyªn g©y ¸p lùc ®èi víi 4) chØ cã chÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m thêi, mét c¬ quan chÝnh phñ l©m thêi ®Ó duy tr×, cñng cè vµ më réng nh÷ng cña khëi nghÜa th¾ng lîi, míi ®Ëp tan ® − îc mäi sù ph¶n kh¸ng cña thÕ lùc ph¶n ®éng, b¶o ®¶m tù do ®Çy ®ñ cho thµnh qu¶ cña c¸ch m¹ng.
  5. V. I. L ª - n i n C−¬ng lÜnh hµnh ®éng s¸ch l−îc tr×nh lªn §¹i héi thèng nhÊt 272 273 4) trong khi më réng ho¹t ®éng vµ ph¹m vi ¶nh h−ëng c¸c x«-viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n cña c¸c X«-viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n, cÇn ph¶i chØ ra r»ng nh÷ng tæ chøc Êy, nÕu kh«ng dùa vµo qu©n ®éi c¸ch m¹ng XÐt thÊy r»ng: vµ kh«ng lËt ®æ quyÒn lùc cña chÝnh phñ (nghÜa lµ kh«ng 1) X«-viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n xuÊt hiÖn mét c¸ch tù ph¸t biÕn thµnh chÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m thêi) th× kh«ng tr¸nh trªn c¬ së c¸c cuéc b·i c«ng chÝnh trÞ cã tÝnh chÊt quÇn chóng, khái thÊt b¹i; cho nªn, viÖc vò trang nh©n d©n vµ cñng cè tæ víi tÝnh c¸ch lµ nh÷ng tæ chøc phi ®¶ng cña quÇn chóng c«ng chøc qu©n sù cña giai cÊp v« s¶n ph¶i ®−îc coi lµ mét trong nh©n ®«ng ®¶o; nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu cña nh÷ng tæ chøc ®ã trong bÊt cø 2) trong qu¸ tr×nh ®Êu tranh, nh÷ng X«-viÕt Êy tÊt nhiªn sÏ thêi kú c¸ch m¹ng nµo. biÕn ®æi, vÒ thµnh phÇn, sÏ thu hót nh÷ng phÇn tö c¸ch m¹ng nhÊt cña giai cÊp tiÓu t− s¶n, còng nh− vÒ néi dung ho¹t ®éng th¸i ®é ®èi víi c¸c chÝnh ®¶ng t− s¶n cña nã, sÏ tõ nh÷ng tæ chøc b·i c«ng thuÇn tóy biÕn thµnh nh÷ng c¬ quan ®Êu tranh c¸ch m¹ng chung; XÐt thÊy r»ng: 3) nh÷ng X«-viÕt Êy lµ nh÷ng mÇm mèng cña chÝnh quyÒn 1) §¶ng d©n chñ - x· héi bao giê còng thõa nhËn sù cÇn thiÕt c¸ch m¹ng, cho nªn søc m¹nh vµ tÇm quan träng cña nh÷ng ph¶i ñng hé mäi phong trµo ®èi lËp vµ mäi phong trµo c¸ch X«-viÕt Êy hoµn toµn tïy thuéc vµo lùc l−îng vµ th¾ng lîi cña m¹ng nh»m chèng trËt tù x· héi vµ chÝnh trÞ hiÖn nay ë Nga; khëi nghÜa; 2) hiÖn nay, khi c¸ch m¹ng t¹o nªn ho¹t ®éng c«ng khai cña Chóng t«i thõa nhËn vµ ®Ò nghÞ ®¹i héi thõa nhËn r»ng: c¸c giai cÊp vµ trªn c¬ së ®ã b¾t ®Çu h×nh thµnh c¸c chÝnh ®¶ng 1) §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ph¶i tham gia c¸c th× nhiÖm vô bøc thiÕt cña §¶ng d©n chñ - x· héi lµ ph¶i x¸c X«-viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n phi ®¶ng b»ng c¸ch lËp ra nh÷ng ®Þnh néi dung giai cÊp cña nh÷ng chÝnh ®¶ng Êy, ph¶i tÝnh ®Õn nhãm ®¶ng viªn hÕt søc m¹nh trong mçi X«-viÕt vµ lµm cho t−¬ng quan cña c¸c giai cÊp trong lóc nµy vµ c¨n cø vµo ®ã ph¶i ho¹t ®éng cña nh÷ng nhãm nµy liªn hÖ chÆt chÏ víi ho¹t ®éng x¸c ®Þnh th¸i ®é cña m×nh ®èi víi c¸c chÝnh ®¶ng; chung cña ®¶ng; 3) nhiÖm vô chñ yÕu cña giai cÊp c«ng nh©n trong thêi kú 2) trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, viÖc thµnh lËp nh÷ng tæ c¸ch m¹ng d©n chñ hiÖn nay lµ tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng ®ã chøc nh− thÕ ®Ó më réng vµ t¨ng c−êng ¶nh h−ëng cña §¶ng ®Õn cïng, vµ do ®ã §¶ng d©n chñ - x· héi trong khi x¸c ®Þnh d©n chñ - x· héi ®èi víi giai cÊp v« s¶n vµ cña giai cÊp v« s¶n th¸i ®é cña m×nh ®èi víi c¸c chÝnh ®¶ng kh¸c, ph¶i ®Æc biÖt chó ®èi víi tiÕn tr×nh vµ kÕt côc cña c¸ch m¹ng d©n chñ, cã thÓ lµ ý xÐt xem ®¶ng nµy hoÆc ®¶ng kia cã thÓ cã t¸c dông tÝch cùc nhiÖm vô cña c¸c tæ chøc ®Þa ph−¬ng cña ®¶ng ta; xóc tiÕn môc ®Ých ®ã ®Õn møc nµo; 3) cÇn ph¶i l«i cuèn nh÷ng tÇng líp c«ng nh©n hÕt søc ®«ng 4) xÐt theo quan ®iÓm ®ã, mäi chÝnh ®¶ng kh«ng ph¶i d©n chñ - x· héi hiÖn nay ë Nga (trõ c¸c chÝnh ®¶ng ph¶n ®éng) ®¶o vµ c¶ nh÷ng ®¹i biÓu cña ph¸i d©n chñ c¸ch m¹ng, ®Æc biÖt chia thµnh hai nhãm chñ yÕu: c¸c ®¶ng qu©n chñ - tù do chñ lµ nh÷ng ®¹i biÓu cña n«ng d©n, binh lÝnh vµ lÝnh thñy tham gia nghÜa vµ c¸c ®¶ng d©n chñ - c¸ch m¹ng; c¸c X«-viÕt ®¹i biÓu c«ng nh©n phi ®¶ng;
  6. V. I. L ª - n i n C−¬ng lÜnh hµnh ®éng s¸ch l−îc tr×nh lªn §¹i héi thèng nhÊt 274 275 Chóng t«i thõa nhËn vµ ®Ò nghÞ ®¹i héi thõa nhËn r»ng: mét hÖ t− t−ëng x· héi chñ nghÜa Ýt nhiÒu m¬ hå; §¶ng d©n chñ - x· héi thõa nhËn lµ cã thÓ vµ cÇn ph¶i cïng c¸c chÝnh 1) c¸nh h÷u cña c¸c ®¶ng qu©n chñ - tù do chñ nghÜa (Liªn minh ngµy 17 th¸ng M−êi, §¶ng ph¸p chÕ, §¶ng c«ng th−¬ng 116, ®¶ng Êy ký hiÖp nghÞ chiÕn ®Êu, ®ång thêi kh«ng ngõng v.v.) lµ nh÷ng tæ chøc giai cÊp cña bän ®Þa chñ vµ cña giai cÊp bãc trÇn tÝnh chÊt gi¶ x· héi chñ nghÜa cña hä vµ ®Êu tranh t− s¶n c«ng th−¬ng lín, râ rµng ph¶n c¸ch m¹ng, nh−ng ch−a chèng nh÷ng cè g¾ng cña hä nh»m xãa nhßa ®èi lËp giai ký kÕt hiÖp nghÞ døt kho¸t ph©n chia chÝnh quyÒn víi bän quan cÊp gi÷a giai cÊp v« s¶n vµ tiÓu chñ; liªu chuyªn chÕ; ®¶ng cña giai cÊp v« s¶n trong khi lîi dông 4) môc ®Ých chÝnh trÞ tr−íc m¾t cña nh÷ng hiÖp nghÞ chiÕn cuéc xung ®ét ch−a kÕt thóc Êy ®Ó ®¹t môc ®Ých cña m×nh, ph¶i ®Êu t¹m thêi Êy gi÷a §¶ng d©n chñ - x· héi vµ ph¸i d©n chñ ®ång thêi tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu tranh quyÕt liÖt nhÊt víi c¸ch m¹ng lµ dïng biÖn ph¸p c¸ch m¹ng ®Ó triÖu tËp Quèc héi nh÷ng ®¶ng ®ã; lËp hiÕn toµn d©n cã ®Çy ®ñ quyÒn lùc trªn c¬ së ®Çu phiÕu phæ 2) c¸c ®¶ng qu©n chñ - tù do chñ nghÜa c¸nh t¶ (§¶ng c¶i th«ng, b×nh ®¼ng, trùc tiÕp vµ kÝn; c¸ch d©n chñ 117, §¶ng d©n chñ - lËp hiÕn, v.v.) kh«ng ph¶i lµ 5) trong lóc nµy, chØ cã thÓ vµ chØ nªn ký nh÷ng hiÖp nghÞ nh÷ng tæ chøc giai cÊp râ rÖt, th−êng xuyªn dao ®éng gi÷a ph¸i chiÕn ®Êu t¹m thêi víi nh÷ng phÇn tö thõa nhËn khëi nghÜa vò tiÓu t− s¶n d©n chñ vµ nh÷ng phÇn tö ®¹i t− s¶n ph¶n c¸ch trang nh− mét thñ ®o¹n ®Êu tranh vµ tÝch cùc xóc tiÕn cuéc m¹ng, gi÷a nguyÖn väng dùa vµo nh©n d©n vµ sî h·i tÝnh ®éc khëi nghÜa ®ã. lËp c¸ch m¹ng cña nh©n d©n vµ nguyÖn väng cña hä kh«ng v−ît ra ngoµi giíi h¹n cña mét x· héi t− s¶n ®−îc chØnh ®èn l¹i cho cã quy cñ vµ ®−îc chÕ ®é qu©n chñ vµ chÕ ®é hai viÖn b¶o th¸i ®é ®èi víi c¸c ®¶ng vÖ khái bÞ giai cÊp v« s¶n x©m ph¹m; §¶ng d©n chñ - x· héi d©n chñ - x· héi d©n téc ph¶i lîi dông ho¹t ®éng cña c¸c ®¶ng Êy ®Ó gi¸o dôc chÝnh trÞ cho nh©n d©n, b»ng c¸ch ®em ®èi chiÕu nh÷ng lêi nãi su«ng XÐt thÊy r»ng: d©n chñ gi¶ dèi cña hä víi chñ nghÜa d©n chñ triÖt ®Ó cña giai cÊp v« s¶n vµ bãc trÇn kh«ng th−¬ng tiÕc nh÷ng ¶o t−ëng lËp 1) trong tiÕn tr×nh c¸ch m¹ng, giai cÊp v« s¶n tÊt c¶ d©n téc ë hiÕn mµ hä truyÒn b¸; Nga ngµy cµng ®oµn kÕt l¹i bëi cuéc ®Êu tranh chung; 3) c¸c ®¶ng vµ tæ chøc d©n chñ - c¸ch m¹ng (§¶ng x· héi 2) cuéc ®Êu tranh chung ®ã lµm cho c¸c ®¶ng d©n chñ - x· chñ nghÜa - c¸ch m¹ng, Héi liªn hiÖp n«ng d©n, bé phËn c¸c héi d©n téc ë Nga ngµy cµng xÝch l¹i gÇn nhau; héi liªn hiÖp nöa nghiÖp ®oµn vµ c¸c héi liªn hiÖp nöa 3) trong nhiÒu thµnh phè, ®· thµnh lËp nh÷ng ñy ban liªn chÝnh trÞ, v.v.) biÓu hiÖn mét c¸ch gÇn gòi nhÊt lîi Ých vµ hîp cña tÊt c¶ c¸c tæ chøc d©n chñ - x· héi d©n téc ë ®Þa quan ®iÓm cña ®«ng ®¶o quÇn chóng n«ng d©n vµ tiÓu t − ph−¬ng, thay cho nh÷ng ñy ban liªn bang tr−íc kia; s ¶n, kiªn quyÕt chèng chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña 4) ®a sè c¸c ®¶ng d©n chñ - x· héi d©n téc hiÖn nay kh«ng ®Þa chñ, chèng nhµ n − íc cña chÕ ®é n«ng n«, t×m c¸ch cßn kiªn tr× nguyªn t¾c liªn bang mµ §¹i héi II cña §¶ng c«ng triÖt ®Ó thùc hiÖn chñ nghÜa d©n chñ, kho¸c cho nh÷ng nhiÖm nh©n d©n chñ - x· héi Nga ®· b¸c bá mét c¸ch chÝnh ®¸ng; vô vÒ thùc chÊt lµ cã tÝnh chÊt d©n chñ t − s ¶n cña m×nh
  7. V. I. L ª - n i n C−¬ng lÜnh hµnh ®éng s¸ch l−îc tr×nh lªn §¹i héi thèng nhÊt 276 277 Chóng t«i thõa nhËn vµ ®Ò nghÞ ®¹i héi thõa nhËn r»ng: 4) chØ trong ®iÒu kiÖn kÕt hîp ®óng ®¾n cuéc ®Êu tranh kinh tÕ víi cuéc ®Êu tranh chÝnh trÞ cña giai cÊp v« s¶n th× ®Êu tranh 1) cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p kiªn quyÕt nhÊt ®Ó hîp nhÊt kinh tÕ míi cã thÓ c¶i thiÖn mét c¸ch v÷ng ch¾c t×nh c¶nh cña nhanh chãng tÊt c¶ c¸c ®¶ng d©n chñ - x· héi d©n téc ë Nga quÇn chóng c«ng nh©n vµ cñng cè c¸c tæ chøc giai cÊp ch©n thµnh mét §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga thèng nhÊt; chÝnh cña hä; 2) c¬ së cña sù thèng nhÊt ph¶i lµ sù hîp nhÊt hoµn toµn cña Chóng t«i thõa nhËn vµ ®Ò nghÞ ®¹i héi thõa nhËn r»ng: tÊt c¶ c¸c tæ chøc d©n chñ - x· héi cña mçi ®Þa ph−¬ng; 1) tÊt c¶ c¸c tæ chøc cña ®¶ng ph¶i xóc tiÕn viÖc thµnh lËp c¸c 3) ®¶ng ph¶i thùc sù ®¶m b¶o tháa m·n tÊt c¶ c¸c lîi Ých c«ng ®oµn phi ®¶ng vµ khuyÕn khÝch tÊt c¶ c¸c ®¶ng viªn lµm cña ®¶ng vµ nhu cÇu cña giai cÊp v« s¶n d©n chñ - x· héi mét nghÒ nµo ®ã tham gia c«ng ®oµn; cña mçi d©n téc ®ã, b»ng c¸ch chó ý ®Õn c¶ nh÷ng ®Æc ®iÓm 2) ®¶ng ph¶i dïng mäi biÖn ph¸p ®Ó gi¸o dôc nh÷ng c«ng vÒ v¨n hãa - sinh ho¹t cña hä; ph−¬ng thøc ®¶m b¶o cã thÓ nh©n tham gia c¸c c«ng ®oµn hiÓu biÕt réng r·i vÒ ®Êu tranh lµ: tæ chøc nh÷ng cuéc héi nghÞ ®¹i biÓu riªng cña c¸c ®¶ng giai cÊp vµ nh÷ng nhiÖm vô x· héi chñ nghÜa cña giai cÊp v« viªn d©n chñ - x· héi cña d©n téc ®ã, quyÒn ®¹i biÓu cña s¶n, ®Ó b»ng ho¹t ®éng cña m×nh, giµnh ®−îc vai trß l·nh ®¹o d©n téc Ýt ng −êi trong nh÷ng c¬ quan ®Þa ph−¬ng, tØnh vµ thùc sù trong c«ng ®oµn ®ã, vµ cuèi cïng ®Ó c¸c c«ng ®oµn ®ã trung −¬ng cña ®¶ng, thµnh lËp nh÷ng nhãm s¸ng t¸c, xuÊt cã thÓ, trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, trùc tiÕp gÇn víi ®¶ng, b¶n, cæ ®éng ®Æc biÖt, v.v.. mµ kh«ng hÒ lo¹i trõ nh÷ng héi viªn phi ®¶ng trong thµnh Chó gi¶i: QuyÒn ®¹i biÓu cña d©n téc Ýt ng−êi trong Ban chÊp hµnh phÇn cña nã. trung −¬ng ®¶ng cã thÓ ®−îc tæ chøc nh− sau, ch¼ng h¹n: ®¹i héi toµn ®¶ng sÏ ®−a vµo Ban chÊp hµnh trung −¬ng mét sè l−îng nhÊt ®Þnh th¸i ®é ®èi víi §u-ma nhµ n−íc trong sè nh÷ng øng cö viªn mµ ®¹i héi tØnh ë c¸c ®Þa ph−¬ng ë Nga (®Þa ph−¬ng hiÖn cã c¸c tæ chøc d©n chñ - x· héi ®éc lËp) cö ra. XÐt thÊy r»ng: 1) §u-ma nhµ n−íc lµ mét c¬ quan ®¹i biÓu nh©n d©n gi¶ c«ng ®oµn m¹o mét c¸ch th« b¹o, v×: XÐt thÊy r»ng: a) quyÒn bÇu cö lµ kh«ng cã tÝnh chÊt phæ th«ng, kh«ng b×nh ®¼ng, lµ mét thø quyÒn bÇu cö theo nhiÒu cÊp, quÇn chóng 1) §¶ng d©n chñ - x· héi bao giê còng thõa nhËn ®Êu tranh c«ng nh©n vµ n«ng d©n thùc tÕ bÞ lo¹i trõ kh«ng ®−îc tham gia kinh tÕ lµ mét trong nh÷ng bé phËn cÊu thµnh cña cuéc ®Êu §u-ma nhµ n−íc, vµ tû lÖ ®¹i biÓu cö tri cña c¸c tËp ®oµn trong tranh giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n; d©n c− th× ®−îc s¾p xÕp cho phï hîp víi ý kiÕn cña c¶nh s¸t; 2) theo kinh nghiÖm cña tÊt c¶ c¸c n−íc t− b¶n ®· chØ râ, tæ b) xÐt vÒ ph¹m vi quyÒn h¹n vµ xÐt theo quan hÖ víi Héi chøc thÝch ®¸ng nhÊt cña giai cÊp c«ng nh©n ®Ó ®Êu tranh kinh ®ång nhµ n−íc th× §u-ma lµ mét c¸i ®u«i bÊt lùc cña chÕ ®é tÕ lµ nh÷ng c«ng ®oµn réng r·i; quan liªu chuyªn chÕ; 3) hiÖn nay quÇn chóng c«ng nh©n ë Nga cã mét nguyÖn c) do thiÕu tù do cæ ®éng, do ®µn ¸p b»ng qu©n sù, väng réng r·i lµ ®−îc tæ chøc l¹i thµnh nh÷ng c«ng ®oµn; xö tö h×nh hµng lo¹t, b¾t bí, do sù chuyªn quyÒn cña bän
  8. V. I. L ª - n i n C−¬ng lÜnh hµnh ®éng s¸ch l−îc tr×nh lªn §¹i héi thèng nhÊt 278 279 c¶nh s¸t vµ quan l¹i, cho nªn hoµn c¶nh tuyÓn cö hoµn toµn còng kh«ng thÓ t¹o nªn mét phong trµo nh©n d©n réng r·i; lo¹i trõ kh¶ n¨ng quÇn chóng thùc sù nãi lªn ®−îc ý chÝ cña 3) viÖc tham gia bÇu cö trong t×nh h×nh chÝnh trÞ hiÖn nay m×nh; buéc c¸c ®¶ng viªn d©n chñ - x· héi hoÆc ph¶i rót lui mµ kh«ng d) viÖc triÖu tËp mét §u-ma nh− thÕ chØ cã môc ®Ých duy ®em l¹i lîi Ých nµo cho phong trµo, hoÆc thùc sù r¬i xuèng vai nhÊt ®Ó cho chÝnh phñ lõa dèi nh©n d©n, cñng cè chÕ ®é trß ®ång lâa lu mê cña ph¸i d©n chñ-lËp hiÕn; chuyªn chÕ, ®Ó cho chÝnh phñ l¹i gian lËn ®−îc vÒ tµi chÝnh vµ Chóng t«i thõa nhËn vµ ®Ò nghÞ ®¹i héi thõa nhËn r»ng: c©u kÕt ®−îc víi nh÷ng phÇn tö ph¶n ®éng trong c¸c giai cÊp 1) §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ph¶i kiªn quyÕt tõ bãc lét chiÕm −u thÕ trong §u-ma nhµ n−íc; chèi tham gia §u-ma nhµ n−íc; 2) viÖc tham gia bÇu cö §u-ma nhµ n−íc hoµn toµn kh«ng 2) §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ph¶i kiªn quyÕt tõ ®Ò cao ®−îc tÝnh tù gi¸c giai cÊp cña giai cÊp v« s¶n, kh«ng cñng cè vµ më réng ®−îc tæ chøc giai cÊp vµ sù chuÈn bÞ chiÕn chèi tham gia bÇu cö §u-ma nhµ n−íc ë bÊt cø giai ®o¹n nµo; ®Êu cña hä, tr¸i l¹i cã thÓ lµm tan r· vµ hñ hãa giai cÊp v« s¶n, 3) §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga ph¶i lîi dông v×: hÕt søc m¹nh mÏ mäi cuéc häp cã liªn quan ®Õn bÇu cö, nãi a) §¶ng d©n chñ - x· héi tham gia bÇu cö, nhÊt ®Þnh sÏ chung, ®Ó tr×nh bµy quan ®iÓm cña nh÷ng ng −êi d©n chñ - nu«i d−ìng trong nh©n d©n nh÷ng ¶o t−ëng lËp hiÕn, khiÕn x· héi, nãi riªng, ®Ó phª ph¸n th¼ng tay §u-ma nhµ n−íc, hä tin r»ng bÇu cö cã thÓ thÓ hiÖn mét c¸ch Ýt nhiÒu chÝnh x¸c ®Æc biÖt ®Ó kªu gäi ®Êu tranh cho viÖc triÖu tËp Quèc héi ý chÝ cña nh©n d©n vµ quan niÖm r»ng ®¶ng ®· ®i vµo con lËp hiÕn toµn d©n b»ng biÖn ph¸p c¸ch m¹ng; ®−êng lËp hiÕn gi¶ m¹o; 4) §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga còng ph¶i lîi b) do sè l−îng Ýt, nhiÖm kú ng¾n vµ chøc n¨ng chuyªn m«n dông c«ng t¸c cæ ®éng liªn quan ®Õn §u-ma ®Ó lµm cho cã h¹n, ®oµn ®¹i biÓu s¬ tuyÓn vµ ®¹i biÓu cö tri cña c«ng nh÷ng tÇng líp quÇn chóng nh©n d©n hÕt søc ®«ng ®¶o biÕt nh©n kh«ng thÓ ®em l¹i g× cho tæ chøc thùc sù c¸ch m¹ng cña ®−îc nh÷ng quan ®iÓm s¸ch l −îc cña ®¶ng vÒ toµn bé t×nh giai cÊp v« s¶n; h×nh c¸ch m¹ng hiÖn nay vµ vÒ tÊt c¶ nh÷ng nhiÖm vô do c) viÖc tham gia bÇu cö sÏ lµm cho giai cÊp v« s¶n kh«ng t×nh h×nh ®ã ®Ò ra. tËp trung chó ý vµo phong trµo c¸ch m¹ng ®ang tiÕn hµnh bªn ngoµi §u-ma n÷a, mµ l¹i tËp trung chó ý vµo trß hÒ cña chÝnh phñ, chuyÓn träng t©m cña c«ng t¸c cæ ®éng réng r·i trong c¸c nguyªn t¾c tæ chøc cña ®¶ng quÇn chóng sang nh÷ng tiÓu tæ ®¹i biÓu cö tri; d) viÖc tham gia bÇu cö cña chóng ta kh«ng gióp g× vµo viÖc XÐt thÊy r»ng: gi¸o dôc tinh thÇn d©n chñ - x· héi cho c¸c tÇng líp quÇn chóng ngu dèt nhÊt ®ang ®i vµo §u-ma, h¬n n÷a ®i vµo b»ng con 1) nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ trong ®¶ng hiÖn nay ®· ®−êng hoµn toµn hîp ph¸p, mµ hiÖn nay §¶ng c«ng nh©n d©n ®−îc mäi ng−êi thõa nhËn; chñ - x· héi Nga kh«ng thÓ theo; 2) thùc hiÖn nguyªn t¾c ®ã trong ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ hiÖn ®) viÖc mét bé phËn ®¹i biÓu cö tri rót lui khái c¸c nay, mÆc dÇu cã khã kh¨n, nh−ng vÉn cã thÓ ®−îc trong nh÷ng cuéc héi nghÞ bÇu cö tØnh sÏ kh«ng thÓ lµm thÊt b¹i §u-ma, giíi h¹n nhÊt ®Þnh;
  9. V. I. L ª - n i n 280 281 3) lÉn lén c¬ quan bÝ mËt vµ c¬ quan c«ng khai cña tæ chøc ®¶ng lµ cùc kú nguy h¹i cho ®¶ng vµ khiÕn chÝnh phñ dÔ dµng khiªu khÝch; Chóng t«i thõa nhËn vµ ®Ò nghÞ ®¹i héi thõa nhËn r»ng: 1) nguyªn t¾c bÇu cö trong c¸c tæ chøc cña ®¶ng ph¶i ®−îc qu¸n triÖt tõ d−íi lªn trªn; 2) chØ trong ®iÒu kiÖn gÆp nh÷ng trë ng¹i kh«ng kh¾c phôc ®−îc do c¶nh s¸t g©y ra vµ trong nh÷ng tr−êng hîp hÕt søc ®Æc biÖt ®−îc dù tÝnh riªng th× míi ®−îc xa rêi nguyªn t¾c ®ã, söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt ch¼ng h¹n nh− thùc hµnh chÕ ®é bÇu cö hai cÊp hay chÕ ®é bæ tuyÓn vµo c¸c c¬ quan do tuyÓn cö lËp nªn; cña ®¶ng c«ng nh©n118 3) hÕt søc cÇn duy tr× vµ t¨ng c−êng h¹t nh©n bÝ mËt cña tæ chøc ®¶ng; 4) ®Ó tiÕn hµnh mäi h×nh thøc ho¹t ®éng c«ng khai (trªn b¸o chÝ, trong c¸c cuéc häp, trong c¸c héi, ®Æc biÖt trong c«ng ®oµn, v.v.) cÇn ph¶i thµnh lËp nh÷ng ban chuyªn m«n cña c¸c tæ chøc, nh−ng v« luËn thÕ nµo nh÷ng ban nµy còng kh«ng thÓ lµm h¹i ®Õn tÝnh toµn vÑn cña chi bé bÝ mËt; 5) c¬ quan trung −¬ng cña ®¶ng ph¶i thèng nhÊt, nghÜa lµ ®¹i héi chung cña ®¶ng ph¶i bÇu ra Ban chÊp hµnh trung −¬ng thèng nhÊt, ban chÊp hµnh nµy sÏ chØ ®Þnh ban biªn tËp cña C¬ quan ng«n luËn trung −¬ng cña ®¶ng v.v.. ViÕt vµo nöa cuèi th¸ng Ba 1906 In ®Çu th¸ng T− 1906 ë Xanh Pª- Theo ®óng b¶n in trong s¸ch tÐc-bua thµnh s¸ch riªng t¹i Nhµ xuÊt b¶n *T− t−ëng chóng ta+
  10. V. I. L ª - n i n 282 283 HiÖn nay mäi ng−êi ®Òu thõa nhËn sù cÇn thiÕt ph¶i söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng c«ng nh©n. Héi nghÞ cña *ph¸i ®a sè+ míi ®©y (th¸ng Ch¹p 1905) ®· chÝnh thøc nªu lªn vÊn ®Ò chÝn muåi nµy, vÊn ®Ò ®· ®−îc ghi vµo ch−¬ng tr×nh nghÞ sù cña ®¹i héi thèng nhÊt. Tr−íc hÕt chóng t«i muèn tr×nh bµy v¾n t¾t c¸ch ®Æt vÊn ®Ò ruéng ®Êt trong lÞch sö cña §¶ng d©n chñ - x· héi Nga, sau ®ã ®iÓm qua c¸c dù th¶o c−¬ng lÜnh do nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi ®−a ra hiÖn nay, vµ sau cïng, v¹ch ra nh÷ng nÐt chÝnh cña b¶n s¬ th¶o mµ chóng t«i b¶o vÖ. I. ph¸c qua lÞch sö ph¸t triÓn c¸c quan ®iÓm cña ®¶ng d©n chñ - x· héi nga vÒ vÊn ®Ò ruéng rÊt Ngay khi míi ®−îc thµnh lËp, §¶ng d©n chñ - x· héi Nga ®· thõa nhËn tÇm quan träng to lín cña vÊn ®Ò ruéng ®Êt vµ cña riªng vÊn ®Ò n«ng d©n ë n−íc Nga, vÊn ®Ò nµy ®· ®−îc ph©n tÝch ®éc lËp trong tÊt c¶ c¸c dù th¶o c−¬ng lÜnh cña ®¶ng. Ph¸i d©n tóy vµ ph¸i x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng th−êng truyÒn b¸ ý kiÕn ng−îc l¹i do sù dèt n¸t hoµn toµn cña hä vÒ vÊn ®Ò nµy, hoÆc cè ý bãp mÐo sù thËt. Ngay trong dù th¶o ®Çu tiªn cña nh÷ng ng − êi d©n chñ - x· héi Nga, do nhãm * Gi¶i phãng lao ®éng + c «ng bè n¨m 1884, ®· ®ßi * söa ®æi triÖt ®Ó c¸c quan hÖ ruéng ®Êt +
  11. V. I. L ª - n i n 284 vµ ®ßi xãa bá toµn bé quan hÖ n«ng n« ë n«ng th«n (v× kh«ng cã trong tay c¸c s¸ch b¸o cò cña §¶ng d©n chñ - x· héi xuÊt b¶n ë n−íc ngoµi, nªn chóng t«i ®µnh ph¶i dÉn chøng theo trÝ nhí, chóng t«i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ý chÝnh cña nh÷ng c©u mµ chóng t«i dÉn chøng, chø kh«ng ph¶i vÒ nguyªn v¨n). Sau ®ã trong t¹p chÝ *Ng−êi d©n chñ - x· héi+119 (xuÊt b¶n cuèi nh÷ng n¨m 80), vµ c¶ trong nh÷ng cuèn *Sù ph¸ s¶n cña toµn n−íc Nga+ vµ *NhiÖm vô cña nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa trong cuéc ®Êu tranh chèng n¹n ®ãi ë n−íc Nga+ (1891 - 1892), Plª-kha-nèp ®· nhiÒu lÇn nªu bËt lªn, b»ng nh÷ng lêi lÏ kh¼ng ®Þnh nhÊt, ý nghÜa v« cïng quan träng cña vÊn ®Ò n«ng d©n ë Nga; ®ång chÝ Êy thËm chÝ ®· chØ ra r»ng cã kh¶ n¨ng *chia ®Òu ruéng ®Êt+ trong qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng d©n chñ s¾p tíi, vµ r»ng triÓn väng ®ã kh«ng hÒ lµm cho §¶ng d©n chñ - x· héi run sî vµ còng kh«ng lµm cho §¶ng d©n chñ - x· héi lÈn tr¸nh nã. *Chia ®Òu ruéng ®Êt+ tuyÖt nhiªn kh«ng ph¶i lµ mét biÖn ph¸p x· héi chñ nghÜa, nh−ng nã sÏ thóc ®Èy m¹nh mÏ sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n, cña thÞ tr−êng trong n−íc, sù t¨ng phóc lîi cña n«ng d©n, sù tan r· cña c¸c c«ng x·, sù ph¸t triÓn c¸c m©u thuÉn giai cÊp ë n«ng th«n, sù xãa bá tÊt c¶ c¸c tµn tÝch cña n−íc Nga n«ng n« - n« dÞch. Lêi chØ dÉn trªn ®©y cña Plª-kha-nèp vÒ *chia ®Òu ruéng ®Êt+ ®èi víi chóng ta, cã mét tÇm quan träng lÞch sö ®Æc biÖt. Nã chØ râ r»ng: ngay tõ buæi ®Çu, nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi ®· ®Æt chÝnh c¬ së lý luËn cña vÊn ®Ò ruéng ®Êt ë Nga, mµ b©y giê hä vÉn cßn c−¬ng quyÕt bªnh vùc. Tõ khi thµnh lËp ®¶ng ®Õn nay, nh÷ng ng − êi d©n chñ- x· héi Nga ®· lu«n lu«n ñng hé ba nguyªn lý sau ®©y. T hø nhÊt. C uéc c¸ch m¹ng ruéng ®Êt nhÊt thiÕt ph¶i lµ B×a ngoµi cuèn *Söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng c«ng nh©n+ mét bé phËn cña cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ ë Nga. Cuéc cña V. I. Lª-nin. - 1906 c¸ch m¹ng nµy cã néi dung lµ xãa bá nh÷ng quan hÖ n«ng n« - n« dÞch ë n«ng th«n. Thø hai. Do ý nghÜa x· héi vµ kinh tÕ ¶nh thu nhá
  12. V. I. L ª - n i n Söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng c«ng nh©n 286 285 cña nã, cuéc c¶i c¸ch ruéng ®Êt s¾p tíi sÏ cã tÝnh chÊt d©n chñ - t− s¶n; nã kh«ng lµm gi¶m bít mµ cßn t¨ng c−êng thªm sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n vµ cña c¸c m©u thuÉn giai cÊp t− b¶n chñ nghÜa. Thø ba. §¶ng d©n chñ - x· héi cã mäi lý lÏ ®Ó kiªn quyÕt ñng hé cuéc c¸ch m¹ng nµy, ®Ó nh©n ®ã mµ ®Ò ra mét sè nhiÖm vô tr−íc m¾t, nh−ng kh«ng chÞu bã tay vµ kh«ng hÒ tõ chèi ñng hé ngay c¶ chñ tr−¬ng *chia ®Òu ruéng ®Êt+ n÷a. Ng−êi nµo kh«ng biÕt ba nguyªn lý ®ã, ng−êi nµo kh«ng thÊy ba nguyªn lý ®ã trong tÊt c¶ c¸c s¸ch b¸o cña §¶ng d©n chñ - x· héi vÒ vÊn ®Ò ruéng ®Êt ë Nga, th× ng−êi Êy hoÆc kh«ng hiÓu vÊn ®Ò, hoÆc bá qua thùc chÊt cña nã (nh− nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa - c¸ch m¹ng th−êng lu«n lu«n m¾c ph¶i). Trë l¹i lÞch sö ph¸t triÓn nh÷ng quan ®iÓm cña §¶ng d©n chñ - x· héi vÒ vÊn ®Ò n«ng d©n, chóng ta cÇn nªu thªm lµ trong sè s¸ch b¸o xuÊt b¶n håi cuèi nh÷ng n¨m 90, th× cuèn *NhiÖm vô cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi Nga+ (1897)1) ®· kiªn quyÕt b¸c ý kiÕn cho r»ng nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi cã th¸i ®é *thê ¬+ ®èi víi n«ng d©n, vµ cuèn ®ã ®· nh¾c l¹i nh÷ng quan ®iÓm chung cña §¶ng d©n chñ - x· héi vÒ vÊn ®Ò nµy, sau ®ã nªu thªm b¸o *Tia löa+. Trong tê b¸o nµy, sè 3, xuÊt b¶n vµo mïa xu©n 1901 (th¸ng Ba vµ th¸ng T−), nghÜa lµ mét n¨m tr−íc khi cã cuéc khëi nghÜa lín ®Çu tiªn cña n«ng d©n ë Nga, ®· ®¨ng mét bµi x· luËn nhan ®Ò lµ *§¶ng c«ng nh©n vµ giai cÊp n«ng d©n+2) nhÊn m¹nh mét lÇn n÷a tÇm quan träng cña vÊn ®Ò n«ng d©n vµ ®ång thêi ®−a ra, ngoµi nh÷ng yªu s¸ch kh¸c, yªu s¸ch ®ßi tr¶ l¹i c¸c m¶nh ®Êt c¾t cho n«ng d©n. Bµi nµy cã thÓ coi nh − l µ mét b¶n s¬ th¶o c − ¬ng lÜnh 1) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 2, tr. 539 - 586. 2) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 4, tr. 542 - 553.
  13. V. I. L ª - n i n Söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng c«ng nh©n 286 287 ruéng ®Êt ®Çu tiªn cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga s¸ch nµy). §¸ng lÏ ®ßi l¹i nh÷ng m¶nh ®Êt c¾t vµ kho¶n tiÒn c«ng bè håi mïa hÌ 1902 nh©n danh ban biªn tËp b¸o *Tia löa+ chuéc, th× ®ång chÝ Ých-x¬ l¹i ®Ò nghÞ: 1) tÞch thu ruéng ®Êt cña vµ *B×nh minh+120), vµ ®· trë thµnh c−¬ng lÜnh chÝnh thøc cña gi¸o héi, cña c¸c tu viÖn vµ ruéng ®Êt hoµng téc, vµ chuyÓn ruéng ®¶ng t¹i §¹i héi II cña ®¶ng ta (th¸ng T¸m 1903). ®Êt ®ã thµnh *së h÷u cña nhµ n−íc d©n chñ+; 2) *®¸nh mét thø Trong c−¬ng lÜnh nµy, toµn bé cuéc ®Êu tranh chèng chÕ ®é thuÕ lòy tiÕn vµo ®Þa t« cña bän chiÕm h÷u nhiÒu ruéng ®Êt, ®Ó chuyªn chÕ ®−îc xem nh− cuéc ®Êu tranh cña chÕ ®é t− s¶n nhµ n−íc d©n chñ cã thÓ chi sè tiÒn thu ®−îc ®ã cho c¸c nhu cÇu chèng chÕ ®é n«ng n«; quan ®iÓm cã tÝnh nguyªn t¾c cña chñ cña nh©n d©n+, vµ 3) *chuyÓn giao mét phÇn ruéng ®Êt cña c¸c t− nghÜa M¸c ®−îc tr×nh bµy râ rµng trong luËn ®iÓm c¬ b¶n cña nh©n (chiÕm h÷u nhiÒu ruéng ®Êt), vµ nÕu cã thÓ th× tÊt c¶ ruéng phÇn nãi vÒ ruéng ®Êt: *nh»m xãa bá nh÷ng tµn tÝch cña chÕ ®é ®Êt cho c¸c tæ chøc tù qu¶n x· héi lín (héi ®ång ®Þa ph−¬ng)+. n«ng n« ®ang trùc tiÕp ®Ì nÆng lªn ®Çu n«ng d©n, vµ ®Ó cho T«i ®· phª ph¸n c−¬ng lÜnh nµy, coi nã lµ *c«ng thøc tÖ h¹i h¬n cuéc ®Êu tranh giai cÊp ë n«ng th«n ®−îc ph¸t triÓn mét c¸ch vµ tr¸i ng−îc vÒ yªu s¸ch quèc h÷u hãa ruéng ®Êt+, vµ nhÊn m¹nh tù do, ®¶ng ®−a ra yªu s¸ch...+ r»ng c¸c ñy ban n«ng d©n cã ý nghÜa nh− mét khÈu hiÖu chiÕn HÇu hÕt nh÷ng ng−êi phª ph¸n c−¬ng lÜnh cña §¶ng d©n chñ - x· héi ®Òu bá qua luËn ®iÓm c¬ b¶n nµy: hä kh«ng thÊy ®Êu, h« hµo c¸c tÇng líp bÞ ¸p bøc næi dËy; − §¶ng d©n chñ - x· héi ®iÓm chñ yÕu. kh«ng ®−îc tù bã tay m×nh, dï chØ lµ tõ chèi kh«ng *b¸n+ nh÷ng Mét sè ®iÓm trong c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt ®−îc th«ng qua t¹i ruéng ®Êt ®· tÞch thu ®−îc; − viÖc thu håi l¹i c¸c m¶nh ®Êt c¾t §¹i héi II, ngoµi nh÷ng yªu s¸ch kh«ng thÓ bµn c·i g× n÷a ra kh«ng hÒ h¹n chÕ nh÷ng nguyÖn väng cña §¶ng d©n chñ - x· héi, (hñy bá thuÕ th©n, gi¶m bít ®Þa t«, tù do sö dông ruéng ®Êt), mµ chØ h¹n chÕ kh¶ n¨ng ®Ò ra nh÷ng nhiÖm vô chung cho giai cßn gåm c¶ viÖc ®ßi l¹i c¸c kho¶n tiÒn chuéc, viÖc thiÕt lËp cÊp v« s¶n n«ng th«n vµ giai cÊp t− s¶n n«ng th«n mµ th«i. T«i ®· nh÷ng ñy ban n«ng d©n nh»m lÊy l¹i nh÷ng m¶nh ®Êt c¾t vµ nhÊn m¹nh r»ng *nÕu yªu s¸ch ®ßi toµn bé ruéng ®Êt sÏ lµ yªu xãa bá nh÷ng tµn tÝch cña c¸c quan hÖ n«ng n«. s¸ch quèc h÷u hãa hay lµ yªu s¸ch trao ®Êt cho giai cÊp n«ng d©n §iÓm cuèi cïng nãi vÒ c¸c m¶nh ®Êt c¾t lµ ®iÓm mµ kinh doanh theo lèi hiÖn ®¹i, th× chóng ta sÏ ®øng trªn quan ®iÓm hµng ngò nh÷ng ng − êi d©n chñ - x· héi ng − êi ta th − êng lîi Ých cña giai cÊp v« s¶n ®Ó ®¸nh gi¸ yªu s¸ch ®ã, vµ ®ång thêi cã hay phª ph¸n nhiÒu h¬n c¶. C¶ nhãm d©n chñ - x· héi * §Êu tranh + n ÷a còng ®· phª ph¸n ®iÓm ®ã; nhãm nµy chó ý ®Õn mäi mÆt cña vÊn ®Ò (do chóng t«i viÕt ng¶); chóng ta (nÕu t«i kh«ng nhÇm) ®· ®Ò nghÞ t − íc ®o¹t toµn bé ruéng kh«ng thÓ ®o¸n tr−íc ®−îc, vÝ dô nh− c¸ch m¹ng thøc tØnh n«ng ®Êt cña bän ®Þa chñ 121 , ®iÓm ®ã còng bÞ ®ång chÝ Ý ch-x¬ d©n giái kinh doanh ë n−íc ta tham gia vµo ®êi sèng chÝnh trÞ, th× phª ph¸n (bµi phª ph¸n nµy vµ bµi tr¶ lêi cña t«i 1) ® · ® − îc hä sÏ xuÊt hiÖn víi t− c¸ch lµ ®¶ng d©n chñ - c¸ch m¹ng, hay víi t− xuÊt b¶n thµnh cuèn s¸ch riªng ë Gi¬-ne-v¬ mïa hÌ 1903, c¸ch lµ ®¶ng cña trËt tù+ (tr. 35 - 36 trong cuèn s¸ch ®· nãi ®Õn) 1). ngay tr − íc h«m häp §¹i héi II, c¸c ®¹i biÓu ®· cã cuèn 1) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 7, tr. 1) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 7, tr. 276 - 277. 266 - 285.
  14. V. I. L ª - n i n Söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng c«ng nh©n 288 289 quÇn chóng nh©n d©n ng¹c nhiªn; cßn ®¶ng cña giai cÊp T− t−ëng cho r»ng nÕu phong trµo n«ng d©n ®i xa h¬n n÷a c«ng nh©n cÇn ph¶i chó träng ®Õn qu¶ng ®¹i quÇn chóng, th× nh÷ng m¶nh ®Êt c¾t kh«ng thÓ h¹n chÕ ®−îc quy m« cña nã, chø kh«ng thÓ chØ dùa vµo nh÷ng lêi b×nh luËn gi¶i thÝch còng kh«ng thÓ h¹n chÕ ®−îc chóng ta ñng hé nã, - còng chÝnh c−¬ng lÜnh mµ mäi ng−êi b¾t buéc ph¶i tu©n theo b»ng t− t−ëng Êy ®· ®−îc t«i tr×nh bµy trong cuèn *Göi n«ng d©n nh÷ng lý do mµ ®¶ng kh«ng buéc ph¶i tu©n theo. nghÌo+ (xuÊt b¶n n¨m 1903, tr−íc §¹i héi II), trong ®ã chóng t«i gäi *nh÷ng ruéng ®Êt c¾t+ lµ *cöa+ 1), chø kh«ng ph¶i lµ *bøc rµo+, ViÖc söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt ®· trë thµnh bøc thiÕt. §Çu n¨m 1905, trong mét sè cña tê *TiÕn lªn+122, b¸o cña vµ chñ tr−¬ng trao toµn bé ruéng ®Êt cho n«ng d©n ch¼ng nh÷ng §¶ng d©n chñ - x· héi *b«n-sª-vÝch+ (tuÇn b¸o xuÊt b¶n ë kh«ng bÞ b¸c bá, mµ cßn ®−îc t¸n thµnh trong mét bèi c¶nh Gi¬-ne-v¬ tõ th¸ng Giªng ®Õn th¸ng N¨m 1905) ®· tr×nh bµy chÝnh trÞ nhÊt ®Þnh. dù th¶o söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt nh− sau: bá ®iÓm nãi VÒ vÊn ®Ò chia ®Òu ruéng ®Êt, th× håi th¸ng T¸m 1902 t«i ®· vÒ c¸c m¶nh ®Êt c¾t vµ thay vµo ®ã ®iÓm *ñng hé nh÷ng yªu cã bµi viÕt (tê *B×nh minh+, sè 4, tr. 176), bªnh vùc dù th¶o c−¬ng s¸ch cña n«ng d©n kÓ c¶ biÖn ph¸p tÞch thu tÊt c¶ ruéng ®Êt lÜnh ruéng ®Êt nh− sau: cña bän ®Þa chñ+1). *Trong yªu s¸ch chia ®Òu ruéng ®Êt cã c¸i ¶o t−ëng ph¶n Nh−ng trong §¹i héi III cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - ®éng muèn lµm cho nÒn s¶n xuÊt tiÓu n«ng trë thµnh phæ biÕn x· héi Nga (th¸ng N¨m 1905) vµ trong *héi nghÞ + c ña *ph¸i vµ vÜnh viÔn, nh−ng trong yªu s¸ch ®ã (ngoµi c¸i ¶o t−ëng cho thiÓu sè+ c ïng ®ång thêi häp håi ®ã, vÊn ®Ò söa ®æi c−¬ng r»ng *n«ng d©n+ cã thÓ lµ ng−êi truyÒn b¸ c¸ch m¹ng x· héi chñ lÜnh ®· kh«ng ® −îc ®Æt ra. Ng −êi ta chØ th¶o ra mét nghÞ nghÜa) cßn cã mÆt c¸ch m¹ng, ®ã lµ nguyÖn väng dïng khëi quyÕt s ¸ch l −îc. C ¶ hai bé phËn cña ®¶ng ®Òu nhÊt trÝ vÒ sù nghÜa n«ng d©n quÐt s¹ch tÊt c¶ nh÷ng tµn tÝch cña chÕ ®é n«ng cÇn thiÕt ph¶i ñng hé phong trµo n«ng d©n k Ó c¶ viÖc tÞch n«+ 2). thu toµn bé ruéng ®Êt cña ®Þa chñ. Nh− thÕ lµ c¸c tµi liÖu trong s¸ch b¸o xuÊt b¶n håi nh÷ng n¨m Thùc ra, c¸c nghÞ quyÕt nµy ®· gi¶i quyÕt tr −íc vÊn ®Ò 1902 - 1903, ®· chøng minh mét c¸ch kh«ng thÓ biÖn b¸c næi r»ng söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - viÖc ®ßi l¹i nh÷ng m¶nh ®Êt c¾t ch−a bao giê bÞ nh÷ng ng−êi x· héi Nga. Héi nghÞ võa qua cña *ph¸i ®a sè+ (th¸ng Ch¹p khëi th¶o ra ®iÓm ®ã coi nh− lµ mét sù h¹n chÕ quy m« cña 1905) ®· t¸n thµnh ®Ò nghÞ cña t«i: yªu cÇu bá nh÷ng ®iÓm phong trµo n«ng d©n vµ nh− lµ sù h¹n chÕ viÖc chóng ta ñng hé nãi vÒ c¸c m¶nh ®Êt c¾t vµ ®iÓm nãi vÒ viÖc ®ßi l¹i tiÒn chuéc, phong trµo ®ã. Tuy nhiªn nh÷ng sù biÕn x¶y ra ®· chØ râ r»ng vµ thay vµo ®ã viÖc ñng hé phong trµo n«ng d©n kÓ c¶ viÖc tÞch ®iÓm ®ã cña c−¬ng lÜnh vÉn ch−a ®Çy ®ñ, v× phong trµo n«ng thu toµn bé ruéng ®Êt cña ®Þa chñ *. d©n ®ang tiÕn triÓn s©u vµ réng víi mét nhÞp ®é nhanh chãng, mµ b¶n c−¬ng lÜnh cña chóng ta th× l¹i ®ang lµm cho qu¶ng ®¹i * NghÞ quyÕt nµy ®· ®−îc ®¨ng trªn b¸o *N−íc Nga+, *§êi sèng chóng ta+ vµ *Sù thËt+ 123 2). 1) Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 7, tr. 233. 1) Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 9, tr. 432. 2) Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 6 tr. 418. 2) Xem tËp nµy, tr. 176 - 177.
  15. V. I. L ª - n i n Söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng c«ng nh©n 290 291 §Õn ®©y chóng t«i kÕt thóc phÇn ®iÓm qua lÞch sö ph¸t triÓn biÖn ph¸p quèc h÷u hãa toµn bé ruéng ®Êt, - lµ biÖn ph¸p cña c¸c quan ®iÓm cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga vÒ ®−îc Ých-x¬ thõa nhËn mét c¸ch cã ®iÒu kiÖn, - vµ yªu cÇu *®Þa ph−¬ng c«ng h÷u hãa+, hay ®óng h¬n lµ *tØnh h÷u vÊn ®Ò ruéng ®Êt. hãa +. §Ó chèng l¹i biÖn ph¸p quèc h÷u hãa, Ma-xlèp viÖn ra II. Bèn trµo l−u trong néi bé ba lý lÏ sau ®©y: 1) viÖc quèc h÷u hãa sÏ x©m ph¹m ®Õn ®¶ng d©n chñ - x· héi quyÒn d©n téc tù quyÕt; 2) n«ng d©n, nhÊt lµ nh÷ng n«ng vÒ vÊn ®Ò c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt d©n c¸ thÓ sÏ kh«ng chÞu ®Ó cho quèc h÷u hãa ruéng ®Êt cña hä; 3) viÖc quèc h÷u hãa sÏ t¨ng c−êng chÕ ®é quan VÒ vÊn ®Ò nµy, ngoµi nghÞ quyÕt ®· nãi trªn cña héi nghÞ liªu, lµ chÕ ®é kh«ng tµi nµo tr¸nh khái trong mét nhµ n −íc *b«n-sª-vÝch+, hiÖn nay chóng ta cßn cã hai dù th¶o hoµn chØnh giai cÊp, d©n chñ - t− s ¶n. cña c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt do c¸c ®ång chÝ Ma-xlèp vµ R«-gi¬- Ma-xlèp phª b×nh biÖn ph¸p ph©n phèi (tøc biÖn ph¸p *ph©n cèp ®−a ra vµ nh÷ng nhËn xÐt cïng kiÕn gi¶i ch−a hoµn thµnh chia+) ruéng ®Êt cña ®Þa chñ vµ coi ®ã lµ mét ¶o t−ëng gi¶ danh do c¸c ®ång chÝ Phi-n¬, Plª-kha-nèp vµ Cau-xky ®Ò xuÊt, nghÜa x· héi chñ nghÜa cña nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa - c¸ch lµ nh÷ng nhËn xÐt vµ kiÕn gi¶i ch−a thµnh dù th¶o c−¬ng lÜnh m¹ng, nh−ng l¹i kh«ng ®¸nh gi¸ biÖn ph¸p ®ã, so víi biÖn h¼n hoi. ph¸p *quèc h÷u hãa+. Chóng t«i tr×nh bµy tãm t¾t nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau Cßn R«-gi¬-cèp th× l¹i b¸c bá c¶ viÖc ph©n chia, c¶ viÖc cña c¸c tr−íc t¸c gia Êy. quèc h÷u hãa; ®ång chÝ chØ ®Ò nghÞ thay ®iÓm nãi vÒ nh÷ng Dù th¶o mµ ®ång chÝ Ma-xlèp ®−a ra lµ mét dù th¶o cña m¶nh ®Êt c¾t b»ng ®iÓm nµy: *Trao kh«ng cho n«ng d©n tÊt ®ång chÝ Ých-x¬ ®· ®−îc söa ®æi ®«i chót. Cô thÓ lµ: trong dù c¶ nh÷ng ruéng ®Êt vèn lµ c«ng cô n« dÞch hä vÒ mÆt kinh th¶o cña Ých-x¬, ®ång chÝ bá ®iÓm nãi vÒ thuÕ lòy tiÒn ®¸nh vµo tÕ+ (xem tËp *T×nh h×nh tr−íc m¾t+124, tr. 6 bµi cña ®ång chÝ ®Þa t« vµ söa ®æi yªu s¸ch vÒ viÖc trao c¸c ruéng ®Êt cña t− N. R«-gi¬-cèp). §ång chÝ R«-gi¬-cèp ®ßi ph¶i tÞch thu ruéng nh©n cho c¸c héi ®ång ®Þa ph−¬ng. Tr−íc hÕt ®Ò nghÞ söa ®æi ®Êt cña gi¸o héi, v.v., nh−ng kh«ng nãi: *chuyÓn c¸c ruéng cña Ma-xlèp lµ nh»m bá c©u cña Ých-x¬: *nÕu cã thÓ th× lÊy toµn ®Êt ®ã thµnh së h÷u cña nhµ n−íc d©n chñ+ (nh− ®ång chÝ bé ruéng ®Êt + (nghÜa lµ trao toµn bé ruéng ®Êt cho c¸c héi ®ång Ma-xlèp chñ tr−¬ng). ®Þa ph−¬ng), sau ®ã, Ma-xlèp bá h¼n c©u cña Ých-x¬ nãi vÒ Sau ®ã, trong bµi viÕt cßn dë dang (®¨ng trªn b¸o *ThÕ giíi nh÷ng *héi ®ång ®Þa ph−¬ng+ vµ ®em *nh÷ng tæ chøc ®Þa cña Th−îng ®Õ+125, 1906), ®ång chÝ Phi-n¬ b¸c bá viÖc quèc h÷u ph−¬ng réng lín+ thay vµo *nh÷ng tæ chøc x· héi réng lín − héi hãa vµ h×nh nh− muèn thõa nhËn viÖc ph©n chia ruéng ®Êt cña ®ång ®Þa ph−¬ng+. D−íi ®©y lµ lêi v¨n cña Ma-xlèp t−¬ng øng ®Þa chñ cho n«ng d©n lµm cña t− h÷u. víi ®iÓm ®ã: Trong tê * NhËt ký + , sè 5, ®ång chÝ Plª-kha-nèp còng *Nh÷ng ruéng ®Êt cña t − n h©n (®Þa s¶n lín) sÏ trao l¹i kh«ng ®¶ ®éng g× ®Õn vÊn ®Ò cã nh÷ng sù söa ®æi nhÊt cho c¸c tæ chøc tù qu¶n ®Þa ph − ¬ng réng lín. DiÖn tÝch ®Þnh trong c − ¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña chóng ta. Phª b×nh tèi thiÓu cña c¸c l« ®Êt cã thÓ tr − ng thu lµ do c¬ quan d©n Ma-xlèp, ®ång chÝ Êy chØ b¶o vÖ * s¸ch l − îc mÒm dÎo + n ãi biÓu tØnh Ên ®Þnh + . Nh − v Ëy lµ Ma-xlèp kiªn quyÕt b¸c bá chung, b¸c bá biÖn ph¸p * quèc h÷u hãa + ( viÖn nh÷ng lý
  16. V. I. L ª - n i n Söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng c«ng nh©n 292 293 lÏ lçi thêi cña tê *B×nh minh+) vµ h×nh nh− ®ång chÝ còng muèn ®Êt (c−¬ng lÜnh do ®a sè tiÓu ban ®Ò nghÞ; tiÓu ban nµy ®−îc Ban chÊp hµnh trung −¬ng thèng nhÊt cña ®¶ng ta chØ ®Þnh; thõa nhËn biÖn ph¸p ph©n chia ruéng ®Êt cña ®Þa chñ cho n«ng ng−êi viÕt ra nh÷ng dßng nµy ñng hé c−¬ng lÜnh ®ã vµ c−¬ng d©n. lÜnh ®−îc in ë cuèi tËp s¸ch nµy)1). Sau cïng, trong t¸c phÈm nghiªn cøu tuyÖt diÖu cña m×nh Chóng ta h·y ph©n tÝch c¸c ý kiÕn kh¸c nhau trªn ®©y. *VÊn ®Ò ruéng ®Êt ë Nga+ C. Cau-xky tr×nh bµy nh÷ng nguyªn lý chung trong c¸c quan ®iÓm d©n chñ - x· héi vÒ vÊn ®Ò nµy, Nh÷ng ng−êi t¸n thµnh c−¬ng lÜnh hiÖn t¹i hoÆc mét ®ång thêi tá ý hoµn toµn t¸n thµnh biÖn ph¸p ph©n chia ruéng c−¬ng lÜnh thuéc lo¹i nh− c−¬ng lÜnh do ®ång chÝ R«-gi¬-cèp ®Êt cña ®Þa chñ vµ tùa hå còng chÊp nhËn biÖn ph¸p quèc h÷u ®Ò ra, ®Òu xuÊt ph¸t hoÆc lµ tõ quan ®iÓm cho r»ng biÖn ph¸p hãa trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, nh−ng «ng hoµn toµn tÞch thu nh÷ng ®iÒn trang lín ®Ó råi ®i ®Õn chia nhá ra, th× nãi kh«ng ®¶ ®éng g× ®Õn c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cò cña §¶ng c«ng chung, lµ biÖn ph¸p tr¸i ng−îc víi c¸c nguyªn t¾c cña §¶ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, còng nh− ®Õn c¸c dù th¶o söa ®æi d©n chñ - x· héi; hoÆc lµ tõ quan ®iÓm cho r»ng biÖn ph¸p tÞch c−¬ng lÜnh nµy. thu bÊt qu¸ chØ cã thÓ ghi ®−îc vµo mét b¶n nghÞ quyÕt cã tÝnh chÊt s¸ch l−îc, chø quyÕt kh«ng thÓ ghi ®−îc vµo mét Nghiªn cøu c¸c ý kiÕn kh¸c nhau ®Ò xuÊt ra trong néi bé c−¬ng lÜnh. ®¶ng ta vÒ c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi Nga, chóng ta cã thÓ s¾p xÕp c¸c ý kiÕn ®ã thµnh bèn lo¹i Chóng ta h·y b¾t ®Çu tõ quan ®iÓm thø nhÊt. Ng−êi ta nãi chñ yÕu: víi chóng ta r»ng c¸c ®iÒn trang lín lµ thuéc mét lo¹i h×nh t− 1) c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· b¶n chñ nghÜa tiªn tiÕn. TÞch thu, ph©n chia nh÷ng ®iÒn trang héi Nga kh«ng nªn ®ßi quèc h÷u hãa, còng kh«ng nªn ®ßi tÞch ®ã lµ mét biÖn ph¸p ph¶n ®éng, mét b−íc lïi trë l¹i nÒn kinh thu ruéng ®Êt cña ®Þa chñ (®Êy lµ ý kiÕn cña nh÷ng ng−êi t¸n tÕ nhá. Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi kh«ng thÓ ñng hé mét thµnh b¶n c−¬ng lÜnh hiÖn t¹i hoÆc t¸n thµnh mét vµi ®iÓm söa biÖn ph¸p nh− thÕ ®−îc. ®æi Ýt quan träng, thuéc lo¹i nh− nh÷ng ®iÓm söa ®æi cña ®ång Theo chóng t«i th× quan ®iÓm nµy kh«ng ®óng. chÝ N. R«-gi¬-cèp); Chóng ta cÇn ph¶i nh×n vµo kÕt qu¶ chung vµ cuèi cïng 2) c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña §¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· cña phong trµo n«ng d©n hiÖn nay, chø kh«ng ph¶i nhËn ch×m héi Nga ph¶i ®ßi tÞch thu ruéng ®Êt cña ®Þa chñ, mµ kh«ng ®ßi nã trong nh÷ng tr−êng hîp riªng lÎ vµ nh÷ng tr−êng hîp cã quèc h÷u hãa bÊt luËn d−íi h×nh thøc nµo (®©y xem chõng lµ ý tÝnh chÊt côc bé. Nãi chung, kinh tÕ cña ®Þa chñ ë n−íc Nga kiÕn cña ®ång chÝ Phi-n¬, vµ cã lÏ c¶ cña ®ång chÝ Plª-kha-nèp hiÖn nay dùa trªn chÕ ®é kinh tÕ n«ng n« - n« dÞch nhiÒu h¬n dùa n÷a, tuy r»ng ý kiÕn cña ®ång chÝ nµy kh«ng ®−îc râ rµng); trªn chÕ ®é kinh tÕ t− b¶n chñ nghÜa. Ng−êi nµo phñ nhËn ®iÒu nµy 3) tr−ng thu ruéng ®Êt cña ®Þa chñ song song víi viÖc thùc th× sÏ kh«ng thÓ gi¶i thÝch ®−îc v× sao mµ phong trµo c¸ch m¹ng hµnh mét biÖn ph¸p quèc h÷u hãa h¹n chÕ vµ thuéc lo¹i ®Æc n«ng d©n ë Nga hiÖn thêi l¹i s©u vµ réng. Trong lóc ®ßi hoµn l¹i c¸c biÖt(*®Þa ph−¬ng c«ng h÷u hãa+ cña Ých-x¬, Ma-xlèp, Gr«-man m¶nh ®Êt c¾t, sai lÇm cña chóng ta lµ ®¸nh gi¸ thÊp møc ®é vµ cña mét sè ng−êi kh¸c); s©u réng cña phong trµo d©n chñ, nãi cho chÝnh x¸c lµ cña phong 4) tÞch thu ruéng ®Êt cña ®Þa chñ vµ, trong nh÷ng ®iÒu kiÖn 1) chÝnh trÞ nhÊt ®Þnh, t iÕn hµnh quèc h÷u hãa ruéng Xem tËp nµy, tr. 317 - 318.
  17. V. I. L ª - n i n Söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng c«ng nh©n 294 295 trµo d©n chñ - t− s¶n, trong n«ng d©n. HiÖn nay, khi c¸ch ®Êu tranh cña chóng ta chèng nh÷ng tµn tÝch cña chÕ ®é n«ng m¹ng ®· d¹y cho ta nhiÒu ®iÒu, mµ ta l¹i cø kh¨ng kh¨ng gi÷ n« ë n«ng th«n lµ mét nhiÖm vô t¹m thêi vµ côc bé so víi quan ®iÓm sai lÇm nµy th× thËt lµ kh«ng biÕt ®iÒu. TÞch thu nh÷ng nhiÖm vô x· héi chñ nghÜa chung cña giai cÊp v« s¶n. toµn bé ruéng ®Êt cña ®Þa chñ sÏ v« cïng lîi h¬n cho sù ph¸t NÕu *chÕ ®é lËp hiÕn+ kiÓu Si-pèp ®øng v÷ng ®−îc ë Nga tõ 10 triÓn cña chñ nghÜa t− b¶n, so víi mèi h¹i mµ sù ph©n chia ®Õn 15 n¨m, th× nh÷ng tµn tÝch nãi trªn sÏ biÕn ®i sau khi g©y ra c¸c ®iÒn trang lín t− b¶n chñ nghÜa cã thÓ g©y ra. ViÖc ph©n biÕt bao ®au th−¬ng v« h¹n cho d©n chóng, nh−ng råi c¸c tµn chia ruéng ®Êt sÏ kh«ng thñ tiªu ®−îc chñ nghÜa t− b¶n, tÝch Êy còng ph¶i biÕn ®i, tù tiªu vong. Lóc ®ã mét phong trµo còng kh«ng kÐo lïi nã l¹i phÝa sau, mµ phÇn rÊt lín sÏ chuÈn n«ng d©n d©n chñ lín m¹nh h¬n chót Ýt sÏ kh«ng thÓ bïng lªn bÞ s½n c¬ së cho nã, sÏ hîp nhÊt nã l¹i, khuÕch tr−¬ng nã ra ®−îc; ng−êi ta sÏ kh«ng thÓ biÖn hé ®−îc cho mét c−¬ng lÜnh vµ cñng cè nã thªm ®Ó thóc ®Èy nã (chñ nghÜa t− b¶n) ph¸t ruéng ®Êt nµo *nh»m xãa bá nh÷ng tµn tÝch cña chÕ ®é n«ng triÓn thªm mét b−íc míi. Chóng ta vÉn lu«n lu«n nãi r»ng n«+. Nh− vËy, sù kh¸c nhau gi÷a c−¬ng lÜnh vµ s¸ch l−îc chØ lµ nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi kh«ng ®−îc h¹n chÕ quy m« t−¬ng ®èi th«i. Mµ ®èi víi mét ®¶ng cã tÝnh quÇn chóng ®ang cña phong trµo n«ng d©n, vµ giê ®©y mµ tõ bá chñ tr−¬ng ®Êu tranh c«ng khai h¬n tr−íc, thËt v« cïng bÊt lîi nÕu c−¬ng tÞch thu toµn bé ruéng ®Êt cña ®Þa chñ th× râ rµng lµ h¹n chÕ lÜnh chøa ®ùng mét yªu s¸ch côc bé, h¹n chÕ vµ nhá hÑp, cßn quy m« cña mét phong trµo x· héi ®· b¾t ®Çu råi. nghÞ quyÕt s¸ch l−îc l¹i chøa ®ùng mét yªu s¸ch chung, réng Bëi vËy, c¸c ®ång chÝ hiÖn nay ph¶n ®èi chñ tr−¬ng tÞch r·i vµ toµn diÖn. Dï sao ta còng sÏ ph¶i sím söa ®æi mét lÇn thu toµn bé ruéng ®Êt cña ®Þa chñ th× lµ sai, còng nh− c ¸c n÷a b¶n c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng ta, bÊt luËn trong c«ng nh©n má than n−íc Anh lµm viÖc d −íi t¸m giê ®· sai tr−êng hîp *hiÕn ph¸p+ §u-ba-xèp-Si-pèp ®−îc cñng cè còng lÇm khi ®Êu tranh chèng l¹i viÖc thi hµnh luËt ngµy lµm t¸m nh− trong tr−êng hîp cuéc khëi nghÜa cña n«ng d©n vµ cña giê trong c¶ n−íc. c«ng nh©n thu ®−îc th¾ng lîi. Nh− vËy, kh«ng nªn t×m c¸ch C¸c ®ång chÝ kh¸c th× l¹i nh−îng bé *tinh thÇn thêi ®¹i+. x©y dùng mét c¸i g× vÜnh cöu c¶. Theo c¸c ®ång chÝ nµy, c−¬ng lÜnh chØ nªn yªu cÇu thu håi Xin chuyÓn sang quan ®iÓm thø hai. Ng − êi ta nãi víi nh÷ng m¶nh ®Êt c¾t hoÆc tr −ng thu nh÷ng ruéng ®Êt vèn chóng ta: ®ång ý tÞch thu ruéng ®Êt cña ®Þa chñ vµ chia dïng lµm c«ng cô n« dÞch. NghÞ quyÕt cã tÝnh chÊt s¸ch nh÷ng ruéng ®Êt ®ã, nh − ng kh«ng ® − îc quèc h÷u hãa. l −îc th× yªu cÇu tÞch thu. Cø theo c¸c ®ång chÝ Êy nãi, §Ó biÖn hé cho chñ tr − ¬ng ph©n chia ruéng ®Êt, ng − êi ta kh«ng nªn lÉn lén c −¬ng lÜnh víi s¸ch l −îc. viÖn ®Õn ý kiÕn cña Cau-xky, ng − êi ta lÆp l¹i nh÷ng lý lÏ VÒ ®iÓm nµy, chóng ta tr¶ lêi r»ng ý muèn v¹ch giíi h¹n tr − íc ®©y cña tÊt c¶ nh÷ng ng − êi d©n chñ - x· héi chèng tuyÖt ®èi gi÷a c−¬ng lÜnh vµ s¸ch l −îc chØ ®−a ®Õn chç biÕn chñ tr − ¬ng quèc h÷u hãa (xem tê * B×nh minh + , sè 4). thµnh th«ng th¸i rëm vµ gi¸o ®iÒu mµ th«i. C − ¬ng lÜnh x¸c Chóng t«i hoµn toµn vµ tuyÖt ®èi t¸n thµnh ý kiÕn nãi ®Þnh nh÷ng mèi quan hÖ chung vµ c¬ b¶n gi÷a giai cÊp r»ng hiÖn nay biÖn ph¸p ph©n chia ruéng ®Êt cña ®Þa chñ, c«ng nh©n víi c¸c giai cÊp kh¸c. S¸ch l − îc th× x¸c ®Þnh nãi chung, lµ mét biÖn ph¸p tuyÖt ®èi tiÕn bé vÒ c¶ hai nh÷ng mèi quan hÖ t¹m thêi vµ côc bé. DÜ nhiªn, ®iÒu mÆt kinh tÕ vµ chÝnh trÞ. Sau n÷a, chóng t«i còng ®ång ý ®ã lµ ®óng. Nh − ng kh«ng nªn quªn r»ng toµn bé cuéc
  18. V. I. L ª - n i n Söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng c«ng nh©n 296 297 c¶ nh÷ng hy väng cña chÕ ®é chuyªn chÕ ®ang hÊp hèi hiÖn r»ng trong x· héi t− s¶n, giai cÊp nh÷ng ng−êi tiÓu t− h÷u, nay chØ hoµn toµn dùa vµo mét sù c©u kÕt víi giai cÊp ®Þa trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, lµ mét *chç dùa rÊt v÷ng ch¾c chñ lµ giai cÊp bÞ phong trµo n«ng d©n lµm cho ho¶ng sî cña phong trµo d©n chñ, h¬n lµ giai cÊp t¸ ®iÒn bÞ phô thuéc khiÕp vÝa. Ch¼ng nh÷ng tê *Tin tøc M¸t-xc¬-va +, mµ c¶ b¸o vµo mét quèc gia cã tÝnh chÊt giai cÊp - c¶nh s¸t dï lµ cã hiÕn *Lêi nãi+, c¬ quan ng«n luËn cña nh÷ng ng−êi ñng hé Si- pèp, ph¸p+ (Lª-nin. *Tr¶ lêi Ých-x¬+, tr. 27)1). còng ®¶ kÝch VÝt-te vµ b¶n dù ¸n *x· héi chñ nghÜa + c ña Nh−ng chóng t«i cho r»ng trong thêi kú c¸ch m¹ng d©n Cót-le, lµ dù ¸n kh«ng ®Ò nghÞ quèc h÷u hãa mµ l¹i chØ ®Ò chñ hiÖn nay ë Nga mµ chØ giíi h¹n ë nh÷ng lý do trªn, chØ nghÞ biÖn ph¸p c−ìng b¸ch c huéc l¹i mét phÇn ruéng ®Êt. giíi h¹n ë viÖc biÖn hé cho lËp tr−êng cò håi 1902, th× cã Nh÷ng hµnh ®éng khñng bè ®iªn cuång cña chÝnh phñ ®èi víi *Héi liªn hiÖp n«ng d©n+ vµ nh÷ng cuéc *®µn ¸p+ ® iªn nghÜa lµ kh«ng nh×n thÊy nh÷ng biÕn chuyÓn s©u s¾c ®· ph¸t cuång ®èi víi n«ng d©n ®ang c¨m phÉn, ®Òu chøng tá, râ sinh trong t×nh thÕ chÝnh trÞ vµ x· héi - giai cÊp. T¹p chÝ *B×nh nh− ban ngµy, r»ng phong trµo n«ng d©n ®· hoµn toµn cã minh+ håi th¸ng T¸m 1902 (quyÓn 4, bµi cña Plª-kha-nèp, tr. 36) mét tÝnh chÊt d©n chñ - c¸ch m¹ng. ®· v¹ch râ r»ng ë n−íc ta, b¸o *Tin tøc M¸t-xc¬-va+ ®· b¶o vÖ Phong trµo nµy, còng nh− mäi phong trµo nh©n d©n s©u s¾c chñ tr−¬ng quèc h÷u hãa vµ ®· nªu lªn ý kiÕn hoµn toµn ®óng kh¸c, ®· kÝch thÝch vµ cßn tiÕp tôc kÝch thÝch nhiÖt t×nh c¸ch lµ yªu s¸ch nµy kh«ng ph¶i bÊt cø ë ®©u vµo lóc nµo còng lµ m¹ng lín lao vµ nghÞ lùc c¸ch m¹ng cña n«ng d©n. Trong cuéc yªu s¸ch c¸ch m¹ng. §iÒu ®ã nhÊt ®Þnh lµ ®óng, nh−ng còng ®Êu tranh cña hä chèng chÕ ®é së h÷u ruéng ®Êt cña ®Þa chñ, trong bµi Êy (tr. 37) Plª-kha-nèp nãi r»ng trong *thêi kú c¸ch chèng quyÒn chiÕm h÷u ruéng ®Êt cña bän ®Þa chñ, n«ng d©n m¹ng+ (do Plª-kha-nèp viÕt ng¶), ë n−íc ta viÖc t−íc ®o¹t nhÊt ®Þnh ph¶i tiÕn tíi chç vµ ®· ®i tíi chç ®ßi (th«ng qua c¸c ruéng ®Êt cña nh÷ng ng−êi cã nhiÒu ruéng ®Êt cã thÓ trë ®¹i biÓu tiªn tiÕn cña m×nh) hñy bá toµn bé chÕ ®é t− h÷u vÒ thµnh tÊt yÕu vµ trong nh÷ng hoµn c¶nh nhÊt ®Þnh, cÇn thiÕt ruéng ®Êt nãi chung*. ph¶i ®Æt ra vÊn ®Ò nµy. T− t − ëng cho r»ng ruéng ®Êt ph¶i thuéc së h÷u cña Kh«ng cßn nghi ngê g× n÷a, t×nh h×nh ngµy nay ®· thay ®æi toµn d©n ®ang ® − îc l − u hµnh rÊt réng r·i trong n«ng d©n, nhiÒu so víi n¨m 1902. N¨m 1905, c¸ch m¹ng ®· tíi ®Ønh cao, ®iÒu ®ã kh«ng ph¶i cßn nghi ngê g× n÷a. Còng kh«ng kÐm vµ ®ang chuÈn bÞ lùc l−îng cho mét cao trµo míi. §èi víi b¸o phÇn ch¾c ch¾n r»ng tuy n«ng d©n cã dèt n¸t hÕt søc, tuy *Tin tøc M¸t-xc¬-va+ kh«ng cßn cã thÓ ñng hé vÊn ®Ò quèc h÷u nguyÖn väng cña hä cã nhiÒu phÇn ph¶n ®éng vµ kh«ng t−ëng, hãa ruéng ®Êt (mét c¸ch nghiªm chØnh Ýt nhiÒu ®−îc n÷a). Tr¸i l¹i, b¶o vÖ tÝnh bÊt kh¶ x©m ph¹m cña chÕ ®é t− h÷u ruéng ®Êt * Xem *C¸c quyÕt nghÞ cña c¸c ®¹i héi cña Héi liªn hiÖp n«ng d©n ®· trë thµnh ®Ò tµi c¬ b¶n cho nh÷ng bµi diÔn v¨n cña Ni-c«-lai häp ngµy 1 th¸ng T¸m vµ ngµy 6 th¸ng M−êi mét 1905+, Xanh Pª-tÐc- II vµ cho nh÷ng lêi kªu gµo cña Grinh-mót vµ ®ång bän. Khëi bua, 1905, tr. 6 vµ *Biªn b¶n §¹i héi thµnh lËp Héi liªn hiÖp n«ng d©n nghÜa n«ng d©n ®· lµm rung chuyÓn n−íc Nga n«ng n« vµ tÊt toµn Nga+ (Xanh Pª-tÐc-bua, 1905) passim 1). − ë mäi chç 1) 1) Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 7, tr. 267.
  19. V. I. L ª - n i n Söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng c«ng nh©n 298 299 nh−ng t− t−ëng ®ã, nh×n chung, cã mét tÝnh chÊt d©n chñ - vËy lµ thiÓn cËn vÒ mÆt chÝnh trÞ trong c«ng t¸c vËn ®éng c¸ch m¹ng *. quÇn chóng n«ng d©n. Vµ kh«ng nh÷ng chØ lµ thiÓn cËn vÒ Nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi cÇn ph¶i lµm cho c¸i t− t−ëng mÆt chÝnh trÞ mµ cßn lµ xuyªn t¹c vÒ mÆt lý luËn häc thuyÕt Êy tho¸t khái nh÷ng sù xuyªn t¹c cã tÝnh chÊt ph¶n ®éng vµ x· M¸c lµ häc thuyÕt ®· x¸c ®Þnh hoµn toµn râ rµng r»ng quèc héi chñ nghÜa tiÓu thÞ d©n Êy ®i, - ®ã lµ ®iÒu kh«ng thÓ chèi c·i h÷u hãa ruéng ®Êt lµ cã thÓ thùc hiÖn ®−îc, cã thÓ quan ®−îc. Nh−ng nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· héi sÏ ph¹m sai lÇm niÖm ®−îc, ngay c¶ trong x· héi t− s¶n n÷a, r»ng quèc h÷u nghiªm träng nÕu hä vøt bá toµn bé yªu s¸ch Êy mµ kh«ng rót hãa ch¼ng nh÷ng kh«ng k×m h·m sù ph¸t triÓn cña chñ ra ®−îc trong ®ã khÝa c¹nh d©n chñ - c¸ch m¹ng cña nã. Chóng ta cÇn ph¶i nãi hÕt søc c«ng khai vµ c−¬ng quyÕt víi n«ng d©n nghÜa t− b¶n mµ cßn t¨ng c−êng sù ph¸t triÓn ®ã thªm, r»ng r»ng quèc h÷u hãa ruéng ®Êt lµ mét biÖn ph¸p t− s¶n; r»ng ®ã lµ møc tèi ®a cña nh÷ng cuéc c¶i c¸ch d©n chñ - t− s¶n biÖn ph¸p nµy chØ cã lîi trong nh÷ng ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ nhÊt trong lÜnh vùc quan hÖ ruéng ®Êt. ®Þnh th«i, nh−ng phñ nhËn v« ®iÒu kiÖn biÖn ph¸p nµy nãi Ch¼ng lÏ cã ng−êi nµo ®ã l¹i cã thÓ phñ nhËn mét ®iÒu lµ chung, th× ®èi víi chóng ta, nh÷ng ng−êi x· héi chñ nghÜa, nh− hiÖn nay chóng ta cÇn ®Ò ra víi n«ng d©n nh÷ng c¶i c¸ch d©n chñ - t− s¶n ë møc tèi ®a? Ch¼ng lÏ ®Õn lóc nµy l¹i kh«ng thÊy * Trong tê *NhËt ký+ sè 5, ®ång chÝ Plª-kha-nèp ®· b¸o cho n−íc Nga ®−îc mèi liªn hÖ gi÷a khuynh h−íng cÊp tiÕn trong nh÷ng yªu ®Ò phßng t¸i diÔn nh÷ng cuéc thÝ nghiÖm cña V−¬ng An Th¹ch (nhµ c¶i s¸ch cña n«ng d©n vÒ ruéng ®Êt (thñ tiªu chÕ ®é t− h÷u vÒ c¸ch Trung-quèc ë thÕ kû XI, ®· ®−a ra chñ tr−¬ng quèc h÷u hãa ruéng ®Êt, nh−ng kh«ng thµnh); ®ång chÝ cè chøng minh r»ng xÐt theo nguån ruéng ®Êt), vµ khuynh h−íng cÊp tiÕn trong nh÷ng yªu s¸ch gèc cña nã, t− t−ëng n«ng d©n vÒ quèc h÷u hãa ruéng ®Êt lµ t− t−ëng chÝnh trÞ cña hä (chÕ ®é céng hßa v.v.)? ph¶n ®éng. Râ rµng lµ luËn cø nµy cã tÝnh g−îng Ðp. ThËt lµ qui prouve Kh«ng, hiÖn nay lËp tr−êng cña nh÷ng ng−êi d©n chñ - x· trop, ne prouve rien (kÎ nµo viÖn chøng qu¸ nhiÒu th× ch¼ng chøng minh héi ®èi víi vÊn ®Ò ruéng ®Êt, trong lóc cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®−îc g× c¶). NÕu cã thÓ so s¸nh n−íc Nga ë thÕ kû XX víi Trung-quèc håi thÕ kû XI ®−îc, th× cã thÓ lµ Plª-kha-nèp vµ t«i, chóng t«i sÏ kh«ng cuéc c¸ch m¹ng d©n chñ cho tíi cïng, chØ cã thÓ lµ: chèng nãi ®Õn tÝnh chÊt d©n chñ - c¸ch m¹ng cña phong trµo n«ng d©n, kh«ng chÕ ®é së h÷u cña ®Þa chñ, ñng hé chÕ ®é së h÷u cña n«ng nãi ®Õn tÝnh chÊt d©n chñ - c¸ch m¹ng cña phong trµo n«ng d©n, kh«ng d©n, chõng nµo chÕ ®é t− h÷u ruéng ®Êt nãi chung cßn tån nãi ®Õn chñ nghÜa t− b¶n ë Nga lµm g×. Cßn vÒ nguån gèc (hoÆc tÝnh t¹i. Chèng chÕ ®é t− h÷u ruéng ®Êt, ñng hé quèc h÷u hãa chÊt) ph¶n ®éng cña t− t−ëng n«ng d©n vÒ quèc h÷u hãa ruéng ®Êt, th× cÇn ph¶i thÊy r»ng t− t−ëng chia ®Òu ruéng ®Êt ch¾c ch¾n lµ ch¼ng ruéng ®Êt trong nh÷ng ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ nhÊt ®Þnh. nh÷ng bao hµm mét sè ®Æc ®iÓm cã nguån gèc ph¶n ®éng, mµ giê ®©y, ë ® ©y chóng ta chuyÓn sang ý kiÕn thø ba, tøc lµ chñ cßn cã c¶ mét sè ®Æc ®iÓm cã tÝnh chÊt ph¶n ®éng n÷a. Trong toµn bé tr − ¬ng * ®Þa ph − ¬ng c«ng h÷u hãa + h ay lµ * tØnh h÷u hãa + phong trµo vµ hÖ t− t−ëng n«ng d©n, cã nh÷ng yÕu tè ph¶n ®éng, nh−ng ®iÒu ®ã kh«ng hÒ lµm mÊt tÝnh chÊt d©n chñ - c¸ch m¹ng chung cña toµn d o Ý ch-x¬, Ma-xlèp vµ nh÷ng ng − êi kh¸c ®Ò x − íng ra. ë bé phong trµo nãi chung. Plª-kha-nèp ch¼ng nh÷ng ®· kh«ng chøng ® ©y, ®Ó ph¶n ®èi Ma-xlèp, t«i thÊy cÇn ph¶i nh¾c l¹i mét minh ®−îc cho luËn ®iÓm cña m×nh lµ ®óng (ng−êi d©n chñ - x· héi phÇn nh÷ng lêi t«i ®· nãi håi 1903, ®Ó b¸c l¹i Ý ch-x¬, cô kh«ng thÓ ®ßi quèc h÷u hãa ruéng ®Êt ®−îc trong nh÷ng bèi c¶nh chÝnh thÓ lµ: Ý ch-x¬ ®· nªu lªn mét * c«ng thøc tåi tÖ vµ m©u trÞ nhÊt ®Þnh), mµ cßn ®Æc biÖt lµm yÕu luËn ®iÓm cña m×nh ®i v× ®· ®−a thuÉn vÒ yªu s¸ch quèc h÷u hãa ruéng ®Êt+ ( Lª-nin. *Tr¶ lêi ra mét luËn cø qu¸ g−îng Ðp.
  20. V. I. L ª - n i n Söa ®æi c−¬ng lÜnh ruéng ®Êt cña ®¶ng c«ng nh©n 300 301 Ých-x¬+, tr. 42) 1). Trong bµi ®ã t«i ®· viÕt: *ViÖc chuyÓn giao quèc h÷u ho¸ mét phÇn th× kh«ng ®Çy ®ñ vµ kh«ng chÝnh ruéng ®Êt (nãi chung) chØ thÝch hîp, nÕu chuyÓn vµo tay x¸c, mét phÇn th× hÕt søc yÕu. §Êy lµ lý lÏ thø nhÊt: quèc chÝnh phñ d©n chñ chø kh«ng ph¶i chuyÓn giao cho nh÷ng h÷u ho¸ lµm tæn h¹i ®Õn quyÒn d©n téc tù quyÕt. Kh«ng nªn tæ chøc x· héi nhá (nh− héi ®ång ®Þa ph−¬ng hiÖn t¹i hoÆc tõ Pª-tÐc-bua chi phèi miÒn Da-c¸p-ca-d¬. §Êy kh«ng ph¶i lµ t−¬ng lai)+. mét lý lÏ, mµ lµ mét sù hiÓu lÇm hoµn toµn. Tr−íc hÕt quyÒn d©n téc tù quyÕt ®· ®−îc c−¬ng lÜnh cña chóng ta thõa nhËn, Ma-xlèp ®Ò nghÞ c¸i g×? §Ò nghÞ mét mí hÈu lèn gåm quèc thÕ th× miÒn Da-c¸p-ca-d¬ "cã quyÒn" tù quyÕt vµ t¸ch ra h÷u hãa, céng víi ®Þa ph−¬ng c«ng h÷u hãa, céng víi chÕ ®é t− khái Pª-tÐc-bua. Ma-xlèp còng kh«ng nghÜ ®Õn viÖc ph¶n ®èi h÷u ruéng ®Êt, mµ kh«ng m¶y may v¹ch râ nh÷ng ®iÒu kiÖn bèn nguyªn t¾c bÇu cö 126, viÖn lý do lµ "Da-c¸p-ca-d¬" cã thÓ chÝnh trÞ kh¸c nhau trong ®ã chÕ ®é ruéng ®Êt nµy hay chÕ ®é kh«ng ®ång ý! Hai lµ, c−¬ng lÜnh cña chóng ta nãi chung ®· ruéng ®Êt kia lµ cã lîi (h¬n) cho giai cÊp v« s¶n. ThËt vËy, trong thõa nhËn chÕ ®é tù qu¶n réng r·i ë ®Þa ph−¬ng còng nh− ë ®iÓm 3 cña dù th¶o cña m×nh, Ma-xlèp ®ßi *tÞch thu+ ruéng ®Êt khu; do ®ã, nÕu nãi: "tËp ®oµn quan liªu Pª-tÐc-bua chi phèi cña gi¸o héi vµ c¸c ruéng ®Êt kh¸c *®Ó giao cho nhµ n−íc d©n ruéng ®Êt miÒn nói" (Ma-xlèp, tr. 22), th× thËt lµ lè bÞch! Ba chñ+. §ã lµ h×nh thøc quèc h÷u hãa thuÇn tóy. Thö hái t¹i sao lµ, thÕ nµo Quèc héi lËp hiÕn Pª-tÐc-bua tr−íc hoÆc sau còng l¹i kh«ng nªu lªn c¸c ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ lµm cho biÖn ph¸p ph¶i ban hµnh luËt quy ®Þnh viÖc "®Þa ph−¬ng c«ng h÷u hãa" quèc h÷u hãa trong x· héi t− s¶n trë thµnh v« h¹i? T¹i sao biÖn ruéng ®Êt ë miÒn Da-c¸p-ca-®¬, v× Ma-xlèp kh«ng muèn cho ph¸p ®Þa ph−¬ng c«ng h÷u hãa l¹i kh«ng ®−îc ®Ò xuÊt ra ë ®©y mét biªn khu nµo ®−îc tù do b¶o toµn chÕ ®é së h÷u ruéng ®Ó thay thÕ cho quèc h÷u hãa? T¹i sao ng−êi ta l¹i chän mét ®Êt cña ®Þa chñ kia mµ! Nh− vËy, toµn bé lý lÏ cña Ma-xlèp c«ng thøc lo¹i trõ viÖc ®em b¸n ruéng ®Êt tÞch thu? * §èi víi tÊt kh«ng ®øng v÷ng. c¶ c¸c c©u hái ®ã, Ma-xlèp lÆng thinh. Lý lÏ thø hai: "BiÖn ph¸p quèc h÷u hãa cã nghÜa lµ giao tÊt Võa ®Ò x − íng quèc h÷u hãa ruéng ®Êt cña gi¸o héi, c¶ ruéng ®Êt cho nhµ n−íc. Nh−ng n«ng d©n, nhÊt lµ n«ng d©n cña c¸c tu viÖn vµ cña hoµng téc, ®ång thêi l¹i kh«ng thõa c¸ thÓ, liÖu cã tù nguyÖn giao ruéng ®Êt cña hä cho bÊt cø ng−êi nhËn quèc h÷u hãa nãi chung, nh − v Ëy lµ Ma-xlèp ®· nµo kh«ng?" (Ma-xlèp, tr. 20). tù m©u thuÉn. Nh÷ng lý lÏ cña Ma-xlèp dïng ®Ó ph¶n ®èi Mét lµ, Ma-xlèp dïng lèi ch¬i ch÷ hoÆc lµm rèi lo¹n c¸c kh¸i niÖm. Quèc h÷u hãa cã nghÜa lµ giao quyÒn së h÷u * Xem Lª-nin. *Tr¶ lêi Ých-x¬+. tr. 27: *NÕu nãi r»ng trong tÊt c¶ mäi ruéng ®Êt, quyÒn thu t«, chø kh«ng ph¶i lµ chuyÓn giao b¶n ®iÒu kiÖn vµ mäi lóc ph¸i d©n chñ - x· héi ®Òu sÏ ph¶n ®èi viÖc b¸n, th× th©n ruéng ®Êt. Quèc h÷u hãa kh«ng hÒ cã nghÜa lµ buéc nh− thÕ lµ kh«ng ®óng+ 2). Gi¶ ®Þnh quyÒn t− h÷u ruéng ®Êt lµ bÊt kh¶ n«ng d©n ph¶i chuyÓn giao ruéng ®Êt cho bÊt cø mét ng −êi x©m ph¹m vµ tõ chèi kh«ng b¸n ruéng ®Êt th× nh− vËy lµ kh«ng l«-gÝch nµo. Chóng ta h·y lÊy mét thÝ dô ®Ó gi¶i thÝch viÖc ®ã cho vµ còng kh«ng hîp lý. Ma-xlèp râ. C¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa tøc lµ chuyÓn giao 1) kh«ng nh÷ng quyÒn së h÷u ruéng ®Êt mµ ngay c¶ ruéng Xem Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 7, tr. 284. ®Êt, tøc lµ ®èi t−îng kinh doanh, cho toµn x· héi. Nh − thÕ 2) ph¶i ch¨ng lµ nh÷ng ng − êi x· héi chñ nghÜa muèn t − íc Toµn tËp, tiÕng ViÖt, Nhµ xuÊt b¶n TiÕn bé, M¸t-xc¬-va, t. 7, tr. 267.
nguon tai.lieu . vn
Chính trị học Báo chí - Truyền thông Xã hội học Giáo dục học Tâm lý học Lịch sử - Văn hoá Triết học Ngôn ngữ học Thư viện thông tin Văn học nước ngoài Ngư nghiệp Hành chính - Pháp luật Địa lý - Địa danh Văn học Việt nam Lịch sử Đảng CNXH - KH Tư Tưởng HCM Ngụ ngôn - Cổ tích Ca dao - Tục ngữ Hoá học Sinh học Y khoa - Dược Kinh tế học